KOMENTARZ RYNKOWY Kwiecień 9 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE ŁUKASZ WITKOWSKI Wykres. Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. Produkcja przemysłowa r/r, SA (lewa oś) Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Wielkość nowych zamówień (prawa oś) 6,,, PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Polska gospodarka nadal znajduje się w fazie spowolnienia gospodarczego. W marcu dynamika produkcji przemysłowej była znacznie wyższa niż w dwóch pierwszych miesiącach bieżącego roku (-% r/r w porównaniu do -,% i -,6% r/r w styczniu i lutym), co w głównej mierze wynikało jednak z większej o liczby dni roboczych w porównaniu do marca 8 roku oraz z faktu, że Święta Wielkanocne w ubiegłym roku miały miejsce właśnie w marcu. O sile efektu bazy świadczy bardzo słaba dynamika produkcji przemysłowej po uwzględnieniu czynników sezonowych, która wyniosła -,8% r/r. W konsekwencji PKB za pierwszy kwartał tego roku powinien znaleźć się w granicach -,% r/r. Wskaźnik PMI (Wykres ) po trzech miesiącach wzrostu (a wcześniej dziesięciu kolejnych miesiącach spadku) nieznacznie się obniżył. Od swojego dołka w grudniu zeszłego roku wskaźnik ten wzrósł już o prawie punkty (do poziomu,). W przypadku kontynuacji poprawy wskaźnika PMI wychodzenie ze spowolnienia gospodarczego może okazać się szybsze niż wcześniej prognozowano. Na chwilę obecną jednak w najbliższych miesiącach spodziewamy się kontynuacji publikacji bardzo słabej dynamiki produkcji przemysłowej, a w 9 roku oczekujemy znacznie niższego wzrostu gospodarczego niż w 8 roku i szacujemy go na poziomie około -% r/r. - - lip- paź- sty- kwi- lip- paź- paź- sty- kwi- lip- paź- sty-6 kwi-6 lip-6 paź-6 sty-7 kwi-7 lip-7 Źródło: Dane GUS i Markit Economics. INFLACJA paź-7 sty-8 kwi-8 lip-8 paź-8 sty-9 kwi-9 lip-9 paź-9 Inflacja za marzec wyniosła,6% r/r, czyli powyżej górnej granicy celu inflacyjnego banku centralnego rzędu,% r/r (Wykres ). Przyczyną wzrostu inflacji w lutym był przede wszystkim wzrost cen w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe, na co wpływ miało między innymi osłabienie polskiej waluty oraz w kategorii napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe, co wynikało z opóźnionego efektu wzrostu akcyzy na alkohol. Ministerstwo Finansów podało swoją prognozę inflacji za kwiecień na poziomie,9% r/r. Najprawdopodobniej inflacja osiągnie swój roczny szczyt w kwietniu i pod wpływem postępującego spowolnienia gospodarczego w kolejnych kwartałach będzie spadała. Naszym zdaniem inflacja CPI w 9 roku powinna zbliżyć się do celu inflacyjnego NBP (,% r/r). W przypadku odbicia cen surowców na rynkach międzynarodowych oraz kontynuacji dużej zmienności złotego i jego osłabienia widzimy ryzyko wyższej inflacji, pomimo oczekiwanego istotnego spowolnienia gospodarczego.,,,, Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. Wskaźnik ten pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania.
Na uwagę zasługuje także znaczny wzrost cen producentów. Wskaźnik PPI wyniósł w marcu,6% r/r, co jest najwyższym poziomem od końca roku. Wzrost wskaźnika PPI to przede wszystkim rezultat słabego złotego, co przełożyło się na mocny wzrost cen paliw, a także wzrost cen w większości kategorii przetwórstwa przemysłowego. Wykres. Inflacja a cel inflacyjny NBP. Wykres. Rynek pracy w Polsce. 6% % 8% % Zatrudnienie, r/r Realna dynamika funduszu płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) Realna dynamika płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) 6% % 8% % 9 Inflacja CPI r/r Inflacja PPI r/r Górna granica celu inflacyjnego Cel inflacyjny NBP Dolna granica celu inflacyjnego Inflacja bazowa (po wyłączeniu cen żywności i cen energii) 9 % -% sty-99 kwi-99 lip-99 paź-99 lip- paź- sty- kwi- lip- paź- paź- sty- kwi- lip- paź- sty-6 kwi-6 lip-6 paź-6 sty-7 kwi-7 lip-7 paź-7 sty-8 kwi-8 lip-8 paź-8 sty-9 kwi-9 lip-9 paź-9 % -% 8 8 7 7 6 6-8% Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. -8% - lip- paź- sty- kwi- lip- paź- Źródło: Dane GUS i NPB. RYNEK PRACY paź- sty- kwi- lip- paź- sty-6 kwi-6 lip-6 paź-6 sty-7 kwi-7 lip-7 paź-7 sty-8 kwi-8 lip-8 paź-8 sty-9 kwi-9 lip-9 paź-9- Na rynku pracy wciąż mamy do czynienia z publikacją coraz słabszych danych (Wykres ). Dynamika płac w sektorze przedsiębiorstw co prawda wzrosła z poziomu,% r/r w lutym do,7% r/r w marcu, ale wynika to między innymi z większej ilości dni roboczych w porównaniu do analogicznego miesiąca roku poprzedniego. Naszym zdaniem w najbliższych miesiącach dynamika płac będzie spadała. Z miesiąca na miesiąc obniża się dynamika zatrudnienia, która w marcu spadła trzynasty miesiąc z rzędu i drugi miesiąc z kolei była na poziomie ujemnym (-,9% r/r). Słabnie także dynamika nominalnego i realnego funduszu płac (-miesięczna średnia ruchoma realnego funduszu płac spadła w marcu do najniższego poziomu od prawie lat), co oznacza mniejszy dochód rozporządzalny dla gospodarstw domowych, a co za tym idzie osłabienie popytu wewnętrznego. W całym 9 roku oczekujemy znacznego pogorszenia się sytuacji na rynku pracy: dynamiki płac na poziomie około % r/r, wzrostu stopy bezrobocia do około % oraz ujemnej dynamiki zatrudnienia. Wskaźnik PPI - oferowane przez producentów: ceny surowców, ceny materiałów. Mierzy ceny, które płacą producenci, gdyż obejmuje czynniki produkcyjne, z wyjątkiem pracy. FINANSE PUBLICZNE Po marcu budżet państwa zamknął się deficytem rzędu,6 miliarda PLN, co oznacza wykonanie prawie 6% założonego deficytu na cały rok. Ministerstwo Finansów poinformowało również, że zgodnie ze wstępnymi szacunkami deficyt po kwietniu wyniósł około 6 miliardów PLN (czyli około 88% planu). Zgodnie z naszymi przypuszczeniami rząd zmienił zdanie odnośnie konieczności nowelizacji ustawy budżetowej i w połowie roku najprawdopodobniej zostaną przedstawione poprawki do ustawy budżetowej zwiększające między innymi deficyt budżetowy. Pisaliśmy już wcześniej, że w świetle postępującego spowolnienia gospodarczego przyjęte założenia budżetowe na 9 rok są nierealistyczne. Ponadto ze względu na istotne osłabienie złotego, a zarazem jego wątpliwe umocnienie się w tym roku do poziomów z połowy zeszłego roku, wzrosną koszty obsługi zadłużenia zagranicznego, co dodatkowo spowoduje presję na zwiększenie deficytu. Ministerstwo Finansów podało również dane o deficycie sektora finansów publicznych za 8 rok, który wyniósł aż,9% PKB. Tym samym Polska nie spełniła jednego z dwóch kryteriów fiskalnych niezbędnych do wejścia do strefy euro. Co gorsze, prognoza deficytu podana przez Ministerstwo na ten rok wynosi,6% PKB i jest ona naszym zdaniem zbyt optymistyczna. W związku z istotnym pogorszeniem się stanu finansów publicznych Komisja Europejska najprawdopodobniej w najbliższym okresie podejmie decyzję o objęciu Polski procedurą nadmiernego deficytu. Pogarszająca się sytuacja fiskalna Polski oznacza, że w konsekwencji zawęża się pole do dalszego
luzowania polityki monetarnej, na co zwrócili uwagę niektórzy członkowie Rady Polityki Pieniężnej. Wykres. Kurs EUR/PLN i kurs USD/PLN od początku 8 roku.,,8 EUR/PLN (lewa oś),9,8 RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY,6 USD/PLN (prawa oś),6, ŁUKASZ WITKOWSKI,,,, W kwietniu 9 roku obserwowaliśmy spadek rentowności polskich obligacji: - w sektorze -letnim rentowności spadły o p.b. - w sektorze -letnim rentowności spadły o 6 p.b. - w sektorze -letnim rentowności spadły o 6 p.b.,,8,6,,,,9,7,6,,, W ubiegłym miesiącu Rada Polityki Pieniężnej pierwszy raz od listopada zeszłego roku nie obniżyła stóp procentowych banku centralnego pozostawiając je na niezmienionym poziomie (w chwili obecnej stopa referencyjna wynosi,7% i jest najniższa w historii). Decyzja ta spowodowała spadek cen instrumentów rynku pieniężnego do jednego roku. Natomiast wzrost cen obligacji krajowych w kwietniu był w głównej mierze rezultatem spadku awersji do ryzyka i polepszającego się sentymentu inwestorów do aktywów rynku wschodzących. Kwiecień 9 roku był na rynku walutowym kolejnym miesiącem dużej zmienności polskiej waluty. W całym minionym miesiącu PLN umocnił się do EUR i USD o około 7% (Wykres ). Umocnienie się złotego wynikało ze spadku awersji do ryzyka i odreagowania po mocnym osłabieniu krajowej waluty w minionych miesiącach. Na chwilę obecną nie ma przesłanek fundamentalnych, aby złoty miał się nadal istotnie umacniać. Kurs EUR/PLN wciąż nie złamał wzrostowej linii trendu zapoczątkowanej w połowie sierpnia 8 roku i cały czas możliwe jest ponowne osłabienie się złotego. W krótkim terminie prawdopodobna jest kontynuacja dużej zmienności kursów EUR/PLN i USD/PLN. W długim okresie jesteśmy nastawieni pozytywnie do polskiej waluty i oczekujemy jej ponownego umocnienia, acz nie do takich poziomów, jak miało to miejsce w połowie 8 roku. Przy wciąż dużej niepewności co do rozwoju sytuacji na rynkach finansowych oraz wzrostu gospodarki globalnej ciężko jest prognozować skalę umocnienia się złotego w nawiązaniu do konkretnego horyzontu czasowego., gru 7 sty 8 lut 8 mar 8 kwi 8 maj 8 cze 8 lip 8 sie 8 wrz 8 paź 8 lis 8 gru 8 sty 9 lut 9 mar 9 kwi 9 Źródło: Dane NBP. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami Rada Polityki Pieniężnej w kwietniu nie zmieniła stóp procentowych, a decyzja Rady nie miała większego wpływu na krajowy rynek papierów dłużnych. Najprawdopodobniej kolejne dane makroekonomiczne będą potwierdzały słabą kondycję polskiej gospodarki, co nie będzie już jednak miało istotnego przełożenia na wzrost cen polskich papierów dłużnych (z wyjątkiem instrumentów rynku pieniężnego i krótkoterminowych obligacji skarbowych). Wciąż relatywnie duża skala niepewności na międzynarodowych rynkach finansowych i relatywnie niewielka płynność będzie negatywnie wpływała na ceny polskich obligacji. Ponadto krajowym papierom dłużnym nie będzie sprzyjała ich duża emisja na rynku pierwotnym, w związku z koniecznością sfinansowania deficytu budżetu państwa, który najprawdopodobniej okaże się znacznie wyższy niż założyło MF. Wsparciem dla polskich papierów dłużnych (i innych aktywów finansowych) może okazać się dalszy spadek awersji do ryzyka na świecie w związku z poprawą sentymentu i powolnym powrotem stabilności na rynkach międzynarodowych.,
RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA W kwietniu rynek akcji zanotował bardzo mocne wzrosty. Indeksy WIG oraz WIG wzrosły o odpowiednio,7% i 9,%. Mocno, bo prawie o % wzrósł indeks MWIG. Duże wzrosty zanotowały również rynki w regionie, z czego największy, bo o blisko % indeks giełdy w Istambule ISE. Wzrosty zanotowały również rynki zachodnie, gdzie S&P wzrósł o 9,%, natomiast DAX o 6,8%. Ze spółek z indeksu WIG największe wzrosty zanotowały banki, gdzie PEKAO zyskało blisko %, BRE zyskał,6%, a PKO BP,%. Duży wzrost o blisko % zanotował również KGHM. Ze spółek z WIG spadek o blisko 6% zanotowała TPSA, która spadła po słabych wynikach za pierwszy kwartał 9 roku. Poprawa sentymentu na rynkach akcji wynikała przede wszystkim z przeświadczenia inwestorów, że dno kryzysu zostało już osiągnięte. Pomimo bardzo silnych wzrostów z ostatnich tygodni wydaje się, że są one jedynie bardzo mocnym korekcyjnym odbiciem po ostatnich dużych spadkach. Ciężko jest bowiem założyć, że tak głęboki i rozległy kryzys skończy się z dnia na dzień, a gospodarki wielu krajów wrócą szybko na ścieżkę mocnych wzrostów. Naszym zdaniem skutki obecnego kryzysu będą odczuwalne w gospodarce jeszcze przez co najmniej rok czy dwa. W średnim okresie rynek akcji pozostanie bardzo zmienny i będzie mocno reagował na bieżące informacje z gospodarki i spółek. W kwietniu 9 roku indeks szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB wzrósł o,9%. W niektórych grupach towarów kontynuowane były wzrosty z poprzednich miesięcy, natomiast na innych zaważyły negatywne dane dotyczące rosnących zapasów, czy też obawy o skutki epidemii grypy, która wybuchła w Ameryce. Segmentem rynku surowców, w którym notowania w dalszym ciągu rosły były metale przemysłowe jest to grupa towarów, która przyniosła największe zyski od początku bieżącego roku. Fundamentalnym powodem dalszych silnych wzrostów na tym rynku były lepsze dane dotyczące kondycji gospodarki chińskiej, która jest dużym konsumentem tych surowców. Ponadto, inwestorzy bacznie śledzili poczynania tamtejszej agencji rezerw strategicznych, która od kilku miesięcy dokonywała zakupów metali na światowych giełdach. Zapowiedź możliwego wstrzymania się od dalszego zwiększania zapasów miedzi na skutek zbyt wysokich cen wywołała nerwowość i spadki notowań tej grupy surowców w drugiej połowie miesiąca. Ostatecznie, ceny miedzi na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły w kwietniu o,6%, a aluminium o 7,%. Na rynku ropy naftowej i jej produktów sytuacja nie była już tak jednorodna, jak w miesiącu poprzednim. Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły o,9% a benzyny o,%. Natomiast notowania oleju opałowego spadły o,%. Z jednej strony wydaje się, że sytuacja fundamentalna na tym rynku powinna zacząć się poprawiać, ponieważ ograniczenia wydobycia, których dokonały kraje eksportujące ropę naftową, przewyższają potencjalne efekty spadku popytu. Z drugiej strony, publikacja cotygodniowych danych o zapasach ropy naftowej i jej produktów w Stanach Zjednoczonych, które są na najwyższych poziomach od 9 lat, nie nastrajają do optymizmu. Należy jednak pamiętać, że pełen efekt ograniczeń wydobycia w postaci stopniowego spadku zapasów może być widoczny za kilka miesięcy, a do tego czasu ceny ropy naftowej mogą poruszać się bez wyraźnego trendu.
Ceny zbóż w kwietniu głównie spadały kukurydza na giełdzie towarowej w Chicago potaniała w kwietniu o,%, a pszenica o,6%, co było związane z obawami dotyczącymi wpływu epidemii grypy na zapotrzebowanie na paszę dla trzody chlewnej. Natomiast notowania soi wzrosły w tym samym okresie o,%. Gwałtowne wzrosty w tym przypadku były spowodowane splotem kilku czynników: gwałtownie rosnącym od kilku miesięcy importem przez Chiny, najniższym od lat - poziomem zapasów w Stanach Zjednoczonych, mniejszymi niż wcześniej oczekiwano uprawami planowanymi na rok 9 oraz suszą w Ameryce Południowej, która może poważnie uszczuplić tegoroczne zbiory. Notowania metali szlachetnych pogłębiły marcowe spadki złoto potaniało o,%, a srebro o,%. Powodem tych spadków była dobra sytuacja na światowych giełdach akcji, która skłoniła część inwestorów do zakupu bardziej ryzykownych aktywów. Jednakże wydaje się, że w dalszym ciągu istnieją silne przesłanki wzrostu notowań metali szlachetnych. Należą do nich: rejestracja kolejnych amerykańskich funduszy inwestujących w metale szlachetne, prawdopodobne osłabianie się dolara amerykańskiego, wzrost inflacji na skutek zasilania światowego systemu finansowego dużą ilością taniego pieniądza. Dużym echem na rynku złota odbiła się również informacja, że w okresie od roku chińska agencja zarządzająca rezerwami walutowymi dokonywała zakupów złota, wskutek czego tamtejsze rezerwy złota uległy niemalże podwojeniu. RYNEK SURWCÓW ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 9 października roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. Więcej informacji na: www.bphtfi.pl 8 9 98 98 (koszt jak za połączenie lokalne)