Routery DrayTek charakteryzują się bogatym zestawem narzędzi służącym do kształtowania ruchu w sieci LAN. Funkcje Zarządzania Pasmem oraz aplikacje w zakładce Firewall umożliwiają w bardzo prosty, a jednocześnie pewny sposób dokonać klasyfikacji użytkowników routera tzn. przydzielić im różny poziom obsługi. Co oczywiście będzie wiązało się z mniejszą lub większa szerokością dostępu do wspólnego pasma. Poniżej menu dla Zarządzania Pasmem: Limitowanie Sesji NAT Komputery z prywatnymi adresami IP mają dostęp do Internetu za pośrednictwem routera z funkcjonalnością NAT. Router musi utrzymywać w swej pamięci wpisy dotyczące sesji, co za tym idzie może obsłużyć ograniczoną liczbę sesji NAT. Ponadto programy wymagające wielu sesji jednocześnie wpływają niekorzystnie na przepustowość sieci. Uruchamiając funkcje Limit Session zabezpieczamy się przed zapychaniem sieci przez programy P2P, które potrafią wykorzystywać nawet do kilkuset jednoczesnych sesji (parametr zależny od liczby ściąganych plików). Kliknij Limitowanie sesji NAT, aby przejść do następujących ustawień: 1/13
Włącz zaznacz, aby uaktywnić. Wyłącz - zaznacz, aby dezaktywować. Domyślne Max. Sesji maksymalna liczba sesji obowiązująca wszystkie hosty w sieci lokalnej, oprócz zdefiniowanych na Liście limitów. Lista limitów lista ograniczeń sesji NAT. Możesz przypisać konkretnym adresom IP odpowiednie limity. IP początkowe początkowy adres IP. IP końcowe - końcowy adres IP. Maximum Sesji maksymalna liczba sesji dla danego zakresu adresów IP. Dodaj - dodanie do listy nowego limitu. Edytuj - edytowanie zaznaczonego wpisu. Usuń - usunięcie z listy zaznaczonego wpisu. Indeks (1-15) w Harmonogram Ustaw - Zdarzają się odcinki czasu, kiedy limitowanie sesji NAT nie jest konieczne np. można pozwolić na nawiązywanie dużej liczby sesji w nocy. W tym celu można zastosować automatyczny profil czasowy, określający dokładnie dni i godziny aktywności ograniczeń. W polu Harmonogram można określić złożony profil czasowy, wybierając maksymalnie 4 spośród 15 reguł zdefiniowanych w menu Harmonogram połączeń. 2/13
Limitowanie pasma Niektóre usługi np. FTP, http lub P2P wymagają dużej ilości pasma w górę i w dół. Często pojedynczy użytkownik potrafi wykorzystać całe dostępne pasmo, a co za tym idzie uniemożliwić normalne korzystanie z zasobów Internetu przez inne osoby. Podobnie jak w przypadku limitowania sesji, tak i tu można wprowadzić pewne ograniczenia. Kliknij Limitowanie Pasma, aby przejść do następujących ustawień: Włącz - zaznacz, aby uaktywnić. Wyłącz - zaznacz, aby dezaktywować. Domyślny limit TX maksymalna prędkość wysyłania obowiązująca wszystkie hosty w sieci lokalnej, oprócz zdefiniowanych na Liście ograniczeń. Domyślny limit RX - maksymalna prędkość pobierania obowiązująca wszystkie hosty w sieci lokalnej, oprócz zdefiniowanych na Liście ograniczeń. Lista ograniczeń - lista ograniczeń prędkości wysyłania i pobierania. Możesz przypisać konkretnym adresom IP odpowiednie limity. IP początkowy - początkowy adres IP. 3/13
IP końcowy - końcowy adres IP. Limit TX - maksymalna prędkość wysyłania dla danego zakresu adresów IP. Limit RX - maksymalna prędkość pobierania dla danego zakresu adresów IP. Dodaj - dodanie do listy nowego limitu. Edytuj - edytowanie zaznaczonego wpisu. Usuń - usunięcie z listy zaznaczonego wpisu. Indeks (1-15) w Harmonogram Ustaw - Zdarzają się odcinki czasu, kiedy limitowanie pasma nie jest konieczne np. można pozwolić na korzystanie z Internetu bez ograniczeń w nocy. W tym celu można zastosować automatyczny profil czasowy, określający dokładnie dni i godziny aktywności ograniczeń. W polu Harmonogram można określić złożony profil czasowy, wybierając maksymalnie 4 spośród 15 reguł zdefiniowanych w menu Harmonogram połączeń. 4/13
QoS dla ruchu IP Mechanizmy IP Quality of Service zaimplementowane w routerach Vigor stanowią firmowe rozwiązanie DrayTek, pozwalające rezerwować pasmo i przydzielać różne priorytety dla różnych użytkowników i aplikacji sieciowych, komunikujących się za pomocą routera z Internetem. Zarządzanie jakością obsługi różnych klas ruchu jest cennym narzędziem w ręku administratora sieci. Funkcja QoS zaimplementowana w routerach DrayTek może być przydatna w sytuacjach takich jak opisane poniżej. 1. Niektóre aplikacje są wrażliwe na zmiany warunków transmisji (opóźnienie, prędkość). Należą do nich wszelkie usługi przesyłania głosu czy obrazu przez Internet, np. usługa VoIP. Kiedy w warunkach dużych obciążeń i niedoboru pasma korzysta się z takich wrażliwych aplikacji, może dojść do zerwania transmisji lub jej ciągłego zakłócania przez innych użytkowników korzystających z Internetu. Dzięki QoS, aplikacji takiej można zapewnić wymagane pasmo i zminimalizować opóźnienie przez przyznanie wyższego priorytetu. Odbywa się to kosztem innych, mniej wrażliwych aplikacji (np. WWW i FTP). Przykładowo, na czas trwania połączenia VoIP router uszczupla nieco pasmo innym programom, ale jest ono zwracane kiedy tylko kończy się połączenie VoIP. 2. Bywa, że w firmie posiadającej wiele komputerów i niezbyt szybkie łącze do Internetu dochodzi do chwilowych zatorów. W rezultacie szef czy inna ważna osoba nie może wysłać poczty e-mail, ponieważ inni pracownicy w celach służbowych korzystają intensywnie z łącza. Wtedy można tak skonfigurować router, aby e-mail z komputera szefa był zawsze obsłużony przed innymi i natychmiast przesłany. Na tej zasadzie możliwe jest określenie całej polityki firmy. Wyznacza się programy i/lub komputery, które są najważniejsze z punktu widzenia jej funkcjonowania (ang. mission critical). Inne komputery czy programy (powiedzmy gry i P2P) będą korzystały z reszty pozostałych zasobów, a więc o tyle o ile nie są one wykorzystywane do ważnych zadań. 3. Czasem w sieci firmowej lub domowej ktoś ciągle monopolizuje pasmo, np. pobierając pliki za pomocą aplikacji P2P. Można wtedy sobie i innym przydzielić duży procent pasma dla normalnych usług (WWW, FTP, E-mail), spychając P2P tego komputera (czy też w ogóle całe jego pasmo) na margines. Będzie on mógł rozwinąć większą prędkość tylko kiedy inni nie korzystają z normalnych usług (np. w nocy). 4. Można też wyznaczyć rozkład pasma kierując się samymi adresami IP, czyli wybierając użytkowników lub grupy użytkowników. Grupa adresów IP (powiedzmy 2 wybrane komputery) otrzyma np. 40% pasma, zaś inni resztę. Ci ostatni, niezależnie od rodzajów usług, będą mieli łącznie od 60 do 100 % pasma do dyspozycji, w zależności od aktywności dwóch uprzywilejowanych maszyn. Za to dwie wybrane maszyny mogą zawsze wykorzystać 40% tylko dla siebie, spowalniając inny ruch jeżeli trzeba. Podobnych scenariuszy może być wiele. Ogólnie, router pozwala zdefiniować 4 zbiorcze klasy ruchu, którym przydziela się priorytety i optymalizuje opóźnienie oraz niezawodność. Definicja klasy jest bardzo precyzyjna i obejmuje: typ protokołu w pakiecie IP (np. 6 TCP, 17 UDP, 50 ESP/IPSec, 1 ICMP itd.) numery (lub całe zakresy) portów źródłowych i docelowych (np. 80 HTTP, 143 HTTPS, 20+21 FTP, 25 SMTP, 110 POP3 itd.) adresy lub całe zakresy adresów IP źródłowych i docelowych (np. 192.168.1.10, 192.168.1.20-30, podsieć 192.168.1.0/24 itp.) kierunek ruchu pakietu (z Internetu, do Internetu lub oba) Każda klasa ruchu otrzymuje gwarantowany procent pasma, jakim dysponuje router (w sensie pojemności łącza dostępu do Internetu). Chwilowo może ona wykorzystać więcej, z tym, że nie jest to już gwarantowane. Pasmo jest rezerwowane wydajnie, tzn. jest dynamicznie zabierane innym komputerom/programom tylko jeżeli jest taka potrzeba wynikająca z przypisanej gwarancji. Router automatycznie zwalnia pasmo i pozwala z niego korzystać 5/13
powszechnie, jeżeli uprzywilejowana aplikacja przestaje go chwilowo potrzebować (np. kończy się połączenie VoIP, wysyłanie poczty, przesyłanie pliku itd.). Klasyfikacja Każdy pakiet transmisji IP składa się z dwóch części: nagłówka informacyjnego i danych użytkownika. Mechanizmy klasyfikacji BA (ang. Behavior Aggregate) opierają się na sprawdzaniu wartości odpowiednich pól. W przypadku datagramów IP jest to ośmiobitowe pole ToS [RFC791]. Klasyfikacja może się odbywać za pomocą mechanizmów IP Precedence lub DSCP. Wzależności od tego, który z nich będzie zastosowany pole ToS zostanie odpowiednio wykorzystane. IP Precedence wykorzystuje tylko 3 bity, natomiast DiffServ aż 6 bitów. TOS (ang. Type of Sernice): 8 bitów opisane w specyfikacji IP v 4. Pole to jest używane do przechowywania czysto abstrakcyjnych wartości mających podnieść jakość obsługi pakietu. Niektóre sieci mogą honorować ustawione tu bity, a pozostałe nie. Znaczenie bitów jest następujące: Bity 0-2: Pierwszeństwo (ang. Precedence): Wartość priorytetu rośnie, gdy rośnie wartość wyznaczona przez bity 000=ruch zwyczajny (ang. routine); 001=ruch nadrzędny (ang. priority); 010=ruch natychmiastowy (ang. immediate) 011=ruch błyskawiczny (ang. flash) 100=ruch ponadbłyskawiczny (ang. flash-override) 101=ruch krytyczny (ang. critical) 110=ruch kontroli intersieci WAN (ang. internerwork) 111=ruch kontroli sieci LAN (ang. network) Bit 3: Opóźnienie (ang. Delay): 0 = Normalne, 1 = Małe; Bit 4: Przepustowość (ang. Throughput): 0 = Normalna, 1 = Przyspieszona; Bit 5: Niezawodność (ang. Reliability): 0 = Normalna, 1 = Podwyższona; Bit 6: Koszt (ang. Cost) 0= Normalny, 1=Niższy; Bit 7: MBZ (ang. Must Be Zero ) : bit nieużywany i ignorowany przez routery DS (ang. Differentiated Services): DiffServ (RFC 2475) zakłada zgrubny podział ruchu na kilka klas przepływów zagregowanych (ang. traffic aggregates). Wykorzystywane jest pole TOS opisane w RFC 2474. DS zawiera w sobie sześciobitowe pole DSCP (ang. Differentiated Services Code Point), które dzieli się na 3-bitowe pole 6/13
określające klasę ruchu CS ( ang. Class Selector) i 3-bitowe pole określające priorytet gubienia pakietów (ang. drop precedence). Zasady przekazu pakietów reprezentowane przez poziomy, sposoby obsługi pakietów PHB (ang. Behavior): Per Hop BE (ang. Best Effort) - określony przez pojedynczą wartość pola DSCP. Transmisja danych w sieci odbywa się przy możliwie najwyższej przepustowości, ale za to bez gwarancji poziomu usług QoS. Jest to standardowy sposób postępowania z kolejkami pakietów w Internecie. Pakiety są wysyłane w kolejności napływania i są wysyłane tak szybko jak to tylko możliwe. AF (ang. Assured Forwarding) określa cztery klasy i trzy poziomy odrzucania pakietów wewnątrz każdej z klas (w sumie 12 wartości pola DSCP). Ma na celu zapewnienie jakości usług o zróżnicowanych parametrach. Ruch nie spełniający warunków zawartych w profilu ruchowym danego strumienia lub grupy strumieni dla danej klasy może być przesyłany jako ruch należący do niższej klasy lub może być po prostu odrzucony [RFC2597]. EF (ang. Expedited Forwarding) określony przez pojedynczą wartość pola DSCP, wykorzystywane do zapewnienia jakości obsługi związanej z parametrami opóźnień. Ma na celu zapewnienie niskostratnej, bezzwłocznej, stałej i szybkiej transmisji pakietów. Ruch ten jest monitorowany na wejściu do sieci; pakiety nie spełniające warunków zawartych w profilu ruchowym danego strumienia lub grupy strumieni są usuwane z sieci [RFC2598]; Odpowiednik IP Precedence Wartość DSCP Prawdopodobieństwo odrzucenia pakietu Niskie Średnie Wysokie PHB 0 000 000B BE 000 000B Best Effort 1 001 000B AF11 001 010B AF12 001 100B AF13 001 110B 2 010 000B AF21 010 010B AF22 010 100B AF23 010 110B 3 011 000B AF31 011 010B AF32 011 100B AF33 011 110B 4 100 000B AF41 100 010B AF42 100 100B AF43 100 110B 5 101 000B EF 101 110B 6 110 000B 7 111 000B Assured Forwarding Expedited Forwarding Przykładowa analiza oznaczeń klasy AF32. AF32 w zapisie binarnym: 011100. Wartość czerwonej sekcji wynosi 3 i odnosi się do AF32 oznacza ona klasę. Wartość niebieskiej sekcji wynosi 2 i odnosi się do AF32 oznacza ona prawdopodobieństwo odrzucenia (ang. drop probablilty). Sekcja zielona z wartością 0 jest ignorowana. Zauważ, że 3 najbardziej znaczące bity (oznaczone na czerwono) odnoszą się zarówno do CS jak i do IP Precedence. Zatem można przyrównać CS do IP precedence i zapisać w postaci xxx000. 3 najmniej znaczące bity oznaczają prawdopodobieństwo odrzucenia i są ignorowane przez urządzenia obsługujące tylko IP Precedence. 7/13
Kliknij QoS dla ruchu IP, aby przejść do następujących ustawień: Powyższa strona (menu dla routera dual-wan Ethernet) przedstawia ustawienia QoS dla poszczególnych interfejsów WAN. Kliknij Ustawienia, aby przejść do ustawień ogólnych QoS dla danego interfejsu WAN. Kliknij w odpowiednim miejscu Edytuj, aby przejść do edycji reguł w klasie lub zdefiniować własny typ usługi. Ustawienia Ogólne dla interfejsu WAN Po kliknięciu Ustawienia, możesz skonfigurować procentowy udział pasma dla danego interfejsu WAN. Dostępne są cztery klasy. Pierwsze trzy są konfigurowalne według własnych potrzeb. Ostatnia, czwarta klasa jest zarezerwowana dla pozostałych pakietów, nie spełniających reguł z pierwszych trzech klas. 8/13
Włącz QoS dla ruchu IP opcja domyślnie jest zaznaczona. Wybierz odpowiedni kierunek obowiązywania QoS: WE - ruch przychodzący. WY - ruch wychodzący. Oba - ruch przychodzący i wychodzący. Pasmo WAN dla ruchu przychodzącego wpisz odpowiednią prędkość łącza w dół. Na przykład dla linii 1Mb/s downstream i 256kb/s upstream wpisz 1000kbps. Domyślna wartość to 10000kbps. Pasmo WAN dla ruchu przychodzącego - wpisz odpowiednią prędkość łącza w górę. Na przykład dla linii 1Mb/s downstream i 256kb/s upstream wpisz 256kbps. Domyślna wartość to 10000kbps. Pasmo zarezerwowane wpisz odpowiednią wartość % pasma, która będzie odnosić się zarówno do pasma wychodzącego, jak i przychodzącego. Włącz kontrolę pasma UDP zaznacz, aby auktywnić. Dodatkowo wpisz odpowiednią wartość w polu Limit Pasma. Funkcja ma na celu zabezpieczenie aplikacji opartych na TCP przed wykorzystaniem dostępnego pasma przez aplikacje oparte na UDP np. wideo. Limit Pasma - wpisz odpowiednią wartość % pasma, która będzie przeznaczona dla usług wykorzystujących UDP Priorytet TCP ACK dla ruchu wychodzącego zaznacz, aby uaktywnić priorytetowe wysyłanie potwierdzeń ACK. Dla technologii ADSL występuje duża różnica pomiędzy łączem w dół a w górę np. dla ADSL2+ mamy odpowiednio 24Mb/s i 1Mb/s. Może się zdarzyć sytuacja, że łącze w dół nie będzie w pełni wykorzystywane na skutek braku potwierdzeń otrzymania pakietów - ACK. Statystyka przepływu kliknij, aby przejść do następujących statystyk: 9/13
Edycja reguły Pierwsze trzy klasy są konfigurowalne, dzięki czemu możesz dostosować je do własnych potrzeb. Kliknij Edytuj w kolumnie Reguła dla odpowiedniej klasy, aby dodać, edytować lub usunąć regułę. Następnie możesz zdefiniować nazwę klasy. Kliknij przycisk Dodaj, aby dodać regułę do klasy i przejść do jej edycji. Zaznacz odpowiednią regułę i kliknij przycisk Edytuj jeżeli chcesz edytować wcześniej zdefiniowaną regułę. 10/13
Aktywuj zaznacz, aby uaktywnić. Adres źródłowy kliknij przycisk Edtuj, aby ustawić adres źródłowy dla tej reguły. Adres docelowy - kliknij przycisk Edtuj, aby ustawić adres docelowy dla tej reguły. Typ adresu wybierz odpowiedni typ adresu: Jeden adres wprowadź IP początkowy. Zakres adresów - wprowadź IP początkowy i IP końcowy. Adres podsieci wprowadź IP początkowy i odpowiednią wartość Maska podsieci. Kod DiffServ odpowiedni poziom jakości usług QoS, który będzie wykorzystywany w tej regule do klasyfikacji i przetwarzania pakietów. Typ usługi określ rodzaj usługi, który będzie wykorzystywany w tej regule do klasyfikacji i przetwarzania pakietów. Możesz wybrać z listy predefiniowalnych typów usług lub stworzyć własny typ. 11/13
Edycja typu usługi Kliknij Edytuj w kolumnie Typ usługi, aby dodać, edytować lub usunąć istniejący typ usługi. 12/13
Po kliknięciu Edytuj przejdziesz do następujących ustawień: Kliknij przycisk Dodaj, aby dodać typ usługi i przejść do jej edycji. Zaznacz odpowiedni typ usługi i kliknij przycisk Edytuj jeżeli chcesz edytować wcześniej zdefiniowany typ. Nazwa usługi wprowadź dowolną nazwę usługi. Typ usługi wybierz odpowiedni typ usługi: Konfiguracja portu Typ wybierz odpowieni typ: Jeden typ usługi obejmujący tylko 1 port. Wpisz pojedynczą wartość w polu Numer portu. Zakres - typ usługi obejmujący wiele portów. Wpisz wartość początkową i wartość końcową portu w polu Numer portu. Numer portu numer portu usługi. 13/13