5 SPIS TREŚCI Spis treści... 5-12 Wstęp... 13-14 Wykaz skrótów, symboli i terminów gramatycznych... 15-16 MIANOWNIK... 17-65 TABELA prezentująca końcówki fleksyjne rzeczowników... 17 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 17-46 Rzeczowniki męskoosobowe końcówki fleksyjne, przykłady... 20-21 Rzeczowniki męskoosobowe zakończone na a w liczbie pojedynczej... 22 Formy przymiotnikowe rzeczowników męskoosobowych... 22-23 Rzeczowniki męskoosobowe mające dwie końcówki w liczbie mnogiej... 23 Przymiotniki męskoosobowe i imiesłowy przymiotnikowe... 24-25 Rzeczowniki męskoosobowe z przymiotnikami przykłady... 25-27 Rzeczowniki niemęskoosobowe końcówki fleksyjne, przykłady... 27-33 1. Rodzaj męski... 27-29 2. Rodzaj nijaki... 29-30 3. Rodzaj żeński... 30-33 Rzeczowniki oznaczające państwa i ich mieszkańców (tabela)... 34 Przymiotnik (synteza)... 35 Stopniowanie przymiotników... 36-39 a) Stopniowanie proste... 36-37 Regularne... 36-37 Nieregularne... 37 b) Stopniowanie opisowe... 37-39 Struktury służące do porównywania cech różnych obiektów... 39-40 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 40-43 1. Rodzaj męskoosobowy... 40 2. Rodzaj męskożywotny... 41 3. Rodzaj męskonieżywotny... 41 4. Rodzaj nijaki... 41-42 5. Rodzaj żeński... 42-43 TYPOWE STRUKTURY Z FORMĄ MIANOWNIKA... 43 FUNKCJE MIANOWNIKA... 44-46 ZAIMEK... 46-55 Zaimki rzeczowne... 46-48 a) Osobowe... 46-47 b) Pytajne (pytające)... 47 c) Względne (relatywne)... 47-48 d) Nieokreślone... 47-48 e) Przeczące... 47-48 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 46-48
6 Zaimki przymiotne... 48-55 a) Wskazujące... 48-49 b) Pytajne (pytające)... 49-50 c) Względne (relatywne)... 50-51 d) Nieokreślone... 51-53 e) Dzierżawcze... 53-54 f) Upowszechniające... 54 g) Zaimek przeczący żaden... 55 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 48-55 LICZEBNIK... 56-64 TABELA prezentująca liczebniki główne i porządkowe od 0 do 100 oraz rzeczowniki odliczebnikowe od 0 do 19 i od 20 do 100... 56 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 57 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 58 Kontekstowe przykłady użycia omawianych liczebników... 58-60 Liczebniki zbiorowe... 61 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 61-62 Rzeczowniki odliczebnikowe. Kontekstowe przykłady użycia omawianych rzeczowników... 63-64 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją mianownikową... 65 BIERNIK... 67-102 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 67-71 zaimków przymiotnych dzierżawczych i wskazujących... 67 Rzeczowniki rodzaju męskonieżywotnego, które mają taką samą końcówkę jak rzeczowniki rodzaju męskoosobowego... 68 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 69-70 1. Rodzaj męskoosobowy... 69 2. Rodzaj męskożywotny... 69 3. Rodzaj męskonieżywotny... 69-70 4. Rodzaj nijaki... 70 5. Rodzaj żeński... 70 FUNKCJE BIERNIKA... 71 ZAIMEK... 71-81 Zaimki rzeczowne... 71-73 a) Osobowe... 71-72 Formy długie i krótkie zaimków osobowych... 72 b) Pytajne (pytające)... 72-73 c) Względne (relatywne)... 72-73 d) Nieokreślone... 72-73 e) Przeczące... 72-73 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków.... 72-73
7 Zaimki przymiotne... 73-81 a) Wskazujące... 73-74 b) Pytajne (pytające)... 75-76 c) Względne (relatywne)... 76-77 d) Nieokreślone... 77-78 e) Dzierżawcze... 79-80 f) Upowszechniające... 80-81 g) Zaimek przeczący żaden... 81 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 73-81 LICZEBNIK... 82-86 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 82 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 83 Kontekstowe przykłady użycia liczebników głównych i porządkowych... 83-86 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 86 PRZYIMEK... 87-88 Wybrane przyimki, które łączą się z biernikiem... 87-88 Kontekstowe przykłady użycia omawianych przyimków... 87-88 CZASOWNIK... 88-100 Wybrane czasowniki łączące się z biernikiem za pośrednictwem przyimków Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 88-95 Miejsce przyimka w zdaniu pytajnym... 95 Zdanie z negacją, które zawiera przyimek... 95 Wybrane czasowniki, które łączą się z biernikiem bezprzyimkowo. Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 96-100 Określenia czasu z konstrukcją biernikową... 101 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją biernikową... 102 DOPEŁNIACZ... 103-133 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 103-113 zaimków przymiotnych dzierżawczych i wskazujących... 103 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 104-105 1. Rodzaj męskoosobowy... 104 2. Rodzaj męskożywotny... 104 3. Rodzaj męskonieżywotny... 104 4. Rodzaj nijaki... 104 5. Rodzaj żeński... 105 FUNKCJE DOPEŁNIACZA... 105-113 ZAIMEK... 114-121 Zaimki rzeczowne... 114-115 a) Osobowe... 114 Formy długie i krótkie zaimków osobowych... 114-115 b) Pytajne (pytające)... 115 c) Względne (relatywne)... 115 d) Nieokreślone... 115 e) Przeczące... 115 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 115
8 Zaimki przymiotne... 116-121 a) Wskazujące... 116 b) Pytajne (pytające)... 117 c) Względne (relatywne)... 117-118 d) Nieokreślone... 118-119 e) Dzierżawcze... 119-120 f) Upowszechniające... 120-121 g) Zaimek przeczący żaden... 121 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 116-121 LICZEBNIK... 122-125 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 122 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 123 Kontekstowe przykłady użycia liczebników głównych i porządkowych... 123-124 Forma gramatyczna liczebników głównych od 5 do 100... 124 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 124-125 PRZYIMEK... 125-127 Wybrane przyimki, które łączą się z dopełniaczem... 125-127 Kontekstowe przykłady użycia omawianych przyimków... 125-127 Miejsce przyimka w zdaniu pytajnym... 127 CZASOWNIK... 127-132 Wybrane czasowniki łączące się z dopełniaczem za pośrednictwem przyimków Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 127-130 Wybrane czasowniki, które łączą się z dopełniaczem bezprzyimkowo. Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 130-132 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją dopełniaczową... 133 NARZĘDNIK... 135-164 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 135-138 zaimków przymiotnych dzierżawczych i wskazujących... 135 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 136 FUNKCJE NARZĘDNIKA... 133-138 ZAIMEK... 139-147 Zaimki rzeczowne... 139-140 a) Osobowe... 139 b) Pytajne (pytające)... 139-140 c) Względne (relatywne)... 139-140 d) Nieokreślone... 139-140 e) Przeczące... 139-140 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 139-140 Zaimki przymiotne... 140-147 a) Wskazujące... 140-141 b) Pytajne (pytające)... 142-143 c) Względne (relatywne)... 143-144 d) Nieokreślone... 144-145 e) Dzierżawcze... 145-146 f) Upowszechniające... 146-147 g) Zaimek przeczący żaden... 147 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 140-147
9 LICZEBNIK... 148-151 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 148 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 149 Kontekstowe przykłady użycia liczebników głównych i porządkowych... 149-150 Forma gramatyczna liczebników głównych od 5 do 100... 150-151 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 151 PRZYIMEK... 151-153 Przyimki, które łączą się z narzędnikiem... 151-153 Kontekstowe przykłady użycia omawianych przyimków... 151-153 Miejsce przyimka w zdaniu pytajnym... 153 Wyrażenia przyimkowe z konstrukcją narzędnikową... 153 CZASOWNIK... 153-158 Wybrane czasowniki łączące się z narzędnikiem za pośrednictwem przyimków Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 153-156 Wybrane czasowniki, które łączą się z narzędnikiem bezprzyimkowo Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 156-157 Narzędnik po czasownikach imiennych... 158 Określenia czasu z konstrukcją narzędnikową... 158 Określanie miejsca z konstrukcją narzędnikową... 159 Określenia miejsca, przez które odbywa się ruch... 160 Wybrane wyrażenia i zwroty z konstrukcją narzędnikową... 160-163 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją narzędnikową... 164 MIEJSCOWNIK... 165-185 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 165-169 TABELA prezentująca końcówki fleksyjne rzeczowników w liczbie pojedynczej... 165 Końcówki fleksyjne przymiotników w liczbie pojedynczej... 166 zaimków przymiotnych dzierżawczych i wskazujących w liczbie mnogiej... 167 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 167-168 FUNKCJE MIEJSCOWNIKA... 168-169 ZAIMEK... 169-176 Zaimki rzeczowne... 169-171 a) Osobowe... 169 b) Pytajne (pytające)... 170-171 c) Względne (relatywne)... 170-171 d) Nieokreślone... 170-171 e) Przeczące... 170-171 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 170-171 Zaimki przymiotne... 170-176 a) Wskazujące... 170-171 b) Pytajne (pytające)... 171-172 c) Względne (relatywne)... 172-173 d) Nieokreślone... 173 e) Dzierżawcze... 174 f) Upowszechniające... 175 g) Zaimek przeczący żaden... 175-176 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 170-176
10 LICZEBNIK... 176-179 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 176 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 177 Kontekstowe przykłady użycia liczebników głównych i porządkowych... 177-178 Forma gramatyczna liczebników głównych od 5 do 100... 178 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 178-179 PRZYIMEK... 179-180 Przyimki, które łączą się z miejscownikiem... 179-180 Kontekstowe przykłady użycia omawianych przyimków... 179-180 Miejsce przyimka w zdaniu pytajnym... 180 CZASOWNIK... 180-185 Wybrane czasowniki łączące się z miejscownikiem zawsze za pośrednictwem przyimków. Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 180-185 Określenia czasu z konstrukcją miejscownikową... 185 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją miejscownikową... 186 CELOWNIK... 187-209 RZECZOWNIK, PRZYMIOTNIK... 187-190 zaimków przymiotnych dzierżawczych i wskazujących... 187 Kontekstowe przykłady użycia omawianych form fleksyjnych... 188 Rzeczowniki, które mają w celowniku liczby pojedynczej końcówkę u... 189 Celownik rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej na a... 189 FUNKCJE CELOWNIKA... 189-190 ZAIMEK... 190-198 Zaimki rzeczowne... 190-191 a) Osobowe... 190-191 Formy krótkie i długie zaimków osobowych... 191 b) Pytajne (pytające)... 192 c) Względne (relatywne)... 192 d) Nieokreślone... 192 e) Przeczące... 192 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 192 Zaimki przymiotne... 192-198 a) Wskazujące... 192-193 b) Pytajne (pytające)... 193-194 c) Względne (relatywne)... 194-195 d) Nieokreślone... 195-196 e) Dzierżawcze... 196-197 f) Upowszechniające... 197 g) Zaimek przeczący żaden... 197-198 Kontekstowe przykłady użycia omawianych zaimków... 192-198 Zdania z podmiotem w celowniku... 198-199 Przykłady zdań / wyrażeń z podmiotem w celowniku... 199-200 LICZEBNIK... 200-203 Liczebniki główne i zbiorowe (tabela)... 200 Liczebniki porządkowe (wybrane przykłady tabela)... 201 Kontekstowe przykłady użycia liczebników głównych i porządkowych... 201-202
11 Forma gramatyczna liczebników głównych od 5 do 100... 202 Forma gramatyczna liczebników zbiorowych od 2 do 90... 202-203 PRZYIMEK... 203-204 Przyimki, które łączą się z celownikiem... 203-204 Kontekstowe przykłady użycia omawianych przyimków... 203-204 Miejsce przyimka z zdaniu pytajnym... 204 CZASOWNIK... 204-208 Wybrane czasowniki łączące się z celownikiem. Kontekstowe przykłady użycia omawianych czasowników... 204-208 Czasowniki używane zwykle w trzeciej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej... 208 Celownik po czasownikach imiennych... 208 Wybrane przysłowia i powiedzenia z konstrukcją celownikową... 209 WOŁACZ... 211-217 RZECZOWNIK... 211 TABELA prezentująca końcówki fleksyjne rzeczowników... 211 FUNKCJE WOŁACZA... 212-213 Przykłady wypowiedzi z konstrukcją wołaczową... 214-215 Zwroty grzecznościowe używane w funkcji wołacza... 215-216 Cytaty z poezji polskiej z konstrukcją wołaczową... 217 DEKLINACJA FORM FLEKSYJNYCH... 219-231 Modele deklinacji form nominalnych (rzeczowników, przymiotników, zaimków)... 219-231 1. Rodzaj męskoosobowy... 219-220 2. Rodzaj męskożywotny (plus nieliczne rzeczowniki męskonieżywotne)... 221 3. Rodzaj męskonieżywotny... 221-222 4. Rodzaj nijaki... 222-223 5. Rodzaj żeński... 224-225 DEKLINACJA ZAIMKÓW... 225-231 Deklinacja zaimków rzeczownych osobowych... 225 Modele deklinacji zaimków rzeczownych osobowych... 226-227 Deklinacja zaimków rzeczownych pytajnych, względnych, nieokreślonych, przeczących... 227 Modele deklinacji zaimków rzeczownych nieokreślonych wszyscy, wszystko... 227-229 Deklinacja zaimków przymiotnych... 229-231 ZESTAWIENIE PRZYIMKÓW I WYRAŻEŃ PRZYIMKOWYCH O RÓŻNEJ ŁĄCZLIWOŚCI... 232-234 Biernik / miejscownik... 232-233 Biernik / narzędnik... 233 Dopełniacz / narzędnik... 234 Biernik / dopełniacz / narzędnik... 234
12 ĆWICZENIA SPRAWDZAJĄCE FORMY POSZCZEGÓLNYCH PRZYPADKÓW... 235-310 Ćwiczenia sprawdzające formy mianownika (ćwiczenia 1-11)... 236-243 Ćwiczenia sprawdzające formy biernika (ćwiczenia 12-24)... 245-252 Ćwiczenia sprawdzające formy dopełniacza (ćwiczenia 25-36)... 253-261 Ćwiczenia sprawdzające formy narzędnika (ćwiczenia 37-50)... 263-272 Ćwiczenia sprawdzające formy miejscownika (ćwiczenia 51-62)... 273-281 Ćwiczenia sprawdzające formy celownika (ćwiczenia 63-73)... 283-291 Ćwiczenia sprawdzające formy wołacza (ćwiczenia 74-75)... 293-295 Ćwiczenia sprawdzające formy wszystkich przypadków (ćwiczenia 76-95)... 297-310 KLUCZ DO ĆWICZEŃ... 313-327 Bibliografia... 329-330