WdraŜanie Ramowej Dyrektywy Wodnej Ocena stanu ekologicznego wód w Polsce ECOSTATUS Łódź 7-97 9 grudzień 2005 METODY HYDROMORFOLOGICZNEJ WALORYZACJI RZEK STOSOWANE DOTYCHCZAS W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska
Zainicjowanie badan ekomorfologii rzek europejskich Wymogi RDW w zakresie hydromorfologicznej oceny cieków wodnych Kolejny etap sporządzania metod oceny struktury (morfologii) rzek dostosowanej do wymogów RDW Opracowanie polskiej metody monitoringu hydromorfologicznego rzek według wymagań RDW
MONITORING STANU EKOLOGICZNEGO RZEK FITOPLANKTON, MAKROFITY (skład gatunkowy, liczebność) BEZKRĘGOWCE BENTOSOWE ICHTIOFAUNA HYDROMORFOLOGIA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNE WODY ZANIECZYSZCZENIA PRIORYTETOWE
Zainicjowanie badań ekomorfologii rzek rzek europejskich 1975 2000 Austria, Belgia, Holandia, Niemcy, Szwajcaria, Wielka Brytania Opracowano 20-30 metodyk oceniających 53 parametry rzek Parametry waloryzowano przy pomocy oceny punktowej Oceniano Stopień naturalności i wydzielano 3-73 7 kategorii Metody terenowe (głównie), Metody oparte o interpretację zdjęć lotniczych
WYTYCZNE PROWADZENIA OCENY HYDROMORFOLOGII RZEK 1985 LÖFL Nadrenia Westfalia D 1991 LWA Nadrenia Westfalia D 1992 National Rivers Authority UK 1995 Austria norma ÖNORM M 6232 1995 Polska AR Poznań 1996 Polska metoda indeksowa SGGW 1996 SEQ-MP F 1997 River Habitat Survey UK 1998 LUA Nadrenia Westfalia D 2000 LAWA (małe i średnie rzeki) D 2001 LAWA Niemcy - vor Ort oraz róŝne metody krajowe D 2002 LAWA metoda przeglądowa 2003 River Habitat Survey UK 2003 CEN guidance standard 2004 CEN norma EN 14614 2005 Common Standards Monitoring Guidance UK
WYMOGI RDW W ZAKRESIE HYDROMORFOLOGII RZEK Uwarunkowania wstępne Ekoregion (określony w RDW) Typ i kategorie wód powierzchniowych (ustalone w Raporcie z 2005 r.) Części wód (w 2005 r. wydzielone w Raporcie odcinki rzek) Hipsometria (zróŝnicowanie regionalne) Wielkość zlewni, (<10-100 100-1000-10000< 10000< km2) Warunki geologiczne zlewni Rodzaj monitoringu (diagnostyczny, operacyjny, badawczy)
WYMOGI RDW Z ZAKRESIE HYDROMORFOLOGII RZEK Obligatoryjne elementy ReŜim hydrologiczny ilość i dynamika przepływu wód, powiązanie z wodami podziemnymi Ciągłość ekologiczna rzeki Warunki morfologiczne zmienność głębokości i szerokości koryta, rodzaj podłoŝa struktura strefy nadbrzeŝnej
OPRACOWANIE POLSKIEJ METODY MONITORINGU HYDROMORFOLOGICZNGO RZEK DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA 1. Projekt bliźniaczy Phare PL 2002/IB/EN/01 Utworzenie grupy roboczej (AR Poznań i Wrocław, IMGW Kraków i Wrocław, SGGW) Hydromorfologiczna ocena rzek w Bawarii i Niemczech
2. Opracowanie koncepcji polskiej metody wdraŝania monitoringu oceny hydromorfologii rzek przygotowanie koncepcji przez grupę roboczą w grudniu 2004 roku akceptacja koncepcji przez Komitet Techniczny Ministerstwa Środowiska w styczniu 2005 roku utworzone w ramach projektu bliźniaczego grupy robocze powinny opracować metody oceny stanu ekologicznego (hydromorfologii( hydromorfologii) - konferencja podsumowująca projekt bliźniaczy, Dębe, lipiec 2005 przygotowanie i uzgodnienie warunków zamówienia Inspekcja Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu, październik 2005 brak środków finansowych w GIOŚ
NIEZBĘDNE DALSZE DZIAŁANIA 1. Zawarcie umowy miedzy GIOŚ i grupami roboczymi wykonującymi poszczególne metody monitorowania stanu ekologicznego rzek. (Postulowany termin: połowa 2005 roku) 2. Opracowanie metody hydromorfologicznej oceny rzek dla potrzeb monitoringu złoŝoną z następujących zadań: Przegląd metodyk stosowanych w innych krajach europejskich, wytycznych CIS, norm, publikacji naukowych i nawiązanie kontaktów z grupami z Anglii i Niemiec opracowującymi obecnie metodyki dostosowane do wymogów RDW opracowanie metodyki roboczej dla cieków o zlewniach ponad 1000 km2, uwzględniającej wymogi RDW oraz GIS, przeprowadzenie badań terenowych na obiektach testowych, opracowanie zweryfikowanej metodyki. Uwaga: Metodyka winna być skoordynowana z pracami pozostałych grup roboczych opracowujących metody oceny stanu biologicznego rzek
NIEZBĘDNE DALSZE DZIAŁANIA 3. Opracowanie instrukcji prowadzenia monitoringu hydromorfologicznego rzek, 4. Przygotowanie rozporządzenia Ministra Środowiska o wdroŝeniu monitoringu hydromorfologicznego rzek ( wg RDW grudzień 2006) 5. Przeprowadzenie szkoleń pracowników prowadzących monitoring hydromorfologiczny rzek 6. Wykonanie pierwszego monitoringu hydromorfologicznego rzek grudzień 2008
Dziękuje bardzo za uwagę