Do najwaŝniejszych zmian w CERTO v4.0 naleŝy: MoŜliwość wczytywania do programu plików graficznych zawierających rzuty lub przekroje budynku i zaznaczania na nich elementów wprowadzanych do programu CERTO. Na podstawie wprowadzonych rzutów moŝliwe jest równieŝ wyznaczanie wymiarów przegród. 1. Budowa modułu CERTO Rzuty CERTO w wersji 4.0 został wyposaŝony w moduł obrysowywania pozwalający na wprowadzanie danych o konstrukcji budynku bazując bezpośrednio na rysunkach przedstawiających jego rzuty lub przekroje. Do kaŝdego projektu w programie CERTO moŝna dodać dowolną ilość arkuszy z rzutami, przekrojami lub zdjęciami budynku. Jako podkład arkusza moŝna wczytać plik w formacie graficznym JPG, bmp, png, gif lub wmf (juŝ wkrótce takŝe PDF). KaŜdemu arkuszowi moŝna przypisać własną nazwę. Na arkuszu moŝna umieszczać etykiety będące odnośnikami do poszczególnych elementów budynku, takich jak lokale, pomieszczenia, przegrody i otwory. Etykieta pokazuje połoŝenie danego elementu na wybranym podkładzie. Elementy budynku moŝna równieŝ dodawać, kopiować oraz usuwać bezpośrednio z poziomu arkusza z rzutem. Okno modułu CERTO Rzuty podzielone jest na cztery obszary. Obszar pierwszy to pasek narzędzi (rys. 1) zawierający skróty do najczęściej uŝywanych funkcji. Rys. 1 Pasek Narzędzi W pasku narzędzi znajdują się następujące skróty: zapisz zapisanie projektu do pliku.certoh zapisz aktywny rzut jako obraz nowy arkusz dodanie nowego/kolejnego arkusza pomniejsz powiększ zmniejszenie skali wizualnej panelu powiększenie skali wizualnej panelu Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 1 / 16
ustaw powiększenie tryb przesuwania panelu roboczego cofnij wybór odpowiedniego powiększenia panelu roboczego (rys. 2) pozwala na optymalne ustawienie panelu roboczego w oknie programu powoduje cofnięcie ostatnio wykonanej operacji; na kaŝdym arkuszu istnieje moŝliwość cofnięcia do dziesięciu ostatnich operacji związanych z dodawaniem etykiet, punktów linii pomiaru i zmianą pozycji poszczególnych elementów na arkuszu Rys. 2 Wybór skali podkładu roboczego Obszar drugi (rys. 3) to drzewo budynku obrazujące hierarchię poszczególnych elementów lokali, pomieszczeń, przegród i otworów. W początkowej fazie wprowadzania danych drzewo budynku będzie puste. Pierwszym elementem w drzewie budynku jest lokal, do którego przypisywane są poszczególne pomieszczenia; do pomieszczeń przypisywane są przegrody, a do przegród otwory. Rys. 3 Widok obszaru drugiego drzewo budynku Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 2 / 16
W obszarze trzecim (rys. 4) umieszczone są zakładki z arkuszami. Moduł obrysowywania posiada zawsze jedną zakładkę o nazwie Rzut 1, którą moŝna w dowolny sposób edytować. Rys. 4 Zakładki z arkuszami Obszar czwarty (rys. 5) to kontroler widoczności warstw arkusza za jego pomocą moŝna ukrywać lub pokazywać etykiety poszczególnych rodzajów elementów budynku, linie pomiaru, obraz wyświetlany jako podkład arkusza i notatki. Rys. 5 Kontroler widoczności warstw arkusza Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 3 / 16
2. Arkusz Program CERTO umoŝliwia dodawanie wielu arkuszy z rzutami lub przekrojami budynku. Nazwę arkusza oraz obraz, który ma być uŝyty jako podkład wprowadza się w momencie jego dodawania. Nazwę oraz plik podkładu moŝna zmienić korzystając z opcji właściwości arkusza. Aby móc edytować panel roboczy naleŝy kliknąć prawym przyciskiem myszy na bieŝący panel i wybrać odpowiednie pole z menu kontekstowego (rys. 6). Rys. 6 Edycja bieŝącego arkusza Edycja arkusza umoŝliwia: zmianę nazwy zakładki, dodanie dowolnego podkładu panelu roboczego, usunięcie bieŝącego arkusza, dodanie lokalu i dodanie notatki (rys. 7 i 8). Rys. 7 Okno właściwości arkusza Rys. 8 Nazwanie arkusza, wskazanie pliku źródłowego Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 4 / 16
Dodanie kolejnego arkusza pozwala ikona Nowy arkusz. W oknie edycyjnym naleŝy podać dane jak w przypadku rys. 7 i 8. Nowy arkusz pojawi się jako kolejna zakładka panelu roboczego o zadanej nazwie wraz z podkładem roboczym (rys. 9). Rys. 9 Wynik dodania kolejnego arkusza wraz z podkładem graficznym 3. Elementy budynku Korzystając z opcji menu kontekstowego, pojawiającego się po kliknięciu prawego przycisku myszy, na arkuszu moŝemy dodać nowy element budynku (rys. 10). Przy dodawaniu elementu budynku z poziomu arkusza zachowana jest dotychczasowa hierarchia elementów. Pierwszym elementem jest lokal, ostatnim - otwór danej przegrody. W lokalu naleŝy uzupełnić wszystkie wymagane zakładki aby zakończyć edycję opisywania lokalu. Rys. 10 Dodanie pierwszego elementu lokalu do panelu roboczego Rzut PARTERU Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 5 / 16
UWAGA: W programie CERTO z modułem obrysowywania moŝliwe jest stworzenie dowolnej ilości lokali z dowolną ilością pomieszczeń (bez podawania wymiarów przegród) tradycyjną metodą, przed przejściem do modułu obrysowywania. Uzupełnienie danych w taki sposób spowoduje pojawienie się lokalu wraz z pomieszczeniami w drzewie budynku (rys. 11). Rys. 11 Lokal z jednym pomieszczeniem Po utworzeniu lokalu w panelu roboczym, lokal ten pojawi się na podkładzie w formie etykiety o nazwie jaką przypisano w zakładce Dane ogólne. Utworzony lokal pojawi się równieŝ w drzewie budynku. Następnie naleŝy dodać kolejny element budynku, pamiętając o zachowaniu hierarchii. Na przykład, dodając nowy otwór musimy wskazać do której przegrody chcemy go dodać. Wybrany element nadrzędny zaznaczany jest jako element aktywny. Na kaŝdym arkuszu moŝe być maksymalnie jeden element aktywny danego typu, czyli jeden aktywny lokal, jedno aktywne pomieszczenie, jedna aktywna przegroda i jeden aktywny otwór. Aktualnie wybrany element aktywny jest zaznaczany na drzewie budynku innym kolorem tła. Taki sam kolor przyjmuje etykieta tego elementu, jeŝeli jest wykorzystana na arkuszu. Aby wybrać element aktywny wystarczy kliknąć lewym klawiszem myszy na jego etykietę lub skorzystać z opcji menu kontekstowego drzewa budynku (rys. 12). Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 6 / 16
Rys. 12 Wskazywanie aktywnego elementu Drugim elementem w hierarchii budynku jest pomieszczenie lokalu. Aby móc dodać pomieszczenie naleŝy przejść do menu kontekstowego arkusza roboczego uŝywając prawego klawisza myszy, poza obszarem etykiety (rys. 13). Stworzony element naleŝy opisać, uzupełniając niezbędne zakładki. Program umoŝliwia zakończenie edycji danych pomieszczenia, bez konieczności wypełnienia zakładki Przegrody. Dlatego tą operację moŝna wykonać bezpośrednio na podkładzie (rys. 14). Rys. 13 Nowe pomieszczenie aktywnego lokalu Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 7 / 16
Rys. 14 Dodanie przegrody do aktywnego pomieszczenia UWAGA: Począwszy od wersji 4.0 nie ma juŝ konieczności ręcznego wprowadzania powierzchni przegród i otworów. 4. Wymiarowanie Linia pomiaru moŝe odnosić się do kaŝdego elementu budynku, a oznacza wymiar poziomy lub pionowy (rys. 16). Po wybraniu opcji Dodaj linię pomiaru (rys. 15) z menu kontekstowego etykiety przegrody arkusz przechodzi w tryb dodawania punktów linii pomiaru. Dla co najmniej dwóch punktów pomiarowych moŝna przypisać jedną linię pomiaru. Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 8 / 16
Rys. 15 Dodanie linii pomiaru do aktywnego elementu Rys. 16 Zakończenie rysowania linii pomiaru Po dodaniu pierwszej linii pomiaru na danym arkuszu, program pyta o jej długość (rys. 17). Na podstawie podanej długości program automatycznie wyznacza skalę, dla której będzie w stanie obliczyć długości kolejnych linii dodawanych do arkusza. Uzyskiwane w ten sposób pomiary są obarczone pewną niedokładnością. Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 9 / 16
Rys. 17 Podanie długości pierwszej linii pomiaru Do jednej etykiety przegrody moŝna dodać kilka linii pomiaru. Linia pomiaru ustalana jest przez punkty linii pomiaru oznaczone symbolem + (rys. 18). Po zakończeniu rysowania linii pomiaru moŝliwa jest zmiana połoŝenia punktów tej linii za pomocą myszki. Aby przesunąć całą linię pomiaru naleŝy przesunąć jeden z jej punktów z wciśniętym klawiszem Shift na klawiaturze komputera. Rys. 18 Przykład wyznaczenia linii pomiaru Aby dodać do arkusza etykietę dla juŝ istniejącego elementu budynku wystarczy wybrać ten element w drzewie budynku i przeciągnąć go, przytrzymując lewy klawisz mysz, w wybrane miejsce na arkuszu. Na jednym arkuszu moŝe znajdować się tylko jedna etykieta danego elementu. Opcja Zakończ rysowanie linii pomiaru kończy rysowanie linii, ale nie powoduje wyznaczenia jej długości. Opcja ta moŝe być wykorzystana do celów ewidencyjnych, aby zaznaczyć przebieg danej przegrody (rys. 19). Rys. 19 Zakończenie rysowania linii pomiaru bez pomiaru Opcja Domknij linię pomiaru pozwala na zakończenie wyznaczania linii pomiaru bez konieczności podawania ostatniego odcinka pomiarowego danego elementu (rys. 20). Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 10 / 16
Rys. 20 Domknięcie linii pomiaru Korzystając z opcji menu kontekstowego punku linii pomiaru (rys. 21), przy uŝyciu prawego klawisza myszy na punkcie linii pomiaru, moŝna dodać nowy punkt po zaznaczonym, usunąć wybrany punkt lub całą linię pomiaru. Rys. 21 Menu kontekstowe punktu linii pomiaru Opcja Ustaw skalę panelu roboczego na podstawie linii pomiaru (rys. 22) pozwala na zmianę skali wykorzystywanej do obliczania długości wszystkich linii pomiaru na aktualnym arkuszu. Rys. 22 Zmiana skali linii pomiaru Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 11 / 16
Opcja Zmień rodzaj linii pomiaru zmienia rodzaj pomiaru ustawiony przy zakończeniu rysowania linii. Za jej pomocą moŝna ustalić czy linia ma reprezentować wysokość czy szerokość przegrody albo nie uwzględniać jej przy wymiarowaniu (rys. 23) Rys. 23 Zmiana rodzaju linii pomiaru Opcja kopiuj linię pomiaru pozwala na skopiowanie całej linii pomiaru a następnie na dodanie kopii tej linii do dowolnie wybranej etykiety przegrody linie pomiaru moŝna kopiować pomiędzy róŝnymi arkuszami. Z poziomu arkusza moŝliwe jest równieŝ kopiowanie elementów budynku. Element do skopiowania moŝna wybrać korzystając z opcji menu kontekstowego drzewa budynku jak i menu kontekstowego etykiety prawy klawisz myszy (rys. 24). Rys. 24 Kopiowanie elementów budynku Po wybraniu opcji Wklej, dostępnej w menu kontekstowym arkusza, otwiera się okno edycji skopiowanego elementu. Po zakończeniu edycji automatycznie tworzona jest etykieta dla nowego elementu (rys. 25). W przypadku kopiowania zachowana jest ta sama zasada hierarchii elementów budynku, jak przy dodawaniu nowych elementów wklejany element budynku jest automatycznie dodawany do aktywnego elementu nadrzędnego. Na przykład, jeŝeli skopiujemy otwór a następnie wybierzemy opcję Wklej, to jego kopia zostanie dodana do aktualnie wybranej przegrody aktywnej. Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 12 / 16
Rys. 25 Przykład kopii ściany zewnętrznej do pomieszczenia Pokój 5. Etykieta Etykieta jest rodzajem odnośnika do konkretnego elementu budynku, który moŝemy nanieść na arkusz. Na jednym arkuszu moŝe znajdować się tylko jedna etykieta konkretnego elementu budynku. Natomiast jeden element budynku moŝe mieć kilka etykiet na róŝnych arkuszach. KaŜda etykieta posiada punkt zaczepienia punkt ten wskazuje dokładne połoŝenie elementu na danym arkuszu (rys. 26). Rys. 26 Przykładowa etykieta dowolnego elementu budynku Po dwukrotnym kliknięciu na etykietę otwiera się okno edycji elementu budynku wskazywanego przez etykietę. Po wskazaniu etykiety kursorem myszy pokazywane są podstawowe informacje o danym elemencie budynku (rys. 27). Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 13 / 16
Rys. 27 Wyświetlone informacje wskazanej etykiety kursorem myszy PołoŜenie etykiety moŝna zmienić poprzez przesunięcie jej kursorem myszy z wciśniętym lewym klawiszem myszy. W podobny sposób moŝna zmienić połoŝenie jej punktu zaczepienia. JeŜeli chcemy przesunąć etykietę wraz z jej punktem zaczepienia, podczas przesuwania naleŝy przytrzymać klawisz Shift na klawiaturze komputera. Aby ukryć etykietę na danym arkuszu moŝemy wybrać opcję Ukryj etykietę z jej menu kontekstowego etykiety (rys. 28A, 28B). Po wybraniu tej opcji na arkuszu pozostanie widoczny jedynie punkt zaczepienia etykiety. Rys. 28A Ukrycie etykiety Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 14 / 16
Rys. 28B Ukrycie etykiety c.d. Etykieta stanie się widoczna po wybraniu opcji PokaŜ etykietę z menu kontekstowego punktu zaczepienia prawy klawisz myszy (rys. 29). Rys. 29 Odkrycie niewidocznej etykiety Korzystając z opcji menu kontekstowego etykiety moŝemy równieŝ usunąć element budynku lub tylko jego etykietę. Usunięcie elementu budynku spowoduje usunięcie jego etykiet z wszystkich arkuszy oraz usunięcie wszystkich naleŝących do niego elementów wraz z ich etykietami. Wybranie opcji Usuń etykietę powoduje usunięcie samej etykiety z danego arkusza. Usuwając etykietę przegrody usuniemy równieŝ wszystkie powiązane z nią linie pomiaru. Uwaga: Operacji usunięcia elementu lub etykiety nie moŝna cofnąć. 6. Notatki Na kaŝdym arkuszu moŝna dodać dowolną ilość własnych notatek (wybierając w menu kontekstowym arkusza opcję Dodaj notatkę ). Notatka moŝe posiadać kilka punktów zaczepienia. Punkt zaczepienia notatki oznaczony jest Ŝółtym kwadratem (rys. 30). Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 15 / 16
Rys. 30 Notatka wraz z punktem zaczepienia Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, www.cieplej.pl, soft@cieplej.pl 16 / 16