Jagiellońskie Centrum Językowe UJ Ramowy program nauczania języka niemieckiego na poziomie C1 (Kurs specjalistyczny / modułowy Deutsch für Jurastudierende 240/60 godz.) Założenia programu Proponowany program nauczania opiera się na założeniu, że studenci rozpoczynający naukę na poziomie C1 opanowali już język obcy w zakresie wyznaczonym przez programy nauczania na poziomach niższych. Studenci pogłębiają więc swoją znajomość języka, rozwijają umiejętności i sprawności językowe oraz poszerzają wiedzę. Lektor jest organizatorem procesu nauczania i uczenia się, doradcą oraz przewodnikiem, ale końcowe efekty kształcenia zależne są głównie od uczestników kursu ich wkładu pracy, gotowości do uczenia się i kreatywności. Kurs jest przeznaczony dla osób znających język niemiecki w stopniu zaawansowanym, zainteresowanych niemieckim językiem prawnym i prawniczym: charakterystycznymi dla tego języka strukturami, formami wypowiedzi, czytaniem tekstów prawnych, rozumieniem wykładów o tematyce prawnej oraz rozpraw sądowych. W przypadku kursu dla doktorantów podane treści nauczania przerabiane są wybiórczo w zależności od potrzeb, poziomu językowego i zainteresowań słuchaczy. 1. Ogólne cele kursu: zapoznanie studentów z systemem prawnym panującym w Niemczech wprowadzenie i utrwalenie wybranego słownictwa z zakresu języka prawnego rozwijanie wszystkich umiejętności językowych mówienie, rozumienie języka pisanego i mówionego poprzez czytanie tekstów, oglądanie filmów, słuchanie nagranych krótkich wykładów o tematyce prawniczej, dyskusje na pojawiające się tematy, pisanie tekstów powtórka i rozszerzenie materiału gramatycznego w kontekście języka prawniczego omówienie i przećwiczenie form pisanych charakterystycznych dla języka prawniczego 2. Treści nauczania: A. Zagadnienia tematyczne system kształcenia prawników w Niemczech i w Polsce (ewent. w innych krajach europejskich), szkolnictwo wyższe ogólnie zawody prawnicze w Niemczech i w Polsce, cechy charakteru i umiejętności potrzebne w zawodzie prawnika system kodyfikacji prawa, literatura prawnicza, język prawny, metody zastosowania prawa konstytucja, prawa podstawowe, prawa człowieka, organizacja państwa prawo zobowiązań, oświadczenie woli, umowa, rodzaje umów prawo rzeczowe prawo rodzinne i spadkowe prawo gospodarcze i spółek prawo pracy indywidualne i zbiorowe prawo karne, prawo wykroczeń prawo administracyjne ogólne i szczegółowe, zasady działania administracji państwowej prawo postępowania cywilnego, karnego i administracyjnego, formuła wyroku prawo Unii Europejskiej międzynarodowe prawo prywatne rozwiązywanie kazusów, pisanie tekstów prawnych
B. Zagadnienia gramatyczne strona bierna (Passiv) we wszystkich czasach oraz z czasownikami modalnymi, transformacje strona bierna strona czynna, strona bierna określająca stan (Zustandspassiv), formy konkurencyjne dla strony biernej deklinacja rzeczownika mocna, słaba, przymiotnikowa, rodzaj rzeczownika w zależności od znaczenia i końcówki, rzeczowniki złożone deklinacja przymiotnika po rodzajniku określonym i nieokreślonym, bez rodzajnika, po różnych zaimkach, w szczególności 2. przypadek rzeczownika imiesłów czasu teraźniejszego i przeszłego w funkcji przydawki, przydawka rozszerzona oraz tzw. Gerundivum zdania pytające zależne tryb przypuszczający I i II, mowa zależna rekcja przymiotnika, rzeczownika i czasownika zdania podrzędnie złożone warunkowe zdania przydawkowe, transformacje przydawka rozszerzona zdanie przydawkowe odmiana i użycie zaimków przyimki, w szczególności przyimki rządzące 2. przypadkiem spójniki dwuczłonowe tworzenie przymiotników i rzeczowników, nominalizacja, końcówki słowotwórcze wyrażenia rzeczownikowo- czasownikowe (tzw. Funktionsverbgefüge) styl werbalny vs. nominalny transformacje spójnik przyimek: RODZAJ ZDANIA SPÓJNIK / ŁĄCZNIK PRZYIMEK 1. zdanie okolicznikowe przyczyny da, weil, darum, deshalb, daher, deswegen, denn, aus wegen, aufgrund, aus (Nomen- )gründen diesem Grund 2. zdanie okolicznikowe so dass, folglich, demzufolge infolge, zufolge skutku 3. zdanie okolicznikowe sposobu dadurch, dass; indem; anstatt dass; anstatt...zu; ohne dass; ohne...zu; stattdessen durch, statt, ohne 4. zdanie okolicznikowe celu um...zu, damit zwecks, zum Zwecke, zu 5. zdanie okolicznikowe als, wenn bei czasu 6. zdanie przyzwalające obwohl, trotzdem trotz C. Funkcje językowe opisywanie rzeczywistości pozajęzykowej, np. Die Situation sieht in Deutschland folgendermaßen aus:... Eine Besonderheit des deutschen Rechts ist, dass... Wir unterscheiden drei Arten der Kondiktion... Ein Vertrag kommt durch... zustande. formułowanie definicji, np. Unter Gewaltenteilung verstehen wir... Eigentumsvorbehalt bedeutet, dass... Eine Kapitalgesellschaft kennzeichnet sich durch...
relacjonowanie wydarzeń, stanu faktycznego, np. Der Sachverhalt ist... In diesem Fall liegen folgende Tatbestandmerkmale vor:... relacjonowanie treści przepisów prawnych, np. Nach 240 StGB wird derjenige bestraft, der... 123 BGB regelt... Art. 4 Abs. 2 GG bestimmt, dass... interpretowanie przepisów prawnych, np. Das ist dahin auszulegen, dass... Für diesen Fall bestimmt 818 II BGB grundsätzlich, dass... formułowanie zakazów, np. Es ist verboten,... Es ist nicht gestattet,... Es ist strafbar,... Einer Person unter 18 Jahren dürfen keine pornographischen Schriften angeboten werden. formułowanie nakazów, np. Es ist notwendig, Es ist unabdingbar, Bei der Planung eines Baues müssen die anerkannten Regeln der Technik eingehalten werden. formułowanie celu, np. Der Hauptzweck von Kollisionsnormen ist... Durch die Ahndung soll der Täter... Diese Regelung hat zum Ziel przedstawianie poglądów i uczuć osób zaangażowanych w spór, np. Der Kläger ist der Ansicht, dass... Er findet, dass... Er beruft sich auf sein verfassungsrechtlich geschütztes Eigentumsrecht. Er fühlt sich in seinen Grundrechten verletzt. formułowanie tezy, np. Der Kläger könnte gegen den Beklagten Anspruch auf... haben J könnte wegen... gemäß 185 StGB zu bestrafen sein. formułowanie pytań koniecznych do wyjaśnienia, np. Zu klären ist,... Fraglich ist,... Problematisch ist,... Zu prüfen ist,... przedstawianie tematu referatu / prezentacji, np. Thema meines Referats / Vortrags ist Ich möchte heute über das Thema X sprechen. Ich habe mich mit dem Thema X beschäftigt. strukturyzacja referatu / prezentacji, np. Mein Vortrag besteht aus folgenden Teilen: Zu Beginn werde ich über sprechen, dann über und schließlich über przechodzenie z jednej części prezentacji do drugiej, np. Im ersten/zweiten Teil meiner Ausführungen geht es um Noch ein paar Worte zum Thema X Bevor ich zu Y komme, noch ein paar Bemerkungen über X.
odwołanie się do innych części prezentacji, np. Wie ich schon früher gesagt habe, Wie ich anfangs erwähnte, Wie wir noch später sehen werben, podkreślanie ważnych punktów wypowiedzi, np. Ich möchte Sie auf aufmerksam machen Besonders hervorheben möchte ich Das Hauptaugenmerk liegt auf kończenie referatu / prezentacji / wypowiedzi, np. Das wäre alles zu diesem Thema Das ist alles, was ich Ihnen sagen wollte Zusammenfassend möchte ich sagen, dass zachęcanie słuchaczy do stawiania pytań, np. Wenn Sie Fragen haben, bin ich gerne bereit, sie zu beantworten. Sie haben sicher eine Menge Fragen. Bitte sehr! Gibt es noch Fragen zum Thema? zadawanie pytań, np. Darf ich bitte kurz nachfragen:? Darf ich dazu eine Frage stellen:? Eine kurze Zwischenfrage bitte:? przerywanie wypowiedzi partnera, np. Entschuldigung, darf ich Sie kurz unterbrechen Entschuldigen Sie bitte, wenn ich Sie unterbreche Darf ich da ganz kurz einhacken: proszenie o dodatkowe wyjaśnienia, np. Ich bin nicht sicher, ob ich Sie richtig verstanden habe würden Sie das bitte noch mal erläutern? Es ist mir noch nicht klar, was Sie meinen, wenn Sie sagen, D. Komponent akademicki wyszukiwanie, przetwarzanie i przekazywanie informacji przygotowywanie prezentacji kierunkowych poruszanie się w środowisku akademickim, w sytuacjach typowych dla tego środowiska: dyskusja, debata, prezentacja pisanie form akademickich: streszczenie, referat/ prezentacja, rozwiązanie kazusu umiejętność kontaktowania się ze środowiskiem akademickim z innych krajów określanie stylów uczenia się i dopasowywanie do nich strategii, autonomia studenta umiejętność samodzielnego czytania i merytorycznej oceny treści tekstów specjalistycznych E. Komponent specjalistyczny słownictwo specjalistyczne dotyczące prawa teksty kierunkowe, materiały źródłowe dotyczące prawa, w tym materiały wybrane i opracowane samodzielnie przez studentów teksty źródłowe niezbędne do przygotowania prezentacji na tematy kierunkowe 3. Przewidywane efekty kształcenia: Słuchanie
zrozumieć wypowiedzi skierowane do niego w standardowej odmianie języka na tematy dobrze znane oraz często spotykane w życiu społecznym, akademickim i zawodowym nadążać ze zrozumieniem wykładu czy rozmowy, dotyczących jego specjalności, przy założeniu, że przedmiot dyskusji jest mu znany, a prezentacja jest przejrzysta i zrozumiale przedstawiona zrozumieć główne tezy złożonych wypowiedzi na różne tematy, wypowiadane w standardowej odmianie języka Komponent akademicki student potrafi: zrozumieć główne treści wykładów, wystąpień i raportów oraz innych form prezentacji akademickich złożonych pod względem treści, leksyki i struktury Czytanie szybko określić treść i wagę wiadomości, artykułów i opracowań na tematy związane z jego zainteresowaniami oraz zdecydować, czy są warte dokładniejszego przeczytania przeczytać i zrozumieć artykuły i opracowania związane ze współczesnymi problemami, w których autorzy przedstawiają określone stanowiska i wyrażają określone poglądy czytać korespondencję dotyczącą jego akademickiej lub zawodowej specjalizacji lub zainteresowań i określać w nich najważniejsze tematy Komponent akademicki student potrafi: dokładnie zrozumieć teksty związane z jego zainteresowaniami, akademicką bądź zawodową specjalnością wykorzystać treści zawarte w przeczytanym tekście we własnych wypowiedziach zrozumieć specjalistyczne artykuły także spoza jego dziedziny, jeżeli może korzystać ze słownika Pisanie pisać jasne i szczegółowe teksty (wypracowania, opracowania, prezentacje) na różne tematy zbliżone do jego zainteresowań pisać streszczenia artykułów i wiadomości z różnych źródeł omówić temat w formie pisemnej Komponent akademicki student potrafi: zrobić notatki z tekstów słuchanych i czytanych streścić lub zreferować własnymi słowami przeczytany wcześniej tekst napisać krótką ekspertyzę prawną dotyczącą danego przypadku Mówienie płynnie, poprawnie i skutecznie wypowiadać się na wiele tematów ogólnych, akademickich i zawodowych, wyraźnie zaznaczając relacje pomiędzy poszczególnymi stwierdzeniami brać udział w rozmowie zachowując pewien poziom płynności i spontaniczności wyrazić i uzasadnić własną opinię dostarczając istotnych wyjaśnień i argumentów
Komponent akademicki student potrafi: aktywnie uczestniczyć w dyskusjach formalnych, nadążając ze zrozumieniem dyskusji na tematy związane ze swoją specjalnością wnosić własny wkład do dyskusji formalnej precyzyjnie wyrażając swoje zdanie przekonująco przedstawiać własne, a także reagować na czyjeś argumenty rzetelnie przekazywać szczegółowe informacje dokonać syntezy informacji i argumentów z wielu źródeł przedstawić treści związanie z kierunkiem studiów w formie dłuższej wypowiedzi ustnej (prezentacji)