PODSUMOWANIE KONFERENCJI 16 października 2014 r. w Centrum Konferencyjnym DAGO CENTRUM w Warszawie odbyła się konferencja w ramach projektu pn. Aktualizacja wykazu JCWP i SCWP dla potrzeb kolejnej aktualizacji planów w latach 2015-2021 wraz z weryfikacją typów wód części wód, realizowanego na zlecenie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Spotkanie zostało zorganizowane przez Wykonawcę projektu, tj. Konsorcjum firm Pectore-Eco Sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach oraz Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego z siedzibą w Warszawie. Celem zorganizowanej konferencji było szczegółowe zaprezentowanie przyjętego podejścia metodycznego do weryfikacji typologii oraz zmian w wykazie jednolitych części wód powierzchniowych. W wydarzeniu wzięło udział 85 osób reprezentujących Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, regionalne zarządy gospodarki wodnej, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska, Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz regionalne dyrekcje ochrony środowiska, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zarządy melioracji i urządzeń wodnych, a także przedstawiciele środowisk naukowych, instytucji pozarządowych oraz mediów. W Podsumowaniu przedstawiono w sposób syntetyczny przebieg konferencji, w tym także dyskusji. Przebieg konferencji Konferencję otworzył Pan Krzysztof Okrasiński (moderator konferencji). Następnie głos zabrała Pani Agnieszka Hobot, Prezes Zarządu Pectore-Eco Sp. z o. o., która powitała uczestników oraz przybliżyła harmonogram zaplanowanych do realizacji prac w ramach przedmiotowego projektu. Ze strony Zamawiającego uczestników konferencji powitał Pan Witold Sumisławski, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. 1
Po uroczystym otwarciu Pani Magdalena Kinga Skuza z Pectore-Eco Sp. z o. o. wprowadziła uczestników konferencji w zagadnienia związane z przedmiotem realizowanej pracy - omawiając podstawowe założenia związane z wyznaczaniem 2
typów wód części wód oraz wyznaczaniem granic jednolitych części wód zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną. Kolejne prezentacje dotyczyły zasad przyjętych do pierwszego wyznaczania typów abiotycznych wód powierzchniowych w Polsce. Pani Małgorzata Komosa z Pectore- Eco Sp. z o. o. przedstawiła to zagadnienie w odniesieniu do rzek, natomiast Pani Agnieszka Kolada z Instytutu Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego, w odniesieniu do wód jeziornych. Następnie Pani Małgorzata Komosa w kolejnej prezentacji pn. Weryfikacja wyznaczania typów abiotycznych cieków w Polsce przedstawiła nowe założenia metodyczne do weryfikacji typologii rzek oraz zaprezentowała wstępnie zweryfikowaną typologię abiotyczną rzek polskich. Wskazała również na konieczność weryfikacji typologii abiotycznej w oparciu o elementy biologiczne. Podkreśliła iż: weryfikacja biocenotyczna abiotycznych typów cieków może doprowadzić zarówno do kolejnego uproszczenia i zmniejszenia liczby typów cieków jak i zwiększenia liczby typów - w przypadku ichtiofauny. Temat pn. Weryfikacja kryteriów typologicznych i wyznaczenia typów abiotycznych jezior polskich przedstawiła Pani Agnieszka, wskazując, że weryfikacja typologii jezior będzie dążyła do uproszczenia i zmniejszenia liczby typów. 3
Powyższe tematy zostały następnie poddane dyskusji, do której zaprosił Pan Krzysztof Okrasiński, moderator konferencji. W dyskusji głos zabrali: Pan Andrzej Jagusiewicz, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, określił zaproponowane podejście do weryfikacji typologii wód jako słuszne. Dodał, iż wszelkie zastosowane uproszczenia są konieczne dla prawidłowego, zgodnego z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej, prowadzenia monitoringu. Podkreślił, iż odpowiednie monitorowanie wód jest podstawą do opracowania planów gospodarowania wodami. Pan Marian Dziewanowski, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, w nawiązaniu do wypowiedzi Głównego Inspektora Ochrony Środowiska dodał, iż źle wyznaczona jednolita część wód skutkuje źle przeprowadzoną oceną stanu wód. Pan Dziewanowski zwrócił ponadto uwagę na wyznaczony w dotychczasowej typologii typ 0. Stwierdził, iż bardzo celowym i praktycznym byłoby wyznaczenie zbiorników zaporowych, które stanowią osobne elementy, oceniane w zupełnie inny sposób niż rzeka. Wskazał, iż w aktualnie tworzonej typologii powinien znaleźć się ten typ. 4
Pan Ryszard Nawrocki, WWF Polska, zapytał czy aktualnie tworzona typologia abiotyczna będzie się wiązała z określenie parametrów stanu mierzonego parametrami biologicznymi. Pan Mateusz Zakrzewski, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu, podkreślił, iż w niektórych przypadkach zmniejszenie liczby typów może utrudnić uzyskanie reprezentatywnych wyników monitoringu. Pan Zakrzewski chciał również uzyskać informacje, czy cieki zostaną zróżnicowane ze względu na stały bądź okresowy przepływ. Pan Przemysław Gruszecki, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej przekazał, iż zweryfikowana typologia będzie obowiązywała w nowym cyklu planistycznym. Podkreślił, że wszystkie nowo tworzone prace będą opierały się już o zweryfikowaną typologię. W trakcie wypowiedzi wskazał, iż przeprowadzone wstępne prace wskazują na to, iż zarówno typów jak i jednolitych części wód będzie mniej. Ponadto wspomniał, iż planowane zmiany będą prawdopodobnie prowadziły do przebudowy sieci monitoringu. Pan dr Jan Błachuta, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Oddział we Wrocławiu jako jeden z autorów pierwszej typologii rzek wyjaśnił uczestnikom pewne kwestie metodyczne, które zostały zastosowane do jej utworzenia. Zaznaczył, iż opracowana wówczas typologia z założenia miała być typologią wstępną. Pan dr Błachuta odniósł się również do części błędów i nieścisłości, wskazanych w prezentacji dot. zasad pierwszego wyznaczania typów abiotycznych wód powierzchniowych w Polsce. Stwierdził, iż główną przyczyną ich wystąpienia był brak dostępnych w tym czasie danych. Wyraził również chęć udziału w procesie konsultacji realizowanej pracy, poprzez pisemne ustosunkowanie się do przyjętych wstępnych założeń. Pani Henryka Wojtczak, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, podkreśliła potrzebę uwzględnienia zmian hydromorfologicznych w procesie wyznaczania jednolitych części wód. Pan Włodzimierz Krzymiński, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Morski w Gdyni, zaznaczył że aktualizacja obejmuje również wody morskie. Jako nadrzędne dla weryfikacji typologii oraz granic jednolitych części wód wskazał efektywność zarządzania 5
nowowyznaczonymi częściami wód. Pan Krzymiński podkreślił ponadto, iż realizacja przedmiotowej pracy w zakresie wód morskich jest aktualnie niezwykle ważna w związku z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy w sprawie strategii morskiej. Wyraził opinię, iż powinna nastąpić harmonizacja wyników prac wymaganych RDW oraz związanych w Ramową Dyrektywą w sprawie strategii morskiej. Pani Katarzyna Ciężkowska, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, zasygnalizowała, iż weryfikacja typologii nie powinna kończyć się na granicy Polski, a przy jej opracowaniu powinno wziąć się pod uwagę wyniki typologii w państwach sąsiadujących. Pan Piotr Panek, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska zaznaczył, iż wstępnie zaproponowany sposób agregowania typów jezior powinien unikać stosowania zbyt dużej ilości wyjątków. Następnie Pan Krzysztof Okrasiński, moderator konferencji, podziękował za tę część dyskusji i zaprosił uczestników na poczęstunek kawowy. Druga część konferencji dotyczyła tematyki weryfikacji wykazu i granic JCWP w Polsce. Pani Małgorzata Komosa z Pectore-Eco sp. z o o. omówiła temat Weryfikacji wykazu i granic JCWP rzek w Polsce. Natomiast Pani Agnieszka Kolada z Instytutu Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego przedstawiła temat Weryfikacja wykazu i granic JCWP jezior polskich. Podczas prezentacji zostały wskazane wstępne założenia zastosowane przy wyznaczaniu nowych granic jednolitych części wód wraz z wstępną propozycją zweryfikowanych granic jednolitych części wód rzecznych. Prelegentki zaprosiły uczestników konferencji do aktywnego udziału w procesie konsultacji wyników pracy i podkreśliły ogromne znaczenie wszelkich uwag merytorycznych w zakresie zastosowanego podejścia. Pani Komosa wskazała, iż dzięki temu będzie możliwe opracowanie wykazu, który ułatwi proces gospodarowania wodami i będzie akceptowany przez wszystkie środowiska. 6
Po prezentacjach Pan Krzysztof Okrasiński zaprosił do dyskusji ukierunkowanej głównie na tematykę wygłoszonych wystąpień. W drugiej części dyskusji głos zabrali: Małgorzata Barszczyńska, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Krakowie odniosła się do różnic występujących pomiędzy Mapą Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) w skali 1:50 000, a Mapą Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000. Wskazała, iż znaczące dla weryfikacji granic mogą być różnice w liczbie rzek pomiędzy tymi wersjami. Poddała do rozważenia Wykonawcy uwzględnienie bądź pominięcie niewielkich cieków, których nie przedstawiało MPHP 1:50 000. Przemysław Nawrocki, WWF Polska nawiązując do wypowiedzi Pani Barszczyńskiej zaznaczył, iż niewielkie cieki, znajdujące się w aktualnym MPHP mają ogromne znaczenie dla celu Ramowej Dyrektywy Wodnej, czyli osiągnięcia dobrego stanu wszystkich wód. W związku z czym wezwał do wypracowania operacyjnego podejścia do cieku i jego wszelkich dopływów. Pan Nawrocki zaproponował ponadto współpracę poprzez udostępnienie zgromadzonych przez WWF materiałów. 7
Pani Helena Wróblewska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie, zaleciła ostrożność w mnożeniu liczby jezior oraz tworzenia jezior z zatok jeziorowych. Pan Mateusz Zakrzewski, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu, poddał pod dyskusję trafność zastosowania przy wyznaczaniu jednolitych części wód CorineLandCover. Ponadto Pan Zakrzewski zapytał w jaki sposób zostaną uwzględnione obiekty małej retencji i zbiorniki zaporowe podczas wyznaczania JCW oraz o sposób podejścia do cieków o zlewni mniejszej niż 10 km 2. Pani Hanna Soszka, Instytutu Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy, w odpowiedzi na wypowiedź Pana Zakrzewskiego stwierdziła, iż CorineLandCover stanowi aktualnie jedyne jednorodne narzędzie możliwe do wykorzystania. Ponadto Pani dr Soszka wskazała, iż jest to również źródło wykorzystywane do tworzenia planów gospodarowania wodami w innych krajach europejskich. Pan Piotr Michalak, Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, podziękował serdecznie za zaproszenie na konferencję. Zaznaczył, iż zaproponowane wstępnie założenia nastroiły go optymistycznie, gdyż wzięto w nich pod uwagę faktyczne problemy, z którymi borykają się Zarządy Melioracji. Pani Joanna Sasal, Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych wyraziła obawy związane z opracowaniem nowej typologii w kontekście wykonywania statutowych prac zmiuw. W dyskusji czynny udział brali ponadto przedstawiciele Zamawiającego oraz Wykonawcy. Pan Przemysław Gruszecki, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej oraz Pani Agnieszka Hobot, Prezes Zarządu Pectore-Eco Sp. z o.o. udzielali merytorycznych odpowiedzi na uwagi i zapytania zgłaszane w trakcie dyskusji. Następnie moderator konferencji poprosił zgromadzonych o wypełnienie ankiet dołączonych do materiałów konferencyjnych. Zaznaczył, iż są one niezwykle ważne dla Wykonawców. Po złożeniu wypełnionych ankiet uczestnicy spotkania zostali zaproszeni na obiad. 8
Po przerwie Pan Krzysztof Okrasiński podsumował przebieg konferencji, podziękował wszystkim za przybycie i zakończył konferencję. 9