Grzecznie i skutecznie o zasadach dobrej komunikacji Zadanie 2 Wiedza w pigułce Celem lekcji jest uwrażliwienie na różnorodność komunikacji internetowej. Świadomość istnienia różnych wariantów i możliwości przekazywania treści pozwala na lepsze dobranie formy przekazu. Dzięki temu komunikacja jest efektywna dokładna, celowa i prowadzona z poszanowaniem drugiej strony. Komunikacja on line i off line mają wiele cech wspólnych, jednak istotnie się różnią. W Internecie opiera się ona głównie na tekście i pozbawiona jest mowy ciała i tonu głosu. Aby zneutralizować brak przekazu pozawerbalnego, który jest tak samo ważnym elementem komunikowania się z innymi jak słowa, należy precyzyjnie formułować myśli, używać merytorycznych argumentów i stawiać konkretne pytania. Kluczowym elementem savoir vivre'u i efektywnej komunikacji w sieci jest dopasowanie komunikatu do odbiorcy i kanału komunikacji. Należy używać form grzecznościowych, mimo tego że sieć często bagatelizuje tradycyjną hierarchię społeczną. Ważna jest poprawność językowa: prawidłowa interpunkcja, ortografia i znaki diakrytyczne. Wykorzystując możliwości językowe, można uniknąć nadużywania emotikonów, które np. w komunikacji zawodowej są niepożądane. Należy podkreślić wagę dostosowania kanału komunikacji do kontaktów z określonymi osobami. Internet na nowo definiuje podziały towarzyskie, jednak zasada szacunku dla osób starszych oraz czasu innych osób nadal obowiązuje. Dlatego uczestnicy i uczestniczki powinni zastanowić się nad swoją komunikacją z rówieśnikami, rodziną, osobami starszymi i nauczycielami. Treści przekazywane przez czat i rozmowy telefoniczne różnią się od tych komunikowanych przez maile i SMS y. Oprócz formy komunikatów istotną różnicą jest szybszy czas ich wymiany.
Pomysł na lekcję Codziennie komunikujemy się z innymi na wiele sposobów: bezpośrednio, przez telefon, SMS y, maile. Zajęcia w formie zabawy uczą podstawowych zasad, jakie obowiązują w świecie komunikacji. Cele operacyjne Dzieci: wiedzą, jakie są podstawowe zasady komunikacji bezpośredniej, przez telefon, SMS i e mail; wiedzą, jak zastosować zasady komunikowania się w praktyce. Pomoce zalecane do przeprowadzenia zajęć materiał pomocniczy "Tworzenie wypowiedzi" pocięty i włożony do kopert (po 4 koperty na grupę) tablica, kreda, instrukcja dla prowadzącego "Zasady komunikacji, tabliczki ze słowami,,tak" i,,nie" dla każdej grupy, tabliczki określające charakter grupy z napisami:,,e mail",,,sms",,,rozmowa",,,rozmowa telefoniczna".
Przebieg zajęć Krok 1. Podziel dzieci na grupy. Rozdaj grupom pocięty i powkładany do kopert materiał pomocniczy "Tworzenie wypowiedzi" (każda z grup musi dostać 4 koperty). Poproś grupy, żeby z wybranych fragmentów ułożyły po trzy wypowiedzi: SMS do kolegi, e mail do nauczyciela, wypowiedź w rozmowie z rodzicami. Poproś o zaprezentowanie wypowiedzi w postaci scenek. Czas: ok. 15 min. Metoda: praca w grupach, drama Pomoce: materiał pomocniczy "Tworzenie wypowiedzi" pocięty i włożony do kopert (po 4 koperty na grupę) Krok 2. Powieś na tablicy karton z wydrukowanymi lub przepisanymi sformułowaniami z materiału pomocniczego "Tworzenie wypowiedzi". Przeczytaj głośno formy, które widnieją na schemacie (kolejno: najpierw powitania, potem pozdrowienia i pożegnania). Poproś, żeby kolejno podchodziły osoby naprzemiennie z każdej grupy i zaznaczały formy, które pojawiły się w scenkach w poprzednim ćwiczeniu. Otoczcie je kółkami (flamastrem lub kredą). Spytaj dzieci, w jakich sytuacjach można użyć pozostałych form. Czas: ok. 10 min. Metoda: dyskusja Pomoce: duży karton szarego papieru, flamastry, materiał pomocniczy "Tworzenie wypowiedzi"
Krok 3. W tych samych grupach co w ćwiczeniu 1. dzieci siadają blisko siebie (tak, żeby móc się swobodnie naradzać). Każda grupa ma plakietkę z napisem,,tak" i,,nie". Grupy losują, jaką wypowiedź reprezentują. I tak powstanie grupa,,sms" grupa,,e MAIL", grupa,,rozmowa" i grupa,,rozmowa TELEFONICZNA". Czytaj po kolei zasady (instrukcja dla prowadzącego "Zasady komunikacji"), a dzieci muszą pokazać plakietkę,,tak" lub,,nie", zależnie od tego, czy dana zasada ich dotyczy czy nie. Na tablicy zapisuj punktację. Czas: ok. 15 min. Metoda: gra Pomoce: tablica, kreda, instrukcja dla prowadzącego "Zasady komunikacji, tabliczki ze słowami,,tak" i,,nie" dla każdej grupy, tabliczki określające charakter grupy z napisami:,,e mail",,,sms",,,rozmowa",,,rozmowa telefoniczna". Krok 4. Zwróć uwagę, że w tabelce jest kilka zasad, które dotyczą wszystkich form komunikacji. Są to powitania, pożegnania oraz zasada, żeby nikogo nie obrażać i nie używać brzydkich słów. Nieważne, jak i z kim się komunikujemy, te zasady zawsze obowiązują. Podsumuj lekcję mówiąc, że różne formy komunikacji rządzą się różnymi zasadami. Im bardziej przestrzegamy zasad, tym skuteczniej, szybciej i przyjemniej będziemy się komunikować z innymi ludźmi. Powiedz, że podstawową zasadą jest zawsze szacunek do drugiej osoby. Czas: ok. 5 min. Metoda: miniwykład prowadzącego Pomoce:
Ewaluacja Czy po przeprowadzeniu zajęć dzieci: rozumieją, że różne formy komunikacji rządzą się różnymi zasadami? wiedzą, że podstawową zasadą w komunikacji jest szacunek do drugiej osoby? Opcje dodatkowe Lekcja z komputerami. Wybierz ciekawe forum tematyczne dla dzieci (np. na stronie http://www.otopjunior.org.pl/) i zaprezentuj dzieciom, w jaki sposób dzieci komunikują się poprzez stronę internetową. Zwróć szczególną uwagę, że strona ma swój regulamin, gdzie także szacunek jest pierwszą zasadą, której trzeba przestrzegać. Informacje Scenariusz: Anna Buchner Konsultacja merytoryczna: Eliza Hetkowska, Dorota Górecka Konsultacja metodyczna: Joanna Góral Wojtalik Licencja: Creative Commons Uznanie autorstwa Na tych samych warunkach 3.0
Materiały Materiał pomocniczy "Tworzenie wypowiedzi" Wytnij wypowiedzi i włóż do 4 kopert. Na każdej kopercie napisz, jaką funkcję spełniają zawarte w niej wypowiedzi. Dzieci podzielone na grupy układają z wyciętych fragmentów: SMS do kolegi, e mail do nauczyciela, wypowiedź w rozmowie z rodzicami Witamy się Cześć! Dzień dobry! Hej! Dobry wieczór Szanowny Panie, Siemka! Przekazujemy informację Mam dziś wagary!!! Niestety dziś będę nieobecny na lekcji. Beznadzieja, nie mogę grać w nogę przez miesiąc. Pozdrawiamy Pa! Na razie! Do zobaczenia Pozdrawiam Cześć Podpisujemy Krzysztof Krzychu Krzyś K.
Instrukcja dla prowadzącego "Zasady komunikacji" 1. Podziel dzieci na 4 grupy. Każda z grup reprezentuje inny rodzaj przekazu: grupa 1. e mail, grupa 2. SMS, grupa 3. rozmowę, grupa 4. rozmowę telefoniczną. 2. Czytaj po kolei zasady. Po każdej zasadzie grupa krótko się naradza i pokazuje plakietkę tak, jeśli przeczytana zasada ich dotyczy, albo nie, jeśli ich nie dotyczy. 3. Wpisuj za każdą dobrą odpowiedź 1 punkt dla grupy, za każdą złą 0. Na bieżąco komentuj, czy odpowiedź była dobra czy zła. 4. Pokaż wszystkim tabelę wyników. Zasady komunikacji 1. Nie trzymaj rąk w kieszeni. 2. Nie popełniaj błędów ortograficznych. 3. Powiedz, kto mówi. 4. Patrz na osobę, z którą rozmawiasz. 5. Stosuj wielkie litery, przecinki i kropki. 6. Postaraj się, żeby wiadomość była naprawdę krótka. 7. Podpisz się imieniem. 8. Zapytaj drugą osobę, czy może teraz rozmawiać. 9. Słowa Pan, Pani i Ty pisz wielką literą. 10. Nie obrażaj drugiej osoby. 11. Nie używaj brzydkich słów. 12. Przywitaj się i pożegnaj. 13. Słuchaj drugiej osoby, kiedy mówi. 14. Czytaj dokładnie list od drugiej osoby. 15. Odpowiedz na zadane pytania. 16. Nie wykrzykuj bez potrzeby. 17. Nie stosuj zbyt wielu buziek (emotikon), bo nie będzie wiadomo, o co chodzi. 18. Pilnuj, żeby nie obrazić kogoś minami lub gestami. 19. W kontakcie z dorosłym nie używaj zbyt młodzieżowego języka. 20. Napisz pozdrowienia na koniec wiadomości. *Ciąg dalszy na następnej stronie
Tabela wyników e mail SMS rozmowa r. telefoniczna 1 nie nie tak nie 2 tak tak nie nie 3 nie nie tak nie 4 nie nie tak nie 5 tak tak nie nie 6 nie tak nie tak 7 tak tak nie nie 8 nie nie nie tak 9 tak tak nie nie 10 TAK TAK TAK TAK 11 TAK TAK TAK TAK 12 TAK TAK TAK TAK 13 nie nie tak tak 14 tak tak nie nie 15 tak tak tak tak 16 nie nie tak tak 17 tak tak nie nie 18 nie nie tak nie 19 tak tak tak tak 20 tak tak nie nie Czytelnia Skwiot Rafał, 10 zasad skutecznego komunikowania się w social media, [online] www.brief.pl, [dostęp: 03.06.2014], Dostępny w Internecie: http://www.brief.pl/artykul,1426,10_zasad_skutecznego_komunikowania_sie_w_social_media.html