Przedmiotowy system oceniania z historii i historii i społeczeństwa W procesie oceniania nauczyciel bierze pod uwagę: - indywidualne predyspozycje i możliwości dziecka w opanowaniu materiału edukacyjnego; - stopień zaangażowania i wkład pracy ucznia w procesie zdobywania wiedzy i umiejętności; - umiejętność rozwiązywania problemów; - postępy ucznia w rozwoju społeczno - emocjonalnym. I. Ocenianie bieżące: Kontrola i ocena ucznia może mieć charakter grupowy bądź indywidualny. Ocena indywidualna podsumowuje jego osiągnięcia przedmiotowe, zaś grupowa dostarcza wiedzy o tym, czy wymagania graniczne nie są dość wygórowane lub zaniżone i jak radzą sobie uczniowie postawieni w nowej sytuacji poznawczej. 1. Ocena za ustne wypowiedzi. - Na początku zajęć lekcyjnych uczeń może być poproszony do odpowiedzi ustnej, w czasie której sprawdzana jest i oceniana wiedza merytoryczna: znajomość faktów historycznych, podstawowych pojęć, umiejętność myślenia przyczynowo - skutkowego, umiejscawiania wydarzeń w czasie i miejscu; umiejętność samodzielnego wnioskowania. Zakres odpowiedzi nie może obejmować więcej niż materiał z trzech jednostek lekcyjnych. - W trakcie odpowiedzi ustnej ucznia, dodatkowo oceniana jest umiejętność posługiwania się mapą historyczną, planszą, wykresem, diagramem. Uczeń za te umiejętności może uzyskać oddzielną ocenę lub może się ona zawierać w ocenie ogólnej za odpowiedź. - Ocenę niepozytywną lub niewystarczającą uczniowi z odpowiedzi ustnej można poprawić zgłaszając się do ponownej odpowiedzi z trzech ostatnich lekcji w ciągu trzech tygodni od czasu jej otrzymania. - W ciągu zajęć uczeń może otrzymać ocenę za aktywność, pomysłowość i oryginalność w rozwiązywaniu różnych poleceń i problemów, umiejętność myślenia przyczynowo - skutkowego, przedstawiania własnych opinii, oceniania i wnioskowania na przyszłość oraz udział w dyskusji. - Uczeń może także otrzymać ocenę za przedstawienie w formie ustnej obowiązkowej lub nadobowiązkowej pracy domowej (referatu, pytań problemowych...). Brak lub źle wykonana praca nadobowiązkowa nie może być podstawą do ustalenia uczniowi oceny niedostatecznej, dopuszczającej lub dostatecznej. - Uczeń może uzyskać także ocenę za uczestnictwo i osiągnięcia w konkursach historycznych na etapie szkolnym, gminnym i na wyższym szczeblu.
- W czasie roku szkolnego chętni uczniowie indywidualnie lub w grupie mogą przygotowywać i przedstawiać elementy lub całość zajęć lekcyjnych na określony temat (np. gry dydaktyczne, referaty, recenzje, konkursy, ćwiczenia z mapą przygotowane za pomocą techniki komputerowej itp.) za co otrzymają ocenę. 2. Ocena za prace pisemne. - W czasie semestru uczeń ma obowiązek wykonać pisemnie co najmniej dwie prace klasowe, i odnoszą się do wybranych zagadnień (działu programu, okresu historycznego) oraz umiejętności. Prace te są zapowiedziane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Uczniowie są także poinformowani o zakresie materiału przewidzianego na sprawdzian. - Uczeń może uzyskać ocenę za pisemną pracę domową (np. projekt, referat, monografia, recenzja, drzewo genealogiczne...) wykonaną samodzielnie lub w grupie. Brana jest tu także pod uwagę umiejętność posługiwania się różnymi źródłami historycznymi. Nie wykonanie pracy domowej, brak zeszytu przedmiotowego może być podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej z historii. - Na początku zajęć lekcyjnych cała klasa może napisać niezapowiedzianą kartkówkę obejmującą materiał z co najwyżej trzech ostatnich jednostek lekcyjnych. Kartkówka ta jest obowiązkowa i traktowana jest jako bieżąca kontrola wiadomości i umiejętności. - Kolejną formą sprawdzenia wiadomości może być sprawdzian z trzech ostatnich lekcji. Nie musi być zapowiadany. - Ocenę można otrzymać także za systematyczne, prawidłowe, estetyczne i pomysłowe prowadzenie zeszytu ćwiczeń z historii. - Prace pisemne mogą być punktowane z przeliczeniem sumy zdobytych punktów na oceny szkolne według następujących kryteriów: do 40% - ocena niedostateczna, od 41% do 50% - ocena dopuszczająca, od 51% do 70% - ocena dostateczna, od 71% do 85% - ocena dobra, od 86 % do 99% - ocena bardzo dobra; 100%- ocena celująca Ocenę celującą otrzymać może uczeń, który uzyskał 100 % z obowiązkowych zadań. - Jeżeli podczas pisania sprawdzianu, testu, kartkówki nauczyciel zauważy, że uczeń spisuje zadania od kolegi, z książki, bądź ściągawki w konsekwencji ma prawo zakończyć pisanie i wstawić ocenę niedostateczną. Uczeń nie ma prawa do poprawy takiej oceny.
- Wyniki prac pisemnych nauczyciel powinien omówić nie później niż 14 dni roboczych po jego przeprowadzeniu. W przeciwnym razie sprawdzian jest nieważny i jego oceny nie mogą być wpisane do dziennika. Uczeń powinien się zapoznać się ze swoją pracą pisemną, a następnie oddać ją nauczycielowi, który przechowuje sprawdziany do końca roku szkolnego. - Sprawdzian pisemny może być przez ucznia poprawiony w ciągu dwóch tygodni po jego ocenieniu i zapoznaniu się z nim. Stopień uzyskany podczas poprawy wpisuje się do dziennika z wyjątkiem ponownej oceny niedostatecznej.. Poprawę uczeń pisze tylko jeden raz. - Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie może napisać pracy pisemnej razem z całą klasą, to powinien to uczynić w terminie dwutygodniowym od daty oddania pracy. Uczeń jest zobowiązany do zgłoszenia nauczycielowi chęci poprawy oceny na najbliższych zajęciach po przyjściu do szkoły. Nauczyciel na prośbę ucznia ustala termin i miejsce pisania sprawdzianu. Jeżeli uczeń nie napisze sprawdzianu w określonym terminie, nauczyciel ma podstawę do sprawdzenia wiadomości w dowolnym czasie. - Wszystkie oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (opiekunów prawnych). Sprawdzone i ocenione prace pisemne na prośbę ucznia lub jego rodziców mogą być udostępnione do wglądu na wywiadówkach, spotkaniach z rodzicami. Ważność różnych form aktywności na lekcji: Forma aktywności Waga oceny zeszyt x 1 Odpowiedzi ustne x2 Aktywność na lekcji x2 Praca domowa, referaty x1 sprawdziany x3 Klasówki x4 Kartkówki x2 konkursy i olimpiady x6, jeśli na etapie szkolnym uczeń zdobędzie co najmniej 25 % poprawnych odpowiedzi. uczeń, który reprezentuje szkołę na wyższym poziomie otrzymuje ocenę celująca o wadze 6. 3. Sprawdzanie prac domowych może odbywać się w następujący sposób:
- prace pisemne: wybiórczo kontrolowane przez nauczyciela podczas lekcji i po skończonych zajęciach, wspólnie z całą klasą lub grupą podczas zajęć, indywidualnie u wszystkich uczniów poza zajęciami; - prace ustne: wybiórczo przez odczytanie lub wypowiadane z pamięci w trakcie lekcji zarówno indywidualnie, jak i w grupach; - prace domowe nie zawsze muszą być oceniane; - nauczyciel może obniżyć ocenę jeżeli stwierdzi, że praca jest odpisana od kolegi, z jakiś opracowań lub Internetu. II. Przygotowanie się do zajęć: Każdy uczeń z różnych przyczyn może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć z historii pod względem ustnym, pisemnym lub brak posiadania podręcznika. W ciągu semestru uczeń może wykorzystać nie więcej niż dwa nieprzygotowania. W przypadkach losowych nauczyciel może usprawiedliwić nieprzygotowanie do lekcji bez ponoszenia konsekwencji przez ucznia. III. Ocenianie semestralne i roczne: - O ocenie semestralnej i rocznej decyduje średnia ważona ze wszystkich ocen. Na tydzień przed śródrocznym i rocznym posiedzeniem klasyfikacyjnym Rady Pedagogicznej uczeń informowany jest o przewidywanej dla niego ocenie z historii w formie ustnej. - Na dwa tygodnie przed przewidywanym posiedzeniem klasyfikacyjnym rodzice ucznia informowani są o przewidywanej dla niego ocenie niedostatecznej z historii i historii i społeczeństwa w formie pisemnej przez wychowawcę. - Niedostateczna ocena klasyfikacyjna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. Kryteria oceny z historii Ocena celująca Uczeń posiada wiedzę historyczną świadczącą, że w pełni opanował podstawę programową, a jego zasób wiedzy i umiejętności świadczy o widocznych i sprecyzowanych uzdolnieniach humanistycznych; czynnie uczestniczy w lekcjach; wykazuje dociekliwość podczas rozwiązywania problemów historycznych. Ocena bardzo dobra Uczeń w bardzo dużym stopniu przyswoił wiadomości objęte podstawą programową; wykazuje zainteresowanie przedmiotem, wykorzystuje różne źródła wiedzy; potrafi skorelować ją z wiedzą z pokrewnych przedmiotów; aktywnie uczestniczy w lekcjach; starannie wykonuje dodatkowe zadania
Ocena dobra Uczeń w dużym stopniu opanował wiadomości i umiejętności objęte podstawą programową; poprawnie rozwiązuje zadania o pewnym stopniu trudności i wymagające opanowania umiejętności przewidzianych programem; wykazuje aktywność na lekcjach. Ocena dostateczna Uczeń wykazuje średnie opanowanie materiału przewidzianego programem; jego wiedza jest wyrywkowa i fragmentaryczna; nie łączy wydarzeń historycznych w logiczne ciągi; poprawnie wykonuje zadania przy pomocy nauczyciela; tylko sporadycznie jest aktywny na lekcji. Ocena dopuszczająca Uczeń ma spore luki w wiadomościach objętych programem, przy czym mógłby je uzupełnić przy znacznej pomocy nauczyciela; jest bierny na lekcji, ale przy pomocy nauczyciela umie wykonać proste zadania, wymagające zastosowania podstawowych umiejętności. Ocena niedostateczna Luki w wiadomościach ucznia są trudne do uzupełnienia; notorycznie nie przygotowuje się do lekcji; nie rozumie i nie potrafi wykonać prostych zadań nawet przy pomocy nauczyciela; charakteryzuje go brak systematyczności i chęci do nauki oraz bierność na lekcji. Oceny są wystawiane na podstawie oceń cząstkowych ze średnich ważonych. Przyjmuje się następujące kryteria oceniania: Uczeń nie może uzyskać oceny niższej niż średnia arytmetyczna ocen cząstkowych według następującej skali: 0 1,99 ndst 2,00 2,69 dop 2,7 3,69 dst 3,7 4,69 db 4,7 5,29 bdb 5,3 - cel Dostosowanie Przedmiotowego Systemu Oceniania z historii i historii i społeczeństwa do możliwości uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
1. Uczniowie, którzy uzyskali opinię Poradni Psychologiczno-pedagogicznej o specjalnych potrzebach edukacyjnych (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r.) traktowani są indywidualnie i oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Obowiązkiem nauczyciela jest jak najlepsze dostosowanie wymagań edukacyjnych ucznia do jego możliwości psychofizycznych i edukacyjnych. 3. Uczniowie ze stwierdzoną dysfunkcją wymagają w szczególności wzmacniania poczucia własnej wartości, zapewnienia poczucia bezpieczeństwa oraz zwiększania motywacji do nauki. Dostosowanie obejmuje następujące obszary: warunki procesu dydaktycznego, warunki dotyczące sprawdzania wiedzy i umiejętności, zewnętrzną organizację nauczania. Specyficzne trudności w uczeniu się (np. dysleksje, dysgrafia, dysortografia): Dysgrafia: Dostosowanie wymagań w odniesieniu do formy tekstu. W przypadku, gdy nauczyciel ma trudności w odczytaniu pracy może poprosić ucznia o przeczytaniu fragmentu testu lub odpytać go ustnie z danego materiału. Warto też prosić ucznia o pisanie drukowanymi literami lub pisanie prac przy użyciu komputera. Ocenie nie podlega czytelność, estetyka prac tylko ich wartość merytoryczna. Dysleksja: Dostosowanie wymagań wiąże się z wydłużeniem czasu na prace pisemne na sprawdzianie o 5-10 minut (w zależności od rodzaju pracy). Nauczyciel powinien sprawdzić czy polecenia szczególnie na sprawdzanie zostały przez ucznia dobrze zrozumiane. Zaleca się polecenia krótkie i proste. Podczas odpowiedzi ustnych nauczyciel może zadawać pytania naprowadzające lub pomocnicze. W razie potrzeby zaleca się dzielenie materiału na części. Podczas prac pisemnych ocenie nie podlegają błędy
ortograficzne. Pisanie prac pisemnych może odbywać się ze słownikiem ortograficznym. Przed wezwaniem ucznia do odpowiedzi należy dać mu czas na powtórzenie materiału i skoncentrowanie się. W razie potrzeby zalecane jest wydłużenie czasu pracy na niektóre zadania oraz zwiększenie czasu na opanowanie danego słownictwa. Ważne jest nauczanie polisensoryczne. Uczeń z zaburzeniami funkcji słuchowo-językowych (np. słabo słyszący): - ważne jest zapewnienie pomieszczenia z dobrą akustyką, w razie potrzeby zamknięte okna - posadzenie ucznia w pierwszej ławce - nauczyciel powinien stać blisko ucznia gdy przekazuje informację słowną - wydłużenie czasu na udzielenie odpowiedzi (np. w przypadku ucznia jąkającego się) oraz na uczenie się nowego słownictwa - sprawdzanie czy uczeń dobrze zrozumiał treść polecenia, w razie potrzeby udzielanie dodatkowych wskazówek - zwiększenie metod wykorzystujących zmysł wzroku pomoce wizualne (historyjki obrazkowe, ilustracje) Uczeń z zaburzeniami funkcji wzrokowo-przestrzennych (np. słabo widzący): - posadzenie ucznia w pierwszej ławce, zapewnienie właściwego oświetlenia - udostępnienie tekstów w wersji powiększonej - wydłużony czas na sprawdzianach i na wykonanie określonych zadań na lekcji, na opanowanie nowego materiału - materiał, który sprawia uczniowi trudność jest dzielony na mniejsze części - częste korzystanie z materiałów audio - zadawanie pytania co widzisz?, żeby sprawdzić czy należy pomóc uczniowi we właściwej interpretacji materiału
Uczniowie z niepełnosprawnością ruchową: - dopasowanie stołu, krzesła do potrzeb fizycznych ucznia - w razie potrzeby zapewnienie asystenta (osoby, która będzie pomagała w poruszaniu się lub przemieszczaniu osobie) - jeśli niepełnosprawność wiąże się z brakiem możliwości pisania to dostarczanie materiałów skserowanych albo w formie audiowizualnej Uczniowie z chorobami przewlekłymi lub uczniowie, którzy doznali sytuacji kryzysowych, traumatycznych: - dostosowanie tempa zajęć, zadania domowe dopasowane do możliwości ucznia związanych z sytuacją zdrowotną - w razie potrzeby wydłużenie terminu związanego z poprawą sprawdzianów, wyznaczanie indywidualnego terminu - możliwość wydłużenia czasu przeznaczonego na pisanie sprawdzianu lub odpowiedź ustną - jeśli zajdzie taka potrzeba wolniejsze tempo pracy - udzielanie pomocy, wyjaśnień, motywowanie do pracy - szczególny nacisk kładzie się na wsparcie emocjonalne Uczniowie nadpobudliwi (np. ADHD) i zespół Aspergera: - należy poświęcić uczniowi większą ilość uwagi - uczyć ucznia współpracy w grupie - wzmacniać pożądane zachowania
- zachęcać do zadawania pytań - stosować polecenia krótkie używając zdecydowanego tonu, ważna jest konsekwencja - wyznaczyć jasny cel i dzielić materiał na mniejsze partie - kontrolować uwagę ucznia w celu dopasowania tempa zajęć, ważne jest urozmaicanie zadań - pomagać uczniowi w koncentrowaniu się na wykonywaniu jednej czynności - treści powinny być przekazywane w prostej, krótkiej formie - jasno, w zrozumiały sposób przedstawiać reguły - eliminować należy bodźce rozpraszające z otoczenia - u ucznia z zespołem Aspergera nie przywiązywać wagi do niewłaściwych komentarzy i nie wzbudzać swoim zachowaniem jego agresji - wspomagać rozwój umiejętności komunikacyjnych - pojęcia abstrakcyjne przedstawiać w sposób konkretny - pomagać w nabywaniu umiejętności uczenia się - wykorzystywać zainteresowania ucznia, np. odnosić się do interesującej go tematyki - używać jednoznacznego języka, wyjaśniać metafory, wyrazy wieloznaczne - wspomagać naukę języka przez wyszukiwanie wyrazów bliskoznacznych Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym, epilepsją: - umożliwić z korzystanie z różnorodnych pomocy dydaktycznych - praca w małych grupach ze wsparciem kolegów - praca na konkretach
- pomoc w dopasowaniu i odnalezieniu najlepszego sposobu uczenia się dla ucznia - stosowanie krótkich i zrozumiałych poleceń - angażowanie w zadaniowe czynności o charakterze praktycznym - możliwość wydłużenia czasu na opanowanie większej ilości materiału - umiejscowić ucznia w pierwszej ławce blisko tablicy - w miarę możliwości stosować ustną formę odpowiedzi - nie oceniać graficznego aspektu prac Wszyscy uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinni mieć ułatwiony oraz umożliwiony dostęp do korzystania z pomocy dydaktycznych. Należy często sprawdzać prace domowe ażeby na bieżąco eliminować błędy. W sposób szczególny trzeba zadbać o rozwijanie zainteresowań oraz podtrzymywanie motywacji do nauki. Bardzo ważną rolę spełniają różnego rodzaju wzmocnienia pozytywne, np. zachęta, pozytywna informacja zwrotna, docenianie nawet małych sukcesów. W ocenie ucznia uwzględniany jest wysiłek i wkład pracy ucznia, jego aktywność, zaangażowanie, systematyczność a więc stosunek do obowiązków szkolnych, a nie same efekty pracy. Przy ocenianiu prac uczniów ze specjalnymi wymaganiami ocenie nie podlegają błędy wynikające z ich deficytów. Nie karać za objawy choroby. Chronić przed przemocą ze strony grupy rówieśniczej. Praca z uczniem zdolnym: - należy poszerzać materiał prezentowany na zajęciach - motywować do uczestnictwa w konkursach i olimpiadach - informować o możliwościach zdobywania wiedzy poza szkołą - przydzielać uczniom zdolnym trudniejsze zadania podczas pracy grupowej, indywidualnej - dawać możliwość wyboru zadań i prac dodatkowych
- przyznawać specjalne role np. lidera, asystenta, zachęcanie do pomagania słabszym uczniom (budowa autorytetu) - stopniowo zwiększać trudność zadań - kłaść nacisk na większe zastosowanie metody projektu, referatów - inspirować do samodzielnej pracy z fachową literaturą - zachęcać do uczestnictwa w wykładach, prelekcjach prowadzonych na wyższych uczelniach - wskazywać dostępne źródła wiedzy - uczyć twórczego myślenia, zachęcać do podejmowania inicjatyw - tworzyć atmosferę wsparcia i akceptacji