Międzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, r.

Transkrypt

1 Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas

2 Założenia projektu w zakresie badań wstępnych na obiekcie pilotażowym W ramach działania projektowego nr 4 - Projekt pilotażowy dla przetestowania metodyki rewitalizacji obszarów zanieczyszczonych i oceny systemów monitorowania i zadania 4.3: Rozpoznanie orientacyjne: rozpoznanie techniczne za pomocą odwiertów i instalacja instrumentów do pomiaru wody gruntowej, pobór prób, analiza chemiczna na terenie Obszaru Wsparcia Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska - Saksonia przeprowadzono wstępne badania monitoringowe.

3 Obszar wsparcia Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska - Saksonia oraz obszaru badań w projekcie SANAERO Lotnisko KRZYWA

4 Historia lotniska w Krzywej Lotnisko powstało przed II wojna światową i należało do niemieckich Sił Powietrznych III Rzeszy "Luftwaffe". Po 1945 r. zostało zajęte przez wojska polskie, od 1953 roku bazowały tu siły lotnicze wojsk radzieckich. W skład lotniska wchodziły: pasy startowe o długości 2450 m i szerokości 60 m, hangary lotnicze, hale remontowe, budynki sztabowe, bunkry wartownicze i dowodzenia, wieża kontroli lotów, schrony, bazy paliw oraz osiedle mieszkaniowe położone po drugiej stronie obecnej autostrady. W 1993 r. obszar lotniska został przekazany gminie Gromadka. W 1997 r. teren częściowo przekazano Legnickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej.

5 Prace wstępne przed rozpoczęciem badań w obrębie obszaru pilotażowego byłego lotniska wojsk radzieckich w Krzywej Na potrzeby realizacji projektu przeprowadzono analizę materiałów historycznych związanych z pracami badawczymi prowadzonymi po opuszczeniu przez wojska radzieckie terenu lotniska: dane z gminy Gromadka, dane pozyskane z WIOŚ Jelenia Góra, materiały i dane uzyskane podczas wywiad z ekspertem mgr B. Hacem. Przeprowadzono również wizję lokalną na potencjalnym obszarze badań.

6 [mg/l] Cd, Cu, Ni, [mg/l] Pb, [mg/l] Prace wstępne wyniki badań historycznych Z analizy materiałów archiwalnych wynika, że na obszarze byłego lotniska w Krzywej obszarami najbardziej zanieczyszczanymi były: okolice magazynu paliw nr 1 i magazynu paliw nr 2. Obszar ten zanieczyszczono substancjami ropopochodnymi, w szczególności kerozyną oraz metalami ciężkimi, które wchodzą w skład paliwa lotniczego Substancje ropopochodne 1993 min 1993 max 2003 min 2003 max 2008 min 2008 max rok badań 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Dane archiwalne metale ciężkie 1993 min 1993 max 2003 min 2003 max 2008 min 2008 max rok badań Kadm Nikiel Miedź Ołów 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Międzynarodowa Konferencja

7 Lokalizacja piezometrów w obrębie obszaru badawczego W wyniku analiz materiałów archiwalnych zdecydowano o lokalizacji: 3 piezometrów (IMGW-5, IMGW-4, IMGW-3) na terenie lotniska, 2 piezometrów (IMGW-2, IMGW-1) - na południe od autostrady A4, w kierunku spływu wód podziemnych. IMGW-4 IMGW-5 IMGW-1 IMGW-2 IMGW-3 A-4

8 Pobór prób wód podziemnych na terenie badawczym do badań wstępnych Na potrzeby realizacji projektu, w okresie od XI.2012 do IV.2013, siedmiokrotnie pobrano próbki wody podziemnej z piezometrów badawczych: dwukrotnie w listopadzie 2012 r. w tym pobór rozpoznawczy, w grudniu 2012 r. pobór wspólnie ze Stroną Niemiecką, w styczniu 2013 r. w lutym, marcu i kwietniu 2013 r. (w kwietniu pobór wspólny ze Stroną Niemiecką).

9 Metodyka badań pobór prób Próbki pobierane były zgodnie z normą PN-ISO :2004 Jakość wody. Pobieranie próbek. Część 11: Wytyczne dotyczące pobierania próbek wód podziemnych i normą PN-ISO :2004 Jakość wody. Pobieranie próbek. Część 18: Wytyczne dotyczące pobierania próbek wód podziemnych w miejscach zanieczyszczonych.

10 Metodyka badań Zakres parametrów analitycznych Parametry do badań wstępnych wybrano z uwzględnieniem wyników pomiarów historycznych: ph, przewodność elektryczna właściwa (20 C) ChZTCr, OWO aniony: Cl, Fl, kationy: Na, Mg, Ca metale ciężkie: Pb, Cr, Cd, Cu, Zn, V, As, Hg, Ni węglowodory ropopochodne, w tym kerozyna C12-C15, frakcje lekkie benzyny C6-C12, frakcje ciężkie - oleje C12-C15. Otrzymane wyniki oceniono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r., w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896). Międzynarodowa Konferencja

11 Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego byłego lotniska Krzywa - maksymalne stężenia zanieczyszczeń w próbkach wody podziemnej w badanym okresie Lp Oznaczenie / Numer próbki IMGW-1 IMGW-2 IMGW-3 IMGW-4 IMGW-5 III klasa 1 Wysokość lustra wody 10,97 15,56 15,00 17,83 17,83 - m 2 Temperatura 9,6 8,8 9,7 9,0 9,0 16 ºC 3 ph 6,13 6,08 6,55 6,59 6,59 6,5 9,5-4 Przewodność elektr. właściwa (20 C) Jednostka miary μs/cm 5 ChZT-Cr mg/l 6 OWO 3,59 4,89 44,4 3,16 3,16 10 mg/l 7 Nikiel 0,0101 0,0241 0,0740 0,0246 0,0246 0,02 mg/l 8 Kerozyna C 12 -C 15 <0,01 <0,01 67,5 <0,01 <0, Suma TPH <0,01 0, ,7 <0,01 <0,01 0,3 mg/l

12 Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego byłego lotniska Krzywa - wahania poziomu lustra wody w piezometrach IMGW-1 IMGW-4 IMGW-5 Amplituda wahań lustra wody w poszczególnych piezometrach była nieznaczna, jedynie w przypadku piezometru IMGW-4 wahania dochodziły do ok. 10%. Najpłycej pobierane były próby w przypadku piezometru IMGW 1 (na głębokości ok. 11 m), a najgłębiej w przypadku piezometru IMGW-5 (ok. 17 m).

13 ph, [-] Międzynarodowa Konferencja Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego byłego lotniska Krzywa - zakres zmian odczynu próbek wód podziemnych Odczyn 6,6 6,4 6,2 6 5,8 5,6 5,4 5,2 Odczyn pobranych próbek wód podziemnych wykazywał charakter kwaśny w większości przypadków i przekroczone są wartości dopuszczalne dla stanu dobrego. IMGW-1 IMGW-2 IMGW-3 IMGW-4 IMGW-5 piezomentry min średnia max

14 OWO, [mg/l] Międzynarodowa Konferencja Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego byłego lotniska Krzywa Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego zakres zmian stężenia ogólnego węgla organicznego Ogólny węgiel organiczny IMGW-1 IMGW-2 IMGW-3 IMGW-4 IMGW-5 piezomentry min średnia max Wysokie stężenie OWO wskazuje na istotne zanieczyszczenie na obszarze byłej stacji paliw piezometr IMGW-3, gdzie występuje znaczne przekroczenie wartości dopuszczalnych dla stanu dobrego. Magazyn paliw 1 Magazyn paliw 2 IMGW-3

15 Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego stężenia substancji ropopochodnych oraz kerozyny C12 - C15 Stężenie sumy substancji ropopochodnych oraz kerozyny oznaczonych w piezometrze IMGW-3 potwierdza występowanie zagrożenia w obszarze byłej stacji paliw. Magazyn paliw 1 IMGW-3 Magazyn paliw 2 Wahania stężeń zanieczyszczeń potwierdzają zagrożenie zależne od warunków zewnętrznych zasilania wód podziemnych o skomplikowanej budowie hydrogeologicznej. W pozostałych piezometrach występują wartości stężeń TPH odpowiadające I, II i III klasie czystości, a kerozyna występowała w ilościach śladowych.

16 Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego stężenie niklu IMGW-1 IMGW-2 IMGW-4 IMGW-5 IMGW-3 W przypadku badań stężenia metali ciężkich przekroczenia wartości dopuszczalnych dla III klasy czystości wystąpiły w 4 piezometrach (IMGW 2, 3, 4, 5). Jedynie w przypadku piezometru IMGW - 1 nie stwierdzono przekroczenia wymagań dla stanu dobrego.

17 Wstępna analiza i ocena wyników monitoringu wód podziemnych z obszaru badawczego podsumowanie Przekroczenia wartości granicznych dla stanu dobrego elementów fizykochemicznych (XI.2012-IV.2013): IMGW-5: ph, Ni IMGW-4: ph, Ni IMGW-1: ph IMGW-2: ph, Ni IMGW-3: ph, OWO, TPH, Ni

18 Agnieszka Kolanek Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Wrocław, ul.: Parkowa 30 Tel. (71) Agnieszka.Kolanek@imgw.pl