RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego profilu klinicznego i terapeutycznego pacjentów leczonych
Opis badania Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Cele badania Głównym celem badania była ocena profilu klinicznego i terapeutycznego pacjentów z rozpoznaną padaczką, u których rozpoczęto leczenie preparatem zawierającym levetiracetam. Ponadto, cel badania stanowiło ustalenie: etiologii napadów padaczkowych; przeważających rodzajów napadów padaczkowych; ilości napadów padaczkowych; rodzajów dotychczasowej i zalecanej terapii oraz rodzajów zaordynowanych leków. 2
Opis badania Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Etapy realizacji badania 1) Dobór uczestników badania w badaniu uczestniczyli pacjenci z rozpoznaną padaczką, którzy otrzymali zalecenie stosowania levetiracetamu. Dobór uczestników badania był rezultatem niezależnej decyzji lekarza, który na podstawie sposobu leczenia pacjenta, włączał go do badania. Badanie przebiegało podczas dwóch wizyt pacjenta w gabinecie lekarskim. 2) Przeprowadzenie przez lekarza wywiadu kwestionariuszowego z pacjentem podczas pierwszej wizyty na podstawie obserwacji i rozmowy z pacjentem, lekarz wypełniał kwestionariusz wywiadu. 3) Przeprowadzenie przez lekarza wywiadu kwestionariuszowego z pacjentem podczas drugiej wizyty po okresie 2-3 miesięcy stosowania levetiracetamu przez pacjentów, lekarz zapraszał ich na drugą wizytę. Doktor w oparciu o obserwację i rozmowę z pacjentem, którego diagnozował podczas pierwszej wizyty, wypełniał kwestionariusz wywiadu. Fakt wzięcia udziału w badaniu nie nakładał na badacza żadnych ograniczeń w zakresie należytego i profesjonalnego wykonywania przez badacza zawodu lekarza, zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, zasadami etyki zawodowej oraz wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, a w szczególności w żaden sposób nie ograniczał dowolności badacza w wyborze konkretnej terapii lub produktu leczniczego dla jego pacjentów. Fakt wypełnienia kwestionariusza badania nie mógł mieć wpływu na wybór zastosowanej terapii. 3
Opis badania Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Uczestnicy badania W badaniu mogli wziąć udział lekarze posiadający prawo wykonywania zawodu Lekarze lekarza, którzy uzyskali wpis do rejestru prowadzonego przez właściwą Okręgową Radę Lekarską i nie zostali zawieszeni w prawie wykonywania zawodu lekarza albo ograniczeni w wykonywaniu określonych czynności medycznych. Lekarz do badania zapraszał pacjentów obu płci z rozpoznaną padaczką, którzy otrzymali zalecenie stosowania levetiracetamu. Wybrani pacjenci wspólnie z lekarzem, podczas dwóch wizyt u specjalisty, wypełniali Pacjenci kwestionariusz dotyczący tematyki prowadzonego projektu badawczego. W przypadku osób niepełnoletnich, odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu udzielali ich opiekunowie. Wszyscy pacjenci oraz opiekunowie pacjentów mających mniej niż 18 lat wyrazili werbalną zgodę na udział w przedsięwzięciu badawczym. 4
Raport końcowy Raport wykonany na podstawie przesłanego do firmy Quality Audit House Sp. z o.o. raportu zbiorczego, który jednocześnie był potwierdzeniem przeprowadzenia badania z pacjentami przez lekarza - badacza. Dane z raportu zostały przedstawione w formie zbiorczej. Wszystkie tabele i wykresy procentowane są do wszystkich ważnych przypadków. 5
ANALIZA WYNIKÓW UZYSKANYCH PODCZAS PIERWSZEJ WIZYTY LEKARSKIEJ 6
55,0% Płeć 60,0% 45,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% kobieta mężczyzna W badaniu dotyczącym stosowania levetiracetamu w terapii przeciwpadaczkowej wzięło udział więcej kobiet (55,0%). CHARAKTERYSTYKA PACJENTA 7
Opis badania Wiek 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 17 lat 22,3% 18-25 lat 10,3% 26-35 lat 14,7% 36-45 lat 16,0% 46-55 lat 15,3% 56-65 lat 12,7% 66 lat 8,7% Osoby niepełnoletnie stanowiły znaczącą część w próbie badawczej. Osób najstarszych (powyżej 66. roku życia) było najmniej (8,7%). W literaturze podaje się, iż padaczka dotyczy osób w każdym wieku, jednak zdecydowaną większość stanowią przypadki występujące u dzieci/młodzieży (Snarska K., Schorzenia neurologiczne. Padaczka - choroba ukrywana, esculap.pl). CHARAKTERYSTYKA PACJENTA 8
Statystyka wieku Statystyka wieku Dane Wartości (liczba lat) Średnia 37,54 Mediana 37 Dominanta 37; 54 Odchylenie standardowe 19,96 Minimum 3 Maksimum 82 Kwartyle 25% 20 50% 37 75% 54 Średnia wieku badanych wynosiła około 38 lat (± około 20 lat). Dominowali pacjenci 37 letni oraz 54-letni (dominanta). Najmłodszy uczestnik badania miał 3 lata, a najstarszy 82 lata. Warto dodać, że dzieląc pacjentów na 4 grupy liczące po 25% jednostek, pierwszą grupę stanowili respondenci do 20. roku życia, kolejną od 20 lat do 37 lat. Trzecią grupę stanowiły osoby do 54. roku życia, a ostatnią od 54 lat do 82 lat. CHARAKTERYSTYKA PACJENTA 9
Opis badania Body Mass Index (BMI) BMI STATUS Udział badanych < 18,5 niedowaga 13,9% 18,5 24,9 waga prawidłowa 46,7% 25,0 29,9 nadwaga 29,3% 30,0 34,9 otyłość I stopnia 9,1% 35,0 39,9 otyłość II stopnia 0,7% 40 otyłość III stopnia 0,3% Analiza wartości BMI wskazuje, iż znaczący odsetek pacjentów posiadał prawidłową wagę ciała w stosunku do wzrostu (46,7%). Badani z zawyżoną masą ciała stanowili 39,4% ogółu, wśród których 29,3% posiadało nadwagę, a 10,1% - otyłość stopniowalną. CHARAKTERYSTYKA PACJENTA 10
70,0% 60,0% 50,0% 40,0% Rozpoznanie choroby 69,4% 30,6% Średnia Odchylenie standardowe Dominanta Minimum Maksimum 13,46 lat 11,62 lat 1 rok 1 rok 66 lat 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% rozpoznana wcześniej świeżo rozpoznana W przypadku większości chorych, padaczka została rozpoznana wcześniej (69,4%). Najczęściej do diagnozy choroby dochodziło 1 rok przed pierwszą wizytą lekarską (dominanta). Średni czas rozpoznania choroby to około 14 lat temu (± około 12 lat). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 11
Etiologia napadów padaczkowych padaczka idiopatyczna lub kryptogenna (29,2%) uraz czaszkowo-mózgowy (17,5%) naczyniopochodne uszkodzenie mózgu (15,1%) wada wrodzona/rozwojowa (8,6%) guz mózgu (7,6%) encefalopatia niedotlenieniowo niedokrwienna (6,9%) zapalenia/infekcje OUN (5,8%) padaczka uwarunkowana genetycznie (4,1%) choroba zwyrodnieniowa OUN (3,4%) krwotok wewnątrzczaszkowy (3,4%) drgawki gorączkowe (1,7%) choroby metaboliczne (0,3%) Inne (2,1%) Wielokrotny Wybór Padaczka idiopatyczna lub kryptogenna była przyczyną napadów padaczkowych u 29,2% pacjentów. W przypadku 17,5% chorych był to uraz czaszkowo-mózgowy. Odsetek badanych, u których etiologia wskazywała na naczyniopochodne uszkodzenie mózgu, wynosił 15,1%. Wśród innych przyczyn wskazywano m.in. na wady wrodzone, nadużywanie alkoholu. CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 12
Ogólna klasyfikacja padaczki 84,3% 25,7% 3,3% Napady częściowe Napady pierwotnie uogólnione Zespoły padaczkowe Wielokrotny Wybór W przypadku zdecydowanej większości badanych, zdiagnozowano napady częściowe (84,3%). Napady pierwotnie uogólnione dotyczyły co 4. chorego (25,7%). Udział osób z zespołem padaczkowych stanowił 3,3% ogółu. CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 13
Klasyfikacja padaczki napady częściowe 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% napady częściowe wtórne uogólnione 65,2% napady częściowe złożone napady częściowe proste 20,2% 36,8% Odsetek osób z napadami częściowymi: 84,3% Wielokrotny Wybór Padaczki z napadami częściowymi zdarzają się najczęściej i stwarzają duże problemy terapeutyczne (Jędrzejczak J., Postępowanie w padaczkach z napadami częściowymi, esculap.pl). Napady częściowe wtórne uogólnione występowały u większości pacjentów (65,2%). W przypadku blisko 37% chorych zdiagnozowano napady częściowe złożone. CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 14
Klasyfikacja padaczki napady pierwotnie uogólnione 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% 50,0% napady toniczno - kloniczne napady nieświadomości 44,2% 49,4% napady miokloniczne 18,2% napady toniczne napady atoniczne napady kloniczne 5,2% 3,9% 7,8% Odsetek osób z napadami pierwotnie uogólnionymi: 25,7% Wielokrotny Wybór Co się tyczy napadów pierwotnie uogólnionych, najczęściej występowały napady toniczno-kloniczne (49,4%). Niewiele mniejszy odsetek pacjentów miał napady nieświadomości (44,2%). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 15
Klasyfikacja padaczki zespoły padaczkowe 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% młodzieńcza padaczka miokloniczna (zespół Janza) 30,0% zespół Westa 30,0% zespół Lennoxa-Gastauta 20,0% łagodna padaczka rolandyczna padaczka napadów nieświadomości u dzieci 10,0% 10,0% Odsetek osób z zespołami padaczkowymi: 3,3% Wielokrotny Wybór W przypadku tego samego odsetka osób zdiagnozowano młodzieńczą padaczkę miokloniczną oraz zespół Westa (po 30,0%). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 16
Ilość napadów 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu rzadziej niż raz w miesiącu 9,1% 12,9% DZIENNA ILOŚĆ NAPADÓW Średnia 13,11 Odchylenie standardowe 31,8% 16,48 Dominanta 10 44,8% rzadziej niż raz w roku 1,4% Pod względem ilości napadów padaczkowych, 44,8% chorych doświadczała ich klika razy w miesiącu. Rzadziej niż raz w miesiącu napady padaczkowe występowały u blisko 1/3 uczestników badania (31,8%). W przypadku 9,1% osób, napady padaczkowe występowały codziennie. Wśród tego odsetka pacjentów najczęstsza liczba codziennych napadów padaczkowych wynosiła 10 (dominanta). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 17
Szacunkowy czas, jaki upłynął od ostatniego napadu Statystyka Wartości (liczba dni) Średnia 33,63 Mediana 14 Dominanta 14 Odchylenie standardowe 82,39 Minimum 1 Maksimum 720 (około 2 lat) Szacunkowy czas, jaki upłynął od ostatniego napadu padaczkowego był bardzo zróżnicowany najmniejsza odległość wynosiła 1 dzień, a najdłuższa około 2 lata. Jednak w przypadku najwyższego odsetka osób, czas ten wynosił 2 tygodnie (dominanta). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 18
Choroby współtowarzyszące padaczce 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% nadciśnienie tętnicze upośledzenie umysłowe cukrzyca 11,1% 8,7% 27,0% Odsetek osób ze współtowarzyszącymi padaczce chorobami 41,6% choroba wieńcowa 3,2% Inne Analiza danych wykazała dużą różnorodność wskazywanych współistniejących chorób u pacjentów leczonych z powodu padaczki. Dlatego też ze względu na dużą ilość podawanych chorób współtowarzyszących padaczce, w analizie uwzględniono tylko te, które posiadał znaczący odsetek badanych. Odsetek osób, którym oprócz padaczki zdiagnozowano inne choroby, wynosił 41,6%. Wykazano, iż 27,0% chorych leczyło się również z powodu nadciśnienia tętniczego. Pacjenci z upośledzeniem umysłowym stanowili 11,1% zbiorowości. Do innych chorób zaliczono np.: depresję, chorobę niewydolności serca, jaskrę, migrenę, astmę oskrzelową. CHARAKTERYSTYKA CHOROBY Wielokrotny Wybór 77,8% 19
Dotychczasowa terapia 42,5% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 25,0% 32,5% 0,0% BRAK TERAPII MONOTERAPIA LECZENIE SKOJARZONE Dotychczas, leczeniu skojarzonemu było poddanych 42,5% chorych. Odsetek pacjentów, którzy stosowali dotychczas monoterapię, wynosił 32,5%. Co 4. badany nie był dotąd poddany żadnej terapii (25,0%). DOTYCHCZASOWA TERAPIA 20
LEKI UDZIAŁ % Dotychczas stosowane leki Najczęstsza dawka (dominanta) [mg] kwas walproinowy (VPA) 64,5% 1000 karbamazepina (CBZ) 35,5% 800 levetiracetam (LV) 21,4% 500; 1000 lamotrygina (LTG) 12,8% 200 topiramat (TPM) 12,8% 100 okskarbazepina (OXC) 6,4% 600 klonazepam (CZP) 6,0% 2; 4; 6 etosuksymid (ETX) 2,1% 750 gabapentyna (GBP) 2,1% 900 tiagabina (TGB) 2,1% 20; 30 wigabatryna (VGB) 1,7% brak danych fenobarbital (PB) 1,3% 200 klobazam (CLB) 0,4% 100 Inny lek: diazepam 0,9% 10 Wielokrotny Wybór DOTYCHCZASOWA TERAPIA Dotychczasowej terapii było wówczas poddanych 75,0% pacjentów. Najwyższy odsetek chorych stosował kwas walproinowy w najczęstszej dawce 1000 mg/d (64,5%). Ponad 1/3 osób stosowała karbamazepinę (35,5%). Odsetek badanych stosujących levetiracetam, wynosił 21,4%. Odsetek pacjentów dotychczas poddanych leczeniu: 75,0% 21
Dotychczasowe schematy terapeutyczne Typ terapii Udział w terapii ogółem Udział w monoterapii Terapia skojarzona 42,5% - kwas walproinowy 20,5% 61,1% karbamazepina 6,5% 21,1% levetiracetam 2,1% 6,7% okskarbazepina 2,1% 6,7% topiramat 1,0% 3,3% gabapentyna 0,3% 1,1% brak terapii 25,0% - Brak terapii 25,0% Monoterapia 32,5% Terapia skojarzona 42,5% W monoterapii, znaczący odsetek pacjentów dotychczas stosował kwas walproinowy (61,1%). DOTYCHCZASOWA TERAPIA 22
Dotychczasowe schematy terapeutyczne Typ terapii Udział w terapii Udział w terapii ogółem skojarzonej monoterapia 32,5% - karbamazepina + kwas walproinowy 5,5% 12,9% kwas walproinowy + topiramat 4,5% 10,5% levetiracetam + kwas walproinowy 4,1% 9,7% lamotrygina + kwas walproionowy 3,1% 7,3% pozostałe schematy terapeutyczne 25,3% 59,6% brak terapii 25,0% - Brak terapii 25,0% Monoterapia 32,5% Terapia skojarzona 42,5% W leczeniu skojarzonym, znaczący odsetek osób dotychczas stosował karbamazepinę wraz z kwasem walproinowym (12,9%). DOTYCHCZASOWA TERAPIA 23
Powód zmiany terapii Zmiana terapii: 62,7% Niedostateczna kontrola napadów - 86,3% Występowanie działań niepożądanych - 13,2% Względy finansowe (zbyt wysoki koszt terapii) 8,9% Inne - 2,6%, np.: wzrost wagi (42,9%) wypadanie włosów (25,0%) zaburzenia koncentracji (10,7%) wzrost ciśnienia tętniczego (7,1%) Inne (78,6%) Wielokrotny Wybór chęć posiadania potomstwa brak leku w aptece Wielokrotny Wybór W przypadku 62,7% chorych, lekarze zmienili terapię. Głównym powodem zmiany terapii była niedostateczna kontrola napadów (86,3%). Ze względu na występowanie działań niepożądanych, zmiany leczenia dokonano u 13,2% pacjentów. Najczęściej występującym działaniem niepożądanym był wzrost wagi (42,9%). DOTYCHCZASOWA TERAPIA 24
Zalecone schematy terapeutyczne Terapia skojarzona = 61,8% Monoterapia = 38,2% Typ terapii Udział w terapii ogółem Udział w terapii skojarzonej levetiracetam 38,2% - levetiracetam + kwas walproinowy 21,4% 34,5% levetiracetam + karbamazepina 6,6% 10,7% levetiracetam + karbamazepina + kwas walproinowy 5,9% 9,5% levetiracetam + lamotrygina 2,9% 4,8% pozostałe 25,0% 40,5% Terapia skojarzona została zalecona większości badanym (61,8%). Levetiracetam najczęściej był łączony z kwasem walproinowym (34,5%). ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 25
Dawkowanie Typ terapii Najczęstsze dawki (dominanta) [mg] levetiracetam 500 levetiracetam + kwas walproinowy 500 + 1000 levetiracetam + karbamazepina 500 + 800 levetiracetam + karbamazepina + kwas walproinowy 500 + 800 + 1000 levetiracetam + lamotrygina 500 + 100 Najczęstszymi zalecanymi dobowymi dawkami następujących leków były: levetiracetam 500 mg; kwas walproinowy 1000 mg; karbamazepina 800 mg; lamotrygina 100 mg. ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 26
Rodzaje leków w terapii skojarzonej LEKI UDZIAŁ % levetiracetam (LV) 100,0% kwas walproinowy (VPA) 36,0% karbamazepina (CBZ) 16,8% lamotrygina (LTG) 8,6% Najczęstszymi zalecanymi lekami obok levetiracetamu był topiramat (TPM) 5,9% kwas walproinowy (36,0%), karbamazepina (16,8%) oraz klonazepam (CZP) 4,3% lamotrygina (8,6%). okskarbazepina (OXC) 3,3% tiagabina (TGB) 1,7% wigabatryna (VGB 1,7% gabapentyna (GBP) 1,3% fenobarbital (PB) 0,7% klobazam (CLB) 0,7% etosuksymid (ETX) 0,3% pregabalina (PGB) 0,3% Inny lek: diazepam 0,7% Wielokrotny Wybór ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 27
Częstotliwość występowania napadów padaczkowych a schematy terapeutyczne % levetiracetam levetiracetam + kwas walproinowy levetiracetam + karbamazepina levetiracetam + karbamazepina + kwas walproinowy levetiracetam + lamotrygina pozostałe 9,1% codziennie 24,0% 24,0% 0,0% 0,0% 0,0% 52,0% 12,9% 44,8% 31,8% 1,4% kilka razy w tygodniu 34,4% 12,5% 9,4% 6,3% 3,1% 34,3% kilka razy w miesiącu rzadziej niż raz w miesiącu 34,8% 19,1% 8,7% 8,7% 4,3% 24,4% 45,0% 27,5% 5,0% 5,0% 1,3% 16,2% rzadziej niż raz w roku 75,0% 0,0% 25,0% 0,0% 0,0% 0,0% Analiza zależnościowa przeprowadzona między częstotliwością występowania napadów a zaleconymi schematami terapeutycznymi wykazała, iż w przypadku 34,8% osób, u których napady padaczkowe występowały kilka razy w miesiącu, zalecono monoterapię. Również 45,0% pacjentów doświadczających napadów padaczkowych rzadziej niż raz w miesiącu, stosował monoterapię. Należy zauważyć, iż w tych dwóch grupach pacjentów znaczącemu odsetkowi osób zalecono levetiracetam w skojarzeniu z kwasem walproinowym (kolejno: 19,1%; 27,5%). ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 28
Levetiracetam a częstotliwość występowania napadów padaczkowych % codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu rzadziej niż raz w miesiącu rzadziej niż raz w roku 38,2% levetiracetam 6,3% 11,5% 41,7% 37,5% 3,0% W celu sprawdzenia, jakim grupom pacjentów zalecono levetiracetam, przeprowadzono powyższą analizę zależnościową. Otóż, najczęściej przepisywano go chorym doświadczającym napadów padaczkowych kilka razy w miesiącu (41,7%) oraz rzadziej niż raz w miesiącu (37,5%). Można zatem przypuszczać, iż wraz ze zwiększaniem się liczby napadów padaczkowych, istniała konieczność wprowadzenia dodatkowego leku. ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 29
ANALIZA WYNIKÓW UZYSKANYCH PODCZAS DRUGIEJ WIZYTY LEKARSKIEJ 30
Częstotliwość występowania napadów padaczkowych spadek bez zmian 75,2% 21,4% wzrost 3,4% W przypadku zdecydowanej większości pacjentów częstość napadów padaczki od ostatniej wizyty zmniejszyła się (75,2%). U ponad 1/5 osób liczba napadów nie zmieniła się (21,4%). CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 31
Ilość napadów 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% codziennie kilka razy w tygodniu 2,4% 6,8% DZIENNA ILOŚĆ NAPADÓW Średnia 6 Odchylenie standardowe 3,61 Dominanta 3 kilka razy w miesiącu 29,8% rzadziej niż raz w miesiącu 61,0% Dominowali badani, u których napady padaczki pojawiały się rzadziej niż raz w miesiącu (61,0%). Odsetek badanych z codziennymi napadami choroby wynosił zaledwie 2,4%. CHARAKTERYSTYKA CHOROBY 32
Dotychczasowa dawka levetiracetamu [mg/doba] stosowana przed aktualną wizytą 1000 500 1500 2000 Inne 40,9% 29,8% 9,4% 9,4% 10,5% Przed aktualną wizytą lekarze najczęściej zalecali preparat zawierający levetiracetam w dawce 1000 mg/doba (40,9%). Blisko 1/3 pacjentów stosowała lek w dwukrotnie mniejszej dawce (29,8%). CHARAKTERYSTYKA FARMAKOTERAPII 33
Etap terapii 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% kontynuacja stosowania niezmienionej dawki 50,7% modyfikacja dawki dobowej: zwiększenie 48,3% odstawienie preparatu zawierającego levetiracetam 1,0% Zbliżonemu odsetkowi pacjentów została zalecona kontynuacja dotychczasowej dawki leku oraz jej modyfikacja, w przypadku której doszło do zwiększenia dawki levetiracetamu (odpowiednio: 50,7%; 48,3%). CHARAKTERYSTYKA FARMAKOTERAPII 34
Zmodyfikowana, nowo zaordynowana dawka levetiracetamu [mg/doba] 1000 1500 750 2000 Inne 34,4% 26,7% 14,4% 12,2% 12,3% Lekarze nieco ponad 1/3 pacjentów zaordynowali dawkę levetiracetamu wynoszącą 1000 mg/doba (34,4%). Badani, którym zalecono 1500 mg/doba, stanowili 26,7% badanej zbiorowości. CHARAKTERYSTYKA FARMAKOTERAPII 35
Zalecone schematy terapeutyczne Monoterapia = 53,1% Terapia skojarzona = 46,9% Terapia zalecona na I wizycie lekarskiej: Monoterapia 38,2% Terapia skojarzona 61,8% Typ terapii Udział w terapii ogółem Udział w terapii skojarzonej levetiracetam 53,1% - levetiracetam + kwas walproinowy 19,8% 42,3% levetiracetam+ karbamazepina 5,3% 11,3% levetiracetam + karbamazepina + kwas walproinowy 4,0% 8,4% pozostałe 17,8% 38,0% Na drugiej wizycie lekarskiej przeważała monoterapia (53,1%). Terapii skojarzonej było poddanych 46,9% osób. Levetiracetam najczęściej był łączony z kwasem walproinowym (42,3%). ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA II WIZYTA 36
Dawkowanie Typ terapii Najczęstsze dawki [mg] levetiracetam 1000 levetiracetam+ kwas walproinowy 1000 + 1000 levetiracetam+ karbamazepina 1000 + 800 levetiracetam+ karbamazepina + kwas walproinowy 1000 + 800 + 1000 Najczęstszymi zalecanymi dobowymi dawkami następujących leków były: levetiracetam 1000 mg; kwas walproinowy 1000 mg; karbamazepina 800 mg. ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA II WIZYTA 37
Rodzaje leków w terapii skojarzonej LEKI UDZIAŁ % kwas walproinowy (VPA) 66,9% karbamazepina (CBZ) 30,3% topiramat (TPM) 10,6% lamotrygina (LTG) 9,9% klonazepam (CZP) 7,7% okskarbazepina (OXC) 5,6% gabapentyna (GBP) 2,8% wigabatryna (VGB 2,1% etosuksymid (ETX) 1,4% fenobarbital (PB) 1,4% tiagabina (TGB) 1,4% klobazam (CLB) 0,7% Najczęstszymi zalecanymi lekami obok levetiracetamu był kwas walproinowy (66,9%) oraz karbamazepina (30,3%). Wielokrotny Wybór ZAORDYNOWANA FARMAKOTERAPIA I WIZYTA 38
Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Podsumowanie Głównym celem badania była ocena profilu klinicznego i terapeutycznego pacjentów z rozpoznaną padaczką, u których rozpoczęto leczenie preparatem zawierającym levetiracetam. W próbie badawczej przeważały: kobiety, osoby niepełnoletnie, z prawidłową masą ciała w stosunku do wzrostu. W przypadku zdecydowanej większości uczestników badania, choroba została rozpoznana wcześniej, średnio około 14 lat przed pierwszą wizytą lekarską. Głównymi przyczynami rozwoju choroby były: padaczka idiopatyczna lub kryptogenna, uraz czaszkowo-mózgowy, naczyniopochodne uszkodzenie mózgu. W przypadku zdecydowanej większości pacjentów zdiagnozowano napady padaczkowe częściowe. Wśród napadów częściowych dominowały napady częściowe wtórne uogólnione, wśród napadów pierwotnie uogólnionych napady toniczno-kloniczne; wśród zespołów padaczkowych młodzieńcza padaczka miokloniczna oraz zespół Westa. Analiza danych z pierwszej wizyty lekarskiej wykazała, iż znaczący odsetek chorych doświadczał napadów padaczki kilka razy w miesiącu. Również znaczący odsetek badanych był leczony z powodu nadciśnienia tętniczego. 39
Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Podsumowanie Wybór odpowiedniego leczenia jest niezwykle ważny i trudny w przypadku chorych na padaczkę. Należy uwzględnić wiele czynników, takich jak stan kliniczny pacjenta, typ padaczki, występowanie działań niepożądanych. Dokładniejsza diagnoza pozwala lekarzowi na wybór leku, który będzie najbardziej skuteczny i bezpieczny dla danego pacjenta. Pozwala to również na uniknięcie błędu prowokującego lub nasilającego napady padaczkowe. Ponadto, znajomość typu padaczki daje wiedzę co do jej rokowania (Jędrzejczak J., Postępowanie w padaczkach z napadamiczęściowymi, esculap.pl). W dotychczasowej terapii dominowało leczenie skojarzone. Znaczący odsetek chorych stosował karbamazepinę w skojarzeniu z kwasem walproinowym. Najczęściej wskazywanym powodem zmiany terapii była niedostateczna kontrola napadów. W aktualnej terapii lekarze większości osobom zalecili leczenie skojarzone. Levetiracetam najczęściej był łączony z kwasem walproinowym [500 mg +1000 mg]. Na drugiej wizycie lekarskiej, w przypadku zdecydowanej większości badanych, zaobserwowano spadek częstości napadów padaczkowych. Znaczącą poprawę dostrzeżono również w kwestii ilości napadów padaczkowych. Mianowicie, spadł odsetek pacjentów doświadczających napadów codziennie, kilka razy w tygodniu oraz kilka razy w miesiącu. Najwyższy spadek, niemal dwukrotny, odnotowano w przypadku ostatniej kategorii. Na uwagę zasługuje fakt, iż niemal dwukrotnie wzrósł odsetek osób odczuwających objawy rzadziej niż raz w miesiącu. 40
Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Podsumowanie Ponad połowa chorych kontynuowała zaleconą terapię bez zmian. Niewiele mniejszy odsetek osób otrzymał zwiększoną dawkę zaordynowanego leku. Wśród zaleconej terapii na drugiej wizycie lekarskiej wzrósł odsetek osób z monoterapią, która dominowała, zaś spadł odsetek pacjentów z terapią skojarzoną. Można przypuszczać, iż zwiększenie dawki levetiracetamu związane było z decyzją lekarza o przejściu z terapii skojarzonej na monoterapię. Najczęściej zalecanym lekiem obok levetiracetamu był kwas walproinowy. 41