OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2015-2016 semestr zimowy Ćwiczenia - co tydzień 5 ćwiczeń x 2 godz. = 10 godz. Piątek: 9.45-11.15 sala ćwiczeń 12.15-13.45 sala ćwiczeń Ćwiczenie 1. Morfologia bakterii. Metody barwienia: Grama, Loefflera, metoda tuszowa Ćwiczenie 2. Metody hodowli i różnicowania najważniejszych grup bakterii G(+) i G (-) Ćwiczenie 3. Antybiotyki część I. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki. Ćwiczenie 4. Antybiotyki część II. Mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki Ćwiczenie 5. Dezynfekcja i sterylizacja (Sprawdzian) 09-X-2015 (piątek) 16-X-2015 (piątek) 23-X-2015 (piątek) 30-X-2015 (piątek) 06-XI-2015 (piątek) Wrocław, dnia 11-09-2015 Odpowiedzialny za dydaktykę: Prof. dr hab. Grażyna Gościniak 1
Wrocław, 2015-09-11 SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKO- STOMATOLOGICZNEGO ROK AKADEMICKI 2015/2016 semestr zimowy (5 ćwiczeń x2godz. = 10 godz.) 09-X-2015 (piątek) ĆWICZENIE 1: Morfologia bakterii. Metody barwienia: Grama, Loefflera, metoda tuszowa Organizacja i dyscyplina pracy w czasie ćwiczeń z mikrobiologii. Typy mikroskopów używanych na ćwiczeniach: świetlny, z ciemnym polem widzenia, fluorescencyjny. Metody barwienia preparatów mikroskopowych: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, negatywno-pozytywne. Opisywanie morfologii kolonii na wybranych podłożach. Sporządzanie i oglądanie w mikroskopie świetlnym preparatów z hodowli bakterii, barwienie metodą Grama. Demonstracja gotowych preparatów z bakterii w mikroskopie świetlnym, mikroskopie ciemnego pola widzenia (cpw) i mikroskopie fluorescencyjnym. 16-X-2015 (piątek) ĆWICZENIE 2: Metody hodowli i różnicowania najważniejszych grup bakterii G(+) i G(-) Warunki hodowli bakterii tlenowych i beztlenowych in vitro. Wpływ temperatury, ph, potencjału oksydacyjno-redukcyjnego, egzogennych związków pokarmowych (czynników wzrostowych). Podział podłoży mikrobiologicznych (proste, wzbogacone, wybiórczo-różnicujące, różnicujące). Demonstracja podłoży bakteriologicznych oraz wzrostu bakterii w podłożu płynnym i na podłożach stałych. 23-X-2015 (piątek) ĆWICZENIE 3: Antybiotyki część I. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki 1. Charakterystyka najważniejszych grup antybiotyków (mechanizm i sposób działania, spektrum przeciwbakteryjne, mechanizm(y) oporności, farmakokinetyka): β-laktamy, aminoglikozydy, makrolidy i ketolidy, linkozamidy, glikopeptydy, tetracykliny, tigecyklina, polimyksyny, oksazolidynony, fluorochinolony, sulfonamidy. 2. Oznaczanie wrażliwości bakterii na antybiotyki: metodą dyfuzyjno-krążkową, 2
metodą seryjnych rozcieńczeń leku w bulionie Mueller-Hintona demonstracja, omówienie pojęcia MIC i MBC, metodą E-testów, metodą ATB antybiogram dla bakterii beztlenowych demonstracja, oznaczanie wrażliwości Mycobacterium tuberculosis na tuberkulostatyki demonstracja. Wykonanie antybiogramu i wykrywanie mechanizmów oporności dla wybranych patogenów: Staphylococcus aureus MRSA, Enterococcus faecalis HLAR, K. pneumoniae ESBL(+). 30-X-2014 (piątek) ĆWICZENIE 4: Antybiotyki część II. Mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki Omówienie wybranych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki: MRS, VRE, GRE, HLAR, ESBL na podstawie wyników z poprzedniego ćwiczenia. Odczyt antybiogramów z poprzedniego ćwiczenia. Demonstracja fenotypów oporności: ESBL, MBL, MRS, MLS B, VRE, GRE, HLAR Oznaczanie szczepów β-laktamazododatnich metoda cefinazowa. 06-XI-2014 (piątek) ĆWICZENIE 5: Dezynfekcja i sterylizacja (Sprawdzian) Omówienie fizycznych i chemicznych metod sterylizacji i dezynfekcji (ze szczególnym uwzględnieniem sterylizacji sprzętu dentystycznego). Demonstracja: - Attesty biologiczne metody kontroli sterylizacji, - pakowanie sprzętu do sterylizacji: pakiety, rękawy, - opakowania jednorazowe. 1. Bakteriobójcze działanie promieniowania UV. 2. Kontrola jałowości powietrza. 3. Działanie preparatów dezynfekcyjnych do higienicznego mycia rąk. Wrocław, dnia 11-09-2015 Odpowiedzialny za dydaktykę: Prof. dr hab. Grażyna Gościniak 3
OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII JAMY USTNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2015-2016 semestr zimowy Ćwiczenia - co tydzień 5 ćwiczeń x 2 godz. = 10 godz. Piątek: 9.45-11.15 sala ćwiczeń 12.15-13.45 sala ćwiczeń Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych z różnych lokalizacji anatomicznych jamy ustnej (wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych). Kierunki badań (posiew tlenowy i beztlenowy ). Posiew redukcyjny materiałów własnych z jamy ustnej. Ćwiczenie 2. Flora fizjologiczna ze szczególnym uwzględnieniem jamy ustnej. Zakażenia endogenne. Odczyt materiałów z poprzedniego ćwiczenia (preparaty). Ćwiczenie 3. Zakażenia grzybicze w obrębie jamy ustnej i w chorobach przyzębia. Ćwiczenie 4. Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej) w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia. Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. I (posiew materiałów diagnostycznych). Ćwiczenie 5. Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. II (odczyt posiewów). (Sprawdzian ) 20-XI-2014 (piątek) 27-XI-2014 (piątek) 04-XII-2015 (piątek) 11-XII-2015 (piątek) 18-XII-2015 (piątek) 4
SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ z MIKROBIOLOGII JAMY USTNEJ 20-XI-2015 (piątek) ĆWICZENIE 1: Ekosystem jamy ustnej. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych z różnych lokalizacji anatomicznych jamy ustnej (wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych). Kierunki badań (posiew tlenowy i beztlenowy ). Posiew redukcyjny materiałów własnych z jamy ustnej: wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych 27-XI-2014 (piątek) ĆWICZENIE 2: Flora fizjologiczna ze szczególnym uwzględnieniem jamy ustnej. Zakażenia endogenne. Omówienie pozytywnej i negatywnej roli flory fizjologicznej. Zakażenia endogenne definicja, przykłady. Odczyt posiewów własnych opisywanie morfologii i zabarwienia kolonii, hemolizy, ewentualnych zmian w podłożu, oglądanie preparatów barwionych metodą Grama, sporządzonych z różnych morfologicznie kolonii. Wykonanie preparatów natywnych z kieszonek dziąsłowych (mikroskop cpw). 04-XII-2015 (piątek) ĆWICZENIE 3: Zakażenia grzybicze w obrębie jamy ustnej i w chorobach przyzębia. Omówienie najczęściej występujących przypadków grzybic miejscowych i układowych oraz czynników etiologicznych (Candida, Cryptococcus, Aspergillus). Omówienie pobierania, przesyłania i zasad hodowli grzybów chorobotwórczych. Charakterystyka najważniejszych grup leków przeciwgrzybicznych: polieny (nystatyna, natamycyna, amfoteryczna B), imidazole, triazole, antymetabolity (5-fluorocytozyna), echinokandyny. Identyfikacja grzybów drożdżopodobnych: - obserwacja morfologii hodowli na podłożu Sabourauda i Chromagar Candida, - obserwacja blastospor i artrospor w preparatach barwionych metodą Grama, - odczyt testu filamentacji (wykonanie preparatów natywnych), - obserwacja charakterystycznych struktur (chlamydospor) w mikrohodowli, - odczyt testu ID 32 C. Grzyby pleśniowe i dermatofity: - obserwacja morfologii hodowli Aspergillus i Penicillium na podłożu Czapka, - obserwacja gotowych preparatów dermatofitów w laktofenolu (Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum). Oznaczanie wrażliwości grzybów metodą Fungi-Test (demonstracja) 5
11-XII-2015 (piątek) ĆWICZENIE 4: Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej) w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia część I (posiew materiałów diagnostycznych) Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej) w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia. Opracowanie mikrobiologiczne materiałów diagnostycznych: 1. wymaz z ropnia po wprowadzeniu implantu (wszczepu) zębowego (Staphylococcus aureus), 2. wymaz z gardła rozpoznanie: atroficzne (zanikowe) zapalenie błony śluzowej (Candida albicans), 3. krew rozpoznanie: zapalenie wsierdzia (endocarditis) po ekstrakcji zęba (Streptococcus mutans), 4. ropa z przetoki twarzowo-szyjnej w bulionie tioglikolanowym (Actinomyces israeli). 18-XII-2015 (piątek) ĆWICZENIE 5: Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. II (odczyt posiewów). (Sprawdzian ) Odczyt posiewów z poprzedniego ćwiczenia. Omówienia metod różnicowania drobnoustrojów, szybkich testów diagnostycznych i antybiogramów. Wrocław, dnia 11-09-2015 Odpowiedzialny za dydaktykę: Prof. dr hab. Grażyna Gościniak 6
7