INFORMACJE OGÓLNE 1. Przedmiot ewaluacji Czy szkoła uwzględnia działania wychowawcze ku wartościom i ku postawom patriotycznym 2. Pytania kluczowe: - jakie wartości są ważne w życiu młodzieży? - jakie są autorytety młodzieży? - kto lub co ma wpływ na kształtowanie się systemu wartości i norm postępowania młodzieży? 3. Metoda ewaluacji: - anonimowa ankieta wśród uczniów klas VII, IIg, IIIg, Czy uczniowie naszej szkoły w swoim postępowaniu przestrzegają wartości etycznych. - przegląd tematów lekcji wychowawczych, lekcji religii, WDŻ, klas: VII, IIG, IIIG 4. Raport końcowy 1
życie rodzinne wykształcenie rozrywki pieniądze praca spokojne życie przyjaciele szacunek otoczenia bycie użytecznym ANKIETA: System wartości i normy w życiu młodzieży 1. Płeć: 43% - dziewczyny; 57% - chłopcy W ankiecie wzięło udział 26 dziewczyn i 34 chłopców, uczniów klas VII, IIg i III g. Ankieta miała na celu analizę systemu wartości i norm w życiu dzieci i młodzieży. 2. Co Twoim zdaniem jest ważne w życiu? Życie rodzinne 77%, przyjaciele ponad 55%, najniższy procent uzyskały pieniądze i rozrywki 3. Które wartości są dla Ciebie ważne? 2
Dla zdecydowanej większości ankietowanych uczniów najważniejszymi wartościami okazały się rodzina, miłość, przyjaźń. Najmniej głosów zdobyły atrakcyjność. Rodzina 82% Miłość 72% Przyjaźń 58% Najmniej głosów zdobyła atrakcyjność - 4. Które wartości są ważne dla Twoich nauczycieli? W ankiecie zapytano uczniów, jakie wartości są ważne dla nauczycieli, którzy jednocześnie często są wychowawcami, więc mają wpływ na kształtowanie się systemu wartości młodych ludzi. Uczniowie twierdzą, że dla nauczycieli ważne są szacunek i uczciwość (prawie ), odpowiedzialność i sprawiedliwość (ponad ) 3
5. Kto jest dla Ciebie autorytetem? Niekwestionowanym autorytetem ankietowanej młodzieży są rodzice, na których głosowało ponad respondentów. Inni członkowie rodziny 17% badanych. Pokrywa się to z odpowiedzią na pierwsze pytanie ankiety, gdzie wskazano również rodzinę jako najwyższą wartość. Najmniej wiarygodni okazali się politycy, dziennikarze. Słabo w tym rankingu wypadli również nauczyciele, głosowało na nich 5% uczniów. uczniów odpowiedziało, że nikt nie jest dla nich autorytetem. 6. Niezależnie od udziału w praktykach religijnych, czy uważasz się za osobę religijną głęboko wierzącą wierzącą raczej niewierzącą niewierzącą Ponad badanych uważa się za osoby wierzące 4
7. Czy starasz się w swoim życiu kierować zasadami zawartymi w Dekalogu? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć Prawie odpowiedziało na postawione pytanie raczej tak, podobna ilość osób odpowiedziała trudno powiedzieć. Zdecydowanie nie odpowiedziało zaledwie 2% uczniów. 8. Czy zgadzasz się z opinią, że całkowicie się zgadzam raczej się zgadzam raczej się nie zgadzam zupełnie się nie zgadzam Lekarz, który na studiach ściągał zamiast rzetelnie się uczyć, może leczyć i operować pacjentów Używanie kulturalnego języka jest bardzo ważne Każdy młody człowiek powinien jakiś czas popracować na rzecz innych jako wolontariusz bez wynagrodzenia Zabranie sobie cudzej rzeczy, która leży bez dozoru, np. aparatu fot. z ławki na dworcu, jest w porządku 5% 8% 23% 57% 37% 48% 3% 25% 17% 12% 17% 5% 18% 73% Po przeanalizowaniu tabelki można stwierdzić, że uczniowie właściwie postrzegają pewne zachowania oraz potrafią ocenić w odpowiedni sposób zaistniałe sytuacje. Np. 85% uczniów uważa, 5
że używanie kulturalnego języka jest bardzo ważne. 75% osób uważa, że młodzi ludzie powinni udzielać się w wolontariacie. Dla 73% ankietowanych przywłaszczenie sobie cudzej własności jest nie do zaakceptowania. 9. Czy czujesz się szanowany przez rodziców? 10 tak nie trudno powiedzieć uczniów odpowiedziało, że czują się szanowani przez swoich rodziców, trudno powiedzieć. Nikt nie odpowiedział negatywnie na to pytanie. 10. Czy czujesz się szanowany przez nauczycieli? tak nie trudno powiedzieć Nieco ponad uczniów odpowiedziało tak, 8% nie, trudno powiedzieć. 6
11. Czy czujesz się szanowany przez rówieśników? tak nie trudno powiedzieć 64% odpowiedziało tak, 3% nie, 33% trudno powiedzieć. 12. Jaki wpływ na ukształtowanie Twoich poglądów na świat i życie mieli/miały? bardzo duży duży mały wcale własne przemyślenia 48% 47% 5% rodzice 32% 57% 8% 3% nauczyciele 5% 27% 48% dziadkowie 17% 33% 8% zasady religijne (wiara) 8% 33% 42% 15% literatura (pisarze) 7% 15% 35% koledzy i przyjaciele 13% 47% 25% 15% media (prasa, radio, telewizja, internet) 8% 22% 47% 22% 7
Największy rodzice 57% duży wpływ, 32% bardzo duży. Własne przemyślenia 47% duży, 48% bardzo duży. Sporo odpowiedzi to koledzy, przyjaciele. Mały wpływ literatura i nauczyciele. Analiza tematów lekcji religii Na lekcjach religii w klasach VII, IIg, IIIg realizowane są tematy poruszające następujące zagadnienia związane z rozwijaniem systemu wartości i norm postępowania wśród uczniów. Są to: rodzina, miłość, wierność, szacunek, przyjaźń, odpowiedzialność, wrażliwość, odwaga, praca nad sobą, poszukiwanie autorytetów moralnych, umiejętność dokonywania właściwych wyborów. Przykładowe tematy lekcji: RELIGIA KL VII Ukazujemy wartość życia człowieka Kim jest człowiek dla Boga? Na czym polega odwaga w myśleniu? Człowiek szuka sensu własnego życia Bóg odpowiada na pytania egzystencjalne stawiane przez człowieka Wezwanie do dawania świadectwa w Starym Testamencie oraz w czasach obecnych Poznajemy źródła Mądrości prawdziwej Błogosławieństwa prawem Królestwa Boże Poznajemy istotę wiary i wynikające z niej zobowiązania Święty Stanisław patron chrześcijańskiego ładu moralnego Święty Stanisław Kostka wzorem do naśladowania Określamy czym jest oczekiwanie na narodzenie Boga w naszym życiu Poznajemy religijny wymiar przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia Zwyczaje związane z przeżywaniem Wigilii i Świąt Bożego Narodzenia. Poznajemy sens tych zwyczajów. Modlitewny sens wspólnego śpiewu kolęd Kształtowanie refleksyjnej postawy nad własnym życiem w świetle Bożych słów Czym jest nawrócenie serca? Wyciszenie się warunkiem dobrego przyjęcia słowa Bożego na rekolekcjach 8
RELIGIA KL II G Pragnienie szczęścia w życiu człowieka Bóg stworzył człowieka do szczęścia Wolność darem Boga i wyrazem godności człowieka Pokora postawą człowieka otwierającego go na przyjęcie odkupienia Bierzmowanie sakramentem umocnienia Uzdrawiająca moc sakramentu pokuty i pojednania Sakrament święceń sakramentem w służbie komunii Miłość, wierność, uczciwość oraz nierozerwalność podstawą małżeństwa Boże przykazania powinnością etyczną chrześcijanina Prawo naturalne światłem poznania danym przez Stwórcę Być człowiekiem sumienia ciągła praca nad sobą Wierność prawdziwym wartościom gwarancją godnego życia Przejawy i cechy prawdziwej wolności Koncepcja szczęścia według Ośmiu błogosławieństw Istota przesłania Bożego zawarta w pierwszym przykazaniu Oddawać cześć Bożemu imieniu Religijny charakter świąt i niedzieli w świetle pierwszego przykazania Czwarte przykazanie drogą do szczęścia rodzinnego Miłość ojczyzny w świetle słowa Bożego Piąte przykazanie stoi na straży każdego ludzkiego życia Poznajemy rolę przyjaźni w budowaniu dobrych relacji z innymi i poszanowaniu godności własnej i drugiego człowieka. Siódme przykazanie wskazuje na miejsce i znaczenie dóbr materialnych Boże wezwanie nie mów przeciw człowiekowi Z Jezusem na drodze do czystości serca Liturgiczne i eschatologiczne znaczenie Adwentu Boże Narodzenie poznanie liturgicznego i osobistego znaczenia świąt 9
Ekumeniczne nadzieje odnalezienia dróg ku jedności Nawrócenie wezwaniem skierowanym do każdego chrześcijanina Rekolekcje czasem pogłębionej refleksji nad sobą Jak w codzienności realizować powołanie do świętości? Duch Święty źródłem odnowy naszych serc Jan Paweł II RELIGIA KL III G Poznajemy pozytywne i negatywne aspekty postępu technicznego Uczymy się dokonywać oceny moralnej postępu technicznego Dokonując wyborów kierujemy się Bożą prawdą, aby osiągnąć pełnię życia Cele życiowe oraz działanie we wspólnocie z innymi Cechy prawdziwej miłości i jej znaczenie dla różnych aspektów życia ludzkiego Uczymy się prawdziwej miłości, właściwie korzystając z przekazów medialnych Sposoby przeżywania miłości przez dziewczęta i chłopców Uczymy się poznawać i właściwie przeżywać własne uczucia Rozwijanie postawy szacunku i akceptacji dla ciała ludzkiego, które jest świątynią Boga Duchowe i emocjonalne znaczenie czystości przedmałżeńskiej Znaczenie i wymowa słów przysięgi małżeńskiej Stanowisko Kościoła wobec życia ludzkiego Dziecko bezcennym darem Boga Moralne problemy związane z przekazywaniem życia Rodzina wspólnotą życia i miłości Kościół wobec cierpienia ruch hospicyjny Życie w imię Boże apostolstwo świeckich Dramat odrzucenia wartości chrześcijańskich Troska Kościoła o prawa ludzi pracy Działania Kościoła na rzecz powrotu do jedności Wybór zawodu jako odpowiedź na powołanie 10
Sakrament bierzmowania potwierdzeniem przed Bogiem odpowiedzialności za swoje życie w wierze Przygotowujemy się do przeżywania uroczystości Wszystkich Świętych Przygotowujemy się do przeżywania uroczystości Dnia Zadusznego Chrystus wzywa człowieka do adwentowego przebudzenia się i czuwania Prawdziwy sens świąt Bożego Narodzenia Czas szkolnych rekolekcji wielkopostnych to czas nawrócenia W każdej klasie realizowane są tematy dodatkowe związane z ważnymi uroczystościami oraz z rokiem liturgicznym w kościele: Święty Stanisław Kostka patron dzieci i młodzieży Jan Paweł II patron szkoły Listopadowe uroczystości Adwent i oczekiwanie Roraty i przygotowanie Boże Narodzenie Wielki Post i wyciszenie Wielkanoc Analiza tematów lekcji Wychowanie do życia w rodzinie W ramach lekcji WDŻ zagadnienia nawiązujące do wartości: - Małżeństwo miłość i odpowiedzialność. - Czas wolny i komputer. - Gdy rodzina jest niepełna. - Konflikty są i będą. - Uczucia temat rzeka. - Rozmowa na wagę złota, czyli komunikacja w rodzinie. - Kryteria dojrzałości. - Macierzyństwo i ojcostwo. - Jak rozwiązywać konflikty. 11
- Jesteśmy razem funkcja rodziny. Analiza tematów lekcji wychowawczych Plan wychowawczo profilaktyczny szkoły zawiera elementy uwzględniające aktywne poznawanie przez ucznia swojego kraju, budowanie świadomości i przynależności narodowej oraz wzmacnianie postaw patriotycznych. Uczniowie mają być dumni ze swojego pochodzenia, ale też rozumieć, szanować innych. Realizacja tych założeń odbywa się poprzez lekcje wychowawcze oraz różnego rodzaju uroczystości szkolne. Przykłady lekcji wychowawczych - Jan Paweł II patron naszej szkoły. - Za co cenimy naszych nauczycieli? - Jak być dobrym zespołem? - Koleżeństwo, przyjaźń i miłość relacje. - W jaki sposób pamiętamy o naszych zmarłych? - Dlaczego Święto Niepodległości jest naszym świętem narodowym? - Wigilia i tradycje świąteczne. - Jak powinna wyglądać szczęśliwa rodzina. - Więzi rodzinne - Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą rozwijanie empatii. - Pielęgnowanie tradycji narodowych. - Wychowanie do wartości. - Dostrzeganie wartości pracy w życiu każdego człowieka. Przykłady uroczystości szkolnych - Dzień Patrona Jana Pawła II - Rekolekcje szkolne - Wigilie klasowe, jasełka - Świąteczne spotkanie dla osób starszych - 11 listopada Dzień Niepodległości - Uchwalenie Konstytucji 3-go maja - obchody wybuchu Powstania Wielkopolskiego 12
- klasowe uroczystości związane z dniem babci i dziadka, taty i mamy, dziecka. WNIOSKI: 1. Uczniowie podeszli do ankiety w sposób odpowiedzialny. 2. Ankieta pokazała wartości, które są ważne dla naszych uczniów takie jak: rodzina, miłość, przyjaźń. 3. Wielu uczniów wskazuje na to, że rodzice są ich autorytetami i że czują się szanowani przez swoich rodziców. 4. Większość osób deklaruje się jako osoby wierzące, które próbują w swoim życiu kierować się zasadami dekalogu. 5. W ankiecie bardzo słabo przedstawia się obraz nauczyciela. 6. Niewiele tematów lekcji wychowawczych związanych jest z zagadnieniami dotyczącymi postaw etycznych i wartości. 7. Tematy związane z wychowaniem ku wartościom podejmowane są w zdecydowanej większości na lekcjach religii. 8. Kształtowanie postaw patriotycznych wśród uczniów odbywa się głównie dzięki różnym uroczystościom szkolnym. Zalecenia po ewaluacji: 1. Wyniki ankiety przedstawić rodzicom uczniów, podkreślając, jak wiele zależy od nich w procesie wychowania dzieci do wartości. 2. Podczas lekcji wychowawczych zwrócić większą uwagę na tematy związane z wartościami, rodziną, autorytetami. 3. Ukazywać ojczyznę jako wspólnotę, o którą warto i należy dbać. 4. Podejmować działania związane z kulturą języka. 5. Proponować wartościowe formy spędzania wolnego czasu. 6. Rozwijać postawy odpowiedzialności za siebie i innych, sumienności i uczciwości w wypełnianiu swoich obowiązków, szacunku do życia na każdym jego etapie. 7. Prowadzić zajęcia związane z postacią naszego patrona Jana Pawła II, aby uczniowie poznawali tego wielkiego Polaka i jego nauczanie. 8. Kontynuować działalność wolontariatu w szkole. Opracował zespół: Renata Rydlewska Ewa Szałek Ewa Płończak Marzena Kozłowska 13