Spis treści: Wstęp.. 4 Słowniczek.. 5 Zarząd Województwa Łódzkiego.. 6 Departament Organizacyjny.. 7 Kancelaria Marszałka.. 20 Departament Promocji i

1

Spis treści: Wstęp.. 4 Słowniczek.. 5 Zarząd Województwa Łódzkiego.. 6 Departament Organizacyjny.. 7 Kancelaria Marszałka.. 20 Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej.. 23 Departament Finansów.. 49 Departament Kontroli i Skarg.. 57 Departament Polityki Regionalnej.. 65 Biuro Planowania Przestrzennego WŁ w Łodzi.. 78 Departament ds. Regionalnego Programu Operacyjnego.. 79 Departament ds. PO Kapitał Ludzki.. 95 Departament ds. Przedsiębiorczości.. 115 Departament Infrastruktury.. 121 Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Łodzi.. 138 Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Piotrkowie Trybunalskim.. 146 Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Sieradzu.. 153 Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Skierniewicach.. 159 Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi.. 164 Zarząd Nieruchomości Województwa Łódzkiego w Łodzi.. 198 Departament Rolnictwa i Ochrony Środowiska.. 208 Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.. 221 Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach.. 224 Dyrekcja Sieradzkich Parków Krajobrazowych.. 226 Dyrekcja Zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych.. 229 Dyrekcja Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich.. 231 Dyrekcja Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.. 233 Departament Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich.. 236 Departament Kultury i Edukacji.. 255 Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki.. 299 Departament Polityki Zdrowotnej.. 310 Departament Geodezji i Kartografii.. 329 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi.. 351 Biuro Prawne.. 360 Biuro Audytu Wewnętrznego.. 361 2

Regionalne Biuro Województwa Łódzkiego w Brukseli.. 376 Wydział ds. Informacji Niejawnych i Bezpieczeństwa Publicznego.. 381 Samodzielne Stanowiska Pracy ds. BHP i Spraw Ppoż.. 390 Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi.. 393 Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi.. 417 Centrum Obsługi Przedsiębiorcy.. 447 3

WSTĘP Sprawozdanie z działalności za 2011 rok zawiera informacje o podejmowanych i realizowanych przez Zarząd Województwa Łódzkiego, Marszałka Województwa Łódzkiego, komórki organizacyjne Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi i niektóre wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, działaniach związanych z realizacją przypisanych ustawami zadań. Sprawozdanie... zostało opracowane w Wydziale Organizacji Departamentu Organizacyjnego na podstawie informacji przedstawionych przez kierowników komórek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi oraz kierowników niektórych wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. 4

SŁOWNICZEK Ilekroć w Sprawozdaniu jest mowa o: 1. Województwie należy przez to rozumieć Województwo Łódzkie, 2. Samorządzie Województwa należy przez to rozumieć Samorząd Województwa Łódzkiego, 3. Sejmiku WŁ należy przez to rozumieć Sejmik Województwa Łódzkiego, 4. Zarządzie WŁ należy przez to rozumieć Zarząd Województwa Łódzkiego, 5. Marszałku WŁ należy przez to rozumieć Marszałka Województwa Łódzkiego, 6. Członku Zarządu WŁ należy rozumieć Członka Zarządu Województwa Łódzkiego, 7. Sekretarzu WŁ należy przez to rozumieć Sekretarza Województwa Łódzkiego, 8. Skarbniku WŁ należy przez to rozumieć Skarbnika Województwa Łódzkiego, Głównego Księgowego Budżetu Województwa, 9. Urzędzie należy przez to rozumieć Urząd Marszałkowski w Łodzi, 10. WUP należy przez to rozumieć Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi, 11. RCPS - należy przez to rozumieć Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, 12. COP należy przez to rozumieć Centrum Obsługi Przedsiębiorcy, 13. MRR- Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. 5

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Na przestrzeni 2011 roku Zarząd WŁ odbył ogółem 81 posiedzeń, które zostały udokumentowane w sporządzonych informacjach oraz protokołach. Wykonując zadania należące do Samorządu Województwa, a także wynikające z postanowień Statutu Województwa Łódzkiego, zawartych porozumień z innymi jednostkami samorządu terytorialnego oraz umów zawartych z innymi podmiotami, podjął łącznie 2287 uchwał. Zarząd WŁ podejmował uchwały głównie w wyniku realizacji postanowień zawartych w przepisach prawa materialnego dotyczących m.in.: - budżetu i finansów Województwa, zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych oraz rachunków wyników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, - organizowania i prowadzenia działalności kulturalnej, szkolnictwa i edukacji, w tym m. in. spraw osobowych, zmian statutów, składów rad programowych szkół, udzielania stypendiów i nagród, - polityki regionalnej i funduszy strukturalnych, m. in. rozpatrywania protestów od ocen formalnych i merytorycznych, przyjęcia list projektów wyłonionych do dofinansowania w ramach konkursów PO Kapitał Ludzki i RPO WŁ, - zakładów opieki zdrowotnej, w tym m. in. spraw osobowych, zmian statutów i składów rad społecznych, - gospodarowania nieruchomościami stanowiących własność Województwa Łódzkiego, - zamówień publicznych. W toku prac Zarząd WŁ podejmował bardzo zróżnicowane kwestie dot. spraw problemowych związanych z realizacją przypisanych przez ustawę zadań należących do Samorządu Województwa, m.in. zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie podejmował uchwały w sprawie uznania bądź nie uznania celowości wniosków o realizację zadań publicznych złożonych w trybie pozakonkursowym. Dodatkowo zapoznawał się lub przyjmował liczne informacje, np. o zleceniach płatności przekazanych do banku oraz o płatnościach dokonanych przez bank stosownie do zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz przekazywania informacji dotyczących tych płatności. Ponadto przedmiotem posiedzeń Zarządu WŁ były także sprawozdania, wnioski, rekomendacje, postanowienia, decyzje przedstawiane przez departamenty merytoryczne. 6

DEPARTAMENT ORGANIZACYJNY w za k re sie sp ra w organizacyjn ych: Sprawność i skuteczność podejmowanych przez Zarząd WŁ działań w dużym stopniu zależna jest od właściwej struktury organizacyjnej Urzędu, przy pomocy którego realizowane są przypisane ustawowo zadania. W związku z powyższym, w 2011 roku wielokrotnie ulegały zmianie zapisy Regulaminu Organizacyjnego Urzędu. Do najważniejszych zmian należały: w zakresie działania Kancelarii Marszałka utworzenie Referatu Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, którym kieruje Kierownik - Koordynator ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, w zakresie działania Departamentu Organizacyjnego: - doprecyzowanie zadań Wydziału ds. Systemu Zarządzania Jakością w zakresie wdrożenia, utrzymania, stosowania i doskonalenia systemu kontroli zarządczej w Urzędzie, - doprecyzowanie zadań Wydziału Organizacji w zakresie sposobu przygotowywania półrocznych sprawozdań z realizacji uchwał podejmowanych przez sejmik i zarząd poprzez zmianę formy papierowej na formę elektroniczną z wykorzystaniem Portalu Zarządzania QPR, w zakresie działania Departamentu Finansów: - zmiana nazwy Wydziału Funduszy Celowych na Wydział ds. Obsługi Finansowo-Księgowej Środków z Tytułu Ochrony Gruntów Rolnych, Geodezji i Kartografii wynikająca z likwidacji z dniem 31 grudnia 2010 roku wojewódzkich funduszy gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym, oraz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych: centralnego i terenowych, - zmiana nazwy Wydziału Księgowości i Ewidencji Funduszy Europejskich na Wydział Księgowości Funduszy Europejskich wynikająca ze zmiany ujmowania na kontach księgowych płatności przekazywanych do beneficjentów RPO WŁ i PO KL, - rozszerzenie zakresu zadań Wydziału ds. Rozliczeń Regionalnego Programu Operacyjnego WŁ o zadania związane z planowaniem, sprawozdawczością oraz wprowadzaniem zmian do budżetu województwa w zakresie projektów własnych województwa, realizowanych w ramach RPO WŁ, w zakresie działania Departamentu Kontroli i Skarg rozszerzenie zadania polegającego na prowadzeniu rejestru i dokumentacji wszystkich kontroli i audytów przeprowadzanych w Urzędzie przez uprawnione organy, w tym także dotyczących realizacji zadań związanych z wykorzystaniem środków pochodzących z Funduszy Europejskich, w zakresie działania Departamentu Polityki Regionalnej uszczegółowienie zadań związanych z monitorowaniem realizacji projektów własnych, w tym przekształcenie Wydziału ds. Projektów Własnych w Wydział Ekonomiczny i Funduszy Zewnętrznych, utworzenie Wydziału Projektów Własnych oraz rozszerzenie zadań Wydziału Planowania Przestrzennego o czynności związane z zarządzaniem regionalnymi programami operacyjnymi poprzez monitoring przestrzenny projektów realizowanych w ramach RPO WŁ, 7

w zakresie działania Departamentu ds. Regionalnego Programu Operacyjnego dostosowanie zapisów do aktualnego etapu wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego poprzez zmianę struktury organizacyjnej polegającej na przekształceniu dotychczasowych wydziałów RPI RPIII w: - RPI Wydział ds. Wyboru Projektów, - RPII Wydział ds. Sprawozdawczości, - RPIII Wydział ds. Kontroli Zamówień Publicznych, w zakresie działania Departamentu ds. Przedsiębiorczości przekształcenie Samodzielnych Stanowisk ds. Spółek i Rozliczeń w Wydział ds. Spółek i Rozliczeń oraz zlikwidowanie Wydziału Polityki Rozwoju Przedsiębiorczości, a utworzenie w to miejsce trzech nowych komórek tj. Wydziału ds. Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacji, Wydziału Promocji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Wydziału ds. Realizacji i Rozliczeń Projektów Unijnych, w zakresie działania Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska utworzenie Wydziału PO RYBY realizującego zadania wynikające z obsługi Osi 4 i 5 Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013, w zakresie działania Departamentu Kultury i Edukacji utworzenie Wydziału ds. Monitorowania Instytucji Kultury, w zakresie działania Departamentu Polityki Zdrowotnej utworzenie nowej komórki wewnętrznej Samodzielnego Stanowiska Pełnomocnik ds. ezdrowia w celu zwiększenia nadzoru i wzmocnienia koordynacji działań związanych z realizacją Regionalnego Systemu Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego, w zakresie działania Regionalnego Biura Województwa Łódzkiego w Brukseli utworzenie dwóch komórek wewnętrznych: Referatu ds. Współpracy Międzyregionalnej i Referatu ds. Inicjatyw Rozwojowych, w zakresie działania Wydziału ds. Informacji Niejawnych i Bezpieczeństwa Publicznego - przekształcenie dotychczasowej Kancelarii Tajnej w Kancelarię Niejawną. Zarejestrowano łącznie 269 upoważnień i pełnomocnictw Marszałka WŁ i 183 upoważnień i pełnomocnictw Zarządu WŁ oraz 532 upoważnień w zakresie przetwarzania danych osobowych udzielonych członkom Zarządu WŁ, pracownikom Urzędu, pracownikom wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub innym podmiotom zgodnie z właściwością. Zaewidencjonowano 158 Zarządzeń Marszałka WŁ. Na podstawie dokumentów z komórek organizacyjnych opracowano i przygotowano: sprawozdanie z realizacji zadań Zarządu WŁ w 2010 roku - przedstawione na sesji Sejmiku WŁ, dwa półroczne sprawozdania z realizacji Uchwał Zarządu WŁ i Sejmiku WŁ - przedstawiane na posiedzeniach Zarządu WŁ, w tym jedno z wykorzystaniem Portalu Zarządzania QPR, roczne sprawozdanie z realizacji Uchwały Nr VI/113/07 Sejmiku WŁ z dnia 27 marca 2007 r. w sprawie zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty należności pieniężnych Województwa Łódzkiego lub wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa 8

oraz wskazania organów do tego uprawnionych oraz Uchwały Nr LII/1497/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 16 marca 2010 roku w sprawie: zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Województwu Łódzkiemu lub wojewódzkim samorządowym jednostkom organizacyjnym oraz wskazania organów do tego uprawnionych przedstawione na sesji Sejmiku WŁ. Realizowano działanie doskonalące mające na celu stworzenie aktualnej Elektronicznej bazy Uchwał Zarządu WŁ i Zarządzeń Marszałka WŁ dostępnej dla każdego pracownika Urzędu, z określeniem statusu dokumentu tzn. czy obowiązuje, czy też jest archiwalny lub czy był zmieniany. Baza zawiera zeskanowane i zaktualizowane Zarządzenia Marszałka WŁ podpisane w latach 1999-2011. Na bieżąco skanowano i umieszczano w bazie Uchwały Zarządu WŁ podjęte w 2011 roku, lecz bez określania stanu prawnego Uchwał. Aktualizowane były uchwały podjęte w latach 2004-2007. W celu ułatwienia pracownikom Urzędu dostępu do podstawowych informacji i dokumentów dotyczących spraw organizacyjnych, w wewnętrznej sieci Intranet uruchomiono i na bieżąco aktualizowano zakładkę Organizacja Urzędu i ochrona danych osobowych, składającą się z takich bloków tematycznych jak: regulamin organizacyjny, przygotowywanie dokumentów, upoważnienia i pełnomocnictwa, zarządzenia, ochrona danych osobowych, sprawy organizacyjne, a także rozbudowano zakładkę Posiedzenia Zarządu Województwa Łódzkiego, w której udostępniane są wszelkie informacji i komunikaty związane z posiedzeniami Zarządu WŁ, w tym terminy posiedzeń, bieżące porządki posiedzeń, informacje z posiedzeń i rejestry podjętych uchwał. W zakresie ochrony danych osobowych zarejestrowano sześć nowych zbiorów danych osobowych, w tym trzy zostały zgłoszone do rejestracji w GIODO, oraz zaktualizowano dziesięć zbiorów danych osobowych, z czego jedna aktualizacja została przesłana do GIODO. W 2011 roku GIODO zarejestrowało pięć zbiorów danych osobowych 2 zgłoszone w 2011 roku oraz 3 zgłoszone w latach poprzednich. Zaktualizowano Instrukcję w sprawie zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych, polityki bezpieczeństwa informacji oraz trybu zarządzania systemami informatycznymi, w tym służącymi do przetwarzania danych osobowych w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi, która związana była z uzasadnioną koniecznością doprecyzowania zapisów po zmianie ustawy o ochronie danych osobowych oraz dokonania stosownych zmian w wykazie zbiorów danych osobowych wynikających z aktualizacji informacji w zbiorach, Zawarto Umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Łodzi. 9

w za k re sie kadr: Według stanu na dzień 1 stycznia 2011 roku w Urzędzie zatrudnionych było 905 pracowników na 898,15 etatach. Zatrudnienie na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosło: 992 pracowników na 984,725 etatach. W okresie od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2011 roku stosunek pracy w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi: nawiązało: 167 osób rozwiązało: 76 osób. Stan zatrudnienia w Urzędzie na koniec grudnia 2011 roku wynikał zarówno ze wzrostu ilości spraw realizowanych przez komórki organizacyjne jak i ze zmian w strukturze organizacyjnej. Ponadto w marcu 2011 roku wprowadzono Zarządzeniem Nr 31/11 Marszałka WŁ zmiany w pomocniczych wzorach druków wniosków i oświadczeń w zakresie obsługi kadrowej pracowników Urzędu oraz Zarządzeniem Nr 33/11 Marszałka WŁ zmiany w Regulaminie wynagradzania Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. w za k re sie za r ządza nia za sobam i ludzkimi: Opublikowano 116 ogłoszeń o naborze na wolne stanowiska urzędnicze w Urzędzie na łączną liczbę 150 etatów. Zorganizowano nieodpłatne praktyki studenckie dla 51 studentów. Zorganizowano 63 staże dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy lub staże organizowane w ramach projektów finansowanych z EFS. Spośród osób odbywających staż w Urzędzie po zakończeniu stażu nawiązano stosunek pracy z 22 osobami. Zorganizowano 333 szkolenia, w tym: 49 szkoleń zamkniętych, dla łącznej liczby uczestników wynoszącej 1850 osób, 284 szkoleń otwartych, dla łącznej liczby 693 uczestników. Skierowano 34 pracowników Urzędu na studia podyplomowe, a 24 na kursy językowe. Skierowano do służby przygotowawczej 68 osób, z czego 53 osoby ukończyły służbę przygotowawczą w 2011 roku z wynikiem pozytywnym, natomiast 1 osoba rozwiązała stosunek pracy przed ukończeniem służby przygotowawczej. Pozostałe osoby skierowane do służby przygotowawczej nie zakończyły jej odbywania do końca 2011 roku. 2 osoby zostały zwolnione z obowiązku odbywania służby przygotowawczej i zobowiązane jedynie do przystąpienia do egzaminu ją kończącego. W roku 2011 służbę przygotowawczą ukończyło również 8 osób skierowanych do służby w roku 2010. Podejmowano działania związane z rozwojem instytucjonalnym Urzędu oraz stworzeniem i utrzymaniem spójnego systemu zarządzania zasobami ludzkimi: w celu dostosowania do obowiązujących przepisów, w tym zmian w ustawie o pracownikach samorządowych oraz w związku ze stworzeniem i wdrożeniem aplikacji wspierającej obieg dokumentów w procesie naboru, jak również w celu udoskonalenia już funkcjonujących rozwiązań wprowadzono kolejne wersje procedury naboru (Zarządzenie Nr 16/11 Marszałka WŁ z dnia 28 stycznia 2011 r.; Zarządzenie Nr 132/11 Marszałka WŁ z dnia 18 listopada 2011 r.; Zarządzenie Nr 113/11 Marszałka WŁ z dnia 30 września 2011 r.), 10

w związku z potrzebą ciągłego doskonalenia funkcjonujących rozwiązań wprowadzono 3. wersję Systemu i zasad rozwoju kwalifikacji zawodowych pracowników Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi (Zarządzenie Nr 9/11 Marszałka WŁ z dnia 14 stycznia 2011 r. oraz http://172.31.24.21/intranet/download.php?ra=1814767&pl=wmfyessfzhplbmll LnBkZg==&id=4298Zarządzenie Nr 45/11 Marszałka WŁ z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie zmiany "Systemu i zasad rozwoju kwalifikacji zawodowych pracowników Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi ), w celu usprawnienia procesu oraz poszerzenia zakresu wiedzy przekazywanej uczestnikom szkoleń organizowanych w ramach służby przygotowawczej dokonano zmian w procedurze oraz ramowym programie służby przygotowawczej (Zarządzenie Nr 74/11 Marszałka WŁ z dnia 28 czerwca 2011 r.), w celu zapewnienia racjonalnej i przejrzystej polityki zatrudnienia wprowadzono limity zatrudnienia pracowników w poszczególnych komórkach organizacyjnych (Zarządzenie Nr 73/11 Marszałka WŁ z dnia 28 czerwca 2011 r. ze zm. oraz Zarządzenie Nr 85/11 Marszałka WŁ z dnia 19 sierpnia 2011 r. ze zm.), w celu realizacji Polityki personalnej Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi podjęto działania związane z promocją Urzędu jako dobrego pracodawcy skierowane zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz organizacji, takie jak: udział w targach pracy (Akademickie Targi Pracy oraz Uniwersyteckie Targi Pracy 2011); stworzenie strony internetowej poświęconej pracy i karierze w Urzędzie http://kariera.lodzkie.pl; opracowanie i prowadzenie szkoleń adaptacyjnych dla nowozatrudnionych pracowników; rozbudowa zakładki poświęconej sprawom pracowniczym w Intranecie, m.in. poprzez zamieszczenie porad i odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania związane z systemem zarządzania zasobami ludzkimi w Urzędzie. stworzono i wdrożono aplikację mającą wspierać obieg tych dokumentów w formie elektronicznej. w za k re sie informatyki : Prowadzono działania polegające między innymi na dostarczeniu sprzętu i oprogramowania, świadczeniu usług wsparcia oraz ogólnej organizacji środowiska IT oraz zapewnieniu i podniesieniu bezpieczeństwa teleinformatycznego, w tym zabezpieczenie zasobów sieciowych zarówno tych wewnątrz urzędowych, jak i na styku Urząd Internet: podejmowano prace bieżące związane z rekonfiguracją usług Active Directory na potrzeby zmieniającej się dynamicznie struktury organizacyjnej Urzędu oraz utrzymaniem usług wraz z zapewnieniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa danych, zrealizowano modernizację infrastruktury informatycznej Urzędu w zakresie wymiany i podstawowej konfiguracji sieciowych urządzeń aktywnych we wszystkich lokalizacjach zajmowanych przez pracowników Urzędu. Działania te są spowodowane koniecznością utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci, a w szczególności zabezpieczeniem dostępu do zasobów Urzędu przed nieupoważnionym i nieautoryzowanym dostępem z zewnątrz, 11

aktualizowano system ServiceDesk w zakresie funkcjonalności oraz rozbudowy bazy porad informatycznych. W ramach tego działania powstał nowy pakiet porad IT, zamieszczane są one na bieżąco także w Intranecie. Porady te mają za zadanie ułatwienie użytkownikom systemów i aplikacji informatycznych wykonywania powierzonych im zadań oraz usprawniają pracownikom codzienną pracę. Część porad publikowana jest w Urzędowym Newsletterze, w celu ciągłego podnoszenia jakości i terminowości świadczonych usług został opracowany i wdrożony jednolity system kontaktu telefonicznego z pracownikami Serwisu w Wydziale Informatyki pod numerem 1111, tak zwany pojedynczy punkt kontaktu zgodnie z zaleceniami metodyki ITIL. Elektroniczna centrala z głosową informacją o dostępności operatorów pozwala na uproszczenie i usprawnienie kontaktu z działem IT, zarejestrowano ok. 12.500 zgłoszeń, co stanowi około 70-80% wszystkich incydentów realizowanych przez Wydział Informatyki ze szczególnym uwzględnieniem ServiceDesku, przygotowano i podłączono infrastrukturę IT, w tym również dostęp do sieci Internet i sieci korporacyjnej, w nowych lokalizacjach, tj. dodatkowe pokoje w budynku przy al. Piłsudskiego 12, ul. Traugutta 25 oraz Kamińskiego 7/9, doprowadzone zostało okablowanie światłowodowe do pomieszczenia nowej serwerowi znajdującej się w piwnicy budynku przy al. Piłsudskiego 8, zakończono prace związane z migracją danych ze starych zasobów na nowoczesną macierz dyskową pozwoliło na wycofanie przestarzałych technologicznie serwerów i pamięci masowych, przeprowadzono 2 postępowania przetargowe na zakup sprzętu komputerowego, w tym ze środków unijnych oraz innych środków z poszczególnych komórek organizacyjnych. W ramach postępowań zakupiono łącznie: 171 komputerów stacjonarnych i notebooków oraz 112 drukarek i urządzeń wielofunkcyjnych, w ramach kolejnego postępowania przetargowego zakupiono 18 przełączników firmy CISCO. Wydział Informatyki przygotował również koncepcję modernizacji sieci lokalnej Urzędu i rozpoczął jej wdrażanie, zakupiono wydajny router brzegowy w celu uruchomienia usług BGP zapewniających wysoką dostępność w zakresie dostępu do Internetu i usług operatorów, wymieniono aktywne urządzenia sieciowe w siedzibie Urzędu przy al. Piłsudskiego 8 oraz część urządzeń w pozostałych lokalizacjach: Piłsudskiego 12, Sienkiewicza 3, Traugutta 25, zakupiono i zainstalowano system łączności bezprzewodowej w budynku przy al. Piłsudskiego 8 obejmujący swoim zasięgiem wszystkie sale konferencyjne i gabinety Członków Zarządu WŁ. Usługa zostanie uruchomiona po przeprowadzeniu wewnętrznych testów bezpieczeństwa oraz opracowaniu regulaminu użytkowania w pierwszej połowie roku 2012, Zakupiono nowy sprzęt serwerowy i macierze dyskowe dla potrzeb coraz to nowych usług zgłaszanych przez poszczególne komórki organizacyjne i wdrożenia rozwiązań witalizacyjnych mających na celu optymalizację wykorzystania i zarządzania całym środowiskiem, pracownicy Wydziału Informatyki brali czynny udział w postępowaniach przetargowych dotyczących zakupu sprzętu komputerowego dla projektów RSIM oraz dostępu do Internetu dla e-wrót oraz innych projektów, w których występował sprzęt komputerowy lub inne zagadnienia informatyczne lub też około informatyczne, 12

zrealizowano zamówienia komórek organizacyjnych na zakup oprogramowania specjalistycznego. Zamówienia realizowane były w ramach postępowań na zakup sprzętu i urządzeń oraz oprogramowania. Wszczęto 9 dużych postępowań. z czego tylko jedno będzie zakończone w roku 2012. W ramach zapotrzebowania komórek organizacyjnych oraz wewnętrznych działań Wydziału przygotowanych zostało 49 zamówień na usługi, sprzęt i oprogramowanie oraz dostosowanie używanych aplikacji do potrzeb i obowiązujących przepisów, zrealizowano i dokonano zakupu podstawowej konfiguracji jednolitej platformy Framework. Pozwoliło to na wdrożenie wraz z Wydziałem ds. ZZL aplikacji Nabory wspierającej w formie elektronicznej procedurę naborów oraz przygotowano do wdrożenie w pierwszym półroczu roku 2012 aplikacji Szkolenia mającej na celu optymalizację pracy w Urzędzie w zakresie zgłaszania potrzeb szkoleniowych oraz ich dalszej realizacji poprzez właściwe komórki, rozpoczęto prace nad wdrożeniem aplikacji będącej połączeniem elektronicznego zbioru upoważnień pracowników Urzędu, jak również narzędzia wspierającego w formie elektronicznej przygotowywanie i wydawanie upoważnień przez Marszałka WŁ, skonfigurowano i uruchomiono usługę hostingu serwerów dla potrzeb przyjmowania elektronicznej wersji wniosków w ramach projektu LSI Generator Wniosków, zapewniono wsparcie dla głównych systemów: finansowo-księgowego Eurobudżet, kadrowo-płacowego KomaHR, SOZAT, LSI_POKL, LSI_RPO oraz wielu aplikacji takich jak PEFS, Optidata, QPR, LEX itd. Podejmowano działania związane z analizą powstałych problemów i błędów aplikacji, której Wydział Informatyki wraz z dostawcami oprogramowania zapewnia bieżące wsparcie oraz zabezpiecza bazy danych. Wydział Informatyki nadzoruje również aktywność użytkowników i monitoruje zasobochłonność z uwzględnieniem mocy obliczeniowej, przestrzeni dyskowej ww. aplikacji oraz spójność baz danych i zachodzących pomiędzy nimi relacji wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Zakres ww. działań obejmuje także kwestie związane ze sprawozdawczością, które są zadaniami terminowymi i często mają pilny termin realizacji, zakupiono oraz wdrożono kompatybilną z systemem finansowo-księgowym aplikację Sprawozdawczość JP, która umożliwia automatyczne przesyłanie planów do jednostek podległych oraz sprawozdań z ich wykonania do Urzędu, zakończono wdrożenie oprogramowania FOGR kompatybilnego z systemem finansowo-księgowym. Wydział Informatyki wraz dostawcą oprogramowania na bieżąco wspiera użytkowników systemu, analizuje powstałe problemy oraz wykonuje prace naprawczo konsultacyjne w systemie, powstał nowy, rozbudowany serwis Intranet, o poszerzonej funkcjonalności oraz całkowicie zmienionej, uatrakcyjnionej szacie graficznej, który zastąpił starą wersję. Przeprowadzono analizę potrzeb i oczekiwań związanych z funkcjonalnością Intranetu oraz opracowywano związane z nim dokumenty m. in. Regulamin Intranetu, w którym określono podstawowe prawa i obowiązki zalogowanych użytkowników, wspólnie z Wydziałem ds. Majątkowych przeprowadzono likwidację sprzętu elektronicznego i komputerowego, w związku z przeprowadzanym audytem Ministerstwa Finansów w Departamencie ds. RPO stworzone zostało środowisko testowe do Systemu LSI, 13

zrealizowano przeprowadzki pracowników Urzędu w ramach jednego budynku, jak i do budynków zewnętrznych, łącznie z instalacją niezbędnych do pracy elementów infrastruktury IT, w ramach realizowanych zakupów i modernizacji wielodepartamentowych, ogólnodostępnych systemów informatycznych przeprowadzona została podstawowa konfiguracja aplikacji E-urlopów. System, będący jednym z modułów systemu kadrowo-płacowego, zostanie w wdrożony w roku 2012, co pozwoli na obsługę urlopów pracowniczych w wersji elektronicznej oraz znacząco ułatwi i usprawni pracę Wydziału ds. Kadr, wprowadzona została na potrzeby Departamentu Finansów modyfikacja systemu kadrowo-płacowego w zakresie deklaracji. Wprowadzony został moduł E-deklaracje. w za k re sie dzia łań informacyjno kance la r yjn ych : Opracowano Procedurę przyjmowania, przekazywania i wysyłania przesyłek w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi, wprowadzoną Zarządzeniem Nr 158/11 Marszałka WŁ z dnia 27 grudnia 2011 r., mającą na celu usprawnienie i uregulowanie zasad pracy Biura Podawczego. Przyjęto ogółem 120 982 przesyłki pocztowe. Na liczbę tę składają się przesyłki bezpośrednio przychodzące do Członków Zarządu WŁ w ilości 16 134 przesyłek pocztowych, w tym do: Marszałka WŁ Witolda Stępnia - 12 200, Wicemarszałka Artura Bagińskiego - 1 698, Wicemarszałek Doroty Ryl - 934, Członka Zarządu Marcina Bugajskiego 641. Członka Zarządu Dariusza Klimczaka - 661 oraz pozostałe z podziałem na komórki organizacyjne tj. do: Sekretarza WŁ: 115, Kancelarii Sejmiku - 2 310, Kancelarii Marszałka - 680, Departamentu Organizacyjnego - 7 403, w tym do Wydziału ds. Zamówień Publicznych 993, Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska - 45 551, Departamentu Polityki Zdrowotnej - 4 525, Departamentu Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki - 2 618, Departamentu Finansów - 4 455, Departamentu Infrastruktury - 6 758, Departamentu Kultury i Edukacji - 3 751, Departamentu Polityki Regionalnej - 2 433, Departamentu ds. Regionalnego Programu Operacyjnego - 3 189, Departamentu ds. PO Kapitał Ludzki - 7 286, Departamentu Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich - 3 777, Departamentu Promocji i Współpracy Zagranicznej - 1 650, Departamentu ds. Przedsiębiorczości - 1 086, Departamentu Geodezji i Kartografii - 1 571, Departamentu Kontroli i Skarg - 780, 14

Biura Prawnego - 793, Wydziału Audytu Wewnętrznego - 850, Wydziału ds. Informacji Niejawnych i Bezpieczeństwa Publicznego - 656, Samodzielnego Stanowiska ds. BHP oraz Spraw Przeciwpożarowych - 205, Regionalnego Biura Województwa Łódzkiego w Brukseli - 2 316. Przyjęto i przekazano również przesyłki skierowane do wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, tj. do: Wojewódzkiego Urzędu Pracy, Centrum Obsługi Przedsiębiorcy, Regionalnego Centrum Polityki Społecznej, Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi, Zarządu Nieruchomości Województwa Łódzkiego oraz Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w ilości 2 875. Z Urzędu wysłano 135 800 przesyłek pocztowych, w tym: listy zwykłe, priorytetowe oraz listy polecone i za potwierdzeniem odbioru: 135 263, paczki 377 oraz przesyłki POCZTEX 160 sztuk. Wszystkie przesyłki przychodzące i wychodzące z Urzędu zostały zarejestrowane w dziennikach przesyłek, zakładanych na poszczególne lata dla każdej komórki organizacyjnej oddzielnie. Obsługiwano skrzynkę: info@lodzkie.pl. oraz elektroniczną skrzynkę podawczą. Realizowano to zadanie poprzez odbieranie oraz odpowiadanie na zapytania kierowane do Urzędu, a w przypadku spraw merytorycznych przesyłki przekazywano do poszczególnych komórek organizacyjnych. Dokonywano codziennego rozdziału zamawianej prasy, Dzienników Ustaw, Monitorów Polskich, periodyków oraz przekazywanych do wiadomości wszystkich komórek pism wewnętrznych. Powielarnia obsługiwała Urząd w zakresie wykonywania kserokopii dokumentów urzędowych, map, a także w zakresie zszywania i bindowania dokumentów. W ciągu całego roku wykonywano kopie dokumentów, na które zużyto 904 000 arkuszy papieru. w za k re sie syst emu za r ządzania ja kością: wdrożenie, stosowanie, utrzymywanie i doskonalenie Systemu kontroli zarządczej Opracowano Roczny Program Działania Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na 2011 rok, zatwierdzony przez Marszałka WŁ w dniu 22 lutego 2011 roku, który zawiera m.in. takie elementy jak: priorytetowe cele i zadania, mierniki stopnia ich realizacji oraz wartości docelowe mierników na koniec 2011 roku. W zakresie opracowania systemu kontroli zarządczej wprowadzono następujące akty prawne: Zarządzenie Nr 13/11 Marszałka WŁ z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie wdrożenia, stosowania, utrzymywania i doskonalenia systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi (wprowadzające Podręcznik kontroli zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi oraz Rejestr dokumentacji systemu kontroli zarządczej) aktualizowane przez Zarządzenie Nr 138/11 Marszałka WŁ z dnia 21 listopada 2011 r., Zarządzenie Nr 51/11 Marszałka WŁ z dnia 20 kwietnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Procedury opracowywania Rocznego Programu Działania 15

oraz zarządzania ryzykiem w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi; aktualizowane przez Zarządzenie Nr 139/11 Marszałka WŁ z dnia 21 listopada 2011 r., Zarządzenie Nr 52/11 Marszałka WŁ z dnia 20 kwietnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Procedury dokonywania samooceny i składania oświadczeń o stanie kontroli zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi, Zarządzenie Nr 53/11 Marszałka WŁ z dnia 20 kwietnia 2011 r. w sprawie funkcjonowania kontroli zarządczej w wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych. Na ich podstawie oraz innych przyjętych rozwiązań prawnych opracowane zostały: Informacja zawierająca ocenę zagrożeń, które mogły mieć wpływ na niezrealizowanie celów i/lub zadań zaplanowanych w Rocznym Programie Działania Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na 2011 rok przedstawiona Marszałkowi WŁ, Roczny Program Działania wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych na rok 2011 zatwierdzony przez Marszałka WŁ, projekt Rocznego Programu Działania Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na 2012 rok na podstawie cząstkowych projektów przekazanych przez KO-UM. projekt Rejestru ryzyka dla Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na 2012 rok na podstawie cząstkowych projektów przekazanych przez KO-UM oraz rozpoczęto proces dokonywania samooceny systemu kontroli zarządczej za rok 2011 poprzez zebranie do dnia 15 grudnia 2011 roku kwestionariuszy samooceny (rozesłanych do kierowników komórek organizacyjnych i losowo wybranych pracowników łącznie do ok 300 osób). Opracowane zbiorcze wyniki samooceny wraz z propozycją działań doskonalących zostaną przedstawione Marszalkowi WŁ w formie raportu w I kwartale 2012 roku. W celu skutecznej realizacji zadań związanych z wdrożeniem kontroli zarządczej w Urzędzie przeprowadzono: dwudniowe szkolenia z zakresu kontroli zarządczej i przyjętych rozwiązań w Urzędzie dla kierowników komórek organizacyjnych i ich zastępców, szkolenie dla przedstawicieli wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych z zakresu kontroli zarządczej w województwie prowadzone przez Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania (uczestniczyło ok. 90 przedstawicieli wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych), dwudniowe szkolenia dotyczące kwestii opracowywania celów i zadań do Rocznego Programu Działania na rok 2012 oraz mierników stopnia ich realizacji i zarządzania ryzykiem, w których brali udział przedstawiciele każdej komórki organizacyjnej (ok. 50 osób). utrzymywanie i doskonalenie systemu zarządzania jakością W dniach 7-8 lipca 2011 r. Audytorzy Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji przeprowadzili II audyt nadzoru nad funkcjonującym w Urzędzie systemem zarządzania. Audyt potwierdził, że system zarządzania jest utrzymywany, doskonalony i spełnia wymagania normy PN-EN ISO 9001:2009. Jako mocne strony Urzędu wskazano: audity wewnętrzne i działania poauditowe, kompetencje Pełnomocnika ds. SZJ i pracowników Wydziału ds. SZJ, metodykę 16

nowelizacji Strategii Województwa Łódzkiego, projakościowe inicjatywy departamentów unijnych, komunikację wewnętrzną, Intranet, powszechność wykorzystywania narzędzia QPR. Jako potencjały do doskonalenia systemu wskazano badanie zadowolenia klientów oraz udoskonalenie zasad nadzoru nad formularzami stosowanymi w Urzędzie. Trwały i trwają ciągłe prace nad utrzymaniem i doskonaleniem systemu zarządzania jakością w Urzędzie m.in. w zakresie aktualizacji architektury procesów, prowadzenia audytów wewnętrznych, podejmowanych działań korygujących i zapobiegawczych. System Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym W ramach projektu pn. Szkolenia i pomoc doradcza w zakresie unikania konfliktu interesu w jednostkach samorządu terytorialnego realizowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (Lider projektu) oraz Doradztwo Gospodarcze DGA S.A. (Partner projektu) zrealizowane zostały: szkolenia dla pracowników Urzędu 37 osób oraz dla kadry kierowniczej 19 osób. (Materiały ze szkolenia zostały udostępnione wszystkim pracownikom w Intranecie, w zakładce Antykorupcja ); szkolenia dla Pełnomocnika ds. Systemu Antykorupcyjnego oraz dla Grupy roboczej. Do udziału w szkoleniu zostali wytypowani pracownicy komórek merytorycznych, którzy są najbardziej narażeni na zagrożenia korupcyjne, pracownicy Wydziału ds. Systemu Zarządzania Jakością oraz Pełnomocnik ds. SZ (16 osób). Przyjęto Zarządzenie Nr 10/11 Marszałka WŁ z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie: powołania Grupy roboczej ds. ustanowienia i wdrożenia Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi, (zmienione Zarządzeniem Nr 154/11 Marszałka WŁ z dnia 22 grudnia 2011 r.) Proces wdrażania SPZK rozpoczęto w IV kwartale 2011 r. i przeprowadzono dotychczas następujące etapy: audyt wstępny - analiza obecnie istniejących mechanizmów i regulacji zakończony przygotowaniem koncepcji wdrażania SPZK, szkolenie dla poszerzonego składu grupy roboczej ds. SPZK. W dalszej kolejności planowane są: opracowanie dokumentacji zintegrowanego systemu zarządzania, wdrożenie mechanizmów zgodnych z wymaganiami SPZK, uruchomienie działań pilotażowych zmierzających do uruchomienia nowych procesów i ostatecznej weryfikacji ich skuteczności, monitoring wprowadzonych rozwiązań realizacja audytów wewnętrznych SPZK. Wdrożenie SPZK zakończone zostanie audytem certyfikującym zintegrowanego systemu zarządzania planowanym w I półroczu 2012 r. badanie i monitorowanie zadowolenia klienta w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi 17

Najwyższe Kierownictwo podjęło decyzję o wprowadzeniu działania zapobiegawczego zmierzającego do opracowania i zastosowania jednolitej dla całego Urzędu metody badania satysfakcji klienta oraz prezentacji uzyskanych wyników. W związku z powyższym, przeprowadzono 2 szkolenia, jedno dotyczące metod badania zadowolenia klienta, a drugie wykorzystania metody CSI w badaniu zadowolenia klienta. W oparciu o metodę CSI opracowana została nowa koncepcja badania i monitorowania zadowolenia klienta przygotowywano projekt zmiany Zarządzenia Nr 16/10 Marszałka WŁ z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie: przyjęcia Procedury badania i monitorowania zadowolenia klienta w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi zawierający nową Procedurę oraz nowe narzędzia wykorzystywane w badaniu oraz analizie, opracowaniu i prezentacji wyników. Zarządzenie zostanie przedstawione do podpisu Marszałkowi WŁ w 2012 roku. w za k re sie zamówień publiczn ych : Przeprowadzono 146 postępowań o udzielnie zamówienia publicznego (z czego 8 wszczęto w 2010 roku) na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r., Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) w tym: przetarg nieograniczony - 130 postępowań, przetarg ograniczony 2 postępowania, zamówienie z wolnej ręki 11 postępowań, licytacja elektroniczna 3 postępowania. W wyniku przeprowadzonych postępowań zawarto 166 umów, 9 postępowań zostało unieważnionych, a 14 postępowań jest w trakcie realizacji. w za k re sie dzia ła lności Arch i wum Za kła dowe go: Archiwum Zakładowe w 2011 roku przejmowało materiały archiwalne i dokumentację niearchiwalną z komórek organizacyjnych Urzędu z lat 1999-2010 podlegającą archiwizacji. Ogółem przejęto 64 spisami zdawczo-odbiorczymi (od nr 466 do nr 529) ok. 12 mb materiałów archiwalnych (kategoria A ) i ok. 167,6 mb dokumentacji niearchiwalnej (kategoria B ). Stanowi to razem 2 976 jednostki aktowe. Kontynuowana była współpraca z prywatnym przechowawcą Ad Akta sp. z o.o. rozpoczęta 6 listopada 2006 roku. W dniu 21 września 2011 roku między Urzędem a firmą Ad Akta sp. z o.o. zawarta zastała umowa przedłużająca współpracę na 3 kolejne lata (w umowie zawarto klauzulę, że będzie ona rozwiązana w momencie otrzymania przez Archiwum Zakładowe odpowiedniego lokalu do przechowywania materiałów archiwalnych i dokumentacji niearchiwalnej). Zgodnie z zawartą umową dokumentacja niearchiwalna wytworzona w komórkach organizacyjnych jest systematycznie przekazywana do przechowywania. Na dzień 31 grudnia 2011 roku u prywatnego przechowawcy jest 1055 mb akt wytworzonych w komórkach organizacyjnych Urzędu i przejętych ze zlikwidowanych jednostek samorządowych. Dla potrzeb Urzędu z Ad Akta wypożyczono 410 teczek akt. Z zasobu archiwalnego w ciągu całego roku czterokrotnie wydzielano dokumenty kat. B wytworzone przez własne komórki oraz wojewódzkie 18

samorządowe jednostki organizacyjne, dla których minął okres przechowywania zgodnie z poprzednimi i obowiązującym j.rz.w.a. i po uzyskaniu zgody Archiwum Państwowego w Łodzi przekazano do zniszczenia 167 mb dokumentacji niearchiwalnej własnej i 1,55 mb dokumentacji Szkoły Policealnej Pracowników Służb Społecznych w Łodzi. Mimo długiej korespondencji z Archiwum Państwowym m. st. Warszawy Oddział w Grodzisku Mazowieckim (pierwsze nasze pismo z dnia 8 lipca 2010 roku) oraz przeprowadzonej przez nie w kwietniu ubiegłego roku ekspertyzy nie udało się zakończyć procesu likwidacji dokumentacji niearchiwalnej z lat 1975 1999, której okres przechowywania upłynął w 2009 roku (dotyczy dokumentacji Wojewódzkiego Zespołu Realizacji Inwestycji w Skierniewicach). Z inicjatywy Archiwum odbyły się 2 szkolenia dla łącznie 79 pracowników Urzędu, prowadzone przez kierownika Oddziału Nadzoru Archiwalnego Archiwum Państwowego w Łodzi, dotyczące nowych przepisów wprowadzonych Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 roku. Dodatkowo Archiwum Zakładowe przeprowadziło ponad sto pięćdziesiąt instruktaży grupowych i indywidualnych z zakresu obowiązujących przepisów oraz wynikających z nich zmian. Wydawano zaświadczenia dla potrzeb emerytalno rentowych i do naliczania kapitału początkowego (wykonano 42 zaświadczenia o zatrudnieniu lub zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, jak również kserokopie dokumentów potrzebnych do Sądu Pracy oraz ZUS w Łodzi), wydawano również potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie kart chorobowych oraz innych dokumentów. 19

KANCELARIA MARSZAŁKA w za k re sie i nformacji i komunika c ji społecznej : Zorganizowano 54 konferencje prasowe i porównywalne wydarzenia dotyczące integracji regionu łódzkiego. Dziennikarzom przekazano 210 informacji dotyczących działalności Zarządu WŁ i Urzędu. Na stronie internetowej www.lodzkie.pl zamieszczonych zostało 690 tekstów wraz z relacją zdjęciową oraz 35 filmów z najważniejszych wydarzeń z udziałem Marszałka WŁ i Członków Zarządu WŁ. Na kanale You tube województwa łódzkiego zamieszczono 49 filmów (4 tys. 800 wyświetleń). Zorganizowano 21 konferencji prasowych i wydarzeń porównywalnych dotyczących pozostałych obszarów wynikających z działalności Urzędu. Dziennikarzom przekazanych zostało 155 informacji dotyczących działalności Zarządu WŁ i Urzędu, a także 2 sprostowania w sprawie nierzetelnych artykułów. Ponadto przygotowano 700 listów okolicznościowych oraz 85 przemówień okolicznościowych, wysłano 20 kondolencji oraz życzeń świątecznych. Zamówionych zostało 25 materiałów prasowych, ilustrujących przedsięwzięcia Samorządu Województwa. Opracowano 220 Przeglądów prasy codziennej. Przygotowano raport roczny do mediów i opinii publicznej Podsumowanie roku Zarządu Województwa Łódzkiego w podziale na sektory rozwoju oraz projekt Planu Komunikacji KM. w za k re sie obsłu gi sekretaryjno - adm inist ra c yjnej: W ramach integracji regionu rozpoczęto realizację projektu Regionalna Akademia Samorządowa RAS we współpracy z komórkami organizacyjnymi Urzędu oraz Uniwersytetem Łódzkim, zorganizowano 2 wykłady inaugurujące projekt RAS. Ponadto koordynowano i współorganizowano realizację konkursu Nagroda Gospodarcza Województwa Łódzkiego na rok 2011 a także nadzorowano i koordynowano przyznanie patronatu oraz dyplomów laureatom konkursu Gmina Fair Play i Przedsiębiorstwo Fair Play za rok 2010. W pozostałym zakresie przyjęto 17 400 korespondencji. Prowadzono ewidencję korespondencji rejestru pism wpływających (pocztą, faksem, emailem) oraz przekazywano korespondencję zgodnie z dekretacją. Przygotowywano i prowadzono terminarze spotkań, narad, wizyt, zaproszeń Marszałka WŁ, Członków Zarządu WŁ, Dyrektora KM i Sekretarza WŁ w trybie dziennym oraz planach tygodniowych. Przygotowywano pod kątem administracyjno - technicznym cotygodniowe posiedzenia Zarządu WŁ. Wypisywano i rozliczano delegacje Członków Zarządu WŁ. Zarejestrowano i przekazano do Członków Zarządu WŁ lub bezpośrednio do komórek organizacyjnych 3 600 zewnętrznych zaproszeń. Prowadzono również inne sprawy związane m.in. z zaopatrzeniem w artykuły biurowe itp. Prowadzono książkę kontroli przeprowadzanych w Urzędzie. Ponadto nadzorowano dokumenty przekazywane przez komórki organizacyjne Urzędu do podpisu Członków Zarządu WŁ pod względem spełniania wymogów formalnych. Przyznano 300 patronatów Marszałka WŁ i opracowano zmienioną procedurę przyznawania 20

patronatów Marszałka WŁ. Ujednolicono standardy wyglądu dla sekretariatów kancelarii, które są cyklicznie weryfikowane w oparciu o każdorazowo wypełniano cheeklistę. Zorganizowane zostało Spotkanie Wielkanocne oraz Wojewódzkie Spotkanie Bożonarodzeniowe 2011 r. Współpracowano z komórkami organizacyjnymi Urzędu: - w zakresie obsługi i używania Sztandaru Województwa Łódzkiego powołanie składu pocztu sztandarowego, - w związku z powołaniem i funkcjonowaniem Komisji Odznaki Honorowej za Zasługi dla Województwa Łódzkiego, - w zakresie przygotowania procedur i procesu koordynującego udział Marszałka WŁ w pracach Komitetu Regionów. Zapewniono materiały dla Marszałka WŁ na poszczególne spotkania członków Komitetu Regionów, koordynowano proces opiniowania przesyłanych dokumentów. Ponadto koordynowano udział w posiedzeniach Konwentu oraz ZWRP Członków Zarządu WŁ i Dyrektorów komórek organizacyjnych Urzędu. Zatwierdzono 189 wniosków o odznaczenia państwowe - medale za długoletnią służbę. Przygotowano 8 raportów z przeglądu serwisów internetowych urzędów marszałkowskich w Polsce. Uczestniczono 8-krotnie w Komisji Dialogu Społecznego. Wprowadzono narzędzie elektroniczne w postaci kalendarza Gmail jako jednego oficjalnego kalendarza Marszałka WŁ. w zakresie współpracy z organizacjami pozarządowymi: W ramach integracji regionu zbudowano i prowadzono portal informacyjny dla organizacji pozarządowych (uruchomiony w czerwcu 2011r.) www.ngo.lodzkie.pl. Ponadto powołana została Łódzka Wojewódzka Rada Pożytku Publicznego (pierwsze posiedzenie odbyło się 14 listopada 2011r.). Stworzono bazę do kontaktów z organizacjami pozarządowymi (ok 1500 adresów mailowych; 200 potwierdzonych odbiorców), bazę informacji o organizacjach pozarządowych w regionie obejmującą 7191 podmiotów (w oparciu o porozumienie ze Stow. Klon / Jawor). Konsultowano z udziałem komórek organizacyjnych Urzędu roczny Program współpracy Samorządu Województwa z organizacjami pozarządowymi na rok 2012. Przeprowadzono konsultacje Programu współpracy z organizacjami pozarządowymi i opracowano ostateczną wersję projektu uchwaloną przez Sejmik WŁ 29 listopada 2011r. Opracowano Raport nt, aktywności organizacji pozarządowych w regionie łódzkim mapę zarejestrowanych podmiotów oraz dotacji udzielonych ze środków Samorządu Województwa w okresie 2010 2011 oraz Raport nt mechanizmu 1% oraz założenia kampanii promującej przekazywanie środków na rzecz organizacji pozarządowych na rok 2012. Zrealizowano obsługę działalności pełnomocnika ds. równego traktowania koordynowanie dyżurów na terenie Urzędu (5 otwartych dyżurów w okresie kwiecień grudzień 2011r.). Koordynowano współpracę z organizacjami pozarządowymi przy przygotowaniu obchodów wojewódzkich Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Zorganizowano spotkanie informacyjne dla organizacji pozarządowych nt. realizacji rocznego Programu współpracy Samorządu Województwa w roku 2010. 21

Opracowano wewnętrzne procedury dotyczące m.in. zasad zlecania realizacji zadań publicznych w trybie pozakonkursowym, wzoru ogłoszenia o otwartym konkursie ofert na realizacje zadań publicznych Województwa, a także w sprawie trybu postępowania o udzielenie dotacji z budżetu podmiotom wyłanianym w otwartym konkursie ofert zgodnie z ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Ponadto przygotowano zmianę trybu powoływania przedstawicieli organizacji pozarządowych do udziału w komisjach otwartych konkursów ofert w formie uchwały w tej sprawie przyjętej przez Zarząd WŁ. Brano udział w komisjach konkursowych w otwartych konkursach ofert, a także w około 15 spotkaniach i konferencjach z organizacjami pozarządowymi na ich zaproszenie. 22

DEPARTAMENT PROMOCJI I WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ w za k re sie promocji: Działalność wydawnicza koncentrowała się w roku 2011 na wykonaniu materiałów przybliżających walory Województwa w poszczególnych dziedzinach takich jak: gospodarka, turystyka, kultura, historia, przyroda, rolnictwo, itp. Wydawnictwa własne zaprojektowane zostały zgodnie z Systemem Identyfikacji Wizualnej Województwa Łódzkiego, zamieszczone zostały w wydawnictwach logotypy regionu łódzkiego oraz słowa wstępne Marszałka WŁ. Środki finansowe zostały wydatkowane na pokrycie kosztów umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umów o dzieło dotyczących projektów, tekstów, zdjęć do materiałów promocyjnych i reklamowych, zakup usług promocyjnych w wydawnictwach zewnętrznych, zakup gotowych wydawnictw promujących dziedzictwo kulturowe regionu, druk oraz konserwację. Celem zrealizowanych projektów było zwiększenie zainteresowania dziedzictwem kulturowym, historycznym i ofertą turystyczną Województwa oraz budowanie tożsamości regionalnej, kreowanie pozytywnego wizerunku regionu i Samorządu Województwa. Zrealizowane zostały następujące zadania: Album Barwy Regionu. Rzecz o strojach ludowych Województwa Łódzkiego zakupiono korektę merytoryczną, redakcję i korektę językową zakupiono autorskie prawa majątkowe do projektu graficznego. Folder Zabytki Techniki Województwa Łódzkiego - zakupiono zdjęcia, zakupiono prawa autorskie do zdjęć, wykonano korektę tekstów, zapłacono za wykonanie projektu graficznego oraz zakupiono prawa do niego. Folder Łódzkie w liczbach - wydrukowano 2000 szt. folderu w polskiej i angielskiej wersji językowej. Folder Największe atrakcje turystyczne Łodzi i regionu Łódzkiego", album Krajobraz przyrodniczy Województwa Łódzkiego, album Kocham Łódzkie Wykonano korekty wydawnictw własnych - dodrukowano własne oraz zakupiono wydawnictwa promocyjne. Zakupiono serię Spacerowników Gazety Wyborczej : Spacerownik. Łódź Filmowa, Spacerownik po regionie, czyli szlakiem zamków w województwie łódzkim, Fotospacerownik w czasie i przestrzeni Zakupiono wydawnictwa Łódzkie po drodze i Księga Fabryk Łodzi, W środku Polski. Łódzkie, Łask, Buczek, Kronika Sportu, Bardowie Łódzkiego Sportu, Łódź Chwilowe Spotkania Ewy Rubinstein, Biuletyn Szadkowski. Publikacja w Dzienniku Łódzkim map tematycznych Zabytki Województwa Łódzkiego, Folklor Województwa Łódzkiego, Przyroda Województwa Łódzkiego Wydanie płyty z okazji 35 lecia istnienia Kapeli Fakiry Zakupiono płytę z utworami Fryderyka Chopina w wykonaniu Denisa Zdhanova. Zakupiono zestawy reprodukcji fotograficznych ilustrujących historię fotografii w regionie łódzkim Zakupiono usługę promocji województwa w wydawnictwie Wybieram swoją przyszłość oraz w Kwartalniku Literacko-Artystycznym Arterie. Zakupiono autorsko wykonane książki artystyczne Dzieci Łódzkiego Getta 23

Zamówiono wykonanie projektu graficznego reklamy wielkoformatowej Łódzkie nabiera prędkości oraz zakupiono autorskie prawa majątkowe do projektu. Środki związane z promocją Województwa wydatkowane zostały na realizację materiałów, które wykorzystywane są głównie w takich przedsięwzięciach jak: targi, giełdy, imprezy, poprzez wykonanie i produkcję nośników promocyjnych (banerów, bramy stelażowej typu gwiazda, roll-upów itp.) oraz uzupełnienie bazy zdjęciowej. Wszystkie materiały promocyjne posiadały branding zgodny z Systemem Identyfikacji Wizualnej Województwa i traktowane były jako dodatkowy nośnik reklamowy. Celem zrealizowanych projektów było kreowanie pozytywnego wizerunku regionu i Samorządu Województwa. Wydatki poniesione zostały na pokrycie kosztów umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umów o dzieło dotyczących projektów i zdjęć, zakup usług promocyjnych oraz zakup konkretnych gadżetów promocyjnych. W dwóch grupach materiałów (ekskluzywnych - przeznaczonych na cele reprezentacyjne, jako element spotkań biznesowych i innych o dużym znaczeniu dla Województwa oraz masowych przeznaczonych dla odbiorcy masowego lub jako nagroda w konkursie) wyprodukowane lub zakupione zostały następujące materiały: grafiki, rysunki, tempery i akwarele oraz inne prace malarskie, artystyczne i graficzne z motywem regionu, galanteria skórzana, galanteria jedwabna, rękodzieło artystyczne, przenośne nośniki pamięci, mapy stylizowane Rzeczpospolitej Polskiej, torby papierowe, smycze łańcuszkowe, smycze materiałowe, słodycze reklamowe, odzież promocyjną oraz piłki nożne na potrzeby projektu turnieju Orlikowa Liga Mistrzów. Wydrukowane zostały kartki wielkanocne i bożonarodzeniowe z kopertami. Zakupiono na cele promocyjne książkę 7 rozmów o Katarzynie Kobro oraz płyty CD z muzyką klasyczną i DVD ze specjalnym wydaniem spektaklu Johna Malkovicha Infernal Komedy. Zakupiono tabliczki, plakietki i statuetki w związku z udziałem województwa w imprezach promujących dziedzictwo kulturowe oraz osiągnięcia regionu. Wyprodukowano spoty Łódzkie region sportu oraz Orlikowa Liga Mistrzów. W związku z organizacją V Forum Promocji Województwa Łódzkiego zakupiono teczki skórzane, identyfikatory, długopisy, smycze oraz kołatki. Zakup usług promocyjnych dotyczył: zamieszczania logotypów oraz herbu w materiałach informacyjnych i na drukach promocyjnych, ekspozycji banerów i innych nośników promocyjnych w trakcie trwania imprezy, podawania do wiadomości publicznej przy użyciu kanałów radiowych, telewizyjnych, prasy oraz multimediów informacji o udziale województwa w konkretnych wydarzeniach oraz inicjatywach. Dodatkowo prowadzone były stałe działania promocyjne polegające na budowaniu baz danych o regionie. Wszystkie działania mają na celu budowanie wizerunku regionu jako miejsca w którym warto żyć, tworzyć i inwestować, tworzenie tożsamości regionalnej oraz promowanie Samorządu Województwa. Zrealizowane zostały następujące zadania o charakterze promocyjnym: 8 Jarmark Wojewódzki Mixer Regionalny Łódzkie 2011 termin 2-4 września, miejsce ulica Piotrkowska na odcinku od al. Piłsudskiego do ul. Moniuszki, 109 wystawców (w tym 37 gmin, 16 miast, 18 powiatów, 5 regionów z Polski, 5 regionów partnerskich, 25 innych wystawców i 2 stoiska przedstawicieli mediów), 120 stoisk na ulicy Piotrkowskiej, sceny muzyczne, występy łącznie około 60 zespołów (w tym koncert Grzegorz Turnau i przyjaciele w Teatrze Wielkim w Łodzi, koncerty gwiazd polskiej muzyki rockowej: Coma, L.Stadt, Lemon Dog, Zakaz Wyprzedzania, Samokhin Band oraz polskich DJ i gwiazdy muzyki klubowej : Artful Dodger), 9 regionów 24

partnerskich, atrakcje dla zwiedzających m.in. prezentacje na stoiskach, degustacje kuchni regionalnych, atrakcje w Strefach i Centrach Aktywności : Kulinarnej, Turystyki i Rekreacji, Sportu, Unijnej, Kultury i Folkloru, pokazy towarzyszące zorganizowane przez Komedę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi, Wojewódzką Komendę Policji w Łodzi i Izbę Celną w Łodzi, konkursy i zabawy dla dzieci, parada uliczna, pokazy walk rycerskich i sztuki TAI-CHI, zorganizowanie kampanii promocyjnej (miesięcznik KALEJDOSKOP, portale internetowe MM i Lodz.naszemiasto, dodatek w Dzienniku Łódzkim, Echo Miasta, ekran LED na Rynku Centrum Handlowego Manufaktura, citylighty na terenie Łodzi, reportaże na żywo zrealizowane przez Radio Łódź, reportaże zrealizowane przez TV TOYA oraz TVP Łódź, kampania internetowa na stronie Onet.pl). V Forum Promocji Województwa Łódzkiego termin 8 10 czerwca, miejsce Hotel Wodnik w Słoku k. Bełchatowa, uczestnicy: przedstawiciele samorządów lokalnych, pracownicy zajmujący się promocją regionu w instytucjach samorządowych z terenu Łódzkiego, media, przedstawiciele i specjaliści z branży marketingowej. Realizacja umowy rocznej za wynajem powierzchni reklamowej na Lotnisku im. S. W. Reymonta w Łodzi (zapłata za jedenaście miesięcy wynajęcia powierzchni). Realizacja usługi wymiana reklamy WŁ na Lotnisku im. Władysława Reymonta w Łodzi. Realizacja odcinków premierowych programu Bliżej Regionu, realizowanego przez Telewizję TOYA promującego Samorząd regionu oraz jego dziedzictwo historyczne i kulturowe. Współpraca z mediami: - magazyn The Warsaw Voice" druk materiału promującego Województwo, - specjalne urodzinowe wydanie "Newsweek Polska" z datą emisji 05.09.2011 i dodatek do tygodnika "Newsweek Polska" pn."łódzkie Inspiracje" z datą emisji 19.09.2011, - 80-lecie Radia Łódź w Manufakturze w Łodzi (10.09.2011), - "Nowe Życie Pabianic" (27.09.2011), - Dziennik "Gazeta Prawna" (28.09.2011) - łódzkie wydanie dziennika "Gazeta Wyborcza" (29.09.2011 i 30.09.2011) - promocja portali internetowych www.profilaktyka.lodzkie.pl oraz www.zdrowie.lodzkie.pl - kampania odsłonowa (31.10.2011-30.11.2011). Realizacja usług transmisji internetowej z TV i Lodman oraz autorskie prowadzenie przez Jacka Grudnia i Magdalenę Michalak IV Europejskiego Forum Gospodarczego. IV Edycja Konkursu Dziennika Łódzkiego - "Menedżer Roku Regionu Łódzkiego" Współpraca z uczelniami: - ogólnopolska konferencja "Studenci Zagraniczni w Polsce" (24.02.2011-25.02.2011), - IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Zarządzania rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw" (23.05.2011-25.05.2011), - konferencja "Etyka w życiu gospodarczym" w Łodzi (12.05.2011-13.05.2011), 25

- międzynarodowy projekt kulturalny United States of Europe - mobilna wystawa prezentowana w Łodzi (10.11.2011-10.12.2011), - Święto Studentów "Juwenalia 2011 w Łodzi (23.05.2011-29.05.2011), - konferencja naukowa "Na gruzach imperium W stronę nowego ładu politycznego, społecznego, gospodarczego i międzynarodowego w regionie Europy Środkowej i Wschodniej" w Łodzi (26.10.2011-27.10.2011). XIV edycja Ogólnopolskiej imprezy Artystycznej "Dzień Reymonta" w Łodzi i Lipcach Reymontowskich (18.06.2011) Europejskie Dni Dziedzictwa: - "Kamienie milowe" - Łowicz (10.09.2011), - inscenizacja walk obronnych na linii Warty w Beleniu Zapolicach (03.09.2011), - Europejskie Dni Dziedzictwa w Tomaszowie Mazowieckim pod hasłem "Ojczyźnie Cześć. Józef Wybicki - Polak i Europejczyk" (09.09.2011-13.11.2011), - Europejskie Dni Dziedzictwa "Kamienie Milowe" w Radomsku (03.09.2011-25.09.2011). Promocja Województwa podczas XIII Międzynarodowego Turnieju Rycerskiego na Zamku Królewskim w Łęczycy. Promocja Bezpieczeństwa Publicznego: - XIV Otwarte Międzynarodowe Mistrzostwa w wieloboju ratowniczym w Pietropawłowsku Kamczackim - wyjazd reprezentacji Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi (23.07.2011-05.08.2011), - Ogólnopolski Dzień Strażaka w Łodzi (07.05.2011), - projekt profilaktyczny "Kibicuj bezpiecznie" (do 30.09.2011), - Bezpieczne Mistrzostwa 2012":III Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Służby mundurowe w systemie bezpieczeństwa EURO 2012" oraz IV Turniej Piłki Nożnej Służb Mundurowych "Bezpieczne Mistrzostwa 2012"" w Sieradzu i w Uniejowie (17.06.2011-18.06.2011), - Święto Policji łódzkiego garnizonu policji p.n. "Niebieski Korowód 2011 - Święto Policji z Muzyką w Tle" w Łodzi (17.07.2011-18.07.2011), - II Zawody Województwa Łódzkiego "Najsprawniejszy strażak przetrwa" Łódź 2011 (01.10.2011), - Finał VI edycji Wojewódzkiego Konkursu Fotograficznego "Bezpieczny Wypoczynek" w Łodzi (04.11.2011). Obchody Dnia Samorządowca - Promocja Samorządu Województwa - "Przewodnik Samorządowy" wydany przez "Polska Dziennik Łódzki", zakup specjalnego dodatku do Polska Dziennik Łódzki "Przewodnik Samorządowy" - plebiscyt na "Najpopularniejszego Samorządowca Regionu Łódzkiego, obchody Dnia Samorządowca. Kolportaż i dystrybucja dodatku w dniu 27.05.2011 w Teatrze im.s.jaracza w Łodzi w dniu 27.05.2011, zakup 2 trofeów kryształowych Promocja Województwa: - Święto Wojska Polskiego - organizacja wojewódzkich uroczystości obchodów "Święta Wojska Polskiego" - Centralne Muzeum Włókiennictwa skansen Białej Fabryki im. L. Geyera w Łodzi (ul.piotrkowska 282) (15.08.2011), - V edycja uniwersytetu dla dzieci w wieku 7-12 lat (marzec - grudzień 2011) 26

Promocja Wydarzeń Kulturalnych Województwa: - "Teatr Historii - Wieluń, miasto niepokonane" w Wieluniu (24.06.2011-26.06.2011), - "Międzynarodowe Warsztaty Folklorystyczne" w Łodzi (08.07.2011-18.07.2011), - Chrzest Dzwonu "Serce Łodzi" i umieszczenie go na tymczasowej dzwonnicy przy Bazylice Archikatedralnej św.stanisława Kostki w Łodzi w dniu 18.09.2011, wykonanie formy dzwonui ornamentyki na płaszczu dzwonu, zamieszczenie herbu WŁ na płaszczu dzwonu "Serce Łodzi" (do 18.09.2011), - opracowanie koncepcji 9.Mixera Regionalnego 2012 - autorskie przygotowanie programu występów artystycznych (do 12.12.2011). Promocja Województwa: - współpraca Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi i Województwa w zakresie współorganizacji obchodów VI Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, prezentujących kulturę i historię Polskich Żydów (26.01.2011-27.01.2011), wynajem pomieszczeń foyer wraz z zapleczem technicznym i administracyjno-gospodarczym - współorganizacja Obchodów VI Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, prezentujących kulturę i historię Polskich Żydów (26.01.2011-27.01.2011), - "Koncert kolęd polskich" w kościele Św. Anny w Łodzi przy ul. Rydza - Śmigłego 24/26 (30.01.2011), - VI Ogólnopolski Konkurs Fotografii Prasowej "Grand Press Photo" w Łodzi (15.02.2011-03.03.2011), - VII Ogólnopolski Zjazd Dzieci i Młodzieży po Przeszczepie Serca w Zduńskiej Woli (15.04.2011-17.04.2011), - wystawa "Książęca Kolekcja. Skarby ze zbiorów Fundacji XX Czartoryskich w Krakowie" w Muzeum Ziemi Wieluńskiej (24.09.2011), - Arboretum w Rogowie oraz podczas "Pikniku Ekologicznego - Lato pod Drzewami" i "Międzynarodowych Targów Leśnych" w Rogowie", - inscenizacja "Zrzut cichociemnych w Paradyżu w 1943 roku" oraz potyczki żołnierzy 25 pp Armii Krajowej z żandarmerią niemiecką - Paradyż (26.03.2011), - 30-lecie istnienia Związku Żołnierzy Wojska Polskiego (17.05.2011), - akcja billboardowa na temat projektu przebudowy Kliniki Pediatrii Hematologii i Diabetologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 4 w Łodzi (15.03.2011-02.05.2011), - festyn rodzinny z okazji Dnia Dziecka w Hali Atlas Arena w Łodzi przy ul. Bandurskiego 7 (04.06.2011), - organizacja spotkania przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego WŁ w ramach Spotkania Samorządowców WŁ - miejscowość Ossa, koło Białej Rawskiej (15.03.2011), - finały wojewódzkie 2 konkursów: Turniej Szkół w Honorowym Krwiodawstwie ph. "Młoda Krew Ratuje Życie" (15.06.2011) i Program Strażacy w Honorowym Krwiodawstwie ph. "Ognisty Ratownik - Gorąca Krew" (15.12.2011), - Bieg Wdzięczności za Pontyfikat Ojca Świętego Jana Pawła II w Konstantynowie Łódzkim (17.04.2011), - VI Edycja Konkursu Miss Polonia WŁ w Łodzi (03.06.2011), 27

- ekspozycja logotypu WŁ na wagonie wąskotorowym kursującym na linii Rogów - Biała Rawska (do 31.08.2011 r.), umieszczenie logotypów WŁ w folderze promującym Kolej Wąskotorową Rogów - Rawa - Biała Rawska, - Festiwal im. O. Tomasza Rostworowskiego w Łodzi (08.05.2011-20.5.2011), - Ogólnopolski Festyn Rodzinny z okazji Dnia Dziecka pod hasłem "Bądźmy razem" na Placu Katedralnym im. Jana Pawła II w Łodzi (01.06.2011), - koncert charytatywny z okazji beatyfikacji Jana Pawła II w Teatrze Wielkim w Łodzi (23.05.2011), - akcja honorowego krwiodawstwa "Wampiriada - Wiosna 2011" (10.05.2011-28.05.2011), - konferencja z cyklu "Dziennikarz między prawdą i kłamstwem" w Łodzi (22.10.2011), - spotkania młodzieży Diecezjada Łask 2011 (21.05.2011 i 31.05.2011), - II Turystyczny Rajd Samochodowy dla Kobiet "Arabela Rally" na trasie Łódź Spała - Łódź (14.05.2011-15.05.2011), - III Spartakiada Integracyjna Dzieci i Młodzieży "Dogonić Marzenia" w Łodzi (14.06.2011), - organizacja koncertu z okazji Dnia Dziecka z błogosławionym Janem Pawłem II w Hali Atlas Arena w Łodzi (04.06.2011), - XXX rocznica wprowadzenia stanu wojennego - 13.12.2011 - inscenizacja "wprowadzenie stanu wojennego 13.12.1981 na ulicach Łodzi, - Dni Pabianic i Rock Master-Reaktywacja (10.06.2011-12.06.2011) w Pabianicach, - Finał II Edycji Bitwy Młodych Kapel ROCK THE CITY 2011 - Zduńska Wola (22.06.2011), - Gala Kapel Podwórkowych Ziemi Łódzkiej w Szadku (03.07.2011), - Sierpniowe Kino Plenerowe" w Konstantynowie Łódzkim - co drugi piątek sierpnia (05.08.2011 i 19.08.2011), - wydarzenie "Jezus uzdrawia dziś" - wizyta ks. Johnego Bashobory z Ugandy - (02.07.2011), - obchody Jubileuszu 30-lecia istnienia Orkiestry Dętej ZHP-OSP Uniejów - (30.07.2011), - koncert organowy w Paradyżu w Kościele P. W. Przemienienia Pańskiego Wielka Wola (05.08.2011), - Warsztaty Haftu Krzyżykowego w Aleksandrowie Łódzkim (29.07.2011-15.08.2011), - Manewry Ratowniczo-Obronne w Łasku (24.09.2011), - obchody Jubileuszu 40-lecia istnienia Wojskowego Studium Nauczania Języków Obcych w Łodzi (16.09.2011), - XIV Edycja Wojewódzkiego Konkursu Poetyckiego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Ozorkowie (01.09.2011-07.10.2011), - wystawa pabianickiego artysty-plastyka Norberta Hansa w Pabianicach (07.10.2011), - Izraelsko-Polski Zjazd Matematyczny w Łodzi (11.09.2011-15.09.2011), - Informator Akademicki "ABC Studenta", - Festyn Lotniczy w Łasku (17.09.2011), - impreza plenerowa "Kocham Pabianice" w Pabianicach (25.09.2011), - EUROMEDIA CUP Łódzkie 2011 (06.10.2011-07.10.2011), - Dni Uczenia się Dorosłych w Łodzi (07.10.2011-08.10.2011), 28

- Międzynarodowe Sympozjum PAT - Polymers for Advanced Technologies w Łodzi (02.10.2011-05.10.2011), - obchody 10-lecia działalności Zakładu Aktywności Zawodowej Caritas Archidiecezji Łódzkiej w Filharmonii Łódzkiej (23.11.2011), - wydawnictwo "Kamienie pamięci kamienie niepamięci-zapomniane nekropolie", - Hubertus Spalski w Spale (15.10.2011-16.10.2011), - interaktywna gra komputerowa "Zagubieni" (23.11.2011-15.12.2011), - impreza rozdania nagród muzycznych Radia FAMA w Tomaszowie Mazowieckim (27.11.2011), - koncert charytatywny dedykowany błogosławionemu Janowi Pawłowi II w Teatrze Wielkim w Łodzi (28.11.2011), - Gala Biznesu 2011 w Łodzi (24.11.2011), - ogólnopolski projekt "Uliczna Galeria Dźwięków" w ramach Targów Muzycznych w Warszawie (26.11.2011-27.11.2011), - akcja charytatywna "Serce na Gwiazdkę" (05.12.2011-15.12.2011), - impreza harcerska "Harce z Mikołajem" w Uniejowie (12.12.2011-13.12.2011), - organizacja koncertu charytatywnego w Teatrze Wielkim w Łodzi (09.12.2011), - Artystyczny Kiermasz Świąteczny TRADYCJE w Łodzi, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne (17.12.2011), - Wigilia Charytatywna Radia Łódź (15.12.2011). Realizacja odcinków premierowych programu Kocham Łódzkie, promującego walory regionu widziane i opowiadane z perspektywy znanych mieszkańców regionu. Realizacja programu TVP Łódź, autor Jacek Grudzień. Zakup autorskich praw majątkowych do programu. Realizacja w terminie kwiecień - grudzień programu antenowego promującego Samorząd Województwa przez: - Radio Pasmo Piotrków Trybunalski - Nasze Radio Sieradz. - Radio Victoria. - Radio Niepokalanów. - Radio Ziemi Wieluńskiej. Współpraca ze spółką Agora poświęcona wydaniu specjalnego dodatku promującego Województwo w dniu 30.06.2011 r. Promocja Orlikowej Ligi Mistrzów - Łódzkie 2011 oraz projektu "Łódzkie - Region Sportu" - dodatki i dodatkowe strony redakcyjne wydane przez Polska Dziennik Łódzki. Koordynacja Orlikowej Ligi Mistrzów - Łódzkie 2011. Realizacja w terminie czerwiec wrzesień z Radiem Łódź audycji plenerowej "W osiemdziesiąt dni dookoła regionu". Zakup statuetek, odznaczeń pamiątkowych oraz trofeów w związku z promocją samorządu podczas imprez organizowanych na terenie Województwa. Środki zostały wydatkowane na promowanie potencjału artystycznego, oferty turystycznej i możliwości inwestycyjnych oraz dziedzictwa kulturowego i historycznego Województwa. Zakup usług promocyjnych dotyczył: zamieszczania logotypów oraz herbu w materiałach informacyjnych i na drukach promocyjnych, 29

ekspozycji banerów i innych nośników promocyjnych w trakcie trwania imprezy, podawania do wiadomości publicznej przy użyciu kanałów radiowych, telewizyjnych i prasy informacji o udziale Województwa w konkretnych wydarzeniach oraz inicjatywach. Promowano ponadto ofertę turystyczną Województwa podczas Pikniku Country w Mrągowie. Środki budżetowe zostały ponadto wydatkowane na wyjazdy służbowe mające na celu poszerzanie wiedzy z zakresu marketingu terytorialnego, współpracy zagranicznej oraz udział w inicjatywach w celu promocji regionu oraz władz samorządowych. Zostały zrealizowane następujące projekty: Zakup usługi promocyjnej w ogólnopolskim projekcie "Łódzka Scena Muzyczna 2011 - Barwy Rocka" Międzynarodowa konferencja Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego "Biblioteka jako trzecie miejsce" (31.05.2011-02.06.2011) - zakup usługi promocyjnej. Dni Gór 2011 w Łodzi (13.04.2011-15.04.2011) - zakup usługi promocyjnej. Organizacja Centralnych Uroczystości Święta Dziecka Wojny w Mrągowie (14.05.2011-15.05.2011) - zakup usługi promocyjnej. Promocja Województwa - w magazynie "Łódź u Fly" w miesiącach kwiecień grudzień. X Ogólnopolski Festiwal Muzyki Rockowej ZDERZAK w Zgierzu (17.09.2011) - zakup usługi promocyjnej. Ogólnopolska akcja społeczna "Polska biega" - "Bieg spalski" (13.05.2011) - zakup usługi promocyjnej. 13. Explorers Festiwal (16.11.2011-20.11.2011) - zakup usługi promocyjnej. Warsztaty kulturowe w Zakopanem (05.09.2011-08.09.2011) - zakup usługi promocyjnej. Impreza "Przystanek PaT" w Ostrołęce-Kadzidle (05.07.2011-10.07.2011) - zakup usługi promocyjnej. I Ogólnopolski Bieg Rzeką Prosną w regionie łódzkim (16.07.2011) - zakup usługi promocyjnej. Ogólnopolska Konferencja Medycyny Ratunkowej "Kopernik 2011" w Łodzi (18.11.2011-20.11.2011) - zakup usługi promocyjnej. I Ogólnopolski Konkurs "Miniatura na harfę celtycką" (05.11.2011-06.11.2011) - zakup usługi promocyjnej. Udział przedstawicieli Departamentu w Festiwalu Promocji Miast i Regionów (20.09.11-21.09.11). Udział przedstawicieli Departamentu w spotkaniach Komitetu Organizacyjnego Dożynek Prezydenckich Spała 2011 oraz udział w samych Dożynkach, które odbyły się w dniach 24-25.09.11 Sprawdzenie przez pracownika Departamentu nieruchomości przeznaczonych do montażu reklam wielkoformatowych. Organizacja przez pracowników Departamentu V Forum Promocji Województwa Łódzkiego. Transport płytek ceramicznych promujących Województwo przez pracownika Departamentu. Udział przedstawicieli Departamentu w Konferencji "Marka region - promocja" (07.10.2011) w Uniejowie. Udział przedstawicieli Departamentu w Targach Regionów i Produktów Turystycznych Tour Salon w Poznaniu. Udział przedstawiciela Departamentu w II Międzynarodowy Festiwal Filmowy Regionfun (20.10.2011-21.10.2011) w Katowicach Udział przedstawicieli Departamentu w Dożynkach Wojewódzkich w Wieluniu. 30

Udział przedstawicieli Departamentu w II Forum Gospodarczym "Turystyka szansą rozwoju przedsiębiorczości Ziemi Łowickiej" (25.11.2011-25.11.2011) w Łowiczu. Udział przedstawiciela Departamentu w konferencji "projekty współpracy z kibicami jako instrument dialogu ze środków kibiców przed i po EURO 2012 (01.12.2011) w Warszawie Udział przedstawicieli Departamentu w Międzynarodowej Konferencji Press Euro (07.12.2011-08.12.2011) we Wrocławiu. Piknik Country w Mrągowie promocja oferty turystycznej i kulturalnej regionu. W zakresie promocji rolnictwa środki wydatkowano na zakup usług promocyjnych tj.: zamieszczanie logotypów oraz herbu w materiałach informacyjnych i na drukach promocyjnych, ekspozycja banerów i innych nośników promocyjnych w trakcie trwania imprezy, podawanie do wiadomości publicznej przy użyciu kanałów radiowych, telewizyjnych i prasy informacji o udziale województwa w konkretnych wydarzeniach oraz inicjatywach. Celem była promocja potencjału oraz osiągnięć rolniczych w Województwie. Zrealizowane zostały następujące inicjatywy: Wojewódzki etap Konkursu Polski Producent Żywności. Impreza odbyła się w dniach 25 lutego 27 lutego 2011roku w czasie Międzynarodowych Targów Regiony Turystyczne Na Styku Kultur. Zgłoszenie do udziału w III edycji imprezy promującej produkty wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych Zakup publikacji "Browary Łodzi i regionu" i "Polskie świętowanie". Adwent, Gody, zapusty" Aktualizacja folderu Produkty Tradycyjne Województwa Łódzkiego Dożynki Wojewódzkie, Wieluń 21 sierpnia 2011 roku. Środki z budżetu województwa zostały przeznaczone na zakup usługi promocyjnej oraz występ i tantiemy Roberta Janowskiego. Ogólnopolskie Skierniewickie Dożynki Ogrodnicze Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw. Środki z budżetu województwa zostały przeznaczone na zakup usługi promocyjnej. Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Bratoszewicach 18 19 czerwca 2011roku. Środki z budżetu województwa zostały przeznaczone na zakup pucharów oraz zorganizowanie występów muzycznych podczas trwania wystawy. II Europejskie Targi Produktów Regionalnych Zakopane. Środki z budżetu województwa zostały przeznaczone na zakup usługi promocyjnej oraz wynajem powierzchni wystawienniczej z zabudową stoiska. IV Wojewódzki Konkurs Produktów Tradycyjnych Tygiel Smaków. Konkurs odbył się w dniu 14 października 2011 roku podczas Targów Naturalnej Żywności Natura Food w Łodzi. Środki z budżetu województwa zostały wykorzystane do opłacenia kosztów najmu powierzchni wraz zabudową, zakupu materiałów promocyjnych (fartuchy, podkładki filcowe) oraz statuetek, wykonania dokumentacji zdjęciowej, wykonania reportażu ( wraz z prawami autorskimi), wykonanie badań produktów żywnościowych zakwalifikowanych do konkursu, promocji Województwa podczas Targów, promocji w mediach współpraca w przeprowadzeniu konkursu,. Projekty zgłaszane w trakcie roku budżetowego 2011: - VIII Ogólnopolska Wystawa Królików Rasowych, Drobiu Ozdobnego, Szynszyli i Gołębi w Wieluniu (22.01.2011-23.01.2011) zakup pucharów, 31

- Ogólnopolski Konkurs Prezentcji Wyrobów Wędliniarskich w Poznaniu (08.04.2011) zakup pucharu - XIX Targi Rolne Agrotechnika 2011(16.04.2011-17.04.2011) - zakup pucharu - VI Piotrkowskie Targi Ogrodnicze "Pamiętajmy o ogrodach" w Piotrkowie Trybunalskim (08.05.2011) - zakup pucharu - XXI Targi Ogrodniczo-Rolnicze w Bratoszewicach (28.05.2011-29.05.2011) zakup pucharu - Zakup piernika z marchwi - Zakup 2 dyplomów dla laureatów XI edycji konkursu "Sposób na sukces" - Pałac Prezydencki (28.06.2011) - XX Wystawa Rolnicza Rol-Szansa w Piotrkowie Trybunalskim (28.08.2011) -zakup pucharów - XIII Dni Kukurydzy Województw Mazowieckiego i Łódzkiego w Skrzelewie gmina Teresin - Plebiscyt Publiczności za najlepszą prezentację polową użytkowania maszyn rolniczych (09.10.2011) zakup pucharu, - 80.Wojewódzka Wystawa Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego w Łodzi (03.12.2011-04.12.2011) zakup pucharów - Międzynarodowe Targi Natura Food w Łodzi (15.10.2011) zakup plakietek - Wojewódzkie Święto Truskawki w Buczku (25.06.2011-26.06.2011) zakup usługi promocyjnej - Jubileusz 30-lecia powstania Związku Solidarność Rolników Indywidualnych w WŁ - (05.06.2011) w Łodzi - zakup usługi promocyjnej - XII Regionalna Wystawa Rolno-Przemysłowa w Zduńskiej Woli (21.08.2011)- zakup usługi promocyjnej - Ogólnopolski Dzień Cebulowy w Grabowie (04.09.2011) - zakup usługi promocyjnej - Wojewódzki Dzień Ziemniaka w Świnicach Warckich (18.09.2011) - zakup usługi promocyjnej - Festiwal Dobrej Żywności "Księżackie Jadło" w Łowiczu (18.09.2011) - zakup usługi promocyjnej - Dożynki Powiatu Zduńskowolskiego w Szadku (11.09.2011) - zakup usługi promocyjnej - Święto Chrzanu w Osjakowie (01.10.2011) - zakup usługi promocyjnej - Artystyczny Kiermasz Świąteczny TRADYCJE w Łodzi, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne (17.12.2011) - zakup usługi promocyjnej W ramach działań promujących Województwo poprzez sport zrealizowano kilkadziesiąt projektów. Podpisano umowy promocyjne, zakupiono nagrody (puchary, statuetki, dyplomy) oraz wykonano materiały promocyjne. Gadżety zakupiono w związku z promocją sportu w regionie łódzkim. Zakup usług promocyjnych dotyczył głównie: zamieszczania logotypów Województwa oraz herbu w materiałach informacyjnych i na drukach promocyjnych, ekspozycji bannerów i innych nośników promocyjnych w trakcie trwania imprezy, przekazywania informacji prasowych, radiowych i telewizyjnych o Województwie jako Partnerze Regionalnym czy Patronacie Marszałka WŁ nad imprezą. Pewną część środków finansowych zaangażowano także w projekt Orlikowa Liga Mistrzów Łódzkie 2011 i projekt Łódzkie Region Sportu, które realizowano we współpracy z telewizją, radiem i prasą. Ogółem środki wydatkowano na pokrycie kosztów następujących inicjatyw: Zakup materiałów promocyjnych piłek antystresowych i toreb sportowych 32

Współpraca z mediami - promocja w 4 numerach magazynu "Nasza Piłka" Współpraca z mediami - obsługa medialna przez TVP Łódź projektu Łódzkie - Region Sportu w miesiącach kwiecień listopad Współpraca z mediami - zamieszczenie materiałów zdjęciowych i tekstowych dotyczących promocji obiektów i inicjatyw sportowych w regionie łódzkim - magazyn PRESS - numer kwietniowy 2011r. Współpraca z mediami - zamieszczenie materiału promującego WŁ w specjalnym dodatku pn. "Gazeta Wyborcza Łódź pn. "Puchar Gazety Wyborczej" Współpraca z mediami promocja w dodatku "Press Euro" do miesięcznika Press oraz w Kalendarzu Medialnym 2012 (do 14.12.2011) Wydatki związane z organizacją Orlikowej Ligi Mistrzów 2011 środki z budżetu Województwa zostały przeznaczone na udział przedstawiciela Urzędu w spotkaniach organizacyjnych oraz patronat Radia Łódź i emisje spotu, przeprowadzenie konkursów i relacje na żywo na antenie Radia Zakup pucharów : - I turniej Piłki Siatkowej dla drużyn Męskich szkół prowadzonych przez Samorząd WŁ (25.02.2011) - 1/4 Finału Mistrzostw Polski w Piłce Siatkowej Juniorek (18.02.2011-20.02.2011) - Grand Prix Polski Par w Brydżu Sportowym (03.04.2011) - IV Memoriał im. Mirosława Wojtani (16.04.2011) - Finał Wojewódzkiego XV Ogólnopolskiego Turnieju Motoryzacyjnego (27.05.2011) - dla uczestników imprez: Niewiadów Basket Cup 2011 (21.05.2011), zawody Strzeleckie organizowane przez Łódzkie Towarzystwo Strzeleckie Bractwo Kurkowe (28.05.2011) - Finał Pucharu Polski Dzieci w Piłce Ręcznej w Pabianicach (27.05.2011-29.05.2011) - IV Turniej Piłki Nożnej Służb Mundurowych "Bezpieczne Mistrzostwa 2012" (18.06.2011) - XVII Regaty o Błękitną Wstęgę Zalewu Jeziorsko (09.07.2011-10.07.2011) - dla Finalistów Krajowego Europejskiego Tygodnia Sportu dla Wszystkich - XVII Sportowy Turniej Miast i Gmin (14.09.2011) - IV Mistrzostwa Polski w Piłce Nożnej Urzędów Marszałkowskich - Łódzkie 2011 (także medale i statuetki) - I Międzynarodowy Turniej Piłki Siatkowej Kadetek o Puchar Marszałka WŁ w Łodzi (15.09.2011-18.09.2011) dla uczestników "Biegu o puchar Marszałka WŁ" w Łodzi (13.11.2011) Piłki Siatkowej Kadetek o Puchar Marszałka WŁ w Łodzi (15.09.2011-18.09.2011) - X Turniej Piłki Siatkowej dla drużyn żeńskich szkół prowadzonych przez Samorząd Województwa, Łódź (09.12.2011) - IV Międzynarodowy Turniej Kadetek Piłki Siatkowej w Piątku (27.12.2011-30.12.2011) - XXVII Bieg Sylwestrowy w Łodzi (31.12.2011) Zakup pozostałych nagród : - zakup 28 trofeów szklanych dla najlepszych sportowców regionu łódzkiego - zakup 200 egzemplarzy książki "Bardowie Sportu" - zakup 675 medali - XXVII Bieg Sylwestrowy w Łodzi (31.12.2011) 33

- zakup 350 sztuk piłek do gry w piłkę nożną na trawie Zakup usługi promocyjnej: - I Seminarium Karate Shotokan NSKF i I Puchar NSKF POLAND oraz wizyta Mistrza Karate Pemba Tamang 8 DAN w regionie łódzkim (28.01.2011-02.02.2011), - Plebiscyt na sportowca i Trenera Roku Ziemi Piotrkowskiej (12.02.2011), - Zawody żużlowe z udziałem Klubu Żużlowego "ORZEŁ ŁÓDŹ" (03.04.2011-30.09.2011), - Ogólnopolski Turniej im. Leszka Jezierskiego w regionie łódzkim (30.04.2011-02.05.2011), - Runda wiosenna rozgrywek ekstraligi rugby z udziałem klubu Blachy Pruszyński Budowlani Łódź (09.04.2011-19.06.2011), - Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich XVII Sportowy Turniej Miast i Gmin 2011 w WŁ (26.05.2011-01.06.2011), - I Halowe Mistrzostwa Polski w Enduro-Crossie Łódź (18.06.2011), - Projekt "Most solidarności - polskie wakacje dla dzieci z Japonii" - Wielki Piknik Japoński w Centrum Japońskich Sportów i Sztuk Walki "Dojo - Stara Wieś" w miejscowości Stara Wieś (gmina Przedbórz) - powiat radomszczański - 07.08.2011, - Festiwal Trójek Siatkarskich o Puchar Marszałka WŁ w Zduńskiej Woli (26.09.2011), - Zawody Pływackie "Pożegnania Lata" w Konstantynowie Łódzkim (01.10.2011), - Turniej Koszykówki o Puchar Starosty Pabianickiego "Stop Narkotykom" w Pabianicach (24.09.2011), - Podczas meczów fazy zasadniczej sezonu 2011/2012 PlusLigi Kobiet w siatkówce z udziałem klubu Organika-Budowlani Łódź (19.11.2011-17.12.2011), - V edycja Mini Ligi Rugby Tag w Łodzi (25.11.2011), - Mistrzostwa Świata w Halowym Enduro - FIM SuperEnduro World Championship 2012 w Łodzi (10.12.2011), - II polska liga futsalu z udziałem Klubu "Akademia Sportu" w Sieradzu (04.12.2011-17.12.2011), - Koszty pobytu 15 zawodników - pracowników Urzędu w Spale - IV Mistrzostwa Polski Urzędów Marszałkowskich w Piłce Nożnej - Łódzkie 2011 (15.09.2011-17.09.2011). w za k re sie współp ra c y za granic znej: Prowadzone były następujące działania: Inicjowanie i prowadzenie współpracy zagranicznej Województwa na podstawie Priorytetów współpracy zagranicznej Województwa Łódzkiego. Przygotowywanie projektów umów międzynarodowych oraz umów zawieranych z innymi podmiotami zagranicznymi. Nadzór nad realizacją porozumień i umów w ramach współpracy międzyregionalnej. Rozwijanie kontaktów i współpracy z organizacjami międzynarodowymi. Organizacja spotkań i wizyt gości krajowych i zagranicznych na terenie Województwa. 34

Organizacja zagranicznych wyjazdów Marszałka WŁ, Wicemarszałków WŁ i Członków Zarządu WŁ. Organizacja imprez promocyjnych poza granicami kraju. Zapewnienie obsługi tłumaczeń spotkań Członków Zarządu WŁ z gośćmi z zagranicą. Województwo jest stroną porozumień międzynarodowych z 16 regionami partnerskimi, sformalizowanych zarówno w formie umów jak i listów intencyjnych o współpracy. Nasz region, pomimo braku formalnych umów o współpracy, współpracuje także z: Regionem Aragonii w Hiszpanii Regionem Bawarii w Niemczech Regionem Badenii-Wirtembergii, oraz uczestniczy w spotkaniach, konferencjach i misjach gospodarczych organizowanych w innych regionach. W 2011 r. podejmowane były następujące działania związane ze współpracą międzynarodową: NIEMCY Targi rolno spożywcze Grüne Woche W dniach 21-30.01.2011 r. odbyły się w Berlinie 76 Międzynarodowe Targi Przemysłu Spożywczego, Rolnego oraz Ogrodnictwa Grüne Woche. W roku 2011 Polska była krajem partnerskim targów. Dzięki temu otrzymaliśmy możliwości promocji takie jak: zamieszczenie logotypu na wszystkich ulotkach targowych, materiałach informacyjnych, banerach i plakatach. Na stoisku Województwa swoje produkty promowały następujące firmy regionalne: Browar Koreb z Łasku, Hektor Sp.z.o.o. z Działoszyna, PPHU Zakład Cukierniczy E. Olszyńska z Koluszek, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska z Głuchowa, Przedsiębiorstwo Mięsno- Wędliniarskie - Jacek Podgórniak z Osjakowa, Applex Sp.z.o.o. z Nowych Sadkowic oraz firma Piernikowe Chatki z Janowa. Na naszym stoisku odbywały się także: autorskie warsztaty rękodzieła ludowego; prezentacja wyrobów regionalnych (haft płaski i haft koralikowy); przygotowane przez firmę Folkloristic z Łowicza, a także występy łódzkiego Zespołu Pieśni i Tańca Poltex. Targi Turystyczne ITB, Berlin W dniach 9-13.03.2011 r. odbyły się w Berlinie Międzynarodowe Targi Turystyczne ITB, na których Województwo wystawiało się wspólnie z Miastem Łódź, Regionalną Organizacją Turystyczną Województwa Łódzkiego, Centralnym Łukiem Turystyczną i Firmą TELMA, promującą szlak konny regionu łódzkiego. Tegoroczna edycja była niezwykle ważna, ponieważ Polska uzyskała tytuł kraju partnerskiego targów, przez co była m.in. gospodarzem oficjalnej ceremonii otwarcia targów, na której gościem honorowym był Prezydent Lech Wałęsa. 35

Posiedzenie Komitetu ds. Współpracy Międzyregionalnej Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej, Zielona Góra W dniach 7-8.04.2011 r. odbyło się w Zielonej Górze XXXV Posiedzenie Komitetu ds. Współpracy Międzyregionalnej Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej. Podczas posiedzenia poruszono następujące tematy: 20-lecie Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy oraz perspektywy na przyszłość Strategia Europa 2020- swobodny przepływ pracowników i oddziaływanie na regiony. Międzynarodowe Targi Spożywcze ANUGA 2011 W dniach 8-12.10.2011 r. Województwo zaprezentowało się na Międzynarodowych Targach Spożywczych ANUGA w Kolonii. To jedne z największych targów branży spożywczej na świecie, w których tym razem wzięło udział ponad 6,5 tys. wystawców z 98 krajów świata. Krajem partnerskim tegorocznej edycji targów były Włochy. W tym roku na stoisku Województwa prezentowały się firmy: APPLEX Sp. z o.o.; WIATROWY SAD, Przedsiębiorstwo HEKTOR Sp. Z o.o oraz PPHU MARKS. Global Education Technology Summit 2011, Berlin W dniach 5-7 października w Berlinie odbył się międzynarodowy szczyt Global Education Technology Summit (GETS) 2011. GETS 2011 skupił wokół siebie liderów w dziedzinie edukacji, biznesu i administracji rządowej z całego świata w celu wymiany doświadczeń związanych z zastosowaniami nowych technologii w celu ulepszenia edukacji. Misja gospodarcza do Wolnego Państwa Bawarii W dniach 21-24.11.2011 Województwo zorganizowało misję gospodarczą do Bawarii, w której uczestniczyli przedstawiciele firm z regionu łódzkiego. Podczas licznych spotkań z przedstawicielami władz regionu Bawarii promowano Województwo oraz zachęcano do współpracy m.in. w zakresie ochrony środowiska, energetyki, biotechnologii. WĘGRY Targi rolno-spożywcze, Hodmezovasarhely W dniach 6-8 maja 2011 r. Województwo uczestniczyło w XVIII Międzynarodowej Wystawie i Targach Gospodarki Rolnej i Rolnictwa Wielkiej Niziny Węgierskiej w Hodmezovasarhely w dniach 6-8.05.2011; Województwo było gospodarzem stoiska promocyjnego o powierzchni 16 m2, na którym gościliśmy firmy z branży rolniczej i przetwórstwa spożywczego z naszego województwa: Piwowar- Browar Koreb, Przedsiębiorstwo HEKTOR Sp. z o.o. producent przetworów owocowych i warzywnych, Rolfoods producenta mrożonych owoców i warzyw. Na stoisku nie zabrakło wyrobów Zakładu Piekarniczego H.E.Olszyńscy. Wizyta na Węgrzech w dniach 24-27.06.2011 Delegacja Województwa na zaproszenie regionu partnerskiego w dniach 25-26 czerwca przebywała na Węgrzech w regionie partnerskich Csongrad 36

w Opustaszer, w miejscu Narodowej Pamięci Historycznej Powstania Państwa Węgierskiego. Wizyta grupy sportowców węgierskich w Spale W dniach 28-31 sierpnia w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Spale gościła 52-osobowa grupa węgierskich sportowców. Młodzież przyjechała na zaproszenie Pana Marszałka WŁ Witolda Stępnia aby, tak jak to miało miejsce w ubiegłym roku, wziąć udział w drugiej już edycji imprezy sportowej Puchar Regionów. Uczestnicy rozgrywek w wieku 13-15 lat konkurowali w kilku dyscyplinach, m. in. judo, czwórboju, tenisie stołowym, piłce nożnej i rozgrywkach szachowych. Wizyta delegacji węgierskiej w Łodzi w dniach 10-11 października 2011 r. Na zaproszenie Marszałka WŁ w Łodzi w dniach 10-11 października przebywała trzyosobowa delegacja z Węgier. Wizyta ta związana była z wymianą doświadczeń podczas konferencji organizowanej przez Regionalne Centrum Pomocy Społecznej pod hasłem System wsparcia dla dzieci niepełnosprawnych w regionie łódzkim dokonania i wyzwania. FRANCJA Wizyta studyjna w Departamencie Nord W dniach 16 19. 02 miała miejsce wizyta studyjna w Departamencie Nord przedstawicieli muzeum Etnograficzno-Archeologicznego oraz dyrekcji Departamentu Kultury i Edukacji, będąca kontynuacją projektu współpracy pomiędzy jednostkami kultury podległymi partnerskim jednostkom samorządowym. Wizyta obejmowała zapoznanie się gości z działalnością edukacyjną Muzeum Matisse a i Muzeum Archeologicznego w Bavay, a także zwiedzanie stanowisk archeologicznych na terenie forum romańskiego i porównanie ich z techniką prac w grodzisku tumskim. Uroczysta inauguracja siedziby Alliance Francaise w Łodzi Marszałek WŁ, Witold Stępień, objął patronatem honorowym uroczystość otwarcia Centrum Języka i Kultury Francuskiej Alliance Française, w której uczestniczył m.in. Jego Ekscelencja Ambasador Francji pan François Barry Delongchamps, oraz zaproszeni przez Marszałka goście z Departamentu Nord. Targi Salon d estinations region Nord-pas-de-Calais Przedsięwzięcie impreza promocyjno-targowa zostało zorganizowane na największym stadionie w regionie Nord-Pas-de-Calais, do którego należy nasz departament partnerski Nord. Jest to kontynuacja i rozwinięcie imprezy zatytułowanej Rynek en fête odbywającej się w regionie od kilku lat. W tym roku miała ona na celu prezentację wszystkich województw. Położono też duży nacisk na prezydencję Polski w Unii oraz obecność podmiotów turystycznych, ekonomicznych i kulturalnych z całego kraju. Konferencja zamykająca projekt Starzeć się godnie w Europie, Lille W dniach 24-25 czerwca delegacja Województwa uczestniczyła w uroczystym zakończeniu międzynarodowego projektu dotyczącego problematyki społecznej: Starzeć się godnie w Europie różnorodne wizje samorządów lokalnych. 37

Konferencja odbyła się w Lille /Francja/. Przedsięwzięcie, zapoczątkowane w roku 2008, miało na celu wymianę doświadczeń, dobrych praktyk i innowacyjnych rozwiązań problemów dotykających ludzi starszych. Uczestnikami byli przedstawiciele sześciu regionów partnerskich Departamentu Nord, do których należy także Województwo. Projekt otrzymał oficjalne logo Komisji Europejskiej i wnioski zawarte w wydawnictwie Wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństw propagowane będą w roku 2012, ogłoszonym rokiem aktywnego wieku trzeciego i solidarności międzypokoleniowej. Udział delegacji z departamentu Nord w konferencji System opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi Konferencja została zorganizowana w dniach 10-11.10.2011 przez Regionalne Centrum Polityki Społecznej. Wzięła w niej udział delegacja Departamentu Nord w składzie: Laurence Lecomte, dyrektor departamentalnego Domu dla Osób Niepełnosprawnych; Martina Clairy, pracownik Wydziału ds. Współpracy Zagranicznej i Programów Europejskich w Departamencie Nord. Goście z Francji zaprezentowali system opieki społecznej nad dziećmi niepełnosprawnymi obowiązujący w Republice Francuskiej oraz rozwiązania proceduralne specyficzne dla Departamentu Nord. Udział Członka Zarządu WŁ Dariusza Klimczaka w uroczystym podpisaniu umowy o miastach bliźniaczych, Saint-Alban W dniach 25-27 listopada odbywały się w mieście Saint-Alban w regionie Midi-Pyrénnées we Francji uroczystości związane z podpisaniem umowy o miastach bliźniaczych pomiędzy Saint-Alban, miastem Salgareda /Włochy/ oraz Brzezinami. Członek Zarządu WŁ Dariusz Klimczak odbył spotkania z merami zainteresowanych miast, a także z panem Gerard ONESTA, wiceprzewodniczącym regionu Midi- Pyrenee oraz byłym Wiceprezydentem Parlamentu Europejskiego. Wizyta Marszałka WŁ w Departamencie Nord Na zaproszenie Pana Fréderic Marchand, Wiceprzewodniczącego Rady Generalnej Departamentu Nord ds. Współpracy Międzynarodowej i Spraw Europejskich, marszałek Witold Stępień złożył wizytę w stolicy Departamentu Nord i regionu Nord-Pas de Calais Lille. Podczas wizyty delegacja polska zapoznała się z innowacyjnymi rozwiązaniami stosowanymi w regionie partnerskim w następujących dziedzinach: system transportu aglomeracyjnego (spotkanie w spółce Transpole), transport multimodalny (wizyta robocza na platformie multimodalnej Delta 3), rewitalizacja obiektów postindustrialnych (dzielnica mieszkaniowa Hellemes, muzeum Tripostal). Udział przedstawicieli WŁ w Międzynarodowym Seminarium Naukowym Członek Zarządu WŁ, Dariusz Klimczak, oraz dyrektor Regionalnego Centrum Polityki Społecznej, Anna Mroczek, zabrali głos podczas zorganizowanego przez Uniwersytet Warszawski i Ambasadę Francji międzynarodowego seminarium naukowego Opieka nad osobami niesamodzielnymi w kontekście starzenia się społeczeństwa. Przedstawiciele WŁ oraz Departamentu Nord przedstawili sytuację osób starszych w obu regionach, a także zapoznali gości z Polski i Francji z przebiegiem i wynikami projektu Starzeć się godnie w Europie różnorodne wizje samorządów lokalnych. 38

BELGIA Dzień Otwarty Unii Europejskich, Bruksela 7 maja br. w Brukseli odbył się Dzień otwarty, podczas którego wszystkie instytucje Unii Europejskiej tradycyjnie zostały otwarte dla wszystkich zwiedzających. Open Doors Day jak co roku cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem zarówno gości jak i wystawców, wśród których, ze względu na przypadającą w tym roku polską Prezydencję w Radzie UE, szczególnie licznie reprezentowane były polskie województwa. Konferencja nt. Partnerstwa Wschodniego w Brukseli Obszary tematyczne: ramy formalno-prawne programu Partnerstwa Wschodniego na szczeblu europejskim i krajowym; przeniesienie działań na poziom regionalny i lokalny; doświadczenia wynikające z dotychczasowych działań; perspektywy rozwoju programu do końca obecnej i w nowej perspektywie finansowej. Spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej, zajmującym się problematyka Partnerstwa Wschodniego: podsumowanie doświadczeń Województwa w zakresie realizacji inicjatyw związanych z tematyka PW; poszukiwanie zewnętrznych źródeł finansowania dla realizacji inicjatyw. CZECHY Targi Turystyczne Regiontour, Brno W dniach 13-16 stycznia Województwo wzięło udział w jubileuszowej, 20. edycji targów turystycznych REGIONTOUR, odbywających się w czeskim mieście Brno. Targi REGIONTOUR odbywały się w największej hali brneńskiego Centrum Wystawienniczego i według szacunków organizatorów przyciągnęły ponad 30 000 zwiedzających. Na stoisku przygotowanym przez region Południowych Moraw prezentowali się jego partnerzy zagraniczni. Obok Województwa swoje atrakcje turystyczne promowali przedstawiciele regionów z Francji, Chorwacji, Włoch, Słowacji, Rosji oraz Ukrainy. Grand Prix Brna 11 medali zdobyli młodzi lekkoatleci z Województwa podczas 6. edycji mityngu o Grand Prix Brna i Regionu Południowych Moraw. Impreza odbyła się 17 maja br. w czeskim Brnie, stolicy naszego regionu partnerskiego. Sportowcy z Łódzkiego rywalizowali z młodzieżą z Czech i Słowacji w ośmiu konkurencjach biegowych. Miejsca na podium wywalczyli w biegach na 100, 200, 400 i 1500 metrów mężczyzn oraz 200 i 800 metrów kobiet. Nasi zawodnicy przyjechali do Brna na zaproszenie organizatorów imprezy już po raz piąty. UKRAINA Targi przemysłu rolno-spożywczego PRODEXPO, Kijów W dniach 22 27 lutego 2011 r. Województwo po raz pierwszy zaprezentowało się na Międzynarodowych Targach Przemysłu Spożywczego PRODEXPO w Kijowie. Region łódzki zaprezentował się na polskim stoisku narodowym wraz z trzema województwami: lubelskim, warmińsko-mazurskim i kujawsko pomorskim, a także działającym przy Ambasadzie RP Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji. Imprezie towarzyszyła wystawa sprzętu wykorzystywanego w przemyśle przetwórczym, 39

a także służącym do produkcji opakowań. Kijowska impreza wystawiennicza odbywa się co roku i jest jednym z największych wydarzeń tego typu na Ukrainie. Wizyta lekarzy z Winnicy w Województwie Łódzkim W dniach 5-8 kwietnia 2011 r. przebywała w Łodzi delegacja obwodu winnickiego. Poza wizytą w Urzędzie, podczas której obie strony zaprezentowały zagadnienia organizacji regionalnej służby zdrowia ukraińscy goście odwiedzili szpitale: im. Pirogowa, im. Kopernika, im. Biegańskiego oraz podziwiali zabytki ul. Piotrkowskiej. Delegacja z Winnicy w drugim dniu swojej wizyty poznała także pracę szpitala wojewódzkiego w Sieradzu, ze szczególnym uwzględnieniem Podstawowej Opieki Zdrowotnej, oraz szpitala psychiatrycznego w Warcie. Konferencja Współpracy Województwa Łódzkiego, Łuck W dniach 15 16 kwietnia 2011 r. w siedzibie Wołyńskiej Obwodowej Administracji Państwowej w Łucku odbyła się I Konferencja Współpracy Województwa Łódzkiego z Obwodem Wołyńskim. W trakcie spotkania przedstawiono prezentacje wydziałów Administracji Obwodowej oraz służb mundurowych i organizacji pozarządowych, po czym odbyła się dyskusja pomiędzy odpowiednimi jednostkami obu regionów, powiązanych od blisko roku czterostronną umową o współpracy. Równolegle odbywało się spotkanie przedsiębiorców i przedstawicieli firm, zarówno polskich, jak i ukraińskich, na którym określano możliwości i potrzeby gospodarcze obu stron. Dużym zainteresowaniem cieszyło się zagadnienie tworzenia małych i średnich przedsiębiorstw na terenie Obwodu Wołyńskiego, w czym region łódzki posiada duże doświadczenie, z którego pragną skorzystać przedstawiciele wołyńskiego biznesu. Targi turystyczne, Charków W dniach 15-17 kwietnia 2011 r. Województwo zaprezentowało się na Międzynarodowych Targach Turystycznych w Charkowie Partnerstwo w turystyce. Charków jest drugim co do wielkości miastem Ukrainy, które w latach 1918-1934 pełniło funkcję stolicy tego kraju. W IV edycji imprezy uczestniczyli przedstawiciele firm turystycznych ze wschodniej Ukrainy, władze miast i powiatów obwodu charkowskiego, a ponadto liczni goście z Czech, Niemiec, Holandii, Rosji, Turcji, Łotwy, Gruzji, Czarnogóry i Izraela. Polska była reprezentowana przez czterech wystawców Województwo, Poznań, Warszawę, a także Polski Ośrodek Informacji Turystycznej w Kijowie. Umowa między uniwersytetami Dnia 13 maja 2011 r. w Urzędzie uroczyście podpisano umowę między Czerniowieckim Uniwersytetem Narodowym im. Jurija Fedkowicza a Uniwersytetem Łódzkim. Dokument w obecności Witolda - Stępnia Marszałka WŁ sygnowali Jurij Łopatyński, prorektor ds. współpracy międzynarodowej ukraińskiej uczelni oraz prof. dr hab. Zofia Wysokińska prorektor ds. współpracy z zagranicą. Spotkanie przedstawicieli Gminy i Powiatu Opoczyńskiego z władzami Lwowa oraz przedstawicielami Ukraińskiej Izby Gospodarczej, Lwów W dniu 9 czerwca 2011 r. Pan Artur Bagieński Wicemarszałek WŁ wziął udział w spotkaniu przedstawicieli i przedsiębiorców z Gminy i Powiatu Opoczyńskiego z władzami Lwowa oraz Ukraińskiej Izby Gospodarczej. Spotkanie 40

odbyło się w ramach realizowania projektu utworzenia w Opocznie Wschodniego Centrum Biznesu. Dzień Niepodległości Ukrainy w Obwodzie Winnickim W dniach 23 24 sierpnia 2011 r. delegacja Województwa uczestniczyła w jubileuszowych obchodach XX - lecia niepodległości Ukrainy w Winnicy. Wyjazd był jednocześnie rewizytą kwietniowego spotkania przedstawicieli środowiska medycznego obu regionów. Członkowie delegacji spotkali się z władzami Obwodu Winnickiego, uczestniczyli w uroczystym przekazaniu przez Gubernatora obwodu Mikołaja Dżyhę 51 karetek ratunkowych dla potrzeb jednostek podległych administracji regionu, a także odwiedzili szpitale położnicze w Winnicy i w Żmerynce, zapoznając się z działalnością placówek. V Ogólnopolska Konferencja Medycyny Ratunkowej Kopernik 2011 W dniach 18 20 listopada 2011 r. odbyła się Konferencja Medycyny Ratunkowej, w której udział wzięło 10 lekarzy z Obwodu Winnickiego na Ukrainie. Zostali oni zaproszeni w trakcie sierpniowego pobytu delegacji lekarzy z Województwa w Winnicy i Żmerynce. Tematyką przewodnią Konferencji były zagadnienia związane z obrażeniami wielonarządowymi i organizacja sieci centrów Urazowych w Polsce. Zaprezentowane zostały nowoczesne rozwiązania sprzętowe z zakresu traumatologii i medycyny ratunkowej. Delegacja ukraińska wzięła udział w warsztatach doskonalących, a także spędziła cały dzień, towarzysząc lekarzom szpitala im. M. Kopernika w pracy na wybranych oddziałach. Dunajskie Forum Inwestycyjne, Odessa W dniach 25-26.11. w Odessie odbyło się Forum Inwestycyjne. Województwo reprezentował Pan Cezary Krawczyk Przewodniczący Komisji Rozwoju Regionalnej, Gospodarki Przestrzennej, Transportu i Komunikacji. Celem forum było, między innymi: prezentacja inwestycyjnego, transportowego, przemysłowego, komunikacyjnego i energetycznego potencjału Obwodu Odeskiego i regionów objętych współpracą; bezpośredni dialog inwestorów z przedstawicielami władzy; stworzenie rynku dla inicjatorów projektów i potencjalnych inwestorów; prezentacja firm i portów subregionu Dunajskiego, możliwości komunikacji z Europą Środkową; przedstawienie dorobku i planów w dziedzinie transportu i komunikacji w Regionie Dunajskim i regionach partnerskich; przetwórstwo owocowo-warzywne a sprawna logistyka; wykorzystanie energoefektywnych i alternatywnych źródeł energii w tworzeniu Infrastruktury. Forum Turystyczne w Charkowie W dniach 15-17 kwietnia 2011 r. Województwo zaprezentowało się na Międzynarodowych Targach Turystycznych w Charkowie Partnerstwo w turystyce. W tegorocznej edycji imprezy uczestniczyli przedstawiciele firm turystycznych ze wschodniej Ukrainy, władze miast i powiatów obwodu charkowskiego, a ponadto liczni goście z Czech, Niemiec, Holandii, Rosji, Turcji, Łotwy, Gruzji, Czarnogóry i Izraela. Polska była reprezentowana przez czterech wystawców Województwo, Poznań, Warszawę, a także Polski Ośrodek Informacji Turystycznej w Kijowie. 41

Dzień Niepodległości w Charkowie W dniu 24 sierpnia delegacja Województwa uczestniczyła w uroczystościach związanych z 20. rocznica ogłoszenia niepodległości Ukrainy, które były zorganizowane w Charkowie z inicjatywy gubernatora obwodu charkowskiego Michaiła Dobkina i mera miasta Giennadija Kiernesa. Uroczystości w Charkowie odbywały się wraz ze świętem miasta, które obchodzone jest 23 sierpnia z okazji wyzwolenia spod niemieckiej okupacji w 1943 roku. Wizyta studyjna lekarzy z Województwa Łódzkiego 5-8 kwietnia odbyła się wizyta lekarzy z obwodu winnickiego w Województwie. Poza wizytą w Urzędzie, podczas której obie strony zaprezentowały zagadnienia organizacji regionalnej służby zdrowia ukraińscy goście odwiedzili szpitale: im. Pirogowa, im. Kopernika, im. Biegańskiego oraz podziwiali zabytki ul. Piotrkowskiej. Delegacja z Winnicy poznała także prace szpitala wojewódzkiego w Sieradzu oraz szpitala psychiatrycznego w Warcie. Targi w Kijowie W dniach 22 27 lutego Województwo po raz pierwszy zaprezentowało się na Międzynarodowych Targach Przemysłu Spożywczego PRODEXPO w Kijowie. Region łódzki zaprezentował się na polskim stoisku narodowym wraz z trzema polskim województwami: lubelskim, warmińsko-mazurskim i kujawsko pomorskim, a także działającym przy Ambasadzie RP Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji. Imprezie towarzyszyła wystawa sprzętu wykorzystywanego w przemyśle przetwórczym, a także służącym do produkcji opakowań. BIAŁORUŚ VI Gala Baletowa wizyta delegacji artystów z obwodu witebskiego W dniach 13-17 marca 2011 r. przebywała w Łodzi delegacja obwodu witebskiego, a także dwóch pedagogów w klasie tańca i 12-osobowy zespół. W związku realizowaną pomiędzy Województwem a obwodem witebskim współpracą dwustronną Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa w Łodzi nawiązała kontakty z Państwową Wyższą Szkołą Artystyczną w Witebsku. 14 marca 2011 r. odbył się występ białoruskich gości w Śródmiejskim Forum Kultury zorganizowany przez stowarzyszenie białoruskiej diaspory w Województwie Białoruski Dom. Podczas wieczoru goście z Witebska zaprezentowali prezentację multimedialną na temat atrakcji turystycznych swojego regionu. 15 marca 2011 r. miał miejsce występ białoruskich podczas koncertu VI Gala Baletowa w Teatrze Wielkim. Przyjęcie delegacji z obwodu witebskiego Gala Baletowa w Teatrze Wielkim W związku z realizowaną pomiędzy Województwem a obwodem witebskim współpracą dwustronną Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa w Łodzi nawiązała kontakty z Państwową Wyższą Szkołą Artystyczna w Witebsku. Zaproszenie do strony białoruskiej wystosowała dyrektor łódzkiej szkoły Magdalena Sierakowska. W dniu 14 marca 2011 r. odbył się występ białoruskich gości w Śródmiejskim Forum Kultury zorganizowany przez stowarzyszenie białoruskiej diaspory w województwie łódzkim pn. Białoruski Dom. Spotkanie odbyło się z inicjatywy strony białoruskiej. Podczas wieczoru goście z Witebska zaprezentowali prezentacje multimedialna na temat atrakcji turystycznych swojego regionu. Dzień 42

później miał miejsce występ białoruskich podczas koncertu VI Gala Baletowa w Teatrze Wielkim. Udział w Międzynarodowym Festiwalu Choreografii Współczesnej IFMC Projekt został zrealizowany w dniach 15-21 listopada 2011 r. 24. Międzynarodowy Festiwal Choreografii Współczesnej IFMC jest imprezą odbywającą się co roku. Głównym celem jest popularyzacja tańca współczesnego jednej z najaktywniej rozwijającej się dziedzin we współczesnej sztuce. W tegorocznej edycji imprezy odbyły się: koncerty pokazowe zaproszonych gości, warsztaty i krajowy konkurs z udziałem tancerzy z czterech największych miast Białorusi. Do udziału w festiwalu Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej zaprosił przedstawicieli Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Feliksa Parnella w Łodzi: p. Aleksandra Stanisławska Zastępca Dyrektora ds. Artystycznych oraz uczniowie: Anna Głaz, Daria Majewska, Dawid Kucharski. ROSJA Targi Turystyczne Jantur, Kaliningrad W dniach 14 16 kwietnia 2011 r. w Kaliningradzie odbyły się XIV Międzynarodowe Targi Turystyczne Jantur 2011. To największa impreza turystyczna w Obwodzie Kaliningradzkim. Wspólne stoisko polskich regionów przygotowuje przedstawicielstwo Polskiej Organizacji Turystycznej w Moskwie, a wyjazd organizuje Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego. Łódzkie prezentowało najdłuższy w Europie szlakiem konnym, szlak bursztynowy (który szczególnie zainteresował gospodarzy, jako że Obwód Kaliningradzki to zagłębie bursztynu) i propozycje wypoczynku dla miłośników rowerów. Forum Regionów Polski i Rosji, Moskwa W dniach 31 maja 2 czerwca 2011 r. przedstawiciele Urzędu uczestniczyli na zaproszenie marszałka senatu RP Bogdana Borusewicza, w III Forum Regionów Polska - Rosja. W polskiej delegacji byli również senatorowie, przedstawiciele ministerstwa gospodarki, ministerstwa rozwoju regionalnego oraz samorządów pozostałych województw. Celem Forum zainicjowanego przez Przewodniczącego Rady Zgromadzenia Federalnego Rosji Siergieja Mironowa, było przedstawienie problematyki rozwoju regionalnego, a także zarysowanie ofert współpracy pomiędzy regionami. Podpisanie umowy o współpracy z obwodem leningradzkim 24 maja 2011 r. Witold Stępień Marszałek WŁ podpisał porozumienie o współpracy międzynarodowej z Aleksandrem Kuzniecowem - Wicegubernatorem Obwodu Leningradzkiego. Porozumienie pomiędzy naszym Województwem a obwodem leningradzkim zakłada m.in. działania na rzecz nawiązania współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi, organizację staży pracowników i ekspertów w celu podwyższenia kwalifikacji zawodowych, współpracę pomiędzy szkołami wyższymi, szkołami technicznymi i ogólnokształcącymi, a także wymianę kulturalną, organizację wspólnych wydarzeń o charakterze kulturalnym i sportowym. Forum Regionów Polski i Rosji w Moskwie Przedstawiciele Urzędu uczestniczyli na zaproszenie Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza, w III Forum Regionów Polska - Rosja. W polskiej delegacji 43

byli również senatorowie, przedstawiciele ministerstwa gospodarki, ministerstwa rozwoju regionalnego oraz samorządów pozostałych województw. Celem Forum zainicjowanego przez Przewodniczącego Rady Zgromadzenia Federalnego Rosji Siergieja Mironowa, było przedstawienie problematyki rozwoju regionalnego, a także zarysowanie ofert współpracy pomiędzy regionami. Spotkanie było tez okazja do zapoznania się z osiągnieciami regionów Rosji w dziedzinie wysokich technologii oraz innowacji na przykładzie konkretnych obiektów branży naukowo-produkcyjnej. Dlatego posiedzenie plenarne Forum odbyło się w Moskwie, ale robocze spotkania - w podmoskiewskich ośrodka naukowo-badawczych. Forum Regionów Partnerskich obwodu leningradzkiego W dniach 28-30 lipca 2011 r. delegacja Województwa uczestniczyła w V Forum Regionów Partnerskich Obwodu Leningradzkiego w Petersburgu. Przedstawiciele Łódzkiego wzięli również udział w uroczystościach, które związane były z obchodami 84. rocznicy utworzenia Obwodu Leningradzkiego, które odbyły się w Kirowsku. Forum regionów poświęcone było tematyce dziecięco-młodzieżowej i odbywało się pod hasłem Dzieci nasza wspólna przyszłość. Podczas dyskusji panelowych zaprezentowano m.in. realizowane w Województwie programy profilaktyczne dla dzieci, dotyczące próchnicy zębów, zeza i wad wzroku, a także depresji. WIELKA BRYTANIA W dniach 13-16 marca 2011 r. w Londynie odbyły się Międzynarodowe Targi Żywności i Napojów IFE 2011. Stanowią one jedną z większych imprez wystawienniczych sektora artykułów spożywczych w Europie. Targi są imprezą cykliczną, odbywającą się co dwa lata. Podczas nich prezentują się producenci żywności, napojów i szeroko pojętych wyrobów gastronomicznych z całego świata. W ramach stoiska polskiego, którego gospodarzem była Krajowa Izba Gospodarcza, zaprezentowało się Województwo, które uczestniczyło w targach na zaproszenie Ministerstwa Rolnictwa i było jedynym polskim regionem; produkty swoich firm promowały firmy z regionu łódzkiego: Przedsiębiorstwo HEKTOR Sp. z o.o., Browar KOREB, Zakłady Mięsne ZBYSZKO oraz Cukiernictwo Spółka Braci Miś. Ponadto, na stoisku Ministerstwa Rolnictwa prezentowała się firma Bracia Urbanek, również pochodząca z naszego Województwa. SZWECJA Wizyta delegacji szwedzkiej w Łodzi Na zaproszenie Marszałka WŁ w Łodzi w dniach 10-11 października 2011 przebywała trzy- osobowa delegacja z Regionu Orebro ze Szwecji. Wizyta ta związana była z wymianą doświadczeń podczas konferencji organizowanej przez Regionalne Centrum Pomocy Społecznej pod hasłem System wsparcia dla dzieci niepełnosprawnych w regionie łódzkim dokonania i wyzwania. Przedstawiciele ze Szwecji podczas konferencji zaprezentowali szwedzki system opieki zdrowotnej i metody rehabilitacji w swoim kraju. HISZPANIA 18 października 2011r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami regionu Nawarra, podczas której wyrażono wolę współpracy Nawarry oraz Województwa na 44

szerszą skalę poza projektem. Spotkanie odbyło się przy okazji organizowanego w Łodzi spotkania Grupy Sterującej (18 października) oraz Sesji Wymiany Wiedzy (19-20 października) projektu Euris (INTERREG IV C), Partnerem wiodącym projektu Euris jest region Nawarra. INNE DZIAŁANIA PROMOCYJNE Targi Turystyczne Na styku Kultur XVII Międzynarodowe Targi Regiony Turystyczne Na Styku Kultur, odbyły się w dniach 25-27 lutego w Hali EXPO. Podczas targów wystawcy z Polski i zagranicy, regiony turystyczne, ośrodki SPA and Welles, organizacje turystyczne i agroturystyczne, biura podróży, obiekty noclegowe, przewoźnicy, ubezpieczyciele mieli możliwość zaprezentować swoja ofertę. Każdy zwiedzający miał możliwość nawiązania z nimi bezpośredniego kontaktu, odkrycia nieznanych dotąd miejsc, poznania kultur oraz uroków wielu krajów świata. W targach wzięli udział przedstawiciele zagranicznych regionów partnerskich Województwa. Jarmark Kaziukowy Zawarto umowę na zakup usługi promocyjnej z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Zgierzu w związku z promocją Województwa podczas VII Jarmarku Kaziukowego, odbywającego się w Zgierzu w dn. 5-6 marca 2011 r. Konferencja dot. polityki spójności, Bled, Słowenia W miejscowości Bled (Słowenia) w dniach 16-18 marca 2011 roku odbyła się konferencja Jaka przyszłość dla polityki spójności, W konferencji wziął udział Członek Zarządu Marcin Bugajski; konferencja, organizowana przez Komisję Europejską, Stowarzyszenie Studiów Regionalnych (RSA) oraz Biuro ds. Samorządu Lokalnego i Polityki Regionalnej Słowenii, była okazją do dyskusji nad niedawno opublikowanym 5 Raportem Spójności. Spotkanie ze studentami ze Wschodu 18 maja 2011 r. w Urzędzie odbyło się spotkanie studentów ze Wschodu z przedstawicielami Departamentu Promocji i Współpracy Zagranicznej. Młodzież przyjechała do Polsce w ramach projektu Study Visits to Poland. Na zaproszenie Fundacji Edukacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego FERSO do Łodzi przyjechało 11 studentów z Rosji, Ukrainy i Mołdawii. Celem ich pobytu w Polsce jest m.in. zapoznanie się ze strukturami i pracą administracji od Rad Osiedla i samorządy po Sejm, Senat i Kancelarię Prezesa Rady Ministrów realizowanego ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Usługa promocyjna podczas udziału w konkursie Odyseja Umysłów, Stany Zjednoczone Usługa promocyjna Województwa wykonana przez uczniów Społecznej Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Ewarysta Estkowskiego Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Łodzi, podczas udziału w konkursie Odyseja Umysłów w Stanach Zjednoczonych, w College Park koło Waszyngtony (Stany Zjednoczone). Usługa promocyjna polegała na prezentacji materiałów promocyjnych Województwa podczas festiwalu; ekspozycji roll-upów / banerów Województwa podczas festiwalu; informacji ustnej o regionie przekazywanej podczas trwania festiwalu. 45

Usługa promocyjna podczas wizyt dziennikarzy Umowa promocyjna zawarta z Regionalna Organizacją Turystyczną Województwa Łódzkiego, dotycząca promocji Województwa w związku z organizacją dwóch wizyt studyjnych dziennikarzy: z Ukrainy (w terminie 21-22 maja 2011) oraz Węgier (w terminie 10-12 czerwca 2011). Misja gospodarcza do Izraela Przedstawiciele Województwa wzięli udział w organizowanej przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną SA w dniach 19-23 czerwca 2011 roku misji gospodarczej do Izraela. Celem misji było zachęcenie inwestorów izraelskich do ulokowania kapitału w regionie łódzkim, ze szczególnym naciskiem na branże farmaceutyczną i biotechnologiczną. Odbyły się spotkania w Tel-Awiwie, Hajfie i Jerozolimie, nawiązano również współpracę z parkami technologicznymi oraz centrami transferu technologii z Izraela. W misji gospodarczej wzięli również udział przedstawiciele Urzędu Miasta Łodzi, Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Łódzkiego oraz Politechniki Łódzkiej. 8 Jarmark Wojewódzki W 8. Jarmarku Wojewódzkim udział wzięły delegacje oficjalne oraz zespoły folklorystyczne z zagranicznych regionów partnerskich Województwa. IV Europejskie Forum Gospodarcze W IV Europejskim Forum Gospodarczym w Łodzi udział wzięły następujące delegacje z zagranicznych regionów partnerskich WŁ: Charków delegacja pod przewodnictwem Wicemera Miasta Charkowa Igora Terechowa; Obwód Wołyński delegacja pod przewodnictwem Wicegubernatora Obwodu Wołyńskiego Witalija Karpiuka; Region West Midlands przedstawiciele Izby Handlowej Herefordshire i Worcestershire w (wystąpienia w ramach panelu Polish-American Management Center); Region Południowe Morawy przedstawiciel regionu. Forum Funduszy Europejskich WŁ W Forum Funduszy Europejskich udział wzięli: przedstawiciele Izby Handlowej Herefordshire i Worcestershire w Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego (prezentacja nt. doświadczenia brytyjskiego w zakresie wykorzystania funduszy europejskich oraz prezydencji w Radzie Unii Europejskiej); Natalia Blázquez Larraz, Dyrektor Zarządzającej Fundacji Transpirenaica (Saragossa, Aragonia) wystąpienie na temat planowanych połączeń kolei szybkich prędkości łączących Aragonię z Francją (kolej transpirenejska). Forum Inwestycyjne w Szanghaju oraz Forum Ekonomiczne w Pekinie, Chiny W Forum Inwestycyjnym w Szanghaju oraz Forum Ekonomicznym w Pekinie w dniach 17-22 grudnia 2011 roku udział wzięli Pani Doroty Ryl Wicemarszałek WŁ, Prezes ŁARR oraz przedsiębiorcy z regionu łódzkiego. Promocja Województwa podczas zlotu młodzieży w USA W związku z promocją Województwa, zrealizowana została umowa promocyjna z Fundacją 4H, dotycząca pobytu młodzieży polskiej ze środowisk 46

wiejskich i małych miast w Stanach Zjednoczonych w ramach zlotu młodzieży na terenie Uniwersytetu Stanowego Michigan w dniach 21 czerwca 21 lipca 2011 r. Promocja Województwa podczas Światowego Jamboree Skautowego Zawarto umowę na promocję Województwa podczas 22. Światowego Jamboree Skautowego, które odbyło się w Rinkaby, w Szwecji w dniach 27 lipca 7 sierpnia 2011r. Promocja Województwa podczas I Kongresu Studentów Zjednoczonej Europy i Rosji Promocja Województwa polegała na umieszczeniu herbu i logotypu Województwa na materiałach reklamowych i informacyjnych odnoszących się do Kongresu; umieszczeniu na stronie internetowej Wykonawcy informacji o Województwie jako partnerze regionalnym; umieszczeniu logotypu Województwa na zaproszeniach na Kongres; rozpowszechnianiu wśród uczestników Kongresu materiałów informacyjnych o Województwie oraz umieszczeniu logotypów i banerów Województwa w miejscu obrad Kongresu. Promocja Województwa podczas Światowych Igrzysk Strażaków i Policjantów Zawarto umowę promocyjną pomiędzy Województwem a OSP w związku z wyjazdem funkcjonariuszy Łódzkiej Ochotniczej Straży Pożarnej Oddziału Ratownictwa Wodnego do Nowego Jorku na Światowe Igrzyska Strażaków i Policjantów, które odbyły się w dniach 26 sierpnia 5 września 2011r. Promocja działań Samorządu Województwa oraz prezentacja działań i osiągnięć Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, w związku Prezydencją Polski w Radzie UE Zawarto umowę promocyjną z Telewizją TOYA Sp. z o.o., której przedmiotem jest realizacja 9 reportaży (finansowanych z budżetu Dep. Polityki Regionalnej, Dep. Infrastruktury oraz Dep. Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki) oraz 2 debat telewizyjnych w ramach cyklu EUROLANDIA. Promocja Województwa podczas zawodów pożarniczych w Słowenii Zawarto umowę promocyjną z OSP Głuchów w związku z organizacją wyjazdu Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej Chłopców, funkcjonującej przy OSP Głuchów, na Mistrzostwa Europy w młodzieżowych zawodach pożarniczych, które odbyły się w Słowenii w dniach 14-24 lipca 2011 r. Usługa promocyjna obejmowała: prezentację oraz dystrybucję materiałów promocyjnych i reklamowych Województwa (m.in. foldery, ulotki, publikacje, długopisy); ekspozycję roll-upa z insygniami Województwa podczas mistrzostw; przygotowanie sprawozdania wraz z dokumentacją zdjęciową z pobytu na mistrzostwach Promocja Województwa podczas Celebracji Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, Pałac Chojnata, Biała Rawska. Występ artystyczny zespołu ludowego Promni oraz organizacja spotkania w ramach celebracji Prezydencji Polskiej w Radzie Unii Europejskiej, która miała miejsce w dniu 17 września 2011 roku w Pałacu Chojnata (Biała Rawska). 47

Promocja Województwa podczas udziału I Wicemiss Polonia Województwa Łódzkiego Ady Wojciechowskiej w międzynarodowym konkursie piękności Miss International w Szanghaju (Chiny), 6.11.2011 Promocja Województwa w ramach przygotowywanego przez Uniwersytet Łódzki Katedrę Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej podręcznika języka polskiego dla obcokrajowców w za k re sie wydawania Pisma Samorzą dowe go Ziem ia Łódzka : W 2011 roku wydano zgodnie z planem jedenaście numerów Pisma Samorządowego Województwa Łódzkiego Ziemia Łódzka. 48

DEPARTAMENT FINANSÓW w za k re sie księgowo ś c i we wnętrzn ej: Realizowano zadania dotyczące: - opracowania projektów planów oraz planów dochodów i wydatków związanych z funkcjonowaniem Urzędu, - wnioskowania w sprawach zmian w planach dochodów i wydatków związanych z funkcjonowaniem Urzędu, - prowadzenia rozliczeń należności i regulowania wszelkich zobowiązań związanych z funkcjonowaniem Urzędu, - przekazywania środków finansowych na konta podległych jednostek, - prowadzenia ewidencji umów oraz ich weryfikacji pod względem finansowym, ewidencji faktur, delegacji i innych dokumentów księgowych powodujących powstanie zobowiązań lub należności Urzędu, - prowadzenia ewidencji wykonania planowanych dochodów i wydatków budżetowych oraz przychodów i rozchodów według szczegółowej klasyfikacji, - prowadzenia księgowości syntetycznej i analitycznej dla Budżetu Województwa oraz Urzędu, - prowadzenia ewidencji księgowej wynagrodzeń oraz składek ZUS i podatku dochodowego, - prowadzenia obsługi kasowej oraz obsługi finansowo-księgowej rachunków bankowych Urzędu i budżetu województwa oraz prowadzenia rejestrów bankowych i kasowych, - przygotowania danych do sprawozdań oraz sporządzania bilansu Budżetu Województwa i bilansu Urzędu, - przygotowania dokumentacji konsolidacyjnej do bilansu skonsolidowanego Urzędu i Województwa, - sporządzania sprawozdań budżetowych z realizacji dochodów i wydatków Urzędu, - sporządzania sprawozdań finansowych i budżetowych dotyczących zobowiązań, należności, zmian w stanie majątkowym Urzędu, - sporządzania sprawozdawczości w zakresie środków trwałych, - prowadzenia ewidencji zaangażowania wydatków budżetowych, - prowadzenia ewidencji środków trwałych, pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, - prowadzenia rozrachunków i rozliczeń Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz kwot depozytowych, - prowadzenia ewidencji podatku VAT, sporządzania deklaracji VAT, przekazywania podatku VAT zgodnie z przepisami, - rozliczania kosztów podróży służbowych pracowników oraz radnych Sejmiku WŁ, - prowadzenia windykacji należności wynikających z decyzji administracyjnych wydanych na podstawie ustawy o finansach publicznych, - kierowania do Biura Prawnego spraw dotyczących należności, dla których minął termin zapłaty w celu skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego lub do egzekucji sądowej. 49

w zakresie obsługi Finansowo-Księgowej Środków z Tytułu Ochrony Gruntów Rolnych, Geodezji i Kartografii: Realizowane zadania dotoczyły przede wszystkim prowadzenia ewidencji księgowej, windykacji należności w odniesieniu do opłat należnych za wyłączenie gruntów rolnych z produkcji, rejestracji i realizacji umów dotacji na zadania realizowane na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych, sporządzania informacji służących do sporządzania okresowych sprawozdań budżetowych, analiz oraz informacji opisowych z wykonania planów finansowych a także przygotowywania informacji służących do sporządzania okresowych sprawozdań finansowych i budżetowych dotyczących zobowiązań, należności, zmian w stanie majątkowym, bilansu Urzędu oraz dokumentacji konsolidacyjnej do bilansu skonsolidowanego Województwa. Ponadto dokonywano analiz sytuacji finansowej podmiotów ubiegających się o udzielenie ulg w spłacie zobowiązań z zakresu ochrony środowiska - łącznie przeprowadzono 96 analiz finansowych. W zakresie realizowanych zadań wystawiono 338 upomnień do płatników zalegających z opłatami za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej oraz wysłano 93 pisma. Na konta jednostek sektora finansów publicznych przekazano łącznie kwotę 11.069.180,05 zł, stanowiącą dofinansowanie na: - budowę i modernizacje dróg dojazdowych do gruntów rolnych - 10.795.042,37 zł, - zakup sprzętu pomiarowego i informatycznego oraz oprogramowania niezbędnego do zakładania i aktualizowania operatów ewidencji gruntów oraz prowadzenia spraw ochrony gruntów rolnych - 62.259,87 zł, - budowę i renowację zbiorników wodnych służących małej retencji - 147.654,11 zł. - wykonanie badań płodów rolnych oraz dokumentacji i ekspertyz z zakresu ochrony gruntów rolnych - 64.223,70 zł. w za k re sie planowa n ia budżetu i prognoz wielo le tnich: Przygotowano 230 projektów uchwał z tego: - 174 Uchwał Zarządu WŁ; - 56 Uchwały Sejmiku WŁ. Opracowano: - projekt Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Łódzkiego; - projekt budżetu województwa na 2012 rok. Stała współpraca Wydziału z jednostkami organizacyjnymi podległymi koncentruje się na analizie zgłoszonych potrzeb finansowych oraz przekazywaniu środków finansowych na podstawową działalność oraz dotacje na realizację zadań statutowych. Sporządzano miesięczne harmonogramy realizacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów Budżetu Województwa. w za k re sie sp ra wo zdawc zości i ro zl i c zeń dotacji: Przygotowano: - sprawozdanie z wykonania budżetu Województwa za 2010 r., 50

- informację o przebiegu wykonania budżetu Województwa za I półrocze 2011 roku, informację o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej za I półrocze 2011 roku oraz informację o przebiegu wykonania za I półrocze 2011 roku planów finansowych jednostek, o których mowa w art. 9 pkt 10, 13 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych. Sporządzono dokumenty dotyczące: - miesięcznych sprawozdań zbiorczych z realizacji dochodów i wydatków budżetu Województwa, - miesięcznych informacji o realizacji dochodów i wydatków budżetu Województwa dla Zarządu WŁ, - miesięcznych informacji o realizacji dochodów i wydatków budżetu Województwa dla komórek organizacyjnych Urzędu, - kwartalnych informacji na temat należności i zobowiązań na podstawie sprawozdań Rb - N i Rb Z, przesyłanych przez samorządowe instytucje kultury, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe osoby prawne dla Zarządu WŁ; - kwartalnych sprawozdań o stanie zobowiązań wg tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń jednostki samorządu terytorialnego przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań o stanie należności jednostki samorządu terytorialnego przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań zbiorczych z realizacji dochodów i wydatków budżetu Województwa przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań zbiorczych i łącznych o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji samorządowych instytucji kultury, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, samorządowych osób prawnych przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań łącznych i zbiorczych o stanie należności samorządowych instytucji kultury, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, samorządowych osób prawnych przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań z wykonania planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami; - półrocznych sprawozdań z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych przekazywanych Regionalnej Izbie Obrachunkowej; - kwartalnych sprawozdań rzeczowo finansowych o zadaniach realizowanych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych otrzymanych przez Samorząd Województwa; - zbiorczych bilansów jednostek budżetowych przekazywanych do Regionalnej Izby Obrachunkowej; - zbiorczych zestawień zmian w kapitale własnym jednostek budżetowych przekazywanych do Regionalnej Izby Obrachunkowej; - zbiorczych rachunków zysków i strat jednostek budżetowych przekazywanych do Regionalnej Izby Obrachunkowej; 51

- projektów uchwał w sprawie zatwierdzenia przez organ założycielski sprawozdań finansowych samorządowych instytucji kultury, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz samorządowych osób prawnych; - bilansu skonsolidowanego samorządu województwa łódzkiego za 2010 rok. Rozliczano także umowy dotacji zawierane z organizacjami pozarządowymi (fundacje, stowarzyszenia), spółkami wodnymi, podległymi Samorządowi Województwa jednostkami (jednostki ochrony zdrowia, instytucje kultury) oraz rozliczanie umów dotacji zawieranych z jednostkami samorządu terytorialnego w związku z udzieloną z budżetu Województwa pomocą finansową. Ponadto przedstawiono Zarządowi WŁ informacje o średnich wynagrodzeniach miesięcznych w 2010 roku w jednostkach budżetowych i samorządowych instytucjach kultury. w zakresie rozliczeń Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki : Zrealizowano zadania dotyczące: - aktualizowania procedur związanych z wdrażaniem Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w zakresie zadań Departamentu Finansów; - opiniowania, weryfikacja projektów porozumień, umów dotacji celowej, umowy o dofinansowanie Rocznych Planów Działań Pomocy Technicznej i innych dokumentów dotyczących zadań realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - rejestrowania, weryfikacja formalno-rachunkowa projektów umów o dofinansowanie projektu oraz projektów aneksów do umów składanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz przedstawianie ich do kontrasygnaty Skarbnika WŁ; - weryfikacji formalno-rachunkowej zbiorczych wniosków o pierwszą płatność, zbiorczych wniosków o kolejną płatność składanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji formalno-rachunkowej zbiorczych wniosków o pierwszą płatność, zbiorczych wniosków o kolejną płatność oraz wniosków o rozliczenie wydatków składanych przez Regionalne Ośrodki EFS w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji formalno-rachunkowej zbiorczych wniosków o pierwszą płatność, zbiorczych wniosków o kolejną płatność w zakresie projektów własnych województwa realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji rachunkowej wniosków o płatność składanych w ramach projektów własnych województwa realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji formalno-rachunkowej wniosków o płatność składanych w ramach pomocy technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji i wysyłania przelewów w systemie bankowości elektronicznej na rzecz Beneficjentów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach zawartych umów o dofinansowanie projektów; - weryfikacji wniosków o uruchomienie środków z dotacji celowej w ramach Pomocy Technicznej PO KL; 52

- weryfikacji pod względem formalno-rachunkowym rozliczeń dotyczących wykorzystania przez Instytucję Pośredniczącą dotacji celowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - weryfikacji pod względem formalno-rachunkowym Poświadczeń i Deklaracji wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - sporządzania informacji do sprawozdań budżetowych w zakresie zadań realizowanych w ramach PO KL; - opracowania projektu Budżetu Województwa na rok 2012 w zakresie zadań Instytucji Pośredniczącej; - weryfikacji materiałów do Wieloletniej Prognozy Finansowej w zakresie zadań Instytucji Pośredniczącej; - sporządzenia projektu informacji opisowej z wykonania budżetu Województwa za rok 2010 i I półrocze 2011 r. w zakresie zadań Instytucji Pośredniczącej; - przygotowywania projektów uchwał dotyczących zmian budżetu i w budżecie w zakresie zadań Instytucji Pośredniczącej; - weryfikowania wniosków o dofinansowanie projektów systemowych pod względem formalno-rachunkowym oraz sprawdzanie w budżecie Województwa zabezpieczenia środków na ich realizację; - weryfikowania projektów uchwał Zarządu Województwa Łódzkiego wraz z załączoną listą projektów konkursowych wyłonionych do dofinansowania poprzez sprawdzenie czy kwoty wskazane w projektach uchwał mają pokrycie w budżecie na dany rok; - rejestrowania środków oddanych przez beneficjentów PO KL oraz sporządzanie stosownych dyspozycji ich zwrotu do Instytucji Zarządzającej lub do ponownego przekazania; - prowadzenia rejestru windykowanych należności zgodnie z decyzjami administracyjnymi występującymi w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. w za k re sie ro zlic zeń Re gionaln e go Pro gr amu Operacyjnego W Ł : Realizowano zadania dotyczące: - rejestracji, weryfikacji formalno-rachunkowej projektów umów oraz aneksów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach RPO WŁ przesyłanych przez Departament ds. Regionalnego Programu Operacyjnego i Centrum Obsługi Przedsiębiorcy w Łodzi oraz przedkładanie ich do kontrasygnaty Skarbnika Województwa Łódzkiego; - weryfikacji formalno-rachunkowej zbiorczych wniosków o pierwszą płatność zaliczkową, zbiorczych wniosków o kolejną płatność zaliczkową oraz zbiorczych wniosków o refundację poniesionych wydatków przesyłanych przez Departament ds. Regionalnego Programu Operacyjnego i COP w Łodzi; - uruchamiania przelewów w systemie bankowości elektronicznej na rzecz Beneficjentów RPO WŁ; - weryfikacji wniosków o uruchomienie środków z dotacji celowej w ramach poszczególnych podprojektów RPRD Pomocy Technicznej RPO WŁ; - weryfikacji pod względem formalno-rachunkowym Poświadczeń i Deklaracji wydatków oraz Wniosków o płatność okresową w ramach RPO WŁ, 53

- weryfikowania pod względem formalno-rachunkowym wniosków o przyznanie środków z budżetu środków europejskich oraz o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa na 2012 rok w ramach RPO WŁ; - weryfikacji pod względem formalno-rachunkowym półrocznych wniosków o rozliczenie dotacji celowej z budżetu państwa współfinansowanie i rozliczenia dotacji celowej z budżetu państwa pomoc techniczna w ramach RPO WŁ; - opracowywania bieżących i okresowych sprawozdań z realizacji budżetu Województwa w zakresie zadań Instytucji Zarządzającej RPO WŁ oraz w zakresie projektów własnych Województwa; - weryfikacji miesięcznych sprawozdań z wykorzystania otrzymanej dotacji celowej z budżetu państwa współfinansowanie oraz pomocy technicznej; - sporządzania i przekazywania do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego zbiorczych informacji o zleceniach płatności przekazanych do Banku pomiędzy terminami płatności, miesięcznych Zbiorczych informacji o zleceniach płatności przekazanych do Banku, miesięcznych Informacji o zleceniach płatności przekazanych do Banku oraz o płatnościach dokonanych przez bank; - opracowania projektu Budżetu Województwa na rok 2012 w zakresie zadań Instytucji Zarządzającej RPO WŁ oraz w zakresie projektów własnych Województwa; - weryfikacji materiałów do Wieloletniej Prognozy Finansowej w zakresie zadań Instytucji Zarządzającej RPO WŁ oraz w zakresie projektów własnych Województwa; - przygotowywania projektów uchwał dotyczących zmian budżetu i w budżecie w zakresie zadań Instytucji Zarządzającej RPO WŁ oraz w zakresie projektów własnych Województwa; - sporządzenia projektu sprawozdania z wykonania Budżetu Województwa za 2010 r. oraz informacji o przebiegu wykonania budżetu Województwa za I półrocze 2011 r. w zakresie zadań Instytucji Zarządzającej RPO WŁ oraz w zakresie projektów własnych Województwa; - aktualizowania procedur związanych z wdrażaniem RPO WŁ w zakresie zadań Departamentu Finansów. w zakresie księgowości Funduszy Europejskich: Realizowano zadania dotyczące: - opracowania Zarządzenia Nr 29/11 Marszałka WŁ z dnia 17 lutego 2011r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji obiegu dokumentów finansowo - księgowych w Urzędzie w Łodzi w związku z pełnieniem roli Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym oraz Instytucji Pośredniczącej w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Jednocześnie straciły moc: Zarządzenie Nr 44/10 Marszałka WŁ z dnia 11 marca 2010 r. oraz Zarządzenie Nr 138/10 Marszałka WŁ z dnia 28 września 2010r; - opracowania i aktualizowania procedur związanych z wdrażaniem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego i Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w zakresie zadań Wydziału FMVII; - potwierdzania na przedłożonych do kontrasygnaty umowach z beneficjentami RPO WŁ i POKL stanu posiadanych środków zgodnie z zatwierdzonym planem finansowym urzędu; 54

- weryfikacji formalno-rachunkowej zbiorczych wniosków o pierwszą płatność oraz zbiorczych wniosków o kolejną płatność składanych w ramach POKL oraz RPO WŁ; - sporządzania przelewów w systemie bankowości elektronicznej na rzecz Beneficjentów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach zawartych umów o dofinansowanie projektów; - sporządzania zleceń płatności w portalu komunikacyjnym Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach RPO WŁ i POKL; - sporządzania przelewów i przekazywanie środków z dotacji celowej jednostkom budżetowym Samorządu Województwa w ramach RPO WŁ i POKL. w za k re sie płac i rozlic zeń wyn a grodzeń: Zrealizowano zadania dotyczące: - naliczania wynagrodzeń pracownikom Urzędu, - naliczania wynagrodzeń wynikających z zawartych przez Urząd umów cywilno prawnych (umowy - zlecenia, o dzieło, stypendialne i inne), - naliczania diet należnych radnym Sejmiku WŁ, - przygotowania dokumentów na potrzeby Wydziału ds. Obsługi Finansowo Księgowej Projektów Własnych Samorządu Województwa (np. Polecenieksięgowania, załączniki do wyciągów bankowych), - prowadzenia rejestru umów cywilno-prawnych, - angażowania wydatków finansowych wynikających z ww. umów w budżecie Województwa, - uzgadniania zaangażowania, wydatków oraz kosztów z Wydziałem ds. Obsługi Finansowo-Księgowej Projektów Własnych Samorządu Województwa i Wydziałem Księgowości Wewnętrznej, - naliczania dofinansowania wypoczynku, przedszkola i żłobka z ZFŚS, - przekazywania wynagrodzeń i innych wypłat na rachunki bankowe pracowników, zleceniobiorców i innych, - sporządzania deklaracji rozliczającej składki FUS, Fundusz Pracy i Ubezpieczenie zdrowotne, - przekazywania do ZUS-u składek w/w naliczonych od wynagrodzeń pracowników i zleceniobiorców oraz należnych od płatnika, - sporządzania informacji PIT-4R, 8-AR, -11, -R, -40 i przekazywanie do właściwych Urzędów Skarbowych oraz pracownikom, zleceniobiorcom i radnym SWŁ, - sporządzanie deklaracji DEK-I-a oraz DEK-R dotyczących wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz sporządzanie przelewów w systemie bankowym w celu przekazania naliczonych kwot do PFRON, - przekazywania do Urzędu Skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, naliczonych od wynagrodzenia pracowników, zleceniobiorców i radnych, - przygotowania danych do sprawozdań na potrzeby GUS-u, - przekazywania na dochody Urzędu wynagrodzeń należnych płatnikowi od wypłaconych świadczeń z Ubezpieczenia chorobowego od ZUS-u i Urzędu Skarbowego od terminowej wpłaty podatku dochodowego o osób fizycznych, 55

- korespondencji dotyczącej pracowników Urzędu z instytucjami zewnętrznymi (zaświadczenia do banków, komorników sądowych i inne). w za k re s ie obsługi f inansowo k s ię go we j Proje któw W łasn ych Samorządu W ojewó d zt wa: Zrealizowano zadania dotyczące: prowadzenia ewidencji księgowej Urzędu w ramach: Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nabrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013, czterech projektów systemowych realizowanych przez komórki organizacyjne Urzędu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, dwunastu projektów własnych realizowanych przez komórki organizacyjne Urzędu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, projektu Nowoczesny samorząd podnoszenie kompetencji komunikacyjnych i komputerowych pracowników jednostek samorządu terytorialnego Województwa Łódzkiego realizowanego w ramach komponentu centralnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projektu Turystyka w siodle infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, projektu Regionalne Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów realizowanego na podstawie porozumienia z Ministrem Gospodarki w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, czterech projektów realizowanych przez komórki organizacyjne Urzędu w ramach Programu INTERREG IVC, czterech projektów międzynarodowych realizowanych przez komórki organizacyjne Urzędu, rejestracji projektów umów zawieranych z wykonawcami w celu realizacji wyżej wymienionych projektów; prowadzenia obsługi finansowo księgowej rachunków bankowych Urzędu otwartych na potrzeby realizacji wyżej wymienionych projektów; przygotowywania dokumentów na potrzeby komórek organizacyjnych Urzędu zajmujących się wdrażaniem programów operacyjnych oraz realizujących projekty własne Urzędu niezbędnych do prawidłowej realizacji projektów i programów. 56

DEPARTAMENT KONTROLI I SKARG w zakresie kontroli: Zadania realizowano w oparciu o uchwały podjęte przez Zarząd WŁ: W ramach realizacji Uchwały nr 1927/10 Zarządu WŁ z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia planu kontroli Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na 2011 rok zmienionej Uchwałą nr 985/11 Zarządu WŁ z dnia 1 lipca 2011 r. w sprawie zmiany Uchwały nr 1927/10 z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia planu kontroli Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na rok 2011 przeprowadzono kontrole w jednostkach organizacyjnych Samorządu Województwa oraz podmiotach, którym udzielono dotacji na realizację zadań publicznych: - Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi, - WUP, - Szkoła Policealna Nr 2 Samorządu Województwa Łódzkiego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Łodzi, - Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Piotrkowie Trybunalskim, - Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, - Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Łodzi, - Szkoła Policealna Samorządu Województwa Łódzkiego im. M. Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim, - Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina w Łodzi, - Kolegium Nauczycielskie w Zgierzu, - Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach, - Kolegium Nauczycielskie w Wieluniu, - Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Łodzi, - Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, - Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi, - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Łodzi, - Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi, - Szkoła Podstawowa Specjalna dla Dzieci Przewlekle Chorych przy SSPR-L ZOZ w Rafałówce, - Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, - Biblioteka Pedagogiczna w Sieradzu, - Szkoła Policealna Samorządu Województwa Łódzkiego w Sieradzu, - Publiczna Policealna Szkoła Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi, - COP - Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi, - Łódzki Dom Kultury, - Urząd Marszałkowski w Łodzi, - Gminna Spółka Wodna w Dobroniu, - Gminna Spółka Wodna w Sokolnikach, - Stowarzyszenie Pływackie Meduza w Pajęcznie, - Akademia Muzyczna G. i K. Bacewiczów w Łodzi, - Stowarzyszenie Procinema w Łodzi, - Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Oddział w Łodzi, - Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w Tomaszowie Mazowieckim, 57

- Związek Piłki Nożnej w Łodzi, - Oddział PTTK im. K. Staszewskiego w Pabianicach, - Lokalna Organizacja Turystyczna Zalewu Sulejowskiego w Wolborzu. Ponadto przeprowadzono 3 kontrole w zakresie wydatkowania środków finansowych Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2012. Kontrole te były przeprowadzane w Urzędzie oraz w COP. Kontrole doraźne przeprowadzano w 2011 r. za zgodą lub na polecenie Marszałka WŁ w niżej wymienionych podmiotach: dwie kontrole w Zarządzie Nieruchomości Województwa Łódzkiego: - w zakresie realizacji przez Zarząd Nieruchomości postępowań przetargowych związanych z udzieleniem zamówień publicznych w zakresie usług ochrony osób i mienia oraz usług sprzątania, - w zakresie realizacji zadania Utrzymanie nieruchomości zarządzanych przez Zarząd Nieruchomości tj. celowości i legalności ponoszonych wydatków, prawidłowości i rzetelności dokonanych operacji księgowych oraz terminowości dokonanych płatności, kontrola w Bolimowskim Parku Krajobrazowym w Skierniewicach w zakresie działań dotyczących zakupu samochodu osobowo-terenowego oraz realizacji umowy zawartej w 2010 r. dotyczącej tego zakupu, kontrola w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Sieradzu w zakresie wykorzystywania samochodów służbowych oraz samochodów prywatnych do celów służbowych, dokonywania wydatków na cele reprezentacyjne, udzielania zamówień publicznych na zakup paliwa oraz darowizn, kontrola w Szkole Policealnej nr 2 Samorządu Województwa Łódzkiego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Łodzi w zakresie gospodarki finansowej w okresie 1 styczeń 2011 r. 31 maj 2011 r., kontrola w Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina w Łodzi w zakresie gospodarki finansowej w okresie 1 styczeń 2011 r. 31 maj 2011 r., kontrola w RCPS w zakresie analizy gospodarki finansowej pod kątem przestrzegania zasad gospodarowania środkami publicznymi określonymi ustawą z dnia 27.08.2009 r. o finansach publicznych, kontrola w Urzędzie Departament Finansów w zakresie rozliczania kosztów podróży krajowych za okres od 1 styczeń 2008 r. do 13 lipca 2011 r. finansowanych w ramach RPO WŁ, kontrola w Zespole Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy w zakresie działań podjętych w 2010 r. w związku z likwidacją gospodarstwa pomocniczego funkcjonującego przy Zespole Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy, kontrola w Stowarzyszeniu Twórców Contur w zakresie prawidłowości rozliczenia umowy dotacji 12/F/10/K z 10.05.2010 r., kontrola w Bursie Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi w zakresie prawidłowości prowadzenia postępowania przetargowego dotyczącego wyłonienia wykonawcy modernizacji budynków wchodzących w skład nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Narutowicza 122, realizowanej z budżetu WŁ na 2011 r., kontrola w Urzędzie Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki w zakresie prawidłowości realizacji projektu Turystyka w siodle infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego, 58

kontrola w Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina w Łodzi w zakresie analizy gospodarowania mieniem nieruchomym ze szczególnym uwzględnieniem rozrachunków z kawiarnią Sonatina w latach 2010 2011, kontrola w Urzędzie Departament Infrastruktury w zakresie sprawowania nadzoru i kontroli przez Departament Infrastruktury Urzędu nad realizacją umów zawieranych pomiędzy województwem a przewoźnikami komunikacji autobusowej w sprawie dopłat przysługujących z tytułu honorowania ustawowych ulg w pasażerskich przewozach autobusowych, W wyniku przeprowadzonych kontroli planowych i doraźnych stwierdzono szereg nieprawidłowości i uchybień, które opisano w sporządzonych protokołach a następnie wymieniono w wystąpieniach pokontrolnych. Skierowane do kierowników jednostek i podmiotów wystąpienia zobowiązywały do podjęcia stosownych działań mających na celu wykonanie wydanych zaleceń poprzez usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości oraz zapobieżenie ich powstaniu w przyszłych okresach. O wydanych zaleceniach informowano Marszałka WŁ oraz Członka Zarządu WŁ kontrolowane jednostki zgodnie z podziałem zadań między członków Zarządu WŁ określonym Regulaminem Organizacyjnym Urzędu. Informacja w zakresie wydanych zaleceń przekazywana była również do Dyrektorów odpowiednich Departamentów Urzędu sprawujących nadzór merytoryczny nad kontrolowanym podmiotem. W wydanych wystąpieniach pokontrolnych najczęściej zobowiązywano kierowników kontrolowanych podmiotów do przestrzegania: - zapisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), - zapisów ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity w Dz. U. z 2009 roku Nr 152, poz. 1223 ze zm.), - zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 02 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207 ze zm.), - zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 03 lutego 2010 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103), - zapisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity w Dz. U. z 2010, Nr 113, poz. 759 ze zm.), - zapisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity w Dz. U. z 1996 r., nr 70, poz. 335 ze zm.), - zapisów obowiązujących uchwał Zarządu WŁ, - postanowień przepisów wewnętrznych jednostek, - zapisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jednolity w Dz. U. z 2010 roku Nr 234, poz. 1536). W I półroczu 2011 roku do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych skierowano zawiadomienie o popełnieniu czynu noszącego znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych, tj. czynu polegającego na udzieleniu zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych, określonego w art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 roku o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.). Podstawą zawiadomienia były 59

ustalenia planowej kontroli finansowej przeprowadzonej w 2010 roku w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Sieradzu. W dniu 29 czerwca 2011 roku Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi poinformował Dyrektora Departamentu Kontroli i Skarg, iż w dniu 28 czerwca 2011 roku wystąpił do Przewodniczącego Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi z wnioskiem o ukaranie z ww. zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. W II półroczu 2011 roku do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych skierowano 2 zawiadomienia o popełnieniu czynów noszących znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Podstawą zawiadomienia były ustalenia kontroli finansowych przeprowadzonych w I półroczu 2011 roku: Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Łodzi, Ustalenia kontroli wskazują na naruszenie dyscypliny finansów publicznych określonego art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.), tj. czynu polegającego na niewykonaniu zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat. Filharmonia Łódzka. Ustalenia kontroli wskazują na naruszenie dyscypliny finansów publicznych określonego zapisami art. 15 ww. ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tj. czynu polegającego na zaciągnięciu zobowiązań bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia do zaciągania zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych, a także na naruszenie dyscypliny finansów publicznych określonego zapisami art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tj. czynu polegającego na nieustaleniu należności jednostki sektora finansów publicznych i ustaleniu takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia. W ramach realizacji Uchwały nr 1928/10 Zarządu WŁ z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia planu kontroli na 2011 rok dla Wydziału Kontroli Zakładów Opieki Zdrowotnej Departamentu Kontroli i Skarg Urzędu przeprowadzone zostały kontrole planowe w następujących jednostkach: - Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno Lecznicze w Łodzi, - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Madurowicza w Łodzi, - Wojewódzka Stacja Ratownictwa Medycznego w Łodzi, - Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie, - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi Wojewódzkie Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu im. dr Z. Radlińskiego w Łodzi, - Specjalistyczny Rehabilitacyjny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokolnikach, - Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Rafałówce, - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała St. Wyszyńskiego w Sieradzu, - Wojewódzki Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi, 60

- Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi, - Samodzielny Szpital Wojewódzki im. M. Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim, - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Skłodowskiej - Curie w Zgierzu, - Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Warcie Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej PABIAN-MED, - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi, Kontrole doraźne przeprowadzono w 2011 r. w następujących jednostkach: - Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi w zakresie prowadzenia gospodarki finansowej ze szczególnym uwzględnieniem stanu zobowiązań w latach 2009, 2010 i 2011. - Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi w zakresie poprawności przeprowadzenia postępowania przetargowego do umowy dotacji nr 244/Z/2010 z dnia 30 września 2010 roku zawartej z Województwem Łódzkim wraz z ustaleniem celowości poniesienia wydatków przez Województwo Łódzkie. - Specjalistyczny Rehabilitacyjny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokolnikach w zakresie prawidłowości wykorzystania w 2010 roku dotacji udzielonej z budżetu Województwa Łódzkiego z przeznaczeniem na rozbudowę obiektu Szpitala budynku rehabilitacji (modernizacja budynku szpitalnego poprzez jego rozbudowę) SP ZOZ w Sokolnikach IV ostatni etap inwestycji dla Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej dla Dzieci z Chorobami Narządu Ruchu, Dróg Oddechowych i Wad Wymowy w Sokolnikach. - Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Warcie w zakresie gospodarki finansowej za okres od 1 stycznia 2009 roku do 30 września 2011 roku oraz realizacji inwestycji; prawidłowości funkcjonowania oddziału Vc; prawidłowości przeprowadzenia inwentaryzacji w 2010 roku. Do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi złożono sześć zawiadomień o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych przez: byłego Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi; Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Warcie, Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi oraz (trzy zawiadomienia) byłego Dyrektora Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi. Zostały złożone również dwa zawiadomienia do Prokuratury Okręgowej w Łodzi o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi oraz jedno na szkodę Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi. Ponadto Departament Kontroli i Skarg jest w trakcie realizacji wniosku do Sądu w związku z wykroczeniem popełnionym przez byłego Dyrektora Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi w zakresie nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W wyniku kontroli doraźnej przeprowadzonej w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi przypisana została do zwrotu jako wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem kwota 64.990,00 zł wraz z odsetkami naliczonymi począwszy od dnia stwierdzenia nieprawidłowości. 61

Naruszenia najistotniejszych przepisów, jakie stwierdzano w toku przeprowadzanych kontroli dotyczyły: - ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej, - ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, - Uchwały nr 635/2005 Zarządu WŁ z dnia 19 lipca 2005 roku w sprawie uchwalenia zasad gospodarowania mieniem ruchomym i nieruchomym przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej zmienionej Uchwałą Nr 1609/07 Zarządu WŁ z dnia 20 grudnia 2007 roku w sprawie zmiany Uchwały nr 635/2005 Zarządu WŁ z dnia 19 lipca 2005 roku w sprawie uchwalenia zasad gospodarowania mieniem ruchomym i nieruchomym przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, - Uchwały Nr XI/243/07 Sejmiku WŁ z dnia 10 lipca 2007 roku w sprawie określenia zasad gospodarowania nieruchomościami przez Województwo i wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, - ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych, - rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, - rozporządzenia Ministra zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 13 lipca 1998 roku w sprawie umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, - nieprawidłowego i nieterminowego rozliczania umów dotacji, - naruszenia wewnętrznych zarządzeń, instrukcji i regulaminów, - naruszenia postanowień zwieranych umów. w zakresie skarg i wniosków : W roku 2011 zarejestrowano 179 pism z czego 144 stanowiły skargi, a 35 wnioski. Spośród ww. spraw 71 leżało poza kompetencjami Marszałka WŁ w związku z tym skarżącym/wnioskodawcom udzielano wyjaśnień, kierując sprawy do odpowiednich organów albo informując skarżących o braku właściwości z jednoczesnym wskazaniem organu właściwego do rozpatrzenia skargi. Dodatkowo w 6 skargach skarżący uporczywie zabiegali o załatwienie ich spraw mimo braku kompetencji Urzędu, co spowodowało konieczność udzielenia im wyczerpujących wyjaśnień, w których poinformowano ich o obowiązującej regulacji prawnej w przedstawionych przez nich sprawach. Skargi i wnioski, posiadające cechy anonimów w liczbie 32 nie zostały rozpatrzone, zgodnie z przepisami 8 ust.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 roku w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz.U. z 2002 r., Nr 5, poz.46). Skargi i wnioski nie zawierające imienia, nazwiska (nazwy) oraz adresu wnoszącego pozostawia się bez rozpatrzenia. Mimo zarejestrowania tych pism jako anonimy, były one jednak przekazywane do merytorycznych komórek organizacyjnych lub organów właściwych w sprawie, celem ewentualnego wykorzystania treści w nich zawartych. Komórki organizacyjne Urzędu w wielu przypadkach podejmowały działania zmierzające do ustalenia prawdziwości anonimu i często przeprowadzały postępowania wyjaśniające, jeśli tylko treści anonimu pozwalała na wykonanie takich czynności. Zapewne taka reakcja, na każdą informację dotyczącą nieprawidłowości zwiększa efektywności działań, a co za tym idzie podnosi poziom usług świadczonych przez Urząd. Skargi i wnioski, które wpłynęły w roku 2011 były 62

kierowane przez Departament Kontroli i Skarg według kompetencji do poszczególnych komórek organizacyjnych Urzędu. W roku 2011 z pośród wszystkich skarg, które wpłynęły do Urzędu 10 z nich uznano za zasadne. Przypadki te dotyczyły kwestii: - braku stosowania przez przewoźnika ustalonego rozkładu jazdy - w czasie przeprowadzonego postępowania skargowego wezwano przewoźnika do realizacji całej oferty przewozowej, która następuje na podstawie rozkładu jazdy, który stanowi integralną część do zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym, - dokonania przebudowy zjazdu do posesji - w czasie postępowania wyjaśniającego doszło do spotkania skarżących z Komisją Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego; po przeprowadzeniu uzgodnień, w których brały udział obie strony, Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi dokonał przebudowy ciągu pieszego na długości przejazdu w ustalonej lokalizacji, - nie zniesienie zakazów obowiązujących na Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Widawki - przeprowadzono postępowanie wyjaśniające w kwestii możliwości zniesienia takich zakazów na ww. terenie oraz przeprowadzono analizę argumentów dotyczących sprzeciwu zniesienia takich zakazów zgłaszanych przez mieszkańców Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Widawki; sprawa została zakończona uchwałą Sejmiku WŁ XVII/276/11 z dnia 25 października 2011 r., która dotyczyła potrzymania obowiązujących zakazów i odmowie uchylenia tychże zakazów; przychylono się tym samym do kwestii podnoszonych przez skarżących, - nie otrzymania przez skarżącego informacji o odwołaniu spektaklu baletowego, który miał odbyć się w Teatrze Wielkim w Łodzi - po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego udzielono odpowiedzi skarżącemu w przedmiocie sprawy; Dyrekcja Teatru Wielkiego zobowiązała organizatorów przedstawienia do właściwego rozwiązywania analogicznych sytuacji w przyszłości, - niewłaściwego zachowania się pracowników ochrony mienia w lokalizacji określonej przez skarżącego - zgłoszono zaistnienie takiej sytuacji firmie KOMANDOS, która świadczy usługi w tym zakresie na rzecz Województwa; skierowano do ww. firmy prośbę o bezwzględne przestrzegane i egzekwowanie przez jej pracowników obowiązków w zakresie ochrony mienia Województwa, - łamania przepisów ustawy o związkach zawodowych przez Dyrekcję Szkoły Policealnej Nr 2 SWŁ - po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego doszło do ustaleń w zakresie przedmiotu sprawy, które skutkowały objęciem analizą tę tematykę, nie tylko w SP Nr 2 w Łodzi, ale także w innych podległych placówkach; zaplanowano przeprowadzenie szkoleń z zakresu funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych dla dyrekcji szkół i kadry kierowniczej w jednostkach oświatowych podległych Marszałkowi WŁ, - niewłaściwego zachowania się personelu w szpitalu wojewódzkim - przeprowadzono postępowanie wyjaśniające, w ramach sprawowanego nadzoru oraz troski o zapewnienie najwyższego poziomu udzielania świadczeń medycznych przez jednostki, dla których podmiotem tworzącym jest SWŁ; Dyrektor Szpitala został poproszony o wyjaśnienie zaistniałej 63

sytuacji, opisanej w skardze; w odpowiedzi na skargę wyrażono ubolewania nad sytuacją zaistniałą w szpitalu i przeproszono w imieniu Dyrekcji Szpitala, - przyznania środków finansowych w ramach priorytetu VIII PO KL - po przeanalizowaniu sytuacji opisanej w skardze przychylono się do objęcia skarżącego dofinansowaniem uznając rację podmiotu skarżącego, - wypowiedzenia warunków zatrudnienia pracownikowi jednostki podległej przez Dyrekcję tej placówki - po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w sprawie udzielono wyczerpującej odpowiedzi skarżącemu; dokonano analizy całości dokumentacji oraz podjął działania monitorujące opisaną sytuację, - naruszania przepisów Kodeksu Pracy przez Dyrekcję Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi - po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, skarżący zostali poinformowani o podjęciu Uchwały Nr 148 Zarządu WŁ z dnia 10 lutego 2011 r. o odwołaniu dyrektora SPZPZ w Łodzi co skutkowało zmianami kadrowymi w ww. placówce. Skargi i wnioski rozpatrywane w Urzędzie, poza wnoszonymi niewłaściwie stanowią znaczący sygnał o występujących nieprawidłowościach, a działania podejmowane w toku ich rozpatrywania są istotnym elementem oddziaływania na poprawę jakości funkcjonowania Urzędu i zwiększania satysfakcji klientów Urzędu. 64

DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ w zakresie programowania rozwoju regionu: Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 (SRWŁ) Wraz z początkiem 2011 r. nastąpiła zmiana koncepcji prac nad aktualizacją SRWŁ, polegająca na przekazaniu kompetencji w zakresie jej przygotowania do Biura Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, przy jednoczesnym wsparciu merytorycznym i organizacyjnym ze strony Departamentu. Powyższa decyzja podyktowana została potrzebą skoncentrowania, w ramach jednej jednostki, prac nad przygotowaniem strategicznych dla Województwa dokumentów, tj. Diagnozy Strategicznej, aktualizacji Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego oraz aktualizacji SRWŁ. W tym czasie zapadła także decyzja o powołaniu dwóch zespołów: zespołu roboczego ds. aktualizacji strategii, który tworzą pracownicy BPPWŁ i Departamentu oraz zespołu ekspertów pod kierunkiem prof. T. Markowskiego. Współpracujące ze sobą ww. zespoły dotychczas zebrały się 34 razy. W dniu 14 kwietnia Zarząd WŁ podjął decyzję o powołaniu Naukowej Rady Programowej, która pełni funkcję doradczą w procesie aktualizacji SRWŁ. W ramach Rady zostały powołane zespoły, których zadaniem jest opracowanie 9 naukowych ekspertyz stanowiących uzupełnienie Diagnozy Strategicznej. Dotychczas Rada zebrała się dwukrotnie. W okresie maj sierpień 2011 r., w ramach procesu aktualizacji Strategii, został zorganizowany cykl szesnastu spotkań w miastach powiatowych Województwa, poświęconych roli tzw. biegunów wzrostu (miast powiatowych) w kreowaniu rozwoju regionu. Kolejnym etapem w pracach nad aktualizacją Strategii było przeprowadzenie w czerwcu 2011 r. ankiety wśród miast Województwa, w celu zdiagnozowania ich potencjałów rozwojowych, silnych i słabych stron oraz sprawności instytucjonalnej. W dniu 12 września 2011r. w siedzibie Urzędu odbyło się spotkanie konferencyjno-szkoleniowe pn. Programowanie rozwoju lokalnego w jednostkach samorządu terytorialnego, którego uczestnikami byli przedstawiciele władz jednostek samorządu terytorialnego regionu łódzkiego. Ponadto, w celu przedstawienia i zebrania opinii na temat dotychczasowych wyników prac nad aktualizacją Strategii, zorganizowano trzy spotkania z udziałem dyrektorów Departamentów i pozostałych jednostek organizacyjnych Urzędu. W ramach dotychczasowych prac m.in. sformułowano propozycję misji i wizji dla SRWŁ, jak również stworzono projekt drzewa celów, opracowano propozycję celów strategicznych i operacyjnych wraz z kierunkami działań dla celów operacyjnych oraz wykonano ogólną analizę SWOT dla SRWŁ oraz analizę SWOT dla poszczególnych obszarów funkcjonalnych. Monitorowanie Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego realizowano poprzez: - bieżącą aktualizację baz danych dotyczących m.in.: ZPORR, RPO WŁ, POIŚ, POIG, POKL komponent regionalny, PROW, - aktualizację wartości wskaźników wynikających ze Strategii rozwoju, w oparciu o dane pochodzące ze statystyki publicznej, 65

- przygotowywanie na posiedzenia ZWŁ informacje nt. sytuacji społecznogospodarczej Województwa, - współpracę przy aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020, - dystrybucję przewodnika statystycznego pt. Portret regionu województwo łódzkie Renegocjacje RPO WŁ W roku 2011 w ramach procesu przeglądu i renegocjacji z Komisją Europejską programów operacyjnych kontynuowano prace nad wprowadzeniem zmian do RPO WŁ. Modyfikacje RPO WŁ wynikały w szczególności z: - konieczności alokacji dodatkowych środków przyznanych Województwu Łódzkiemu z Krajowej Rezerwy Wykonania (KRW) i z dostosowania technicznego (DT), - oceny stopnia realizacji celów Programu. Zidentyfikowane zmiany Programu zostały podzielone na następujące kategorie: - zmiany ogólne merytoryczne i techniczne, - zmiany dotyczące wskaźników, - zmiany dotyczące tabel finansowych. Wniosek o dokonanie przeglądu RPO WŁ wraz z projektem zmian RPO WŁ został przesłany do KE w dniu 22 czerwca 2011 r. Uwzględniał on opinie i uwagi Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz został zatwierdzony przez Zarząd WŁ i Komitet Monitorujący RPO WŁ. W dniu 21 października 2011 r. Komisja Europejska zgłosiła uwagi do wniosku o dokonanie przeglądu RPO WŁ, wraz z prośbą o dodatkowe informacje i wyjaśnienia, w zakresie zmian ogólnych, alokacji środków KRW oraz środków DT, zmian wskaźników oraz strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W dniu 31 października 2011 r. przesłano do Komisja Europejska ustosunkowanie się do ww. uwag wraz z dodatkowymi dokumentami oraz zaktualizowanym projektem zmian RPO WŁ. W dniu 14 listopada 2011 r. Komisja Europejska zgłosiła kolejne uwagi w zakresie zmian wskaźników oraz alokacji środków KRW i DT. W dniu 23 listopada 2011 r. przesłano do Komisji Europejskiej ustosunkowanie się do powyższych uwag wraz z dodatkowymi dokumentami i kolejną wersją projektu zmian RPO WŁ. KE zatwierdziła zmiany w RPO WŁ w dniu 21 grudnia 2011 r. Zmiany Programu zostały następnie przyjęte Uchwałą Zarządu WŁ z dnia 27 grudnia 2011 r. Polityka Spójności na lata 2014-2020 W dniu 6 października 2011 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję pakietu legislacyjnego dla Polityki Spójności (PS) po 2013 r. Pakiet obejmuje wszystkie fundusze PS: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz Spójności oraz wspólne przepisy dla Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. W zakresie szczególnego zainteresowania pracowników Departamentu znajdują się uregulowania dotyczące EFRR i EFS zawarte w: 66

- projekcie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1083/2006, - projekcie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1081/2006, oraz - projekcie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Europejska współpraca terytorialna. Unormowania powyższych aktów prawnych stanowić będą podstawę opracowania dokumentów programowych na szczeblu krajowym oraz regionalnym w przyszłym okresie programowania, w szczególności w znaczącym stopniu będą determinować kształt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020. W związku z prowadzonymi obecnie konsultacjami zapisów zawartych w pakiecie legislacyjnym analizuje się i opiniuje propozycje zawarte w ww. dokumentach, jak również w dokumentach związanych z propozycjami legislacyjnymi KE. Ponadto uczestniczono w konferencjach, seminariach i spotkaniach organizowanych przez MRR oraz inne instytucje zaangażowane w proces przygotowania przedmiotowych regulacji. W ramach spotkań dyskutowane były planowane przez Komisję Europejską zmiany w PS po 2013 r., polityka inwestycyjna UE w nowym okresie programowania, nowe elementy systemu wdrażania środków unijnych oraz zagadnienia związane ze współpracą terytorialną w okresie 2014-2020. Na bieżąco gromadzone są i analizowane informacje oraz materiały pozyskane w ramach powyższych spotkań, niezbędne do efektywnego tworzenia dokumentów programowych na szczeblu regionalnym, przy jednoczesnym wykorzystaniu dotychczasowych doświadczeń, umożliwiających wdrażanie środków unijnych w Województwie. Pomoc Techniczna RPO WŁ w 2011 r. Na realizację zadań związanych z Pomocą Techniczną RPO WŁ zostały przekazane na rachunek Województwa następujące kwoty: Wydatki bieżące - 2008-15 506 000,00 PLN Wydatki majątkowe 6208-4 991 000,00 PLN RAZEM: 20 497 000,00 PLN, co stanowi 100% wnioskowanej na 2011 r. kwoty zgodnie z pierwotnym zapotrzebowaniem. Zawnioskowano o przyznanie środków z budżetu środków europejskich oraz o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na rok 2012 na kwotę 18 148 000,00 PLN. W związku z informacją przekazaną przez MRR o możliwości zwiększenia puli środków z budżetu państwa na rok 2011 z przeznaczeniem na wydatki inwestycyjne realizowane w ramach RPO WŁ, Instytucja Zarządzająca złożyła 67

uaktualniony Wniosek o przyznanie dodatkowej puli środków na zadanie inwestycyjne realizowane przez Zarząd Nieruchomości WŁ pn. Adaptacja przebudowa, rozbudowa i remont budynku przy ul. Moniuszki 7/9 w Łodzi, na kwotę 1 900 000,00 PLN (kwota dofinansowania 1 615 000,00 PLN). Instytucja Zarządzająca rozliczyła poniesione wydatki w ramach PT RPO WŁ czterema wnioskami beneficjenta o płatność: - za IV kwartał 2010 r.- wartość 8 534 426,97 PLN (kwota dofinansowania - 7 254 262,92 PLN) - za I kwartał 2011 r. - wartość 3 017816,09 PLN (kwota dofinansowania - 2 565 143,68 PLN) - za II kwartał 2011 r.- wartość 5 491 570,67 PLN (kwota dofinansowania - 4 667 835,07 PLN) - za III kwartał 2011 r.-wartość 5 649 322,62 PLN (kwota dofinansowania - 4 801 924,23 PLN) Najważniejsze zadania realizowane w ramach PT RPO, współfinansowane ze środków PT RPO: Instytucja Zarządzająca dofinansowuje dwie ważne inwestycje: - przy ul. Traugutta 21/23 w Łodzi, przy czym kwoty wydatkowane w kolejnych latach na realizację inwestycji ze środków Pomocy Technicznej RPO WŁ wynoszą: w roku 2011 na dzień 30.09.2011 r. - 1 532 019,00 PLN (zaplanowano 3 500 000,00 PLN), w roku 2012 - planowane środki w ramach RPRD 4 832 781,00 PLN; do dnia 10.11.2011 r. wydatkowano na realizację inwestycji kwotę - 3 314 432,66 PLN. - przy ul. Moniuszki 7/9 w Łodzi, przy czym kwoty wydatkowane w kolejnych latach na realizację inwestycji ze środków Pomocy Technicznej RPO WŁ wynoszą: w roku 2011 1 999 999,84 PLN (z 2 000 000,00 PLN zaplanowanych w ramach RPRD), w roku 2011 (plus) 1 900 000,00 PLN. Zorganizowanie i zrealizowanie 2 konferencji pt: - Wyzwania dla JST, a nowoczesne zarządzanie zadaniami publicznymi w formule PPP. Głównym celem spotkania było rozpowszechnienie idei partnerstwa publiczno prywatnego na terenie Województwa. W konferencji wzięło udział ponad 80 osób, głównie samorządowców z Województwa. Podczas spotkania uczestnicy mieli okazję poznać szczegóły dotyczące realizacji PPP. Ponadto dzięki możliwości dyskusji możliwa była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk wspierających realizację przedsięwzięć w tej formule. - Współpraca podmiotów gospodarczych z jednostkami samorządu terytorialnego w celu finansowania inwestycji publicznych praktyczne aspekty i dobre praktyki. Głównym celem spotkania było zaprezentowanie różnych możliwości finansowania inwestycji drogowych, budowy obiektów sportoworekreacyjnych, rewitalizacyjnych i innych obiektów użyteczności publicznej zarówno w Polsce jak i w innych krajach UE. Usługi doradcze dla Beneficjentów RPO WŁ na lata 2007-2013. Usługi polegały na doradztwie dla Beneficjentów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 (RPO WŁ) 68

w obszarze realizacji projektów, w szczególności w następujących obszarach tematycznych: wniosku o dofinansowanie wraz z załącznikami, w tym studium wykonalności/biznes plan, dokumentacji związanej z rzeczową i finansową realizacją projektu, w tym wniosku o płatność, dokumentacji dotyczącej oddziaływania na środowisko, kwestie związane z zamówieniami publicznymi oraz zagadnienia z zakresu realizacji projektów w formule partnerstwa. Realizacja usług zakończyła się w dniu 15 listopada 2011 r. Umowa została podpisana na kwotę: 396 060,00 zł brutto. w zakresie projektów międzynarodowych: Projekty realizowane w ramach Programu INTERREG IVC - Projekt - pn. European Collaborative and Open Regional Innovation Strategies EURIS. W 2011 r. ruszyła realizacja podprojektów, w tym podprojektu pn. Open Research Platform ORP, w którym udział biorą: Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka oraz Uniwersytet Medyczny w Łodzi, a także podprojektu pn. Open Information Processing within Innovation Networks InfoPro, w którym partnerem jest Centrum Badań i Innowacji Pro- Akademia. Województwo, jako partner projektu EURIS, pełni rolę Regionalnego Punktu Kontaktowego dla ww. instytucji biorących udział w podprojektach. - Projekt pn. Making Knowledge Work MKW. W maju 2011 r. przedstawiciele Samorządu Województwa i instytucji regionalnych wzięli udział w wizycie studyjnej w Stuttgarcie. Na przełomie sierpnia i września 2011 r. miała miejsce kolejna wizyta studyjna w trakcie której przedstawiciele instytucji regionalnych z Województwa mieli możliwość zapoznania się z metodologią MEUPOLE wdrażaną w hiszpańskim regionie Navarra. W dniach 16-17 listopada 2011 r. podczas Światowego Forum Kreatywności w Hasselt (Belgia) odbyły się 2 spotkania w formule warsztatów. Uczestnicy warsztatów mieli również możliwość udziału w wydarzeniu światowego formatu World Creativity Forum. Wizyta łódzkiej delegacji na Forum stanowiła okazję do promocji Województwa, nawiązania nowych kontaktów, wymiany wiedzy oraz doświadczeń. - Projekt pn. Innovation Policy In University City Regions INNOPOLIS. W dniach 16-19 maja 2011 r. w Wielkiej Brytanii odbyło się spotkanie partnerów projektu. Podczas pierwszych dwóch dni odbyła się Wizyta Studyjna. W jej trakcie uczestnicy zapoznali się z działalnością szeregu kluczowych organizacji i instytucji, wchodzących w skład innowacyjnego ekosystemu Manchesteru. Uzyskany został certyfikat potwierdzający kwalifikowalność wydatków poniesionych w I półroczu 2011 r. 69

Projekt realizowany w ramach Programu dla Europy Środkowej: - Realizacja Projektu Re-Turn, Regions benefitting from returning migrants Migracja powrotna korzyścią dla regionu. W maju 2011 r. Województwo przystąpiło do realizacji projektu. Liderem Projektu jest Leibniz Institute for Regional Geography, Leipzig - Niemcy. Celem projektu jest badanie i analiza czynników zapobiegających odpływowi wykwalifikowanych kadr istotnych dla rozwoju regionu, jak również zdiagnozowanie warunków i metod determinujących powrót kapitału ludzkiego. Czas trwania projektu: maj 2011 kwiecień 2014 (36 miesięcy). Budżet projektu: 106 960,00 (410 619,44 PLN) w tym: EFRR 90 916,00 (349 026,52 PLN). Wkład własny 16 044,00 (61 592,92 PLN). W dniach 13-16.07.2011r. w Wernigerode (Niemcy) odbyło się inauguracyjne spotkanie Partnerów. W dniach 04,09 i 10 listopada w gazecie Dziennik Łódzki pojawiły się ogłoszenia promujące projekt. Projekt realizowany w ramach Programu Regionu Morza Bałtyckiego 2007-2013. - Projekt: RAIL BALTICA GROWTH CORRIDOR (RBGC) Województwo oficjalnie przystąpiło do projektu 25 maja 2011 r. Realizację RBGC rozpoczęto w styczniu 2011 roku, termin zakończenia planowany jest w czerwcu 2013 roku. Łączny budżet projektu wynosi 3,6 mln euro, w tym budżet Województwa 63 302,24 euro.w projekcie bierze udział 21 partnerów. Głównym celem Rail Baltica jest zwiększenie stopnia wykorzystania transportu kolejowego pasażerskiego i towarowego, jak również polepszenie połączeń pomiędzy Berlinem, Warszawą, Helsinkami i Sankt Petersburgiem. 9 czerwca 2011 r. odbyła się w Helsinkach konferencja zorganizowana przez Lidera Projektu City of Helsinki oraz Partnera Koordynującego - Aalto University School of Economics. Podczas konferencji inaugurującej RBGC, zaprezentowano politykę transportową na terenie Regionu Morza Bałtyckiego w aspekcie polityk UE oraz rozwoju korytarza transportowego Via Baltica. Ponadto w dniach 8 czerwca 10 czerwca br. odbyło się: wewnętrzne spotkanie partnerów projektu Rail Baltica Growth Corridor, na którym omówiono poszczególne Pakiety Robocze (WP) projektu oraz zadania partnerów oraz Umbrella Seminar seminarium w zakresie projektów transportowych współfinansowanych ze środków EFRR w ramach Programu Regionu Morza Bałtyckiego 2007-2013: RBGC oraz TransBaltic. W dniach 27 28 września br. Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie zorganizował w swojej siedzibie spotkanie robocze (warsztaty) w ramach. Natomiast w dniach 23-25.11.2011 zorganizowane zostało spotkanie w Wilnie, inaugurujące podjęcie działań w ramach WP5 i WP6. W listopadzie br. Województwo uzyskało certyfikat wydatków za pierwszy okres sprawozdawczy. 70

w zakresie współpracy z ŁARR: W 2011 r. Województwo podpisało z Łódzką Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. kolejną umowę nr 83/2011/PR o dofinansowanie realizacji zadań związanych z pełnieniem roli Instytucji Wdrażającej dla działań 2.5 i 3.4 ZPORR. Kwota dotacji w wysokości 281 000,00 PLN, z przeznaczeniem na wynagrodzenia: 232 835,00 PLN oraz na pozostałe wydatki: 48 165,00 PLN. Umowa została zrealizowana w kwocie 248 528,76 PLN. w zakresie planowania przestrzennego: Z upoważnienia Marszałka WŁ i Zarządu WŁ wydano: - 223 uzgodnienia (postanowienia w trybie art. 106 Kpa), opinii i wytycznych do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin, - 50 uzgodnień (postanowienia w trybie art. 106 Kpa), opinii i wytycznych do projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, - 174 uzgodnienia (postanowienia w trybie art. 106 Kpa), projektów decyzji o warunkach zabudowy i ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w zakresie zadań samorządu województwa, - 122 opinie nt. realizacji inwestycji drogowych oraz kolejowych, oraz zarejestrowano: - 216 decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego przekazanych Marszałkowi WŁ przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (art. 57 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym), - 26 decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim (art. 57 ust. 1 ustawy). Od 2006 r. zarejestrowano ogółem 223 decyzje. Ważniejsze działania: Udział w konsultacjach dotyczących projektowanych przebiegów linii kolei dużych prędkości na terenie Województwa na etapie Studium wykonalności dla budowy linii kolejowych dużych prędkości Warszawa - Łódź Poznań/Wrocław. Konsultacje projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju: - czynniki rozwoju sprzyjające przezwyciężaniu peryferyjności obszarów przygranicznych (Zielona Góra 21 lutego 2011 r.), - obszary o najniższym dostępie do usług, obszary degradacji przestrzennej i społecznej, obszary o najniższej dostępności transportowej do ośrodków wzrostu (Lublin 23 lutego 2011 r.), - model policentrycznej metropolii sieciowej oraz powiązania funkcjonalne pomiędzy polskimi miastami (Bydgoszcz 28 lutego 2011 r.), - opinia Zarządu WŁ do projektu KPZK z 2 marca 2011 r. znak PR.III.7633.12.2011 r. skierowana do Ministra Rozwoju Regionalnego, odnosząca się przede wszystkim do obszarów funkcjonalnych (definicja i zasady delimitacji). 71

Konferencja nt. współpracy samorządów w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym 24 marca 2011 r.. Możliwości rozwoju w oparciu o wspólną politykę i działania w kontekście ustaleń Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego. Złożenie deklaracji o współpracy samorządów w określonych dziedzinach. Dalsze działania prowadzi ŁARR. Konferencja nt. roli miast powiatowych biegunów wzrostu w systemie osadniczym Województwa 21 kwietnia 2011 r. Konferencja ta zapoczątkowała serię spotkań w miastach (siedziby powiatów), które odbyły się w okresie do maja do sierpnia 2011 r. Celem spotkań była dyskusja nt. kierunków rozwoju Województwa sugerowanych w projekcie aktualizacji Strategii rozwoju województwa łódzkiego w kontekście problemów rozwojowych miast, jako biegunów wzrostu i ich oddziaływania na gminy sąsiednie. Podjęcie współpracy w celu utworzenia Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk pismo z dnia 8 lipca 2011 r. znak 7633.13.2011 Marszałka WŁ do Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Uchwała Nr 2037/11 Zarządu WŁ z dnia 21 listopada 2011 r. i Sejmiku WŁ Nr XVIII/327/11 z dnia 29 listopada 2011 r. Uchwałą Nr 2263/11 z dnia 27 grudnia 2011 r. Zarząd WŁ powołał Panią Ewę Paturalską-Nowak na pełnomocnika WŁ, do działań w tym zakresie. Opinia Marszałka WŁ z dnia 28 lutego 2011 r. znak PR.III.7633.16.2011 w sprawie uwag do Raportu o stanie zagospodarowania kraju skierowana do Ministerstwa Infrastruktury. Realizacja Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego. W tej dziedzinie odnotowano 33 sprawy dotyczące, między innymi, stanowisk o lokalizacji infrastruktury liniowej, w tym dróg. Plan w wersji papierowej i elektronicznej został przekazany radnym Sejmiku WŁ, bibliotekom (egzemplarz obowiązkowy) oraz instytucjom opiniującym. w zakresie realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013: Zrealizowano 4 badania ewaluacyjne zgodnie z Okresowym Planem Ewaluacji RPO WŁ na rok 2011: - ocena użyteczności, efektywności, adekwatności i trafności wskaźników stosowanych, w trakcie wdrażania RPO WŁ, - ocena wpływu RPO WŁ na rozwój regionu łódzkiego, - ocena komplementarności wewnętrznej i zewnętrznej RPO WŁ, - badanie zależności wyników oceny wniosków aplikacyjnych i procesu realizacji projektów w ramach RPO WŁ, Przygotowano 3 posiedzenia Komitetu Monitorującego, na których podjęto uchwały w sprawach: X posiedzenie 4 marca 2011 r., - przyjęcia protokołu z IX posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, - zatwierdzenia zmiany kryteriów wyboru projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013, 72

- zatwierdzenia projektu zmian Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, - zaopiniowania Okresowego Planu Ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 na rok 2011, XI posiedzenie 16 czerwca 2011 r. - przyjęcia protokołu z X posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, - zatwierdzenia sprawozdania rocznego z wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 za 2010 rok, - zatwierdzenia projektu zmian Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, XII posiedzenie 16 grudnia 2011 r. Na posiedzeniu omówiono uchwały w sprawach: - przyjęcia protokołu z XI posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, - zaopiniowania Okresowego Planu Ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 na rok 2012. Powyższe uchwały planuje się zatwierdzić w trybie obiegowym na początku 2012 roku. Ponadto Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 zatwierdził w trybie obiegowym 2 uchwały w sprawie zatwierdzenia zmiany kryteriów wyboru projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. W dniu 7 października 2011 r. zorganizowano dla uczestników posiedzeń Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 szkolenie pt. Komplementarność i synergia. Przygotowano sprawozdania z wdrażania RPO WŁ: - sprawozdanie roczne z wdrażania RPO WŁ za 2010 r., w dniu 25 sierpnia 2011 r. zostało zaakceptowane przez KE jako drugie spośród wszystkich nadesłanych przez 16 IZ RPO, - sprawozdanie okresowe z wdrażania RPO WŁ za I półrocze 2011 r., ostateczną wersję przekazano do MRR po uzgodnieniach z IK RPO oraz IPOC w dniu 31 października 2011 r. w zakresie monitorowania projektów własnych Samorządu Województwa: Realizowano następujące działania: - opracowano Procedurę monitorowania projektów własnych Samorządu Województwa Łódzkiego, którą wprowadzono Zarządzeniem Nr 125/11 Marszałka WŁ z dnia 20.10.2011 r., - przygotowywano informacje na posiedzenia Zarządu WŁ nt. stanu realizacji projektów własnych Samorządu Województwa Łódzkiego, - prowadzono prace związane z powstaniem Wydziału ds. Projektów Własnych 73

w zakresie realizacji zadań związanych z zakończeniem wdraż ania ZPORR: Monitoring ZPORR: - sporządzano kwartalne informacje odnośnie nieprawidłowości we wdrażaniu ZPORR, zarówno podlegających, jak i nie podlegających raportowaniu, - uczestniczono w cyklicznych spotkaniach dot. nieprawidłowości w Instytucji Zarządzającej i Instytucji Pośredniczącej ZPORR, - prowadzono na bieżąco bazę stwierdzonych nieprawidłowości dla Działań Priorytetu II oraz Działania 3.4 ZPORR. Działania związane z wdrażaniem ZPORR: W ramach Priorytetu II ZPORR wykonywano czynności kontrolne w związku z wymogiem przeprowadzenia kontroli trwałości projektów w Działaniu 2.6 ZPORR. Dla realizacji powyższego zadania wyłoniono spośród Beneficjentów tego Działania (12 podmiotów) wymaganą próbę (1%) celem dokonania weryfikacji zabezpieczenia trwałości projektu w ramach tego Priorytetu, poprzez przeprowadzenie w siedzibie danego Beneficjenta wizyty monitorującej. Ponadto, sporządzono i przekazano do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi (Instytucja Pośrednicząca ZPORR) plan kontroli na rok 2012, uwzględniający działania w zakresie kontroli trwałości projektów w Działaniu 2.6 ZPORR oraz przekazywano do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (Instytucja Zarządzająca ZPORR) okresowe (półroczne) sprawozdania z powyższej kontroli trwałości projektów. Szczegółowy wykaz realizowanych działań o charakterze kontrolnym: Przekazanie do Beneficjentów Działania 2.6 ZPORR formularza ankiety dotyczącej zabezpieczenia trwałości projektów w ramach Priorytetu 2, zgodnego ze wzorem zawartym w aktualnych Wytycznych IZ ZPORR w zakresie przeprowadzania wizyty monitorującej/kontrolnej na miejscu z dnia 27 stycznia 2009 r. Ankietę otrzymały następujące podmioty: Uniwersytet Łódzki; Instytut Łączności - Państwowy Instytut Badawczy; Politechnika Łódzka; Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk; Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu (dawny Instytut Barwników i Produktów Organicznych w Zgierzu); Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach; Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi; Łódź - Miasto na Prawach Powiatu; Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości; BROst Centrum Edukacji i Technologii Komputerowej; Miasto Łódź; Departament Kultury i Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi (projekt własny). Wszystkie wymienione powyżej instytucje odesłały wypełniony dokument ankiety, w związku z czym przeprowadzony został losowy wybór próby projektów, a następnie u wyłonionego Beneficjenta zrealizowano wizytę monitorującą. Przygotowywanie pisma informującego wylosowanego Beneficjenta Działania 2.6 ZPORR o konieczności przeprowadzenia kontroli trwałości realizowanego przez niego projektu oraz o terminie jej prowadzenia (23 września 2011 r.). 74

Następnie przekazanie wybranemu Beneficjentowi Działania 2.6 ZPORR dokumentu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli w dniu jej rozpoczęcia (termin kontroli: 26.09 07 października 2011 r.), kolejno realizacja czynności weryfikujących zabezpieczenie trwałości projektu w ramach Priorytetu II ZPORR (archiwizacja dokumentacji projektowej), zgodnie z aktualnymi Wytycznymi IZ ZPORR w zakresie przeprowadzania wizyty monitorującej/kontrolnej na miejscu z dnia 27 stycznia 2009 r. Do prowadzenia wizyty monitorującej wyłoniony został następujący podmiot: - Uniwersytet Łódzki, tytuł projektu: "Grupa Regionalnego rozwoju Innowacyjnego - Doktoranci. Akronim: "GRRI-D"", numer umowy: Z/2.10/II/2.6/39/06/U/6/06. Sporządzenie, na podstawie dokonanych w trakcie kontroli ustaleń oraz zgromadzonych materiałów, informacji pokontrolnej w terminie 21 dni od zakończenia wizyty monitorującej u Beneficjenta, a następnie przekazanie jej Beneficjentowi (28.10.2011 r.), po czym przyjęcie oraz zarchiwizowanie podpisanego i przesłanego do Departamentu Polityki Regionalnej (Instytucja Wdrażająca ZPORR) dokumentu informacji pokontrolnej oraz przekazanie Beneficjentowi zaleceń pokontrolnych (23.11.2011 r.). Sporządzenie planu kontroli na rok 2011, w związku z koniecznością prowadzenia kontroli trwałości projektów, a następnie przekazanie powyższej propozycji planu kontroli do akceptacji Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi (05 października 2011 r.). Przedstawiona wstępna wersja planu kontroli trwałości na rok 2011, po złożeniu dodatkowych wyjaśnień pismem z dnia 17 października 2011 r., została zaakceptowana przez ŁUW. Do dnia 31 stycznia oraz 31 lipca 2011 r. przekazywano do MRR sprawozdania z przedmiotowej kontroli trwałości projektów w Działaniu 2.6 ZPORR, odpowiednio za II półrocze 2010 r. oraz I półrocze 2011 r. MRR nie zgłosiło uwag do przesłanych dokumentów sprawozdań. w zakresie systemu informacji o funduszach europejskich: Działania związane z informacją i promocją RPO WŁ: Projekty zrealizowane w 2011 roku polegały na organizacji spotkań informacyjnych, szkoleń. W celu efektywnej pomocy Beneficjentom i osobom zainteresowanym funduszami zorganizowano dziewięć bloków szkoleniowych, podczas których przeszkolono ok 400 osób. W ramach działań informacyjnych zorganizowano Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego, czyli konferencje informującą o poziomie wdrażania środków unijnych w regionie wraz z prezentacją dobrych praktyk oraz zaznaczeniem polskiej Prezydencji w UE. Dodatkowo uczestniczono w organizowanych imprezach, gdzie istniała możliwość informowania o funduszach np. Jarmark Wojewódzki i Dożynki Prezydenckie. W czerwcu na terenie Rynku Manufaktury odbyła się największa impreza plenerowa promująca fundusze europejskie w regionie Piknik Funduszy Europejskich, gdzie poprzez atrakcyjną i przystępną formę przekazu w atmosferze dobrej zabawy propagowano m.in. RPO WŁ. W związku z Polskim Przewodnictwem w Radzie UE, wspólnie z MRR zorganizowano w Brukseli miasteczko polskie w ramach Open Days, gdzie poprzez 75

zaprezentowanie projektów i walorów regionu promowano Województwo pod hasłem Łódzkie nabiera prędkości. Współpraca z mediami była realizowana poprzez edycje dodatków, artykułów oraz emisje audycji, PR. V realizował to działanie z: - Gazetą Wyborczą edycja wkładki Łódzkie w Unii, publikacja wkładki dot. Pikniku, - Dziennikiem Łódzkim Edycja wkładki do wszystkich regionalnych dodatków pn. Unia szans w regionie, - Expressem ilustrowanym przygotowanie wkładki dot. Pikniku do Tv Pilota, - Telewizją Polską oddziałem w Łodzi produkcja programu RPO szansa regionu, transmisji na żywo z Pikniku oraz reportażu z Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego, - TV TOYA reportaż z Pikniku oraz produkcja cyklu informacyjnego Eurolandia, - Radiem Łódź tworzenie audycji pn. Unia w regionie, - Radio Eska Łódź i Bełchatów, Radio Victoria, Radio RSC, Radio Strefa FM, Radio Media Ziemi Wieluńskiej, Nasze Radio i Radio Łódź produkcja i emisja spotów informacyjnych, - Mtv produkcja i emisja spotów w komunikacji miejskiej. Ponadto w 2011 roku publikowano 4 numery Biuletynu Informacyjnego RPO WŁ (kwartalnik) oraz wykonywano materiały promocyjne w celu oprawy organizowanych imprez. Na bieżąco prowadzona jest strona www.rpo.lodzkie.pl., gdzie można pobrać aktualne dokumenty oraz przeczytać o aktualnościach związanych w RPO WŁ oraz działalnością sieci PIFE. Strona ta została zmodernizowana zgodnie z sugestiami Polskiego Związku Niewidomych w celu ułatwienia korzystania z niej osobom słabowidzącym. Punkty informacyjne Funduszy europejskich na terenie Województwa: Na mocy Porozumienia z MRR prowadzony jest Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich przy ulicy Roosevelta 15 w Łodzi oraz Lokalne Punkty Informacyjne (w Sieradzu, Łowiczu, Brzezinach i Bełchatowie). Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urzędu począwszy od stycznia 2011r. do listopada 2011r. udzielił ok. 6000 informacji (dodatkowo Lokalne Punkty Informacyjne ok. 4600 informacji) dla Beneficjentów i potencjalnych Beneficjentów. Ponadto w ramach Porozumienia zrealizowano następujące projekty: Łódzkie płynie po Kasę, Projekty unijne z Google Maps, Konkurs unijna Fotozagadka, które miały na celu propagowanie Funduszy Europejskich w ramach Narodowej Strategii Spójności na terenie Województwa. Dla mam powracających na rynek pracy, zorganizowano cykl spotkań informacyjnych pn. Mama może wszystko. Aby ułatwić dostęp do informacji dla osób, które nie są w stanie dotrzeć do sieci punktów informacyjnych kontynuowano projekt: Objazdowy Punkt Informacyjny. W celu dobrej współpracy z mediami oraz możliwości zaprezentowania in situ projektów unijnych dziennikarzom zorganizowano wycieczkę objazdową Szlakiem Unijnych Projektów. Realizując politykę równego dostępu do informacji dla wszystkich obywateli UE Wydział PR. V podpisał Porozumienie z Polskim Związkiem Głuchych w celu 76

zapewnienia tłumaczeń dla osób głuchoniemych, które zgłoszą się do Sieci Punktów informacyjnych w Województwie. w zakresie działań wynikających z Porozumienia Ramowego z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości: W dniu 29 stycznia 2009 r. Województwo i Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości podpisała Porozumienie Ramowe. Celem Porozumienia jest określenie zasad i kierunków współdziałania Województwa oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości na rzecz zrównoważonego rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. Porozumienie określa zasady i kierunki współpracy Województwa oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w obszarze budowy systemu informacyjno-konsultacyjnego dla przedsiębiorców i osób zamierzających podjąć działalność gospodarczą ze szczególnym uwzględnieniem działań mających na celu zapewnienie spójnej informacji w zakresie możliwości pozyskania środków z Funduszy Europejskich w ramach programów wsparcia wdrażanych na szczeblu wojewódzkim i krajowym oraz podejmowania innych działań na rzecz rozwoju i promocji przedsiębiorczości oraz innowacyjności. W ramach współpracy z PARP-em zorganizowano szereg spotkań oraz akcji informacyjno- promocyjnych dodatkowo PIFE prowadzi na bieżąco wymianę doświadczeń oraz materiałów informacyjnych z PK KSU PARP jak również uczestniczy w szeregu szkoleń organizowanych zarówno przez jedną jak i drugą instytucję oraz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Sieć Punktów Konsultacyjnych Krajowej Sieci Usług aktywnie uczestniczy przy organizacji Pikniku Funduszy Europejskich oraz Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego. W dniach 14-15 lipca 2011 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami sieci PIFE oraz PARP, gdzie omówiono wspólne działania oraz dyskutowano nad dalszymi możliwościami pogłębienia współpracy. Województwo zostało zaproszone do panelu dyskusyjnego, gdzie poruszono tematykę współpracy, przeanalizowano plany współdziałania w latach ubiegłych oraz nowe pola informacji np. pożyczki i poręczenia w ramach inicjatywy Jeremie. Skargi, odwołania, protesty W 2011 r. do wpłynęły 253 protesty od negatywnej oceny projektów w poszczególnych naborach w ramach RPO WŁ 2007-2013, w tym od etapu oceny formalnej wniosku 118 protestów i od etapu oceny merytorycznej 135 protestów. W wyniku weryfikacji powyższych odwołań przekazano do ponownej oceny lub rozpatrzono pozytywnie (po ocenie wniosku przez ekspertów zewnętrznych) 82 odwołania, natomiast w drodze uchwał Zarządu WŁ oddalono (z uwagi na ich niezasadność/niecelowość) lub odrzucono (ze względu na niespełnienie wymogów formalnych) 143 protesty. W trakcie rozpatrywania pozostaje, na dzień sporządzenia niniejszej notatki, 28 odwołań. Opracowywano projekty oraz prowadzono procedury zawierania i rozliczania umów, dotyczących wykonywania ekspertyz dla wniosków o dofinansowanie projektów w ramach RPO WŁ 2007 2013, wobec których złożone zostały protesty od ich oceny merytorycznej (część finansowa), oraz w zakresie przeprowadzania oceny tychże wniosków w związku z odwołaniami dotyczącymi kryteriów merytorycznych ogólnych i szczegółowych, zgodnie z aktualnymi Zasadami 77

procedury odwoławczej w ramach RPO WŁ 2007-2013 (razem zawarto 17 umów, łączna kwota umów 33 000 zł brutto, na chwilę obecną wykonanych lub w trakcie opracowania 137 ekspertyz. Brano udział w reprezentacji (obok przedstawiciela Biura Prawnego) Województwa podczas posiedzeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi w sprawach ze skarg składanych przez wnioskodawców na uchwały Zarządu WŁ w przedmiocie oddalenia protestów od oceny wniosków o dofinasowanie projektów (w 2011 r. miało miejsce 16 postępowań przed WSA w przedmiotowych sprawach). BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W ŁODZI Zadania zrealizowane przez Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, ujęte w planie pracy na rok 2011: - Monitoring realizacji aktualizacji Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Łódzkiego praca ciągła. - Aktualizacja Strategii rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 temat zostanie zakończony w II połowie 2012 r. - Plan ochrony Spalskiego Parku Krajobrazowego temat zostanie zakończony we wrześniu 2012 r. - Wojewódzki program opieki nad zabytkami temat zostanie zakończony w czerwcu 2012 r. - Analiza terenów wymagających rewitalizacji w miastach od 15 do 25 tys. mieszkańców temat zakończony. - Analiza możliwości rozwoju alternatywnych źródeł energii w Województwie temat został zakończony w 2011 r. 78

DEPARTAMENT DS. REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. zostały zakończone kolejne nabory projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. Ponadto były składane wnioski o dofinansowanie projektów znajdujących się Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych. W wyniku weryfikacji formalno merytorycznej wniosków wybrane zostały projekty w celu podpisania umów o dofinansowanie. Łącznie w 2011 roku zostało podpisanych 144 umów na łączną kwotę 1 305 259 220,71 PLN, w tym na wartość dofinansowania 652 070 044,57 PLN. Ogłoszone konkursy w ramach RPO WŁ w 2011 r. Numer Osi prioryteto wej / Numer Działania Nazwa Osi priorytetowej / Nazwa Działania Ilość ogłoszonych konkursów w 2011 r. Ilość ogłoszonych konkursów narastająco Alokacja na konkursy ogłoszone w 2011r. (w PLN) Alokacja na konkursy narastająco (w PLN) I INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA 477 697 160,03 I.1 Drogi 1 256 767 602,00 I.2 Kolej 3 191 466 166,04 I.3 Porty lotnicze I.4 Miejski transport publiczny 1 21 322 391,99 I.5 Inteligentne systemy transportu 1 8 141 000,00 II OCHRONA ŚRODOWISKA, ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM I ENERGETYKA 86 806 578,88 693 581 319,20 II.1 Gospodarka wodno ściekowa 3 302 320 682,60 II.2 Gospodarka odpadami 1 41 761 623,55 II.3 Ochrona przyrody 3 10 583 520,82 II.4 Gospodarka wodna 3 24 790 507,00 II.5 Zagrożenia środowiska 2 26 536 277,58 II.6 Ochrona powietrza 2 36 833 764,82 II.7 II.8 Elektroenergetyka Gazownictwo 2 (28.03.2011 29.04.2011) (16.08.2011 14.09.2011) 2 (28.03.2011 29.04.2011) (16.08.2011 14.09.2011) 3 28 365 209,03 22 828 601,35 3 18 139 597,91 17 473 170,59 81 709 705,35 56 163 470,67 II.9 Odnawialne źródła energii 1 99 316 114,81 II.10 Sieci Ciepłownicze 1 13 565 652,00 IV SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE 211 764 025,54 IV.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego 1 59 594 539,64 IV.2 E usługi publiczne 3 61 519 331,90 79

IV.3 E technologie dla przedsiębiorstw 4 90 650 154,00 V INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 173 973 977,40 V.1 Infrastruktura ochrony zdrowia 1 61 174 569,12 V.2 Infrastruktura pomocy społecznej 1 20 610 621,95 V.3 Infrastruktura edukacyjna 1 43 971 698,00 V.4. Infrastruktura kultury 1 48 217 088,33 VI ODNOWA OBSZARÓW MIEJSKICH 70 445 047,48 70 445 047,48 VI.1 VI.2 Rewitalizacja obszarów problemowych Renowacja substancji mieszkaniowej 1 (18.04.2011 03.06.2011) 1 70 445 047,48 70 445 047,48 RAZEM 5 41 157 251 626,36 1 627 461 529,65 I oś prio r ytetowa W ramach I osi priorytetowej zawarto 15 umów o dofinansowanie projektów, w tym w podziale na działania: - działanie I.1 Drogi 13 umów o wartości dofinansowania 97 910 811,75 PLN, - działanie I.2 Kolej 2 umowy o wartości dofinansowania 65 965 369,14 PLN. Według stanu na dzień 31.12.2011 r. umowy zawarte w ramach I osi priorytetowej wykorzystały dostępną alokację EFRR na poziomie 91,82 %. Działanie I.1 Drogi Umowy o dofinansowanie o łącznej wartości dofinansowania w wysokości 59 365 058,00 PLN dla 11 projektów drogowych zostały zawarte w październiku 2011 r. W ramach działania I.1 Drogi nie przewiduje się kolejnego naboru. Pozostała alokacja oraz Krajowa Rezerwa Wykonania została zarezerwowana na projekty kluczowe. Projekty kluczowe w ramach działania I.1 Drogi: Zarząd WŁ przeprowadził aktualizację Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych w ramach Działania I.1 Drogi, w zakresie projektów dotyczących budowy, przebudowy dróg wojewódzkich. W ramach naboru złożono 5 projektów o łącznej wartości 178 370 190 PLN i kwocie dofinansowania 149 135 942 PLN. W wyniku w/w aktualizacji do IWIPK zostały zakwalifikowane dwa projekty zgłoszone przez Województwo tj. - projekt pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku Andrespol Kurowice w ramach zadania inwestycyjnego pn.: "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku Andrespol Ujazd oraz Tomaszów Mazowiecki Januszewice wraz z przejściem przez Tomaszów Mazowiecki, - projekt nr IPI/10/2011 pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 703 na odcinku Poddębice węzeł autostradowy Wartkowice w ramach 80

zadania inwestycyjnego pn.: "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 703 Porczyny Łowicz wraz z budową obwodnicy m. Piątek". Z uwagi na ograniczoną pulę środków do rozdysponowania Zarząd WŁ podjął decyzję o zakwalifikowaniu projektu nr IPI/10/2011 przy obniżonym poziomie dofinansowania z wnioskowanej kwoty 42 907 236,00 PLN do kwoty 12 113 778,86 PLN. Utworzona została lista rezerwowa projektów do IWIPK dla RPO WŁ na lata 2007 2013 na której umieszczony został projekt złożony przez Województwo pn. "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Dęborzeczka Bukowiec Opoczyński" w ramach zadania inwestycyjnego pn. "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Rawa Mazowiecka Inowłódz Bukowiec Opoczyński oraz Opoczno Żarnów". W grudniu 2011 r. Zarząd WŁ podjął uchwały w sprawie określenia praw i obowiązków Beneficjenta w zakresie przygotowania indywidualnego projektu kluczowego dla w/w nowo zakwalifikowanych projektów kluczowych. W tym samym miesiącu zostały złożone dla w/w projektów wnioski o dofinansowanie oraz zostały zawarte umowy o dofinansowanie na łączną kwotę 38 545 753,75 PLN. Zarząd WŁ podjął uchwałę przyjmującą zmiany w treści formularza zgłoszeniowego do IWIPK dla projektu kluczowego pn. Budowa trasy Górna na odc. od Al. Włókniarzy do ul. Rzgowskiej etap I odc. Rzgowska Paradna złożonego przez Miasto Łódź. Zmianie w ramach projektu uległ termin złożenia wniosku o dofinansowanie (z 30 października 2011 r. na 30 grudnia 2011 r.) oraz harmonogram przygotowania projektu. 30.12.2011 r. w/w projekt o wartości dofinansowania 52 575 752,45 PLN został złożony. W chwili obecnej trwa jego ocena formalna. Działanie I.2 Kolej W dniu 27.12.2010 r. ogłoszono nabór nr 3 wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działania I.2 Kolej. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 67 829 341,98 PLN tj. 16 757 916,29 Euro (kurs Euro = 4,0476 PLN z dnia 29.11.2010 r.). Nabór został zakończony w dniu 28.01.2011 r. W ramach naboru złożono 2 wnioski na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 66 796 234,26 PLN. Zawarto 2 umowy o łącznej wartości dofinansowania 65 965 369, 14 PLN. W ramach działania I.2 Kolej w roku 2012 planowany jest nabór nr 4 wniosków o dofinansowanie w terminie 19.03 17.04.2012 r. I I oś priorytetowa W ramach II osi priorytetowej zawarto 74 umowy o dofinansowanie projektów, w podziale na działania: II.1 Gospodarka wodno ściekowa 3 umowy o wartości dofinansowania 14 700 238,09 PLN, II.2 Gospodarka odpadami 6 umów o wartości dofinansowania 4 801 714,09 PLN, II.6 Ochrona powietrza 31 umów o wartości dofinansowania 67 606 457,80 PLN, II.7 Elektroenergetyka 19 umów o wartości dofinansowania 37 014 214,69 PLN, II.8 Gazownictwo 4 umowy o wartości dofinansowania 6 705 988,85 PLN, 81

II.9 Odnawialne źródła energii 4 umów o wartości dofinansowania 26 691 741,33 PLN, II.10 Sieci ciepłownicze 7 umów o wartości dofinansowania 15 943 008,22 PLN. Według stanu na dzień 31.12.2011 r. umowy zawarte w ramach II osi priorytetowej wykorzystały dostępną alokację EFRR na poziomie 101,54 %. Realizacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013 w zakresie II osi priorytetowej była kontynuowana w roku 2011 dla działań II.7 Elektroenergetyka; II.8 Gazownictwo; II.10 Sieci ciepłownicze (nabór w 2010 r., ale rozstrzygnięcie w 2011 r.). Działanie II.7 Elektroenergetyka Nabór nr 2 W dniach 28.03.2011 r. 29.04.2011 r. trwał nabór nr 2 wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działania II.7 Elektroenergetyka. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 28 365 209,03 PLN tj. 7 143 269,54 Euro (kurs Euro = 3,9709 PLN z dnia 25.02.2011 r.). W wyniku naboru zostało złożonych 26 wniosków o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 57 306 888,49 PLN. W lipcu zostało zawartych 5 umów o dofinansowanie o łącznej wartości dofinansowania w wysokości 5 968 445,90 PLN. W m cu sierpniu zostały zawarte kolejne 2 umowy o wartości dofinansowania w wysokości 6 687 808,50 PLN. W związku z faktem, iż łączna wartość dofinansowania projektów zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach działania II.7 nie wyczerpała alokacji przeznaczonej na konkurs, w dniu 1 lipca 2011 r. Zarząd WŁ podjął Uchwałę 995/11 w sprawie zaktualizowania harmonogramu ogłaszania konkursów przez wprowadzenie naboru nr 3 dla działania II.7. Nabór nr 3 W dniu 16.08.2011 ogłoszono nabór nr 3 wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działanie II.7 Elektroenergetyka. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 22 828 601,35 PLN tj. 5 685 828,48 Euro (kurs Euro = 4,0150 PLN z dnia 28.07.2011 r.). Zakończenie naboru nastąpiło w dniu 14.09.2011 r. Zostało złożonych 16 wniosków o łącznej wartości dofinansowania 29 813 573,03 PLN. W grudniu 2011 r. zostało zawartych 12 umów o wartości dofinansowania 24 357 960,29 PLN. Działanie II.8 Gazownictwo Nabór nr 2 W dniach 28.03.2011 r. 29.04.2011 r. trwał nabór nr 2 wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działania II.8 Gazownictwo. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 18 139 597,91 PLN tj. 4 568 132,64 Euro (kurs Euro = 3,9709 PLN z dnia 25.02.2011 r.). W wyniku naboru zostały złożone 4 wnioski o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 6 723 521,72 PLN. Dwie umowy o dofinansowanie zostały zawarte w sierpniu. 82

W związku z faktem, iż łączna wartość dofinansowania projektów zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach działania II.8 nie wyczerpała alokacji przeznaczonej na konkurs, w dniu 1 lipca 2011 r. Zarząd WŁ podjął Uchwałę Nr 995/11 w sprawie zaktualizowania harmonogramu ogłaszania konkursów przez wprowadzenie naboru nr 3 dla działania II.8. Nabór nr 3 W dniu 16.08.2011 ogłoszono nabór nr 3 wniosków o dofinansowanie projektów. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 17 473 170,59 PLN tj. 4 351 972,75 Euro (kurs Euro = 4,0150 PLN z dnia 28.07.2011 r.). Zakończenie naboru nastąpiło w dniu 14.09.2011 r. Zostały złożone 2 wnioski o łącznej wartości dofinansowania 5 833 216,38 PLN, na które w grudniu 2011 r. zostały zawarte umowy o dofinansowanie. Projekt kluczowy w ramach II osi priorytetowej: W dniu 31.05.2011 r. został złożony wniosek kluczowy Gminy Uniejów pn. Termy Uniejów Regionalny Markowy Produkt Turystyki Uzdrowiskowej działanie II.9 Odnawialne źródła energii w ramach Działania II.9 Odnawialne źródła energii. W sierpniu zakończyła się pozytywnie ocena formalna ww. wniosku o dofinansowanie o wartości dofinansowania 7 859 588,57 PLN. We wrześniu projekt uzyskał pozytywną ocenę merytoryczną, natomiast do dofinansowania został zakwalifikowany Uchwałą Zarządu WŁ Nr 1605/11 z dnia 19.09.2011 r. Umowa o dofinansowanie została zawarta w październiku 2011 r. I II oś prio r yt etowa Działanie III.1 Wsparcie jednostek B + R Zarząd WŁ podjął dwie uchwały przyjmujące zmiany w treści formularza zgłoszeniowego dla projektu kluczowego pn. Europejskie Centrum Bio i Nanotechnologii (ECBNT) złożonego przez Politechnikę Łódzką. Przedmiotowe zmiany dotyczyły terminu złożenia wniosku o dofinansowanie (31 marca 2011 r. na 30 czerwca 2011 r.), terminu rozpoczęcia projektu oraz całkowitych kosztów projektu. Dnia 30 czerwca 2011 r. wpłynął projekt kluczowy pn. Europejskie Centrum Bio i Nanotechnologii (ECBNT) złożony przez Politechnikę Łódzką. We wrześniu wynikiem pozytywnym zakończyła się ocena formalna oraz merytoryczna wniosku o wartości dofinansowania 74 593 570,58 PLN. Uchwałą Nr 1793/11 w dniu 14.10.2011 r. Zarząd WŁ zakwalifikował ww. wniosek do dofinansowania. Umowa o dofinansowanie została zawarta w listopadzie 2011 r. IV oś prio r ytetowa W ramach IV osi priorytetowej zawarto 22 umów o dofinansowanie projektów (w tym 1 umowa została rozwiązana) w podziale na działania: - działanie IV.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego 1 umowa o wartości 209 600,00 PLN, - działanie IV.2 E usługi publiczne 8 umów o wartości 11 685 516,06 PLN, 83

działanie IV.3 E technologie dla przedsiębiorstw 13 umów o wartości 6 294 966,25 PLN (w tym 1 umowa, która została rozwiązana o wartości 744 855,00 PLN). Według stanu na dzień 31.12.2011 r. umowy zawarte w ramach IV osi priorytetowej wykorzystały dostępną alokację EFRR na poziomie 88,88%. Działanie IV.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego W ramach działania IV.1 planowany jest w roku 2012 nabór nr 2 wniosków o dofinansowanie w terminie 27.02 30.03.2012 r. Działanie IV.2 E Usługi publiczne W ramach działania IV.2 planowany jest w roku 2012 nabór nr 4 wniosków o dofinansowanie w terminie 27.02 30.03.2012 r. Działanie IV.3 E technologie dla przedsiębiorstw W ramach działania IV.3 nie przewiduje się kolejnego naboru ponieważ środki zostały rozdysponowane. V oś prio r ytetowa W ramach V osi priorytetowej zawarto 12 umów o dofinansowanie projektów, w tym w podziale na działania: - działanie V.1 Infrastruktura ochrony zdrowia 1 umowa o wartości dofinansowania 4 221 745,52 PLN, - działanie V.3 Infrastruktura edukacyjna 3 umowy o wartości dofinansowania 6 213 171,70 PLN, - działanie V.4 Infrastruktura kultury 8 umów o wartości dofinansowania 35 259 162,36 PLN. Według stanu na dzień 31.12.2011 r. umowy zawarte w ramach V osi priorytetowej wykorzystały dostępną alokację EFRR na poziomie 103,27 %. W zakresie działań: V.1 Infrastruktura ochrony zdrowia, V.2 Infrastruktura pomocy społecznej, V.3 Infrastruktura edukacyjna oraz V.4 Infrastruktura kultury rozdysponowano dostępną alokację. Projekty kluczowe w ramach V osi priorytetowej: Zarząd WŁ przeprowadził aktualizację Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013 w ramach Osi Priorytetowej V Infrastruktura Społeczna, Działanie V.4 Infrastruktura kultury. Łącznie złożono 7 projektów o wartości całkowitej 191 153 751,41 PLN i kwocie dofinansowania 144 941 546,97 PLN. W wyniku przedmiotowej aktualizacji do IWIPK został zakwalifikowany projekt zgłoszony przez Akademię Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów pn. Utworzenie Regionalnego Ośrodka Kultury, Edukacji i Dokumentacji Muzycznej Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi 84

Z uwagi na ograniczoną pulę środków do rozdysponowania Zarząd WŁ podjął decyzję o zakwalifikowaniu przedmiotowego projektu na obniżonym poziomie dofinansowania z wnioskowanej kwoty 25 159 456,85 PLN do kwoty 19 180 753,23 przy zachowaniu niezmienionego zakresu rzeczowego projektu. Jednocześnie Zarząd WŁ postanowił utworzyć listę rezerwową i umieścić na niej projekt pn. Tum perła romańskiego szlaku złożony przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi. Umowa dotycząca przygotowania projektu kluczowego pn. Utworzenie Regionalnego Ośrodka Kultury, Edukacji i Dokumentacji Muzycznej przez Akademię Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi została podpisana 30 maja 2011. Dnia 30 września 2011 r. został złożony wniosek o dofinansowanie dla w/w projektu. W listopadzie pozytywnym wynikiem zakończyła się jego ocena formalna i merytoryczna. Zarząd WŁ Uchwałą Nr 2085/11 w dniu 28 listopada 2011r. zakwalifikował w/w projekt do dofinansowania. W grudniu 2011 r. została zawarta umowa o wartości dofinansowania 19 180 385,93 PLN. VI oś prio r ytetowa W ramach VI osi priorytetowej dla działania VI.1 zawarto 20 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania 176 252 768,14 PLN. Według stanu na dzień 31.12.2011 r. umowy zawarte w ramach VI osi priorytetowej wykorzystały dostępną alokację EFRR na poziomie 82,53 %. Działanie VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych Od 18 kwietnia do 3 czerwca 2011 r. trwał nabór nr 1 wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Działania VI.1. Alokacja przeznaczona na konkurs wyniosła 70 445 047,48 PLN tj. 17 664 254,63 Euro (kurs Euro = 3,9880 PLN z dnia 30 marca 2011 r.). W wyniku naboru zostało złożonych 65 wniosków o łącznej wartości dofinansowania 468 180 826,98 PLN. W ramach osi priorytetowej VI w roku 2012 nie przewiduje się kolejnego naboru ponieważ środki zostały rozdysponowane, z wyjątkiem 10% rezerwy zabezpieczonej na odwołania dla działania VI.1 dla naboru nr 1. Część alokacji w ramach osi zarezerwowana jest na projekty z IWIPK. Projekty kluczowe w ramach VI osi priorytetowej: Dnia 30.03.2011 roku wpłynął wniosek o dofinansowanie projektu pn. Rewitalizacja obiektów pofabrycznych na Centrum biznesowo handlowo rozrywkowe SUKCESJA Etap I" złożony przez Fabrykę Biznesu Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością w ramach Działania VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych. Ww. wniosek uzyskał pozytywną ocenę formalną i merytoryczną. W dniu 15 czerwca 2011r. Zarząd WŁ Uchwałą Nr 875/11 zakwalifikował do dofinansowania ww. projekt o wartości dofinansowania 8 000 000,00 PLN. W sierpniu 2011 r. została zawarta umowa o dofinansowanie. Dnia 28.04. 2011 roku wpłynął projekt pn. Rewitalizacja Centrum Miasta Zduńska Wola złożony przez Miasto Zduńska Wola w ramach Działania VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych. Ww. wniosek o wartości dofinansowania 11 999 290,14 PLN otrzymał pozytywną ocenę formalną oraz merytoryczną. Dnia 5 lipca 85

2011r. została podjęta Uchwała Zarządu WŁ Nr 1009/11 w sprawie zakwalifikowania ww. wniosku do dofinansowania. W lipcu 2011 r. została zawarta umowa. Dnia 29.04.2011 r. wpłynął projekt pn. Rewitalizacja zabytkowego zespołu dawnego szpitala pediatrycznego im. Anny Marii przy ul. Piłsudskiego 71 złożony przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi w ramach Działania VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych. W lipcu 2011 r. ww. wniosek o dofinansowanie uzyskał pozytywną ocenę formalną i merytoryczną. Zarząd WŁ Uchwałą Nr 1263/11 z dnia 9 sierpnia 2011 r. zakwalifikował do dofinansowania ww. projekt o wartości dofinansowania 20 000 000,00 PLN. We wrześniu została zawarta umowa. Zarząd WŁ podjął trzy Uchwały przyjmujące zmiany w treści formularzy zgłoszeniowych do IWIPK dla projektu pn. Rewitalizacja śródmiejskiego obszaru Łodzi położonego w obrębie ulic Piotrkowska Tuwim Kilińskiego Piłsudskiego. Zmianie uległ harmonogram realizacji projektu, termin łożenia wniosku o dofinansowanie (z 30 maja 2011 r. na 15 listopada 2011 r.), zakres rzeczowy projektu, wartość całkowita i wartość dofinansowania. 15.11.2011 r. zostały złożone dwa wnioski o dofinansowanie wchodzące w skład w/w projektu zintegrowanego: - wniosek złożony w ramach działania VI.1 o wartości dofinansowania 53 002 593,16 PLN, - wniosek złożony w ramach działania VI.2 Renowacja substancji mieszkaniowej o wartości dofinansowania 11 976 507,88 PLN. Ocena ww. wniosków pozostaje w toku. Zarząd WŁ podjął dwie Uchwały przyjmujące zmiany w treści formularzy zgłoszeniowych do IWIPK dla projektu pn. Od elekcji królów Polski do epoki Internetu sieradzka starówka historycznym i kulturowym dziedzictwem regionu. Zmianie uległ termin zakończenia realizacji projektu, harmonogram realizacji projektu, termin złożenia wniosku o dofinansowanie (z 30 września 2011 r. na 30 listopada 2011 r.). 30.11.2011 r. został złożony wniosek o dofinansowanie będący elementem w/w zintegrowanego projektu kluczowego realizowany w ramach działania VI.I Wartość dofinansowania wniosku wynosi 23 481 750,00 PLN. W chwili obecnej trwa ocena ww. wniosku. Projekty usunięte z IWIPK: W 2011 roku Zarząd WŁ usunął z IWIPK następujące projekty: - Kompleksowy system gospodarki odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi dla obszaru Podregionu Północnego województwa łódzkiego wraz z budową zakładu zagospodarowania odpadów złożony przez Związek Międzygminny "BZURA", - Rozwój Bełchatowsko Kleszczowskiego Parku Przemysłowo Technologicznego jako ośrodka wspierania innowacji i przedsiębiorczości w regionie łódzkim złożony przez Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny, - Rewitalizacja centrum miasta złożony przez Gminę Miasto Tomaszów Mazowiecki, - Utworzenie Regionalnego Ośrodka Kultury, Edukacji i Dokumentacji Muzycznej przez Akademię Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi złożony przez Akademię Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, 86

- Domknięcie Łódzkiego Ringu Energetycznego 110kV złożony przez PGE Dystrybucja, - Multimedialne Centrum Szkoleniowo Informacyjne Województwa Łódzkiego w rewitalizowanym zabytkowym budynku o znaczeniu historycznym złożony przez Fundację Studiów Europejskich Instytut Europejski. Zestawienie wniosków o dofinansowanie oraz podpisanych umów w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych na dzień 31 grudnia 2011 r. Oś/Działanie Liczba złożonych wniosków o dofinansowanie Liczba wniosków o dofinansowanie po ocenie formalnej Wnioski o dofinansowanie zatwierdzone do realizacji Podpisane umowy Wartość dofinansowania UE (mln. PLN) Oś I Infrastruktura transportowa 13 12 12 12 525 824 245,12 I.1 Drogi 12 11 11 11 426 410 820,62 I.3 Porty lotnicze 1 1 1 1 99 413 424,50* Oś II Ochrona środowiska, zapobieganie 7 7 7 7 75 228 320,35 zagrożeniom i energetyka II.1 Gospodarka wodno ściekowa 4 4 4 4 54 587 595,49 II.4 Gospodarka wodna 1 1 1 1 11 167 920,21 II.7 Elektroenergetyka 1 1 1 1 1 613 216,08 II.9 Odnawialne źródła energii 1 1 1 1 7 859 588,57 Oś III Gospodarka, innowacyjność, 6 6 6 6 198 295 413,88 przedsiębiorczość III.1 Wsparcie jednostek B+R 2 2 2 2 75 593 570,58 III.4 Rozwój otoczenia biznesu 1 1 1 1 2 737 003,30 III.5 Infrastruktura turystyczno rekreacyjna 3 3 3 3 119 964 840,00 Oś IV. Społeczeństwo informacyjne 6 6 6 6 87 193 877,48 IV.1 Infrastruktura społeczeństwa 3 3 3 3 53 422 513,93 informacyjnego IV.2 E usługi publiczne 3 3 3 3 33 771 363,55 Oś V. Infrastruktura społeczna 11 11 11 11 237 935 771,72 V.1 Infrastruktura ochrony zdrowia 4 4 4 4 110 355 005,41 V.4 Infrastruktura kultury 7 7 7 7 127 580 766,31 Oś VI: Odnowa obszarów miejskich VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych VI.2 Renowacja substancji mieszkaniowej 13 10 10 10 208 661 473,96 11 9 9 9 204 939 795,36 2 1 1 1 3 721 678,60 Razem 56 52 52 52 1 333 139 102,51 87

Kwota alokacji, wartość dofinansowania podpisanych umów oraz wartość dokonanych płatności w ramach RPO WŁ stan na 31.12.2011 r. (realizowanych przez DRPO) 3 460 985 341,91 3 500 000 000,00 3 137 388 130,72 3 000 000 000,00 2 500 000 000,00 2 000 000 000,00 1 738 744 767,94 1 500 000 000,00 1 000 000 000,00 500 000 000,00 0,00 Kwota alokacji z EFRR na realizację RPO w Województwie Łódzkim na lata 2007-2013 (kursu euro z dnia 29 grudnia 2011r. 1 EUR = 4,4411 PLN) Wartości dofinansowania zakontraktow ana w umow ach o dofinamsowanie projektów Wartość dokonanych płatności Informacja o weryfikacji wniosków beneficjenta o płatność W 2011 roku do Departamentu ds. Regionalnego Programu Operacyjnego wpłynęło 2813 wniosków beneficjenta o płatność, zatwierdzono zaś 1247 wniosków o płatność na łączną kwotę dofinansowania 603 085 197,24 1. Poniżej zawarte jest zestawienie prezentujące liczbę i kwoty zatwierdzonych wniosków w podziale na osie priorytetowe: Oś priorytetowa I oś Infrastruktura transportowa II oś Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka III oś Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość IV oś Społeczeństwo informacyjne V oś Infrastruktura społeczna VI oś Odnowa obszarów Ilość wniosków o płatność zatwierdzonych w 2011 r. Całkowita kwota poniesionych wydatków objętych wnioskiem Kwota wydatków uznanych za kwalifikowane (PLN) Dofinansowanie (PLN) W tym dofinansowanie UE wydatki kwalifikowane (PLN) 163 366 467 330,48 335 272 747,81 258 568 425,09 254 071 268,64 365 238 837 335,87 207 242 676,12 155 725 828,49 155 725 828,49 19 10 363 851,19 9 539 698,05 7 270 707,26 7 270 707,26 490 95 655 772,04 85 997 885,07 59 896 168,03 59 630 790,01 179 129 779 702,91 122 737 692,35 94 008 910,84 93 111 655,19 30 39 385 488,94 33 487 801,17 25 050 013,85 25 050 013,85 1 Zestawienie nie obejmuje wniosków o płatność zatwierdzonych w 2011 roku przez Centrum Obsługi Przedsiębiorcy 88

miejskich VII oś Pomoc techniczna 1 3 017 816,09 3 017 816,09 2 565 143,68 2 565 143,68 Razem 1247 883 507 297,52 797 296 316,66 603 085 197,24 597 425 407,12 Przygotowano 12 poświadczeń i deklaracji wydatków obejmujących swym zakresem również COP. Sprawna weryfikacja wniosków o płatność pozwoliła wykonać i przekroczyć uzgodniony z MRR cel certyfikacji na 2011 r. na kwotę wydatków kwalifikowalnych w wysokości 696 007 130,00 PLN, który został wykonany na kwotę 883 122 672,08 PLN. Tym samym założony cel certyfikacji został wykonany w 126,88 %. 2 Przygotowano 329 aneksów do umów / decyzji/ praw i obowiązków Beneficjenta 3. I. Infrastruktura transportowa 34 aneksy II. Ochrona środowiska, zapobieganie 104 aneksy zagrożeniom i energetyka III. Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość 2 aneksy IV. Społeczeństwo informacyjne 137 aneksy V. Infrastruktura społeczna 45 aneksy VI. Odnowa obszarów miejskich 7 aneksy Łącznie: 329 aneksy Na bieżąco generowano raporty dotyczące kontroli krzyżowych projektów. Departament ds. RPO otrzymywał z MRR dane dotyczące programu PROW i RYBY. Na ich podstawie generowane były raporty / pogłębione raporty. Kopia wygenerowanych informacji była przekazywana do wydziału przeprowadzającego kontrole. W trakcie weryfikacji wniosków o płatność drogą losową wybierane były faktury, które podlegały kontroli pod kątem ewentualnego występowania numeru faktury/numeru NIP wystawcy w raportach. Dotychczas nie stwierdzono wystąpienia faktur przedstawionych do refundacji w ramach RPO i PROW. Weryfikacja dokumentów księgowych z innymi programami operacyjnymi odbywa się na poziomie centralnym (MRR). Do chwili obecnej Departament nie otrzymał informacji o wystąpieniu problemu podwójnego finansowania wydatku w ramach RPO i innego programu operacyjnego. W celu uniknięcia sytuacji podwójnego finansowania tych samych wydatków przez tych samych beneficjentów realizujących projekty z różnych programów operacyjnych, w szczególnie uzasadnionych wydatkach, departament współpracuje z organami ścigania (policja). Zgodnie z procedurami monitorowano przestrzeganie zasady trwałości u beneficjentów, których projekty skończyły się do dnia poprzedzającego ostatni dzień kalendarzowy danego roku. Do końca 2011 tego typu formą monitorowania zostały objęte ponad 200 projektów. Nie napotkano problemów systemowych mogących zagrozić prawidłowemu wdrażaniu RPO WŁ. Jednak wystąpiło szereg innych problemów zidentyfikowanych w ramach wszystkich osi priorytetowych, do których należą: - Nieterminowe składanie wniosków o płatność (sprawozdawczych i finansowych rozliczających przekazane transze dofinansowania). W celu 2 Wykonanie planu certyfikacji wspólne z Centrum Obsługi Przedsiębiorcy 3 Zestawienie nie obejmuje projektów realizowanych w ramach VII osi priorytetowej Pomoc Techniczna 89

zminimalizowania ryzyka wystąpienia tego typu problemów pracownicy przypominają Beneficjentom o konieczności składania w terminie wniosków o płatność. - Liczne korekty wniosków o płatność (statystycznie weryfikacja wniosku o płatność poprzedza złożenie 1,5 2 korekt). W ramach działań naprawczych DPR organizuje szkolenia dla Beneficjentów. - Zmiany przepisów, wytycznych MRR, zasad RPO WŁ. Pracownicy uczestniczą w szkoleniach, których celem jest uzyskanie aktualnej wiedzy. Ponadto regularnie (około 1 raz w miesiącu) organizowane są samoszkolenia. - Duża rotacja kadry spowodowana np. zmianą stanowisk pracy, czy macierzyństwem. Zatrudniane są osoby na zastępstwo. - Rosnąca liczba spraw/projektów przy niezmienionej liczbie pracowników. - Informacja o płatnościach i rozliczeniach dotacji celowej oraz realizacji pozostałych działań w ramach RPO WŁ W 2011 przekazano na rzecz Beneficjentów dofinansowanie w łącznej kwocie 670 147 995,48 PLN, w tym: środki z UE: 665 585 065,67 PLN, zaś narastająco tj. za okres od 2008 roku do 2011 roku, została przekazana łączna kwota dofinansowania w wysokości 1 755 270 294,83 PLN, w tym środki z UE: 1 738 744 767,94 PLN. Poniżej przedstawiono podział przekazanych płatności w podziale na Działania/Osie Priorytetowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013: Narastająco w tym 2011 rok Dofinansowanie w tym środki UE Dofinansowanie w tym środki UE I.1 Drogi 525 851 816,00 525 851 816,00 166 731 014,76 166 731 014,76 I.2 Kolej 61 965 587,34 61 965 587,34 54 388 994,37 54 388 994,37 I.3 Porty lotnicze 59 930 433,88 50 940 868,80 27 944 533,31 23 752 853,31 I.4 Miejski transport publiczny I.5 Inteligentne systemy transportu Razem Oś priorytetowa I II.1 Gospodarka wodno ściekowa II.2 Sieci ciepłownicze II.3 Ochrona przyrody II.4 Gospodarka wodna II.5 Zagrożenia środowiska 18 282 005,92 18 282 005,92 8 317 844,43 8 317 844,43 10 677 020,41 10 677 020,41 8 897 878,68 8 897 878,68 676 706 863,55 667 717 298,47 266 280 265,55 262 088 585,55 225 973 284,55 225 973 284,55 69 648 022,71 69 648 022,71 31 504 094,42 31 504 094,42 13 307 214,19 13 307 214,19 1 570 435,53 1 570 435,53 1 275 148,08 1 275 148,08 18 959 387,56 18 959 387,56 7 020 584,67 7 020 584,67 28 663 829,28 28 663 829,28 1 675 153,86 1 675 153,86 90

II.6 Ochrona powietrza II.7 Elektroenergetyka II.9 Odnawialne źródła energii II.10 Sieci ciepłownicze Razem Oś priorytetowa II III.1 Wsparcie jednostek B+R III.4 Rozwój otoczenia biznesu III.5 Infrastruktura turystyczno rekreacyjna Razem Oś priorytetowa III IV.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego IV.2 E usługi publiczne IV.3 E technologie dla przedsiębiorstw Razem Oś priorytetowa IV V.1 Infrastruktura ochrony zdrowia V.2 Infrastruktura pomocy społecznej V.3 Infrastruktura edukacyjna V.4 Infrastruktura kultury Razem Oś priorytetowa V VI.1 Rewitalizacja obszarów problemowych VI.2 Renowacja substancji mieszkaniowej Razem Oś priorytetowa VI 49 941 334,38 49 941 334,38 22 019 526,87 22 019 526,87 3 313 429,93 3 313 429,93 2 025 923,87 2 025 923,87 58 988 954,63 58 988 954,63 46 931 753,28 46 931 753,28 3 667 169,06 3 667 169,06 3 667 169,06 3 667 169,06 422 581 919,34 422 581 919,34 167 570 496,59 167 570 496,59 984 436,55 984 436,55 1 000 000,00 1 000 000,00 356 591,37 356 591,37 208 414,43 208 414,43 107 486 299,78 107 486 299,78 18 363 564,51 18 363 564,51 108 827 327,70 108 827 327,70 19 571 978,94 19 571 978,94 17 530 921,18 17 530 921,18 4 174 894,18 4 174 894,18 55 625 688,30 55 525 137,30 30 050 388,25 30 050 388,25 43 694 639,67 42 908 206,28 35 893 094,13 35 787 579,27 116 851 249,15 115 964 264,76 70 118 376,56 70 012 861,70 108 167 474,87 101 518 497,45 29 896 118,58 29 630 383,63 21 698 854,84 21 698 854,84 4 929 821,58 4 929 821,58 119 476 098,74 119 476 098,74 19 092 436,04 19 092 436,04 51 318 333,12 51 318 333,12 36 094 853,88 36 094 853,88 300 660 761,57 294 011 784,15 90 013 230,08 89 747 495,13 76 115 872,50 76 115 872,50 34 996 701,80 34 996 701,80 959 757,03 959 757,03 71 697,51 71 697,51 77 075 629,53 77 075 629,53 35 068 399,31 35 068 399,31 91

VII.1 Pomoc Techniczna Razem Oś priorytetowa VII 52 566 543,99 52 566 543,99 21 525 248,45 21 525 248,45 52 566 543,99 52 566 543,99 21 525 248,45 21 525 248,45 Ogółem 1 755 270 294,83 1 738 744 767,94 670 147 995,48 665 585 065,67 Ponadto, w załączniku nr 16 do ustawy budżetowej na 2011 rok z dnia 20 stycznia 2011 r., ustalony został dla Województwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego limit wydatków budżetu środków europejskich na poziomie 941 566 000 PLN, w tym limit wydatków dla Instytucji Zarządzającej RPO WŁ na lata 2007 2013 wynosi 929 986 023 PLN (różnica w wysokości limitów jest związana z uwzględnieniem wydatków na projekty realizowane w ramach RPO WŁ przez Państwowe Jednostki Budżetowe 11 579 977,00 PLN). W lipcu 2011 roku IZRPO WŁ wystąpiło do Ministra Rozwoju Regionalnego o uruchomienie rezerwy celowej w ramach środków budżetu środków europejskich, wnioskiem o przyznanie środków z budżetu środków europejskich oraz o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego nr 2/2/2011/RPO/15 z dnia 19 lipca 2011 r., z uwagi na fakt, iż wykorzystano w 71,87% przekazanych środków budżetu środków europejskich w części budżetowej, (limit: 462 307 000,00 PLN, wykorzystanie: 332 269 186,18 PLN). Ponadto, w październiku 2011 roku IZRPO WŁ wystąpiło do Ministra Rozwoju Regionalnego o uruchomienie rezerwy celowej w ramach środków z budżetu państwa przeznaczonych na pomoc publiczną (współfinansowanie), wnioskiem o przyznanie środków z budżetu środków europejskich oraz o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego nr 3/2/2011/RPO/15 z dnia 27 października 2011 r., z uwagi na fakt, iż wykorzystano w 83,96% przekazanych środków dotacji celowej w części budżetowej, w ramach środków przeznaczonych na pomoc publiczną (limit: 25 671 000,00 PLN, wykorzystanie: 21 554 483,72 PLN). W listopadzie 2011 roku IZRPO WŁ wystąpiło do Ministra Rozwoju Regionalnego o uruchomienie rezerwy celowej w ramach środków z budżetu środków europejskich, wnioskiem o przyznanie środków z budżetu środków europejskich oraz o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego nr 4/2/2011/RPO/15 z dnia 8 listopada 2011 r., z uwagi na fakt, iż wykorzystano w 92,49 % przekazanych środków budżetu środków europejskich w części budżetowej, (limit: 602 610 700,00 PLN, wykorzystanie: 557 327 968,31PLN). Biorąc powyższe pod uwagę MRR przekazało łącznie w ramach środków z budżetu środków europejskich kwotę 789 610 700,00 PLN, na rzecz: - IZRPO WŁ kwotę w wysokości 647 513 700,00 PLN, - Instytucji Pośredniczącej II stopnia tj. Centrum Obsługi Przedsiębiorcy kwotę w wysokości 142 097 000,00 PLN. Przyjęto od Beneficjentów 108 zabezpieczeń prawidłowej realizacji projektu w ramach RPO WŁ. Jednocześnie wyjaśniono i przypisano do poszczególnych projektów 445 zwrotów dokonanych przez Beneficjentów na rachunek Banku Gospodarstwa Krajowego oraz m.in. Urzędu. 92

Ponadto zakończono i ostatecznie rozliczono 134 projekty realizowane przez Beneficjentów w ramach RPO WŁ na lata 2007-2013. Przekazano na posiedzenie Zarządu WŁ 67 informacji w zakresie zbiorczych danych przekazanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Wprowadzono do Krajowego Systemu Informatycznego (SIMIK 07 13) 93 decyzje dotyczące zwrotów zarówno wynikających z wydanych zaleceń pokontrolnych jak i w ramach weryfikacji wniosków o płatność Beneficjenta. W związku z prawidłową realizacją zadań w ramach Budżetu Województwa Łódzkiego na 2011 rok przygotowano do realizacji 57 wniosków o zmianę do Budżetu. Ponadto, sporządzono i przekazano do MRR 14 sprawozdań w zakresie rozliczenia dotacji celowej w 2011 roku. Informacja o przeprowadzonych kontrolach W okresie 2011 r. przeprowadzono łącznie 120 kontroli na koniec realizacji projektów, w tym: - 24 kontrole projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej I Infrastruktura transportowa, - 37 kontroli projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej II Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, - 1 kontrolę projektu dofinansowanego w ramach osi priorytetowej III Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość, - 40 kontroli projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej IV Społeczeństwo informacyjne, - 15 kontroli projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej V Infrastruktura społeczna, - 2 kontrole projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej VI Odnowa obszarów miejskich, - 1 kontrolę systemową COP. Wśród ww. kontroli przeprowadzono 101 kontroli planowych projektów (w tym na zakończenie realizacji projektu) oraz 18 kontroli doraźnych (w tym kontrole w zakresie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego 303 postępowania, trwałości projektu, oraz kontrole efektu rzeczowego). W 22 przypadkach kontroli stwierdzono, że realizacja projektów przebiega bez zastrzeżeń. W 20 przypadkach kontroli stwierdzono, że zadania są realizowane z zastrzeżeniami, które obejmowały, m.in.: dokonywanie korekt na dokumentach księgowych, brak procedur gwarantujących przechowywanie dokumentów związanych z realizacją projektu w terminach wymaganych umową o dofinansowanie, stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych, ponoszenie wydatków nie ujętych we wniosku o dofinansowanie, co stanowi koszty niekwalifikowalne oraz nieprawidłową promocję projektu. W 31 przypadkach kontroli stwierdzono, że zadania są realizowane z uchybieniami, które obejmowały, m.in.: naruszenia w stosowaniu ustawy Prawo zamówień publicznych, niezgodność w zakresie efektu rzeczowego projektu z wnioskiem o dofinansowanie, uznanie części wydatków za niekwalifikowalne w związku faktem, iż przedstawiony do dofinansowania wydatek jedynie w części służył realizacji projektu współfinansowanego z RPO. 46 kontroli jest nadal w trakcie czynności kontrolnych. 93

Ponadto w ramach zadań kontrolnych realizowane są następujące zadania: - raportowanie o nieprawidłowościach (23 raporty, 4 zestawienia kwartalne w 2011 r.), - opracowywanie rocznego planu kontroli na 2012 r., włączając w to COP, Wydział ds. Kontroli zamówień publicznych, Departament Kontroli i Skarg, - opracowywanie postanowień o wszczęciu postępowania administracyjnego i decyzji w przedmiocie zwrotu kwot nieprawidłowości, - pełnienie funkcji sekretariatu grupy roboczej ds. wymiany informacji dotyczących wdrażania regionalnego programu operacyjnego województwa łódzkiego na lata 2007 2013 (posiedzenie dotyczące korekt finansowych nakładanych w związku z naruszeniem Prawa zamówień publicznych odbyło się 17.05.2011 r., udział wzięło 67 osób, w tym członkowie grupy i zaproszeni goście). W okresie od 1 kwietnia 2011 r. (data powołania Wydziału ds. Kontroli Zamówień Publicznych) do 31 grudnia 2011 r. przeprowadzono łącznie 34 kontrole projektów w zakresie zamówień publicznych, w tym: - 11 kontroli projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej I Infrastruktura transportowa, - 16 kontroli projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej II Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, - 1 kontrolę projektu dofinansowanego w ramach osi priorytetowej III Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość, - 1 kontrolę projektu dofinansowanego w ramach osi priorytetowej IV Społeczeństwo informacyjne, - 4 kontrole projektów dofinansowanych w ramach osi priorytetowej V Infrastruktura społeczna, - 1 kontrolę projektu dofinansowanego w ramach osi priorytetowej VI Odnowa obszarów miejskich, Wśród ww. kontroli przeprowadzono 6 kontroli planowych projektów oraz 28 kontroli doraźnych. W ramach ww. kontroli skontrolowano 126 postępowań o udzielenie zamówień publicznych. W 11 przypadkach kontroli stwierdzono, że realizacja projektów przebiega bez istotnych zastrzeżeń. W 21 przypadkach kontroli stwierdzono, że zadania są realizowane z istotnymi zastrzeżeniami, które obejmowały stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych. 12 kontroli jest nadal w trakcie czynności kontrolnych, zaś w przypadku 2 kontroli toczy się postępowanie administracyjne. Łącznie w dwóch wydziałach przeprowadzono 429 kontroli projektów w zakresie zamówień publicznych. 94

DEPARTAMENT DS. PO KAPITAŁ LUDZKI w zakresie umów i aneksów zawartych w 2011 roku pomiędzy Województwem a Ministerstwem Rozwoju Regionalnego: W dniu 30 sierpnia 2011 roku zawarto w Warszawie Aneks nr 6 do Porozumienia z dnia 22 czerwca 2007 roku, numer KL/ŁO/2007/1 w sprawie realizacji komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Aneks zawarto pomiędzy MRR, reprezentowanym przez Pana Marcelego Niezgodę - Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. W dniu 26 kwietnia 2011 roku zawarto w Warszawie Aneks nr 1 do Umowy o dofinansowanie Rocznych Planów Działania Pomocy Technicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki z dnia 25 listopada 2010 roku, nr POKL.10.01.00-10-001/11-00. Aneks zawarto pomiędzy MRR, reprezentowanym przez Pana Marcelego Niezgodę - Podsekretarza Stanu w MRR, a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. W dniu 28 września 2011 roku w Warszawie podpisano Aneks Nr 1 do umowy Dotacji Celowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki dla Województwa Łódzkiego na 2011 r. nr ŁO/POKL/DC/2011/1. Aneks zawarto pomiędzy Skarbem Państwa Ministrem Rozwoju Regionalnego, reprezentowanym przez Pana Marcelego Niezgodę - Podsekretarza Stanu w MRR, a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. W dniu 28.11.2011 r. w Warszawie podpisano Porozumienie 2/2011 pomiędzy MRR, reprezentowanym przez Panią Dorotę Bortnowską - Zastępcę Dyrektora Departamentu Zarządzania Europejskim w MRR a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. Przedmiotem Porozumienia 2/11 jest współpraca w zakresie realizacji projektu badawczego pt.: Lokalne scenariusze zmian demograficznych: polityki publiczne i strategie, dotyczące zrównoważonego rozwoju, rozwoju umiejętności i wzrostu zatrudnienia. Projekt będzie realizowany w 2012 roku przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, MRR, Województwo, małopolskie oraz pomorskie. W dniu 22 grudnia 2011 r. w Warszawie podpisano Aneks Nr 2 do Porozumienia w sprawie powierzenia przetwarzania danych osobowych w ramach realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Nr KL/ŁO/DO/2008/1. Aneks zawarto pomiędzy MRR, reprezentowanym przez Pana Marcelego Niezgodę - Podsekretarza Stanu w MRR a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. 95

w zakresie umów i aneksów zawartych w 2010 roku pomiędzy Województwem Łódzkim a Wojewódzkim Urzędem Pracy pełniącym funkcje Instytucji Pośredniczącej II Stopnia (IP2): W dniu 26 maja 2011 r. roku został zawarty w Łodzi Aneks nr 2 do Porozumienia z dnia 7 września 2007 roku, numer KL.0116/1/07 w sprawie dofinansowania 6.1, 6.2, 6.3 Priorytetu VI w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Aneks zawarto pomiędzy Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ, a WUP reprezentowanym przez Pana Andrzeja Kaczorowskiego p.o. Dyrektora WUP. W dniu 26 maja 2011 r. został zawarty w Łodzi Aneks nr 2 do Porozumienia z dnia 7 września 2007 roku, numer KL.0116/2/07 w sprawie dofinansowania 7.1, 7.2, 7.3 Priorytetu VII w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Aneks zawarto pomiędzy Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ, a WUP reprezentowanym przez Pana Andrzeja Kaczorowskiego p.o. Dyrektora WUP w Łodzi. W dniu 2 lutego 2011 r. zawarto Porozumienie Nr KL0116/1/11 w sprawie powierzenia WUP jako Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia (IP2) w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki, zadań oraz dofinansowania w ramach Priorytetu X Pomoc Techniczna Działania 10.1 Pomoc Techniczna w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Porozumienie zawarto pomiędzy Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ, a WUP reprezentowanym przez Pana Andrzeja Kaczorowskiego p.o. Dyrektora WUP. Przedmiotowe Porozumienie stanowi załącznik Nr 1 do Uchwały Zarządu WŁ Nr 100/11 z dnia 28 stycznia 2011 r. w sprawie: określenia wysokości środków z Pomocy Technicznej na lata 2011-2015 dla Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia (Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi) oraz określenia praw i obowiązków Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia związanych z realizacją Rocznych Planów Działania Pomocy Technicznej w ramach PO Kapitał Ludzki. W dniu 26 lipca 2011 r. w Łodzi zawarto Aneks Nr 1 do Porozumienia w sprawie powierzenia WUP, jako Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia (IP2) w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki, zadań oraz dofinansowania w ramach Priorytetu X Pomoc Techniczna Działanie 10.1 Pomoc Techniczna w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki Nr KL.0116/1/011, zawartego w dniu 2 lutego 2011 roku. Aneks zawarto pomiędzy WUP reprezentowanym przez Pana Andrzeja Kaczorowskiego p.o. Dyrektora WUP, a Województwem, reprezentowanym przez Pana Marcina Bugajskiego - Członka Zarządu WŁ oraz Pana Dariusza Klimczaka - Członka Zarządu WŁ. Przedmiotowy Aneks stanowi załącznik Nr 1 do Uchwały Zarządu WŁ Nr 1107/11 z dnia 19 lipca 2011 r. w sprawie: zmiany Uchwały Nr 100/11 Zarządu WŁ z dnia 28 stycznia 2011 r. w sprawie: określenia wysokości środków z Pomocy Technicznej na lata 2011-2015 dla Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia oraz określenia praw i obowiązków Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia związanych z realizacją Rocznych Planów Działania Pomocy Technicznej w ramach PO Kapitał Ludzki. 96

w zakresie tworzenia dokumentów programo wych PO Kapitał Ludzki: W 2011 r. zaktualizowano Instrukcje Wykonawcze IP PO Kapitał Ludzki przy współudziale Departamentu Finansów. Powyższe Instrukcje zostały zatwierdzone przez MRR, pełniącego funkcję Instytucji Zarządzającej Programem w dniu 3 czerwca 2011 r. Przedmiotowe Instrukcje zostały wprowadzone Zarządzeniem Marszałka WŁ Nr 72/11 z dnia 27 czerwca 2011 roku jako wersja 05 Instrukcji Wykonawczych Instytucji Pośredniczącej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w Województwie Łódzkim. Instrukcje Wykonawcze regulują ścieżki postępowania dotyczące m.in. naboru i oceny projektów, przepływów finansowych, monitoringu i ewaluacji, zarządzania systemem oraz innych procesów realizowanych przez IP. W związku ze zmianami w systemie wdrażania PO KL oraz w strukturze organizacyjnej WUP - IP2 zaktualizowany został Podręcznik Instrukcji Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi Instytucji Pośredniczącej 2 Stopnia dla Priorytetu VI i VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Przedmiotowy Podręcznik wersja 05 został zatwierdzony przez Instytucję Pośredniczącą 15 kwietnia 2011 r. Dodatkowo w roku 2011 zmieniano poszczególne procedury zapisane w Podręczniku Instrukcji Wykonawczych IP2, które zatwierdzono odpowiednio: 24 maja 2011 roku, 8 czerwca 2011 roku, 10 czerwca 2011roku, 22 czerwca 2011 roku, 21 października 2011 roku., 4 listopada 2011 r., 29 listopada 2011 roku. 26 sierpnia 2011 r. Instytucja Zarządzająca PO KL wystąpiła do IP o aktualizację dokumentu pn. Opis Systemu Zarządzania i Kontroli. Po przeprowadzeniu konsultacji w zakresie przedmiotowego dokumentu z IP2 oraz Departamentem Finansów, dokument został przekazany do Instytucji Zarządzającej POKL w dniu 21 września 2011 r. celem akceptacji. W dniu 30 listopada 2011 r. IP otrzymała stanowisko IZ wobecaktualizacji OSZIK, informujące o jego poprawnym sporządzeniu. Tak zaakceptowany dokument został przekazany do następujących komórek organizacyjnych: Departament Finansów, Departament Organizacyjny (Wydział Kadr), IP2. Powyższe trzy dokumenty programowe Instrukcje Wykonawcze IP, Instrukcje Wykonawcze IP 2 oraz OSZiK są strategicznymi dokumentami programowymi, które regulują kompleksowo wszystkie kwestie prawidłowego zarządzania środkami Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach komponentu regionalnego PO KL dla WŁ obejmując realizację projektów konkursowych i systemowych w obszarach: programowanie, zarządzanie, przepływy finansowe, promocję, monitoring, ewaluację, kontrolę i rozliczanie. W związku z tym przed ich zatwierdzeniem dokumenty te są poddawane konsultacjom zarówno wewnątrz Urzędu jako IP jak i z WUP jako IP2 oraz z MRR jako IZ. w zakresie sprawozdawczości PO Kapitał Ludzki: Instytucja Pośrednicząca przygotowała i przekazała do Instytucji Zarządzającej: do 10-tego dnia kalendarzowego miesiąca następującego po kwartale w 2011 roku ankietę monitorującą stan przygotowań do wdrażania PO Kapitał Ludzki dla Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi (IP), odpowiednio za I, II, III i IV kwartał. Ankieta monitorująca stan zatrudnienia w Instytucji Pośredniczącej zawiera dane dotyczące docelowego oraz obecnego stanu zatrudnienia (w odniesieniu 97

do określonego okresu sprawozdawczego) w komórkach merytorycznych i obsługowych zaangażowanych we wdrażanie PO KL. Instytucja Pośrednicząca do 10-tego dnia kalendarzowego każdego miesiąca przygotowuje i przesyła do IZ Informację Miesięczną z realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zgodnie ze wzorem określonym w Zasadach systemu sprawozdawczości PO KL 2007-2013. Wyżej wymieniony dokument przesyłany jest cyklicznie to jest do 10-tego dnia kalendarzowego. W dniu 31 stycznia 2011 r. IP 2 przekazało zgodnie z obowiązującym Zasadami systemu sprawozdawczości PO KL 2007 2013 Sprawozdanie Roczne z realizacji Działań Priorytetu VI, VII PO KL. Po wprowadzeniu uwag przekazywanych przez IP sprawozdanie zostało skorygowane przez IP2 i ostatecznie zatwierdzone przez IP 10 lutego 2011 r. W dniu 21 lutego 2011 r. IP przekazała do IZ Sprawozdanie Roczne z realizacji Priorytetów VI, VII, VII, IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w Województwie za okres 1 stycznia 2010 31 grudnia 2010 r. Po korekcie sprawozdania (przesłanej do IZ 31 marca 2011 r.), sprawozdanie zostało zatwierdzone przez IZ w dniu 12 kwietnia 2011 roku. W dniu 1 sierpnia 2011 r. IP 2 przekazało zgodnie z obowiązującymi Zasadami systemu sprawozdawczości PO KL 2007-2013 Sprawozdanie Okresowe z realizacji Działań w ramach Priorytetów VI oraz VII PO KL za I półrocze 2011 r. W dniu 9 sierpnia 2011 r. IP2 przekazała korektę przedmiotowego sprawozdania, które IP zatwierdziła w dniu 11 sierpnia 2011 roku. W dniu 17 sierpnia 2010 r. IP przekazała do IZ Sprawozdanie Okresowe z realizacji Priorytetów VI, VII, VIII i IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w Województwie za I półrocze 2011 r. Po korekcie sprawozdania (przesłanej do IZ 4 października 2011 r.) sprawozdanie zostało zatwierdzone przez IZ w dniu 10 października 2011 r. Ponadto Wydział KL.I przygotowywał informacje na potrzeby Departamentu Polityki Regionalnej dotyczące wdrażania Priorytetów VI, VII, VIII i IX PO KL. Przedmiotowe dane wykorzystywane są w informacjach przekazywanych w formie prezentacji przez Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej w czasie posiedzeń Sejmiku i Zarządu WŁ. Ponadto co miesiąc do 10 dnia każdego miesiąca kalendarzowego przygotowywana jest tabela Monitorowania realizacji PO KL, która zawiera zestawienie dane statystyczne obrazujące poziom wdrażania komponentu regionalnego w Województwie (od czerwca 2009 - tabela Monitorowania realizacji PO KL przekazywana jest do Komisji Rozwoju Regionalnego, Gospodarki Przestrzennej, Transportu i Komunikacji Sejmiku WŁ). w zakresie przygotowania systemów informatycznych niezbędnych dla prawidłowego i sprawnego wdrażania PO Kapitał Ludzki: KSI (Krajowy System Informatyczny) W trakcie 2011 r. przeprowadzono szkolenia z procedur bezpiecznej pracy w KSI SIMIK 07-13 dla 27 pracowników Urzędu. Sporządzono również w zakresie uprawnień do KSI: - 27 wniosków o nadanie uprawnień, - 28 wniosków o zmianę uprawnień, - 8 wniosków o wycofanie uprawnień, 98

- 16 wniosków o czasowe wycofanie uprawnień, które zostały wysłane przez IP do IZ. Proces ten kontynuowany jest na bieżąco. LSI (Lokalny System Informatyczny) W trakcie 2011 roku przeprowadzono powtórne szkolenia poszerzone o bieżące zmiany w dokumentach PO Kapitał Ludzki dotyczące wprowadzania do niego danych oraz z zakresu bezpiecznego korzystania z Lokalnego Systemu Informatycznego dla 122 pracowników Departamentu PO Kapitał Ludzki Urzędu. Kontynuowane jest na bieżąco wprowadzanie danych do wdrożonego w roku 2010 Lokalnego Sytemu Informatycznego do niżej wymienionych modułów: - Moduł Programowania i Ogłaszania Konkursów, - Moduł Oceny i Kontraktacji Projektów (konkursy), - Moduł Oceny i Akceptacji wniosków o płatność, - Moduł Kontroli, Monitorowania, Sprawozdawczości i Raportowania, - Moduł Baza Adresowa, - Moduł Projekty, - Moduł Obsługi Działalności Promocyjnej, - Moduł Projektów Systemowych i Pomocy Technicznej, - Moduł Obsługi Finansowej wniosków o płatność, - Moduł Baza Korespondencyjna. w zakresie Planów Działań (PD) PO Kapitał Ludzki: Instytucja Pośrednicząca przygotowuje co roku odrębny PD dla Priorytetów VI, VII, VIII, IX. 2 sierpnia 2011 r. IP przekazała do IZ PO KL, pierwsze projekty Planów Działania na rok 2012 PO KL dla Priorytetów VI, VII, VIII i IX PO KL; 30 sierpnia 2011 r. przekazano IP uwagi Komisji Europejskiej do I wersji PD. 5 września 2011 r. przekazano IP uwagi IZ PO KL do pierwszej wersji PD; 16 września 2011 r. IP przekazała do IZ PO KL swoje stanowisko w sprawie przesłanych uwag do I wersji PD; 3 października 2011 r. przekazano IP uwagi Komitetu Monitorującego PO KL do I wersji PD ( dot. Działania 7.2.2); 5 października 2011 r. IP przekazała do Komisji Europejskiej swoje stanowisko w sprawie przesłanych uwag do I wersji PD; 12 października 2011 r. IZ PO KL przekazała swoje stanowisko do przesłanej przez IP opinii; 27 października 2011 r. IP przekazała swoje stanowisko do uwagi zgłoszonej przez Komitet Monitorujący PO KL do I wersji PD; W dniu 24 października 2011 r. po wprowadzaniu korekt w oparciu o uwagi IZ, Komisji Europejskiej IP przekazała do IZ PO KL drugą wersję Planów Działania na rok 2012 PO KL dla Priorytetów VI, VII, VIII i IX PO KL; 15 listopada 2011 r. przekazano IP uwagi IZ PO KL do drugiej wersji PD; 22 listopada 2011 r. przekazano IP uwagi Komisji Europejskiej do drugiej wersji PD. Po wprowadzaniu korekt w oparciu o uwagi IZ, Komisji Europejskiej oraz w oparciu o społeczne konsultacje na stronach www IP/IP2 w dniu 25 listopada 2011 PKM PO KL rekomendował Uchwałą nr 4/11 Instytucji 99

Zarządzającej Roczne Plany Działania na rok 2012 dla Priorytetu VI, VII, VIII, IX PO KL. 28 listopada 2011 r. IP przekazała do IZ PO KL, trzecią finalną wersję Planów Działania na rok 2012 PO KL dla Priorytetów VI, VII, VIII i IX PO KL; 5 grudnia 2011 r. Komitet Monitorujący Program Operacyjny Kapitał Ludzki podjął uchwałę nr 87, w której zatwierdził Plany Działania opracowane przez Instytucję Pośredniczącą dla Priorytetów VI - IX w Województwie. Na podstawie rekomendacji Komitetu Monitorującego PO KL Instytucja Zarządzająca PO KL w dniu 30 grudnia 2011 r. zatwierdziła następujące Plany Działań opracowane przez IP dla Priorytetów VI IX w Województwie: - Plan Działania na rok 2012 dla Priorytetu VI w województwie łódzkim, - Plan Działania na rok 2012 dla Priorytetu VII w województwie łódzkim, - Plan Działania na rok 2012 dla Priorytetu VIII w województwie łódzkim, - Plan Działania na rok 2012 dla Priorytetu IX w województwie łódzkim. w zakresie badań ewaluacyjnych realizowanych przez IP: W 2011 roku zostały przeprowadzone dwa badania ewaluacyjne: Ocena efektywności i skuteczności projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI, VIII Poddziałanie 6.1.1, Działanie 6.2, 8.1. na rozwój postaw przedsiębiorczych w Województwie. Badanie ewaluacyjne zostało zrealizowane przez firmę POLICY& ACTION GROUP UNICONSULT Sp. z o. o. w IV kwartale 2011 r., w terminie 05.10.2011-07.12.2011. Głównym celem badania była ocena efektywności i skuteczności projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI, Poddziałanie 6.1.1, Działanie 6.2, Priorytetu VIII, Działanie 8.1 oraz ocena wpływu interwencji na rozwój postaw przedsiębiorczych w Województwie. Wpływ projektów realizowanych w ramach Poddziałania 9.1.1 na zmniejszenie nierówności w dostępie do edukacji przedszkolnej z uwzględnieniem możliwości godzenia ról zawodowych i rodzinnych przez rodziców. Badanie ewaluacyjne zostało zrealizowane przez firmę Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o.o. w IV kwartale 2011 r., w terminie 05.10.2011-07.12.2011. Głównym celem badania była ocena wpływu projektów realizowanych w ramach Poddziałania 9.1.1na zmniejszenie nierówności w dostępie do edukacji przedszkolnej oraz ocena możliwości godzenia ról zawodowych i rodzinnych przez rodziców. w zakresie obsługi Podkomitetu Monitorującego Kapitał Ludzki: Progra m Operacyjny W 2011 r. odbyły się 4 posiedzenia Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Na posiedzeniach obecni byli członkowie PKM PO KL - przedstawiciele strony samorządowej, strony rządowej, przedstawiciele partnerów społecznych i gospodarczych, a także obserwatorzy, m. in. Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Komisji Europejskiej. XII Posiedzenie Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki WŁ odbyło się 7 kwietnia 2011 r. Podkomitet Monitorujący PO KL podjął 100

Uchwałę nr 1/11 w sprawie: zatwierdzenia Tabel wdrażania rekomendacji z badań ewaluacyjnych. Ponadto przedstawione zostały założenia projektu innowacyjnego Metodyka zarządzania wiekiem, jako innowacyjne rozwiązanie wspierające aktywność zawodową pracowników 50+, realizowanego w ramach Priorytetu VIII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Między XII a XIII posiedzeniem, w trybie obiegowym PKM PO KL przyjął Uchwałę nr 2/11 z w sprawie: zmiany Uchwały nr 5/10 z dnia 28 października 2010 roku w sprawie rekomendowania Instytucji Zarządzającej rocznych Planów Działania na rok 2011 dla Priorytetu VI, VII, VIII oraz IX. XIII posiedzenie Podkomitetu Monitorującego PO KL odbyło się 30 czerwca 2011 r. Podczas posiedzenia został omówiony aktualny stan wdrażania Priorytetów VI, VII, VIII, IX PO KL, zmiany w Planach Działania na rok 2011 oraz planowane modyfikacje Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Przedstawiona została prezentacja dotycząca spółdzielczości socjalnej w województwie łódzkim oraz zaprezentowany został projekt Od placka drożdżowego do tortu weselnego, czyli od ucznia do mistrza jako przykład dobrych praktyk. XIV posiedzenie Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki odbyło się w dniu 25 października 2011. Został omówiony aktualny stan wdrażania Priorytetów VI, VII, VIII, IX PO KL oraz założenia Planów Działania na rok 2012. Przedstawiona została prezentacja podsumowująca przeprowadzone kontrole projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. XV posiedzenie Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki odbyło się 25 listopada 2011 r. Głównym punktem obrad XV posiedzenia Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki było podjęcie: - uchwały nr 3/11 w sprawie: przyjęcia Regulaminu Pracy Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki komponent regionalny dla województwa łódzkiego, - uchwały nr 4/11 w sprawie: rekomendowania Instytucji Zarządzającej Planów działania na rok 2012 dla Priorytetów VI, VII, VIII, IX. Ponadto został omówiony aktualny stan wdrażania komponentu regionalnego PO KL oraz przedstawiona została prezentacja dotycząca Regionalnej Sieci Tematycznej dla województwa łódzkiego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. W 2011 r. odbyło się jedno posiedzenie (18 lipca 2011 r.) Grupy roboczej ds. opracowania rocznych Planów Działania dla Priorytetów VI, VII, VIII oraz IX. w zakresie Komponentu Regionalnego: Realizowano działania, do których należało: Stworzenie oraz bieżące monitorowanie następujących baz danych: - Baza danych dotycząca umów podpisanych w ramach Priorytetu VI-IX PO KL; - Baza danych dotycząca stopnia wydatkowania środków w ramach poszczególnych źródeł finansowania dotacji celowej i środków europejskich w ramach Priorytetu VIII i IX PO KL; 101

- Baza danych dotycząca bieżącego monitorowania dostępności środków w budżecie oraz na kontach poszczególnych Poddziałań Priorytetu VIII-IX PO KL; - Baza danych dotycząca planowanych wypłat dla projektów konkursowych i systemowych w ramach Priorytetów VIII i IX; - Baza danych dotycząca wydatkowania środków Beneficjentom w ramach dotacji celowej i środków europejskich w ramach Priorytetów VIII i IX; - Baza danych dotycząca ewidencjonowania zwrotów dokonanych przez Beneficjentów na rachunek Instytucji Pośredniczącej w ramach Priorytetów VIII i IX; - Baza danych dotycząca indywidualnego rozliczania każdego Beneficjenta Priorytetu VIII i IX PO KL; - Baza danych dotycząca zaangażowania środków dla projektów realizowanych w ramach Priorytetu VIII i IX PO KL. Sporządzenie łącznie 1 382 Zbiorczych Wniosków o Pierwszą i Kolejną Płatność dotacji celowej i środków europejskich: - w ramach Poddziałania 8.1.1 393 na kwotę 56 117 994,78 PLN; - w ramach Poddziałania 8.1.2 113 na kwotę 35 332 207,82 PLN; - w ramach Poddziałania 8.1.3 6 na kwotę 1 701 628,69 PLN; - w ramach Poddziałania 8.2.1 57 na kwotę 15 727 831,10 PLN; - w ramach Poddziałania 8.2.2 2 na kwotę 99 345,00 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.1 128 na kwotę 21 311 988,06 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.2 351 na kwotę 53 191 257,02 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.3 6 na kwotę 2 982 859,74 PLN; - w ramach Działania 9.2 116 na kwotę 19 999 276,49 PLN; - w ramach Działania 9.3 64 na kwotę 16 384 730,84 PLN; - w ramach Działania 9.4 46 na kwotę 9 975 896,82 PLN; - w ramach Działania 9.5 100 na kwotę 2 976 733,48 PLN. Wyjaśnienie do Departamentu Finansów 1394 zwrotów dokonanych przez Beneficjentów: - w ramach Poddziałania 8.1.1 371 zwrotów na kwotę 4 431 161,66 PLN; - w ramach Poddziałania 8.1.2 59 zwrotów na kwotę 2 020 519,38 PLN; - w ramach Poddziałania 8.1.3 5 zwrotów na kwotę 82 343,14 PLN; - w ramach Poddziałania 8.2.1 35 zwrotów na kwotę 411 609,65 PLN; - w ramach Poddziałania 8.2.2 1 zwrot na kwotę 5 305,93 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.1 133 zwroty na kwotę 1 116 510,43 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.2 431 zwrotów na kwotę 3 140 677,70 PLN; - w ramach Poddziałania 9.1.3 2 zwroty na kwotę 117 154,65 PLN; - w ramach Działania 9.2 55 zwrotów na kwotę 1 295 912,19 PLN; - w ramach Działania 9.3 41 zwrotów na kwotę 386 788,28 PLN; - w ramach Działania 9.4 25 zwrotów na kwotę 154 262,88 PLN; - w ramach Działania 9.5 236 zwrotów na kwotę 510 702,97 PLN; Przygotowywanie do Departamentu Finansów dyspozycji zwrotu do MRR kwot zwróconych przez Beneficjentów na rachunek bankowy Instytucji Pośredniczącej w ramach Priorytetu VI - IX PO KL; Wyjaśnienie do MRR zwrotów z rozliczonych transz dotacji rozwojowej z 2008 r. i 2009 r. oraz dotacji celowej i środków europejskich przyznanych w 2010 r.; Rozliczenie zwrotów dokonanych przez beneficjenta w danym roku w podziale na klasyfikację budżetową, działanie, podziałanie, źródło finansowania. 102

Potwierdzanie dostępności środków w budżecie na etapie przygotowywania projektów umów o dofinansowanie / aneksów do umów zmieniających wartość dofinansowania w ramach poszczególnych Poddziałań i Działań Priorytetu VIII i IX PO KL; Weryfikacja informacji otrzymanych z Departamentu Finansów dot. wykonania planu wydatków za dany okres; Przygotowanie prognozy środków certyfikowanych na 2012 rok dla Priorytetu VI - IX PO KL; Sporządzenie Poświadczeń i deklaracji wydatków IP za okres od grudnia 2010 do listopada 2011 na kwotę 438 714 438,42 PLN; Prowadzenie rejestru nieprawidłowości i korekt finansowych stwierdzonych w trakcie kontroli lub weryfikacji WBoP; Weryfikacja zestawienia kwartalnego za IV kwartał 2010 r. oraz I, II, III kwartał 2011 r. dotyczącego nieprawidłowości niepodlegających raportowaniu z IP II; Weryfikacja raportów kwartalnych (za IV kwartał 2010 r. oraz I kwartał 2011 r.) dotyczących nieprawidłowości otrzymanych z IP II; Przekazanie danych do sprawozdania za 2010 rok, I półrocze 2011 roku dotyczących zatwierdzonych WBoP, wypłaconych zaliczek oraz zwrotów dokonanych przez Beneficjentów w ramach Priorytetu VIII i IX PO KL; Przygotowywanie materiałów do projektu uchwały budżetowej na 2012 r. w ramach Priorytetu VI-IX PO KL; Przygotowywanie materiałów do projektu ustawy budżetowej na 2012r. Przygotowywanie wniosków o zmiany w planie wydatków i dochodów na 2011 rok w ramach Priorytetu VI-IX PO KL; Przygotowywanie sprawozdań z wykonania uchwały budżetowej na 2012 r. w ramach Priorytetu VI-IX PO KL; Przygotowywanie prognoz wydatkowania środków na kolejne miesiące; Prowadzenie rejestru Poświadczeń i deklaracji wydatków IP; Uzupełnienie danych w rejestrze obciążeń na projekcie oraz modułu korekty do wniosków o płatność KSI w zakresie korekt i nieprawidłowości wprowadzanych do rejestru obciążeń; Sporządzenie i przekazanie do IZ następujących wniosków rozliczających transzę dotacji celowej: - Rozliczenie roczne dotacji celowej w ramach PO KL na 2010 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie I transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie II transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie III transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie IV transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie V transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie VI transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie VII transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; 103

- Rozliczenie VIII transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie IX transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego; - Rozliczenie X transzy dotacji celowej w ramach PO KL na 2011 r. dla Województwa Łódzkiego. Sporządzanie i uaktualnianie w podziale na działania, poddziałania, klasyfikację budżetową środków otrzymanych z IZ w ramach VI - IX transzy dotacji celowej z komponentu regionalnego na 2011 r; Sporządzanie i uaktualnianie w podziale na działania, poddziałania, klasyfikacji budżetowej środków europejskich przyznanych przez IZ w ramach komponentu regionalnego na 2011 r; Przeliczanie dostępnej alokacji z uwzględnieniem podpisanych umów; Przeliczanie dostępnej alokacji z uwzględnieniem podpisanych umów, projektów umów, uchwał, projektów uchwał, list rankingowych i ogłoszonych konkursów; Sporządzanie i przekazywanie do MRR harmonogramów wydatków; Podział środków otrzymanych z IZ w podziale na źródła finansowania (środki z cz. 34 budżetu państwa, rezerw celowych oraz monitoring wykorzystania środków zgodnie z podziałem); Podział środków przyznanej dotacji celowej i środków europejskich w podziale na poszczególne Poddziałania i Działania Priorytetu VI - IX PO KL; Bieżąca analiza wydatkowania budżetu z poszczególnych Poddziałań i Działań w ramach Priorytetu VI IX PO KL przygotowywanie zestawienia dotyczącego procentowego wykonania budżetu na 2011 rok w ramach Priorytetu VI-IX PO KL; Przygotowanie, co miesiąc tabeli dotyczącej Monitorowania PO KL; Przygotowywanie projektu zmian do Instrukcji Wykonawczych Departamentu ds. PO Kapitał Ludzki w obrębie Wydziału; w zakresie Pomocy Technicznej: Do działań w tym zakresie należało: Weryfikacja i zatwierdzenie Wniosków Beneficjenta o Płatność z pomocy technicznej IP II: - Wniosek beneficjenta o płatność IP II z pomocy technicznej za IV kwartał 2010 r. - Wniosek beneficjenta o płatność IP II z pomocy technicznej za I kwartał 2011 r. - Wniosek beneficjenta o płatność IP II z pomocy technicznej za II kwartał 2011 r. - Wniosek beneficjenta o płatność IP II z pomocy technicznej za III kwartał 2011 r. - Wprowadzanie do Krajowego Systemu Informatycznego danych w oparciu o WBoP IP II; Sporządzanie, weryfikacja Wniosków Beneficjenta o Płatność z pomocy technicznej IP: - Wniosek beneficjenta o płatność IP z pomocy technicznej za IV kwartał 2010 r. 104

- Wniosek beneficjenta o płatność IP z pomocy technicznej za I kwartał 2011 r. - Wniosek beneficjenta o płatność IP z pomocy technicznej za II kwartał 2011 r. - Wniosek beneficjenta o płatność IP z pomocy technicznej za III kwartał 2011 r. - Wprowadzanie do Krajowego Systemu Informatycznego danych w oparciu o WBoP IP; Weryfikacja Umów, Porozumienia z WUP i Aneksów przedmiotem, których jest przyznanie środków o dofinansowanie Rocznych Planów Działania PT PO KL oraz dotacji celowej; Rozliczenie Umowy o Dofinansowanie Rocznych Planów Działania PT PO KL na lata 2007-2010 oraz przygotowanie Karty Zamknięcia Projektu; Rejestrowanie projektów Umów i Aneksów związanych z realizacją wydatków w ramach RPD PT PO KL; Sporządzanie załączników potwierdzających pokrycie lub zmniejszenie wydatku budżetowego na podstawie umów i zamówień oraz rezerwacja środków finansowych na podstawie wniosków o wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego; Sporządzanie załączników finansowych do faktur, rachunków, list płac i delegacji służbowych; Prowadzenie rejestru planu, wydatków z uwzględnieniem finansowania z EFS i JST oraz klasyfikacji budżetowej; Weryfikacja Wyciągów Bankowych w zakresie płatności wydatków i zwrotów z PT; Przygotowywanie informacji w celu otrzymania zaliczki z tytułu wyjazdu służbowego; Weryfikacja i potwierdzanie realizacji wydatków z PT PO KL w ramach zadań pn.: Roczny Plan Kosztów Szkoleń oraz Roczny Plan Kosztów Instytucji - koszty zakupu sprzętu oraz pozostałe koszty Instytucji Budżet Departamentu Organizacyjnego; Weryfikacja informacji otrzymanych z Departamentu Finansów dot. wykonania planu wydatków za dany okres; Rozliczanie zaliczek zagranicznych; Wnioskowanie o zmiany w budżecie PT; Miesięczna, kwartalna, półroczna i roczna analiza planu wydatków, realizacji, zaangażowania, zwrotów z PT PO KL i dochodów oraz monitoring stopnia wykorzystania środków z uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej; Opracowanie sprawozdań półrocznych i rocznych z realizacji RPD PT PO KL wraz z tabelą poczynionych odstępstw; Weryfikacja i zatwierdzanie sprawozdań półrocznych i rocznych z PT PO KL IP II; Przygotowanie informacji merytorycznych w związku z wykonaniem audytu zewnętrznego RPD PT PO KL za rok 2010; Comiesięczne rozliczanie wydatków finansowanych w ramach dotacji celowej w ramach PT PO KL; Opracowanie i uaktualniania harmonogramu przekazywania środków finansowych w ramach przyznanej dotacji celowej na PT; Weryfikacja i uaktualnianie ewidencji środków trwałych zakupionych ze środków Pomocy Technicznej; 105

Weryfikacja RPD PT PO KL IP II; Opracowanie Rocznego Planu Działania PT PO KL IP i jego zmian; Wprowadzenie danych do Krajowego Systemu Informatycznego dotyczących Umów o dofinansowanie RPD PT PO KL w zakresie IP II; Przygotowanie projektu Uchwały ZWŁ w sprawie przyjęcia RPD PT PO KL oraz jego zmian; Przygotowanie informacji w zakresie stopnia wykorzystania i zaangażowania wydatków zgodnie z obowiązującym Rocznym Planem Działania Pomocy Technicznej PO KL; Opracowanie częściowego planu zamówień publicznych w ramach zadań realizowanych z PT; Monitoring planu wydatków, przekazanych środków finansowych, zrealizowanych wydatków i zwrotów Regionalnych Ośrodków EFS; Przygotowanie Zbiorczych Wniosków o Kolejną Transzę Dotacji Celowej PO KL RO EFS oraz Ostatecznego Rozliczenia Dofinansowania; Weryfikacja i uzgadnianie kwot wydatków oraz zaangażowania w ramach zadań wynikających z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej; Monitoring cross-financingu; Przygotowanie projektu budżetu w zakresie dochodów i wydatków na rok 2012 z uwzględnieniem współfinansowania w 85% z EFS i 15% z JST i BP; Przygotowanie informacji opisowych półrocznych i rocznych z realizacji zadań i wydatków budżetowych; Bieżące monitorowane zmian w budżecie Województwa zakresie wydatków z Pomocy Technicznej w zakresie kontroli PO KL: Przygotowano Roczne Plany Kontroli oraz sprawozdania z realizacji Planów Kontroli w celu przekazania ich do Instytucji Zarządzającej. W dniu 23 grudnia 2010 roku IZ zatwierdziła Roczny Plan Kontroli na 2011 rok. Wydział Kontroli PO KL przeprowadził 3 cokwartalne aktualizacje ww. Planu Kontroli. Roczny Plan Kontroli za 2011 r. został zrealizowany zgodnie z założeniami określonymi przez IZ, sprawozdanie z jego realizacji jest w trakcie przygotowania i zostanie przekazane do IZ do dnia 30 stycznia 2012 r. W dniu 15 listopada 2011 r. został wysłany do akceptacji przez IZ Roczny Plan Kontroli na 2012 rok. IZ w dniu 29 grudnia 2011 r. przekazało do IP uwagi do powyższego dokumentu. Naniesione poprawki zostały przekazane do IZ w dniu 04 stycznia 2012 r. W dniu 11 stycznia 2012 r. IZ przekazała informację o zatwierdzeniu Rocznego Planu Kontroli na 2012 r. W dniu 18 października 2011 roku WUP (IP2) przekazał Plan Kontroli Projektów na miejscu na rok 2012, który został zatwierdzony przez IP w dniu 20 października 2011 r. Sprawozdanie z realizacji Planów Kontroli Projektów IP2 za 2011 rok zostało zrealizowane i przekazane do IP w terminie. Przeprowadzano planowane i doraźne kontrole projektów konkursowych, kontrole systemowe w ramach Priorytetów PO KL wdrażanych w Województwie: - 225 planowych kontroli projektów konkursowych, - 12 doraźnych kontroli projektów konkursowych, - 109 wizyt monitoringowych projektów konkursowych, w ramach kontroli planowych, 106

- 28 wizyt monitoringowych projektów konkursowych, niezależnych od kontroli na miejscu, W wyniku przeprowadzonych kontroli sporządzono 251 informacji pokontrolnych i wydano 70 zaleceń pokontrolnych. Na bieżąco prowadzono monitoring realizacji zaleceń pokontrolnych. Postęp wykonania Rocznego Planu Kontroli na 2011 r. wyniósł 30,20%, przy założeniu, że wykonanie powinno znajdować się na minimalnym poziomie 30,00%. W 2011 roku przeprowadzono 1 kontrolę prawidłowości realizacji Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej w IP2 (WUP w Łodzi). W 2011 roku przeprowadzono 3 kontrole Regionalnych Ośrodków Europejskiego Funduszu Społecznego w Łodzi, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu oraz 1 kontrolę doraźną Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego w Łodzi. Pracownicy Wydziału Kontroli PO KL w ramach Łódzkiej Akademii PO KL prowadzili cyklicznie moduł poświęcony kontroli projektów dofinansowanych z EFS (4 spotkania w roku 2011, po 1 w każdym kwartale). w zakresie Projektów Systemowych PO KL: Realizowano poniższe działania: Nadzór nad realizacją 6 projektów systemowych, których beneficjentami były komórki organizacyjne Urzędu i jednostki podległe (w tym: ocena wniosków o dofinansowanie, weryfikacja wniosków o płatność, monitorowanie realizacji projektów). - Projekt Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi - kontynuacja Priorytet VI, Poddziałanie 6.1.1 WUP; - Projekt Elastyczne rozwiązania na rynku pracy Priorytet VI, Poddziałanie 6.1.1 WUP (projekt ponadnarodowy z partnerem duńskim Jobcenter Aarhus); - Projekt Regionalna Strategia Innowacji - RSI 2030 Priorytet VIII, Poddziałanie 8.2.2 PO KL Departament ds. Przedsiębiorczości; - Projekt Kapitał innowacji. e-rozwój województwa łódzkiego Priorytet VIII, Poddziałanie 8.2.2 - Departament Infrastruktury, Wydział ds. Społeczeństwa Informacyjnego Departamentu Infrastruktury; - Projekt Animator kultury Priorytet IX, Działanie 9.4 Departament Kultury i Edukacji; - Projekt Łódzki Regionalny Program Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej - II edycja - Priorytet IX, Poddziałanie 9.1.3 - Departament Kultury i Edukacji Weryfikacja wniosków o płatność w ramach Priorytetu X Pomoc Techniczna PO KL; Realizacja zadań Regionalnej Sieci Tematycznej dla Województwa, zaangażowanej; w działania dotyczące wdrażania projektów innowacyjnych w ramach PO KL. Kontynuacja zadań Partnerskiej sieci współpracy i wymiany doświadczeń dotyczących interwencji w ramach PO Kapitał Ludzki wspierających realizację Regionalnych Strategii Innowacji INTREGRISNET, której Wydział Projektów Systemowych PO KL w imieniu Urzędu był liderem; Uczestnictwo w działaniach 2 sieci regionalnych: Międzyregionalnej sieci współpracy na rzecz rynku pracy i edukacji oraz Sieci Współpracy IP PO KL 107

województw: pomorskiego, łódzkiego, warmińsko-mazurskiego, kujawskopomorskiego i śląskiego w zakresie tworzenia regionalnych strategii wykorzystania środków PO KL. W kwestii oceny wniosków o dofinansowanie projektów systemowych podjęto następujące działania: W dniu 15.12.2010 r. zatwierdzono wniosek o dofinansowanie projektu Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi - kontynuacja - wartość projektu 3 051 535,00 zł. W dniu 08.02.2011 r. zatwierdzono wniosek o dofinansowanie projektu Elastyczne rozwiązania na rynku pracy - wartość projektu 3 819 027,46 zł. W dniu 10.02.2011 r. zatwierdzono wniosek o dofinansowanie projektu Animator kultury -wartość projektu 1 036 796,00 zł. W dniu 18.05.2011 r. zatwierdzono wniosek o dofinansowanie projektu Regionalna Strategia Innowacji - RSI 2030 - wartość projektu 1 855 900,00 zł. W dniu 27.06.2011 roku zatwierdzono wniosek o dofinansowanie projektu Kapitał innowacji. e-rozwój województwa łódzkiego - wartość projektu 1 892 460,00 zł. Zatwierdzono 6 wniosków o płatność dotyczących projektów rzeczowo zakończonych w 2010 r., w tym 5 końcowych: Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi 1 wniosek na kwotę 135 556,14 zł Kapitał Innowacji 2009. Promocja i komunikacja 1 wniosek na kwotę 283 299,83 zł Wymiana informacji i promocja dotycząca przewidywania zmian gospodarczych w województwie łódzkim 1 wniosek na kwotę 559 696,68 zł Łódzka Platforma Transferu Wiedzy 1 wniosek na kwotę 888 162,52 zł Aktualizacja RSI - Badania i Monitoring - 2 wnioski na łączną kwotę 764 907,90 zł (w tym jeden końcowy). Rozliczono rzeczowo i finansowo powyżej wymienione projekty oraz przygotowano karty zamknięcia, w tym również projekt Strategiczna mapa regionu Badania regionu łódzkiego z opracowaniem scenariuszy rozwojowych, który został rozliczony w 2010 r. Dokonano weryfikacji 3 wniosków o płatność w ramach Pomocy Technicznej PO KL za rok 2011 na łączną kwotę 5 093 086,17 zł W dniu 25.05.2011 r. zatwierdzony został wniosek o płatność za okres 01.01.2011-31.03.2011 na kwotę 1 378 710,23 zł. W dniu 12.08.2011 r. zatwierdzony został wniosek o płatność za okres 01.04.2011-30.06.2011 na kwotę 1 770 659,70 zł. W dniu 22.11.2011r. zatwierdzony został wniosek o płatność za okres 01.07.2011-3.09.2011 na kwotę 1 943 716,24 zł. Ponadto dokonano weryfikacji wniosku za IV kw. 2010 roku. na łączną kwotę 4 786 040,50 zł. 108

w zakresie organizacji pracy Regionalnej Sieci Tematycznej dla województwa łódzkiego Do głównych zadań RST należy opiniowanie strategii wdrażania projektów innowacyjnych i walidacja produktów finalnych projektów innowacyjnych, upowszechnianie rezultatów tych projektów oraz działania wspomagające beneficjentów. W tym zakresie: W dniu 23.09.2011 r. odbyło się II posiedzenie RST, w trakcie którego dokonano warunkowego przyjęcia strategii wdrażania projektu innowacyjnego. W dniu 12.12.2011 r. w Dzienniku Łódzkim ukazał się artykuł prasowy: Projekty innowacyjne w PO KLw województwie łódzkim - Jak? Ile? Dlaczego? przygotowany przez członków Regionalnej Sieci Tematycznej. W dniu 30.12.2011 r. na antenie Radia Łódź została wyemitowana audycja poświęcona projektom innowacyjnym z udziałem członków RST, ekspertów i przedstawicieli beneficjenta projektu innowacyjnego. Prowadzono część prac związanych z rejestrem projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej, realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL oraz prac w zakresie sprawozdawczości dla Krajowej Instytucji Wspomagającej (KIW). Przygotowywano prezentacje na spotkania przedstawicieli Sieci organizowane przez KIW oraz posiedzenia Podkomitetu Monitorującego POKL. W ramach Międzyregionalnej sieci współpracy i wymiany doświadczeń dotyczących interwencji w ramach PO Kapitał Ludzki wspierających realizację Regionalnych Strategii Innowacji INTREGRISNET zorganizowano 4 wizyty studyjne w regionach współtworzących sieć w województwie kujawsko-pomorskim (Toruń), województwie śląskim (Katowice), województwie pomorskim (Gdańsk), województwie warmińsko-mazurskim (Olsztyn). Uczestniczono ponadto w 2 wizytach studyjnych Międzyregionalnej sieci współpracy na rzecz rynku pracy i edukacji IP PO KL oraz w konferencji końcowej, które odbywały się w innych województwach oraz w 2 wizytach studyjnych Sieci Współpracy IP PO KL województw: pomorskiego, łódzkiego, warmińskomazurskiego, kujawsko- pomorskiego i śląskiego w zakresie tworzenia regionalnych strategii wykorzystania środków PO KL. w zakresie Obsługi Projektów Priorytetu VIII: Ogłoszono następujące konkursy: POKL/I/8.1.1/11 konkurs zamknięty - termin składania wniosków 27.04.-28.06.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 41 939 966,39 PLN - wpłynęły 425 wnioski - wycofano 3 wnioski - formalnie oceniono: pozytywnie 330, negatywnie 92 - merytorycznie oceniono: pozytywnie 121, negatywnie 209 109

POKL/II/8.1.1/11 konkurs zamknięty - termin składania wniosków 15.06.-16.08.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 41 440 919,72 PLN - wpłynęło 309 wniosków - wycofano 1 wniosek - formalnie oceniono: pozytywnie 254, negatywnie 54 - merytorycznie oceniono: pozytywnie 92, negatywnie 162 POKL/I/8.1.2/11- konkurs zamknięty - termin składania wniosków 03.01. 03.02.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 31 353 281,51 PLN - wpłynęły 74 wnioski - formalnie oceniono: pozytywnie 60, negatywnie 14 - merytorycznie oceniono: pozytywnie 16, negatywnie 44 POKL/I/8.2.1/11- konkurs zamknięty - termin składania wniosków 16.08.-16.09.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 10 000 000,00 PLN - wpłynęły 43 wnioski - formalnie oceniono: pozytywnie 40, negatywnie 3 - merytorycznie oceniono: pozytywnie 9, negatywnie 31 POKL/I/8.1.2/PN/11 - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 01.03.-17.06.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 7 000 000,00 PLN - wpłynął 1 wniosek - formalnie oceniono pozytywnie 1 wniosek - merytorycznie oceniono negatywnie 1 wniosek POKL/I/8.2.1/IN/11 - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 01.02.-16.05.2011 r. - alokacja na konkurs wyniosła 12 940 776,33 PLN - wpłynęło 19 wniosków - wycofano 1 wniosek - formalnie oceniono: pozytywnie 17, negatywnie 1 - merytorycznie oceniono: pozytywnie 6, negatywnie 11 Podpisano następujące umowy o dofinansowanie projektów w ramach PO KL: - w ramach Poddziałania 8.1.1 131 umów na łączną wartość 99 245 267,47 PLN (87 542 453,76 PLN wartość dofinansowania), - w ramach Poddziałania 8.1.2 30 umów na łączną wartość 43 273 204,42 PLN (43 273 204,42 PLN wartość dofinansowania), - w ramach Poddziałania 8.2.1 9 umów na łączną wartość 9 243 053,73 PLN (9 243 053,73 PLN wartość dofinansowania). Łączna liczba podpisanych umów wynosi: 170 na wartość 151 761 525,62 PLN (140 058 711,91 PLN wartość dofinansowania). Przygotowano 37 projektów uchwał. 110

w zakresie informacji i promocji PO KL: Realizowano zadania informacyjne i promocyjne mające na celu podniesienie świadomości mieszkańców Województwa na temat funduszy europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiego Funduszu Społecznego i Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Działania w głównej mierze dotyczyły budowania marki PO KL w regionie łódzkim, informowania potencjalnych beneficjentów o możliwościach wsparcia oraz działalności edukacyjnej beneficjentów realizujących projekty. Punkt Informacyjny PO KL W toku wykonywania ww. zadań kontynuowano działalność Punktu Informacyjnego PO KL przy ul. Roosevelta 15 w Łodzi. W ciągu roku pracownicy PI udzielili ponad 4200 informacji drogą telefoniczną, ponad 600 drogą mailową, obsłużyli ponad 1700 osób odwiedzających PI, przyjęli ponad 1400 wniosków o dofinansowanie. Konsultacje dotyczyły zagadnień związanych z wypełnianiem wniosków i wymagań związanych z udziałem w konkursach. Spotkania informacyjne, konferencje i inne wydarzenia Zorganizowano i uczestniczono łącznie w 87 przedsięwzięciach, w których wzięło udział ponad 2 200 osób. Najważniejsze wydarzenia to: Spotkanie informacyjne pt. Powiaty dla szkół zawodowych decydujące rozdanie środków unijnych. Działanie 9.2 Urząd Marszałkowski w Łodzi, 18.02.2011 r., Organizator: Departament ds. PO Kapitał Ludzki Liczba uczestników: 102, Piknik Funduszy Europejskich Manufaktura w Łodzi, 26.06.2011 r. Stoisko wystawiennicze Departamentu ds. PO Kapitał Ludzki, WUP oraz RO EFS. Organizator: Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej, VIII Jarmark Wojewódzki, Ul. Piotrkowska w Łodzi, 3-4.09.2011 r. Stoisko wystawiennicze Departamentu ds. PO Kapitał Ludzki, WUP oraz RO EFS; Organizator: Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej, Konferencja pt. Program Operacyjny Kapitał Ludzki rozpędza Łódzkie Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi, 07.10.2011 r. Organizator: Departament ds. PO Kapitał Ludzki we współpracy z WUP. Liczba uczestników: 120, Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego Open Days Instytut Europejski w Łodzi, 20.10.2011 r.organizator: Departament Polityki Regionalnej we współpracy z Departamentem ds. PO Kapitał LudzkiLiczba uczestników: 111, Spotkania z zakresu informacji i promocji projektów. Organizator: Departament Polityki Regionalnej; Przedstawiciel Departamentu ds. PO Kapitał Ludzki w roli prelegenta brał udział w 5 spotkaniach w regionie łódzkim dla beneficjentów z zakresu promocji projektów: - 09.11.2011 r. Bełchatów - 14.11.2011 r. Sieradz - 16.11.2011 r. Łowicz 111

- 22.11.2011 r. Łódź - 30.11.2011 r. Brzeziny Łódzka Akademia PO KL: Łódzka Akademia PO KL to inicjatywa Urzędu, która w formie spotkań edukacyjnych usprawnia wdrażanie PO Kapitał Ludzki i przygotowuje beneficjentów do realizacji projektów. Idea spotkań edukacyjnych rozpoczęła się w styczniu 2009 r. i była sukcesywnie wzbogacana o kolejne zagadnienia dotyczące przygotowania i realizacji projektów oraz wdrażania PO Kapitał Ludzki. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom beneficjentów, Łódzka Akademia PO KL w 2010 r. zmieniła swoją formułę. W styczniu br. odbyły się pierwsze warsztaty w ramach nowego cyklu B PLUS, poruszającego swoją tematyką zagadnienia związane z realizacją projektów, ich rozliczeniem, ewaluacją, promocją i kontrolą. Prowadzony dotychczas cykl B Łódzkiej Akademii PO KL został rozszerzony i udoskonalony. Części teoretyczne zostały przeformułowane na podstawie sugestii opiekunów projektów i przekazanych informacji, z czym projektodawcy mają najwięcej problemów i trudności na etapie realizacji projektu. Zaproponowane warsztaty mają pomóc beneficjentom w poprawnym rozliczaniu wniosku o płatność oraz wniosków z pomocą publiczną. Ponadto biorąc udział w warsztatach w ramach cyklu B PLUS Akademii beneficjenci będą mogli przygotować się do kontroli, nauczyć się skutecznie promować projekt i prowadzić poprawną ewaluację. Warsztaty w ramach Łódzkiej Akademii PO KL prowadzone są również w poszczególnych powiatach Województwa przez Regionalne Ośrodki EFS W 2011 r. przeprowadzono 19 warsztatów, przeszkolono ponad 300 osób. Kampania outdoor owa: W 2011 r. przeprowadzono kampanię outdoor ową promującą efekty wdrażania PO KL w regionie łódzkim: - reklama na 100 billboard ach, - reklama na 100 citylight ach, - reklama na tramwajach 2 składy po 2 wagony, - reklama na biletach MPK 5 mln szt. Kampania pozwoliła na dotarcie z informacją o PO KL do kilkudziesięciu milionów osób. Media: W ramach współpracy z TVP 3 Oddział w Łodzi w 2011 r. zlecił produkcję i emisję 12 audycji z cyklu Łódzki Kapitał Łódzki, w których prezentowane kluczowe kwestie związane z wdrażaniem PO KL w regionie łódzkim w 2011 r. W 2011 r. wyemitowano także 69 spotów reklamowych w TVP3. Podjęto współpracę z Radiem Łódź i Radiem Złote Przeboje celem 350 emisji 2 spotów promocyjnych dot. podsumowania wdrażania PO KL oraz planów na 2012 r. W celu publikowania w prasie ogłoszeń nt. konkursów oraz artykułów sponsorowanych, podjęto współpracę z Gazetą Wyborczą, Dziennikiem Łódzkim i Think Tank Europe. Łącznie w 2011 r. opublikowano 22 ogłoszenia dot. konkursów oraz 11 artykułów. 112

Internet: Znaczącą rolę w budowaniu marki PO KL odgrywa serwis internetowy www.pokl.lodzkie.pl. W 2011 r. odnotowano ponad 259 000 odwiedzin. Od początku funkcjonowania serwisu odnotowano blisko 592 000 odwiedzin. Dodatkowym narzędziem wspierającym działalność informacyjno-promocyjną jest publikowany cyklicznie na www.pokl.lodzkie.pl biuletyn pt.: Łódzki Kapitał Ludzki, będący zbiorem najważniejszych wydarzeń danego kwartału. Materiały promocyjne i publikacje: W 2011 r. zlecono produkcję dodatkowych materiałów promocyjnych, których rozpowszechnianie wspiera budowę marki PO KL w regionie. Zakupiono m.in.: długopisy, pióra, kołonotatniki, clipboard y, teczki i torby papierowe oraz smycze. Dodatkowo Wydział opracował 2 foldery: dot. Priorytetu VIII i dot. Priorytetu IX. Zlecono produkcję o łącznej liczbie 10 000 szt. Regionalne Ośrodki EFS: Koordynowano działania funkcjonujących od 2011 r. Regionalnych Ośrodków EFS w Piotrkowie Trybunalskim, Sieradzu i Łodzi, które wspierają działania informacyjnopromocyjne IP i IP2 w województwie łódzkim. Ośrodki usprawniały wdrażanie PO KL organizując i prowadząc liczne spotkania i szkolenia dla projektodawców oraz beneficjentów PO KL w regionie łódzkim. w zakresie obsługi Projektów Priorytetu IX: Ogłoszono następujące konkursy: POKL/9.2/11 - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 20.01.2011-30.03.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 55 000 000 - wpłynęło 137 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 118, negatywnie - 19 - merytorycznie oceniono pozytywnie 66, negatywnie 52 POKL/9.2/11 II - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 16.08.2011-23.09.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 35 000 000 - wpłynęło 110 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 101, negatywnie - 9 - merytorycznie oceniono pozytywnie 37, negatywnie 64 POKL/9.2/11 PN. - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 01.04.2011-17.06.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 10 000 000 - wpłynęło 9 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 8, negatywnie - 1 - merytorycznie oceniono pozytywnie 3, negatywnie 5 113

POKL/9.2/11 IN. - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 01.04.2011-30.06.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 10 000 000 - wpłynęło 14 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 11, negatywnie - 3 - merytorycznie oceniono pozytywnie 2, negatywnie 9 POKL/9.3/11 - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 21.02.2011-29.04.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 30 000 000 - wpłynęło 58 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 51, negatywnie - 7 - merytorycznie oceniono pozytywnie 20, negatywnie 34 POKL/9.4/11 - konkurs zamknięty - termin składania wniosków 01.02.2011-08.04.2011 - alokacja na konkurs wynosiła 7 000 000 - wpłynęło 124 wniosków - formalnie oceniono pozytywnie 111, negatywnie - 13 - merytorycznie oceniono pozytywnie 26, negatywnie 90 Umowy: Łącznie w ramach Priorytetu IX podpisano następującą liczbę umów o dofinansowanie projektów w ramach PO KL: - w ramach Poddziałania 9.1.1 8 umów na łączną wartość dofinansowania 6 340 728,39 PLN (łączna wartość projektów 6 554 047,44 PLN) - w ramach Poddziałania 9.1.2 1 umowa na łączną wartość dofinansowania 552 715,00 PLN - w ramach Działania 9.2 87 umów na łączną wartość dofinansowania 54 679 492,75 PLN (łączna wartość projektów 62 669 905,81 PLN) - w ramach Działania 9.3 30 umów na łączną wartość dofinansowania 27 917 617,81 PLN - w ramach Działania 9.4 11 umów na łączną wartość dofinansowania 6 381 257,63 PLN (łączna wartość projektów 7 507 361,92 PLN) - w ramach Działania 9.5 58 umów na łączną wartość dofinansowania 2 686 512,21 PLN Razem liczba podpisanych umów wynosi: 195 na łączną wartość dofinansowania 98 558 323,79 PLN. 114

DEPARTAMENT DS. PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w za k re sie polityki ro zwo ju przedsiębio rc zo ści: W ramach Programu Operacyjnego Współpracy Międzyregionalnej INTERREG IVC kontynuowana jest realizacja projektu Renewable Energy Regions Network. Projekt realizowany jest od września 2010 r. do stycznia 2013 r. W czerwcu 2011 r. odbyła się w regionie łódzkim wizyta studyjna partnerów projektu RENREN, poświęcona głównie zagadnieniom geotermii i biomasy. Projekt RENREN bada w jaki sposób samorządy regionalne mogą wspierać rozwój odnawialnych źródeł energii, a dzięki temu dążenia Unii Europejskiej do zapewnienia nowych, przyjaznych środowisku źródeł energii. RENREN pozwoli na określenie środków, jakie należy podjąć w celu poprawy ram prawnych, na poziomie regionalnym, dotyczących rozwoju energii odnawialnych. Zbadane zostaną również możliwości udoskonalenia różnych rodzajów technologii pozyskiwania energii z wiatru, biomasy i słońca. Prowadzona jest współpraca w ramach projektu Klaster Bioenergia dla Regionu Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów. W ramach współpracy następuje wymiana informacji, głównie w dziedzinie energetyki, z naciskiem na odnawialne źródła energii, w tym informacje o konferencjach, seminariach i szkoleniach z tego zakresu. Ponadto zorganizowano wspólnie z Oddziałem Techniki Cieplnej ITC Instytutu Energetyki w Łodzi Polsko-Ukraińskiego Forum Rozwoju Efektywności Energetycznej i Wdrażania Innowacyjnych Technologii Energetycznego Wykorzystania Biomasy i Odpadów. Forum zorganizowane zostało w ramach prowadzonego przez Instytut Energetyki projektu: Program wspierania Małych i Średnich Przedsiębiorstw Ukrainy w zakresie rozwoju efektywności energetycznej i wdrażania innowacyjnych technologii energetycznego wykorzystania biomasy i odpadów". Projekt służyć ma wymianie doświadczeń i nawiązaniu trwałej współpracy między instytucjami polskimi i ukraińskimi, w szczególności małymi i średnimi przedsiębiorstwami obu krajów. Wspólnie ze Stowarzyszeniem Doradców Gospodarczych Pro-Akademia zorganizowane zostało jubileuszowego X Forum Klastra Bioenergia dla Regionu - Gminy Inteligentne Energetycznie rozwój lokalny w oparciu o energetykę odnawialną. W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele Niemiec z Instytutu Fraunhofera oraz z Izby Produkcji Biomasy, którzy podzielili się z licznie zgromadzonymi gośćmi swoimi doświadczeniami w budowaniu strategii niezależności energetycznej. Nie zabrakło także przedstawicieli gmin z regionu (Poddębice, Rawa Mazowiecka, Daszyna), którzy zaprezentowali swoje inwestycje i projekty z zakresu OZE. Kontynuowano współpracę z Polsko Amerykańskim Centrum Zarządzania (PAM Center), Uniwersytet Łódzki przy realizacji projektu współfinansowanego przez Europejski fundusz rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG IV C ENTREDI. Różnorodność Przedsiębiorczości Wspieranie Przedsiębiorczości zgodnie z indywidualnym siłami i potencjałem przy pomocy współpracy interregionalnej. W dniu 15 listopada 2011 we Frankfurcie (Niemcy) został podpisany dokument: Oficjalna Deklaracja Wsparcia dla Regionalnego Planu Działania dla Województwa Łódzkiego będący podsumowaniem projektu. Regionalny Plan Działania dla Województwa Łódzkiego (AP) zawiera rekomendacje 115

wypracowane podczas spotkań międzynarodowych partnerów w/w projektu, nakierowane na Regionalny Program Operacyjny (m.in. transfer dobrych praktyki ze Szwecji dotyczących rozwoju sieci parków technologicznych) i odnoszące się do doskonalenia, a także rozwoju systemu wspierania przedsiębiorczości w regionie. Jego założenia, zgodnie z celami projektu, zostaną uwzględnione przy tworzeniu Regionalnego Programu Operacyjnego. W projektach realizowanych w ramach Programu Interreg IV C dokument Regionalny Plan Działania podpisują władze regionów biorących udział w projekcie (w przedmiotowej sprawie są to m.in. Niemcy partner wiodący, Włochy, Macedonia, Szwecja, Estonia, Anglia). Departament ds. Przedsiębiorczości Urzędu pełnił rolę podmiotu wspierającego merytorycznie projekt ENTREDI, a pracownik Departamentu brał udział w jego pracach od maja 2010 r. Podpisanie dokumentu: Oficjalna Deklaracja Wsparcia dla Regionalnego Planu Działania dla Województwa Łódzkiego przez Panią Dorotę Ryl - Wicemarszałka WŁ uświetniło uroczystość zakończenia Projektu jak również wiązało się z przyjęciem przez Samorząd Województwa przedstawionych wyników prac do wykorzystania w tworzeniu dokumentów planistycznych dla potrzeb nowego okresu programowania. Projekt był realizowany w okresie: od 5 listopada 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. Na podstawie porozumienia zawartego między Województwem a Wojewodą Łódzkim po raz drugi przeprowadzono wspólnie Konkurs pn. Nagroda Gospodarcza Województwa Łódzkiego 2011. Od roku 2010 jej fundatorami są jednocześnie Wojewoda Łódzki i Marszałek WŁ. Porozumienie to dodatkowo podniosło jej rangę. Nagroda ma charakter honorowy, a konkurs cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem i wysokim prestiżem wśród przedsiębiorców regionu łódzkiego. Departament odpowiadał za organizację konkursu, która odbyła się w dniu 21 czerwca 2011 r. w Muzeum miasta Łodzi. Ponadto pracownicy Departamentu brali czynny udział przy opracowywaniu regulaminu oraz wniosków aplikacyjnych o przyznanie Nagrody. Współorganizowano konferencję Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego (zakup materiałów do wykonania certyfikatów dla wyróżnionych instytucji w kategorii Organizacja innowacyjna ) organizowanej przez Łódzkie Centrum doskonaleni Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, otrzymanie Certyfikatu Jakości. Ponadto, Departament wsparł organizacyjne Olimpiady Wiedzy o Regionie i Przedsiębiorczości organizowanej przez Konsulat Brytyjski w Łodzi oraz Instytut Nowych Technologii a także udział w targach żywności ANUGA 2011, Kolonia październik 2011 r. Opracowano i realizowano projekt Regionalna Strategia Innowacji RSI 2030 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem projektu jest poprawienie jakości proinnowacyjnej polityki w województwie łódzkim poprzez opracowanie do 31 grudnia 2012 r. nowej Regionalnej Strategii Innowacji LORIS 2030. Wspierano inicjatywy klastrowe zadanie to było realizowane poprzez organizowanie wydarzeń dedykowanych klastrom (m.in. spotkanie powołujące Klaster InnoBioBiz 16 grudnia 2011 r.; spotkanie klastrów z Doradcą Premiera odnośnie polityki wspierania klastrów 22 grudnia 2011 r.), udział w spotkaniach wewnętrznych klastrów, współpracę z Łódzką Specjalną Strefą Ekonomiczną w opracowaniu koncepcji brokera klastrów oraz indywidualne spotkania z przedstawicielami regionalnych klastrów. Opracowano wniosek o dofinansowanie projektu dotyczącego organizacji do 2013 r. Europejskiego Forum Gospodarczego. Projekt będzie realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. 116

Realizacja działania obejmowała przygotowanie wniosku o dofinansowanie wraz z dokumentem Studium Wykonalności. Zorganizowano również spotkania Marszałka WŁ z wyróżniającymi się przedsiębiorcami Województwa (20 kwietnia 2011 r.). Ponadto wspierano proces transferu technologii w ramach Łódzkiej Platformy Transferu Wiedzy. W zakresie promocji rozwoju przedsiębiorczości zorganizowano 4 konferencje, IV Europejskie Forum Gospodarcze Łódzkie 2011 oraz reprezentowano Województwo podczas Bio International Convention 2011 w Waszyngtonie. W związku z dynamicznym rozwojem sektora biotechnologicznego zorganizowano w dniu 10 maja 2011 r. ogólnopolską konferencję nt. Biotechnologia dla regionów. Głównym celem tego przedsięwzięcia było przedstawienie stanu rozwoju bio i nanotechnologii, a także innych innowacyjnych branż w Polsce, jak również ukazanie roli tych gałęzi przemysłu w procesie rozwoju potencjału gospodarczego regionów. Do udziału w konferencji zostali zaproszeni przedstawiciele władz samorządowych regionów: małopolskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego i pomorskiego, przedsiębiorcy branży biotechnologicznej, nanotechnologicznej oraz innych sektorów o innowacyjnym profilu działalności. Głównym wydarzeniem konferencji było podpisanie listu intencyjnego w sprawie utworzenia Polskiego Konsorcjum Bioregionów, którego sygnatariuszami byli przedstawiciele władz samorządowych zaproszonych regionów. W dniu 25 maja 2011 r. zorganizowano konferencję nt. Społeczna odpowiedzialność małych i średnich przedsiębiorstw w regionie łódzkim. Celem konferencji było upowszechnienie idei CSR wśród łódzkich firm ze szczególnym naciskiem na sektor MŚP. Wydarzenie skierowane zostało do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych. Podczas konferencji Departament ds. Przedsiębiorczości współpracował z łódzkimi przedsiębiorcami, Krajową Izbą Gospodarczą, Fundacją CSR Impact, Competita Strategy Consultants, PTE Oddział Łódź oraz z Izbą Celną. Dodatkowym wydarzeniem podczas konferencji było wręczenie przez Dyrektora Izby Celnej sześciu certyfikatów AEO. Dnia 9 czerwca 2011 r. zorganizowano konferencję nt. Innowacje na rzecz regionu łódzkiego. Celem wydarzenia było ukazanie roli innowacyjnych gałęzi przemysłu oraz dziedzin nauki takich jak: energetyka, medycyna, włókiennictwo, przetwórstwo rolno-spożywcze, w procesie rozwoju potencjału gospodarki regionu łódzkiego oraz podpisanie listu intencyjnego w sprawie współpracy między Województwem Łódzkim a Instytutem Energetyki Instytutem Badawczym Oddziałem Techniki Cieplnej ITC w Łodzi. W związku z dynamicznym rozwojem medycyny oraz osiągnięciami łódzkich lekarzy w zakresie wykorzystywania nowoczesnych technologii w leczeniu postanowiono uhonorować najbardziej uznanych w środowisku lekarzy. Statuetki wybranym lekarzom wręczył Marszałek WŁ. Bio International Convention, która odbyła się w Waszyngtonie w dniach 27-30 czerwca 2011r. jest jednym z największych przedsięwzięć biotechnologicznych na świecie. Przyciąga najważniejszych przedstawicieli branży, oferuje możliwości współpracy sieciowej i partnerskiej oraz umożliwia przegląd najważniejszych trendów sektora. Kalendarz BIO Convention obejmuje liczne spotkania poświęcone biotechnologii, polityce rozwoju tej branży, technologicznym innowacjom a także największą światową wystawę biotech BIO Exhibition. 117

Reprezentant Urzędu na BIO International Convention wchodził w skład pawilonu polskiego. Delegacja regionu łódzkiego obejmowała również reprezentację Politechniki Łódzkiej (prof. Stanisław Bielecki, prof. Bogdan Walkowiak), Łódzkiego Regionalnego Parku Naukowo-Technologicznego (Andrzej Styczeń) oraz Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (Przemysław Andrzejak). Bio Exhibition była okazją do zapoznania się z ofertą przedsiębiorstw, instytucji oraz władz państwowych, regionalnych pochodzących z niemal całego świata. Cennym doświadczeniem była również obserwacja narzędzi promocyjnych wykorzystywanych przez przedstawicieli branży biotechnologicznej. Dnia 6 października 2011 roku odbyła się konferencja nt. Społeczna odpowiedzialność konsumencka. Prawa i obowiązki konsumenta. Celem konferencji było upowszechnienie idei społecznej odpowiedzialności konsumenckiej, jako czynnika prowadzącego do poprawy świadomości konsumenckiej a tym samym konkurencyjności przedsiębiorstw z regionu łódzkiego. Podczas konferencji ukazana została rola takich organów jak Inspekcja Handlowa, Izba Celna czy też Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Podczas obrad podjęto dyskusję nt. zachowań konsumenckich i ich wpływu na regionalną gospodarkę. Do współpracy podczas organizacji ww. inicjatywy zostały zaproszone następujące instytucje: Delegatura Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, Okręgowy Inspektorat Pracy, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne oraz instytucje otoczenia biznesu specjalizujące się w tematyce CSR. W dniach 9-10 listopada odbyła się IV edycja Europejskiego Forum Gospodarczego Łódzkie 2011 organizowana przez Województwo, w której wzięło udział ponad 750 uczestników. Odbyły się 2 sesje plenarne, 7 salonów branżowych oraz wydarzenia towarzyszące naszych partnerów. W trakcie Forum podpisano umowę o współpracy między Łódzką Agencją Rozwoju Regionalnego a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska, przyjęto Województwo Mazowieckie do Polskiego Konsorcjum Bioregionów, podpisano porozumienie w sprawie utworzenia Środkowoeuropejskiego Konsorcjum Bioregionów. W ramach inauguracji Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów Urzędu odbyła się konferencja Deloitte dot. instrumentów wsparcia rozwoju przedsiębiorczości oraz prezentacja działalności Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych nt. współpracy regionalnej. Drugiego dnia Forum podpisano list intencyjny o współpracy między Polskim Towarzystwem Ekonomicznym Oddział w Łodzi a Województwem. Również drugiego dnia wydarzenia odbyło się 7 salonów branżowych: rolnictwo ekologiczne i przetwórstwo rolno-spożywcze, innowacyjne włókiennictwo, energetyka i budownictwo pasywne, IT/ICT, bio i nanotechnologie, infrastruktura i transport oraz inwestowanie w kapitał ludzki. Wśród wydarzeń towarzyszących znalazły się: wydarzenie PKO BP dotyczące szans i zagrożeń dla Polski w dobie światowego kryzysu, prezentacja projektu IMPEX koordynowanego przez PAM Center, wydarzenie Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości, Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego oraz wydarzenia organizacji studenckich. w za k re sie Regi onalnego Centrum Obsłu gi Inwe stora i Eksportera: Działalność polegała przede wszystkim na promocji atrakcyjności inwestycyjnej Województwa w tym: 118

aktualizacja i przygotowanie wspólnie z gminami Województwa gminnych ofert inwestycyjnych oraz pozyskanie nowych terenów pod inwestycje (o 40% zwiększono bazę terenów inwestycyjnych), przygotowanie i opracowanie informacji do folderu gospodarczego Region przyjazny dla inwestora. Folder jest najważniejszym opracowaniem dotyczącym gospodarki regionu służącym jako narzędzie do promocji oraz pozyskania inwestorów, prowadzenie bazy terenów inwestycyjnych w ramach serwisu RCOI. W ramach działań podejmowanych w regionie: - przygotowywano materiały dotyczące potencjału inwestycyjnego regionu łódzkiego związanych z zapytaniami inwestorów, ambasad, Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, - obsługiwano inwestorów zagranicznych i krajowych w regionie w wyniku czego powstało 6 wskazań lokalizacji potencjalnych inwestycji, - przeprowadzono audyty terenów inwestycyjnych w gminach. podejmowano działania proeksportowe mające na celu promocję firm z regionu łódzkiego w tym: - organizacja misji gospodarczych do Witebska i Paryża. Wyjazdy miały na celu nawiązanie współpracy gospodarczej oraz wymianę handlową między przedsiębiorcami z obu stron. Firmy reprezentowały branże włókienniczo-odzieżową, spożywczo-rolną oraz bieliźniarską, - spotkania z przedsiębiorcami chińskimi, - uczestnictwo w konferencjach i naradach roboczych dotyczących działań proeksportowych organizowanych przez Ministerstwo Gospodarki, - udział w Europejskim Forum Gospodarczym bezpośrednie rozmowy firm z regionu łódzkiego z partnerem ukraińskim, omówienie zasad współpracy, umów itp. W dniu 1 lipca 2011 Województwo przystąpiło do projektu Sieć Obsługi Inwestorów i Eksporterów. Sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE) jest projektem systemowym Ministra Gospodarki. Celem tego projektu jest wzrost poziomu umiędzynarodowienia polskich firm, poprzez ułatwienie przedsiębiorcom, a także organizacjom zrzeszającym przedsiębiorców, dostępu do kompleksowych, wysokiej jakości i nieodpłatnych usług informacyjnych w zakresie niezbędnym do planowania, organizowania i realizacji eksportu i/lub inwestycji poza granicami Polski. Cel ten obejmuje także działanie na rzecz zwiększania poziomu inwestycji zagranicznych w Polsce, poprzez ułatwienie potencjalnym inwestorom zagranicznym dostępu do informacji o warunkach podejmowania działalności gospodarczej w Polsce i instrumentach wsparcia rozwoju przedsiębiorczości, w tym zachętach inwestycyjnych. Merytoryczne wsparcie dla COIE stanowią Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP (WPHI), posiadające aktualną i obszerną wiedzę o warunkach dostępu i funkcjonowania na wybranych rynkach zagranicznych. WPHI zapewniają profesjonalne wsparcie informacyjne COIE, a za ich pośrednictwem polskim pomiotom planującym podjęcie, albo już prowadzącym działalność eksportową i inwestycyjną na rynkach zagranicznych. WPHI współpracują także z COIE w obszarze przyciągania do Polski inwestorów zagranicznych. COIE dostarcza do WPHI w ramach świadczonych usług informacje oraz dane o dostępnych w Polsce i w poszczególnych regionach/województwach 119

usługach ukierunkowanych na potrzeby inwestujących przedsiębiorców i aktywnych instrumentach wsparcia inwestorów. w za k re sie spółe k i ro zli c zeń: W stosunku do spółek prawa handlowego z udziałem kapitału Samorządu Województwa prowadzono m.in. następujące działania: reprezentowanie Województwa na wszystkich zgromadzeniach wspólników i akcjonariuszy w spółkach: Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Łódzki Regionalny Park Naukowo Technologiczny Sp. z o.o., Port Lotniczy Łódź im. W. Reymonta Sp. z o.o., objęto 142 akcje w zamian za wkład pieniężny w wysokości 1.991.834 zł w podwyższonym kapitale zakładowym Łódzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A, nabyto siedemnaście akcji Łódzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. należących do podmiotów prywatnych, objęto 1000 udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym spółki Łódzki Regionalny Park Naukowo Technologiczny Sp. z o.o. oraz Środki pozyskane przez Technopark z w/w dokapitalizowania zostały przeznaczone na wkład własny spółki do projektu BioNanoPark, podjęto działania mające na celu wsparcie Programu Rozbudowy Portu Lotniczego Łódź im. Władysława Reymonta poprzez wypracowanie i podpisanie umowy wsparcia w/w Programu, oraz objęto w tym celu 7099 udziałów w zamian za wkład pieniężny 354 950 zł, prowadzono działania zmierzające do przejęcia od Skarbu Państwa Spółki Biprowłók Sp. z o.o. i Spółki Stado Ogierów w Bogusławicach Sp. z o.o. Ponadto prowadzono zarządzanie częścią finansową projektu RENREN realizowanego w ramach programu INTERREG IVC. 120

DEPARTAMENT INFRASTRUKTURY w zakresie zarządzania ruchem na drogach: Wpłynęło łącznie 308 projektów czasowej i stałej organizacji ruchu z wnioskiem o ich zatwierdzenie bądź zaopiniowanie. Projekty czasowej organizacji ruchu składają inwestorzy zamierzający prowadzić roboty w pasach drogowych dróg wojewódzkich. Projekty stałej organizacji ruchu składają zarządcy dróg realizujący inwestycje drogowe. Z ogólnej liczby 308 projektów - 267 zostało zatwierdzonych, a 36 zaopiniowanych. Wnioski o zatwierdzenie projektów organizacji ruchu wpływały sukcesywnie, w ciągu całego roku. Zorganizowano 45 wyjazdowych posiedzeń komisji bezpieczeństwa ruchu drogowego w oparciu o wnioski napływające od zarządców dróg, Policji, samorządów lokalnych, instytucji i osób fizycznych w sprawie zmian w organizacji ruchu. W skład komisji wchodzili przedstawiciele Departamentu Infrastruktury, Policji, Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi oraz wnioskodawców. Wnioski dotyczące zmian w organizacji ruchu napływały sukcesywnie, w ciągu całego roku. Wydano 14 decyzji oraz 10 opinii w sprawie wykorzystania dróg w sposób szczególny. W związku z zapisem art. 65 ww. ustawy zawody sportowe, rajdy, wyścigi, zgromadzenia i inne imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, wymagają uzyskania zezwolenia na ich przeprowadzenie. Wnioski wpływały sukcesywnie w ciągu roku i były załatwiane na bieżąco. Największa ich ilość wpłynęła w okresie wiosenno letnim. Zostały przeprowadzone niżej wymienione kontrole: - kontrola w zakresie prawidłowości zastosowania, wykonania, funkcjonowania i utrzymania wszystkich znaków drogowych urządzeń sygnalizacji świetlnej, urządzeń sygnalizacji dźwiękowej oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego umieszczonych na drogach wojewódzkich, zgodnie z 12 ust. 5 ww. rozporządzenia, - kontrola w zakresie wydawanych decyzji o zezwoleniu na zajęcie pasa drogowego. W zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym podjęto następujące działania: - uczestniczono w opracowaniu planu wydatków wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego w części przeznaczonej na poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym, - uczestniczono w przygotowaniu i realizacji programu 7 posiedzeń Prezydium Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, - uczestniczono w przygotowaniu sprawozdania rocznego dla Przewodniczącego Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, - sprawowano nadzór nad działalnością wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego w zakresie problematyki bezpieczeństwa w ruchu drogowym. 121

w zakresie ruchu drogowego: Stosownie do art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) Marszałek WŁ sprawuje nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych na prawo jazdy. Organ sprawujący nadzór może m. in. kontrolować dokumentację i działalność związaną z egzaminowaniem, a także jest zobowiązany do rozpatrywania skarg na przebieg i ocenę egzaminu. W ramach nadzoru nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych: przeprowadzono 20 kontroli procesu egzaminowania; nie stwierdzono uchybień, wpłynęło 177 skarg na przebieg i ocenę egzaminów, z czego: - oddalono 138 skargi, - unieważniono 28 egzaminów, - umorzono 1 sprawę, - wycofano 2 sprawy, - w trakcie rozpatrywania jest 8 skarg. W 2011 r. odbyło się łącznie 252 303 egzaminów w czterech WORD-ach. Marszałek WŁ prowadzi także ewidencję egzaminatorów. W ewidencji tej znajduje się obecnie 322 egzaminatorów. W 2011 roku wpisano do ewidencji 18 egzaminatorów, wydając im stosowne zaświadczenia, oraz wykreślono z ewidencji 1 egzaminatora na podstawie wydanej decyzji administracyjnej. Stosownie do przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 1989 r. Nr 29, poz. 154) zaopiniowano 143 wnioski dotyczące uzgodnienia tras procesji i pielgrzymek w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa ich przemarszu po drogach wojewódzkich na terenie Województwa. Ostatecznego uzgodnienia trasy dokonuje wojewoda. Najwięcej wniosków wpłynęło w okresie wiosenno letnim. Stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.): - przygotowano 8 projektów uchwał Zarządu WŁ w sprawie opinii dotyczących zamiaru pozbawienia kategorii dróg powiatowych, - przygotowano 2 projekty uchwał w sprawie zmian w numeracji dróg powiatowych i gminnych, - przygotowano 1 projekt uchwały w sprawie opinii dotyczącej przebiegu dróg krajowych, - zawarte zostało Porozumienie pomiędzy Zarządem WŁ a Burmistrzem Zelowa, w sprawie przekazania zarządzania odcinkiem drogi wojewódzkiej Nr 484 przebiegającym przez teren gminy Zelów. w zakresie prawa energetycznego: Przygotowano 8 projektów uchwał Zarządu WŁ w sprawie opinii dotyczącej projektów założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gmin województwa łódzkiego, w zakresie koordynacji współpracy z sąsiednimi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa. 122

Zarząd WŁ do zawarł w imieniu Województwa 5 umów z samorządami lokalnymi z terenu Powiatu Piotrkowskiego z przeznaczeniem na usuwanie skutków klęski żywiołowej w lipcu 2011 r. na łączną kwotę 1.000.000 zł. w zakresie transportu drogowego : Poniższa tabela przedstawia porównanie realizacji zadań nałożonych ustawą o transporcie drogowym w latach 2010 2011: Wyszczególnienie Rok 2010 Rok 2011 1 2 3 Ilość nowych zezwoleń na wykonywanie przewozów osób w krajowym transporcie drogowym 53 59 Ilość decyzji administracyjnych w przedmiocie zmiany, wygaszenia lub cofnięcia istniejących 167 186 zezwoleń Ilość postanowień w przedmiocie uzgodnienia wydania lub zmiany zezwoleń na wykonywanie 118 123 przewozów osób w krajowym transporcie drogowym Wpływy z tytułu opłat związanych z wydawaniem zezwoleń na wykonywanie przewozów osób w krajowym transporcie drogowym 37.000 zł 46.000 zł Narastającą ilość i rodzaje zezwoleń pozostających w kompetencji Marszałka WŁ według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r.: przedstawia poniższe zestawienie: Wyszczególnienie Przewozy regularne razem w tym Ilość zezwoleń wydanych na okres 5 lat poniżej 5 lat Ilość wypisów na okres 5 lat poniżej 5 lat 1 2 3 4 5 463 0 2370 0 w granicach województwa 303 0 1735 0 wykraczające poza granice województwa 160 0 635 0 Przewozy regularne specjalne razem w tym 93 3 292 19 w granicach województwa 83 3 276 19 wykraczające poza granice województwa 10 0 16 0 Do zadań Zarządu WŁ wynikających z przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 ze zm.) należy zawieranie z przewoźnikami komunikacji autobusowej umów w sprawie dopłat z tytułu stosowania obowiązujących ulg ustawowych w przewozach pasażerskich. Należy jednak zaznaczyć, że dysponentem środków finansowych na ten cel jest budżet państwa. 123

Poniższa tabela przedstawia porównanie realizacji zadań nałożonych ww. ustawą w latach 2010 2011: Wyszczególnienie Rok 2010 Rok 2011 1 2 3 Ilość umów obowiązujących wg stanu na 31 grudnia 32 37 Ilość umów zawartych w danym roku 5 6 Ilość umów rozwiązanych w danym roku 0 1 Łączna kwota przekazanych środków finansowych w roku budżetowym 23.568.551 zł 24.575.000 zł Należy jednocześnie zaznaczyć, że ostateczne rozliczenie roku 2011 nastąpi zgodnie z zawartymi umowami w terminie do 25 stycznia 2012 r. Do zadań Marszałka WŁ wynikających z przepisów ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz.1671 z późn. zm.) należy w szczególności: - prowadzenie rejestru przedsiębiorców prowadzących kursy dokształcające dla kierowców przewożących towary niebezpieczne, - sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne, - przewodniczenie komisji egzaminacyjnej powołanej przez jednostkę prowadzącą kursy dla kierowców przewożących towary niebezpieczne. Poniższa tabela przedstawia porównanie realizacji zadań nałożonych ww ustawą w latach 2010 2011: Wyszczególnienie Rok 2010 Rok 2011 1 2 3 Ilość przeprowadzonych kursów 130 146 Ilość osób, które ukończyły kurs 885 978 Ilość przedsiębiorców figurujących w rejestru działalności gospodarczej regulowanej w zakresie prowadzenia kursów dokształcających dla 13 14 kierowców przewożących towary niebezpieczne Ilość kontroli ośrodków szkoleniowych 5 5 Do zadań Marszałka WŁ wynikających z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz. U. Nr 69, poz. 622) należy w szczególności: - prowadzenie ewidencji psychologów uprawnionych do wykonywania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu, - wydawanie zaświadczeń o wpisaniu do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną, - przeprowadzanie kontroli doraźnych pracowni psychologicznych. 124

Poniższa tabela przedstawia porównanie realizacji zadań nałożonych przedmiotowymi przepisami w latach 2010 2011: Wyszczególnienie Rok 2010 Rok 2011 1 2 3 Ilość wydanych zaświadczeń o wpisaniu lub zmianie wpisu do ewidencji uprawnionych psychologów 30 34 Łączna liczba psychologów wpisanych do ewidencji uprawnionych psychologów 142 172 Ilość wydanych zaświadczeń o wpisaniu do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię 13 9 psychologiczną Ilość pracowni psychologicznych wykreślonych z rejestru 3 3 Ilość pracowni wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię 73 76 psychologiczną Ilość kontroli pracowni psychologicznych 11 9 Do zadań Marszałka WŁ wynikających z przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 listopada 2002 r. w sprawie warunków produkcji oraz dystrybucji tablic rejestracyjnych i znaków legalizacyjnych (Dz. U. Nr 193, poz. 1618) należy w szczególności: - przyjmowanie sprawozdań ewidencyjnych przedsiębiorców produkujących tablice rejestracyjne, - wydawanie zaświadczenia potwierdzających wpis do rejestru przedsiębiorców produkujących tablice rejestracyjne. W roku 2011 na terenie Województwa zarejestrowanych było 2 producentów tablic rejestracyjnych, (podobnie jak w roku ubiegłym) od których przyjęto i zweryfikowano 2 sprawozdania. zakresie transportu kolejowego: Zgodnie z ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13 ze zm.) Województwo zawarło z przewoźnikiem Przewozy Regionalne Sp. z o.o. umowę o świadczenie usług publicznych zakresie wykonywania regionalnych i międzywojewódzkich kolejowych przewozów osób na obszarze Województwa na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów 2010/2011 tj. od 12 grudnia 2010 r. do 10 grudnia 2011 r. Przewozy kolejowe realizowane były na nw. liniach komunikacyjnych: - Łódź Koluszki Skierniewice Warszawa, - Łódź Sieradz - Ostrów Wielkopolski /Poznań / Wrocław, - Łódź Kutno Toruń, - Łódź - Łowicz, - Łódź Tomaszów Mazowiecki Drzewica Radom, - Koluszki Piotrków Trybunalski Radomsko Częstochowa, - Koluszki Tomaszów Mazowiecki Opoczno, - Skierniewice Łowicz Kutno, - Kutno Poznań, - Zduńska Wola Chorzew Siemkowice Częstochowa, 125

- Wieluń Dąbrowa Herby Nowe Tarnowskie Góry. Od października 2011 r. w związku z zakończeniem modernizacji linii kolejowej Nr 15 na odcinku Zgierz Bednary zostały wznowione po 4 latach 6 par pociągów) przewozy pasażerskie w relacji Łódź Kaliska Łowicz Główny. Kwota dofinansowania kolejowych przewozów wyniosła 57 177 742,00 zł i pozwoliła na kursowanie 263 pociągów, które wykonały pracę eksploatacyjną w ilości ponad 4,2 miliona pociągokilometrów i przewiozły ponad 5 milionów pasażerów. Województwo udostępniło przewoźnikowi kolejowemu Przewozy Regionalne sp. z o.o. 13. pojazdów: - 1 szt. ED59-01 Acatus, - 4 szt. zmodernizowanych EZT EN57, - 8 szt. EZT EN57, Jednocześnie w ramach ww. umowy Województwo przekazało spółce Przewozy Regionalne środki finansowe z Funduszu Kolejowego w wysokości 4 422 258,00 zł, z przeznaczeniem na naprawy i remonty taboru kolejowego wykorzystywanego do przewozów objętych umową o świadczenie usług publicznych. Powyższa kwota umożliwiła przewoźnikowi refinansowanie napraw rewizyjnych 10 szt. elektrycznych zespołów trakcyjnych wykorzystywanych do realizacji przewozów pasażerskich objętych ww. umową. W grudniu 2011 r. na okres obowiązywania rozkładu jazdy 2011/2012 Województwo zawarło również ze spółką Przewozy Regionalne Spółka z o.o. umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym. Kwota rekompensaty stanowiącej przedmiot umowy w wysokości 66 500 000,00 zł pozwoli na kursowanie 238 pociągów realizujących kolejowe przewozy pasażerskie w regionie łódzkim wykonując pracę eksploatacyjną w ilości ok. 4,3 miliona pociągokilometrów. Modernizacja elektrycznych zespołów trakcyjnych: Projekt : Inwestycja w tabor kolejowy zakup trzech zmodernizowanych elektrycznych zespołów trakcyjnych, współfinasowany w ramach działania I.2 Kolej z środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Realizacja w latach: 2010 r. 2011 r 2010 2011 Całkowita warość projektu 23 469 980 zł 7 894 466,90 20 29 009,35 w tym: dofinansowanie z RPOWŁ 1 933 30984 5 40 773,17 10 525 536,67 wkład własny 12 259 16, 2 486 693,73 9 772 472,68 w tym: Środki Budżetu Państwa 3 883 899,00 0,00 3 883 899,00 ŚrodkiFunduszu Kolejowego 7 804 165,41 2 088 193,73 5 75 971,68 Środki JST 71 102,0 8 500,00 17260200 126

Województwo zakończyło realizację projektu w kwietniu 2011. Zmodernizowane pociągi serii EN 57 AKM zostały wzbogacone o nowoczesne rozwiązania technologiczne, Wygląd zewnętrzny wewnętrzny pociągów został utrzymany w barwach Województwa z zastosowaniem elementów inspirowanych twórczością Katarzyny Kobro. Przestrzeń pasażerska jest klimatyzowana, wyposażona w ergonomiczne fotele, ekologiczne toalety w obiegu zamkniętym oraz rolety w oknach. W pociągu zainstalowano także monitory LCD i gniazda elektryczne, do których można podłączyć np. laptopa. Pociągi uzyskały pozytywne opinie pasażerów. Zakupione i zmodernizowane pociągi zostały skierowane do obsługi przewozów pasażerskich na terenie Województwa. Pierwsze zmodernizowane pociągi wyruszyły na trasę do Warszawy. Projekt : Inwestycja w tabor kolejowy modernizacja czterech elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN 57, współfinasowany w ramach działania I.2 Kolej z środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Realizacja w latach: 2010 r. 2012 r. 2011 2012 Całkowita wartość projektu 33 621 931,52 7 952 280,52 25 669 651,00 w tym: dofinansowanie z RPOWŁ 23 225 237,91 5 486 047,91 17 739 190,00 wkład własny 10 396 693,61 2 466 232,61 7 930 461,00 w tym: Środki Budżetu Państwa 5 063 590,00 1 941 040,00 3 122 550,00 Środki Funduszu Kolejowego 4 804 958,21 517 345,21 4 287 613,00 Środki JST 528 145,40 7 847,40 520 298,00 W kwietniu 2011 r. Województwo otrzymało dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na modernizację czterech z dziewięciu zakupionych używanych elektrycznych zespołów trakcyjnych. 127

Wygląd pociągów i ich wyposażenie będzie takie jak w zmodernizowanych trzech jednostkach serii EN 57 AKM. Innowacją są nowoczesne drzwi odskokowo-przesuwne zapewniające wysoki poziom szczelności i bezawaryjności oraz nadmuch ciepłego powierza nad drzwiami wejściowymi chroniący przed przenikaniem zimna. Pociąg wyposażony został w nowy system hamulcowy zapewniający poprawę płynności jazdy. Modernizowane składy będą również bardziej przyjazne osobom niepełnosprawnym, zmieniony został kształt toalety tak by umożliwiał manewrowanie wózkiem inwalidzkim, zamontowano także nowoczesny system podestów. Pierwszy zmodernizowany pociąg po torach regionu łódzkiego rozpoczął kursowanie na początku grudnia. Kolejne trzy pociągi zostaną zmodernizowane w pierwszym półroczu 2012 r. Projekt : Zakup 5 elektrycznych zespołów trakcyjnych Realizacja w latach: 2011 r. 2012 r. W grudniu 2011 r. Województwo zawarło umowę na dostawę 5 trójczłonowych używanych elektrycznych zespołów trakcyjnych. W grudniu 2011 r. wykonawca przekazał 2 pociągi, kolejne 3 dostarczone zostaną w styczniu 2012 r,. Wartość umowy wynosi 8 690 00,00 zł. Zakupione pojazdy zostały przekazane przewoźnikowi do obsługi połączeń kolejowych wykonywanych na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego wykonywanego w transporcie kolejowym. Projekt: Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej Etap I Współfinasowany z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Projekt ten został wpisany na listę podstawową projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pod nr 7.3-19. Wartość wydatków kwalifikowalnych Projektu: 327 724 000,00 zł. Wysokość dofinansowania: 193 357 160,00 zł. Realizacja w latach : 2011r. 2015r. Przedmiotem Projektu jest: - Zakup 20 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (EZT) o konstrukcji typowej dla ruchu aglomeracyjnego o pojemności około 80-120 osób na miejscach siedzących z możliwością stosowania trakcji wielokrotnej w godzinach szczytów przewozowych, prędkości maksymalnej minimum 120 km/h, przyspieszeniu rozruchu i hamowania minimum 1,1 m/s2, o liczbie par drzwi na człon nie mniej niż 2. Wraz z zakupem taboru zawarty zostanie kontrakt na jego utrzymanie na okres 15 lat z opcją jego przedłużenia o kolejny okres. - Budowa zaplecza technicznego do obsługi zakupionego taboru kolejowego - w ramach Projektu wybudowane zostanie nowoczesne zaplecze techniczne dla taboru Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Obiekt zlokalizowany będzie w rejonie stacji Łódź Widzew, na obszarze o powierzchni ok 4,5ha. Na terenie zaplecza prowadzone będą procesy związane z przeglądami 128

technicznymi, naprawą oraz bieżącym utrzymaniem taboru Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Projekt jest pierwszym etapem budowy systemu transportu szynowego obejmującego aglomerację łódzką w powiązaniu z innymi systemami: - Regionalnym w granicach województwa łódzkiego; - Ponadregionalnym, w tym planowanym kolei dużych prędkości; - Tramwajem miejskim oraz regionalnym. W ramach tego Projektu realizowane zostaną połączenia: Łódź Kutno, Łódź Koluszki, Łódź Łowicz,Łódź Sieradz. Projekt: Budowa, przebudowa przystanków na trasach Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej poprawa dostępności komunikacyjnej poprzez utworzenie intermodalnych przystanków z Łódzką Koleją Aglomeracyjną współfinasowany w ramach działania I.2 Kolej z środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Realizacja: lata 2011-2013 W ramach projektu zostaną wybudowane bądź wyremontowane przystanki na trasie Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej: - nowe przystanki Radogoszcz Zachód, Glinnik Wieś, Bratoszewice, Domaniewice, ul. Pabianicka w Łodzi, Dąbrowa (Łódź), Zgierz ul. Jaracza, Ozorków Nowe Miasto, - przystanki przebudowywane: Smardzew, Glinik, Swędów, Stryków, Głowno, Zgierz Kontrewers, Grotniki, Chociszew, Zgierz Północ. Sms`owy system informacji dla pasażera Z inicjatywy Marszałka WŁ, przy współpracy z Przewozami Regionalnymi Sp. z o. o., 1 października 2011 r., na podstawie umowy nr 13/2011/IFIV z dnia 4. 08. 2011 r., został uruchomiony sms`owego systemu informacji dla pasażera kolejowych przewozów regionalnych na terenie Województwa. Wdrożenie systemu jest odpowiedzią na liczne utrudnienia w podróży, które związane są między innymi z inwestycjami w infrastrukturę kolejową. Sms`owy system to kolejny kanał informacji udostępniony pasażerom, dzięki któremu możliwe jest planowanie podróży. Za pośrednictwem sms`owego systemu informacji pasażer otrzymuje bezpłatnie informacje dotyczące zmian rozkładów jazdy, utrudnieniach w ruchu oraz innych zdarzeniach losowych związanych z kolejowymi przewozami regionalnymi na terenie Województwa Łódzkiego. W systemie zarejestrowało się 1856 pasażerów. 129

w zakresie zezwoleń na hurtowy obrót napojami alkoholowymi: Zadanie nałożone ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 60, poz. 610), zgodnie z którą: z dniem 28 czerwca 2001 r. obrót hurtowy w kraju napojami alkoholowymi o zawartości do 18% alkoholu może być prowadzony tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez Marszałka Województwa art. 9 ust.2 cyt. ustawy. W związku z podjęciem przez Marszałka WŁ zadania nałożonego w/w ustawą Ministerstwo Gospodarki przekazało Urzędowi dokumentację i zezwolenia przedsiębiorców, których siedziby firm zlokalizowane są na terenie Województwa. Prowadzenie powyższego zadania powierzono Departamentowi Infrastruktury. Zakres prac obrazuje poniższa tabela: Rok Złożone wnioski ogółem (*) Udzielone zezwolenia w danym roku Liczba czynnych zezwoleń na dzień 31.12.2011 Wpływy z opłat za udzielone zezwolenia i wydane decyzje w sprawie zezwoleń - / szt. / / szt. / / szt. / / zł / 1 2 3 4 5 6 2011 128 111 174 1 442 300,00 (*) Przedsiębiorcy złożyli w 2011 r. ogółem 128 wniosków, w tym: Uwagi - 101 wniosków o wydanie zezwoleń, - 24 wnioski o wydanie decyzji o dokonanie zmian w posiadanym zezwoleniu, - 3 wnioski o wydanie decyzji na wyprzedaż posiadanych zapasów hurtowych Średnia opłata uzyskana za wydane zezwolenie w 2011 r. wyniosła ok. 12 900 zł, przy minimalnej opłacie wynoszącej 4 000 zł. W porównywalnym roku 2009 średnia opłata wyniosła ok. 10 950 zł. Wzrost wysokości średniej opłaty, wynika z konsolidacji przedsiębiorców (spadek ich liczby) oraz ze wzrostu obrotów poszczególnych przedsiębiorców (zarówno wzrostu ilościowego jak i kwotowego) ze sprzedaży hurtowej napojów alkoholowych o zawartości alkoholu do 18%. Liczba czynnych zezwoleń systematycznie maleje z 316 przejętych z Ministerstwa Gospodarki w czerwcu 2001 r., do 191 szt. - na dzień 31 grudnia 2010 r. W latach 2007-2010 liczba czynnych zezwoleń ustabilizowała się na poziomie 190 szt. W minionym 2011 roku liczba czynnych zezwoleń spadła o 17 sztuk. Obrazuje to poniższa tabela (wybrane lata): Rok Liczba czynnych zezwoleń na dzień 31 grudnia Liczba czynnych Przedsiębiorców na dzień 31 grudnia Wpływy z opłat za udzielenie zezwoleń i wydanie decyzji w sprawie zezwoleń Średnia opłata uzyskana za wydane zezwolenie - / szt. / / zł / / zł / 1 2 3 4 5 2004 252 155 442 650 7 200 130

2005 222 133 2 366 400 14 000 2006 217 133 563 950 8 300 2007 188 113 2 090 900 15 800 2008 190 116 1 075 650 12 500 2009 191 121 1 410 300 10 950 2010 191 124 1 025 800 15 750 2011 174 118 1 442 300 12 900 Liczba przedsiębiorców z regionu łódzkiego prowadzących działalność hurtowego obrotu napojami alkoholowymi o zawartości alkoholu do 18%, na dzień 31 grudnia 2011 r. wyniosła 118. W porównaniu do 31.12.2011 r., liczba przedsiębiorców prowadzących tą działalność spadła o 6 przedsiębiorców. Aktualna wysokość opłaty za wydanie zezwolenia (ustalona ustawowo od dnia 09 listopada 2002 r.) nie uległa zmianie i nadal wynosi 0,4% rocznej wartości sprzedaży brutto danego rodzaju alkoholu, przy czym minimalna opłata wynosi 4 000 zł. Taki sposób naliczania opłaty (brak górnej granicy opłaty), powoduje duże zróżnicowanie opłat. W roku 2011 opłaty wahały się: od 4 000 zł dla małych przedsiębiorców o niewielkich obrotach, do 335 300 zł dla dużego przedsiębiorcy w tej branży producenta piwa (za jedno zezwolenie na okres 2 lat). w zakresie prowadzenia Rejestru działalności regulowanej, polegającej na przechowywaniu akt osobowych i płacowych : Rejestr przechowawców akt osobowych i płacowych prowadzi Marszałek WŁ od 1 stycznia 2006 roku. W roku ubiegłym : - wpisano do rejestru 2 przechowawców akt, - wysłano 2 zawiadomienia do Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych o wpisie do rejestru 2 nowych przechowawców, - dokonano kontroli doraźnej 5 przechowawców akt w zakresie warunków technicznych przechowywania dokumentacji oraz sposobu obsługi klienta. Po 6 latach prowadzenia Rejestru, ilość zarejestrowanych przedsiębiorców osiągnęła liczbę 14, tj. o 1 większą od ilości, którą przejęto od Wojewody. Ilość przedsiębiorców jest praktycznie stabilna. w zakresie ochrony konsumentów: Zadaniem ustawowym Samorządu Województwa jest prowadzenie edukacji konsumenckiej. W 2011 r. realizowano je we współpracy z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką konsumencką na terenie Województwa, takimi jak: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Miejski Klub Federacji Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi, Wojewódzka Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Łodzi, Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych, Miejscy i Powiatowi Rzecznicy Konsumentów. Odbywały się też spotkania rzeczników konsumentów z Województwa wspólnie z Delegaturą Łódzką Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Stowarzyszeniem Konsumentów Polskich. 131

w zakresie mienia Województwa i sposobu jego gospodarowania : W 2011 roku na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Województwo nabyło mienie stanowiące dotychczas własność Skarbu Państwa, będące we władaniu następujących wojewódzkich jednostek organizacyjnych: - Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi dot. udziału we współwłasności nieruchomości położonej w Bełchatowie, przy ul. Lipowej 67, - Szkoły Policealnej Nr 1 Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi dot. udziału we współwłasności nieruchomości położonej w Łodzi, przy Al. Marsz. J. Piłsudskiego 159, - Urzędu dot. udziału we współwłasności nieruchomości położonej w Łodzi przy ul Sienkiewicza 3oraz udziału we współwłasności nieruchomości położonej w Piotrkowie Trybunalskim, przy ul. Sienkiewicza 16 a, - Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej dla Dzieci z Chorobami Dróg Oddechowych, Wad Postawy i Wad Wymowy w Sokolnikach dot. nieruchomości położonej w Sokolnikach, przy ul. Ozorkowskiej 53, - Centrum Kształcenia Ustawicznego Samorządu Województwa Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim dot. nieruchomości położonej w Tomaszowie Mazowieckim, przy ul. Św. Antoniego 47. W celu usprawnienia funkcjonowania Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Skierniewicach Samorząd Województwa w 2011 r. nabył na własność w drodze zamiany z Powiatem Skierniewickim nieruchomość położoną w Skierniewicach, przy ul. Kaczyńskiego 9. Obecnie na etapie procedowania jest przekazanie przedmiotowej nieruchomości we władanie Wojewódzkiemu Ośrodkowi Ruchu Drogowego w Skierniewicach. Kontynuowano procedurę przekazania nieruchomości w nieodpłatne użytkowanie na rzecz samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej na okres 20 lat, zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654 ze zm.). Aktualnie rozpatrywane są wnioski m.in.: Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Zgierzu oraz Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego w Łodzi. W okresie sprawozdawczym w formie aktu notarialnego przekazano w nieodpłatne użytkowanie nieruchomości stanowiące własność Województwa Łódzkiego na rzecz następujących jednostek: - Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi nieruchomość położona w Łodzi, przy ul. Popioły 40, - Samodzielnego Publicznego Rehabilitacyjno-Leczniczego Zakładu Opieki Zdrowotnej dla Dzieci w Rafałówce nieruchomość położona w Rafałówce, w obrębie 28 Miedźno, gm. Warta, - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi nieruchomość położona w Łodzi, przy ul. Wólczańskiej 191/195. 132

Na podstawie art. 43-45 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) Województwo ustanowiło trwały zarząd na rzecz następujących jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej: Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi: - nieruchomościami położonymi w Łowiczu, przy ul. Jana Pawła II nr 171 i ul. Składowej 9-11; - nieruchomością położoną w Działoszynie, przy ul. Ogrodowej 4; - nieruchomością położoną w Uniejowie, przy ul. Dąbskiej 57; - nieruchomością położoną w Przedborzu, przy ul. Spacerowej 4; Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi - nieruchomością położoną w Wieluniu, przy ul. Fabrycznej 4; Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej w Łodzi - udziałem we własności nieruchomości położonej w Kutnie, przy ul. Troczewskiego 2a; Biblioteki Pedagogicznej w Sieradzu, filii w Poddębicach - udziałem we własności nieruchomości położonej w Poddębicach, przy ul. Narutowicza 13. Z uwagi na zły stan techniczny budynku na wniosek Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej w Łodzi wygaszono trwały zarząd nieruchomością położoną w Kutnie przy ul. Troczewskiego 2a i przekazano nieruchomość do zarządzania Zarządowi Nieruchomości Województwa Łódzkiego. Województwo zaktualizowało opłatę roczną z tytułu trwałego zarządu udziałem w nieruchomości położonej w Poddębicach przy ul. Mickiewicza 32, który pozostaje w trwałym zarządzie Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi oraz nieruchomością położoną w Spale, przy ul. Podleśnej 2, która pozostaje w trwałym zarządzie Zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy. W trakcie realizacji jest ustalenie opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu nieruchomością położoną w Przedborzu przy ul. Krakowskiej 22, która pozostaje w trwałym zarządzie Zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy. Ponadto procedowane są wnioski o przekazanie w trwały zarząd nieruchomości Województwa, będących we władaniu następujących wojewódzkich jednostek organizacyjnych, nie posiadających osobowości prawnej: - Bursy Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi, - Kolegium Nauczycielskiego w Zgierzu, - Zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy. W oparciu o art. 23 ust. 1 pkt. 3 i ust 1d ustawy o gospodarce nieruchomościami Województwo przyjęło plan wykorzystania zasobu na okres 3 lat tj. w latach 2011-2013. Zgodnie z zatwierdzonym planem kontroli w 2011 r. skontrolowano 8 samorządowych jednostek organizacyjnych, tj.: - Wojewódzki Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej - Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Łodzi - Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach - Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej dla Dzieci z Chorobami Narządu Ruchu, Dróg Oddechowych i Wad Wymowy w Sokolnikach 133

- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu - Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Skłodowskiej Curie w Zgierzu - Szkoła Policealna Nr 1 Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi. Przedmiotem kontroli była ocena prawidłowości gospodarowania majątkiem Województwa. Efektem kontroli jest ustanowienie właściwej formy władania nieruchomościami w celu realizacji zadań statutowych jednostek. W związku z konieczności uregulowania kwestii gospodarowania mieniem ruchomym stanowiącym własność jednostek samorządu Sejmik WŁ podjął w dniu 29 marca 2011 roku Uchwałę Nr VI/108/11 w sprawie określenia zasad gospodarowania mieniem ruchomym Województwa Łódzkiego. w zakresie społeczeństwa informacyjnego : Łódzka Regionalna Sieć Teleinformatyczna Projekt realizowany jest z regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, IV oś priorytetowa: Społeczeństwo Informacyjne, działanie IV.1 Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego. Planowany termin realizacji projektu 1 maja 2010 15 grudnia 2013. Celem projektu jest zapewnienie powszechnego, szybkiego i bezpiecznego dostępu do wiedzy, usług elektronicznych oraz informacji oferowanych poprzez Internet na wybranych obszarach dla obywateli, przedsiębiorców oraz jednostek administracji publicznej na terenie Województwa. Zrealizowano zadania w ramach projektu pilotażowego ŁRST, do którego zaliczyć należy: - powołanie zespołu projektowego realizującego projekt ŁRST - zmiana struktury zespołu projektowego związana z realizacją wskaźników poprzez zatrudnienie dodatkowych członków zespołu projektowego stan obecny 7 osób (6,5 etatu). - otrzymanie pozytywnej opinii Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dotyczącej obszaru projektu głównego ŁRST. - wyłonienie Operatora Infrastruktury (firma Tele B) - odebranie od wykonawcy i przekazanie wybudowanej sieci pilotażowej Operatorowi Infrastruktury. - podpisanie umów z pierwszymi operatorami ostatniej mili na obszarze pilotażowym m.in. Telefonia Dialog i podłączenie pierwszych abonentów korzystających z Internetu dzięki ŁRST. - prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na utworzenie i uruchomienie wojewódzkiej sieci szkieletowej w ramach projektu Łódzka Regionalna Sieć Teleinformatyczna, powołanie Komisji Przetargowej oraz udzielenie upoważnienia. - podpisywanie umów ze szpitalami wojewódzkimi na obszarze projektu ŁRST celem podpisania umów na umiejscowienie w placówkach ZOZów węzłów szkieletowych. - prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na przeprowadzenie kampanii promocyjnej dla projektu Łódzka Regionalna Sieć Teleinformatyczna. 134

Publikacja Innowacje 2011 Została wydana w języku polskim i angielskim, w ilości 250 egzemplarzy. Posiada nadany numer ISBN. Publikacja będąca pracą o charakterze naukowym, została oddana do recenzji. Głównym tematem opracowania jest innowacyjna administracja oraz dobre praktyki w tym zakresie. Rozbudowa serwisów internetowych i koordynacja zadań związanych z aktualizacją Biuletynu Informacji Publicznej Prowadzona jest rozbudowa serwisów internetowych poszczególnych komórek organizacyjnych Urzędu i techniczne administrowanie stronami Lodzkie.pl, BIP, tworzenie serwisów internetowych m.in. orlikowaliga.lodzkie.pl, prezydencja.lodzkie.pl, ngo.lodzkie.pl, kariera.lodzkie.pl oraz przeszkolenie redaktorów BIP w każdej komórce organizacyjnej. Aktualizacja i stała rozbudowa serwisu internetowego TvLodzkie W 2011 roku Wydział ds. Społeczeństwa Informacyjnego przygotował i przeprowadził transmisje on-line z obrad sesji Sejmiku WŁ w tym także tych nadzwyczajnych. Przeprowadzono relacje z konferencji prasowych Zarządu WŁ oraz imprez i wydarzeń odbywających się na terenie naszego Województwa. M.in.: - Inauguracji sezonu kulturalnego 2011/2012, - Otwarcia Centrum Dydaktycznego Nowych Mediów, - Wręczenia stypendiów w ramach Łódzkiego Regionalnego Programu Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej, - Uroczystości nadania tytułu honoris causa PWSFTViT Martinowi Scorsese, - Wmurowania kamienia węgielnego i aktu erekcyjnego pod przebudowę pomieszczeń Oddziału Brachyterapii i Sal Operacyjnych szpitala im. M. Kopernika, - Ogłoszenia wyników w konkursie na Najlepszego Policjanta i Strażaka Województwa Łódzkiego, - Inauguracji roku Akademickiego W PWSFTViT w Łodzi i ASP, - Spotkania promującego Wojewódzki Kongres Kultury w Pabianicach, - Przekazania śmigłowca dla policji, - Uroczystości zawieszenia wiechy na budynku Centrum Konferencyjno- Wystawienniczego Międzynarodowych Targów Łódzkich, - Dni weterana w Łodzi, Wizyty J. Malkovicha w Łodzi, - Koncertu "Turnau i goście" w Teatrze Wielkim, - Przekazania sprzętu gaśniczego dla dziesięciu OSP w Województwie Łódzkim, - Rocznicy powstania NSZZ Solidarność, Rocznicy wybuchu II Wojny Światowej w Wieluniu, - Rocznicowej Konferencji COP, Konferencji dotyczącej wykorzystania 100% środków unijnych, - Spotkania dotyczącego rozstrzygnięcia konkursu dla małych i średnich przedsiębiorstw, - Finalizacji projektu modernizacji trzech pociągów na dworcu Łódź-Kaliska, - Konferencji dot. przygotowania strategii kulturalnej, 135

- Konferencji dot. ŁRST, - Wręczenie nagród gospodarczych Województwa Łódzkiego, - Konferencji w "Kolorowym Świecie" - projekcie dla dzieci specjalnej troski, - Jarmarku Wojewódzkiego w Łodzi, V. Forum Promocji Województwa Łódzkiego, - Obchodów Upamiętniających XXX rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, - Międzynarodowych Targów Naturalnej Żywności Natura Food w Łodzi, - Spotkania roczne z Komisją Europejską, Dożynek Wojewódzkich, Festiwalu Kolory Polski. Przygotowano rejestrację TV, opracowano zmontowany materiał i zarchiwizowano m.in.: - Konferencję Program Operacyjny Kapitał Ludzki rozpędza Łódzkie! w PWSTviF, - IV Europejskie Forum Gospodarcze, - Regionalny Kongres Kultury w Łodzi. Realizowano filmy promocyjne m.in.: na potrzeby Łódzkiego Regionalnego programu Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej. Wydział ds. Społeczeństwa Informacyjnego realizował na potrzeby innych komórek organizacyjnych Urzędu oraz jednostek podległych zadania związane z posiadanymi kompetencjami w dziedzinie grafiki komputerowej. Zaprojektowano i przygotowano do druku m.in.: kartki okolicznościowe, kalendarz ścienny, zaproszenia, plakaty, kreacje wielkoformatowe (ściany, citylight, standard), banery internetowe, dyplomy itp. Przygotowano także na zlecenie fotoreportaże prasowe m.in. z Regionalnego Kongresu Kultury, Jarmarku Wojewódzkiego, Pikniku Funduszy Europejskich oraz lokalizacji realizowanych projektów unijnych Województwa Łódzkiego. Projekt Budowa Zintegrowanego Systemu e-usług Publicznych Województwa Łódzkiego Wrota Regionu Łódzkiego Projekt realizowany jest z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, IV oś priorytetowa: Społeczeństwo Informacyjne, działanie IV.2 E-usługi publiczne. Jego celem jest stworzenie struktur e-administracji, opartych na szybkim i łatwym dostępie do danych i informacji oraz rozwoju usług publicznych. Zakończenie projektu nastąpi 30 czerwca 2012 r. Zadania przewidziane w ramach projektu: - zostały zakupione i wdrożone: serwery systemu obiegu dokumentów, oprogramowania portalu, systemu archiwizacji i backupu oprogramowania antywirusowego, infomatów, aktywnych urządzeń sieciowych (firewall przełącznik dostępowy, router) oraz zostały przeprowadzone szkolenia dla 2500 osób z zakresu prawidłowego użytkowania EOD i administrowania RPWŁ oraz EOD 14.136.178,59 zł, - została przeprowadzono promocja projektu 9.557,41 zł. 136

Projekt konkursowy Nowoczesny samorząd podnoszenie kompetencji komunikacyjnych i komputerowych pracowników jednostek samorządu terytorialnego Województwa Łódzkiego Projekt konkursowy jest realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, priorytet V. Dobre rządzenie, działanie 5.2 Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej, Poddziałanie 5.2.1 Modernizacja zarządzania w administracji samorządowej. Projekt ma być realizowany do 17 grudnia 2011 r. Głównym celem projektu jest podniesienie umiejętności w zakresie obsługi komputera w pracy biurowej u 900 osób, przeszkolenie 100 osób z zakresu tworzenia stron internetowych, usystematyzowanie wiedzy 15 informatyków nt. zarządzania siecią komputerową i programowania, a także wykształcenie kadry odpowiedzialnej za sporządzanie pism i bezpośredni kontakt z petentami. W 2011r. udało się zrealizować następujące działania: - w zakresie ECDL przeszkolono 740 osób, w tym: 520 osób po stronie Lidera Projektu oraz 220 osób po stronie Partnerów Projektu, - w szkoleniu komputerowo-językowym wzięło udział 85 osób, w tym: 48 osób po stronie Lidera Projektu oraz 37 osób po stronie Partnerów Projektu, - przeszkolono 52 osoby z zakresu kompetencji komunikacyjnych, w tym: 35 osób po stronie Lidera Projektu oraz 17 osób po stronie Partnerów Projektu, - w szkoleniu informatycznym w każdym z 3 modułów uczestniczyło po 15 osób, w tym: 10 osób po stronie Lidera Projektu oraz 5 osób po stronie Partnerów Projektu Projekt systemowy Kapitał Innowacji. e-rozwój województwa łódzkiego Projekt był realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.2. Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2. Regionalne Strategie Innowacji od dnia 1 sierpnia 2011 r. (zakończenie realizacji projektu zaplanowano na dzień 31 stycznia 2013 r.) Celem ogólnym projektu jest podniesienie lub nabycie wiedzy i umiejętności w zakresie innowacji i Społeczeństwa Informacyjnego przez 800 mieszkańców Województwa odpowiedzialnych za opracowanie i wdrażanie Regionalnych Strategii Innowacji w okresie od 01.08.2011 do 31.01.2013. Zadania przewidziane do realizacji w ramach projektu: - Zarządzanie projektem - Szkolenia/konferencje - Monitoring i raportowanie W związku terminem uzyskania możliwości zaciągania zobowiązań na realizację zadań merytorycznych projektu (Uchwała Nr XVII/289/11 Sejmiku WŁ z dnia 25.10.2011 r.) oraz terminem aktualizacji wniosku o dofinansowanie projektu (Uchwała nr 2081/11 Zarządu WŁ z dnia 28.11.2011 r.) w 2011 r. w ramach projektu zrealizowano dwie umowy dotyczące zakupu tablicy interaktywnej, niszczarki i dyktafonu oraz zakupu dwóch szaf do archiwizacji dokumentów, podpisano także umowę dotyczącą zakupu dwóch notebooków. Prowadzono też prace dot. przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na przygotowanie platformy e-learningowej i podręcznika szkoleniowego oraz wizualizacji projektu. 137

Departament Infrastruktury nadzorował zadania realizowane przez podporządkowane mu: Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego, Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi i Zarząd Nieruchomości Województwa. WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W ŁODZI w zakresie egzaminowania: Podstawową działalnością Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Łodzi zwanego dalej WORD w Łodzi jest organizowanie i przeprowadzanie egzaminów państwowych na prawo jazdy wszystkich kategorii i pozwolenia do kierowania tramwajem. Tabela Nr 1. Ilość egzaminów przeprowadzonych w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. Ogółem ilość egzaminów: Egzamin praktyczny Egzamin teoretyczny 2010 2011 2010 2011 2010 2011 81 068 81 351 55 823 53 728 25 245 27 623 W 2011 r. Ośrodek przeprowadził 27 623 egzaminów teoretycznych oraz 53728 egzaminów praktycznych. W porównaniu do 2010 r. odnotowano wzrost liczby egzaminów teoretycznych o 9,4 % oraz spadek ilości egzaminów praktycznych o 3,8 %. Zaobserwowano wzrost liczby osób w wieku 16 lat egzaminowanych w zakresie kategorii B1 prawa jazdy, prawdopodobnie tendencja wzrostowa utrzyma się w bieżącym roku i latach następnych. Pozytywna tendencja wzrostu liczby egzaminów teoretycznych i praktycznych w zakresie kategorii A1, A i B1 w 2012r zostanie prawdopodobnie podtrzymana z faktu planowanego przesunięcia wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami na styczeń 2013 r. W przypadku kategorii C prawa jazdy nastąpił wzrost liczby egzaminów o 14% (z 1615 na 1838 osób) i wynika on z faktu realizacji przez ośrodki szkolenia kierowców programów refinansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Tabela Nr 2. Zdawalność (w %) w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. zdawalność w % egzamin teoretyczny zdawalność w % egzamin praktyczny 2010 2011 r. 2010 2011 r. 80,3 78,4 25,1 25,6 Odnotowano spadek zdawalności o 1,9 % w zakresie egzaminów teoretycznych, natomiast zdawalność na egzaminach praktycznych wzrosła o 0,5 %. 138

Wyższe wskaźniki zdawalności występują przy egzaminach praktycznych na wyższe kategorie C, C+E, D, D+E, B+E - do tych egzaminów przystępują doświadczeni kierowcy, posiadający już prawo jazdy na niższe kategorie i wieloletnie doświadczenie uczestnika ruchu drogowego. W 2011 r. złożono 135 skarg na przebieg i ocenę egzaminów na prawo jazdy, w tym: - 104 skargi oddalono, - 21 skarg uwzględniono, - 1 skargę umorzono, - 2 skargi wycofano, - 7 skarg w trakcie rozpatrywania. w zakresie szkolenia: WORD w Łodzi posiada bogatą ofertę szkoleniową w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych kierowców i uzyskiwania nowych lub dodatkowych uprawnień do kierowania pojazdami. Ośrodek jest wpisany do rejestrów prowadzonych przez Łódzki Urząd Wojewódzki: - rejestru ośrodków szkolenia (poz. rejestru Nr 0004Ł) - rejestru ośrodków doskonalenia techniki jazdy (poz. rejestru Nr 001E) oraz do rejestru prowadzonego przez Urząd - przedsiębiorców prowadzących kursy dla kierowców przewożących towary niebezpieczne (5417/WORD-Ł/04/05). Działalność szkoleniowa stanowi drugie po egzaminowaniu źródło przychodów WORD w Łodzi i ma korzystny wpływ na jego kondycję ekonomiczną. Dużą popularnością cieszą się obecnie szkolenia dla tzw. punktowców, na prowadzenie których mają wyłączność wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, a także szkolenia okresowe kierowców organizowane w warunkach wolnorynkowych. W 2011 r. przeprowadzono 164 kursy/szkolenia, w których uczestniczyło 2.520 osób. Przychód z tytułu przeprowadzonych szkoleń wyniósł 990.222,50 zł. Tabela 3. Rodzaje wszystkich kursów i szkoleń przeprowadzonych w 2011 r. Lp. Nazwa kursu 1 Szkolenie okresowe oraz kwalifikacja wstępna przyspieszona 2 Kurs dla kierowców przewożących towary niebezpieczne ADR 3 Szkolenie dla kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego 4 Certyfikat kompetencji zawodowych przewoźnika 5 Kurs dla kandydatów na egzaminatorów Ilość kursów Liczba uczestnik ów Przychód 46 498 229.118,- 26 182 77.130,- 25 717 249.550,- 7 64 36.776,30 5 50 82.418,80 139

6 Kurs dla kandydatów na instruktorów nauki jazdy 7 Szkolenie w zakresie Transportu Drogowego Taksówką 8 Kurs dla kierowców wózków widłowych 2 28 109.489,40 5 34 11.900,- 3 8 3.200,- 9 Kierowanie Ruchem Drogowym 28 761 162.940,- 10 Pozostałe kursy i szkolenia, w szczególności: - szkolenie egzaminatorów, - Doradca DGSA, - Praca w pasie ruchu drogowego, - - Doskonalenie techniki jazdy - Psychologiczne aspekty pracy egz. - Czas pracy kierowcy i tachograf 17 178 27.700,- SUMA: 164 2.520 990.222,50 Ośrodek podejmuje wyzwania w celu pozyskania nowych możliwości przychodów, m.in. poprzez optymalizację oferty kursów i szkoleń, merytoryczny dobór i przygotowanie wykładowców, atrakcyjność prowadzenia zajęć, dysponowanie nowoczesnymi środkami dydaktycznymi. w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD): Ośrodek realizuje zadania z zakresu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na podstawie planu pracy zatwierdzonego przez Dyrektora i planu wydatków w części przeznaczonej na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego zatwierdzonego uchwałami Nr 38/2011 i 39/2011 z 30 maja 2011 r. przez Wojewódzką Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi. Działania te należą do obowiązków ustawowych i statutowych Ośrodka, ich kierunki wyznaczone są w oparciu o Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego GAMBIT Łódzki, przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z póź. zm.), ocenę stanu bezpieczeństwa na drogach Województwa oraz wnioski zgłaszane przez Dyrektorów szkół, Policję, instytucje i organizacje statutowo zobowiązane do działań w zakresie wychowania komunikacyjnego dzieci i młodzieży. Przy realizacji działań w zakresie planu brd w 2011 r., Ośrodek współpracował z następującymi partnerami: - Kuratorium Oświaty w Łodzi - w zakresie programowania i realizacji zadań wychowania komunikacyjnego wśród dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach oświatowych, - Wojewódzkimi Ośrodkami Ruchu Drogowego: w Sieradzu, Skierniewicach i Piotrkowie Trybunalskim - poprzez koordynację działań między ośrodkami dotyczącymi realizacji Programu Poprawy Bezpieczeństwa GAMBIT Łódzki oraz realizacji zadań wyznaczonych w planie pracy Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na 2011 rok, - Wydziałem Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi - w zakresie programowania kierunków i strategii brd w województwie oraz 140

organizowania wspólnych przedsięwzięć popularyzujących bezpieczeństwo na drogach o zasięgu wojewódzkim, - Zarządem Okręgowym Polskiego Związku Motorowego w Łodzi - w zakresie organizacji turniejów popularyzujących brd wśród dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, - Automobilklubem Łódzkim w zakresie organizacji imprez popularyzujących motoryzację, technikę jazdy pod kątem poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, - Krajową Radą BRD przystępując do Projektu współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, - Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi - w zakresie organizacji konkursów i popularyzacji bezpieczeństwa drogowego, ratownictwa drogowego organizacji konferencji nt. ratownictwa medycznego i szkoleń w tym zakresie, - Strażą Miejską w Łodzi - w zakresie organizacji imprez masowych, organizacji konkursów dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych mieszkańców Łodzi, - Teatrem Wspólnota w Łodzi w zakresie realizacji spektakli edukacyjnych nt. bezpieczeństwa drogowego adresowanych do dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów oraz do dzieci z przedszkoli. WORD w Łodzi realizował program poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego zgodnie z podziałem regionalnym w powiatach: Zgierskim, Pabianickim, Łódzkim Wschodnim oraz w Łodzi. Do działań włączono policję, samorządy lokalne oraz szereg instytucji, organizacji społecznych, stowarzyszeń i fundacji, które również działają na rzecz poprawy bezpieczeństwa drogowego w Łodzi i Województwie. Działania prowadzone były na podstawie podpisanych porozumień i umów określających zakres, koszty oraz podział zadań między poszczególnych partnerów. Celem działań w zakresie poprawy brd jest kształtowanie prawidłowych zachowań uczestników ruchu drogowego, poprzez następujące formy i kierunki: Realizowano wychowanie komunikacyjne dzieci i młodzieży w formie zajęć sprawdzających umiejętności jazdy rowerem i motorowerem oraz znajomości przepisów ruchu drogowego. Przeprowadzono zajęcia sprawdzające umiejętności uczniów w zakresie uzyskania karty rowerowej dla ponad 1.400 uczniów. Organizowano prelekcje, pogadanki organizowane z udziałem instruktorów BRD, egzaminatorów WORD, funkcjonariuszy ruchu drogowego i wydziałów prewencji Policji. Przeprowadzono zajęcia dla ok. 2.000 dzieci. Organizowano zawody rowerowe, turnieje, konkursy teoretyczne i praktyczne, sprawnościowe jazdy rowerem w tym wspólnie z Polskim Związkiem Motorowym, Kuratorium Oświaty, Policją i Automobilklubem Łódzkim - uczestniczyło w nich ok. 8.000 osób. Organizowano imprezy masowe z konkursami i zawodami dla dzieci i młodzieży, m.in.: - Jestem bezpiecznym i widocznym rowerzystą, - Bezpieczne wakacje z WORD, - Bezpieczny powrót z wakacji, - Bezpieczny powrót do szkoły, 141

- Akademia bezpieczeństwa, - Jestem widoczny jestem bezpieczny, - Przedszkolak, uczeń bezpieczni na drodze - Jestem bezpiecznym uczestnikiem ruchu drogowego - Jak bezpiecznie dojść do szkoły - Bezpieczny wypoczynek, w których uczestniczyło 3.000 dzieci. Zrealizowano 10 spektakli teatralnych dla młodzieży ze szkół podstawowych i dzieci z przedszkoli uczestniczyło w nich ponad 2.500 dzieci i młodzieży. Współpracowano z nauczycielami koordynatorami wychowania komunikacyjnego w szkołach i placówkach oświatowych poprzez organizowanie konkursów autorskich w tym: pomoc sprzętową, instruktaż oraz przekazanie materiałów edukacyjnych i odblaskowych m.in.: - kodeksy młodego rowerzysty, - zeszyty edukacyjne Wychowanie komunikacyjne - kaski rowerowe, - zestawy kamizelek, naklejek i opasek odblaskowych, - zestawy oświetlenia do rowerów, - plany lekcji ze znakami drogowymi i plakatów. W dniu 6 grudnia br. przeprowadzono Wojewódzką Akcję Mikołaj na drodze z udziałem Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej i Miejskiej Policji w Łodzi. Akcja Mikołajkowa przygotowana przez WORD w Łodzi obejmowała powiaty Pabianicki, Zgierski, Łódzki Wschodni i miasto Łódź. Złożono również wizytę u dzieci chorych przebywających w Szpitalu Klinicznym przy ul. Wycieczkowej w Łodzi. Przekazano dzieciom upominki związane z poprawą bezpieczeństwa na drodze, kamizelki odblaskowe, latarki, zestawy oświetlenia do rowerów, kodeksy rowerzysty i słodycze. Akcją objęto ponad ok. 1.000 dzieci. Przeprowadzono promocję bezpieczeństwa ruchu drogowego podczas XIX Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy poprzez wyposażenie 1.000 wolontariuszy w kamizelki odblaskowe oznaczone logo firmowym WORD w Łodzi i okolicznościowym logotypem XIX Finału WOŚP i Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi. Podobną formę promocji brd przygotowano również na rok 2012. Uczestniczono w programach i akcjach organizowanych wspólnie z Wydziałem Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi - Akcje Niechronieni Prędkość, Alkohol i Narkotyki promowały bezpieczeństwo ruchu drogowego. Wyposażono Wydziały Prewencji i Ruchu Drogowego Komend Powiatowych Policji w Zgierzu, Pabianicach i Łódź Wschód oraz Komendę Miejską w Łodzi w zestawy odblaskowe, kamizelki i oświetlenia do rowerów jako elementy promujące bezpieczeństwo podczas prowadzonych zajęć z dziećmi w szkołach oraz akcji i kontroli uczestników ruchu drogowego przez funkcjonariuszy policji. 142

Przystąpiono do programu Mobilne Miasteczka Ruchu Drogowego finansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko. W marcu 2011 roku przekazany został przez Krajową Radę BRD zestaw mobilnego miasteczka ruchu drogowego dla Łodzi. Wartość zestawu to 56.000,00 zł. W sprawie użytkowania zestawu Dyrektor WORD podpisał umowę z Ministerstwem Infrastruktury. Z wykorzystaniem elementów mobilnego miasteczka ruchu drogowego przeprowadzono szkolenia i egzaminy na kartę rowerową dla ponad 1.400 dzieci ze szkół podstawowych. Zgodnie z zasadami projektu zestaw miasteczka po 5 latach użytkowania stanie się własnością WORD w Łodzi. Rozstrzygnięto konkurs Wojewody Łódzkiego na budowę stacjonarnego miasteczka ruchu drogowego ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Z ośmiu projektów zgłoszonych do konkursu z całego województwa, najlepszym okazał się projekt zgłoszony przez Urząd Miasta Łodzi. Za kwotę 550.000,00 zł powstanie nowy, nowoczesny obiekt w Parku 3- go Maja przy ul. Małachowskiego, zakończenie budowy planowane jest do końca 2012 roku. We wrześniu 2011 r. zorganizowano Dni otwarte Ośrodka, w których wzięło udział ponad 500 osób. Przygotowano ciekawy program, który został wysoko oceniony przez uczestników; kandydatów na kierowców, właścicieli ośrodków szkolenia kierowców oraz mieszkańców Łodzi. W roku 2011 Ośrodek zrealizował wydatki przeznaczone na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w 100%. Na kwotę zaplanowaną 200.000,00 zł wykonano 200.230,00 zł, w tym wydatkowano: 10.000,00 zł na akcje Niechronieni, Prędkość i,alkohol i Narkotyki, 8.000,00 zł na zakup nagród rzeczowych dla finalistów ogólnopolskich turniejów brd i motoryzacyjnych współorganizowanych z PZM-ot, 25.000,00 zł na zakup sprzętu i wyposażenie Ośrodka Szkolenia Strażaków w Sieradzu, 10.000,00 zł dla Harcerskiego Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego Nadwarciański Gród w Załęczu Wielkim na budowę stacjonarnego miasteczka ruchu drogowego. Na 2012 rok zaplanowano 200.000,00 zł. Kwota ta jest na poziomie wykonania planu BRD roku 2011. Prognozy mniejszych wpływów powodowanych spadkiem ilości przeprowadzonych egzaminów państwowych oraz dodatkowe zadania wynikające z wejścia w życie Ustawy o kierujących pojazdami, stawiają wykonanie planu bezpieczeństwa ruchu drogowego pod dużym znakiem zapytania. W razie zagrożenia płynności finansowej i spadku ilości egzaminów, Ośrodek będzie zmuszony ograniczyć wydatki na bezpieczeństwo ruchu drogowego. 143

Tabela. 4. Zestawienie działań w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego ukierunkowanych na dzieci, młodzież i dorosłych mieszkańców Łodzi w 2011 r. ilość Lp. Forma / rodzaj przedsięwzięcia ilość imprez osób 1. Turnieje Motoryzacyjne dla szkół ponadpodstawowych, w tym z PZM, 4 300 osoby 2. Turnieje BRD dla szkół podstawowych ogólnopolski z PZM-ot 10 3.000 3. Konkursy rowerowe teoretyczne i praktyczne. 20 2.000 4. Konkursy plastyczne i zajęcia nt. BRD dla szkół i przedszkoli 2 400 5. Ogólnopolskie akcje promujące BRD: Niechronieni, Kamizelka itp. 4 5.000 6. Spektakle teatralne dla szkół i przedszkoli programy autorskie 10 2.500 7. Zajęcia w miasteczku ruchu drogowego prelekcje, wyjazdy do szkół 14 1.400 8. Wakacje ferie organizowane przez WORD z ZHP i partnerami 2 1.000 9. Pogadanki prelekcje organizowane wspólnie z policją w szkołach 20 3000 10. Festyny BRD z okazji Dnia Dziecka, pomoc fundacjom i organizacjom 4 2000 11. Akcja wspólna z KW Policji Mikołaj na drodze 2011 w województwie 4 1000 12. Akcje, imprezy masowe, Dzień brd o zasięgu ogólnopolskim 4 1.750 13. Imprezy masowe: Dni Otwarte WORD, XIX Finał WOŚP 2 2.500 Razem: 100 25.850 W 100 imprezach zorganizowanych przez WORD w Łodzi adresowanych do mieszkańców Łodzi i Regionu uczestniczyło ponad 25.850 osób. Realizacja zadań w zakresie brd cieszy się ciągle dużą popularnością wśród dzieci, młodzieży, również i dorosłych mieszkańców województwa. Zainteresowanych programami pozyskujemy dbając o atrakcyjną, zabawowo-edukacyjną formę zajęć. Oddział BRD w 2011 r. prowadził Sekretariat Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi w tym: zabezpieczył obsługę posiedzenia Plenarnego Wojewódzkiej Rady BRD w Łodzi 30 maja 2011 r. i sześciu posiedzeń Prezydium Rady w dniach: 1 marca, 21 kwietnia, 30 maja, 16 września (wyjazdowe w Sieradzu),10 listopada (wyjazdowe w Strykowie) i 21 grudnia 2011 r. Wg danych prowadzonych przez policję, statystyka brd Województwa nie poprawiła się. Nastąpił wzrost ilości wypadków o ok. 1,0 %, nadal jesteśmy w czołówce najwyższego zagrożenia pod względem bezpieczeństwa na drogach w Polsce. Dlatego też należy podejmować wszelkie działania mające na celu dalszą poprawę stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. w zakresie ekonomicznym: Wykonanie przychodów, kosztów oraz wynik finansowy brutto WORD w Łodzi za 2011 r. przedstawiają się następująco: Lp Treść Kwota w zł I Przychody 8 376 000 144 250

II Koszty 7 945 000 III Wynik finansowy brutto 431 000 W ramach realizacji statutowej działalności oświatowej w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w 2011 r. poniesiono koszty, które wg wstępnych danych wynoszą 65 710,23 zł, w tym: darowizny dla: - Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego ZHP Nadwarciański Gród Załęcze Wielkie na realizację projektu Budowa Stacjonarnego Miasteczka Ruchu 10 000,00 Drogowego - Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi na zakup sprzętu i wyposażenia bazy dydaktycznej Ośrodka Szkolenia KW PSP w Łodzi z 25 000,00 siedzibą w Sieradzu - koszty obsługi WRBRD 5 392,00 - koszty działalności oświatowej w zakresie BRD 25 318,23 Ponadto poniesiono koszty: - promocji i reklamy WORD w Łodzi na imprezach BRD 5 864,49 - wynikające z przekazania kamizelek odblaskowych, lampek rowerowych, latarek, breloków, zeszytów 27 128,92 edukacyjnych - utrzymania Oddziału Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w wysokości 125 909,87 w zakresie zatrudnienia: Zatrudnienie w 2010 r. 2011 r. Ogółem Egzaminatorzy Ogółem Egzaminatorzy Osoby Etaty Osoby Etaty Osoby Etaty Osoby Etaty 92 79,75 42 31,50 79 74,00 35 29,25 Zmniejszyła się liczba zatrudnionych ogółem o 13 osób, w tym 6 osób obsługi, a w grupie egzaminatorów zmniejszono zatrudnienie o 7 osób. Ośrodek systematycznie pracuje nad dalszą racjonalizacją zatrudnienia dążąc do obniżenia kosztów płac i dostosowania do zmniejszonego zapotrzebowania na egzaminy państwowe. WORD w Łodzi realizuje zadania na terenach i w obiektach wynajętych od PKS Spółka z o.o. przy ul. Smutnej 28 w Łodzi i dzierżawionych od Zarządu Głównego LOK w Warszawie przy ul. Maratońskiej 102a w Łodzi. Warunki dzierżawy i najmu regulują wieloletnie umowy gwarantujące realizację na bieżąco i w perspektywie działań statutowych WORD. 145

Z dniem 1 stycznia 2011 roku wypowiedziana została umowa z PKS sp. z o.o. dotycząca zmniejszenia powierzchni placu manewrowego o 4.440 m 2. Wynika to z racjonalnej oceny potrzeb i zmniejszenia kosztów funkcjonowania Ośrodka. Do 30 czerwca 2012 roku tj. do czasu obowiązywania umowy dzierżawy obiektu przy ul Maratońskiej na postawie zawartego porozumienia z właścicielem obiektu Zarządem Głównym LOK w Warszawie nastąpi zwrot poniesionych przez WORD niezbędnych do uruchomienia i dostosowania obiektu do użytku nakładów inwestycyjnych na kwotę 252.555,77 zł. Koszty jakie ponosi Ośrodek w związku z utrzymaniem dwóch placów manewrowych są bardzo wysokie. Nieruchomość przy ul. Smutnej 28 jest dzierżawiona od PKS sp. z o.o. i obejmuje plac manewrowy, budynki, lokale, pomieszczenia magazynowe, gospodarcze i garaże. W umowach został zawarty roczny okres wypowiedzenia z terminem rozwiązania na koniec roku kalendarzowego. Z kolei umowa dzierżawy nieruchomości przy ul. Maratońskiej 102a ulegnie rozwiązaniu z końcem czerwca 2012 r. Zatem obniżenie nakładów finansowych WORD w Łodzi w zakresie dzierżawy jest możliwe tylko poprzez zakończenie umowy dzierżawy nieruchomości przy ul. Maratońskiej 102a. Konsekwencją rezygnacji z egzaminowania na ul. Maratońskiej 102a będzie oszczędność w wysokości ok. 50 tys. miesięcznie. Systematycznie prowadzona jest racjonalizacja zatrudnienia oraz wdrażane programy oszczędnościowe, gospodarność, ograniczanie kosztów działalności statutowej. Celowe jest podejmowanie dalszych prac nad Ustawą o kierujących pojazdami oraz podejmowanie działań w kierunku podwyższania poziomu przygotowania kandydatów na kierowców m.in. poprzez: - analizowanie i identyfikowanie przyczyn obniżania poziomu przygotowania kandydatów na kierowców do egzaminu państwowego cykliczne spotkania z przedstawicielami auto - szkół, - wzmocnienie nadzoru nad podmiotami zajmującymi się szkoleniem kandydatów na kierowców w zakresie realizacji programu szkolenia współpraca ze starostwami i wydziałami komunikacji, - kontynuowanie prac nad dalszym usprawnianiem systemu egzaminowania, - monitorowanie szkół nauki jazdy pod kątem osiąganych wyników zdawalności. WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM w zakresie egzaminowania: Zestawienie ilości przeprowadzonych egzaminów praktycznych i teoretycznych w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. Ogółem liczba egzaminów Liczba egzaminów praktycznych Liczba egzaminów teoretycznych 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 51 438 51 314 35 633 34 566 15 805 16 748 146

Powyższe dane potwierdzają utrzymanie ilości przeprowadzonych egzaminów ogółem w 2011 r., ale w tym spadek o 3% egzaminów praktycznych i wzrost o 6% egzaminów teoretycznych. Tendencja spadkowa liczby egzaminów wynika z niżu demograficznego oraz wpływu kryzysu gospodarczego na decyzje finansowe rodzin i ograniczenie zapotrzebowania na kierowców zawodowych, przy równoczesnym znacznym wzroście kosztu uzyskania kwalifikacji zawodowych. Jeżeli tendencja spadkowa zapotrzebowania na egzaminy potwierdzi się w 2012 r., przewiduje się spadek dochodów Ośrodka i konieczność dalszej redukcji kadrowej, co ograniczy możliwości Ośrodka w zakresie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Spadek przychodów Ośrodka z równoczesnym wzrostem kosztów stałych wpływa na istotny wzrost kosztów jednostkowych egzaminu, co w połączeniu z długotrwałym brakiem zmian stawek opłat egzaminacyjnych może spowodować trudną sytuację finansową Ośrodka. Średnią zdawalność procentową egzaminów w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. przedstawia poniższa tabela. Zdawalność egzaminów teoretycznych Zdawalność egzaminów praktycznych 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 80,7 % 78,7 % 32,6 % 32,3 % Powyższe dane wskazują 2% spadek zdawalności w egzaminach teoretycznych i o 0,3% spadek zdawalności w egzaminach praktycznych. Spadek zdawalności egzaminów teoretycznych jest spowodowany różną jakością szkolenia kandydatów na kierowców. Jest pewna grupa instruktorów, którzy uzyskali zdawalność swoich wychowanków na poziomie 60-70%, ale jest wielu instruktorów, których wychowankowie uzyskali zdawalność na poziomie 10-15%. Szkolenia kandydatów na kierowców zostały w pełni poddane wolnemu rynkowi oraz nowym zasadom, co nie przynosi efektów w postaci zapewnienia odpowiedniego poziomu wyszkolenia. Jedną z przyczyn niskiej zdawalności egzaminu praktycznego jest również obserwowany wysoki poziom stresu egzaminacyjnego. Ośrodek podejmuje działania mające na celu tworzenie przychylnej atmosfery w trakcie egzaminów, prowadzone są wewnętrzne szkolenia i pogadanki z egzaminatorami podkreślające negatywną rolę stresu i pozytywną rolę postawy egzaminatora wobec osoby egzaminowanej, zwłaszcza w trakcie pierwszego kontaktu. W trakcie 2011 r. zostały złożone do Urzędu 2 skargi/zażalenia na przebieg egzaminu przeprowadzonego w Ośrodku, które zostały oddalone przez organ nadzoru, jako niezasadne. 147

w zakresie szkolenia: Zestawienie kursów i szkoleń prowadzonych przez Ośrodek w 2011 r. Rodzaj kursu Liczba kursów Liczba osób przeszkolonych Kierowanie Ruchem Drogowym 13 360 Instruktor - podstawowy (rozpoczęty - grudzień 2010) Instruktor - rozszerzenie (rozpoczęty - grudzień 2010) 1 14 1 5 Egzaminator - podstawowy 0 0 Egzaminator - rozszerzenie 0 0 Punkty karne 20 218 Szkolenie dla egzaminatorów spr. Kwalifikacje osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania (kierowane do osób wpisanych do ewidencji egzaminatorów) Okresowe szkolenie pracowników WORD (zgodne z harmonogramem szkoleń) Szkolenie z zakresu BRD Prima Sara Lee Coffee and Tea Poland S.A. Poznań Wzrost kompetencji kadry Ośrodków Szkolenia Kierowców - projekt współfinansowany przez UE ze środków EFS 2 36 1 21 1 50 1 (II etapy szkoleniowe) RAZEM (kursy) 40 779 75 w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd) : W 2011 roku Ośrodek przeznaczył na realizację zadań w zakresie poprawy brd kwotę 205 000 zł. Wszystkie akcje popularyzujące BRD, pogadanki, prelekcje, konferencje, konkursy, spektakle teatralne oraz inne imprezy masowe, zgromadziły łączną liczbę 18 824 osób w różnym wieku. Zorganizowano 115 wyjazdów do szkół podstawowych i gimnazjów z mobilnym miasteczkiem ruchu drogowego na terenie pięciu powiatów: radomszczańskiego, bełchatowskiego, tomaszowskiego, piotrkowskiego i opoczyńskiego. W zajęciach z wykorzystaniem miasteczka ruchu drogowego uczestniczyło ponad 9200 uczniów. W ramach zajęć wychowania komunikacyjnego w szkołach podstawowych (z pięciu powiatów) do sprawdzianu na kartę rowerową przystąpiło około 3000 uczniów, którzy zdawali egzamin w specjalnie przygotowanym mobilnym miasteczku ruchu drogowego. Ośrodek wspólnie z KMP w Piotrkowie i czterema Komendami Powiatowymi Policji zorganizował 30 egzaminów na kartę motorowerową. Do egzaminów praktycznych na kartę motorowerową w 2011 r. przystąpiło około 3500 gimnazjalistów. Podczas wyjazdów do szkół, przedszkoli oraz innych placówek oświatowo wychowawczych przeprowadzano także wspólnie z policją pogadanki prelekcje na temat BRD. Z początkiem roku, już po raz drugi, Ośrodek uczestniczył 148

w zbiórce pieniędzy na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Z tej okazji umożliwiono osobom, które miały ustalony termin egzaminu przystąpienie do próbnej jazdy na placu manewrowym pod okiem egzaminatora. Ośrodek uczestniczył m.in. w Dniu Otwartych Drzwi Zespołu Szkół Rolniczych w Mroczkowie Gościnnym, gdzie przeprowadzono szereg zajęć w ramach popularyzowania brd. W kwietniu 2011 r. Ośrodek w ramach użyczenia otrzymał Mobilne Miasteczko Ruchu Drogowego od Ministerstwa Infrastruktury. Miasteczko zostało zakupione ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach projektu Kampanie społeczne promujące bezpieczne zachowania wśród uczestników ruchu drogowego. Między kwietniem a grudniem 2011 r. z w/w miasteczka oraz jego elementów skorzystało 3184 osoby, ćwicząc bezpieczną jazdę rowerem, ucząc się prawidłowego poruszania po drogach publicznych, zdając egzamin na kartę rowerową czy przygotowując do różnego rodzaju konkursów rowerowych. Ośrodek był współorganizatorem Eliminacji Powiatowych Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i organizatorem Eliminacji Rejonowych Ogólnopolskiego Młodzieżowego Turnieju Motoryzacyjnego. W pierwszym uczestniczyło 12 trzyosobowych drużyn ze szkół podstawowych i 14 drużyn z placówek gimnazjalnych. W turnieju motoryzacyjnym zmierzyło się 12 drużyn z czterech powiatów byłego województwa piotrkowskiego. W dniu 13 maja 2011 r. na terenie Ośrodka zostały przeprowadzone Eliminacje Wojewódzkie do XXXIV Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, w których uczestniczyło 132 uczniów. Wzorem lat ubiegłych Ośrodek był również współorganizatorem konkursu Instruktor Roku 2011. Wspierano także imprezy sportowo rekreacyjne Zarządu Rejonowego Polskiego Czerwonego Krzyża, podczas którego popularyzowano bezpieczeństwo na drogach publicznych. W maju 2011 r. Ośrodek wsparł X Wojewódzki Konkurs Wiedzy w Zakresie Spraw Obronnych, Bezpieczeństwa Publicznego i Ratownictwa Medycznego Młodzieży Szkół Policealnych Samorządu Województwa Łódzkiego. Ponadto Ośrodek uczestniczył w wielu imprezach, konkursach i akcjach: Przedszkolaki znają znaki, Mobilny Dzień Dziecka, Wyciągamy dzieci z bramy. Ośrodek uczestniczył w festynach z okazji święta Policji, promował bezpieczne zachowania na drogach podczas obchodów różnego rodzaju lokalnych świąt w miastach i miejscowościach z terenu działania. Przeprowadzono zajęcia w Mobilnym Miasteczku Ruchu Drogowego podczas kolonii na terenie Ośrodka Ludowych Zespołów Sportowych w Ręcznie. W okresie wypoczynku letniego na terenie Miasteczka Ruchu Drogowego przeprowadzono 6 egzaminów na kartę motorowerową i rowerową. Na przełomie sierpnia i września ubr. wspólnie z policjantami z Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Piotrkowie Trybunalskim oraz Komendy Powiatowej Policji w Radomsku zorganizowano happeningi, w czasie których uczestnicy ruchu drogowego zostali uświadomieni o zagrożeniach związanych z popełnianymi wykroczeniami. Wzorem lat ubiegłych w ramach Piotrkowskiego Rodzinnego Rajdu Rowerowego, ufundowano rower, jako jedną z głównych nagród popularnego w regionie przedsięwzięcia zainicjowanego przez poseł Elżbietę Radziszewską. 149

Piotrkowski WORD był również obecny podczas Wyścigu Kolarskiego LZS o Puchar Przewodniczącego Sejmiku Województwa Łódzkiego Marka Mazura w Piotrkowie Trybunalskim. Rajdy mają na celu promowanie bezpiecznej i pożytecznej dla zdrowia jazdy rowerem. We wrześniu wspólnie z policją zorganizowano akcję Bezpieczny powrót do szkoły, przypominając dzieciom o podstawowych zasadach bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych. Również w tym okresie przeprowadził ponownie akcję Cytryna Jabłko, szczególnie przy szkołach, które są położone bezpośrednio przy drogach o szczególnym natężeniu ruchu drogowego. Tego typu akcje Ośrodek przeprowadził wspólnie z Wydziałami Ruchu Drogowego Policji oraz delegacjami uczniów, którzy pouczając dorosłych kierowców sami uczyli się prawidłowych zachowań na drodze. Akcie przeprowadzono m.in. na terenie powiatów: piotrkowskiego, opoczyńskiego i radomszczańskiego. Między październikiem a grudniem 2011 r. wspólnie z Komendą Miejską Policji w Piotrkowie, KPP w Tomaszowie Maz., Radomsku, Opocznie Ośrodek uczestniczył w Ogólnopolskiej Akcji Komendy Głównej Policji: Niechronieni skierowanej do nieoświetlonych pieszych, rowerzystów czy motorowerzystów. Ośrodek wspierał jako współorganizator Rajd organizowany przez Oddział PTTK im. Michała Rawity Witanowskiego w Piotrkowie Tryb. Ponadto Ośrodek inicjował i kontynuował szereg działań, które w założeniu mają być kontynuowane w celu promocji BRD wśród dzieci, młodzieży oraz dorosłych użytkowników dróg: - nawiązano współpracę ze Związkiem Harcerstwa Polskiego reprezentowanym przez Hufiec w Radomsku w ramach akcji: Mistrz kierownicy, - kontynuowano współpracę z Placówką Żandarmerii Wojskowej w Tomaszowie Mazowieckim, która wspiera Ośrodek w popularyzowaniu bezpieczeństwa w ruchu drogowym wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, - kontynuowano współpracę z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach oddział w Opocznie oraz prowadzono szkolenia i pogadanki z rolnikami nt.: Bezpieczeństwa w ruchu drogowym na obszarach wiejskich, maszyny rolnicze na drogach, zasady ruchu i bezpieczeństwa, - kontynuowano współpracę z Automobilklubem Piotrkowskim oraz klubami motocyklowymi w Piotrkowie Trybunalskim, - współpracowano na rzecz poprawy BRD z NSZZ Policjantów przy KPP w Tomaszowie Maz. i Opocznie, - kontynuowano rozpowszechnianie autorskich zeszytów w linie i kratkę, których okładki przedstawiają wszystkie znaki drogowe z dokładnym opisem. Ośrodek na stałe ma wpisane w kalendarzu akcje, które współorganizuje, lub w nich uczestniczy, takie jak: - Ogólnopolski Młodzieżowy Turniej Motoryzacyjny, - Rejonowy Turniej BRD, - Mikołaj na Drodze, - Odblaskowe pierwszaki, - Bezpieczna droga do szkoły, - Akcja KWP Niechronieni, 150

- Halowy turniej piłki nożnej o puchar komendanta KPP w Opocznie pt: Alkohol? Narkotyki? Nie dziękuję! - Międzynarodowy Zlot Campingu i Caravaningu Borki, - Bezpieczne wakacje, - Wyciągamy dzieci z bramy, - Rowerem bezpiecznie do celu, - Bądź widoczny, bądź bezpieczny, - Rodzinny Rajd Rowerowy - Piotrków Tryb., - Razem bezpieczniej, - Światowy Tydzień BRD, - Bezpieczny przedszkolak, Przedszkolaki znają znaki - Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy - Konferencje wojewódzkie, rejonowe o tematyce BRD, - Dzień otwarty WORD, - Rodzinny piknik ZNP, - Festyny i Dni miast oraz gmin Ośrodek współpracuje z mediami lokalnymi z wszystkich miast będących w zasięgu jego działania, co w znacznej mierze pozwala na jeszcze szersze dotarcie do świadomości użytkowników dróg całego regionu. Działania te związane są głównie z wywiadami oraz programami informacyjno edukacyjnymi. Media na bieżąco informowane są o działaniach dotyczących brd oraz wszelkiego rodzaju inicjatywach, które mają za zadanie dotrzeć do szerokiej liczby użytkowników dróg. Przedsięwzięcia realizowane są w oparciu o Wojewódzki Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Gambit Łódzki. Ośrodek na stałe współpracuje z Komisją Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego przy Prezydencie Piotrkowa, systematycznie przekazuje opinie egzaminatorów dotyczące oznakowania poziomego i pionowego w mieście oraz koordynuje i opiniuje nowe rozwiązania komunikacyjne na terenie miasta. Zestawienie działań w zakresie BRD ukierunkowane na dzieci i młodzież w 2011 r. Rodzaje i forma Ilość osoby Turnieje Motoryzacyjne 1 36 Turnieje BRD 6 428 Konkursy rowerowe 9 900 teoretyczne i praktyczne Konkursy plastyczne 3 250 Spektakle teatralne - Zajęcia w OMRD 115 9 200 Wakacje WORD 10 2 000 Pogadanki - prelekcje 25 3 000 Festyny BRD - - Mikołaj na drodze 8 1 500 Konferencje wojewódzkie 1 200 Szkolenia nauczycieli koordynatorów wychowania - - 151

komunikacyjnego Instruktor roku 1 10 Akcje, inne imprezy 12 1300 masowe BRD Razem 191 18 824 w zakresie finansowym: Przychody w zł Koszty w zł Plan Wykonanie Plan Wykonanie 5.370.000 5.491.228 5.070.000 4.709.119 Szacunkowy wynik finansowy brutto wynosi 782.109 zł. W ramach kosztów w 2011 r. WORD w Piotrkowie Tryb. na zadania BRD wydatkował kwotę 196.223,23 zł (kwota może być niepełna z uwagi na nie zaksięgowanie wszystkich faktur dotyczących 2011 r.) Na zadania inwestycyjne WORD w Piotrkowie Tryb. przeznaczył w 2011 r. kwotę 56.386,54 zł, w tym: - zamiatarka LIMPAR - 7.862,04 zł - ciągnik Zetor 5320-39.745,50 zł - inne środki - 8.779,00 zł w zakresie zatrudnienia: Stosownie do aktualnego zapotrzebowania na usługi Ośrodka w trakcie 2011 r. kolejny rok była kontynuowana redukcja zatrudnienia poprzez likwidację lub redukcję wymiarów etatów. W odniesieniu do 2010 r. redukcja etatów w zatrudnieniu wyniosła ogółem 11%, a w grupie egzaminatorów aż 16%. Zatrudnienie w Ośrodku w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r., przedstawia poniższa tabela: Zatrudnienie w 2010 r. Zatrudnienie w 2011 r. Ogółem Egzaminatorzy Ogółem Egzaminatorzy Osoby Etaty Osoby Etaty Osoby Etaty Osoby Etaty 48,08 43,50 21,92 20,04 42,50 38,83 18,50 17,10 152

W 2011 r. WORD w Piotrkowie Tryb. przeprowadził podobną liczbę egzaminów jak w roku 2010. Pomimo wzrostu wielu kosztów działalności pod względem finansowym rok 2011 został utrzymany na podobnym poziomie. Prognoza roku 2012 musi uwzględniać przewidywane ograniczenia: - skutek naturalnego niżu demograficznego, - obecna zwiększona liczba klientów przyniesie w niedługim czasie znaczące załamanie liczby klientów, - lawinowy wzrost cen paliw, istotnego elementu wpływającego na ponoszone koszty działalności, - wzrost kosztów opłat stałych i kosztów materiałów i usług niezbędnych do funkcjonowania, - od 6 lat brak rewaloryzacji stawek opłat za egzaminy, - spodziewany drastyczny wzrost opłat za użytkowanie systemu informatycznego obligatoryjnego w systemie egzaminowania (z ok. 8 tys. zł/rok do kilkuset tysięcy zł/rok). Spadek liczby klientów oznacza spadek przychodów z równoczesnym istotnym wzrostem kosztów, co powoduje wzrost kosztu jednostkowego egzaminu. Suma powyższych faktów, jeżeli nie nastąpią zmiany opłat egzaminacyjnych, spowoduje że Ośrodek nie będzie w stanie pokryć bieżących kosztów z bieżących przychodów, a tym samym będzie zmuszony minimalizować lub zaniechać działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W SIERADZU w zakresie egzaminowania: Dane dotyczące egzaminów teoretycznych i praktycznych. W 2011 r. przeprowadzono w Ośrodku łącznie 58 208 egzaminów, w tym 20 044 egzaminów teoretycznych i 38 164 egzaminów praktycznych, poniżej tabela zdawalności w podziale na kategorie: Kategoria prawa jazdy Ilość egzaminów teoretycznych Ilość egzaminów praktycznych Zdawalność w % teoria Zdawalność w % praktyka A 1303 1503 83,4 62,3 A1 87 75 72,9 74,7 B 16952 32524 76,1 32,4 B1 49 45 74,5 77,3 BE - 307-54,1 C 1354 1868 86,7 50,0 CE - 1541-43,5 D 64 72 93,4 81,7 T 235 229 66,5 54,0 Razem 20 044 38 164 77,2 35,4 2. Skargi na przebieg egzaminu. W 2011 r. złożono 21 skarg na przebieg i ocenę egzaminów na prawo jazdy, w tym: 153

- 14 skarg oddalono, - 6 skarg uwzględniono, - 1 skarga w trakcie rozpatrywania. w zakresie szkolenia: W 2011 roku w Ośrodku łącznie przeprowadzono 37 kursów i szkoleń, w których uczestniczyły 324 osoby. W ramach zadań statutowych, posiadanych zezwoleń i uprawnień ustawowych, Ośrodek prowadził kursy i szkolenia dla: - kierowców wykonujących transport drogowy w zakresie szkolenia okresowego, - kierowców, którym naliczono punkty karne za naruszenie przepisów ruchu drogowego, - osób kierujących ruchem drogowym. Zestawienie kursów i szkoleń zorganizowanych w Ośrodku w 2011 r., według rodzaju i ilości osób uczestniczących: RODZAJ KURSU (SZKOLENIA) LICZBA KURSÓW LICZBA OSÓB PRZESZKOLONYCH LICZBA WYDANYCH ZAŚWIADCZEŃ Kurs dla kierowców - szkolenie okresowe kat. C Szkolenia w zakresie kierowania ruchem drogowym 9 69 69 6 92 92 Szkolenie dla kierowców naruszajacych przepisy ruchu drogowego 21 149 149 Szkolenie dla skazanych za przestępstwa w ruchu drogowym (na podstawie porozumienia z dyrekcją ZK w Sieradzu) 1 14 - Razem 37 324 310 154

Ponadto w pracowni badań psychologicznych w 2011 r. przebadano 365 kierowców. w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd): Ośrodek prowadzi stałe i systematyczne działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Podejmowane działania profilaktyczne i szkoleniowe adresowane są głównie do pieszych i rowerzystów, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży oraz kierowców wykonujących transport drogowy. Głównym celem realizowanego programu jest kształtowanie i przyswajanie pożądanych zachowań przez wszystkich użytkowników dróg publicznych i uczestników ruchu drogowego. Program działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego realizowany jest m. in. poprzez : - zajęcia z wychowania komunikacyjnego prowadzone w szkołach oraz placówkach wypoczynku dzieci z udziałem objazdowego miasteczka ruchu drogowego, - rajdy piesze, rowerowe i samochodowe organizowane przez koła PTTK, hufce ZHP oraz Automobilklub w Sieradzu, podczas których popularyzowana jest wiedza nt. brd, - udział w festynach, konkursach, spotkaniach oraz innych imprezach, w których wprowadzane są zagadnienia brd, - wyposażanie uczniów szkół podstawowych w elementy odblaskowe, książeczki Ja, rower i przepisy oraz inne gadżety z elementami odblaskowymi i wyraźnie zaakcentowaną tematyką brd, - doposażenie szkół w sprzęt szkoleniowy i pomoce dydaktyczne mające na celu kształtowanie zasad bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Ośrodek we współpracy z Kuratorium Oświaty w Łodzi Delegatura w Sieradzu, prowadzi systematyczne zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w zakresie edukacji komunikacyjnej. Cele szczegółowe zajęć prowadzonych przez uprawnione osoby (egzaminatorzy, koordynator i inspektor ds. BRD oraz policjanci z Wydziałów Ruchu Drogowego): - rozwijanie umiejętności i wiadomości nt. zasad i przepisów ruchu drogowego, - kształtowanie kultury uczestnictwa w ruchu drogowym, - rozwijanie umiejętności dostrzegania związków przyczynowo - skutkowych, a w szczególności konsekwencji nieprawidłowego zachowania się na drodze publicznej, - uświadomienie uczniom indywidualnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo na drodze, - wdrażanie uczniów do poszanowania prawa i umiejętności współdziałania na drodze, - wykorzystanie w praktyce wiedzy nt. uczestnictwa w ruchu pieszym i rowerowym. 155

Inicjatywy podejmowane przez WORD w Sieradzu: Przygotowanie i wyemitowanie na antenie rozgłośni radiowej Nasze Radio, Telewizji Miejskiej Sieradz oraz opublikowanie na łamach tygodnika regionalnego 7 Dni audycji radiowych i materiałów prasowych takich jak: - Bezpieczne ferie 2011 - Pierwszaczek - bezpieczna droga do szkoły - Mikołaj na drodze - Bezpieczne wakacje z WORD - WORD Sieradz z nami bezpieczniej Udzielanie porad i instruktaży w ramach prowadzonej edukacji komunikacyjnej w lokalnych mediach. Organizowanie kursów oraz szkoleń okresowych dla kierowców wykonujących transport drogowy. Kontynuowanie we współpracy z dyrektorami szkół podstawowych, rodzicami oraz Komendami Powiatowymi Policji akcji Mikołaj na drodze (1320 uczestników). Kontynuowanie w porozumieniu z dyrektorami szkół podstawowych w Sieradzu akcji Pierwszaczek obejmującej wszystkie dzieci rozpoczynające naukę w szkole (435 osób). Przeprowadzenie akcji Odblaskowe przedszkolaki w porozumieniu z dyrektorami przedszkoli, polegającej na przeprowadzeniu zabaw i pogadanek na temat bezpiecznego uczestnictwa w ruchu pieszych, wraz z wyposażeniem dzieci w naklejki odblaskowe (235 osób). Realizowanie we współpracy z samorządami lokalnymi budowy infrastruktury drogowej poprawiającej bezpieczeństwo w pobliżu szkół. W 2011 roku wykonane zostały szykany zwalniające ruch na ul. Aleja Grunwaldzka w Sieradzu, przy Szkole Podstawowej nr 9 za kwotę 5 000 zł. Podejmowanie działań na rzecz propagowania wiedzy i umiejętności udzielania pierwszej pomocy oraz poprawy wiedzy i umiejętności udzielania pomocy ofiarom wypadków drogowych (zakup sprzętu i przeszkolenie 960 osób, za kwotę 11 993,06 zł). Przeprowadzenie sprawdzianu wiedzy i umiejętności w zakresie karty motorowerowej dla 195 uczniów, którzy z różnych przyczyn nie przystąpili do sprawdzianu w szkole (we współpracy z KP Policji w Sieradzu). W roku 2011 łączna liczba osób biorących bezpośredni udział w badaniach, szkoleniach i akcjach organizowanych przez Dział BRD i Szkoleń WORD w Sieradzu wyniosła 11 708. Do najważniejszych zadań realizowanych 2011 r. na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego zaliczyć należy: Lp. W Y K A Z I M P R E Z ILOŚĆ IMPREZ ILOŚĆ UCZESTNIKÓW 1 Zajęcia z wychowania komunikacyjnego prowadzone dla uczniów klas IV szkół podstawowych oraz wyposażenie tych uczniów w elementy odblaskowe i książeczki Ja, rower i przepisy. 90 2496 156

2 Zajęcia z wychowania komunikacyjnego oraz rowerowy tor przeszkód dla dzieci przebywających na wypoczynku w ośrodku ZHP Nadwarciański Gród w Załęczu Wielkim oraz innych ośrodkach wypoczynku (Szadek) 3 Współorganizowanie i przeprowadzenie wspólnie z Komendami Powiatowymi Policji i władzami samorządowymi gmin turniejów BRD. 4 Udział w festynach, konkursach, rajdach, oraz innych imprezach odbywających się pod hasłem Bezpieczeństwo na drodze. Dla uczestników przewidziano m. in. książeczki Ja, rower i przepisy, elementy odblaskowe oraz drobne nagrody i gadżety propagujące BRD. 5 Zorganizowanie akcji Mikołaj na drodze dla uczniów szkół podstawowych w Sieradzu, Wieluniu, Poddębicach, Łasku, Wieruszowie, Zduńskiej Woli, Pajęcznie. Dzieci otrzymały słodycze, oraz liczne gadżety promujące brd, działanie prowadzono we współpracy z KP Policji. Podobną akcję przeprowadzono na terenie WORD-u. Akcja z udziałem dziennikarzy lokalnych mediów, na żywo relacjonowana przez Regionalne Rozgłośnie Radiowe w Sieradzu i Wieluniu. 6 Przeprowadzenie w szkołach podstawowych Sieradza akcji Pierwszaczek obejmującej dzieci rozpoczynające naukę w szkołach. 7 Przeprowadzenie akcji Odblaskowe przedszkolaki" wraz z wyposażeniem dzieci w naklejki odblaskowe 9 Szkolenia w zakresie udzielania I pomocy ofiarom wypadków komunikacyjnych 2 230 7 263 22 4940 Festyny- 2750 Konkursy-1310 Rajdy - 410 Inne - 470 8 1320 Pajęczno - 140 Wieluń 170 Sieradz 120 Sieradz WORD- 150 Poddębice 160 Wieruszów -230 Łask 200 Zduńska Wola -150 7 435 7 235 5 960 10 Przeprowadzenie sprawdzianu wiedzy i umiejętności w zakresie karty motorowerowej 2 195 RAZEM 150 11 074 w zakresie finansowym: 157

Informację o wykonaniu planu finansowego Ośrodka, według danych z ewidencji księgowej na dzień 12.01.2012 r., oraz wykonania na dzień 31.12.2011r., przedstawia poniższa tabela: Lp. Wyszczególnienie Plan skorygowany Wykonanie wstępne % wykonania planu 1. Przychody 5 400 000,00 5 592 422,62 103,60 2. Koszty ogółem 5 150 000,00 5 027 932,37 97,60 3. Wynik finansowy brutto 250 000,00 564 490,25 225,80 w zakresie zatrudnienia: Średnioroczne zatrudnienie w 2011 r. przedstawia poniższa tabela: Ogółem Egzaminatorzy Osoby Etaty Osoby Etaty 44,75 40,93 20,25 17,36 Ośrodek sukcesywnie będzie zwiększać zaangażowanie w przeprowadzanie sprawdzianu wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania karty rowerowej i motorowerowej we współpracy z ośrodkiem ZHP w Załęczu Wielkim oraz zainteresowanymi gimnazjami. Kontynuować będzie akcję propagowania brd wśród dzieci i młodzieży przebywających na wypoczynku w Ośrodku ZHP w Załęczu Wielkim, realizowaną siłami wszystkich WORD-ów województwa łódzkiego. Będzie udzielana pomoc merytoryczna w opracowaniu stosownych programów edukacyjnych propagujących zagadnienia BRD, z wykorzystaniem zewnętrznych środków finansowych. W dalszym ciągu będą organizowane we współpracy z WODN w Sieradzu szkolenia dla nauczycieli wychowania komunikacyjnego z rejonu działania WORD. 158

WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W SKIERNIEWICACH w zakresie egzaminowania: Zestawienie ilości przeprowadzonych egzaminów praktycznych i teoretycznych w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. przedstawia poniższa tabelka: Ogółem liczba egzaminów Liczba egzaminów praktycznych Liczba egzaminów teoretycznych 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 49 860 51 430 34 420 33 878 15 440 17 552 Powyższe dane potwierdzają wzrost w 2011 r. ogółem o 1,03 % liczby przeprowadzonych egzaminów w odniesieniu do 2010 r. Nieznacznie zmniejszyła się natomiast średnia zdawalność na egzaminach teoretycznych i praktycznych. Liczbę przeprowadzonych egzaminów w poszczególnych kategoriach prawa jazdy, jak również wskaźniki dotyczące zdawalności na poszczególne kategorie przedstawia poniższa tabela: Rodzaj egzaminu Teoretyczny Praktyczny Jedn. miary Ilość wyk. egz. Zdawalność % Ilość wyk. egz. Kategoria prawa jazdy A1 A B1 B C D B+ E C+E T Razem ilość Średnia zdawalność 93 1438 86 14419 1202 79 X X 208 17 552 70 82 70 75 84 87 X X 70 76 98 1491 94 28090 2262 136 208 1232 267 33 878 Zdawalność % 52 71 43 28 29 44 44 38 52 31 Najwyższą zdawalność - 71% na egzaminach praktycznych odnotowano na kat. A prawa jazdy, natomiast najniższą - 28 % na kat. B prawa jazdy. 159

Średnią zdawalność na egzaminach przeprowadzanych w Ośrodku w 2011 r. w odniesieniu do 2010 r. przedstawia tabelka: Zdawalność egzaminów Zdawalność egzaminów praktycznych teoretycznych 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. 78 % 76 % 32 % 31 % W 2011 r. wpłynęło do Ośrodka łącznie 21 skarg na przebieg egzaminów państwowych, w tym: - 14 skarg oddalono, - 6 skarg zakończyło się unieważnieniem egzaminu, - 1 skarga w trakcie rozpatrzenia w zakresie szkolenia: W 2011 r. w Ośrodku przeszkolonych zostało 663 osoby. Dla porównania w 2010 r. liczba uczestników szkoleń wynosiła 411 osób. Zgodnie z przyjętym planem szkoleń WORD w Skierniewicach w 2011 roku przeprowadził następujące rodzaje szkoleń i kursów: - 24 szkolenia dla kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, na których przeszkolonych zostało 271 kierowców. - 15 szkoleń w sprawie kierowania ruchem drogowym, na których zostało przeszkolonych 227 osób. - W okresie od 16.10.2010r. do 06.03.2011r. zorganizowano szkolenie podstawowe dla kandydatów na egzaminatorów osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami. Szkolenie to ukończyło 9 osób. - W dniu 05.11.2011r. rozpoczęło się kolejne szkolenie podstawowe dla kandydatów na egzaminatorów osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami. W szkoleniu tym uczestniczy 11 osób. Zakończenie szkolenia planowane jest na dzień 15.04.2012 r. - Zorganizowano również szkolenie dodatkowe dla egzaminatorów. Uczestniczyło w nim 6 osób. Wszystkie osoby ukończyły szkolenie. - Przeprowadzono szkolenia okresowe dla kierowców wykonujących przewóz drogowy. Odbyło się 8 szkoleń okresowych, na których przeszkolonych zostało 55 osób. - W dniu 26.03.2011 r. zorganizowano dla 95 osób szkolenie nt: Wzrost kompetencji kadry ośrodków szkolenia kierowców, w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd): Na realizację zadań z zakresu brd wydatkowano w Ośrodku w 2011 r. kwotę 187 456,37 zł. Zadania realizowane były w następujących dziedzinach: 160

- popularyzacja wiedzy o BRD wśród dzieci i młodzieży szkolnej, - promocja i poprawa BRD skierowana do mieszkańców regionu, - realizacja zadań z zakresu poprawy BRD GAMBIT ŁÓDZKI. Ośrodek zgodnie z zawartymi wcześniej porozumieniami prowadził swoje działania na terenie powiatów: brzezińskiego, kutnowskiego, łęczyckiego, łowickiego, rawskiego i skierniewickiego oraz miasta Skierniewic na prawach powiatu grodzkiego. Działania w w/w zakresie podejmowane były wspólnie z Delegaturą Kuratorium Oświaty w Skierniewicach i komendami powiatowymi policji. Jedną z podstawowych form działalności na rzecz poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest organizacja zajęć z wychowania komunikacyjnego z wykorzystaniem mobilnego miasteczka ruchu drogowego. W 2011 r. zrealizowano 85 wyjazdów miasteczka ruchu drogowego. Wzięło w nich udział około 2600 uczniów klas IV i V szkół podstawowych. Forma ta cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem i jest istotnym elementem w przygotowaniu dzieci do prawidłowego i bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych, a w końcowym efekcie do złożenia egzaminu na kartę rowerową. Miasteczko ruchu drogowego było wykorzystywane także na różnego rodzaju festynach i rajdach, gdzie popularyzowane są bezpieczne zachowania na drodze. Ośrodek wziął udział w imprezach: - Rajdzie Ziemi LOP 13.05.2011 r. - Festynie szkolnym w Niedźwiadzie 01.06.2011 r. - Festynie gminy w Bednarach 24.06.2011 r. - Dożynkach gminnych w Bielawach 21.08.2011 r. - Festynie klubu Oaza w Skierniewicach 26.08.2011 r. - Rajdzie rowerowym w Rawie Maz. 27.08.2011 r. W 2011 r. Ośrodek był organizatorem regionalnych i wojewódzkich eliminacji Ogólnopolskiego Młodzieżowego Turnieju Motoryzacyjnego dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Eliminacje regionalne odbyły się w dniu 16.04.2011 r., natomiast wojewódzkie w dniu 27.05.2011 r. Współfinansowano, jak co roku, Ogólnopolski Turniej Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Eliminacje powiatowe odbyły się we wszystkich powiatach rejonu skierniewickiego. Obydwa turnieje realizowane były wspólnie z komendami powiatowymi policji. W okresie wrzesień październik razem z policją zrealizowano akcję Odblaskowe pierwszaki. Praktycznie we wszystkich szkołach podstawowych na terenie działania Ośrodka odbyły się spotkania policjantów ruchu drogowego z pierwszoklasistami, poświęcone zaznajomieniu ich z zagadnieniami bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wszystkie dzieci otrzymały elementy odblaskowe, które ufundował Ośrodek.. W grudniu 2011r. wspólnie z policją zorganizowano akcję Mikołaj na drodze we wszystkich miastach powiatowych oraz niektórych gminach, w ramach której odbyło się szereg konkursów związanych z tematyką bezpieczeństwa na drodze. Akcja ta skierowana była do uczniów szkól podstawowych. W dniu tym aktywnie uczestniczyły lokalne media, które propagowały cele akcji. 161

Zgodnie z decyzją Wojewódzkiej Rady BRD w Łodzi przekazano niżej wymienione środki finansowe na: - Realizację i współfinansowanie 3 programów: Niechronieni, Prędkość, Alkohol i narkotyki 10.158,00 zł - Dofinansowanie budowy stacjonarnego miasteczka ruchu drogowego w Harcerskim Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym Nadwarciański Gród w Załęczu Wielkim 10.000,00 zł - Dofinansowanie zakupu pomocy dydaktycznych i wyposażenia poligonu dla Ośrodka Szkolenia Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Sieradzu 25.000,00 zł Biorąc pod uwagę możliwości techniczne oraz finansowe Ośrodka, stwierdzić należy, że powyższe działania na rzecz poprawy BRD zrealizowane zgodnie z wcześniej założonym Planem w pełni zabezpieczyły potrzeby i oczekiwania zgłoszone przez organizacje i instytucje współpracujące z Ośrodkiem. w zakresie ekonomicznym: Pod względem działalności finansowej rok 2011 dla Ośrodka był tylko nieco lepszy niż rok 2010. W stosunku do założonego planu wykonano przychody ogółem w 101,18 %, natomiast koszty w około 97,83 %. Dzięki bieżącej analizie kosztów działalności Ośrodka i ograniczeniu wydatków bieżących do niezbędnego minimum szacuje się, że za 2011 r. Ośrodek osiągnie dodatni wynik finansowy w wysokości ok. 231 000 zł. Plan finansowy na rok 2011 i jego szacunkowe wykonanie przedstawia tabela: Lp. Wyszczególnienie Plan 2011 r. Szacunkowe wykonanie 2011 r. % wykonania 1. Przychody 4 850 000,00 4 907 019,21 101,18 2. Koszty 4 780 000,00 4 676 104,51 97,83 3. Dochód brutto 70 000,00 230 914,70 329,88 Wykonanie przychodów w 2011 r. ponad plan było możliwe dzięki zwiększeniu liczby egzaminów w porównaniu do roku 2010 (w 2010 r. 49 860 egz., w 2011 r. 54 591 egz.). Szacuje się, że w stosunku do roku 2010 przychody Ośrodka zwiększyły się o ok. 1,00 %, a koszty zmniejszyły się o ok. 1,50 %. W roku 2011 nie przeprowadzano żadnych większych inwestycji związanych z rozbudową Ośrodka. Wykonywane były tylko roboty gwarancyjne na zmodernizowanym w 2009 roku placu egzaminacyjnym oraz w wybudowanej nowej poczekalni. W roku ubiegłym od miesiąca kwietnia fizyczna ochrona obiektu, została zastąpiona monitoringiem świadczonym przez firmę zewnętrzną. W obiektach Ośrodka zostały zainstalowane systemy alarmowo-napadowe. Zmiana sposobu ochrony obiektu pozwoliła na oszczędności finansowe w roku 2011 rzędu 30 tys. złotych. 162

W roku 2011 dokonano zamiany działek pomiędzy Zarządem Powiatu Skierniewickiego, a Samorządem Województwa, co doprowadziło do potwierdzenia stanu faktycznie istniejącego na gruncie. W 2011 r. zakupiono środki trwałe na łączną kwotę 68 680,89 zł: - system alarmowy zabezpieczający obiekty WORD w Skierniewicach, - 2 samochody osobowe marki Toyota Yaris służące do przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy kat. B. Ponadto dokonano zakupu niezbędnego wyposażenia pomieszczeń Ośrodka (m.in. meble, sprzęt komputerowy oraz aparaty telefoniczne) na łączną kwotę 7 804,76 zł. w zakresie zatrudnienia: Rok 2011 był kolejnym okresem, w którym podejmowano działania mające na celu stopniowe zmniejszenie stanu zatrudnienia. Przeciętne zatrudnienie w 2011 r. w Ośrodku wyniosło 43,04 etatu. W stosunku do roku poprzedniego stan zatrudnienia zmniejszył się o 2,81 etatu. Zatrudnienie w stosunku do roku ubiegłego przedstawia poniższa tabela: Przeciętne zatrudnienie rok egzaminatorzy pozostali pracownicy 2010 21,79 24,06 2011 18,99 24,05 Dla zapewnienia płynnego przebiegu procesu egzaminowania, w sytuacjach nieprzewidzianych absencji w grupie egzaminatorów, WORD korzystał i nadal korzysta z bardziej elastycznych form zatrudnienia, tj. umów o pracę na czas zastępstwa. Planowana do realizacji w 2011 roku modernizacja hali garażowej nie została wykonana z powodu braku środków, które można byłoby przeznaczyć na ten cel. Ponadto modernizacja hali garażowej musi być właściwie i racjonalnie zaplanowana i uzależniona jest od wymogów, jakimi będą musiały odpowiadać parametry torów egzaminacyjnych do przeprowadzania egzaminów na tzw. ciężkie kategorie prawa jazdy. Dlatego też ostateczny zakres i rodzaj prac przy modernizacji hali garażowej będzie mógł zostać określony dopiero po ostatecznym rozstrzygnięciu kształtu i formy wymogów technicznych do przeprowadzania wymienionych egzaminów. Realizacja zadań statutowych Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Skierniewicach w 2011 r. przebiegała w dynamicznych warunkach organizacyjnych związanych z: - kontynuowaniem optymalizowania stanu zatrudnienia mającego na celu zabezpieczenie pełnego i sprawnego wykonania wszystkich zadań w zakresie egzaminowania, - znacznie zwiększonym zakresem szkoleń wewnętrznych mających na celu pełne przygotowanie załogi Ośrodka do działań w warunkach kryzysowych oraz dalsze podniesienie kwalifikacji poszczególnych pracowników na ich stanowiskach pracy, 163

- dostosowywaniem wewnętrznych aktów normatywnych do aktualnych potrzeb i zadań w sposób zabezpieczający wykonanie przyjętych zadań. ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH W ŁODZI w zakresie inwestycji i zakupów inwestycyjnych: Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 710 na odcinku Lutomiersk Włyń Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W ramach realizacji powyższego odcinka w dniu 20.06.2011 r. nastąpiło podpisanie umowy z Wykonawcą zatok autobusowych z terminem realizacji do 31.05.2012 r. za kwotę umowną 2 408 005,26 zł. W dniu 01.07.2011 r. nastąpiło przekazanie placu budowy. Roboty prowadzone były na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, którą uzyskano 10.05.2011 r. W 2011 r. wykonano następujący zakres prac: - podbudowy z kruszywa łamanego 0/31,5 mm gr. 20 cm - 895,00 m 2, - podbudowy z betonu asfaltowego z AC 22 P 35/50 gr. 7cm -882,00 m 2, - nawierzchnie warstwy wiążącej z AC 16 W 35/50 gr. 6 cm 870,00 m 2, - nawierzchnie warstwy ścieralnej z AC 11 S 50/70 gr. 5 cm -806,00 m 2, - konstrukcja nawierzchni zatok autobusowych z kostki kamiennej 1153,00 m 2, - zjazdy indywidualne i publiczne -405,00 m 2, - chodniki z kostki betonowej na podbudowie z kruszywa łam. 0/31,5 mm gr.20 cm -2230 m 2, - urządzenia zabezpieczające ruch pieszych 134,00 mb, - usunięcie kolizji telekomunikacyjnych i teletechnicznych, - wybudowano zatoki autobusowe 10 szt, - odwodnienie korpusu drogowego (rów kryty o łącznej długości 926,00m, studnie rewizyjne -16,00 szt., ściek typu krakowskiego -97,00 mb) Rozliczono umowę na sprawowanie nadzoru inwestorskiego z firma zewnętrzną za kwotę kontraktową 448 159,65 zł. W I półroczu 2011 r. zakończono opracowanie dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego dla zadania pn. "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 710 na odcinku od km 56+712 do km 56+862" (dot. odwodnienia skrzyżowania we Włyniu drogi wojewódzkiej z drogami powiatową i gminną), zgodnie z umową z 17.12.2010 r. za kwotę 29 315,00 zł. W 2011 r. z tego tytułu wydatkowano kwotę 19 311,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił 12.04.2011 r. Lata realizacji zadania - odcinek Kwiatkowice- Szadek 2009-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku - Wykonanie finansowe w 2011 roku - 2 472 500,00 zł 2 266 545,35 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) odcinek Kwiatkowice Szadek w ramach umowy z dnia 20.06.2011r. - 91% 164

Kwotę 202 100,00 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem roku 2011. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 785 na odcinku Silniczka Maluszyn Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 r. zakończono roboty budowlano-montażowe na odcinku Silniczka Maluszyn o dług. 4,05 km, na podstawie umowy z dnia 03.06.2009 r. za kwotę 10 924 901,48 zł. W dniu 10.06.2009 r. nastąpiło przekazanie placu budowy. Ponadto zgodnie z umową zawartą w dniu 10.12.2009 r. wykonane zostały roboty dodatkowe na kwotę 707 578,56 zł z terminem realizacji 30.07.2011 r. oraz zgodnie z umową z dnia 25.02.2009 r. sprawowany był nadzór inwestorski przez firmę zewnętrzną za kwotę kontraktową 393 944,46 zł. Jednocześnie prowadzony był nadzór autorski za kwotę kontraktową 5 374,41 zł na podstawie umowy z dnia 30.03.2011 r. W 2011r wykonano: - podbudowa z kruszywa łamanego - 1 830 m2 - podbudowa z betonu asfaltowego (BA) 0/25 gr 10 cm - 1 145 m2 - warstwa wiążąca z betonu asfaltowego (BA) 0/20 gr 8cm - 1 188m2 - warstwa ścieralna z SMA 0/11C DIN gr 4cm - 1 183m2 - nawierzchnia z kostki brukowej betonowej - zjazdy - 70m2 - nawierzchnia z kostki brukowej betonowej - chodnik - 615m2 - budowa kanalizacji deszczowej - 113,62m - oznakowanie poziome i pionowe - budowa mostu w km 14+980: Odbiór ostateczny rozpoczęto: 24.10.2011 r. Odbiór ostateczny zakończono: 22.12.2011 r. W ramach tego zadania inwestycyjnego prowadzony był również nadzór pogwarancyjny dla odcinka Maluszyn - granica województwa, zgodnie z umową z dnia 10.07.2008 r. za kwotę 599 060,92 zł. Lata realizacji zadania - odcinek Silniczka-Maluszyn - 2009 2011 Zaawansowanie finansowe w 2009 roku - odcinek Silniczka-Maluszyn - 8 806 718,95 zł + 299 999,95 zł (środki niewygasające) Zaawansowanie finansowe w 2010 roku - odcinek Silniczka-Maluszyn 1 034 022,17 zł Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 2 600 000,00 zł 2 288 155,26 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) odcinek Silniczka-Maluszyn 100% Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w ciągu dróg wojewódzkich 165

Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W dniu 14.06.2011 r. nastąpiło podpisanie umowy na opracowanie dokumentacji - projektu budowlanego i wykonawczego dla rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 707 na odcinku Skierniewice - Nowy Kawęczyn z terminem realizacji do dnia 15.12.2014 r. za kwotę 207 255,00 zł. Umowa obejmuje także pełnienie nadzoru autorskiego nad realizacją zadania. Lata realizacji zadania - Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w ciągu dróg wojewódzkich 2007 2015 - Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 707 na odcinku Nowy Kawęczyn Skierniewice w ramach zadania "Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w ciągu dróg wojewódzkich" 2013-2014 Planowana kwota wydatków 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 130 000,00 zł 127 629,84 zł Nabywanie nieruchomości z przeznaczeniem pod drogi wojewódzkie W 2011 roku w ramach wydatkowanej kwoty: Zawarto 5 aktów notarialnych, na podstawie których Województwo stało się właścicielem 5 nieruchomości: - DW 450 Wyszanów (działka numer 359/12, o powierzchni 0,0043 ha); - DW 708 Brzeziny /umowa darowizny/ (działka numer 2316/4, o powierzchni 0,0250 ha); - DW 715 Niewiadów (działka numer 21/7, o powierzchni 0,0174 ha); - DW 713 Januszewice (działka numer 505/1, o powierzchni 0,0041 ha); - DW 710 Dobruchów (działka numer 152/1, o powierzchni 0,0061 ha); Zawarto 4 umowy ustalające odszkodowanie za 4 nieruchomości z mocy prawa na rzecz Województwa Łódzkiego w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami: - DW 469 Boryszyn (działka numer 78/9, o powierzchni 0,0144 ha); - DW 481- Sięganów (działka numer 167/3, o powierzchni 0,0665 ha); - DW 704 Szymaniszki (działka numer 216, o powierzchni 0,0430 ha); - DW 704 Kołacin (działka numer 110/4, o powierzchni 0,0164 ha); Wypłacono odszkodowanie na podstawie 938 decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania wydanych przez Wojewodę Łódzkiego za 1317 nabytych nieruchomości: - 233 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 16/2008 z dnia 27 października 2008r. o ustaleniu lokalizacji drogi wojewódzkiej; - 218 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 21/2008 z dnia 23 grudnia 2008r. o ustaleniu lokalizacji drogi wojewódzkiej oraz decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 8 kwietnia 2009r.; 166

- 192 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 1/2009 z dnia 15 stycznia 2009r. o ustaleniu lokalizacji drogi wojewódzkiej; - 13 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 167/09 z dnia 4 września 2009r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 8 stycznia 2010r.; - 6 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 288/2009 z dnia 1 grudnia 2009r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; - 6 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 14/10 z dnia 14 stycznia 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; - 129 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 20/10 z dnia 15 stycznia 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - 7 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 30/10 z dnia 29 stycznia 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 13 sierpnia 2010r.; - 1 decyzja ustalająca odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 83/10 z dnia 22 marca 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; - 11 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 120/2010 z dnia 4 maja 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - 97 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 144/10 z dnia 1 czerwca 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 29 marca 2011r.; - 21 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 212/10 z dnia 29 lipca 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; - 4 decyzji ustalających odszkodowanie za nieruchomości nabyte na podstawie decyzji Wojewody Łódzkiego Nr 269/10 z dnia 15 września 2010r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; Wypłacono odszkodowanie za szkody spowodowane realizacją inwestycji (konieczność rozbiórki ogrodzenia na DW 716 Kiełczówka - działka 241/1) Dodatkowo dokonano zapłaty za odpisy ksiąg wieczystych oraz za założenie ksiąg wieczystych i ujawnienie prawa własności Województwa Łódzkiego, dla nieruchomości nabytych w trybie art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, na podstawie specustawy drogowej oraz aktów notarialnych. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 10 792 057,00 zł 10 568 424,33 zł 167

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 486 na odcinku Wieluń Działoszyn Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W dniu 11.08.2011 r. podpisano umowę na wykonanie przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 486 Wieluń - Działoszyn na odcinku od km 0+000 do km 0+370 za kwotę 2 031 875,64 zł z terminem realizacji 16.12.2011 r. (zadanie zostało rozliczone). W ramach zadania w I półroczu 2011 r. dokonano opracowania dokumentacji projektowej - projektu wykonawczego dla zadania pn. Przebudowa sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej Nr 486 - ul. 18-go Stycznia z ul. Popiełuszki w Wieluniu" na podstawie umowy z 28.03.2011 r. za kwotę 14 083,50 zł. W dniu 24.06.2011 r. dokonano odbioru ostatecznego powyższej dokumentacji. W I półroczu 2011 r. wykonano także aktualizację specyfikacji technicznych oraz kosztorysów inwestorskich dla dokumentacji projektowo - wykonawczej na podstawie umowy z dnia 18.05.2011 r. za kwotę 2 583,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił 20.06.2011 r. Ponadto zakończono opracowanie projektu wykonawczego dla zadania pn. Przebudowa skrzyżowania drogi wojewódzkiej Nr 486 - ul. 18-go Stycznia z ul. Popiełuszki w Wieluniu" na podstawie umowy z dnia 23.05.2011 r. za kwotę 4 920,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił 11.07.2011 r. W 2011 r. wykonano: - wzmocnienie podłoża stabilizacja gruntu cementem Rm=2,5MPa gr. 25 cm - 2366,00 m 2, - podbudowę z kruszywa łamanego 0/31,5 mm gr. 20 cm - 2125,00 m 2 - podbudowę z betonu asfaltowego gr. 10cm 2063,00 m 2, - warstwę wiążącą z betonu asfaltowego gr. 8 cm 2213,00 m 2, - warstwę ścieralną z betonu asfaltowego gr. 5 cm -3594,00 m 2, - zatokę autobusową o nawierzchni z kostki kamiennej na podbudowie z betonu cem. -139,00 m 2, - chodniki z kostki betonowej 1614,00 m 2, - zjazdy indywidualne z kostki betonowej -134,00 m 2, - urządzenia zabezpieczające ruch pieszych 264,00 mb - przebudowę kanalizacji deszczowej 400-254,00 mb (wraz ze studniami rewizyjnymi 8,00szt, wpustami deszczowymi -19,00 szt.) - przebudowę sygnalizacji świetlnej z zastosowaniem wideodetekcji i pętli indukcyjnych, Odbiór ostateczny rozpoczęto: 21.12.2011 r. Odbiór ostateczny zakończono: 21.12.2011 r. Lata realizacji zadania - 2008-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 2 063 000,00 zł 2 057 433,81 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 100% 168

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 702 ul. Łąkoszyńska w Kutnie, budowa wschodniej obwodnicy miasta Piątek, przebudowa mostów na odcinku Konary Piątek, rozbudowa drogi na odcinku Gieczno Zgierz Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W ramach zadania została opracowana dokumentacja projektowa - projekt budowlany i wykonawczy dla zadania pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 702 na odcinku od km 11+737 do km 11+937" na podstawie umowy z 16.12.2010 r. na kwotę 100 080,00 zł z terminem realizacji 30.09.2011 r. Jest to dokumentacja projektowa dotycząca przebudowy mostu w m. Młogoszyn km 11+834. W 2010 r. z tytułu tej umowy wydatkowano kwotę 20 130,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 23.11.2011 r. W 2011 r. zostały poniesione wydatki dotyczące planowanej rozbudowy odcinka ul. Piątkowska w Zgierzu, o łącznej długości 1,17 km w kwocie 259,42 zł na przyłączenie do sieci energetycznej oraz wypisy z rejestru gruntów. Lata realizacji zadania - (przebudowa mostu w m. Młogoszyn) 2010-2012 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 81 000,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku 80 209,42 zł Rozbudowa dróg wojewódzkich Nr 715 i 713 na odcinku Niewiadów Ujazd Tomaszów Mazowiecki Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027.W 2011 r. zakończono realizację rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku Ujazd Tomaszów Mazowiecki, o łącznej długości 8,06 km (odcinek DW 715 - dług. 2,80 km zakończony w 2010 r.) na podstawie umowy zawartej w dniu 02.10.2008 r. z terminem realizacji do 24.10.2011 r. za kwotę 58 634 061,19 zł. Zrealizowano także umowę z dnia 17.10.2008 r. na sprawowanie nadzoru inwestorskiego z firmą zewnętrzną za kwotę kontraktową 1 090 185,22 zł. Zadanie było realizowane w systemie zaprojektuj wybuduj, roboty prowadzone były częściowo na podstawie zgłoszenia robót (w pasie drogowym), natomiast na obszarze wykraczającym poza pas drogowy na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. W 2011 roku wykonano następujący zakres robót: Droga wojewódzka Nr 713: - w-wa gruntu stab. cementem o Rm=2,5Mpa gr 10cm - 3 671m3 - podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie 0/63mm - 4 427m3 - podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie 0/31,5mm - 4 487m3 - ułożenie podbudowy zasadniczej z betonu asfaltowego 0/25mm - 26 520m2 - ułożenie warstwy wiążącej z betonu asfaltowego 0/20mm - 19 182m2 - ułożenie warstwy ścieralnej z betonu asfaltowego 0/8 gr 5 cmm - 490m2 169

- ułożenie warstwy ścieralnej SMA 11S grub 4cm - 62 373,24m2 - nawierzchnia z kostki brukowej betonowej "DOMINO" grubości 8cm na podsypce cementowo - - piaskowej z wypełnieniem spoin piaskiem - 25 313m2 - nawierzchnia z kostki granitowej grubości 15/17cm na podsypce cementowo piaskowej z wypełnieniem spoin zaprawą cementową - 447m2 - ustawienie balustrady U-12a - 611m - budowa kanalizacji deszczowej Ø 400 500 813 m - położenie wodociągu z rur PE 100-185m - montaż studni żelbetowych dn 1200 z włazem D400 i 1500-85szt - ustawienie barier stalowych ochronnych - 534m - budowa oświetlenia ulicznego - przebudowa gazociągu średniego ciśnienia - ustawienie oznakowania pionowego - wykonanie oznakowania poziomego Odbiór ostateczny rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 713 zakończono 24.11.2011 r. Lata realizacji zadania 2008-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 16 220 480,00 zł 16 173 299,11 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 100% Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 484 na odcinku Bełchatów Kamieńsk wraz z budową wschodniej obwodnicy Bełchatowa Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W dniu 07.11.2011 r. podpisano umowę na wykonanie inwentaryzacji przyrodniczej dla zadania inwestycyjnego pn. Budowa wschodniej obwodnicy Bełchatowa" w kwocie 47 970,00 zł, z terminem realizacji do dnia 28.09.2012 r. W dniu 24.10.2011 r. zawarto umowę za kwotę 24 600,00 zł na opracowanie raportu o oddziaływaniu na środowisko dla zadania inwestycyjnego pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 484 na odcinku Bełchatów - Kamieńsk". Odbiór dokumentacji nastąpił 12.12.2011 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 42 500,00 zł 41 928,53 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 485 Pabianice Bełchatów wraz z budową obwodnicy m. Dłutów Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W I półroczu 2011 r. zakończono opracowanie dokumentacji na rozbudowę drogi wojewódzkiej 170

Nr 485 ul. Pabianicka w Bełchatowie od km 32+750 do km 34+570, zgodnie z umową z dnia 23.06.2010 r. na kwotę 194 315,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił 22.06.2011 r. W dniu 08.11.2011 r. została wydana decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 485 ul. Pabianicka w Bełchatowie. Kontynuowano także opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 485 na odcinku przejście przez Dłutów", o wartości 132 570,00 zł na podstawie umowy z dnia 25.10.2010 r., z terminem realizacji 31.08.2011 r. Odbiór dokumentacji nastąpił 28.10.2011 r. Lata realizacji zadania - (dla ww. odcinków) 2012 2016 Ze zgłoszonej całkowitej kwoty środków niewygasających w upływem roku 2010 w wysokości 59 150 zł wydatkowano kwotę 58 265,00 zł (98,50%) Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 86 000,00 zł 85 341,79 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 703 Porczyny Łowicz wraz z budową obwodnicy m. Piątek Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W ramach zadania realizowane są następujące odcinki: odcinek Poddębice węzeł Wartkowice: Zadanie zostało zakwalifikowane do dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na podstawie Uchwały Nr 2188/11 podjętej przez Zarząd Województwa Łódzkiegow dniu 16 grudnia 2011 r. w sprawie: przyznania dofinansowania na realizację projektu własnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. Zadanie jest realizowane w latach 2009 2012 na podstawie umowy zawartej w dniu 24.11.2009 r. w systemie zaprojektuj i wybuduj za kwotę 49 660 718,14 zł. Umowny termin realizacji 28.09.2012 r. W dniu 31.12.2010 r. uzyskano decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Przekazanie placu budowy nastąpiło 18.01.2011r. W roku 2011 kontynuowano również umowę z dnia 18.11.2009 r. na sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną za kwotę kontraktową 1 022 042,06 zł. Ponadto w dniu 09.05.2011 r. podpisano umowę na pełnienie nadzoru archeologicznego na kwotę 37 638,00 zł z terminem realizacji 28.09.2012 r. W dniu 21.10.2011 r. została zawarta umowa na wykonanie aktualizacji studium wykonalności dla projektu pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 703 na odcinku Poddębice - węzeł autostradowy Wartkowice" za kwotę 22 140,00 zł, z terminem realizacji 31.10.2011 r. W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - przepust rurowy o średnicy 100cm 2szt. 171

- przepust rurowy o średnicy 120cm 2szt. - przepust rurowy o średnicy 2 120cm 1szt. - wykonanie przepustów pod zjazdami z rur PEHD Ø50cm - 204m - podbudowa z kruszywa łamanego 0/63mm wraz z pielęgnacją, po zagęszczeniu gr. 20cm 78281 m 2 - podbudowa z kruszywa stabilizowanego cementem o Rm=2,5MPa gr. 20cm 80237 m 2 - podbudowa z kruszywa stabilizowanego cementem o Rm=2,5MPa gr. 15cm 1173 m 2 - podbudowa zasadnicza z betonu C16/20 gr. 26cm 83520,76 m 2 - podbudowa zasadnicza z AC 22 P 35/50 gr. 10cm 3602854,56 m 2 - nawierzchnie z kostki kamiennej (granitowej) gr. 19cm 1389 m 2 - warstwa wiążąca z AC 22 W 35/50 gr. 8cm 73585 m 2 - nawierzchnie na zjazdach z betonowej kostki brukowej (kolor czerwony) gr. 8cm 1923 m 2 - umocnienie pobocza warstwą destruktu bitumicznego średnia gr. 10cm 15522,00m 2 - chodniki z betonowej kostki brukowej (kolor szary) gr. 8cm 3119 m 2 - ścieżki rowerowe z kostki betonowej (kolor szary) gr. 8cm 5790,82m 2 - budowa kanalizacji deszczowej 54,51% - przebudowa kanalizacja sanitarnej 41,49% - przebudowa sieci wodociągowej 70,79% - przebudowa sieci teletechnicznej 48,54% - przebudowa sieci gazowej 12,16% odcinek węzeł Wartkowice Łęczyca: Zadanie jest realizowane w latach 2009 2011. W 2011 r. zakończono realizację rozbudowy drogi wojewódzkiej na odcinku dług. 10,81 km, na podstawie umowy z dnia 31.08.2009 r. za kwotę kontraktową 22 333 145,83 zł. Umowny termin realizacji 29.07.2011 r. W dniu 07.09.2009 r. nastąpiło przekazanie placu budowy. W dniu 16.12.2010 r. zawarto umowę na roboty dodatkowe na kwotę 1 542 522,96 zł z terminem realizacji 29.07.2011 r.w roku 2011 kontynuowano również umowę na sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną na podstawie umowy z dnia 26.08.2009 r. za kwotę kontraktową 381 301,88 zł oraz na pełnienie nadzoru autorskiego na podstawie umowy z 28.10.2009 r. za kwotę umowną 54 990,00 zł. W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - chodniki z kostki betonowej gr. 8 cm 9 336 m2 - nawierzchnia z kostki brukowej i destruktu na zjazdach 2857 m 2 - umocnienie skarp i dna rowów i ścieków - 14 002 m2 - ułożenie przepustów rurowych pod zjazdami 1818,50 m - nasadzenia drzew 320 szt. - ustawienie znaków docelowej organizacji ruchu 1 kpl. Odbiór ostateczny rozpoczęto 14.10.2011 r., zakończono 24.10.2011 r. W ramach przedmiotowego odcinka opracowano także dokumentację projektową projekt budowlany i wykonawczy dla zadania pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 172

703 na odcinkach: od km 22+675 do km 24+103, od km 27+715 do km 29+153, od km 18+523 do km 19+700, na podstawie umowy z dnia 29.04.2010 r. za kwotę kontraktową 241 712,00 zł. Jest to dokumentacja dotycząca m.in. budowy mostu w Jankowie na rzece Zian, w km 28 + 830,31 budowy chodników i zatok autobusowych. Odbiór dokumentacji nastąpił 20.12.2011 r. Ponadto w dniu 11.08.2011 r. podpisana została umowa na wykonanie dokumentacji projektowej: Projektu budowlanego i wykonawczego wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla odwodnienia drogi wojewódzkiej nr 703 w m. Wilczkowice Górne w ramach zadania pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 703 na odcinkach: od km 22+675 do km 24+103, od km 27+715 do km 29+153 i od km 19+015 do km 19+700 za kwotę 43 726,50 zł z terminem realizacji 30.01.2012 r. W dniu 09.08.2011 r. podpisano umowę na wykonanie dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 703 na odcinku Brzozów -Chruślin" za kwotę 243 097,20 zł. Termin opracowania dokumentacji projektowej 31.07.2012 r. Termin zakończenia pełnienia nadzoru autorskiego szacowany jest do dnia 15.12.2014 r. Lata realizacji zadania - odcinek Poddębice Wartkowice 2009-2012 - odcinek Wartkowice Łęczyca 2009-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 27 823 588,00 zł w tym: 6050: 2 953 587,00 zł 6059: 18 901 794,00 zł 6057: 5 968 207,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku 27 821 535,60 zł w tym: 6050: 3 482 470,99 zł 6059: 18 498 270,09 zł 6057: 5 840 794,52 zł Ze zgłoszonej w 2010 r. kwoty środków niewygasających w wysokości 1 000 000,00 zł wydatkowano kwotę 999 912,39 zł (99,99%) na odcinek Poddębice - węzeł Wartkowice. Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania): - odcinek węzeł Wartkowice Łęczyca 100% - odcinek Poddębice - węzeł Wartkowice 51,6% Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 742 na odcinku Przygłów Przedbórz 173

Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2010 r. rozpoczęła się realizacja rozbudowy drogi wojewódzkiej na odcinku Przygłów Łęczno dług. 6,60 km. W dniu 28.07.2010 r. zawarto umowę z Wykonawcą na wykonanie robót budowlano montażowych dla ww. zadania o wartości 22 442 093,76 zł, z terminem realizacji 30.08.2012 r. Dnia 20.08.2010 r. przekazano plac budowy Wykonawcy robót. W dniu 21.03.2011 r. podpisano umowę na pełnienie nadzoru autorskiego za kwotę 22 140,00 zł z terminem realizacji 30.08.2012 r. W 2011 r. wykonano: - podbudowę z kruszywa stabilizowanego mechanicznie 83 000 m3 - podbudowę bitumiczną 39 600 m2 - warstwę wiążącą 28 518 m2 - stabilizację 51 570 m2 - chodniki z kostki 8 100 m2 - zjazdy z kostki 1 9498 m2 - budowę kanału deszczowego Ø 400; Ø 315; Ø 200 1 270 mb - studnie rewizyjne Ø 1500 19 szt. i Ø1200 57 szt. - wpusty deszczowe Ø 500 117 szt. Przebudowano także sieci teletechniczne usunięcie kolizji Przebudowano sieci energetyczne i oświetlenie drogi. Ponadto w dniu 17.06.2011 r. zawarto umowę na wykonanie dokumentacji projektowej - projektu rozbiórki budynku zlokalizowanego na działce o nr ewid. 647/2, za kwotę 9 455,85 zł z terminem realizacji 17.08.2011 r. Odbiór ostateczny dokumentacji nastąpił w dniu 31.08.2011 r. W dniu 27.12.2011 r. podpisana została umowa na kwotę 10 550,00 zł na wykonanie projektu pn.: Rozbiórka budynku zlokalizowanego na działce o nr ewid. 647/2", z terminem realizacji 30.04.2012 r. Lata realizacji zadania odcinek Przygłów Łęczno 2010 2012 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 10 400 000,00 zł 9 625 087,55 zł Ze zgłoszonej w 2010 r. kwoty środków niewygasających w wysokości 2 750 000 zł wydatkowano 2 749 999,98 zł (100%) Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) odcinek Przygłów - Łęczno - 88 % Kwotę 562 000,00 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem 2011 r. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 450 granica województwa Wieruszów granica województwa Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. 174

W 2011 roku zakończono opracowanie dokumentacji dla przejścia dla pieszych pod torami PKP w Wieruszowie na kwotę 195 550,50 zł na postawie umowy z dnia 21.09.2010 r. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 31.08.2011 r. Kwota wykonania finansowego w wysokości 682,95 zł została wydatkowana na płatności w tytułu umowy z ENERGA-OPERATOR SA w sprawie budowy oświetlenia przejścia dla pieszych pod nasypem PKP w m. Wieruszów. Lata realizacji zadania 2012-2013 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 52 000,00 zł 51 315,45 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka granica województwa wraz z obwodnicą Białej Rawskiej / Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka granica województwa w ramach zadania inwestycyjnego pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka granica województwa wraz z obwodnicą Białej Rawskiej Odcinek Rawa Mazowiecka granica województwa: na podstawie Uchwały 1011/09 Zarządu WŁ z dnia 24.06.2009 r. odcinek ten został przyjęty do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. Odcinek ten jest podzielony na 2 etapy: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka granica województwa I etap od km 3+700 do km 13+225 Zadanie jest realizowane w latach 2009 2011. W roku 2011 zakończono roboty budowlane na podstawie umowy podpisanej w dniu 28.10.2009 r., za kwotę kontraktową 31 635 801,64 zł, z umownym terminem realizacji 30.11.2011 r. W dniu 10.11.2009 r. nastąpiło przekazanie placu budowy. Odbiór ostateczny zakończono w dniu 15.12.2011 r. Zrealizowano także umowę z dnia 09.11.2009 r. na sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną za kwotę kontraktową 816 974,80 zł oraz umowę z dnia 04.01.2010 r. na sprawowanie nadzoru autorskiego za kwotę 25 620,00 zł. W ramach zadania wykonano regulację - obniżenia sieci trakcyjnej o 10 cm nad torami kolejowymi CMK w km 12+075,72 DW Nr 725 do wymogów bezpieczeństwa pod obiektem mostowym realizowanym w ramach umowy z dnia 11.02.2011 r. za kwotę 11 685,00 zł. 175

Wykonano za kwotę 19 980,64 zł remont ścianki czołowej (po prawej stronie) przepustu PDR 7 pod koroną drogi w km 13+137 w m. Żurawia k. Białej Rawskiej. Ponadto wykonano roboty dodatkowe za kwotę 101 937,90 zł. W 2011 r. wykonano: - pobocza gruntowe 28 039 m 3 - kanalizację deszczową 109 mb - podbudowę z kruszyw łamanych 0/31,5 18 265 m 2 - podbudowę z kruszywa stabilizowanego cementem 3 362 m 2 - podbudowę z betonu asfaltowego 9 650 m 2 - warstwę wiążącą z betonu asfaltowego 10 923 m 2 - warstwę ścieralną 31 802 m 2 - wykonano zjazdy - 540 m 2 - chodniki z kostki betonowej 1 046 m 2 - zatoki autobusowe 224 m 2 - wykonano umocnienie skarp, rowów i ścieków - 97 883 m 2 - wykonano oznakowanie poziome i pionowe zgodnie z docelową organizacja ruchu - 1 kpl - wykonano przebudowę 4 przepustów pod koroną drogi - wykonano usunięcie kolizji energetycznych. - wykonano usunięcie kolizji telekomunikacyjnych - wykonano usuniecie kolizji sieci wodociągowych - wykonano oświetlenie uliczne - 34 słupy, 34 pkt świetlne - wykonano budowę mostu przez rz. Białkę - wiadukt nad torami PKP Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka granica województwa II etap od km 16+121 do km 22+616,33 Zadanie jest realizowane w latach 2010 2011. W 2011 roku wykonano roboty na podstawie umowy z dnia 11.06.2010 r. za kwotę kontraktową 20 445 502,05 zł, z umownym terminem realizacji 30.11.2011 r. Wykonawca nie ukończył robót w terminie. Planowany termin odbioru robót w I kwartale 2012 roku. Zrealizowano także umowę z dnia 16.04.2010 r. na sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną za kwotę kontraktową 429 319,95 zł, umowę z dnia 09.08.2010 r. na pełnienie nadzoru autorskiego za kwotę 25 620,00 zł, oraz w związku z budową zjazdów zawarto umowę w dniu 15.11.2010 r. na pełnienie nadzoru archeologicznego łącznie nad realizacją I i II etapu za kwotę 13 950,00 zł. W dniu 18.10.2011 r. podpisana została umowa na roboty dodatkowe za kwotę kontraktową 528 219,55 zł, oraz w dniu 23.11.2011 r. kolejna umowa za kwotę 142 834,06 zł. W 2011 r. wykonano: - podbudowę z kruszywa łamanego 0/31,5 mm gr. 20 cm 39 634 m² - podbudowa z kruszywa stabilizowanego cementem 23 894 m² 176

- warstwę wiążąca z bet. asfaltowego AC 11 W gr. 8 cm 32 490 m² - podbudowę z betonu asfaltowego AC22P gr. 10 cm 33 580 m² - w-wę ścieralną SMA 11 gr 4 cm 49 035 m² - nawierzchnię z kostki brukowej betonowej gr. 8 cm - 7 233 m² - przepusty z rur od Ø 600 do Ø 900 mm - 876 mb - wjazdy i wyjazdy z kostki brukowej betonowej 8 cm 1 901 m² - wykonano oznakowanie poziome i pionowe zgodnie z docelową organizacja ruchu - 1 kpl - przebudowę przepustów pod koroną drogi - 1 szt - przebudowę sieci wodociągowej rury 618 m - budowę kanału od Ø 200 do Ø 400 mm 2 273,85 m - wpusty 79 szt ; studnie 1200 mm 59 szt - usunięcie kolizji teletechnicznych i energetycznych 100% - budowa oświetlenia drogowego 100% Lata realizacji zadania I etap inwestycji 2009-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku II etap inwestycji 2010-2011 21 222 075,00 zł w tym: 6050: 1 975 367,00 zł 6059: 3 911 677,00 zł 6057: 15 335 031,00 zł 13 250 772,06 zł w tym: 6050: 763 655,48 zł 6059: 2 346 163,53 zł 6057: 10 140 953,05 zł Ze zgłoszonej kwoty wydatków nie wygasających z upływem roku 2010 w par. 6059 w wysokości 1 200 000,00 zł, wydatkowano w 2011 r. 1 034 154,16 zł (86,18%) - I etap Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) I etap 100 % II etap 100 % Kwotę 1 051 645,00 zł zgłoszono w par. 6050 jako środki niewygasające z upływem roku 2011 Kwotę 1 254 931,00 zł zgłoszono w par. 6059 jako środki niewygasające z upływem roku 2011 Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Ozorków Warszyce Stryków Niesułków wraz z realizacją obwodnicy miasta Stryków Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Na podstawie Uchwały Nr 1458/08 Zarządu WŁ z dnia 17.09.2008 r. przedmiotowa inwestycja została przyjęta do realizacji w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. 177

Zadanie to jest podzielone na 2 etapy: I etap: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Ozorków Warszyce Zadanie jest realizowane w latach 2010 2012. W roku 2011 kontynuowano umowę z dnia 21.07.2010 r. na wykonanie robót budowlano montażowych na kwotę 43 193 182,72 zł z terminem realizacji do dnia 30.07.2012 r. W 2011 r. wykonano: - podbudowę z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie: 29477,39 m2 - podbudowę z kruszywa stabilizowanego cementem: 77832,11 m2 - podbudowę z betonu asfaltowego: 31667,03 m2 - warstwę wiążąca z betonu asfaltowego: 37177,33 m2 - umocnienie powierzchniowe skarp, rowów i ścieków: 81209,39 m2 - przepusty z rur HDPE: 926,50 m2 - chodniki z brukowej kostki betonowej: 4899,00 m2 - zjazdy i wyjazdy z brukowej kostki betonowej: 2131,40 m2 - budowa zbiornika infiltracyjnego Vcz=600m 3 1 kpl. - roboty inżynieryjne most przez rzekę Czerniawkę w km 10+100,84 W I półroczu 2011 roku opracowano także dokumentację projektową - projekt budowlanego budowy przepustu w ciągu drogi wojewódzkiej nr 708 w km 0+863,39 za kwotę 14 760,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 05.08.2011 r. II etap: - Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Warszyce - Stryków, - Budowa obwodnicy miasta Stryków w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 708 Ozorków - Warszyce - Stryków - Niesułków wraz ze skrzyżowaniem z drogą krajową nr 14, - Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Stryków - Niesułków. Zadanie jest realizowane w latach 2010 2012. W roku 2011 kontynuowano umowę z dnia 06.09.2010 r. na wykonanie robót budowlano montażowych na kwotę 70 691 237,77 zł z terminem realizacji do dnia 30.09.2012 r. W roku 2011 kontynuowano także umowę z dnia 30.07.2010 r. z firmą zewnętrzną dotyczącą sprawowania nadzoru inwestorskiego za kwotę 1 962 782,57 zł. Umowa dotyczy I i II etapu. Termin umowny upływa w dniu 30.09.2012 r. W dniu 12.12.2011 r. zawarto umowę na wykonanie robót dodatkowych dla ww. odcinka za kwotę umowną 171 085,83 zł z terminem realizacji do dnia 30.09.2012 r. 178

W 2011 r. wykonano: Odcinek Warszyce Stryków - warstwa odcinająca z piasku o grubości 20 cm: 22618,00 m2 - podbudowa z kruszywa łamanego - warstwa dolna o grubości 20 cm 55551,88 m2 - podbudowa z gruntu stabilizowanego cementem 2,5 MPa: 82680,00 m2 - podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego AC 22P 50/70 grub.15 cm: - warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC 22 W 50/70 grub.8 cm: 76790,50 m2 75833,18 m2 - przepusty rurowe pod zjazdami typu HPED o śr. 50 cm: 550,00 m2 - roboty inżynieryjne - budowa mostu w km 12 + 721 w m. Wola Branicka Obwodnica m. Stryków - podbudowa pomocnicza z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie: 30272,20 m2 - warstwa wzmacniająca z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie: 16297,00 m2 - materac - pierwsza warstwa wraz z umocowaniem szpilkami: 30131,75 m2 - warstwa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie: 31104,00 m2 - warstwa podbudowy z betonu asfaltowego (BA) 0/25mm gr. 15 cm:17229,30 m2 - warstwa wiążąca z betonu asfaltowego (BA WMS) 0/20mm grubości 8 cm: 16871,93 m2 Odcinek Stryków Niesułków - usunięcie warstwy ziemi urodzajnej (humusu): 2182,00 m3 - podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie: 16919,00 m2 - podbudowa z kruszywa stabilizowanego cementem: 5941,00 m2 - podbudowa z betonu asfaltowego: 15879,00 m2 - warstwa wiążąca grubości 8 cm: 15516,00 m2 W dniu 21.03.2011 r. zlecono Telewizji Polskiej S.A. produkcję i emisję programu telewizyjnego na kwotę 86 100,00 zł, w ramach działań związanych z promocją projektu współfinansowanego ze środków unijnych. W dniu 09.11.2011 r. zawarto także umowę na wykonanie kalendarzy książkowych, w ramach promocji inwestycji za kwotę 8 763,75 zł. W dniu 20.06.2011 podpisano umowę na pełnienie kompleksowego nadzoru autorskiego nad realizacją inwestycji pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Warszyce - Stryków za kwotę 22 140,00 zł. W dniu 18.07.2011 r. podpisano także umowę na pełnienie kompleksowego nadzoru autorskiego nad realizacją inwestycji pn.: Budowa obwodnicy miasta Stryków w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 708 wraz ze skrzyżowaniem z drogą krajową Nr 14 za kwotę 91 327,50 zł. W dniu 17.08.2011 r. zawarto kolejną umowę na pełnienie 179

kompleksowego nadzoru autorskiego dotyczącego Rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Ozorków Warszyce oraz Rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Stryków Niesułków od km 25+087,49 do km 28+560 z wyłączeniem odcinka od km 25+886,71 do km 26+596,53 za kwotę 21 525,00 zł. W dniu 27.05.2011 roku podpisano także umowę na wykonanie robót pn.: Przebudowa i zabezpieczenie linii światłowodowej w relacji Łódź - Łowicz za kwotę 35 565,59 zł z terminem realizacji 30.06.2011 r. Lata realizacji zadania - I i II etap 2010 2012 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 52 383 018,00 zł w tym: 6050: 1 530 000,00 zł 6059: 8 407 194,00 zł 6057: 42 445 824,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku - 52 054 685,93 zł w tym: 6050: 1 326 244,16 zł 6059: 8 385 162,66 zł 6057: 42 343 279,11 zł Wydatkowano 100% zgłoszonej w par. 6059 kwoty wydatków niewygasających z upływem 2010 r. w wysokości 712 022,00 zł. Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy: I odcinek Ozorków Warszyce 69,74 % II odcinek Warszyce Stryków Niesułków 52,83 %. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 705 Jeżów Skierniewice granica województwa Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 r. kontynuowano roboty na podstawie umowy podpisanej w dniu 16.11.2010 r. na wykonanie zadania pn.: Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 705 przejście przez Jeżów na odcinku od km 73+338 do km 74+155" za kwotę 5 829 515,25 zł, z terminem realizacji zakresu robót związanych z przebudową drogi wojewódzkiej Nr 705 na tym odcinku do 15.06.2012 r. Jest to Umowa trójstronna zawarta pomiędzy Gminą Jeżów, Zarządem Dróg Wojewódzkich w Łodzi, a Konsorcjum firm: lider CEZET Przedsiębiorstwo Robót Drogowo Mostowych Zygmunt Cieśla oraz partner: Kieleckie Przedsiębiorstwo Robót Drogowo Mostowych Spółka z o.o. Zadanie realizowane na podstawie umowy z dnia 27.10.2009 r. pomiędzy Gminą Jeżów, a Województwem Łódzkim określającej zasady współdziałania przy realizacji inwestycji w pasie drogi wojewódzkiej Nr 705 w miejscowości Jeżów. 180

W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - roboty rozbiórkowe konstrukcja drogi 47 000 m2 - warstwy konstrukcji: odsączającą 6 344 m2 stabilizację cementem 6 344 m2 podbudowę z kruszywa 5 952 m2 podbudowę bitumiczną 2 100 m2 - chodniki z kostki 1 040 m2 - zjazdy z kostki 490 m2 - budowę kanału deszczowego Ø 800 i Ø 200 942 mb - studnie rewizyjne Ø 1 500 22 szt. i Ø 1 000 1 szt. - wpusty deszczowe Ø 500 35 szt. W dniu 23.09.2011 r. zawarto umowę na opracowanie dokumentacji projektowej na przebudowę energetycznej sieci napowietrznej 1KV kolidującej z przebudową drogi wojewódzkiej Nr 705, przejście przez miejscowość Jeżów na odcinku od km 73+338 do km 74+155 za kwotę umowną 6 000,00 zł. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku - 4 688 124,00 zł 3 245 549,22 zł Wydatkowano 100% zgłoszonej w 2010 r. kwoty 1 300 000,00 zł środków niewygasających. Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 63% Kwotę 1 300 000,00 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem 2011 r. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 473 granica województwa Uniejów Szadek - Łask Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W dniu 14.06.2011 r. zawarto umowę na wykonanie dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 473 na odcinku granica województwa - Uniejów" z terminem opracowania dokumentacji do 29.02.2012 r. za kwotę 187 999,35 zł. Umowa obejmuje także pełnienie nadzoru autorskiego nad realizacją zadania z szacunkowym terminem 30.12.2013 r. W dniu 29.08.2011 r. zawarto umowę na wykonanie dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 473 na odcinku od km 53+150 do km 53+650" z terminem realizacji 30.03.2012 r. (nadzór autorski do dnia 15.12.2013 r.). Jest to dokumentacja projektowa dotycząca przebudowy mostu w Zygrach w km 53+442 za kwotę umowną 59 655,00 zł. Lata realizacji zadania 2013-2014 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 165 587,00 zł 181

Wykonanie finansowe w 2011 roku - 163 344,25 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 704 Jamno Brzeziny Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Na dzień 31.12.2011 r. nie poniesiono wydatków na zadaniu. Zabezpieczono w budżecie Województwa Łódzkiego na 2013 r. środki finansowe, które będą przeznaczone na płatności z tytułu Umów przyłączeniowych. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 0,00 zł 0,00 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 708 na odcinku Niesułków Brzeziny Zadanie realizowane jest w latach 2009 2011. Zgodnie z Uchwałą Nr 2016/10 Zarządu WŁ z dnia 21.12.2010 r. na realizację zadania przyznane zostało dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. W 2011 r. zakończono realizację rozbudowy drogi wojewódzkiej na odcinku dług. 10,33 km na podstawie umowy podpisanej w dniu 28.10.2009 r. z terminem realizacji 29.08.2011 r. za kwotę kontraktową 35 955 120,88 zł. Odbiór ostateczny zakończono w dniu 29.09.2011 r. W roku 2011 zakończono także sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną za kwotę kontraktową 476 986,69 zł, zgodnie z umową z dnia 30.10.2009 r., nadzoru archeologicznego za kwotę 346 792,00 zł (umowa z dnia 04.05.2010 r.) oraz nadzoru autorskiego za kwotę 33 631,24 zł (umowa z dnia 08.02.2010 r.). W dniu 12.08.2011 r. zawarto umowę na wykonanie robót dodatkowych za kwotę 479 700,00 zł. W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - ulepszenie podłoża stab. gruntu cementem Rm=1,5 MPa gr. 15 cm 10 834 m² - warstwa wiążąca z bet. asfaltowego 0/16 mm gr. 8 cm 4 035 m² - podbudowa z betonu asfaltowego 0/22 mm gr. 14 cm i 7 cm 3 761 m² - warstwa ścieralna SMA 4 cm 12 594 m² - nawierzchnie z kostki betonowej szarej gr. 8 cm - chodniki 7 622 m² - przepusty pod zjazdami ø 50 cm 166,5 mb - przebudowa mostu w km 39+648 kapy chodnikowe, roboty wykończeniowe - bariery ochronne 952 m - oznakowanie poziome i pionowe 100% - budowa kanału ø 300 i Ø 500 mm 171 mb Lata realizacji zadania - 2009-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 9 180 845,00 zł w tym: 6050: 835 000,00 zł 182

6059: 2 051 311,00 zł 6057: 6 294 534,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku 5 116 417,01 zł w tym 6050: 821 087,42 zł 6059: 1 209 944,29 zł 6057: 3 085 385,30 zł Ze zgłoszonej w 2010 roku w par. 6050 kwoty 16 316 zł środków niewygasających wydatkowano 16 313,49 zł (99,98%), oraz ze zgłoszonej w par. 6059 kwoty środków niewygasających w wysokości 579 313,00 zł wydatkowano 100%. Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 100%. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku Andrespol Ujazd oraz Tomaszów Mazowiecki Januszewice wraz z przejściem przez Tomaszów Mazowieck Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zadanie zostało zakwalifikowane do dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego zgodnie z Uchwałą NR 2189/11 Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie: przyznania dofinansowania na realizację projektu własnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. W ramach tego zadania prowadzone są roboty na odcinku Andrespol Kurowice. W 2011 r. kontynuowana była realizacja rozbudowy drogi wojewódzkiej na odcinku dług. 7,60 km, na podstawie umowy zawartej w dniu 18.12.2009 r. na zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych związanych z zadaniem pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku Andrespol Kurowice z umownym terminem realizacji 28.09.2012 r. za kwotę kontraktową 31 372 707,96 zł. Po uzyskaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w dniu 04.03.2011 r., nastąpiło przekazanie placu budowy w dniu 09.03.2011 r. Kontynuowano sprawowanie nadzoru inwestorskiego przez firmę zewnętrzną na podstawie umowy z dnia 16.11.2009 r., za kwotę kontraktową 1 196 280,82 zł. W dniu 21.10.2011 r. zawarto umowę na wykonanie aktualizacji studium wykonalności dla odcinka Andrespol Kurowice za kwotę 22 140,00 zł, z terminem realizacji 31.10.2011 r. Ponadto w 2011 roku zakończono opracowanie projektu budowlanego i wykonawczego dla rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 713 przejście przez Tomaszów Mazowiecki zrealizowanej na podstawie umowy zawartej w dniu 17.07.2009 r. za kwotę kontraktową 1 172 054,00 zł oraz opracowano projekt wykonawczy przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 713 na odcinku od km 38+410,00 do km 38+500,00 na podstawie umowy z dnia 04.03.2011 r. za kwotę 15 990,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 10.06.2011 r. 183

W 2011 r. wykonano: - kanalizację deszczową 1 714 mb, studni -100 szt. - warstwy odsączające i odcinające -70 851 m 2 - podbudowę z kruszyw łamanych 0/31,5 60 667 m 2 - podbudowę z kruszywa stabilizowanego cementem 68 642 m 2 - podbudowę z betonu asfaltowego 46 541 m 2 - warstwę wiążącą z betonu asfaltowego 39 823 m 2 - rowy kryte zjazdami i skrzyżowaniami od Ø 400 do Ø 800 na łącznej długości 1 334 m - chodniki z kostki betonowej 8106 m 2 - zatoki autobusowe 457 m 2 - przebudowę 3 przepustów pod koroną drogi 85% - usunięcie kolizji energetycznych -65% - usunięcie kolizji telekomunikacyjnych-90% - usunięcie kolizji wodociągowej - przebudowa oświetlenia drogowego - 32%- ułożono kabel -386,00m Lata realizacji zadania - 2009-2012 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 18 400 000,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku w tym: 6050: 587 601,00 zł 6059: 2 671 860,00 zł 6057: 15 140 539,00 zł 1 8 373 785,25 zł w tym: 6050: 563 514,39 zł 6059: 2 671 540,63 zł 6057: 15 138 730,23 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 50% Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 714 na odcinku Rzgów - Kurowice Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zadanie zostało wpisane na listę rezerwową Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013. Nie poniesiono wydatków w 2011 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 0,00 zł 0,00 zł 184

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 710 na odcinku Łódź Lutomiersk wraz z budową obwodnicy m. Konstantynowa Łódzkiego Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 r. zakończona została realizacja przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 710 w Konstantynowie Łódzkim od km 5+000,00 do km 5+297,42 na podstawie umowy z dnia 04.10.2010 r. za kwotę 1 947 202,99 zł oraz umowy na wykonanie robót dodatkowych z dnia 07.06.2011 r. na kwotę 62 341,18 zł. Roboty zakończono 15.06.2011 r. Odbiór ostateczny zakończono z dniu 20.06.2011 r. Ponadto sprawowany był nadzór archeologiczny za kwotę 9 840,00 zł zgodnie z umową z dnia 11.04.2011 r. W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - wzmocnienie podłoża pod torowisko (wymiana gruntu) 56,45 m 3 - drenaż ø200 267,00 mb - nawierzchnia torowiska tramwajowego z płyt ERS 276,10 mb - nawierzchnia zatoki z kostki kamiennej 145,30 m 2 - chodniki z kostki betonowej 185,04 m 2 - nawierzchnia zjazdów z kostki betonowej 249,00 m 2 - montaż rur ochronnych na kablach teletechnicznych na szerokość zjazdów 81,00 mb - usunięcie kolizji teletechnicznej 1 kpl. - montaż słupów trakcji tramwajowej 5 kpl. - wymiana uszkodzonej linki nośnej trakcji tramwajowej 180 m - reprofilacja sieci trakcji tramwajowej 1 kpl. Lata realizacji zadania - Lata realizacji zadania - odcinek przejście przez Konstantynów Łódzki - 2009-2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 138 000,00 zł 137 752,40 zł Kwotę 1 983 689 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem roku 2010, wydatkowanie wyniosło 1 881 631,77 zł (94,86%). Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) - odcinek od km 5+000,00 do km 5+297,42 na podstawie umowy z dnia 04.10.2010 100 % Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 491 na odcinku Raciszyn granica województwa 185

Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 r. zakończona została rozbudowa drogi wojewódzkiej na odcinku dług. 4,57 km na podstawie umowy zawartej w dniu 29.04.2010 r., z terminem realizacji 30.09.2011 r., za kwotę kontraktową 7 965 734,04 zł. Odbiór ostateczny rozpoczęto w dniu 20.10.2011 r., zakończono 18.11.2011 r. W 2011 r. wykonano następujący zakres robót: - nawierzchnię( warstwa ścieralna z SMA) 33 410 m2 - nawierzchnię ( warstwa ścieralna pojedyncze powierzchniowe utrwalenie17190 m2 - wykonanie rowów przydrożnych wraz z umocnieniem dna i skarp rowów 31 153 m2 - przepusty pod zjazdami 270 m - chodniki 783 m2 - nasadzenia drzew liściastych wraz z pielęgnacją 150 szt. - ustawienie znaków docelowej organizacji ruchu 1 kpl. Lata realizacji zadania 2010 2011 Planowana kwota wydatków w 2011 roku 4 073 000,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku - 4 072 253,14 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 100% Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Rawa Mazowiecka Inowłódz Bukowiec Opoczyński oraz Opoczno Żarnów Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi jest w posiadaniu aktualnej i kompletnej dokumentacji technicznej na rozbudowę odcinka Inowłódz Dęborzeczka Bukowiec Opoczyński długości ca 12,30 km. W dniu 09.06.2011 r. uzyskano decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla odcinka Dęborzeczka - Bukowiec Opoczyński. W dniu 05.10.2011 r. podpisana została umowa z Wykonawcą robót budowlano montażowych wraz z nadzorem archeologicznym za kwotę 31 161 814,04 zł. Umowny termin realizacji zadania 30.09.2013 r. Przekazanie placu budowy nastąpiło w dniu 17.10.2011 r. W dniu 17.06.2011 r. zawarto umowę na wykonanie aktualizacji specyfikacji technicznych oraz kosztorysów inwestorskich dla dokumentacji projektowo - wykonawczej pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Bukowiec Opoczyński - Dęborzeczka" za kwotę 4 182,00 zł. Ponadto 31.11.2011 r. zawarta została umowa na wykonanie studium wykonalności oraz wniosku o dofinansowanie dla projektu pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Dęborzeczka - Bukowiec Opoczyński" za kwotę umowną 33 210,00 zł. W dniu 22.07.2011 r. zawarto umowę z firmą zewnętrzną na wykonanie dokumentacji zamiennej na odwodnienie odcinka Inowłódz Dęborzeczka za kwotę 24 600,00 zł. Odbiór ostateczny dokumentacji nastąpił w dniu 20.06.2011 r. 186

W 2011 r. wykonano roboty: - usunięcie drzew i krzewów - wprowadzenie tymczasowej organizacji ruchu (objazdów tymczasowych) - rozbiórkę istniejącego wiaduktu nad torami PKP - przebudowę sieci teletechnicznej Lata realizacji zadania 2011-2015 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 1 900 000,00 zł 1 868 474,19 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania)- 5,8 % Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 481 Łask Widoradz Górny Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W I półroczu 2011 r. zakończono opracowanie dokumentacji projektowej - aktualizacji dokumentacji projektowej pn.: Przebudowa mostu przez rzekę Wartę w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 481 w m. Rychłocice wraz z dojazdami" na podstawie umowy z dnia 19.02.2010 r. za kwotę kontraktową 71 450,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 22.12.2011 r. W dniu 28.10.2011 r. uzyskana została decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla ww. odcinka. Podpisanie umowy z Wykonawcą robót i rozpoczęcie inwestycji zaplanowano w 2012 r. Lata realizacji zadania 2012 2014 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 10 938,00 zł 10 803,04 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 0 % Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 716 Koluszki Piotrków Trybunalski Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W ramach tego zadania zakończono roboty na odcinku Kiełczówka Baby na odcinku długości 2,23 km na podstawie umowy z dnia 23.08.2010 r. na wykonanie rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku Kiełczówka - Baby, tj. od km 26+600 do km 28+900 z wyłączeniem odcinka od km 28+692,10 do km 28+736,45 za kwotę 8 440 196,22 zł, z terminem realizacji 10.11.2011 r. 187

Ponadto w dniu 12.08.2011 r. zawarto umowę na przebudowę drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku od km 28+692,10 do km 28+736,45 - przejazd kolejowy w miejscowości Baby za kwotę 264 450,00 zł. W związku z ww. zadaniem w dniu 26.10.2010 r. podpisano umowę na pełnienie nadzoru autorskiego za kwotę 11 787,59 zł. W 2011 roku wykonano roboty dodatkowe dot. rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku Kiełczówka - Baby, tj. od km 26+600 do km 28+900 z wyłączeniem odcinka od km 28+692,10 do km 28+736,45 za kwotę umowną 341 971,72 zł, oraz w związku z poszerzeniem drogi wykonano przebudowę urządzeń sterowania ruchem kolejowym na przejeździe kolejowym kat. A, w km 130,686 szlaku Baby - Piotrków Trybunalski linii kolejowej Nr 1, za kwotę 198 237,87 zł. W 2011 r. wykonano roboty: - podbudowę z kruszywa łamanego 0/31/5 gr. 20 cm 9 090,0 m 2 - warstwę wzmacniającą gr.15 cm z kruszywa stabilizowanego cementem (Rm=2,5 MPa) 10 795,0 m 2 - podbudowę zasadniczą z asfaltobetonu gr. 11 cm 9 447,0 m 2 - warstwę wiążącą z asfaltobetonu gr. 8 cm 9 447,0 m 2 - warstwę ścieralną z SMA gr. 4 cm 16 386,0 m 2 - konstrukcję zatok autobusowych (szt. 5) 564,0 m 2 - konstrukcję chodników z kostki betonowej gr. 8 cm 1 854,0 m 2 - konstrukcję ścieżki rowerowej z kostki betonowej gr. 8 cm 2 151,0 m 2 - konstrukcję zjazdów z kostki betonowej gr. 8 cm 2 314,0 m 2 - urządzenia bezpieczeństwa ruchu oraz oznakowanie poziome i pionowe - przebudowę przepustów pod koroną drogi Ø 80 i Ø 100 szt. 4 - usunięcie kolizji telekomunikacyjnych i energetycznych - kanalizację deszczową Ø 200 Ø 600 79 mb - drenaż Ø 160 Ø 200 843 mb Odbiór ostateczny rozpoczęto: 08.12.2011 r. Odbiór ostateczny zakończono: 15.12.2011 r. W ramach zadania w I półroczu 2011 r. zakończono opracowanie: - dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego budowy i przebudowy oświetlenia drogowego dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku Kiełczówka - Baby" na postawie umowy z dnia 06.12.2010 r., za kwotę 48 454,00 zł. - projektu wykonawczego dla przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku od km 28+692,10 do km 28+736,45, za kwotę 16 605,00 zł (odbiór- 10.06.2011 r.) - projektu wykonawczego dla przebudowy urządzeń srk za kwotę 17 097,00 zł (odbiór-11.07.2011 r.) W 2011 roku, na podstawie umowy z dnia 01.09.2009 r. zakończono także opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku Koluszki Rokiciny, w cyklu 2 letnim, za kwotę umowną 799 850,00 zł, z terminem realizacji 29.07.2011 r. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 22.12.2011 r. 188

Zgodnie z Porozumieniem zawartym w dniu 23.04.2010 r. Gmina Moszczenica udzieli Województwu pomocy: - rzeczowej w postaci dokumentacji projektowej na przebudowę drogi wojewódzkiej Nr 716 na odcinku ul. Piotrkowskiej w Moszczenicy o długości 2,585 km, której opracowanie było przedmiotem Porozumienia zawartego w dniu 24 sierpnia 2006 r. pomiędzy Gminą Moszczenica a Województwem, oraz - finansowej w 2012 r. w wysokości 73 tyś. zł z przeznaczeniem na aktualizację wydzielonej z powyższej dokumentacji części dotyczącej przebudowy drogi wojewódzkiej wraz z aktualizacją wszelkich uzgodnień. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 6 176 000,00 zł 6 003 525,17 zł Ze zgłoszonej w 2010 r. kwoty 300 000,00 zł środków niewygasających, wydatkowano kwotę 299 991,29 zł (100%). Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) - odcinek Kiełczówka Baby 100 Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 492 Ważne Młyny granica województwa Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zadanie planowane jest do realizacji w latach 2013-2014. W dniu 09.12.2011 r. zawarta została umowa na wykonanie studium wykonalności dla projektu pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 492 na odcinku Ważne Młyny - granica województwa" za kwotę 3 075,00 zł. W dniu 20.10.2011 r. uzyskana została decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej ZRID. Planowane rozpoczęcie realizacji zadania w 2013 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 6 080,00 zł 2 927,23 zł Kwotę 3 075,00 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem 2011 r. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 480 w miejscowości Klęcz na odcinku od km 34+600 do km 36+000 wraz z rozbiórką i budową mostu przez rzekę Widawkę Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W ramach ww. zadania zakończono roboty budowlano - montażowe na podstawie umowy z dnia 27.10.2010 r., za kwotę 11 580 836,05 zł z terminem realizacji 31.10.2011 r. Odbiór ostateczny robót zakończono w dniu 20.12.2011 r. W dniu 25.11.2010 została zawarta umowa na pełnienie nadzoru archeologicznego w związku z realizacją zadania na kwotę 11 250,00 zł, w dniu 04.07.2011 r. kolejna umowa na kwotę 9 000,00 zł. W 2011 r. wykonano roboty: 189

- rozbiórkę istniejącego mostu 1 kpl. - wykonanie pali wielkośrednicowych ø1300 - wykonanie podpór mostu (beton B30) 305,8 m 3 - montaż łożysk garnkowych 6 szt. - wykonanie ustroju nośnego (beton B45) wraz z kapami chodnikowymi (beton B35) 410,0 m 3 - wykonanie sprężenia podłużnego ustroju nośnego (kable) 13.386 kg - wykonanie izolacji ustroju nośnego wraz z płytami przejściowymi z papy termozgrzewalnej 688,80 m 2 - wykonanie nawierzchni na moście: w-wa wiążąca na moście (z asfaltu twardolanego) 388,0 m 2 - w-wa ścieralna na moście i dojazdach (z SMA) 444,80 m 2 - montaż dylatacji szczelnej modułowej jezdni i chodników 2 szt. - montaż poręczy (55,70 mb) i barier ochronnych (112,55 mb) na moście - umocnienie stożków mostu i skarp brzegu rzeki 300,0 m 2 - zabezpieczenie antykorozyjne powierzchni betonowych 1.120,0 m 2 - wykonanie odwodnienia obiektu (kolektory odwadniające zbiorcze wraz z wpustami i sączkami) 1 kpl. - wykonanie przepustu pod drogą gminną z rur betonowych ø600 1 szt. - wykonanie przepustu pod drogą gminną z rur betonowych ø800 1 szt. - wykonanie przepustu skrzynkowego 1,0x1,0 m pod DW480 1 szt. Roboty drogowe: - warstwę odsączająca 14 309 m 2 - podbudowę z kruszywa 11 700 m 2 - stabilizację cementem - 12 600 m 2 - podbudowę na zatokach i placu 944 m 2 - podbudowę bitumiczną 10 199 m 2 - nawierzchnie z kostki kamiennej 934 m 2 - warstwę wiążącą 10 040 m 2 - warstwę ścieralną 10 872 m 2 - przepusty pod zjazdami 141 mb - chodniki z kostki betonowej 3 388 m 2 - zjazdy z przepustami 971 m 2 - zatoki autobusowe 2 szt. - oznakowanie poziome - bariery łańcuchowe, ochronne stalowe - oznakowanie nawierzchniowe świetlne Roboty wod-kan: - budowa kanalizacji deszczowej Ø 315, 250 i 200 1 086 mb - wykonanie drenażu Ø 200, 160 i 100 1 451 mb Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku - 10 690 000,00 zł 10 661 187,88 zł Ze zgłoszonej w 2010 r. kwoty 650 000 zł środków niewygasających wydatkowano 649 876,51 zł (99,98%) 190

Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 100 % Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 480 ul. 1 go Maja w Sieradzu Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Realizację zadania planuje się na lata 2011-2013. W dniu 30.05.2011 r. Wojewoda Łódzki wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Umożliwiło to w dniu 29.06.2011 r. uruchomienie procedury przetargowej w celu wyłonienia Wykonawcy robót budowlano montażowych. W dniu 23.09.2011 r. zawarta została umowa z Wykonawcą na wykonanie rozbudowy drogi wojewódzkiej Nr 480 ul. 1-go Maja w Sieradzu od km 0+058,54 do km 2+533,00 na kwotę 11 951 757,47 zł. Przekazanie Wykonawcy placu budowy nastąpiło w dniu 12.10.2011 r. Termin realizacji - 31.08.2013 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 6 040,00 zł 5 960,92 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) 0 % Zakupy inwestycyjne Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi W 2011 r., po przeprowadzeniu postępowań przetargowych zawarto umowy i zakupiono : - 2 szt. posypywarek (umowa z dnia 15.04.2011 na kwotę 199 014,00 zł), - 5 szt. samochodów osobowo-patrolowych (umowa z dnia 17.05.2011 na kwotę 164 512,50 zł), - 1 szt. samochodów dostawczych (umowa z dnia 17.05.2011 na kwotę 90 564,00 zł), - dostawa licencji oprogramowania o nazwie System Finansowo Księgowy EUROBUDŻET (umowa z dnia 30.09.2011 r. na kwotę 39 360,00 zł.), - zakup i montaż klimatyzatora w pomieszczeniu serwerowni (4 612,50 zł.), - zakup serwera (umowa z dnia 21.12.2011 r. na kwotę 29.397,00 zł), - zakup telewizorów - szt. 2, kamera full hd, statyw, uchwyt do TV, kabel hdmi, torba do kamery, transport (zamówienie na kwotę 10 279,55 zł.), - piec 1 szt. (na wniosek rejonu RDW-3/2220/102/11 z 14.12.2011 na kwotę 8 241,00 zł.) Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 550 000,00 zł 545 980,55 zł 191

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 715 Brzeziny Koluszki Niewiadów wraz z budową obwodnicy m. Koluszki Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zgodnie z Umową z dnia 27 grudnia 2011 roku zawartą pomiędzy Gminą Koluszki a Województwem Łódzkim udzielona została pomoc finansowa dla Województwa Łódzkiego na opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania pn. "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 715 - ul. Brzezińska w Koluszkach" przewidzianego do realizacji w ramach zadania inwestycyjnego pn. "Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 715 na odcinku Brzeziny - Koluszki - Niewiadów wraz z budową obwodnicy m. Koluszki" w wysokości 50 000,00 zł. W 2011 roku została zrealizowana umowa z dnia 25.10.2010 r. dotycząca opracowania w cyklu 2 - letnim dokumentacji dla odcinka drogi wojewódzkiej Nr 715 - ul. Brzezińska w Koluszkach za kwotę 163 385,05 zł. (w 2010 roku wydatkowano 99 997,30 zł w 2011 roku 63 388,05 zł). Odbiór ostateczny dokumentacji nastąpił 31.10.2011 r. Lata realizacji zadania 2014-2015 Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku - 64 500,00 zł 63 388,05 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 483 na odcinku Bogumiłowice Strzelce Wielkie Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 roku zakończono realizację umowy z dnia 25.10.2010 r. na wykonanie w cyklu 2 letnim aktualizacji dokumentacji projektowej rozbudowy mostu w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 483 w m. Bogumiłowice wraz z dojazdami, z terminem realizacji 27.07.2011 r., kwotę 165 307,00 zł. W 2010 roku wydatkowano kwotę 75.640,00 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 02.12.2011 r. W dniu 18.07.2011 r. podpisana została umowa na wykonanie projektu budowlanego i wykonawczego na przebudowę przepustu w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 483 w km 49+410,91 dla zadania inwestycyjnego pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 483 od km 47+760,00 do km 49+670 wraz z rozbiórką mostu i przebudową przepustu w m. Bogumiłowice" na kwotę umowną 17 207,70 zł. Odbiór dokumentacji nastąpił w dniu 22.12.2011 r. W ramach ww. zadania w dniu 14.12.2011 r. zawarto umowę na wykonanie dokumentacji projektowej - projektu budowlanego i wykonawczego dla zadania pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 483 na odcinku Bogumiłowice - Strzelce Wielkie, tj. od km 49+670 do km 54+620" na kwotę 120 895,47 zł (z limitem na rok 2011 r. 0,00 zł), z terminem realizacji 12.04.2013 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku - 107 500,00 zł 106 857,39 zł 192

Budowa Obwodu Drogowego w Opocznie W 2010 r. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi wstępnie zagospodarował działkę Nr 595/35 położoną w Januszewicach gm. Opoczno nabytą w dniu 15.12.2009 r. na potrzeby budowy bazy Obwodu Drogowego w Opocznie. Uchwałą SWŁ LVIII/1589/10 z dnia 29.06.2010 r. zadanie to zostało wprowadzone do planu inwestycji ZDW w Łodzi. W roku 2011 r. wykonano dokumentację projektową - projekt budowlany i wykonawczy na budowę bazy Obwodu Dróg Wojewódzkich w Opocznie - w miejscowości Januszewice oraz pełnienie nadzoru autorskiego, a także uzyskano pozwolenie na budowę. W 2011 r. kontynuowana była umowa z dnia 13.10.2010 r. o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej obiektu: obwód drogowy w Opocznie, położonego (dz. Nr 595/35), w m. Januszewice na kwotę 2 058,58 zł, z terminem realizacji 13.04.2012 r. Ponadto w dniu 28.07.2011 r. na mocy decyzji Starostwa Powiatowego w Opocznie o zmianie przeznaczenia gruntów rolnych położonych w Januszewicach - dz. 595/35, poniesiono wydatek w wysokości 25 484,22 zł na opłatę za wyłączenie gruntu z produkcji rolnej. W dniu 07.11.2011 r. zawarta została umowa na budowę bazy Obwodu Dróg Wojewódzkich w Opocznie na kwotę 3 160 701,48 zł z terminem realizacji 30.11.2012 r. W 2011 r. wykonano roboty budowlane: BUDYNEK B1 ( budynek biurowo - socjalno -magazynowy ) w zakresie: Betonowanie ław fundamentowych (beton C20/25) - 15,5 m3 Zbrojenie ław fundamentowe - 675,7 kg Ściana fundmanetowa z bloczków betonowych gr.24cm - 88 m2 Ściany budynku z pustaków ceramicznych grubości 19cm - 241,3 m2 BUDYNEK B23 ( wiata garażowo - warsztatowa) w zakresie: Betonowanie stóp fundamentowych (beton C20/25) - 30,832 m3 Zbrojenie stóp fundamentowych - 2 127,36 kg Ustawienie kotew w stopach fundamentowych - 30 kpl. Wykonanie konstrukcji stalowej zabezpieczonej antykorozyjnie - 12,548 t W zakresie robót drogowych: Krawężniki betonowe drogowe o wymiarach 15*30cm na ławie betonowej - 400,52 m Podbudowa z kruszywa łamanego 0/31,5 stabilizowanego mechanicznie o gr.20cm - 3 630,2 m2 INSTALACJE ELEKTRYCZNE w zakresie: Układanie kabli - 470 m Montaż i stawianie słupów oświetleniowych - 14 szt. Montaż wysięgników rurowych na słupie - 14 szt. INSTALACJE WOD-KAN w zakresie: Budowa wodociągu ø 32 i ø 40 95 m Kanalizacja sanitarna ø 160 60 m Zbiornik nieczystości 1 szt. Kanalizacja deszczowa ø 160 168 m 193

Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 1 326 000,00 zł 623 356,49 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy - 16,5 % Kwotę 700 000,00 zł zgłoszono jako środki niewygasające z upływem 2011 r. Wydatki związane z opracowaniem operatów szacunkowych za nieruchomości przejęte pod drogi wojewódzkie Zadanie realizowane na podstawie porozumienia zawartego w dniu 30.09.2010 r. pomiędzy Województwem Łódzkim, a Zarządem Dróg Wojewódzkich w Łodzi. Zakres rzeczowy ww. zadania obejmował koszty sporządzenia operatów szacunkowych w postępowaniach administracyjnych o ustalenie wysokości odszkodowania za nieruchomości przejęte pod drogi wojewódzkie w trybie specustawy drogowej na podstawie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 2 000 000,00 zł 1 772 618,64 zł Badania labolatoryjne dla potrzeb Zarządu Dróg Wojewódzkich Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. W 2011 roku nie poniesiono wydatków na ww. zadaniu. Planowana kwota wydatków w 2011 roku 0,00 zł Wykonanie finansowe w 2011 roku 0,00 zł. Inteligentne systemy transportu - monitorowanie obciążenia dróg Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Uchwałą Zarządu WŁ z dnia 28 czerwca 2010 r. przyznano dofinansowanie na realizację projektu pn.: Inteligentne systemy transportu monitorowanie obciążenia dróg w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 (Oś priorytetowa I: Infrastruktura transportowa Działanie I.5 Inteligentne systemy transportu) współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W dniu 10.12.2010 R. podpisano umowę na wykonanie zadania pn.: Inteligentne systemy transportu - monitorowanie obciążenia dróg za kwotę 9 427 712,89 zł. W dniu 25.11.2011 r. nastąpił odbiór ostateczny robót i przekazanie do eksploatacji urządzeń przedmiotowego systemu. Zakres wykonanych robót obejmuje: Dostawa i montaż kompletnych wag preselekcyjnych w ilości 8 szt. w następujących lokalizacjach: 194

DW 725 Wólka Lesiewska DW 715 Ujazd DW 713 Komorów. Dostawa i montaż kompletu homologowanych wag do stacjonarnego ważenia wraz z matami najazdowym w ilości 2 kpl. Dostawa i montaż kompletu kamer ARTR do stacji monitoringu i stacji preselekcyjnego ważenia w ilości 50 szt. Dostawę i montaż wyposażenia serwerowni w siedzibie Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi Serwer zasadniczy i zapasowy. Zakończono montaż. Wykonano stanowisko szczegółowej kontroli pojazdów w miejscowości Biała Rawska. Zainstalowano konstrukcje bramownic wraz z kamerami w lokalizacjach: - DW 725 Wólka Lesiewska - DW 726 Wale, Miedzna Drewniana - DW 708 Modlna, Kolonia Niesułków - DW 713 Buków, Komorów - DW 710 Kwasków, Lutomiersk, Szadek - DW 473 Malenie - DW 714 Brójce - DW 715 Ujazd, Bogdanka - DW 716 Moszczenica - DW 481 Rogóźno, Masłowice - DW 483 Bogumiłowice - DW 484 Zelów - DW 485 Huta Dłutowska - DW 702 Krzyszkowice - DW 703 Chruślin, Wilczkowice. W dniu 22.03.2011r opublikowano artykuł prasowy za kwotę 3 075,00 zł. W dniu 05.09.2011 r. zawarto umowę na produkcję, emisję oraz przekazanie licencji dwóch czterominutowych wywiadów reklamowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013 za kwotę 17 712,00 zł. Planowana kwota wydatków w 2011 roku 7 455 046,00 zł w tym: 6050 3 800,00 zł 6059: 1 117 687,00 zł 195

Wykonanie finansowe w 2011 roku - 6057: 6 333 559,00 zł 7 423 458,03 zł w tym: 6050: 2 226,55 zł 6059: 1 113 184,73 zł 6057: 6 308 046,75 zł Zaawansowanie rzeczowe w stosunku do wartości umowy (od początku realizacji zadania) - 100 % Budowa Systemu Geoinformatycznego Ewidencji Nieruchomości zajętych pod drogi wojewódzkie i pozostających we władaniu Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi W dniu 13 lipca 2011r. została przez Zarząd WŁ podjęta uchwała zlecająca Wojewódzkiemu Biuru Geodezji w Łodzi budowę Systemu Geoinformatycznego Ewidencji Nieruchomości zajętych pod drogi wojewódzkie i pozostających we władaniu Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi. W dniu 06.09.2011 r. podpisano umowę na dostawę i wdrożenie systemu geoinformatycznego ewidencjonowania nieruchomości zajętych pod drogi wojewódzkie i pozostające we władaniu Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi za kwotę 249 936,00 zł. Zgodnie z umową i terminem realizacji odbiór systemu nastąpił w dniu 30.11.2011 r. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 250 000,00 zł 249 936,00 zł Przebudowa i wzmocnienie mostu w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 480 w m. Szczercowska Wieś Inwestycja ujęta jest w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Łódzkiego na lata 2011-2027. Zadanie planowane jest do realizacji w latach 2011-2013. W dniu 09.09.2011 została podpisana Umowa pomiędzy Województwem a Politechniką Łódzką w sprawie współpracy przy przebudowie obiektu mostowego w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 480 w m. Szczercowska Wieś ze wzmocnieniem materiałami kompozytowymi, w ramach polsko - szwajcarskiego projektu badawczego realizowanego przez Politechnikę Łódzką i Szwajcarski Instytut Badawczy EMPA w Zurychu. W 2011 r. wykonano ekspertyzę techniczną mostu przez rzekę Pilsię z kwotę umowną 17 945,70 zł. Planowana kwota wydatków w 2011 roku Wykonanie finansowe w 2011 roku 18 000,00 zł 17 945,70 zł Informacja dotycząca wykonania w 2011 r. przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi planu robót utrzymaniowych w ciągach dróg wojewódzkich. 196

Zadanie Nr W-010301/000002 Bieżące utrzymanie dróg i obiektów mostowych Sieć dróg wojewódzkich należy do podstawowych elementów infrastruktury o charakterze regionalnym, mających znaczący wpływ na rozwój gospodarczy województwa. Spełnia zasadnicze funkcje w transporcie oraz dystrybucji towarów. W administracji Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi pozostaje sieć dróg wojewódzkich o łącznej długości 1 152 km. Całkowita wartość robót dla zadania Nr W-010301/000002 Bieżące utrzymanie dróg i obiektów mostowych wyniosła 54 214 541 zł w 2011 r. W ramach bieżącego utrzymania dróg wojewódzkich wykonano remonty nawierzchni na łączną kwotę 39 256 253 zł, w tym: odnowę nawierzchni bitumicznych za kwotę 24 525 471 zł na łącznej długości 65,67 km, na następujących odcinkach dróg wojewódzkich: - Nr 473 Dąbrówka Szadek, - Nr 479 Rossoszyca -Sieradz, - Nr 469 na odc. Powodów Biała Góra, - Nr 481 Sieganów Pruszów, - Nr 484 m. Bełchatów, ul. Czapliniecka, - Nr 485 Kącik Bełchatów, Dłutów -Wadlew, - Nr 573 Sokołówek -Żychlin, - Nr 583 Żychlin granica województwa - Nr 702 Gieczno Dąbrówka, - Nr 703 m. Łęczyca, - Nr 704 Uchań Trzcianka, m. Brzeziny, ul. Modrzewskiego, Kołacin Brzeziny, - Nr 707 Komorów -Sutek, - Nr 710 Lutomiersk, - Nr 713 Antoniów Kunice, Gawrony Januszewice, - Nr 716 m. Chrusty Nowe, Ogorzałe Ługi, m. Moszczenica, - Nr 726 m. Kanice, m. Sadykierz, m. Rzeczyca, - Nr 742 Łęczno Dorotów, remonty cząstkowe nawierzchni za kwotę 14 046 653 zł, wykonane masą mineralno- bitumiczną na całej sieci dróg wojewódzkich: - masą na gorąco i masą na zimno o łącznej powierzchni 186 982 m², - emulsją i grysami o łącznej powierzchni 7 500 m². W ramach poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na sieci dróg wojewódzkich wykonano: - odnowienie oznakowania poziomego w zakresie miejsc niebezpiecznych, w tym: w rejonach szkół, skrzyżowań oraz przejścia dla pieszych za kwotę 1 012 325 zł, - ustawiono oznakowanie pionowe za kwotę 265 584 zł, - wyremontowano chodniki za kwotę 178 440 zł, - uzupełniono, wzmocniono i wyprofilowano pobocza za kwotę 573 125 zł. W ramach prac pielęgnacyjnych pasów drogowych wykonano: 197

- koszenia traw w pasach drogowych za kwotę 1 883 714 zł, - pielęgnacji drzewostanu występującego w pasach drogowych za kwotę 748 891 zł. Prace związane z odwodnieniem pasa drogowego: wykonano renowacje rowów, oczyszczanie przepustów, remonty przepustów za łączną kwotę 503 213 zł. Zimowe utrzymanie dróg. Całkowity koszt akcji zimowej w 2011 r. na całej sieci dróg wojewódzkich zamknął się kwotą 5 310 443 zł. W zakresie zadań bieżącego utrzymania obiektów mostowych i przepustów, za łączną kwotę 1 510 964 zł, zostały wyremontowane obiekty inżynierskie zlokalizowane w ciągu następujących dróg: - Nr 705 m. Bolimów - naprawa odwodnienia ma moście, - Nr 584 m. Czerniew remont barier mostowych, umocnienie skarp, - Nr 702 m. Piątek, Nr 707 m. Sutek, Nr 725 m. Biała Rawska remont barier mostowych, - Nr 705 m. Bolimów naprawa barier energochłonnych, - Nr 710 m. Włyń naprawa łożysk, remont odwodnienia, - Nr 481 m. Łopatki odtworzenie stożków, - Nr 710 m. Kotliny remont nawierzchni na moście, - Nr 486 m. Krzeczów odbudowa wlotów ścianki czołowej przepustu montaż poręczy, - Nr 480 m. Burzenin, Nr 486 m. Krzeczów konserwacja łożysk na mostach, - Nr 713 m. Karpin, Nr 746 m. Bronów wymiana barier, - Nr 485 m. Wadlew naprawa stożków, spękań poprzecznych nawierzchni jezdni na mości, regulacja koryta cieku, - Nr 469 m. Powodów remont barier mostowych.. W trybie awaryjnym za łączną kwotę 49 286 zł zabezpieczone zostały: - wiadukt pod torami PKP w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 715 w m. Koluszki, - poręcze na moście w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 481 w m. Rychłocice. ZARZĄD NIERUCHOMOŚCI WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Zarząd Nieruchomości Województwa Łódzkiego jako jednostka powołana do zarządzania nieruchomościami lub udziałami w nieruchomościach będących własnością Województwa, a także pozostających w jego wieczystym użytkowaniu i w samoistnym posiadaniu realizowała w roku 2011 zadania określone w statucie jednostki nadanym uchwałą Nr 1/2006 Zarządu WŁ z dnia 4 stycznia 2006 r. a następnie znowelizowanym uchwałą Nr 1163/09 Zarządu WŁ z dnia 20 lipca 2009 roku. 198

W dniu 31 grudnia 2011 roku ZNWŁ zarządzał 73 nieruchomościami oraz samodzielnymi lokalami, w tym: 43 nieruchomościami stanowiącymi własność Województwa oraz 7 samodzielnymi lokalami mieszkalnymi i 3 samodzielnymi lokalami użytkowymi stanowiącymi własność Województwa, 4 nieruchomościami stanowiącymi współwłasność Województwa, 9 nieruchomościami znajdującymi się w użytkowaniu wieczystym Województwa, 7 nieruchomościami znajdującymi się w samoistnym posiadaniu Województwa. Wykaz nieruchomości zarządzanych przez Zarząd Nieruchomości Województwa Łódzkiego w dniu 31.12.2011 roku Lp. Miasto Adres 1 Sieradz Wojska Polskiego 73 2 Sieradz Pl. Wojewódzki 3 3 Sieradz Armii Krajowej 7 (5272/4) 4 Sieradz Armii Krajowej 7 (5272/2 i 7) 5 Sieradz 3 Maja 7 6 Sieradz Jana Pawła II 90/43 (udz. 166/10000) 7 Sieradz Jana Pawła II 90A/22 (udz. 35/1000) 8 Sieradz Nenckiego 2 9 Skierniewice Jagiellońska 28 10 Skierniewice Jagiellońska 29 11 Skierniewice Sobieskiego 16 12 Skierniewice Niepodległości 7 13 Skierniewice Rybickiego 1 (dz. 96/22) 14 Piotrków Tryb. POW 3 15 Piotrków Tryb. Słowackiego 8 16 Piotrków Tryb. Zamkowa 24 17 Piotrków Tryb. Sienkiewicza 16 A 18 Bełchatów Bawełniana 3 19 Radomsko Tysiąclecia 2 20 Wieluń Ciepłownicza 22 21 Jedlicze Jedlinowa 5 22 Tomaszów Maz. Konstytucji 3 Maja 46 23 Tomaszów Maz. Dworcowa 1/15 24 Zduńska Wola Szadkowska 6c 25 Zduńska Wola Karsznicka 124 26 Zduńska Wola Królewska 32 27 Łask Zielona 14 działka zajęta pod przepompownię ścieków 28 Rawa Maz. Jeżowska 10 29 Mierzyn gm. Rozprza Mierzyn 64A 30 Łódź Narutowicza 20 31 Łódź Sienkiewicza 3 32 Łódź Moniuszki 7/9 33 Łódź Limanowskiego 200 34 Łódź Żeromskiego 74 199

35 Łódź Piotrkowska 67 36 Łódź Sienkiewicza 40 37 Łódź Kamińskiego 7/9 38 Łódź Narutowicza 58 39 Łódź Milionowa 91 40 Łódź Snycerska 8 41 Łódź Częstochowska 40/52 42 Łódź Solna 14 43 Łódź Targowa 77 44 Łódź Kopcińskiego 29 45 Łódź Zielona 4 46 Łódź Roosevelta 15 47 Łódź Włókniarzy 205 48 Łódź Włókniarzy 203 49 Łódź Piłsudskiego 8 50 Łódź Traugutta 21/23 (udz. 4357/10000) 51 Łódź Narutowicza 34 52 Łódź Wycieczkowa 86 53 Łódź Okólna 166 54 Warta Sieradzka 3 (245/18) lokal mieszkalny nr 2a (udz. 22/1000) 55 Warta Sieradzka 3 (245/18) lokal użytkowy nr 17 (udz. 247/1000) 56 Warta Sieradzka 6 lokale mieszkalne nr: 2; (udz. 16/1000) 57 Warta Sieradzka 6 lokale mieszkalne nr: 18; (udz.18/1000) 58 Warta Sieradzka 6 lokale mieszkalne nr: 34 (udz. 21/1000) 59 Warta Sieradzka 7A (32/4) 60 Warta Sieradzka 7 lokal mieszkalny nr 32 (udz. 19/1000) 61 Warta Sieradzka 3 (32/9) boisko 62 Warta Sieradzka 5 (32/12) trawnik 63 Warta Sieradzka 3 (32/11) hotel 64 Warta Sieradzka 7 (32/13) drogi + plac 65 Warta Sieradzka 7a (32/15) budynek mieszkalny 66 Cielce gm. 2 lokale użytkowe (udz. 4777/10000) Warta 67 Pabianice Gdańska 5/7 68 Przedbórz Spacerowa 4 69 Zgierz Kuropatwińskiej 3 70 Radomsko Sucharskiego 42 71 Uniejów Dąbska 57 niezab. Działki gruntu nr 1786/2 i 1787/2 72 Kutno Troczewskiego 2A 73 Tuszyn Szpitalna 5 w zakresie zadań związanych z zarządzanymi nieruchomościami: Przejęcia nieruchomości ZNWŁ przejął protokolarnie do zarządzania: na podstawie uchwały nr 1992/10 Zarządu WŁ z dnia 21 grudnia 2010 r. ZNWŁ przejął od Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu od dnia 1 stycznia 2011 roku, nieruchomości położone w : 200

- Piotrkowie Trybunalskim przy ul. Sienkiewicza 16a pokoje nr 213a i 09 wraz z powierzchnią wspólną, - Sieradzu przy Placu Wojewódzkim 3 pokoje nr 320 i 321 wraz z powierzchnią wspólną, - Skierniewicach przy ul. Jagiellońskiej 29 pokoje nr 201 i 202 wraz z powierzchnią wspólną. nieruchomość gruntową, położoną w Uniejowie przy ul. Dąbskiej 57 w dniu 28 marca 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 125/11 Zarządu WŁ z dnia 9 lutego 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Sieradzu, przy ul. Nenckiego 2 w dniu 25 maja 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 560/11 Zarządu WŁ z dnia 14 kwietnia 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Zduńskiej Woli, przy ul. Królewskiej 32 w dniu 30 maja 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 577/11 Zarządu WŁ z dnia 27 kwietnia 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Radomsku, przy ul. Sucharskiego 42 w dniu 15 czerwca 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 576/11 Zarządu WŁ z dnia 27 kwietnia 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Przedborzu, przy ul. Spacerowej 4 w dniu 30 czerwca 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 806/11 Zarządu WŁ z dnia 7 czerwca 2011roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Pabianicach, przy ul. Gdańskiej 5A w dniu 15 lipca 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 1643/11 Zarządu WŁ z dnia 12 maja 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowana położoną w Zgierzu, przy ul. Kuropatwińskiej 3 w dniu 17 października, na podstawie Uchwały nr 932/11 Zarządu WŁ z dnia 21 czerwca 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położona w Kutnie, przy ul. Troczewskiego 2a w dniu 2 listopada 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 1227/11 Zarządu WŁ z dnia 9 sierpnia 2011 roku, nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Tuszynie, przy ul. Szpitalnej 5 ( Pawilon E ) w dniu 21 listopada 2011 roku, na podstawie Uchwały nr 2011/11 Zarządu WŁ z dnia 21 listopada 2011 roku. Sprzedaż nieruchomości W celu sprzedaży nieruchomości ogłoszono w 2011 roku 9 przetargów ustnych nieograniczonych oraz 1 ustny ograniczony. W ich wyniku z zasobu Województwa zostały zbyte 4 nieruchomości, w tym: nieruchomość gruntową, zabudowaną, położoną w Zgierzu, przy ul. 3 Maja 46b za cenę 11.000 zł, 201

nieruchomość gruntową, zabudowaną położoną w Skierniewicach, przy ul. Piłsudskiego 22 za cenę 627.000 zł, lokal mieszkalny nr 5, położony w Cielce 28 za cenę 45.500 zł nieruchomość gruntową, zabudowaną, położoną w Warcie, przy ul. Sieradzkiej 7/7a za cenę 70.700 zł, Ogólnie w roku 2011 ZNWŁ dokonał zbycia 4 nieruchomości za łączną kwotę 754.200 zł. Umowy na oddanie nieruchomości w posiadanie zależne ZNWŁ działający w imieniu Województwa na podstawie: Umowy najmu zawartej w dniu 17 stycznia 2011 roku na czas nieoznaczony, z Panem Mirosławem Kubiakiem, Maciejem Kubiakiem i Zdzisławem Kubiakiem, wynajął nieruchomość położoną w Warcie, przy ul. Sieradzkiej 7a (lokal mieszkalny nr 1), Umowy najmu zawartej w dniu 1 stycznia 2012 roku, wynajął na okres od 1 stycznia 2012 do 31 grudnia 2014 roku, Ośrodkowi Szkolenia Kierowców LOTOS w Sieradzu nieruchomość położoną w Sieradzu, przy ul. 3 Maja 7, Umowy najmu zawartej w dniu 1 kwietnia 2011 roku, wynajął na okres od 1 września 2011 do 30 listopada 2011 roku, Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych Ziemi Sieradzkiej nieruchomość położoną w Sieradzu, przy ul. 3 Maja 7, Umowy dzierżawy zawartej w dniu 4 sierpnia 2011 roku, wydzierżawił na okres od 5 sierpnia 2011 roku do 4 sierpnia 2014 roku, firmie Thermex Technika Grzewcza Becharowicz Kopałka Sp. Jawna nieruchomość położoną w Łodzi, przy Al. Włókniarzy 205, Umowy najmu z dnia 16 grudnia 2011 roku, wynajął na okres od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2014 roku, Oddziałowi Terenowemu TVP S.A. w Łodzi, nieruchomość położoną w Łodzi, przy ul. Sienkiewicza 3 (nadbudówka), W dniu 29 grudnia 2011 roku zostały zawarte 3 umowy najmu stanowisk parkingowych usytuowanych na nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Kamińskiego 7/9 z terminem obowiązywania od 1 stycznia 2012 roku (użytkownikami stanowisk parkingowych są najemcy lokali użytkowych położonych na nieruchomości). Ubezpieczenia Na podstawie Uchwały nr 1072/09 Zarządu WŁ z dnia 7 lipca 2009 roku ZNWŁ zawarł w dniu 31 lipca 2009 roku umowę Brokerską z Biurem Brokerów Ubezpieczeniowych MAXIMA FIDES na okres trzech lat, na podstawie której w 2011 roku ZNWŁ współpracował z wyżej wymienionym Biurem w zakresie planowania i organizacji, a także realizacji ochrony ubezpieczeniowej Województwa. Ponadto w wykonaniu Uchwały nr 1072/09 Zarządu WŁ z dnia 7 lipca 2009 roku ZNWŁ prowadził w 2011 roku współpracę z wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi oraz Urzędem w zakresie ubezpieczeń majątkowych, komunikacyjnych i od odpowiedzialności cywilnej tych jednostek. 202

w zakresie realizacji inwestycji i remontów: Inwestycje Zadanie W-010302/000004 - Adaptacja - przebudowa, rozbudowa i remont budynku przy ul. Moniuszki 7/9 w Łodzi: 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 4 565 934 zł. Wykonanie: 92,37 % - 4116190,81 zł. Kontynuacja zadania z 2009 i 2010 roku. Łączna wartość zadania wynosi: 6 446 355 zł. z czego w 2009 i 2010 roku wydatkowano środki w wysokości 1 838 508,82 zł., a w 2011 roku wydatkowano środki na: - roboty budowlane wykonane przez: SKANSKA S.A. 3 836 606,68 zł. - wynagrodzenie za pełnienie funkcji inwestora zastępczego INVEST-SERVICE Sp. z.o.o. 102 534,81 zł. - pozostałe wydatki: - opłata za tablicę informacyjną 596,55 zł. - roboty budowlane węzła i przyłącza ciepłowniczego wykonane przez: Sani -vent 176452,77 zł. W 2012 roku planowane wydatki wynoszą 134 954,00 zł. Planowane zakończenie inwestycji styczeń 2012 roku. Zadanie W-010302/10/RPOPT/000001 - Adaptacja - przebudowa, rozbudowa i remont budynku przy ul. Moniuszki 7/9 w Łodzi RPO/WŁ/OP7/DZ.7.1 6058 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 3 315 000,00 zł. Wykonanie: 100 % - 3 315 000,00 zł. Remont powierzchni dla Centrum Obsługi Przedsiębiorcy refundowany w ramach Pomocy Technicznej roboty budowlane wykonane przez: SKANSKA S.A. 3 315 000,00 zł Finansowanie zakończone Zadanie W-010302/10/RPOPT/000001 - Adaptacja - przebudowa, rozbudowa i remont budynku przy ul. Moniuszki 7/9 w Łodzi RPO/WŁ/OP7/DZ.7.1 6059 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 585 000,00 zł. Wykonanie: 100 % - 585 000,00 zł. Remont powierzchni dla Centrum Obsługi Przedsiębiorcy wkład własny 15% w ramach Pomocy Technicznej roboty budowlane wykonane przez SKANSKA S.A. 585 000,00 zł. Finansowanie zakończone 203

Zadanie W-010302/000026 Przebudowa budynku użyteczności publicznej przy ul. Traugutta 21/23 w Łodzi: 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 7 419 342,00 zł. Wykonanie: 98,92 % - 7 339632,66 zł. Kontynuacja zadania z 2010 roku prowadzonego przez Departament Infrastruktury Łączna wartość zadania wynosi: 17 718 419 zł. z czego w 2010 roku wydatkowano środki w wysokości 381 120,00 a w 2011 roku wydatkowano środki na: - roboty budowlane wykonane przez: EiFFAGE Budownictwo 7196001,77 zł. - wynagrodzenie za pełnienie funkcji inwestora zastępczego BUD - INVENT Sp. z o.o. 143 630,89 zł. - pozostałe wydatki: - opłata za budki lęgowe dla gatunków chronionych 11 959,11 zł. - nadzór autorski nad robotami budowlanymi prowadzony przez Biprowłók 21697,01 zł. - prowadzenie biura projektu 23 195.04 W 2012 roku planowane wydatki wynoszą 9 917 957,00 zł. Planowane zakończenie inwestycji grudzień 2012 roku. Zadanie W-010302/70/RPOPT/000002/WP - Przebudowa budynku użyteczności publicznej przy ul. Traugutta 21/23 w Łodzi RPO/WŁ/OP7/DZ.7.1 6058 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 2 878 278,00 zł. Wykonanie: 100 % - 2 878 275,39 zł. Remont powierzchni dla Departamentów KL i RPO refundowany w ramach Pomocy Technicznej roboty budowlane wykonane przez: EiFFAGE Budownictwo 2 878 275,39 zł Planowane zakończenie inwestycji grudzień 2012 roku. Zadanie W-010302/10/RPOPT/000002/WPF - Przebudowa budynku użyteczności publicznej przy ul. Traugutta 21/23 w Łodzi RPO/WŁ/OP7/DZ.7.1 6059 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 507 931,00 zł. Wykonanie: 100 % - 507 931,00 zł. Remont powierzchni dla Departamentów KL i RPO wkład własny 15% w ramach Pomocy Technicznej roboty budowlane wykonane przez EiFFAGE Budownictwo 507 931,00 zł. Planowane zakończenie inwestycji grudzień 2012 roku. 204

Zadanie W-010302/000005/WPF - Modernizacja budynku wchodzącego w skład nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Roosevelta 15 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 11 500,00 zł. Wykonanie: 48,13 % 5 535,00 zł. Kontynuacja zadania z 2009 roku łączna wartość zadania: 2 267 910,00 zł. W grudniu 2011 roku została rozwiązana umowa na pełnienie funkcji inwestora zastępczego ze względu na przerwanie wykonania modernizacji budynku w roku 2012. Zadanie W-010302/000015 wentylacja ogólna wraz z robotami towarzyszącymi w budynku Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi przy Al. Piłsudskiego 8 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 1 227 946,00 zł. Wykonanie: 100 % 1 227 946,00 zł. Wartość całego zadania 1244 706,00 zł. W roku 2009 wykonano aktualizację dokumentacji technicznej za kwotę 16 760,00 zł. W roku 2011 wykonano roboty budowlane rozpoczęte w roku 2010 przez firmę: Kowalczyk za kwotę 1 191 346,00 zł. Wynagrodzenie za pełnienie funkcji nadzoru inwestorskiego przez : Ireneusz Kryś za kwotę 36 600,00 zł Zadanie zakończone - w sierpniu 2011 roku dokonano ostatecznego odbioru robót Zadanie W-010302/000024 - Prace modernizacyjne w budynku przy ul. Solnej 14 w Łodzi wymiana dźwigu osobowego 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 200 000,00 zł. Wykonanie: 96,20 % - 192 392,30 zł. W ramach zadania budynek został wyposażony w nowoczesne urządzenie dźwigowe. Wykonano roboty budowlane przez wykonawcę firmę FUD z Bolęcina za kwotę 188 805,00zł Wynagrodzenie za pełnienie zastępstwa inwestycyjnego przez : Adore za kwotę 3 587,30zł Inwestycja zakończona we wrześniu 2011 roku. Zadanie W-010302/000030 Przebudowa pomieszczeń biurowych siedziby RCPS w Łodzi przy ul. Snycerskiej 8 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 239 867,00 zł. Wykonanie: 70,95 % 170 195,63 zł. Wykonano roboty budowlane przez firmę INTERIAL za kwotę 167 243,63 zł. Wynagrodzenie za pełnienie nadzoru inwestorskiego - 2 952,00zł. Zadanie zakończone - roboty zakończono w grudniu 2011 roku. 205

Zadanie W-010302/000018 - Prace modernizacyjne w budynku przy ul. Snycerskiej 8 w Łodzi - termomodernizacja 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 620 833,00 zł. Wykonanie: 80,25 % 498 271,57 zł. W 2010 roku wykonano termomodernizację stropodachu budynku: Roboty budowlane 118 648,31 zł. Wynagrodzenie za nadzór inwestorski 2 596,86 zł W roku 2011 wykonano - wymianę instalacji centralnego ogrzewania przez firmę AS- Bud za kwotę 90 775,97 - izolację termiczną przez firmę ZAMBUD II za kwotę 312 949,42 zł - wymianę stolarki okiennej przez firmę WUDARCZYK za kwotę 85 441,44 zł - nadzór inwestorski do wszystkich robót budowlanych za kwotę 9 104,74 zł Zadanie W-010302/000028 Adaptacja i przebudowa budynku D Sieradz ul 3-go Maja 7 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych Plan: 1 397 200,00 zł. Wykonanie: 1,4 % 19 500 zł. Wykonano program funkcjonalno- użytkowy za kwotę 19 500,00zł Środki finansowe zostały przesunięte jako środki niewygasające na rok 2012. Wprowadzono aneks do umowy z wykonawcą firmą ZBIGMAR przesuwający termin zakończenia inwestycji na dzień 15.03.2012 roku. W ramach wynagrodzenia ryczałtowego zostanie wykonany dźwig z kabiną przelotową o parametrach lepszych niż opisanych w programie funkcjonalno użytkowym. Remonty Zadanie 10302/1 Utrzymanie bieżące jednostki budżetowej Zarząd Nieruchomości Województwa Łódzkiego w Łodzi 4270 Zakup usług remontowych Plan : 21 211,00 zł. Wykonanie : 99,91% 21 191,02 zł. w tym : - Konserwacja instalacji elektrycznej 981,60 zł. - Konserwacja instalacji wodno-kanalizacyjnej 925,44 zł. - Konserwacja instalacji c.o. 1360,08 zł. - Konserwacja instalacji alarmowych 345,88 zł. - Naprawy sprzętu 3367,86 zł. - Naprawy samochodów 4383,02 zł. - Remont instalacji wod -kan Łódź ul. Kamińskiego 7/9 9 827,64 zł. 206

Zadanie 10302/2 Utrzymanie nieruchomości zarządzanych przez Zarząd Nieruchomości Województwa Łódzkiego w Łodzi 4270 Zakup usług remontowych Plan : 746 542 zł. Wykonanie : 92,32 % 689 233,62 zł. w tym : - wpłaty na fundusze remontowe nieruchomości wspólnych 8 978,09 zł. - konserwacje instalacji w budynkach zarządzanych przez ZNWŁ 239 626,52 zł. - Zadaszenie schodów wejściowych Łódź ul. Solna 14 8 610,00 zł. - Remont instalacji wod -kan Łódź ul. Kamińskiego 7/9 51 724,42 zł. - Remont dachu budynku w Łodzi ul. Targowa 77 17 543,31 zł. - Wykonanie dokumentacji projektowej oddymiania szybu dźwigu pożarowego w Łodzi ul. Piłsudskiego 8 24 600,00 zł. - Bieżące naprawy i awarie w budynku w Łodzi ul. Sienkiewicza 3 49 659,06 zł. - drobne prace remontowe w pozostałych budynkach 279 733,09 zł. 207

DEPARTAMENT ROLNICTWA I OCHRONY ŚRODOWISKA w zakresie rozwoju obszarów wiejskich: Promocja rolnictwa Województwa W roku 2011 zrealizowanych zostało szereg zadań mających na celu promocję rolnictwa naszego regionu. Wspierano organizację, m.in. Dożynek Wojewódzkich, Dożynek Prezydenckich w Spale, Skierniewickiego Święta Kwiatów, Owoców i Warzyw, wystaw i targów Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach, a także wystaw Królików Rasowych, Drobiu Ozdobnego, Szynszyli i Gołębi oraz Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego. Podczas licznych imprez ufundowano i wręczono nagrody i puchary dla laureatów konkursów związanych z rozwojem obszarów wiejskich. Wykonując zadania Marszałka WŁ zorganizowano i wspierano działania mające na celu promocję produktów żywnościowych wysokiej jakości. Zorganizowano i przeprowadzono wojewódzki etap XV konkursu Polski Producent Żywności. Impreza odbyła się w dniach 25 27 lutego 2011 roku w czasie Międzynarodowych Targów Regiony Turystyczne Na Styku Kultur. Przygotowano aktualizację folderu Produkty tradycyjne Województwa Łódzkiego - został on przetłumaczony na 4 języki: angielski, niemiecki, francuski i rosyjski. Folder wydrukowano dzięki współpracy z Departamentem Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zaprezentowano 64 produkty tradycyjne podczas: III imprezy promującej produkty wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych w Szczecinie współorganizowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pikniku - Poznaj Dobrą Żywność w Warszawie, II Europejskich Targach Produktów Regionalnych w Zakopanem. Jednym z najważniejszych zadań, które zrealizowano w obszarze promocji, było przygotowanie wniosku o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej projektu pn. Kreowanie marki Łódzkie poprzez promocję tradycyjnych smaków regionu. Dzięki otrzymanemu dofinansowaniu w wysokości 799 997,75 zł w latach 2011-2013 organizowane będą: konkursy kulinarne dla uczniów szkół gastronomicznych z terenu Województwa, warsztaty i pokaz dla szefów kuchni z terenu Województwa oraz kolejne edycje wojewódzkiego konkursu produktów tradycyjnych Tygiel Smaków. Zorganizowano ponadto Artystyczny Kiermasz Świąteczny TRADYCJE w budynku Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Cel promocji rolnictwa Województwa został osiągnięty, a zaplanowany budżet zrealizowany w 100%. Spółki Wodne Do podstawowych zadań działających spółek wodnych należy utrzymywanie oraz eksploatacja urządzeń służących do melioracji wodnych oraz prowadzenie racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych. W 2011 roku w budżecie Województwa zabezpieczono kwotę 2 500 000,00 zł na udzielenie pomocy finansowej w formie dotacji celowej spółkom wodnym. Wpłynęło 100 wniosków o przyznanie pomocy finansowej. Po weryfikacji 208

wniosków biorąc pod uwagę kryteria przyznawania dotacji zawarte w tzw. uchwale systemowej do podziału z budżetu Województwa zakwalifikowano 94 wnioski na kwotę 3 399 675,26,00 zł. Wobec powyższego zaplanowana kwota w wysokości 2 500 000,00 zł okazała się niewystarczająca i dzięki przychylności Radnych Sejmiku WŁ została zwiększona do wysokości 3 400 000,00 zł. W ramach otrzymanej dotacji Spółki Wodne wykonały łącznie - konserwację rowów na długości: 596 132 mb - konserwację drenowania: na powierzchni 913,92 ha - usunięto 1 479 awarii urządzeń drenarskich Dofinansowanie robót konserwacyjnych urządzeń melioracji wodnych szczegółowych zwiększyło zakres robót konserwacyjnych realizowanych przez Spółki Wodne, które od kilku lat korzystały z środków finansowych Województwa. Grupy producentów rolnych oraz wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw Realizowano zadania określone w ustawie z dn. 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 145, poz. 868 ze zm.) a także w ustawie z dn. 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. z 2000 r. Nr 88, poz. 983 ze zm.). W ramach powyższego przygotowano i wydano sześć decyzji na mocy których status wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw uzyskały: - Bialski Owoc Sp. z o.o., - ROJA Sp. z o. o., - EKORODZINA Sp. z o.o., - UNISAD Sp. z o.o., - Grupa Producentów Owoców i Warzyw "SADMAX" Sp. z o.o., - BIOSAD Sp. z o.o., oraz zatwierdzono Plan dochodzenia do uznania każdej z tych grup; wydanie decyzji poprzedziło przeprowadzenie kontroli na miejscu w w/w grupach; wydano 21 decyzji wstępnie uznanym grupom producentów owoców i warzyw w sprawie zatwierdzenia wprowadzonych zmian do Planów dochodzenia do uznania; sprawdzono złożone dokumenty i wydano 3 decyzje w sprawie spełnienia warunków określonych ustawą o grupach producentów rolnych i ich związkach, wpisując kolejne grupy do Rejestru grup prowadzonego przez Marszałka WŁ tj. - Grupa Producentów Trzody Chlewnej EURO-TUCZ Sp. z o.o., - PERFEKT DRÓB Sp. z o.o., - Centralne Towarzystwo Handlowe Sp. z o.o.; w ramach nadzoru sprawowanego nad działalnością grup przeprowadzono kontrolę sprawdzającą spełnianie ustawowych warunków w następujących grupach: - PIOKUR Sp. z o.o., - Zrzeszenie Plantatorów Owoców i Warzyw w Łowiczu; 209

W dniach 21-22 listopada 2011 r. zorganizowano szkolenie połączone w drugim dniu z wyjazdem studyjnym do dwóch grup pn. Bieżące problemy funkcjonowania grup a efekty ich działania w świetle zmieniających się przepisów prawnych krajowych i unijnych dla przedstawicieli wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw oraz grup producentów rolnych. Celem realizacji niniejszego projektu było zapoznanie przedstawicieli grup producentów z aktualnymi przepisami i mechanizmem wspierania grup w świetle zmieniających się przepisów prawnych. Prelegentami w w/w szkoleniu byli przedstawiciele: - Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, - Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, - bankowości, a biegły rewident przeprowadził wykład pn. Grupy producentów rolnych w świetle: - Ustawy o rachunkowości - Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Prowadzone były konsultacje z poszczególnymi liderami tworzących się grup. W Województwie funkcjonuje łącznie 35 grup producentów w tym: 17 grup producentów rolnych, skupiających przede wszystkim rolników uprawiających zboża i rośliny oleiste, hodowców trzody chlewnej i drobiu, 18 wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw zorganizowanych przez producentów owoców, warzyw i grzybów. Program Operacyjny RYBY w Województwie Przeprowadzono wraz z przedstawicielami Łowickiej Grupy Rybackiej (ŁGR) prace naprawcze Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich i wprowadzono rekomendacje Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przedstawione w czasie naboru wniosków o wybór LSROR. Odbyły się następujące spotkania: 08 lutego 2011 r. udział w Walnym Zebraniu Członków Łowickiej Grupy Rybackiej (ŁGR) 11 lutego 2011 r. spotkanie ws. Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich ŁGR, 15 lutego 2011 r. spotkanie ws. Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich ŁGR, W ramach drugiego naboru wniosków na realizację Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich, w dniu 29 lipca 2011r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokonał wyboru 22 Lokalnych Grup Rybackich, w tym Łowickiej Grupy Rybackiej. Podpisanie umowy na kwotę 16 593 285,19 zł pomiędzy ŁGR a Ministrem nastąpiło w dniu 4 sierpnia 2011r. Przeprowadzono spotkania informacyjne, których celem było przedstawienie założeń Osi 4 Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 (PO RYBY 2007-2013) wśród zainteresowanych Programem i tworzeniem lokalnych grup rybackich (LGR): 09 marca 2011 r. spotkanie informacyjno-promocyjne dotyczące PO RYBY 2007-2013, zorganizowane w Gorzkowicach dla przedstawicieli gmin: Gorzkowice, Rozprza, Łęki Szlacheckie, 210

18-19 czerwca 2011 r. udział w XIII Wojewódzkiej Wystawie Zwierząt Hodowlanych połączonej z Targami Rolnymi W sercu Polski ŁODR Bratoszewice, 26 czerwca 2011 r. udział w Pikniku Funduszy Europejskich Łódź, 21 sierpnia 2011 r. udział w Dożynkach Wojewódzkich Wieluń, 28 sierpnia 2011 r. udział w Biesiadzie Łowickiej Łowicz, 2-4 września 2011 r. udział w Jarmarku Wojewódzkim Łódź, 25 września 2011 r. udział w Dożynkach Prezydenckich - Spała, 20 października 2011 r. udział w Forum Funduszy Europejskich Łódź, Instytut Europejski. Weryfikowane są wnioski: - 2 wnioski w zakresie operacji polegających na funkcjonowaniu LGR oraz nabywaniu umiejętności i aktywizacji lokalnych społeczności, złożone przez Łowicką Grupę Rybacką, - wniosek w zakresie operacji dotyczących wsparcia na rzecz współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej, złożone przez Łowicką Grupę Rybacką, - 3 wnioski beneficjentów mieszkających lub mających swoją siedzibę na terenie Gminy Przedbórz, która weszła w skład międzywojewódzkiej Lokalnej Grupy Rybackiej Między Nidą a Pilicą, wybranej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do realizacji LSROR podczas pierwszego naboru wniosków tj. w 2010r. Przygotowano ulotki i foldery informacyjne pn.: - Oś Priorytetowa 4: Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa, - Operacje realizowane w ramach Osi Priorytetowej 4 Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa, Wydano artykuł w publikacji THINKTANK EUROPE na temat potencjału rybackiego w województwie łódzkim oraz możliwości finansowania projektów ze środków Osi 4 PO RYBY 2007-2013, Z zakresu rybactwa śródlądowego - dokonano 4 ocen wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodach rybackich (ocena marszałka) i rozpoczęto 2 kolejne oceny, - ustanowiono 4 obręby hodowlane na terenie stawów rybnych o łącznej powierzchni 589,1 ha zwiększając całkowitą powierzchnię obrębów hodowlanych do 2551,06 ha (decyzje administracyjne), dodatkowo w 1 istniejącym obrębie hodowlanym zostały zmienione granice i dodatkowo został dołączony obiekt hydrotechniczny, - udzielono 5 zezwoleń na odstępstwa od zakazów przewidzianych ustawą o rybactwie śródlądowym w szczególnie uzasadnionych przypadkach - połowów ryb dla celów naukowo badawczych (decyzje administracyjne), - aktywizowano społeczności związanej z rybactwem do korzystania ze środków lokalnych grup rybackich, - zniesiono 1 obręb ochronny w obwodzie rybackim. 211

Finansowanie zadań określonych w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych Ze środków budżetu Województwa, pochodzących z tytułu wyłączania gruntów z produkcji rolniczej: - przeprowadzono nabór wniosków o przyznanie dotacji, wpłynęło 147 wniosków, złożonych przez 138 jednostek samorządów terytorialnych, - przeprowadzono weryfikację złożonych wniosków (w toku weryfikacji odrzucono 1 wniosek, a 7 zostało wycofanych). Ostatecznie do podziału środków zakwalifikowano 139 wniosków złożonych przez 136 jednostek samorządów terytorialnych (3 powiaty złożyły wnioski na dwa różne zadania). Opisywane wnioski zostały złożone na następujące zadania: - budowa/modernizacja dróg dojazdowych do gruntów rolnych wpłynęło 139 wniosków, złożonych przez 133 jednostki samorządów terytorialnych; ostatecznie do planu podziału środków zakwalifikowano 131 wniosków, złożonych przez 131 podmiotów (w tym 3 powiaty), - zakup sprzętu pomiarowego i informatycznego oraz oprogramowania, niezbędnego do zakładania i aktualizowania operatów ewidencji gruntów oraz prowadzenia spraw ochrony gruntów rolnych wpłynęło 5 wniosków, złożonych przez 5 powiatów; ostatecznie do planu podziału środków zakwalifikowano wszystkie złożone wnioski, - renowacja zbiornika służącego małej retencji wpłynął 1 wniosek o przyznanie dotacji, zakwalifikowany do planu podziału środków, - dokumentacje z zakresu ochrony gruntów wpłynął 1 wniosek o przyznanie dotacji, zakwalifikowany do planu podziału środków, - ekspertyzy z zakresu ochrony gruntów rolnych wpłynął 1 wniosek o przyznanie dotacji, zakwalifikowany do planu podziału środków. Przeprowadzono podział środków Zarząd WŁ rozdysponował łącznie kwotę 13 529 635 zł, z przeznaczeniem na: - planowaną budowę/modernizację178 km dróg dojazdowych do gruntów rolnych - 13 216 000 zł, - zakup sprzętu pomiarowego i informatycznego oraz oprogramowania, niezbędnego do zakładania i aktualizowania operatów ewidencji gruntów oraz prowadzenia spraw ochrony gruntów rolnych - 63 635 zł, - renowację zbiornika służącego małej retencji -150 000 zł, - dokumentacje z zakresu ochrony gruntów - 96 500 zł, - ekspertyzy z zakresu ochrony gruntów rolnych - 3 500 zł. Przygotowano 139 umów dotacji dla podmiotów zakwalifikowanych do podziału środków, Zarząd WŁ zawarł z dotowanymi 137 przedmiotowych umów, dwaj Dotowani zrezygnowali. Do 31 grudnia 2011 r., po przeprowadzonej weryfikacji dokumentów rozliczeniowych, na konta Dotowanych przekazano: - 9 925 970,08 zł na budowę/modernizację dróg dojazdowych do gruntów rolnych, - 62 259,87 zł na zakup sprzętu pomiarowego i informatycznego oraz oprogramowania, niezbędnego do zakładania i aktualizowania operatów ewidencji gruntów oraz prowadzenia spraw ochrony gruntów rolnych, 212

- 147 654,11 zł na renowacja zbiornika służącego małej retencji, - 61 500,00 zł na dokumentacje z zakresu ochrony gruntów, - 2 723,70 zł na ekspertyzy z zakresu ochrony gruntów rolnych. Pozostała do wypłaty kwota 2 207 454,67 zł zostanie przekazana na konta Dotowanych w 2012 r. Przeprowadzono 6 kontroli w zakresie sprawdzenia prawidłowości wykorzystania środków finansowych, przyznanych z terenowego FOGR w 2010 r., na zadania realizowane pod nazwą: budowa/modernizacja dróg dojazdowych do gruntów rolnych, zgodnie z Uchwałą Nr 1927/10 Zarządu WŁ z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia planu kontroli Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi na rok 2011. Łowiectwo W zakresie administracji łowiectwa roku dokonano korekty podziału Województwa na obwody łowieckie. Opracowano rejestr powierzchniowy oraz mapy obwodów łowieckich. Do opracowania rejestru powierzchniowego wykorzystano dane państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w postaci zbiorów Systemu Identyfikacji Działek Rolnych (LPIS) i ortofotomapy Województwa. Wykorzystano również warstwy leśnej mapy numerycznej udostępnione na wniosek Urzędu przez Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w Łodzi, Poznaniu, Katowicach i Radomiu. Wyodrębnienia powierzchni wyłączonej dokonano na podstawie art. 26 ww. ustawy. Województwo jest w dalszym ciągu pierwszym Województwem w Polsce, które wykonało rejestr powierzchniowy w oparciu o najnowsze dane zasobu geodezyjnego kraju (LPIS - System Identyfikacji Działek Rolnych oraz ortofotomapa województwa łódzkiego) W zakresie szkód łowieckich określono terminy zakończenia okresów zbiorów roślin uprawnych w Województwie dla celów zachowania uprawnienia do odszkodowań za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez zwierzęta łowne. Dokonano oględzin oraz szacowania ostatecznego 15 szkód łowieckich wyrządzonych przez dziki na terenach nie wchodzących w skład obwodów łowieckich na łączna kwotę 10.838,56 zł. w zakresie ochrony środowiska: Zakończono zadanie likwidacji mogilników na terenie Województwa. Łącznie zlikwidowano 13 obiektów oraz rozpoczęto prowadzenie monitoringu jakości wód podziemnych wokół zlikwidowanych mogilników. Rozpoczęto prace nad aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego oraz aktualizacją Programu Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego. Uchwalenie tych dwóch dokumentów planowane jest na czerwiec 2012 roku. Opiniowano gminne plany gospodarki odpadami oraz powiatowe programy ochrony środowiska. Nadzorowano działalność parków krajobrazowych Województwa. Pozyskano dotacje na kwotę ok. 27 000 zł z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi na zadania służące edukacji ekologicznej : Szkolenie służb samorządowych Województwa Łódzkiego w zakresie ochrony środowiska i opłat za korzystanie ze środowiska oraz Prenumerata 213

czasopism fachowych związanych z ochroną środowiska oraz zakup literatury książkowej i map wraz z ich opisem. Ponadto pozyskano dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi na realizację zadań statutowych parków krajobrazowych Województwa. Przygotowywano projekty uchwał Sejmiku WŁ dotyczące zmian w istniejących obszarach chronionego krajobrazu na terenie Województwa oraz dokonywano ich uzgodnień z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi. Wydawano opinie do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi dotyczące celowości udzielania dotacji dla podmiotów ubiegających się o dofinansowanie realizacji przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska i edukacją ekologiczną. W związku z aktualizacją Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007 2020, przekazywano uwagi i propozycje zmian do analizy SWOT oraz do kierunków działań na rzecz rozwoju regionu na podstawie SWOT w dziedzinie ochrony środowiska i ochrony przyrody. Brano udział w pracach komisji konkursowej w związku z XXVI edycją Olimpiady Wiedzy Ekologicznej, organizowanej przez Ligę Ochrony Przyrody oraz Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Łodzi na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. w zakresie opłat za korzystanie ze środowiska: W ramach realizacji zadań wynikających z obowiązku zbierania, weryfikacji i egzekwowania opłat za korzystanie ze środowiska prowadzono ewidencje podmiotów zobowiązanych do wnoszenia opłat za: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, składowanie odpadów, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, odpady opakowaniowe oraz opłatę produktową i depozytową, wprowadzanie do obrotu baterii i akumulatorów, za substancje zubożające warstwę ozonową. W związku z tym przygotowano projekty decyzji określających wysokość należności (zaległości), które winny być wniesione na rachunek redystrybucyjny Urzędu przez podmioty zobowiązane do ponoszenia ww. opłat 222 szt. Prowadzono postępowania w sprawach przyznawania ulg podatkowych w zakresie opłat za korzystanie ze środowiska w zakresie: - rozkładania na raty płatności lub zaległości 50 szt., - odmowy umorzenia zaległości 37 szt. - odroczenia terminu płatności 5 szt. oraz przygotowywano projekty decyzji ww. sprawach. Sporządzono dla Ministra Środowiska oraz dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej sprawozdania zawierające informacje o wielkościach wprowadzanych na rynek krajowy opakowań i produktów, o osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, o wpływach z opłat produktowych wraz z odsetkami. Ponadto sporządzono dla Ministra Gospodarki oraz dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej sprawozdanie zawierające informacje o wpływach z tytułu opłaty za substancje kontrolowane. Sporządzono również i przekazano Ministrowi Środowiska raport wojewódzki dotyczący danych gromadzonych w Wojewódzkiej Bazie Odpadowej. 214

Prowadzono korespondencję informującą i wzywającą podmioty korzystające ze środowiska do przedkładania wykazów zawierających informację o zakresie korzystania ze środowiska oraz dokonywania należnych opłat 2694 szt. Podejmowano z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska, urzędami skarbowymi oraz z powiatami i gminami zainteresowanymi współpracą, działania mające na celu poszerzenie bazy podmiotów zobowiązanych do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska. Udzielono zainteresowanym pisemnych informacji o środowisku i jego ochronie, które znajdują się w posiadaniu ww. Wydziału 114 szt. Przygotowano projekty decyzji w sprawie stwierdzenia lub odmowy zwrotu nadpłaty z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska 8 szt. Podjęto zgodnie z obowiązującymi przepisami działania kontrolne podmiotów korzystających ze środowiska 38 szt. (zakończonych na dzień 31 grudnia 2011r.) Przygotowano projekty decyzji w sprawie obligatoryjnego wymierzenia kary w sprawie nieterminowego sporządzenia i przekazania zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów 44 szt. w zakresie ewidencji i windykacji należności za korzystanie ze środowiska: Największy nacisk kładziony jest na systematyczne prowadzenie działań windykacyjnych, co w efekcie ma doprowadzić do zwiększenia środków przekazywanych do budżetów gmin i powiatów oraz na Wojewódzki i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U.z 2008r. Nr 25, poz.150 ze zm.) Wpływy z opłat za korzystanie ze środowiska, z opłaty produktowej, za substancje zubażające warstwę ozonową, opłaty produktowej za zużyte baterie przenośne i akumulatory przenośne oraz kar pieniężnych dla posiadaczy oraz transportujących odpady, jakie zostały podzielone oraz przekazane na poszczególne fundusze ochrony środowiska w okresie od 1.01.2011r. do 31.12.2011r. to : Urząd Marszałkowski Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie 459 756 zł 45 942 747 zł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi Budżet państwa 82 368 972 zł 46 910 zł Budżety powiatów 22 075 452 zł 215

Budżety gmin 71 606 610 zł Razem 222 500 447 zł Ponadto ze środków gromadzonych na rachunku redystrybucyjnym Urzędu tworzone były negocjowane lokaty terminowe na łączną kwotę 277 300 000 zł, a uzyskane z tego tytułu odsetki w łącznej wysokości 772 103 zł zwiększały środki przekazywane na poszczególne fundusze ochrony środowiska. Wśród wystawionych w 2011 roku 641 upomnień oraz 396 tytułów wykonawczych znajdują się również te dotyczące nie wnoszenia bądź nieterminowego uiszczania opłat z tytułu opłaty produktowej. Wpływy uzyskane z tytułu opłaty produktowej są przekazywane na konta Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Ponadto wystawiono 1117 zaświadczeń o niezaleganiu z opłatami za korzystanie ze środowiska, 40 zaświadczeń o udzielonej pomocy de minimis, 578 postanowień o sposobie zaliczenia nadpłat bądź wpłaty oraz wysłano 672 pisma w sprawach dotyczących opłat za korzystanie ze środowiska. Ponadto systematycznie sporządzane są sprawozdania z zakresu wpływów z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i redystrybucji tych środków na poszczególne fundusze ochrony środowiska, sprawozdania o udzielonej, bądź nieudzielaniu pomocy publicznej przedsiębiorcom, a także sprawozdania o udzielonej, bądź nieudzielaniu pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie. w zakresie geologii i koncesji geologicznych: Rozpatrzono 2920 spraw w poniżej określonym zakresie: gromadzono decyzje zatwierdzające projekty prac geologicznych od starostów wraz z projektami prac szt. 275, gromadzono dokumentację geologiczną od starostów szt. 222, przyjęto dokumentację hydrogeologiczną rozpatrzono 56 wniosków, w tym przyjęto 44 dokumentacji, zatwierdzono projekty prac geologicznych rozpatrzono 62 wnioski, w tym zatwierdzono 60 projektów, prowadzono ewidencję prac geologicznych zaewidencjonowano szt. 49, opiniowano studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz udzielano innych opinii rozpatrzono 108 wniosków, wydano 86 opinii i uzgodnień, bilans zasobów wód podziemnych rozpatrzono 27 wniosków, przyjęto dokumentację geologicznych złóż kopalin rozpatrzono 86 wniosków, w tym przyjęto 78 dokumentacji, przyjęto dodatki do projektów zagospodarowania złóż rozpatrzono 34 sprawy, w tym przyjęto 25 dodatków, udzielano, zmieniano i stwierdzano wygaśnięcie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin rozpatrzono 142 wnioski, w tym wydano 137 decyzji, udzielano, zmieniano i stwierdzano wygaśnięcie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż rozpatrzono 73 wnioski, w tym wydano 54 decyzji, 216

opiniowano i gromadzono koncesje dotyczące poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin rozpatrzono 176 spraw i wydano 76 postanowień, opiniowano i gromadzono koncesje dotyczące wydobywania kopalin ze złóż udzielanych przez starostów rozpatrzono 177 spraw i wydano 78 postanowień, prowadzono sprawy związane z rejestracją obszarów górniczych zarejestrowanie szt. 143, przyjmowano operaty ewidencyjne rozpatrzono 112 sprawy, w tym przyjęto 96 operatów, prowadzono nadzór i kontrolę nad prowadzeniem eksploatacji złóż zrealizowano 60, udostępniono nieodpłatnie informację geologiczną udostępniono 197 dokumentacji i projektów, w zakresie opłat eksploatacyjnych przyjęto 759 spraw, w tym wydano 110 decyzje, gromadzono decyzje związane z planami ruchu przyjęto 32 decyzje, w zakresie infrastruktury środowiskowej: Ochrona powietrza atmosferycznego Opracowano 2 programy ochrony powietrza: - Aktualizacja programu ochrony powietrza dla strefy w województwie łódzkim aglomeracja łódzka, w której przekroczone zostały wartości poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu docelowego benzo( )pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10, - Program ochrony powietrza dla strefy łódzkiej, w której przekroczone zostały wartości poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu docelowego benzo( )pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10. Przygotowano 2 projekty uchwał Sejmiku WŁ w sprawie określenia programu ochrony powietrza w celu osiągnięcia: - poziomu docelowego stężenia benzo( )pirenu w pyle zawieszonym PM10 dla strefy łęczycko-zgierskiej (obszar objęty programem: powiat kutnowski), - poziomu docelowego stężenia ozonu w powietrzu dla strefy łódzkiej (obszar objęty programem: obszar województwa łódzkiego poza aglomeracją łódzką). Przygotowano 2 projekty uchwał w sprawie odmowy zmiany uchwały Sejmiku WŁ Nr LIV/1518/10 z dnia 19 kwietnia 2010 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy piotrkowsko-radomszczańskiej (obszar objęty programem: powiat tomaszowski - miasto Tomaszów Mazowiecki), w związku z wnioskami: - Gminy-Miasto Tomaszów Mazowiecki, - Zakładu Gospodarki ciepłowniczej w Tomaszowie Mazowieckim Sp. z o.o. 217

Przygotowano wnioski wraz z niezbędną dokumentacją o dotacje z WFOŚiGW w Łodzi (oraz uzyskano dotację) na realizację zadań pn.: - Wykonanie opracowania pt. Aktualizacja programu ochrony powietrza dla strefy w województwie łódzkim aglomeracja łódzka, w której przekroczone zostały wartości poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu docelowego benzo( )pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10. - Wykonanie opracowania pt.: Opracowanie programu ochrony powietrza dla strefy łódzkiej, w której przekroczone zostały wartości poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu docelowego benzo( )pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10. Ponadto przeprowadzono postępowanie administracyjne i wydano 11 decyzji oraz 8 postanowień dotyczących przedsięwzięć i zdarzeń na terenie zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja mogąca znacząco oddziaływać na środowisko, będących w kompetencji Marszałka WŁ, z zakresu ochrony powietrza. Zaopiniowano projekty założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla 7 gmin i miasta Radomsko. Przeprowadzono postępowanie administracyjne i wydano 4 decyzje zmieniające zezwolenia do uczestnictwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji. Przyjęto 5 zgłoszeń instalacji powodujących emisję do powietrza gazów lub pyłów. Zweryfikowano wyniki pomiarów emisji do powietrza w dla 28 instalacji, przedstawione przez prowadzących instalacje. Przesłano do Ministerstwa Środowiska informację dotyczącą uchwał Sejmiku WŁ w sprawie określenia Programów ochrony powietrza. Gospodarka wodno-ściekowa Wydano 161 decyzji (głównie pozwoleń wodnoprawnych) i 81 postanowień, dla przedsięwzięć dotyczących zarówno zakładów gdzie jest eksploatowana instalacja zaliczana do mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko jak i pozostałych przedsięwzięć będących we właściwości Marszałka WŁ. Pozwolenia wodnoprawne wydane zostały m.in. dla obiektów, mających szczególne znaczenie dla Województwa, w tym: - zagospodarowanie turystyczne rzeki Warty dla Gminy Miasta Sieradz oraz dla Miasta i Gminy Warta, - PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Bełchatów Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów, Rogowiec, - piętrzenie i retencjonowanie wód rzeki Pilicy w Zbiorniku Sulejowskim, - dla instalacji oczyszczalni komunalnych o RLM 100.000 tj. dla GOŚ w Kutnie i oczyszczalni dla m. Zgierza, - dla Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. z siedzibą w Łodzi na wprowadzanie do środowiska ścieków z terenu Stacji Uzdatniania Wody Kalinko, oraz dla obiektów o znaczeniu ponadregionalnym: - autostrada A-1, - droga ekspresowa S-8, 218

- międzyzlewniowy przerzut wody ze Zbiornika Jeziorsko dla Zespołu Elektrowni Pątnów Adamów Konin z siedzibą w Koninie. W celu osiągnięcia wymaganych efektów ekologicznych w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej, wdrażana jest dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych. Na potrzeby programowania, koordynacji i sprawozdawczości działań w tym zakresie realizowany jest Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych ( KPOŚK). W 2011 roku rozpoczęto proces aktualizacji zadań ujętych w KPOSK. Do wszystkich gmin z terenu Województwa, dla których zostały utworzone aglomeracje, przesłano formularze na potrzebny tej aktualizacji. Od gmin ujętych w KPOŚK zebrano informacje dotyczące stanu realizacji inwestycji na dzień 31 grudnia 2010 r. oraz informacje nt. zamierzeń inwestycyjnych niezbędnych do wykonania do końca 2015 r. (IV Aktualizacja KPOSK). Dokonano weryfikacji, zarówno pod względem rzeczowym jak i finansowym inwestycji przewidzianych do realizacji przez aglomeracje (gminy) ujęte w AKPOŚK. Przekazane od gmin tworzących aglomeracje dokumenty, po ich sprawdzeniu, były następnie przesłane do Ministra Środowiska. Dokonano analizy stanu zaawansowania realizacji inwestycji ujętych w KPOŚK oraz analizy przyczyn zaistniałych opóźnień. W rezultacie dokonanych ustaleń, zwrócono się do gmin o składanie uaktualnionych planów aglomeracji celem wyznaczenia nowych obszarów, które odzwierciedliłyby bieżący stan wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków oraz zawierałyby informacje nt. zamierzeń inwestycyjnych możliwych do zrealizowania do końca 2015 Sporządzono sprawozdanie dla Ministra Środowiska z realizacji przedsięwzięć w zakresie budowy, rozbudowy i/lub modernizacji zbiorczych sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków komunalnych ujętych w Krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych za rok 2010. Sprawozdanie uwzględnia 74 aglomeracje wyznaczone na terenie Województwa. Przygotowano projekt uchwały Nr XIX/339/11 Sejmiku WŁ z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie realizacji czynności związanych z wyznaczeniem obszaru i granic aglomeracji na obszarze Województwa. Pozwolenia zintegrowane oraz obszary ograniczonego użytkowania W zakresie pozwoleń zintegrowanych, po przeprowadzeniu stosownych postępowań administracyjnych wydano 52 decyzje (w tym dla 7 nowych instalacji) oraz 26 postanowień. Przygotowano projekt uchwały Nr X/144/11 Sejmiku WŁ z 24 maja 2011 r. w sprawie odmowy zmiany Uchwały Nr LI/1469/10 Sejmiku WŁ z 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Łask. Przeprowadzono postępowania w ramach których dokonano analizy 23 pozwoleń zintegrowanych. Na wniosek Ministerstwa Środowiska opracowano informację dotyczącą instalacji posiadających pozwolenia środowiskowe, będących w kompetencji Marszałka WŁ. 219

Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Przeprowadzono postępowanie administracyjne i wydano 1 decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu, dotyczącą przedsięwzięć i zdarzeń na terenie zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja mogąca znacząco oddziaływać na środowisko, będących w kompetencji Marszałka WŁ dla PGE Górnictwa i Energetyki S.A. (Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów) oraz 1 postanowienie. Przyjęto 6 zgłoszeń instalacji emitujących pola elektromagnetyczne. Zweryfikowano wyniki pomiarów emisji hałasu do środowiska dla 34 instalacji, przedłożone przez prowadzących instalacje. Gospodarka odpadami Powołana Zarządzeniem Nr 22/08 Marszałka WŁ z dnia 19 lutego 2008 r. komisja egzaminacyjna dla stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami przeprowadziła 3 egzaminy stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami oraz wydała 8 świadectw w ww. zakresie. Ponadto do zadań realizowanych przez Komisję należy: - prowadzenie postępowań w sprawach nadawania kwalifikacji w zakresie: termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych, składowania odpadów - przeprowadzanie egzaminów w zakresie jak wyżej, - prowadzenie dokumentacji z prowadzonych postępowań, - przedkładanie Marszałkowi WŁ protokołów z przebiegu egzaminów. Przeprowadzono postępowania administracyjne i wydano 266 decyzji oraz 65 postanowień z zakresu gospodarki odpadami. Prowadzono następujące wykazy: - wykaz przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu pojazdów w województwie łódzkim - wykaz przedsiębiorców prowadzących punkty zbierania pojazdów w województwie łódzkim - rejestr rodzaju, ilości oraz miejsc występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska. Ponadto wystąpiono do 177 gmin i 21 starostw powiatowych w sprawie obowiązku sporządzania inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest wraz z oceną jakości tych wyrobów. Wystąpiono do 27 zarządzających składowiskami w sprawie określenia kosztów niezbędnych do przeprowadzenia rekultywacji składowisk oraz wskazanie stopnia zrealizowanej rekultywacji. Na wniosek Ministerstwa Środowiska opracowano: - informację dotyczącą stacji demontażu pojazdów i punktów zbierania pojazdów na terenie Województwa łódzkiego, - informację dotyczącą odpadów wydobywczych, - informację dotyczącą składowisk odpadów w województwie łódzkim. 220

Oprócz tego przeprowadzono 24 kontrole planowane przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością Marszałka WŁ oraz 3 kontrole interwencyjne, W toku prowadzonych spraw przeprowadzono 30 wizji terenowych oraz wydano 20 opinii dotyczących projektów aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. WOJEWÓDZKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH W ŁODZI w zakresie wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej: Podejmowano działania związane z: wykonywaniem praw właścicielskich w odniesieniu do płynących wód powierzchniowych, gospodarowaniem gruntami pokrytymi płynącymi wodami powierzchniowymi, gospodarowaniem innym mieniem związanym z gospodarką wodną, stanowiącym urządzenia wodne oraz prowadzeniem ewidencji wód, urządzeń melioracji wodnych oraz zmeliorowanych gruntów. Ponadto podejmowano działania związane z utrzymaniem, eksploatacją i konserwacją oraz zabezpieczeniem przeciwpowodziowym i przeciwerozyjnym wód i usuwaniem skutków klęsk żywiołowych. Umożliwiając różnym podmiotom wykonywanie inwestycji na gruntach pokrytych płynącymi wodami powierzchniowymi zawarto 166 umowy użytkowania oraz 20 umów użyczenia. Uwzględniając zasadę ograniczenia marnotrawstwa energii wody ogłoszono postępowania konkursowe na dzierżawę budowli piętrzących, w wyniku których zawarto umowę dzierżawy w sprawach dotyczących budowy małej elektrowni wodnej. W celu ochrony i zabezpieczenia urządzeń melioracji wodnych szczegółowych: wydano 6 170 uzgodnień projektów decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji lokalizacji inwestycji celu publicznego w formie postanowień, zgłoszono 248 uwag do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wydano 1 497 uzgodnień dokumentacji technicznych w zakresie: gospodarki wodnej, zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na leśne, podziałów oraz rozgraniczeń działek przyległych do wód płynących, Realizując obowiązki wynikające z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1365) i ustawy o zmianie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o ujawnieniu (Dz. U z 2008 r. Nr 116, poz. 733) podejmowano działania zmierzające do regulacji stanów prawnych nieruchomości Skarbu Państwa, w wyniku których: dla 210 działek ewidencyjnych, stanowiących grunty pokryte płynącymi wodami powierzchniowymi założono księgi wieczyste, dla 153 działek ewidencyjnych ustalono trwały zarząd, dla 35 działek ewidencyjnych wydano decyzje w sprawie wprowadzenia zmian w rejestrze ewidencji gruntów i budynków, dla 19,55 km rzek wykonywano mapy do celów prawnych dla działek gruntów pokrytych wodami. W ramach utrzymania, eksploatacji i konserwacji oraz zabezpieczenia przeciwpowodziowego wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych 221

na potrzeby rolnictwa i urządzeń melioracji wodnych podstawowych na terenie woj. Łódzkiego wykonywano następujące zadania: - utrzymanie rzek i kanałów na długości 871,86 km, - konserwacja wałów przeciwpowodziowych na długości 135,00 km, - konserwacja, naprawy i utrzymanie w sprawności technicznej budowli hydrotechnicznych w ilości - 161 szt., - konserwacja, naprawy i utrzymanie w sprawności technicznej zbiorników (Cieszanowice, Miedzna, Próba, Czarnocin, Joachimów, Ziemiary, Drzewica) 6 szt., - wykonanie operatów wodnoprawnych 13 szt. (stan na dzień 31.12.2011 r.). - badania techniczne wałów - 1 szt. (6,236 km), - ocena techniczna jazów - 1 szt., - powykonawcza inwentaryzacja geodezyjna 1 szt. Z zakresu utrzymania urządzeń wodnych Skarbu Państwa nie będących urządzeniami melioracyjnymi, wobec których prawa właścicielskie sprawuje Marszałek WŁ wykonano: - ekspertyzy wałów przeciwpowodziowych 2 szt. (8,049 km) - badania techniczne wałów 1 szt. (stan na dzień 31.12.2011 r.). Z zakresu usuwania skutków klęsk żywiołowych na urządzeniach melioracji wodnych podstawowych podjęto następujące działania: - utrzymanie rzek i kanałów na długości 7,300 km, - naprawa budowli hydrotechnicznych w ilości 11 szt. Z zakresu utrzymania, eksploatacji i konserwacji wód pozostałych i utrzymania urządzeń nie będących urządzeniami melioracyjnymi: - utrzymanie rzek i kanałów na długości 12,530 km, - konserwacja wałów przeciwpowodziowych na długości 23,078 km. - w zakresie wykonywania zadań własnych: Zostały podjęte działania związane z: zakupem wyposażenia Wojewódzkiego Magazynu Przeciwpowodziowego i Kryzysowego, budową wojewódzkiego magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego, wydawaniem decyzji zwalniających z zakazów prowadzenia robot w obrębie wałów przeciwpowodziowych, oraz w odległości 50 m od stopy wału po stronie odpowietrznej, Na podstawie porozumień z dnia 6 lipca 2011 r. i 14 września 2011 r. pomiędzy Województwem i Komendą Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi w celu zwiększenia skuteczności użycia sprzętu stanowiącego zasób WMPiK, przekazano Komendom Miejskim/Powiatowym PSP na terenie Województwa sprzęt specjalistyczny. Zakończono budowę w obiekcie magazynowym Chojne w ramach zadania: Budowa magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego Chojne ul. Piaskowa 12 gm. Sieradz pow. sieradzki. Rozpoczęto budowę w obiekcie magazynowym Wieluń w ramach zadania: Budowa magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego Wieluń ul. Fabryczna 4. Rozpoczęto budowę w obiekcie magazynowym Poddębice w ramach zadania: 222

Budowa magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego Poddębice ul. Targowa 10. Dokonano rozbiórki budynku socjalnego Namysłów oraz rozpoczęto budowę magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego w ramach zadania: Podejmowano działania w związku z budową magazynu przeciwpowodziowego i kryzysowego w m. Białaczów 1 pow. opoczyński. Dla zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych wydano 12 decyzji zwalniających z zakazów prowadzenia robot w obrębie wałów przeciwpowodziowych, oraz w odległości 50 m od stopy wału po stronie odpowietrznej. w zakresie zadań inwestycyjnych melioracji wodnych: W grupie zadań inwestycyjnych melioracji wodnych podstawowych realizowano 5 zadań: - Zbiornik Smardzew - rzeka Moszczanka - rzeka Drzewiczka - rzeka Wąglanka - rzeka Prudka wszystkie zadania są w trakcie realizacji. W rozmiarze rzeczowym realizowane były: - budowa zbiornika wodnego o pow. 60,02 ha - 1 szt. - regulacja rzek - 6,782 km (4 szt.) - Kontynuowano prace związane z opracowaniem dokumentacji projektowych dla zadań: - Odbudowa wałów (na długości 22,869 km) Dolina Warty VI (2 zadania), pow. sieradzki Dolina Warty VII, pow. sieradzki Dolina Warty VIII, pow. sieradzki Dolina Warty IX, pow. sieradzki - Regulacja rzek (całkowita długość 21,075 km) Rzeka Luciąża, pow. piotrkowski Rzeka Bełdówka, pow. poddębicki Rzeka Swędrnia, pow. sieradzki - Budowa zbiorników wodnych (całkowita powierzchnia 21 ha) Zbiornik Góra Bałdrzychowska, pow. poddębicki Zbiornik Regnów, pow. rawski - Odbudowa stopnia (1 szt.) stopień na rzece Drzewiczce, pow. opoczyński - Budowa urządzeń melioracji szczegółowych (powierzchnia 70,69 ha) Żakowice Różanowice, pow. Kutnowski 223

ŁÓDZKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W BRATOSZEWICACH Zgodnie z Rocznym programem działalności Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach na 2011 r. realizowano zadania z zakresu doradztwa rolniczego: Najliczniejszą grupę zadań stanowiła działalność informacyjna poprzez indywidualne formy doradztwa (porady, instruktaże, konsultacje). W 2011 r. wykonano ich w ilości ponad 133 tys. Najwięcej porad (69 tys.) udzielono w obszarze wspierania rozwoju produkcji rolnej, z czego 24 tys. stanowiły porady technologiczne, 21 tys. doradztwo w zakresie prawa unijnego i 15 tys. doradztwo ekonomiczne. Odrębną grupę stanowiły porady dotyczące programów unijnego wspierania rolnictwa i obszarów wiejskich. Udzielono 24 tys. porad dotyczących wnioskowania o dopłaty bezpośrednie i również 24 tys. w zakresie programów wparcia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Drugim, bardzo ważnym rodzajem aktywności było prowadzenie działalności szkoleniowej. Na 2011 r. zaplanowano 1 733 szkolenia, za priorytet przyjmując : - ubieganie się o przyznanie pomocy finansowej ze środków UE i krajowych (575 planowanych szkoleń), - rozwiązywanie problemów technologicznych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstw rolnych (260 planowanych szkoleń), - zarządzanie gospodarstwem rolnym (217 planowanych szkoleń) - stosowanie nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowli oraz przetwórstwa rolno-spożywczego (201 planowanych szkoleń). W trakcie realizacji plan szkoleń został przekroczony. Wykonano 2 217 szkoleń (przekroczenie o 28%), w których uczestniczyło 31 508 osób. Daje to średnią frekwencję równą 14,21 osoby na jednym szkoleniu. Spośród tych 2 217 wykonanych szkoleń, 172 szkolenia dotyczyły wykonywania zabiegów ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy. 4 509 rolnikom wydano zaświadczenia (ważne 5 lat), na podstawie których mogą te zabiegi wykonywać. Oprócz szkoleń wyżej wymienionych, które można by nazwać obligatoryjnymi ośrodek realizował dwa projekty szkoleniowe w ramach działania 111 PROW Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w szkolnictwie i leśnictwie nt.: Zasady otrzymywania dopłat bezpośrednich, a obowiązek spełnienia przez gospodarstwo zasad wzajemnej zgodności, ze szczególnym uwzględnieniem programów zwalczania chorób zakaźnych - 154 szkolenia, przy udziale 3 145 osób, Alternatywne źródła energii i ich zastosowanie 5 szkoleń, przy udziale 200 osób, Inną formą działalności edukacyjnej jest organizowanie olimpiad wiedzy dla uczniów szkół i rolników. W 2011 r. zorganizowano 3 olimpiady i 1 konkurs o zasięgu wojewódzkim: Olimpiadę Wiedzy o Ekologii i Ochronie Środowiska (103 osoby), Wojewódzką Olimpiadę Wiedzy Rolniczej (104 osoby), Wojewódzką Olimpiadę z zakresu Wiejskiego Gospodarstwa Domowego (69 osób),konkurs wiedzy o BHP w rolnictwie dla uczniów klas o profilu rolniczym w szkołach ponadgimnazjalnych (497 uczniów z 17 szkół). Konkurs współorganizowany z PIP, KRUS i Kuratorium Oświaty. Działalność upowszechnieniowa realizowana poprzez demonstracje i tzw. technologie. W 2011 r., na 438 planowanych przeprowadzono 451 demonstracji (wskaźnik wykonania 103%), np. analiza podatku VAT w rolnictwie (95 gospodarstw), optymalizacja wniosków o przyznanie płatności do gruntów rolnych poprzez satelitarne pomiary powierzchni działek rolnych (GPS) 120 gospodarstw, 224

współpraca ze spółkami wodnymi 79 spółek i z grupami producentów rolnych 17 grup. Oprócz wymienionych demonstracji prowadzono również prace upowszechnieniowe w ramach działu Przedsiębiorczości, Wiejskiego Gospodarstwa Domowego i Agroturystyki, np. identyfikacja produktów tradycyjnych i regionalnych. W ramach tego działania udzielono pomocy w opracowaniu dokumentacji do rejestracji 15 produktów tradycyjnych. Jednym z ważniejszych priorytetów działania jest udzielanie pomocy w wypełnianiu wniosków i innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o przyznanie pomocy finansowej ze środków z funduszy UE. W ramach tej działalności wykonano: - 20 900 wniosków o płatności obszarowe, - 1 588 wniosków o płatności obszarowe łącznie z płatnościami rolnośrodowiskowymi, - niemal 2,5 tys. wniosków w ramach PROW 2007-2013, na które składały się: 1 058 wniosków w ramach modernizacji gospodarstw rolnych, 826 programów rolno-środowiskowych, 213 wniosków w ramach wparcia dla młodych rolników, 87 wniosków w ramach różnicowania działalności rolniczej, 44 wnioski w ramach rozwoju mikroprzedsiębiorstw, 10 wniosków w ramach zalesiania gruntów rolnych, 141 umowy w ramach kompleksową ocenę gospodarstw pod kątem spełniania wymogów wzajemnej zgodności w ramach działania Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów cross compliance, - opracowanie 399 biznesplany na przedsięwzięcia inwestycyjne kredytowane kredytami preferencyjnymi z dopłatami ARiMR, - opracowanie 189 analiz ekonomicznych, - opracowanie 154 wnioski w ramach pomocy de minimis, - opracowanie 32 wnioski o dofinansowanie programów działalności nie objętych PROW 2007-2013 (na potrzeby własne, LGD itp.), finansowanych np. z PO Kapitał Ludzki, KSOW i innych. Organizowanie targów i wystaw: kalendarz wystawowy obejmuje 5 imprez targowo-wystawienniczych. W 2011 r. zorganizowano: - XIX Targi Rolne AGROTECHNIKA w Bratoszewicach ok. 200 wystawców firm z branży technicznej, paszowej i innych środków produkcji rolnej i 20 tys. zwiedzających, - VI Piotrkowskie Targi Ogrodnicze Pamiętajmy o ogrodach ok. 100 wystawców branży ogrodniczej i 9 tys. zwiedzających, - XXI Targi Rolniczo-Ogrodnicze w Kościerzynie targi o profilu technicznym - ponad 160 wystawców i 15 tys. zwiedzających, - XIII Wojewódzka Wystawa zwierząt Hodowlanych połączona z Targami rolnymi W sercu Polski 100 hodowców prezentujących ok. 600 szt. zwierząt hodowlanych oraz ok. 15 firm, 25 tys. zwiedzających, - XX Promocyjno-Handlowa Wystawa Rolnicza ROL-SZANSA w Piotrkowie Tryb. targi o profilu technicznym - 300 firm uczestniczących i 30 tys. zwiedzających. 225

Oprócz targów i wystaw ośrodek jest organizatorem, współorganizatorem lub uczestnikiem wielu imprez promocyjnych o charakterze masowym, np. - Ogólnopolskiego Dnia Cebulowego w Grabowie, - Dni Kukurydzy w Skrzelewie (mazowieckie), - Forum Budownictwa Wiejskiego na Targach INTER-BUD w Łodzi - Targów Ogrodów i Małej Architektury PLANEXPO w Łodzi, - uczestniczy w ok. 50 dożynkach gminnych, 8 powiatowych i w Dożynkach Prezydenckich w Spale łącznie w ok. 90 imprezach masowych, w czasie których promowana jest instytucja, jej oferta usługowa, łącznie z priorytetami Wspólnej Polityki Rolnej i polityki rolnej Państwa. Działalność edytorska i wydawnicza: - 11 numerów miesięcznika RADA o łącznym nakładzie 47 190 egz. plus 4 kwartalniki 4 pory roku w nakładzie 11 800 szt. Na wydanie 11 numerów RADA złożyło się opracowanie 463 atykułów. Gazety targowe o łącznym nakładzie 4 100 egz. - 12 tytułów broszur opracowanych do końca 2011 r. i 10 tytułów wydanych w nakładzie 6 800 egz. Dwa ostatnie tytuły z planu wydawniczego 2011 zostaną wydane w I kwartale 2012 r., - Wznowiono 3 tytuły broszur o łącznym nakładzie 2 350 egz. Prowadzono analizę rynków rolno-spożywczych. Zadanie to realizowane jest poprzez monitoring i analizy cen płodów, produktów i środków do produkcji rolnej. Monitoring cen prowadzony jest : raz na tydzień z 21 targowisk wiejskich i z rynku hurtowego Zjazdowa oraz z 15 punktów skupu zwierząt. Ceny monitorowane w ramach Zunifikowanego Systemu Informacji Rynkowej MRiRW. Dodatkowo: raz w miesiącu (za I półrocze) i raz na kwartał (II półrocze) monitoring cen nawozów do CDR Brwinów. Łącznie wykonano 2 147 monitorowań. Ceny z bieżących notowań publikowane na portalu www Ośrodka, zbiorcze notowania z poprzedniego miesiąca publikowane są w formie wkładki do miesięcznika RADA. Wykonywane są zadania na rzecz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB. Na zlecenie instytutu prowadzone są badania rachunkowe w ramach unijnego Systemu Zbierania i Wykorzystywania Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych Polski FADN. Badaniami rachunkowymi w 2011 r. objęte było 835 gospodarstw z województwa łódzkiego. DYREKCJA SIERADZKICH PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu: Realizowano takie zadania jak: - gromadzenie danych oraz wskazywanie obiektów lub obszarów do objęcia dodatkowymi formami ochrony (pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe) - rozmowy z pracownikami UŁ na temat zachowania bioróżnorodności i ustanowienia skarpy w Strońsku użytkiem ekologicznym, - montaż 2 tablic urzędowe na terenie ZPK i 3 tablic urzędowe na terenie PKMWiW, 226

- wymiana 4 tablic informacyjnych na terenie ZPK, - realizacja planu ochrony PKMWiW (m.in. identyfikowanie istniejących zagrożeń ekologicznych oraz określenie pozycji ich likwidacji bądź zagrożenia, prowadzenie bazy danych w zakresie środowiska przyrodniczego, zasobów kulturowych i walorów krajobrazowych, popularyzacja i udostępnianie informacji o parku i objaśnianie planu ochrony wśród społeczeństwa) oraz rozmowy z RDOŚ w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 pokrywającego się w znacznej części z obszarem ZPK, - nawiązywanie kontaktów i tworzenie warunków do rozwijania współpracy w zakresie edukacji służącej ochronie przyrody, walorów krajobrazowych, wartości historycznych i kulturowych w obszarze parków z instytucjami związanymi położeniem lub zakresem działania SPK (PG w Burzeninie, PG w Działoszynie LGD z Osjakowa, Ośrodek ZHP Nadwarciański Gród, Uniwersytet Łódzki), - udział w 2 posiedzeniach Rady Sieradzkich Parków Krajobrazowych, na których poruszano m.in. temat konieczności introdukcji i reintrodukcji gatunków specjalnej troski rezerwatu Winnica: dzwonka syberyjskiego, czyśćca kosmatego i przetacznika pagórkowego. w zakresie edukacji przyrodniczej i ekologicznej, turysty ki i rekreacji: Upowszechniano wiedzę na temat parków krajobrazowych poprzez: - przygotowanie i przeprowadzenie prezentacji o Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki oraz Załęczańskim Parku Krajobrazowym w ramach konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski, - przygotowanie i przeprowadzenie X edycji konkursu ogólnopolskiego Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski (etap parkowy) oraz udział w etapie wojewódzkim. zorganizowano konkursy dla dzieci i młodzieży: - fotograficzny na powitanie wiosny, pt.: "Wiosenne przebudzenie" - plastyczny, pt.: "Kolorowy Świat Parków" - plastyczny, pt.: "Dobre rady na odpady" - plastyczny i fotograficzny, pt.: "Kocham Parki Krajobrazowe" etapy: wiosna, lato, jesień, zima, zorganizowano pokonkursowe wystawy prac plastycznych i fotograficznych. 12 lipca 2011 w Zakładzie Karnym w Sieradzu dla 24 osadzonych została przeprowadzona prelekcja oraz odbył się pokaz filmu "Załęczański Park Krajobrazowy, spojrzenie po 30 latach", przygotowano i przeprowadzono 12 prelekcji i prezentacji (ok. 32 godzin) dot. walorów ZPK i PKMWiW dla ok. 424 osób, głównie dzieci i młodzieży, oprowadzono po ZPK i PKMWiW oraz obsłużono merytorycznie 13 grup wycieczkowych (ok. 49 godzin), dla 445 osób w tym grupę ok. 50 studentów Politechniki Łódzkiej i 80 studentów Uniwersytetu Łódzkiego, odbyły się 2 wycieczki tematyczne z okazji Międzynarodowego Roku Lasów, z uczniami gimnazjum w Burzeninie do Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz Nadleśnictwa Poddębice, 21 maja 2011 r. zorganizowano stoisko, przygotowano i prowadzono konkursy, quizy, prowadzono dystrybucję materiałów informacyjnych 227

na festynie zorganizowanym w Manufakturze pod hasłem: Rok 2011 Międzynarodowym Rokiem Lasów, 23 marca 2011 r. odbyły się zajęcia terenowe -fotograficzne z okazji Międzynarodowego Roku Lasów (rozpoznawanie gatunków drzew PKMWiW) promowano parki krajobrazowe podczas Jarmarku Wojewódzkiego w Łodzi. Przygotowano i przeprowadzono konkursy o tematyce ekologicznej dla dzieci i młodzieży. przeprowadzono rajdy: - 9 kwietnia 2011 r. odbył się rajd Śladami Łuki Bakowicza zorganizowany przez Zarząd Oddziału PTTK w Sieradzu i wsparciu Dyrekcji Sieradzkich Parków Krajobrazowych. Wzięło w nim udział ok. 600 osób, - 14 maja 2011 r. odbył sie rajd ekologiczny "Tropami przyrody" zorganizowany we współpracy z Zarządem Oddziału PTTK w Sieradzu; "Przyroda uczy najpiękniej" - to hasło przyświecało, wędrującym po leśnych ścieżkach, drużynom. W rajdzie wzięło udział ok. 100 osób, - 10 czerwca 2011 r. odbył się rajd Nadwarciański szlak atrakcyjnymi przyrodniczo i kulturowo terenami PKMWiW, w ramach którego przeprowadzony został konkurs wiedzy o parku, piosenki ekologicznej; w rajdzie wzięło udział ok. 100 osób. - 17 września IX rajd Sieradzkiego Szwędaczka "Szlakiem Walk nad Wartą 1939"; współorganizatorem była Dyrekcja Sieradzkich Parków Krajobrazowych; w rajdzie wzięło udział ok. 300 osób, przeprowadzono zajęcia z przedszkolakami w ramach programu edukacyjnego realizowanego przez placówki oświatowe "Cała Polska czyta dzieciom", 1-2 października w Wieluniu odbyły się Obchody Światowego Dnia Turystyki. w zakresie promocji i wydawnictw: wydano publikacyjną wizytówkę SPK, pt.: Sieradzkie parki krajobrazowe 2000 szt., dokonano dodruku folderu PKMWiW 2000 szt., wykonano foldery-składanki ZPK, PKMWiW 4000 szt., udostępniono fotografie z terenu ZPK do publikacji (Dydaktyczna ścieżka przyrodnicza), przygotowanej przez studentów w ramach projektu unijnego Złap Równowagę Odkryj Naturę, opracowano przy współpracy z DSPK mapę geoturystyczną Załęczański Park Krajobrazowy i okolice Wyżyna Wieluńska (część północna Jury Polskiej), opracowano projekt i wykonano kalendarz Dyrekcji Sieradzkich Parków Krajobrazowych na 2012 rok, aktualizowano stronę internetową DSPK. 228

DYREKCJA ZESPOŁU NADPILICZNYCH PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu: Realizowano następujące zadania: czynna ochrona przyrody - ochrona siedlisk i stanowisk chronionych roślin i zwierząt - ochrona i monitoring następujących gatunków roślin: sasanka wiosenna, obuwik pospolity, pełnik europejski, widłak alpejski, goryczka orzęsiona, zawilec wielkokwiatowy, soplówka jodłowa oraz stanowisk ptaków drapieżnych na terenie ZNPK: bielika, myszołowa, jastrzębia gołębiarza ilość stanowisk: 22, prace pielęgnacyjne w Rezerwacie Murawy Dobromierskie: wykoszenie obszaru o powierzchni 1,5 ha, zorganizowanie posiedzeń Rady Parków ZNPK zgodnie z wymogami ustawy o ochronie przyrody liczba posiedzeń: 2, gromadzenie danych oraz wskazywanie obiektów lub obszarów do objęcia dodatkowymi formami ochrony (pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, zabytki kultury) - inwentaryzacja obiektów na terenie ZNPK i wskazanie do objęcia ochroną pomniki przyrody liczba wniosków: 17, konserwacja i uzupełnianie oznakowania obszaru ZNPK - uzupełnienie i remont zniszczonych tablic ZNPK liczba tablic: 10, gromadzenie dokumentacji fotograficznej dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych i kulturowych ilość zdjęć/dokumentów: 300, wyszukiwanie i gromadzenie materiałów bibliograficznych dotyczących przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych ilość materiałów: 40. w zakresie edukacji przyrodniczej i ekologicznej, turystyki i rekreacji: Realizowano m. in. takie zadania jak: prowadzenie terenowych zajęć edukacyjnych dla grup przedszkolnych, szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz ponadgimnazjanych i stowarzyszeń, a także wykładów, prelekcji, pogadanek w placówkach oświatowych i na terenie sal edukacyjnych w biurach ZNPK: - liczba przeprowadzonych zajęć terenowych: 75 - liczba przeprowadzonych prelekcji, wykładów: 32 obchody Międzynarodowego Roku Lasów na terenie ZNPK: - prowadzenie wykładów, prelekcji, zajęć terenowych pod hasłem Lasy dla ludzi - organizacja stoisk i wystaw, organizacja rajdu pieszego po najcenniejszych zespołach leśnych Przedborskiego PK, realizacja programu edukacji ekologicznej na terenie szkółki i w siedzibie ZNPK w Moszczenicy - projekt założenia ogrodu botanicznego/dendrologicznego: wykonanie projektu w trzech egzemplarzach, organizacja konkursu Poznajemy parki krajobrazowe Polski - udział we wszystkich zorganizowanych etapach konkursu, organizacja konkursu Cztery pory roku w ZNPK konkurs fotograficzny, organizacja konkursu Władcy Polski na terenie ZNPK konkurs wiedzy, 229

organizacja konkursu Barwy Nadpilicza konkurs plastyczny, zaprojektowanie, wytyczanie i konserwacja ścieżek edukacyjnych na terenie ZNPK - konserwacja ścieżki edukacyjnej Osobliwości góry Kozłowej, ścieżki edukacyjnej w rezerwacie Spała, ścieżki edukacyjnej Uroczysko Kaleń ilość ścieżek: 3, wytyczanie i konserwacja szlaków turystycznych, monitoring - konserwacja szlaków: zielonego szlaku Przedborskiego Parku Krajobrazowego, wytyczenie szlaku Szlak królewskich łowów PPK I, konserwacja i remont ścieżki rowerowej wokół Zbiornika Sulejowskiego im. Zygmunta Goliata ilość szlaków/ścieżek: 3, organizacja rajdów turystycznych: - rajd rowerowy Śladami oddziału majora Hubala, - rajd rowerowy Ścieżką rowerową im. Zygmunta Goliata wokół Zbiornika Sulejowskiego, - rajd pieszy Szlakiem królewskich łowów Kazimierza Wielkiego, realizacja programu Pejzaż Wszystkich Świętych realizowanego wspólnie z Łódzkim Domem Kultury z dotacji Ministerstwa Kultury wystawy, realizacja obiektów, wydawnictwo ilość zrealizowanych zadań: 5 udział w imprezach lokalnych i regionalnych, służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego i promocji regionu: - udział w Jarmarku Wojewódzkim, - cykl wystaw fotograficznych Ścieżki pamięci poświęcony pozostałościom kultury żydowskiej realizowany wspólnie z ŁDK ilość wystaw: 5, - udział w Hubertusie Łęczyckim, organizacja praktyk studenckich. w zakresie promocji i wydawnictw: Realizowano m. in. takie zadania jak: przygotowanie i opracowanie wydawnictw oraz innych materiałów edukacyjnych, popularyzacyjnych i promocyjnych: - folder edukacyjno informacyjny o ZNPK - zaprojektowanie i opracowanie treści wydawnictwa ilość folderów: 1, - album Pomnik przyrody województwa łódzkiego dokonanie niezbędnych poprawek i rozszerzenia zakresu ilościowego pomników przyrody o nowe obiekty i gminy ilość albumów: 1, - współwydanie i opracowanie albumu Kamienie pamięci, kamienie niepamięci cmentarze ewangelickie województwa łódzkiego - ilość albumów: 1, - opracowanie, zaprojektowanie i współwydanie z ŁDK w Łodzi kalendarza Współczesna rzeźba ludowa w krajobrazowych Nadpilicza - ilość projektów: 1, - folder edukacyjny do ścieżki edukacyjnej Osobliwości Góry Kozłowej - zaprojektowanie i opracowanie treści wydawnictwa ilość folderów: 1, utrzymanie i aktualizacja witryn internetowych www.bip.znpk.com.pl www.znpk.com.pl współpraca z mediami w zakresie edukacji, promocji ZNPK: - program w TVP Łódź, - artykuły w miesięczniku samorządowym Ziemia Łódzka 3 artykuły, 230

- realizacja filmów o ZNPK 1 film. DYREKCJA PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu: Realizowano m.in. takie zadania jak: inwentaryzacja przyrodnicza źródlisk w Skoszewach Nowych w związku z planowanym wskazaniem obiektu do ochrony szczególnej, jako użytku ekologicznego, podjęcie współpracy z Nadleśnictwem Brzeziny w sprawie czynnej ochrony łąk w dolinie Mrożycy na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Górna Mrożyca, inwentaryzacja chronionych i zasługujących na ochronę, wyróżniających drzew na terenie PKWŁ (we współpracy z Katedrą Geobotaniki i Ekologii Roślin UŁ, w ramach wykonywanych prac magisterskich; zinwentaryzowano 306 drzew), podpisanie porozumienia z Wydziałem Chemii UŁ oraz rozpoczęcie badań stanu czystości wód powierzchniowych na terenie PKWŁ (badania dorzecza Moszczenicy), współpraca w prowadzeniu badań terenowych do pracy p.n. Wpływ wybranych czynników antropogenicznych na florę małych rzek na przykładzie Mrożycy, monitoring motyli nocnych na terenie PKWŁ etap wstępny prac na wybranych stanowiskach, organizacja 2 posiedzeń Rady PKWŁ, zainstalowanie 5 nowych tablic urzędowych na granicach PKWŁ, naprawa tablicy urzędowej na granicy ZPK Górna Mrożyca, wydanie opinii do projektów decyzji o warunkach zabudowy, opinii dotyczących planowanych działań inwestycyjnych i w sprawach pokrewnych (łącznie ok. 40 opinii), opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 6 opinii, opinie dotyczące planowanych działań inwestycyjnych: melioracja rzeki Mrożycy, budowa mostu wraz z przekładką rzeki Mrożycy w miejscowości Poćwiardówka, przebudowa ul. Aksamitnej, ekohydrologiczna rekultywacja zbiorników na rzece Bzurze, przebudowa ul. Strykowskiej, gromadzenie dokumentacji fotograficznej dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych działanie prowadzone systematycznie (bazę dokumentacji fotograficznej uzupełniono o około 1,5 tys. fotografii cyfrowych), monitoring zajęć gniazd bociana białego w miejscowości Lipka, Poćwiardówka; monitoring stanowiska rozrodczego pustułki na kościele mariawickim w miejscowości Lipka; monitoring (dynamika liczebności) zimowego skupienia sowy uszatej na stanowisku w miejscowości Skoszewy Stare. 231

w zakresie edukacji przyrodniczej i ekologicznej, turystyki i rekreacji: Realizowano m. in. takie zadania jak: terenowe zajęcia edukacyjne (łącznie 28, dla 1154 uczestników); spacery edukacyjne (łącznie 12 dla 854 uczestników); prelekcje i wykłady (łącznie 41 dla 1836 uczestników), organizacja konkursów ekologicznych (łącznie 8, dla 625 uczestników), w tym m.in. organizacja eliminacji wojewódzkich (4 etapu) X edycji konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski, wraz zieloną szkołą dla finalistów wojewódzkich (35 uczestników); organizacja 1 etapu XI edycji konkursu PPKP (61 uczestników); konkursy wiedzy o PKWŁ w ramach: 49 Rajdu Szlakiem Powstania Styczniowego Dobra 2010 (260 uczestników), X Tour de Kalonka (154 uczestników), organizacja praktyk zawodowych dla studentów Uniwersytetu Łódzkiego i SGGW AR w Warszawie, kierunków Geografia, Turystyka, Gospodarka przestrzenna (łącznie 7 osób); organizacja stażu naukowego dla doktorantki UŁ oraz pomoc w realizacji projektu naukowego Potencjał geoturystyczny PKWŁ, organizacja konferencji naukowo-samorządowej 15 lat PKWŁ doświadczenia i perspektywy (udział około 70 uczestników), współorganizacja i prowadzenie wycieczki po Łodzi i terenie PKWŁ dla uczestników XIV festiwalu Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego w Łodzi, organizacja konkursu fotograficznego urok lasu 2011 (46 uczestników) oraz współpraca z Gminno Parkowym Centrum Kultury i Ekologii w Plichtowie w organizacji pleneru malarskiego Uroki PKWŁ, organizacja i współorganizacja 9 rajdów turystycznych (pieszych i rowerowych) dla łącznej liczby około 1850 uczestników (m.in. 3 edycje Rajdu Przyjaciół PKWŁ, Rajd Tour de Kalonka, I Rajd Rowerem i pieszo Wzniesienia Łódzkie cieszą, VII Powiatowy Rajd Szlakami PKWŁ i in.), pomoc w organizacji imprez turystycznych organizowanych na terenie PKWŁ (5 działań), m.in. serii Rajdów wieczornych po PKWŁ ; zawodów Dogtrekking, rajdu Setka po Łódzku, renowacja oznakowania (wraz z dostosowaniem do obowiązujących standardów) około 30 km czarnego szlaku rowerowego po PKWŁ, udział w pracach Komitetu Wdrożeniowego Programu rozwoju turystyki w województwie łódzkim na lata 2007-2020, renowacja treści tablicy informacyjno-edukacyjnej w miejscowości Byszewy, przegląd stanu urządzeń i stanu porządku w otoczeniu punktów informacyjnoturystycznych stanowiących własność Dyrekcji PKWŁ. w zakresie promocji i wydawnictw: Realizowano m. in. takie zadania jak: przygotowanie i druk wydawnictw edukacyjnych i popularyzacyjnych; w tym m.in.: opracowanie i druk kalendarza przyrodniczego (nakład 1,5 tys. egz.), map turystyczno krajoznawczych (nakład 2 tys. egz.), przygotowanie i aktualizacja materiałów na stronie www.pkwl.pl, administrowanie stroną, przygotowanie news ów (łącznie około 70 news ów), przygotowanie artykułów popularyzacyjnych do wydawnictw zewnętrznych 232

(łącznie 18), w tym m.in. materiały na temat 15 PKWŁ do okolicznościowego numeru czasopisma Wędrownik, udostępnianie materiałów z zasobów Dyrekcji PKWŁ, w tym, m.in.: przekazanie 70 kompletów materiałów promocyjnych PKWŁ (foldery, mapy) na potrzeby Katedry Ochrony Przyrody UŁ w związku z organizacją warsztatów naukowych; przekazanie folderów PKWŁ (160) map (40) uczestnikom Festiwalu Gór 2011 organizowanego przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie; przekazanie 25 albumów PKWŁ dla finalistów Olimpiady Wiedzy Ekologicznej, przekazanie map ściennych PKWŁ (na PCV) Urzędowi Gminy Nowosolna, ośrodkowi Agat, Katedrze Geobotaniki i Ekologii Roślin UŁ, promocja Parku i edukacja ekologiczna w ramach: VIII Jarmarku Łódzkiego Mix regionalny (w tym organizacja stoiska, przygotowanie wystawy Ziołowe skarby Wzniesień Łódzkich ), Festynu Leśnego w Manufakturze z okazji Roku Lasu 2011 (w tym aranżacja stoiska, prowadzenie aktywności edukacyjnych, prezentacja parków krajobrazowych), wywiady i pomoc w realizacji materiałów dla TV (łącznie 10 zdarzeń), w tym m.in.: udział w przygotowaniu materiałów filmowych z terenu PKWŁ do cyklu telewizyjnych filmów TV Toya na temat PKWŁ, wywiady dla prasy, przygotowanie serwisów info: (łącznie 7 zdarzeń), wywiady dla radia (1 zdarzenie), udział w audycji regionalnej w Radio Żak DYREKCJA BOLIMOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu: Realizowano takie zadania jak: wnioski do aktualizacji raportu o oddziaływaniu na środowisko modernizacji linii kolejowej C-E20, wydanie 23 opinii do projektów decyzji o ustaleniu warunków zabudowy planowanych inwestycji, wydanie 93 opinii urbanistycznych, patrole, lustracje, interwencje, m.in.: - patrol terenu Nadleśn. Radziwiłłów i Skierniewice, okolic Bud Grabskich, Kamiona, leśn. Grabina i Skierniewice, lustracja linii kolejowej w budowie na odc. Skierniewice -Żyrardów (przejścia dla zwierząt, zaśmiecenie terenu), przegląd stanu czystości i porządku na odcinku Rawka rez. Ruda Chlebacz rez. Kopanicha - Most Kopersteina Rokita Prochowy Młynek Grabinka (Natura 2000) rez. Rawka, organizacja posiedzeń Rady Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz udział w posiedzeniach Regionalnej Rady Ochrony Przyrody 4 posiedzenia Rady BPK. 233

w zakresie edukacji przyrodniczej i ekologicznej, turystyki i rekreacji: Realizowano m. in. takie zadania jak: przeprowadzenie 66 zajęć z edukacji ekologicznej dla 3701 osób (12906,7 osobo/godz.) w tym: - 37 zajęć stacjonarnych dla 1666 osób (3207,2 osobo/godz), - 29 zajęć terenowych dla 2035 osób (9699,5 osobo/godz.), imprezy ekologiczne, konkursy: - X edycja konkurs "Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski", - Konkurs edukacyjno-ekologiczny z okazji "Dnia Ziemi" we współpracy z MOK w Skierniewicach, - Konkurs podczas pikniku Odkryj Mazowsze, - Konkurs podczas XI Rajdu Ścieżkami Puszczy Bolimowskiej, we współpracy z Oddz. LOP Skierniewice, - Konkursy podczas Pikniku Rodzinnego, we współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Skierniewicach, - Konkursy podczas spływów i rajdów. uaktualnianie bazy informacji turystycznej. przygotowanie 6 opinii dotyczących realizacji zadań z zakresu edukacji ekologicznej, oznakowanie Parku, wytyczanie i konserwacja szlaków turystycznych, przygotowanie mapy oznakowania granic Parku, opracowanie projektu utworzenia szlaku turystyki rowerowej Przez Parki Krajobrazowe Woj. Łódzkiego, postawienie 10 nowych tablic na granicach Parku, odnowienie 117 km szlaków turystycznych, konsultacje z LGD Kraina Rawki w sprawie sieci szlaków turystycznych na terenie Parku i okolic. przygotowanie projektu 110 km szlaku Rawska Ósemka, wykonanie 5 szt. nowych, zadaszonych tablic. organizacja rajdów turystycznych 4 rajdy, aktualizacja kalendarza imprez turystycznych na rok 2011, udział w imprezach lokalnych i regionalnych 5 imprez, organizacja obchodów XXV-lecia BPK wraz z wydarzeniami towarzyszącymi (konferencja, sesje terenowe, plener fotograficzny, wydawnictwa), zorganizowanie 8 praktyk studenckich, pomoc studentom, 9 umów dot. prac dyplomowych, konferencje, narady, spotkania, w tym konsultacje w sprawie: - powiększenia obszaru BPK w gm. Biała Rawska, obiektów ochrony zwierząt na linii kolejowej Skierniewice Warszawa, - seminarium Nowe spojrzenie na stare myślenie w Puszczy Mariańskiej, - międzynarodowa konferencja Przyroda nie zna granic, - XVIII Międzynarodowa Szkoła Ochrony Obszarów Krasowych, - posiedzenie Mazowieckiej Rady Ochrony Przyrody w Warszawie, - konsultacje w sprawie programu ESOLAB, - posiedzenia Rady Muzeum Mazowsza Zachodniego. 234

w zakresie promocji i wydawnictw: Realizowano m. in. takie zadania jak: Wydawnictwa, gadżety: - zrealizowanie 6 publikacji własnych, w tym: mapa przyrodniczoturystyczna Rawka, album przyrodniczy, kalendarz ekologiczny, wydawnictwo pokonferencyjne, - wykonanie 6 plansz wystawienniczych o walorach BPK, - wykonanie gadżetów na XXV-lecie BPK. Informacje w prasie 4 publikacje. 235

DEPARTAMENT FUNDUSZU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH w za k re sie realizacji Programu Rozwoju Obszarów W iejskich na lata 2007-2013: W dniu 29 stycznia 2009 r. w Warszawie została podpisana umowa dwustronna nr 7/BZD-UM05/2009 pomiędzy Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, działającej jako Agencja Płatnicza, a Samorządem Województwa, określająca szczegółowy zakres zadań delegowanych przez Agencję Płatniczą do Samorządu Województwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, samorządy województw pełnią funkcję instytucji wdrażających dla następujących działań: W ramach osi 1 Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego : Działanie: Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa przez scalanie gruntów Beneficjentami przedmiotowego działania są starostwa powiatowe jako organy prowadzące postępowanie scaleniowe, a działanie ma na celu poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych poprzez wykonanie prac scaleniowych, wytyczenie i urządzenie funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz dojazdów do zabudowań gospodarczych, wydzielenie, bez procedury wywłaszczeniowej, niezbędnych gruntów na cele infrastruktury technicznej i społecznej w ramach postępowania scaleniowego. Pierwszy termin składania wniosków o przyznanie pomocy dla działania Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa przez scalanie gruntów objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, ogłoszony został przez Marszałka WŁ, trwał od dnia 24 sierpnia 2009 r. do dnia 22 października 2009 r. Do Urzędu w Łodzi wpłynęły 3 wnioski o przyznanie pomocy na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 7 479 341,25 PLN. Tylko wniosek ze Starostwa Powiatowego w Sieradzu pn.: Scalanie gruntów obiektu Świątki został pozytywnie zweryfikowany i zakwalifikowany do przyznania pomocy, w związku z czym została wydana 1 decyzja na kwotę dofinansowania 2 751 428,33 PLN. II nabór wniosków w ramach powyższego działania trwał w dniach od 1 września 2010r do 1 października 2010r. Zostały złożone 3 wnioski na łączną kwotę dofinansowania 6 311 544,34 PLN. Wszystkie 3 wnioski zostały pozytywnie zweryfikowane i zakwalifikowane do przyznanie pomocy, w związku z powyższym zostały wydane 3 decyzje na łączna kwotę dofinansowania 6 311 544,34 PLN. III nabór wniosków w ramach przedmiotowego działania trwał od 3 listopada 2011 r do 3 grudnia 2011 r. Nie został złożony żaden wniosek w ramach powyższego naboru. W ramach przedmiotowego działania złożono 11 wniosków o płatność na kwotę 1 574 932,66 z czego do chwili obecnej wypłacono kwotę 733 652,55 PLN. 236

Działanie: Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywanie rolnictwa i leśnictwa przez gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Celem działania jest poprawa jakości gleb poprzez regulację stosunków wodnych, zwiększenie retencji wodnej oraz poprawa ochrony użytków rolnych przed powodziami. Jedynym Beneficjentem przedmiotowego działania jest Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi. W dniach 20 lipca 17 września 2009 r. ogłoszony został I nabór wniosków o przyznanie pomocy, w ramach którego złożone zostały 4 wnioski o przyznanie pomocy na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 10 532 017,91 PLN. W grudniu 2009 r. pozytywnie została zakończona weryfikacja wszystkich złożonych wniosków o przyznanie pomocy. W styczniu 2010 r. wydane zostały 4 decyzje Marszałka WŁ na wykonanie melioracji wodnych podstawowych na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 10 532 017,91 PLN. W 2010 roku po przeprowadzonych procedurach przetargowych doszło do zmian wszystkich decyzji w związku ze zmianą kosztów kwalifikowalnych operacji. Według stanu na dzień 17 stycznia 2011 r. łączna kwota pomocy wynosi 5 240 703,20 PLN. II nabór wniosków w ramach powyższego działania trwał w dniach od 3 listopada 2011 r. do dnia 3 grudnia 2011 r., w ramach którego został złożony 1 wniosek o przyznanie pomocy na wnioskowana kwotę pomocy 1 442 782,09 PLN. W chwili obecnej trwa proces weryfikacji złożonego wniosku. W dniu 14 października 2011 r. Zarząd WŁ podjął uchwałę w sprawie: ustalenia terminu i miejsca składania wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa przez gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi na operacje dotyczące priorytetu Gospodarka Wodna objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427, z późn, zm) Instytucja Zarządzająca, którą jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju wsi pismem z dnia 17 października 2011 r. wydała wiążące Instytucję Wdrażającą polecenie o wstrzymaniu do końca 2011 roku naborów wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa przez gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi na operacje dotyczące priorytetu Gospodarka Wodna objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Wstrzymanie Naborów wynika z konieczności podjęcia dodatkowych działań pod kątem prawidłowości przeprowadzania postępowań oceny oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć. W ramach powyższego działania złożono 4 wnioski o płatność na kwotę 2 677 241,41 PLN. 237

W ramach osi 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej : Działanie: Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Działanie to ma na celu poprawę podstawowych usług na obszarach wiejskich, obejmujących elementy infrastruktury technicznej, warunkujących rozwój społeczno-gospodarczy, co przyczyni się do poprawy warunków życia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. W dniach 4 29 maja 2009 r. odbył się I nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach poniższych zakresów: - wytwarzanie lub dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych, - tworzenie systemu zbiórki, segregacji lub wywozu odpadów komunalnych, - gospodarka wodno ściekowa. W ramach przedmiotowego działania złożonych zostało 125 wniosków. Pozytywnie zweryfikowanych zostało 118 wniosków o przyznanie pomocy i w związku z tym w okresie listopad grudzień 2009 r. podpisano 118 umów z Beneficjentami przedmiotowego działania na łączną kwotę dofinansowania 177 691 336 PLN. W 2010 roku przeprowadzane były działania związane ze zmianami zawartych umów przyznania pomocy, głównie w związku ze zmianą kosztów kwalifikowalnych operacji po zakończonych procedurach przetargowych, a także kwot dofinansowania i terminów realizacji. W 2011 r. w dniach od 1 marca do 29 kwietnia odbył się II nabór wniosków o przyznanie pomocy, w ramach którego złożonych zostało 149 wniosków na łączną kwotę dofinansowania 274 837 248,83 PLN. W wyniku pozytywnej weryfikacji podpisanych zostało 96 umów o przyznanie pomocy na łączna kwotę pomocy 164 714 149 PLN. Od 12 grudnia 2011 r. do 9 lutego 2012 r. trwa nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej na zakres dotyczący budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia targowisk stałych. W ramach powyższego działania złożono 139 wniosków o płatność na kwotę 101 595 355,49 PLN, z czego do chwili obecnej wypłacono kwotę 46 193 563,17 PLN. Działanie: Odnowa i rozwój wsi Celem przedmiotowego działania jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich, promocja obszarów wiejskich, zachowanie dziedzictwa kulturowego, wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. W 2009 r. odbyły się dwa nabory wniosków o przyznanie pomocy: I nabór odbył się w terminie 2 luty 2 kwietnia 2009 r. w ramach którego, złożonych zostało 125 wniosków na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 51 921 818 PLN. W wyniku pozytywnej weryfikacji w dniach 2-3 września 2009 r. podpisanych zostało 118 umów o przyznanie pomocy na łączną kwotę pomocy 46 653 164 PLN. II nabór odbył się w terminie 19 październik 17 grudzień 2009 r. Złożonych zostało 116 wniosków o przyznanie pomocy na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 43 778 694 PLN. W dniach: 9 czerwca 7 lipca 2010 r. podpisano 106 umów przyznania pomocy na łączną kwotę dofinansowania 39 680 708 PLN. 238

Ponadto w 2010 roku przeprowadzane były działania związane ze zmianami zawartych umów przyznania pomocy (zarówno w przypadku operacji realizowanych w ramach I i II naboru wniosków), głównie w związku ze zmianą kosztów kwalifikowalnych operacji po zakończonych procedurach przetargowych, a także kwot dofinansowania i terminów realizacji. Według stanu na dzień 17 stycznia 2011 r. łączna kwota przyznanej pomocy wynosi 76 848 102 PLN. III nabór wniosków odbył się w terminie 8 sierpnia 5 września 2011 r. w ramach którego złożonych zostało 178 wniosków na łączną kwotę dofinansowania 65 059 057,84 PLN. W chwili obecnej trwa proces weryfikacji złożonych wniosków. Jednocześnie złożono 234 wniosków o płatność na kwotę 64 417 953,83 PLN, z czego do chwili obecnej wypłacono kwotę 42 181 352,36 PLN. W ramach osi 4 LEADER : Od 17 listopada 2008 r. do 15 stycznia 2009 r. trwał nabór wniosków na wybór lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju. Uchwałę w sprawie wyboru lokalnych grup działania (LGD) do realizacji lokalnych strategii rozwoju (LSR) Zarząd WŁ podjął 2 czerwca 2009 r. Ostatecznie umowy podpisano 18 czerwca 2009 r. z 20 lokalnymi grupami działania z terenu Województwa. Kwota dofinansowania, wnioskowana przez LGD, na realizację LSR wyniosła 102 556 365,15 PLN i była uwarunkowana liczbą mieszkańców zamieszkałych na obszarze objętym lokalnymi strategiami rozwoju (148 zł x liczba mieszkańców). LGD, które podpisały umowy ramowe ogłaszały nabory w ramach poniższych działań: Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju W ramach przedmiotowego działania Lokalne Grupy Działania przeprowadzały nabory wniosków o przyznanie pomocy na operacje odpowiadające warunkom przyznania pomocy w ramach działań osi 3 dla następujących działań: Odnowa i rozwój wsi celem przedmiotowego działania jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich, promocja obszarów wiejskich, zachowanie dziedzictwa kulturowego, wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Po wyborze operacji przez LGD, weryfikacja wniosków odbywa się w Urzędzie. dla tzw. małych projektów, tj. operacji które nie odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działań osi 3, ale przyczyniają się od osiągnięcia jej celów. Po wyborze operacji przez LGD, weryfikacja wniosków odbywa się w Urzędzie. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw - Po wyborze operacji przez LGD, weryfikacja wniosków odbywa się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej - Po wyborze operacji przez LGD, weryfikacja wniosków odbywa się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W 2011 roku spłynęły wnioski z 43 naborów przeprowadzonych przez Lokalne Grupy Działania w tym: 239

Na operacje odpowiadające warunkom przyznania pomocy w ramach działań osi 3 (Odnowa i rozwój wsi) spłynęły wnioski z 20 przeprowadzonych naborów. W wyniku przeprowadzonych naborów zostało złożonych łącznie 59 wniosków na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 14 571 847,36 PLN. Do chwili obecnej podpisano 21 umów na kwotę 5 022 128 PLN. Trwa weryfikacja pozostałych wniosków. Na operacji dla tzw. małych projektów, tj. operacji które nie odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działania osi 3, ale przyczyniają się do osiągnięcia celów tej osi, spłynęły wnioski z 23 przeprowadzonych naborów. W wyniku przeprowadzonych naborów zostało złożonych łącznie 313 wniosków na łączną wnioskowaną kwotę pomocy 5 824 069,54 PLN. Do chwili obecnej podpisano 120 umów na kwotę 2 178 732,18 PLN. Trwa weryfikacja pozostałych wniosków. W ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Odnowa i rozwój wsi złożono 54 wnioski o płatność na kwotę 11 256 043.00, z czego do chwili obecnej wypłacono 1 727 131,00 PLN. W ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w zakresie małych projektów złożono 255 wniosków o płatność na kwotę 4 224 558,22 z czego do chwili obecnej wypłacono 2 232 587,44 PLN. Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Działanie Wdrażanie projektów współpracy pozwala na wdrażanie wspólnych przedsięwzięć w ramach współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej. Do końca roku 2011 zostało złożonych 14 wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy, na łączną wnioskowaną kwotę 452 487,50 PLN w tym: - 6 wniosków w ramach realizacji projektu współpracy, - 8 wniosków w ramach przygotowania projektu współpracy. Wśród 14 wniosków 3 dotyczyły projektów międzynarodowych a 11 dotyczyło projektów międzyregionalnych. Na dzień 13 stycznia 2012 r. podpisano 8 umów na łączną kwotę 196 630,27 PLN. Złożono 11 wniosków o płatność na kwotę 259 264,4, z czego do chwili obecnej wypłacono 82 438,97 PLN. Działanie: Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wraz z wnioskiem o wybór lokalnej grupy działania złożono po raz pierwszy wnioski w ramach działania 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja na rok 2009 r. Do 27 listopada 2009 r. podpisano 20 umów na łączną kwotę 3 498 637,39 PLN. Od 15 września do 15 października 2009 r. trwał II nabór wniosków na działanie Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja na rok 2010. Do dnia 31 maja 2010 r. podpisano 20 umów na łączną kwotę 3 532 049,62 PLN. Od 1 września do 30 listopada 2010 r. trwał III nabór wniosków na działanie Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja na lata 2011-2015. Do dnia 5 sierpnia 2011 r. podpisano 20 umów na łączną kwotę 240

15 843 256,94 PLN. Do chwili obecnej z wszystkich działań realizowanych w ramach Programu rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 złożono 841 wniosków o płatność na kwotę 193 609 020 z czego do chwili obecnej wypłacono kwotę 98 102 118,64 zł. w zakresie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich: W strukturach Departamentu Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich funkcjonuje Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, realizujący zadania zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 roku w sprawie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Celem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich jest wsparcie wdrażania i oceny polityki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz identyfikacja, analiza, rozpowszechnianie oraz wymiana informacji w tym zakresie wśród wszystkich zainteresowanych partnerów na poziomie lokalnym, regionalnym oraz wspólnotowym. Osiągnięcie tego celu jest możliwe poprzez realizację Planu działania. W związku z powyższym w roku 2011 Sekretariat Regionalny KSOW zrealizował następujące przedsięwzięcia: Wojewódzki konkurs na najlepsze gospodarstwo agroturystyczne Złota Grusza Zasięg konkursu miał charakter wojewódzki, podobnie jak w poprzedniej edycji uczestnicy rywalizowali w dwóch kategoriach: gospodarstwo agroturystyczne i gospodarstwo agroturystyczne tradycyjne. Po zakończeniu naboru zgłoszeń powołana komisja wizytowała w celu oceny zgłoszone do udziału w konkursie gospodarstwa. W ramach organizacji konkursu zostały zabezpieczone środki na nagrody pieniężne oraz na zakup statuetek Złotej Gruszy. Nagrody zostały wręczone zwycięzcom podczas Wojewódzkich Obchodów Dnia Turystyki w Wieluniu w dniu 01 października 2011 r. Z przebiegu konkursu i jego podsumowania wyprodukowano i wyemitowano program reportaż. Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne etap wojewódzki Sekretariat Regionalny KSOW wraz z Izbą Rolniczą Województwa Łódzkiego, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałem Regionalnym w Łodzi oraz Państwową Inspekcją Pracy Okręgowym Inspektoratem w Łodzi podjął się współorganizacji etapu wojewódzkiego Ogólnokrajowego Konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne. Konkurs został objęty honorowym patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej, Bronisława Komorowskiego. Inicjatywa miała na celu podniesienie poziomu świadomości o niebezpieczeństwach i zagrożeniach towarzyszących pracy w gospodarstwach rolnych oraz potrzebie zapobiegania sytuacjom w wyniku których wystąpić może zagrożenie wypadkowe. Zadaniem konkursu była także promocja zasad ochrony zdrowia i życia w procesie pracy oraz poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy, a także promocja działań PROW 2007-2013 dotyczących modernizacji gospodarstw rolnych. W tegorocznej edycji konkursu wzięło udział 120 gospodarstw. Sekretariat Regionalny był odpowiedzialny za organizację konferencji podsumowującej wojewódzki etap konkursu, która odbyła się w dniu 15 października 2011 r. podczas IV Dni Naturalnej Żywności NATURA FOOD 2011. 241

Ogólnokrajowy konkurs Przyjazna Wieś etap wojewódzki Regulamin konkursu został opracowany przez MRiRW SC KSOW. W gestii zarządów województw było przyjęcie regulaminu, a także ustalenie rodzaju nagród. Informacjao konkursie została zamieszczona na stronie internetowej Urzędu, SR KSOW Województwa Łódzkiego oraz wysłana bezpośrednio do partnerów KSOW (gmin, Lokalnych Grup Działania). Regulamin konkursu oraz skład komisji konkursowej zostały przyjęte Uchwałą Nr 1137/11 Zarządu WŁ z dnia 26 lipca 2011 r. W tegorocznej edycji konkursu do Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa Łódzkiego wpłynęło 10 wniosków. Ocenie formalnej poddanych zostało 8 wniosków, w tym: 3 w ramach kategorii społecznej i 5 w ramach kategorii technicznej. Zwycięskie projekty zostały zgłoszone przez: Gminę Maków (w kategorii społecznej) oraz Gminę Osjaków (w kategorii technicznej). Laureaci otrzymali dyplomy i nagrody w postaci sprzętu RTV. Decyzje o zwycięskich projektach zostały podyktowane ich innowacyjnym charakterem, pomysłowością, funkcjonalnością oraz wpływem na politykę horyzontalną regionu, zwłaszcza w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i ochrony środowiska. Ponadto są one doskonałym przykładem dobrej praktyki w realizacji projektów infrastrukturalnych na terenach wiejskich. Konkurs Sposób na sukces W 2011 roku miała miejsce XI edycja ogólnopolskiego konkursu Sposób na Sukces. Organizatorem konkursu jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie przy współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Stowarzyszeniem AgroBiznesKlub, Stowarzyszeniem Sposób na Sukces, Firmą Agrobroker Ubezpieczenia i Doradztwo, Towarzystwem Inicjatyw Społecznych Nowy Świat oraz Bankiem Gospodarki Żywnościowej S.A. Do konkursu mogły być zgłaszane przedsięwzięcia realizowane przez osoby fizyczne, osoby prawne, tj. spółki prawa handlowego, samorządy gminne oraz powiatowe, organizacje społeczno-zawodowe i branżowe rolników, organizacje pozarządowe, inne. Warunkiem udziału w konkursie była lokalizacja przedsięwzięcia w miejscowości liczącej nie więcej niż 20 tys. mieszkańców. Wyniki konkursu zostały ogłoszone 28 czerwca 2011 r. w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Laureaci spośród przedsiębiorców z Województwa to: Grupa Producentów Warzyw i Owoców Aura Sp. z o.o. z Dobrzelina oraz Dar Ogrodu Mobilna Tłoczna Soków z Brudzewa odebrali nagrody (nawigację samochodową: Nawigator GPS TOMTOM Via 125 Europe 43) ufundowane przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego. Ideą konkursu jest promowanie pozarolniczej przedsiębiorczości na wsi i tworzenie nowych miejsc pracy na terenach wiejskich. Organizacja Sposobu na sukces umożliwia upowszechnianie wielu dobrych praktyk, a prezentowane przykłady działalności gospodarczej niejednokrotnie stają się inspiracją dla osób otwierających własną firmę. Konkurs Bezpieczeństwo i Higiena Pracy w rolnictwie Regulamin konkursu, zasady i kryteria oceny gospodarstw zostały opracowane przez MRiRW. Zgodnie z wytycznymi ministerstwa Województwo odpowiedzialne było za przeprowadzenie i organizację wojewódzkich etapów konkursu, tj: przyjęcie wniosków, weryfikację zgłoszeń pod względem formalnym, wizytację w gospodarstwach ekologicznych, zgłoszonych do konkursu oraz ich ocenę. W sprawie przeprowadzenia konkursu została nawiązana współpraca z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, który był organizatorem konkursu 242

na szczeblu Wojewódzkim. W tegorocznej edycji konkursu udział wzięło 8 gospodarstw. Nagrody zostały wręczone laureatom podczas odbywającej się w dniach 27-28 sierpnia w Piotrkowie Trybunalskim XX Promocyjno-Handlowej Wystawy Rolniczej ROL - SZANSA 2011. Konkurs na najlepsze gospodarstwo ekologiczne Pomysłodawcą i organizatorem drugiego z konkursów pn. Znam zasady bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie rolnym był Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach. Podobnie jak w przypadku konkursu ekologicznego nagrody dla zwycięzców zostały ufundowane przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego. Były to elektronarzędzia przydatne do prac w gospodarstwie. Nagrody zostały wręczone zwycięzcom podczas XX Promocyjno-Handlowej Wystawy Rolniczej ROL - SZANSA 2011, odbywającej się w dniach 27-28 sierpnia w Piotrkowie Trybunalskim. Wojewódzka Olimpiada Wiedzy o Ekologii i Ochronie Środowiska Projekt realizowany był przez Sekretariat Regionalny KSOW Województwa Łódzkiego wspólnie z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. W olimpiadzie wzięli udział rolnicy i uczniowie szkół rolniczych z terenu Województwa. Do zeszłorocznej edycji olimpiady zgłosiło się 103 uczestników, którzy odpowiedzieli na 30 pytań testowych. Olimpiada miała dwa etapy: eliminacje odbyły się 03 marca 2011 r., natomiast wojewódzki finał 17 marca 2011 r. Zwycięzcą została osoba z największą ilością punktów z obu etapów olimpiady. Uczestnicy odpowiadali na pytania z następujących dziedzin: ekologiczna produkcja rolnicza, zasady crosscompliance, ochrona środowiska w gospodarstwie rolnym z uwzględnieniem Zasad Dobrej Praktyki Rolniczej, odnawialne źródła energii, programy rolnośrodowiskowe. Celem organizowanej olimpiady było zwrócenie uwagi producentów rolnych i uczniów szkół rolniczych na: wzajemne oddziaływanie rolnictwa i środowiska (poprawa stanu świadomości ekologicznej), ochronę środowiska przed zanieczyszczeniami wynikającymi z prowadzonej w gospodarstwie rolnym działalności, zasady dobrej praktyki rolniczej, odnawialne źródła energii, wytwarzanie produktów rolniczych w sposób nie zagrażający zdrowiu ludzi i zwierząt oraz zdrowotności roślin, zapewnienie warunków dobrostanu zwierząt, prawidłowe użytkowanie gruntów nie pogarszające ich jakości propagowanie standardów jakości. Olimpiada przyczyniła się do poszerzenia wiedzy mieszkańców Województwa z wyżej wymienionych zagadnień. XIX Olimpiada Wiedzy Rolniczej Projekt realizowany był przez Sekretariat Regionalny KSOW Województwa Łódzkiego wspólnie z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. Olimpiada przebiegała w dwóch etapach: eliminacje odbyły się w dniu 9 listopada 2011 r., finał Wojewódzki natomiast w dniu 24 listopada 2011 r. W ubiegłorocznej olimpiadzie wzięły udział 104 osoby. Podczas eliminacji oddziałowych, zgodnie z Regulaminem olimpiady, wyłoniono do II Etapu 30 uczestników. Pytania, z jakimi mierzyli się uczestnicy, obejmowały przekrój wiedzy o gospodarowaniu rolnym oraz o środowisku instytucjonalnym i prawnym, w którym prowadzi się tę działalność. Pierwszą część olimpiady stanowiły testy pisemne, drugą pytania ustne. Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego zakupił nagrody rzeczowe dla laureatów konkursu. 243

Wojewódzka Olimpiada Wiedzy o Wiejskim Gospodarstwie Domowym Celem zorganizowanej olimpiady było zapoznanie uczestników z uwarunkowaniami regionalnymi występującymi na terenie Województwa, dotyczącymi potraw regionalnych, prowadzenia gospodarstwa domowego, osobliwości krajobrazowych, dziedzictwa kulturowego oraz różnych form przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Działanie miało dwa etapy. Do pierwszego etapu olimpiady przystąpili mieszkańcy Województwa (bez ograniczeń wiekowych), którzy dokonali zgłoszenia udziału w olimpiadzie. Pierwszy etap olimpiady Eliminacje Oddziałowe odbył się 16 listopada 2011 r. Finał wojewódzki miał miejsce 30 listopada 2011 r. Pytania przygotowane dla uczestników olimpiady, zarówno podczas eliminacji jak i finału, dotyczyły zagadnień z bardzo szerokiego zakresu: na temat gospodarstwa domowego, zdrowego żywienia, agroturystyki, produktu tradycyjnego i regionalnego, dziedzictwa kulturowego, ekologii i ochrony środowiska na wsi oraz podstawowych zagadnień z zakresu wiedzy o PROW 2007-2013. Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego zakupił nagrody rzeczowe dla laureatów konkursu. Wojewódzkie Święto Truskawki w Buczku Sekretariat Regionalny KSOW Województwa Łódzkiego Wojewódzkiego zajął się współorganizacją Wojewódzkiego Święta Truskawki w Buczku, realizowanego w ramach Planu działania KSOW WŁ na lata 2010-2011. W związku z tym Sekretariat Regionalny zakupił nagrody dla laureatów konkursów zorganizowanych podczas Święta. Święto odbyło się w dniach 25 26 czerwca 2011 r., w gminie Buczek. Stanowi ono kulminację żniw truskawkowych na terenie zagłębia truskawkowego Województwa gminy, która słynie z upraw tych owoców. Wojewódzkie Święto Chrzanu w Osjakowie W dniu 16 października 2011r. w Osjakowie odbyło się Wojewódzkie Święto Chrzanu, nad którym patronat objął Marszałek WŁ Witold Stępień. Sekretariat Regionalny KSOW Województwa Łódzkiego Wojewódzkiego zajął się współorganizacją Wojewódzkiego Święta Chrzanu w Osjakowie, realizowanego w ramach Planu działania KSOW WŁ na lata 2010-2011. W związku z tym Sekretariat Regionalny zakupił nagrody dla laureatów konkursów zorganizowanych podczas Święta. Organizacja konkursów podczas Wojewódzkiego Święto Chrzanu ma na celu promocję uprawy i produkcji chrzanu na terenie Województwa. Przyczyni się także do poszerzenia wiedzy wśród mieszkańców regionu na temat chrzanu, jego uprawy, zastosowania oraz wartości kulinarnych i zdrowotnych oraz szerzenia informacji na temat wykorzystania środków PROW 2007-2013 na rozwój gospodarstw rolnych. Spartakiada partnerów KSOW 2011 W dniu 26 listopada 2010 r. podczas V posiedzenia Grupy Roboczej ds. Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich przyjęta została uchwała w sprawie wprowadzenia nowych projektów sieciujących do realizacji w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2010-2011. Jednym z wprowadzonych projektów była Spartakiada partnerów KSOW w związku z czym 7 osobowa grupa przedstawicieli Lokalnych Grup Działania z terenu Województwa wzięła w dniach 9 11 czerwca 2011 r. udział w I Letniej Spartakiadzie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w Kozienicach. Przedstawiciele łódzkich LGD zajęli między innymi: II 244

miejsce na 60 m mężczyzn, II miejsce w biegu przełajowym na 1,5 km oraz II i III miejsce w darcie. W związku z tym w ogólnej klasyfikacji, Województwo zajęło IV miejsce. Konferencje lokalne dla rolników z terenu Województwa Pod nazwą: Odnawialne źródła energii wymóg naszych czasów ale także szansa rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich na terenie Województwa małe biogazownie, rolnicze korzyści i zagrożenia dla producentów rolnych zostały zorganizowane konferencje, które odbyły się: 10 października 2011 r. w Wieluniu, powiat wieluński. Zasięg konferencji obejmował rolników z powiatów: wieluńskiego, wieruszowskiego, pajęczańskiego, bełchatowskiego. 11 października 2011 r. w Łęczycy, powiat łęczycki. Zasięg konferencji obejmował rolników z powiatów: łęczyckiego, zgierskiego i poddębickiego. 12 października 2011 r. w Tomaszowie Mazowieckim, powiat tomaszowski. Zasięg konferencji obejmował rolników z powiatów: opoczyński, tomaszowski, piotrkowski. 13 października 2011 r. w Sieradzu, powiat sieradzki. Zasięg konferencji obejmował rolników z powiatów: sieradzkiego, zduńskowolskiego, łaskiego. 14 października 2011 r. w Oporowie, powiat kutnowski. Zasięg konferencji obejmował rolników z powiatów: kutnowski, łowicki. Uczestnicy konferencji dowiedzieli się o możliwościach podejmowania i rozwijania działalności w obszarze odnawialnych źródeł energii, budowy i produkcji biogazu w biogazowni, dobrych przykładów funkcjonujących biogazowi, możliwości pozyskania środków na ten cel w ramach działań PROW 2007-2013 oraz z WFOSiGW i NFOSiGW, a także prowadzonych linii kredytowych banków na finansowanie biogazowi. Konferencja wojewódzka dla rolników z Województwa Konferencja miała miejsce w dniu 7 grudnia 2011 r. w Łodzi i odbyła się pod nazwą: Kierunki reformy Wspólnej Polityki Rolnej w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020. Uczestnicy konferencji dowiedzieli się między innymi o propozycjach legislacyjnych Komisji Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku, systemach wsparcia dla małych gospodarstw, zmianach w zakresie cross-compliance, celach i priorytetach WPR, wspólnej organizacji rynków rolnych, ubezpieczeniach społecznych rolników oraz o działaniach w ramach PROW 2007-2013. Zdobyta wiedza z pewnością zaowocuje chęcią wprowadzenia zmian w gospodarstwach rolnych i zaktywizuje rolników do działań na rzecz rozwoju wsi. Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem rolników. Konferencja dla pszczelarzy z Województwa Odbyła się 9 kwietnia 2011 r., pod nazwą: Zastosowanie elementów nowoczesnej gospodarki pasiecznej współfinansowanej ze środków unijnych w aspekcie jakości produktów pszczelich. Wzięło w niej udział ponad 100 osób. Prelegenci zaproszeni do udziału w konferencji obok przekazywania wiedzy teoretycznej dzielili się wiedzą praktyczną. Prowadzący badania nad syropami inwertowanymi w Akademii Rolniczej w Krakowie mgr Tomasz Strojny przedstawił informacje o swoim doświadczeniu i omówił wyniki badań. Słuchacze dowiedzieli się o przyczynach masowego ginięcia pszczół. Ten punkt spotkania szeroko skomentowała dr Krystyna Pohorecka, która w Instytucie Kwiaciarstwa 245

i Sadownictwa w Skierniewicach prowadzi szczegółowe badania nad tym zagadnieniem. Jako ostatni wystąpił dr Zbigniew Lipiński zajmujący się pracami badawczymi nad zintegrowanymi metodami zwalczania chorób pszczół. Każdy z wykładów kończył się dyskusją, a zainteresowani mogli skorzystać z indywidualnych konsultacji. Konferencja dla właścicieli gospodarstw turystycznych oraz przedstawicieli LGD z Województwa Konferencja odbyła się pod nazwą: Turystyka na obszarach wiejskich regionu łódzkiego, możliwości rozwoju podmiotów turystycznych, w dniach 25 27 maja 2011 r., uczestniczyło w niej ponad 70 osób (grupa właścicieli gospodarstw agroturystycznych, przedstawicieli lokalnych grup działania oraz osób zainteresowanych rozwojem turystyki na obszarach wiejskich w regionie łódzkim). Została ona zorganizowana przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego wspólnie z Departamentem Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu. Program konferencji obejmował zagadnienia związane m.in. z kierunkami rozwoju turystyki w regionie łódzkim, pozyskaniem funduszy zewnętrznych na rozwijanie usług turystycznych na obszarach wiejskich, nazewnictwem obiektów noclegowych i ich kategoryzacji, perspektywami rozwoju turystyki konnej w Województwie, ofertami rekreacyjnej i aktywnej turystyki w gospodarstwie agroturystycznym, promocją gospodarstw agroturystycznych w Internecie, działaniami podejmowanymi przez Sekretariat Regionalny KSOW Województwa, promocją produktów tradycyjnych oraz wspieraniem lokalnych producentów żywności. Drugiego dnia konferencji, zorganizowany został wyjazd do gospodarstwa agroturystycznego Napoleońska Zagroda w Napoleonowie koło Kamieńska. Właścicielka gospodarstwa Pani Aneta Ostrowska oprowadziła gości po posiadłości oraz opowiedziała o prowadzonej przez siebie działalności. Wiedza zdobyta przez uczestników z pewnością zaktywizuje właścicieli gospodarstw agroturystycznych do podejmowania nowych inicjatyw, a osoby pragnące rozpocząć działalność w tym kierunku - do inwestowania w turystykę wiejską w naszym regionie. Publikacja Katalog gospodarstw agroturystycznych biorących udział w konkursie Złota Grusza Publikacja wydana została przy współpracy z Departamentem Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu. Katalog edycja 2011, zawiera ofertę gospodarstw agroturystycznych z terenu Województwa, biorących udział we wszystkich minionych edycjach konkursu. Folder stanowi doskonałą formę promocji agroturystyki wiejskiej na terenie naszego Województwa. Barwy Regionu Rzecz o strojach ludowych z Województwa Dzięki środkom Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa Łódzkiego oraz współpracy z partnerami wydano publikację poświęconą historii, kulturze i tradycjom regionu. Bogato ilustrowany album dostarcza informacji o strojach i obrzędach ludowych na terenie Województwa. Folder Produkty tradycyjne Województwa Folder zawiera informacje o produktach tradycyjnych. Można tu znaleźć ich opis, charakterystykę, historię pochodzenia i przepis na ich przyrządzenie. Każdy 246

rozdział zawiera kilka przepisów regionalnych potraw lub wyrobów, w sumie jest ich ponad 50. Biuletyn Sekretariatu Regionalnego KSOW W 2011 roku ukazały się cztery numery Biuletynu KSOW Województwa. Biuletyn zawiera artykuły o działaniach podejmowanych przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego, informacje o PROW 2007-2013 oraz realizowanych projektach na obszarach wiejskich. Biuletyn stanowi doskonałe narzędzie przepływu informacji na temat rozwoju obszarów wiejskich oraz wymiany dobrych praktyk. Każdy z numerów Biuletynu trafił do lokalnych grup działania, gmin miejsko-wiejskich z terenu województwa oraz innych partnerów KSOW. Łowiectwo łódzkie dawniej i dziś regionalne dziedzictwo kulturowe Celem projektu było dostarczenie społeczeństwu, a szczególnie mieszkańcom Województwa, źródłowych informacji historycznych i aktualnej wiedzy o łowiectwie i tradycjach łowieckich. Wydanie tej publikacji wzbogaciło ofertę turystyczną regionu oraz przysłużyło się do kultywowania tradycji łowiectwa na ziemi łódzkiej. Inwestowanie w energetykę odnawialną aspekty ekologiczne, technologiczne, finansowanie i benchmarking Publikacja została wydana w celu podniesienia wiedzy z zakresu ochrony środowiska, zwłaszcza ochrony powietrza poprzez rozwój energetyki opartej o odnawialne źródła energii oraz kształtowanie postaw proekologicznych w społeczeństwie. Ma ona charakter popularno naukowy i jest adresowana do osób zainteresowanych ochroną środowiska i zrównoważonym rozwojem, chcących zdobyć praktyczną wiedzę jak zaplanować, sfinansować, zbudować i nowocześnie zarządzać energetyką odnawialną. XVII Międzynarodowe Targi Regiony Turystyczne NA STYKU KULTUR 25 27.02.2011 r., Łódź. Sekretariat Regionalny KSOW Województwa wraz z partnerem - Łódzkim Towarzystwem Agroturystyki i Turystyki Wiejskiej, zaprezentował się na stoisku wystawienniczym, na którym promowane były gospodarstwa agroturystyczne z Województwa. Przedstawieni zostali uczestnicy I i II edycji konkursu na najlepsze gospodarstwo agroturystyczne Złota Grusza, którego corocznie organizatorem jest Sekretariat Regionalny KSOW. Wszyscy zainteresowani mieli możliwość zapoznania się z ofertą turystyczną przedsiębiorców z naszego regionu, pobrania broszur i materiałów informacyjnych. Międzynarodowe Targi Żywności i Napojów IFE 2011-13 16.03.2011 r., Londyn Przedsięwzięcie odbywa się co dwa lata i stanowi jedną z większych imprez wystawienniczych sektora artykułów spożywczych i napojów. Na stoisku Województwa, zorganizowanym przez Sekretariat Regionalny KSOW Województwa swoje wyroby promowali: Cukiernia Braci Miś, Przedsiębiorstwo Hektor, Browar KOREB i Zakład Mięsny Zbyszko. Uczestnictwo w cieszących się ogromną popularnością i prestiżowych targach było doskonałą okazją dla polskich przedsiębiorców do zaprezentowania swojej oferty szerokiemu gronu odbiorców, pozyskania klientów na rynku brytyjskim, budowania kontaktów biznesowych oraz podjęcia współpracy zagranicznej. 247

III Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2011 15 17.04.2011 r., Kielce. Podczas trzech dni (15 17.04.2011) Kielce stały się miejscem spotkań lokalnych grup działania, gospodarstw agroturystycznych oraz organizacji turystycznych działających na rzecz rozwoju turystyki wiejskiej. Ubiegłoroczna impreza skoncentrowała się na promocji wiejskiego produktu turystycznego, prezentacji dotychczasowych doświadczeń krajowych i zagranicznych oraz debaty nad wyzwaniami jakie przed nim stoją. Ważnym wydarzeniem targów była międzynarodowa konferencja Wiejski produkt turystyczny doświadczenia i wyzwania w ramach której odbyły się warsztaty dotyczące współpracy i budowy produktu turystycznego. Na stoisku przygotowanym przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich o walorach centralnej Polski zapewniały lokalne grupy działania Bud-uj Razem, Mroga, Podkowa Dolina rzeki Grabi, Ziemia Wieluńska, Kraina Wielkiego Łuku Warty, Nad Drzewiczką, Prym oraz Dolina Pilicy. Znalazły się tam także koła gospodyń wiejskich, twórcy rękodzieła ludowego oraz zespoły ludowe. Międzynarodowe Targi Spożywcze ANUGA 08 12.10.2011 r., Kolonia. Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa zorganizował i sfinansował stoisko wystawiennicze podczas Międzynarodowych Targów Spożywczych ANUGA, odbywających się w dniach 8-12 października 2011 r. w Kolonii w Niemczech. Impreza ta cieszy się ogromną popularnością. Goście otrzymywali materiały informacyjne i promocyjne dotyczące PROW 2007-2013. Na stoisku KSOW prezentowały się m. in. firmy: APPLEX z branży owocowowarzywnej, WIATROWY SAD produkująca soki, HEKTOR zajmująca się przetwórstwem owocowo-warzywnym, MARKS przetwórstwo mięsne, BIOFLUID producent herbat. Delegacja Samorządu WŁ brała udział w uroczystej ceremonii otwarcia targów, wielu spotkaniach z przedstawicielami innych województw czy Konsulatu RP w Kolonii. Udział w największych w Europie, specjalistycznych w branży żywnościowej targach, był znakomitą okazją do wypromowania zarówno Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jak i produktów tradycyjnych z Województwa. Targi Regionów i Produktów Turystycznych Tour Salon 2011 19 22.10.2011, Bednary. Targi Regionów i Produktów Turystycznych Tour Salon miały miejsce w Poznaniu w dniach 19 22 października 2011 r. Tour Salon co roku gromadzi na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich wystawców z kilkudziesięciu krajów oraz wielotysięczną publiczność - zarówno profesjonalistów z branży, jak i klientów indywidualnych. Targi są miejscem prezentacji krajów, regionów, najnowszych ofert i atrakcji turystycznych. Na stoisku Łódzkiego, przygotowanym przez Urząd, prezentowane były m.in. atrakcje powiatu tomaszowskiego i wieluńskiego, Łodzi i Piotrkowa Trybunalskiego, a także pomysły zrealizowane przez Lokalne Grupy Działania: Doliny rzeki Grabi, Pilicy i Mrogi. Furorę wśród zwiedzających robiły także: Park Edukacyjno Rozrywkowy Mikrokosmos w Ujeździe, a także propozycje Centralnego Łuku Turystycznego, czyli wspólnej inicjatywy Łęczycy, Uniejowa, Kłodawy, Dąbia i Krośniewic. 248

XIII Międzynarodowa Wystawa Rolnicza AGROSHOW 25.09.2011 r., Bednary. Pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniach 23-26 września 2011 r. na terenie byłego lotniska w Bednarach, gmina Pobiedziska, woj. wielkopolskie odbyła się XIII Międzynarodowa Wystawa Rolnicza Agro Show 2011 największa w Polsce wystawa rolnicza na otwartej przestrzeni. Sekretariat Regionalny KSOW przy współpracy z Izbą Rolniczą Województwa Łódzkiego w dniu 25 września zorganizował wyjazd na przedmiotową wystawę dla 80 rolników z terenu Województwa. Wyjazd studyjny do Francji W terminie 5 10.09.2011 r., został zorganizowany wyjazd do Francji na temat promocji ekologicznej produkcji rolnej i pozyskiwania środków unijnych na ten cel oraz wymiany dobrych praktyk i doświadczeń w tym zakresie dla rolników z gospodarstw ekologicznych w województwie łódzkim. Grupa odwiedziła Valence w departamencie Drome. Głównym punktem harmonogramu była wizyta na Międzynarodowych Targach Tech&Bio. W ramach wyjazdu przeprowadzone zostały także dwa spotkania z przedstawicielami miejscowych instytucji, działających na rzecz rolnictwa we Francji. Uczestnicy odwiedzili również 3 francuskie farmy ekologiczne: gospodarstwo zajmujące się ekologiczną produkcją jaj, ogromną, ponad stuhektarową farmę z różnymi profilami ekologicznej produkcji oraz farmę Les Amanins, stworzoną z miłości do ekologii. Wyjazd zaktywizował łódzkich gospodarzy ekologicznych, zachęcił ich do położenia jeszcze większego nacisku na kwestie promocji ekologicznej żywności, z jeszcze większym zapałem mówili o chęci zwrócenia na ten problem uwagi polskich władz. Wyjazd studyjny do Austrii i Włoch Był to wyjazd dotyczący zakresu funkcjonowania grup producentów rolnych, systemu doradztwa rolniczego, wykorzystania środków unijnych na rozwój produkcji rolnej, promocji produktów regionalnych oraz zaangażowania w produkcję z wykorzystaniem OZE, dla grupy rolników z terenu Województwa. Odbył się w dniach 24-29 października 2011 r. Tematy przewodnie wyjazdu to funkcjonowanie grup producentów rolnych, system doradztwa rolniczego, wykorzystanie środków unijnych na rozwój produkcji rolnej oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Austrii i Włoszech. Nie zabrakło także spotkań z przedstawicielami władz lokalnych odpowiedzialnych za rozdysponowanie środków unijnych na rolnictwo. W perspektywie celów wyznaczonych przez Politykę energetyczną Polski do 2030, w której zapisano wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w jej finalnym zużyciu o 15 %, niezwykle cennym doświadczeniem było odwiedzenie biogazowni w Austrii. Ogromne zainteresowanie wywołały także wizyty w gospodarstwach rolnych zajmujących się zarówno produkcją roślinną jak i zwierzęcą. Rolnicy zgodnie twierdzili, iż wiele z zastosowanych w nich udogodnień i nowoczesnych technologii będą chcieli wprowadzić w swoich gospodarstwach. Wyjazd studyjny do województwa lubelskiego i obwodu lwowskiego Był to wyjazd zorganizowany dla producentów rolnych na temat: Powstawanie i funkcjonowanie grup producentów rolnych oraz wymiany dobrych praktyk i doświadczeń między nimi dla przedstawicieli grup producentów rolnych z terenu Województwa, w terminie 26 29.10.2011 r. dzięki inicjatywie Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa Łódzkiego oraz Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu. Grupa przedstawicieli jednostek samorządu 249

terytorialnego, producentów rolnych oraz rolników z terenu naszego Województwa uczestniczyła w wyjeździe studyjnym do województwa lubelskiego i obwodu lwowskiego na Ukrainie. Podczas kolejnych dni wyjazdu, uczestnicy zgłębiali swoją wiedzę w zakresie funkcjonowania grup producentów rolnych, systemem doradztwa rolniczego, wykorzystania środków unijnych na rozwój produkcji rolnej, wymieniali się doświadczeniami i dobrymi praktykami w tym zakresie. Zainteresowanie wzbudzały wizyty w siedzibach funkcjonujących na terenie województwa lubelskiego grup producentów rolnych oraz producentów owoców i warzyw. Trzeciego dnia wyjazdu uczestnicy udali się do obwodu lwowskiego, gdzie spotkali się z przedstawicielami władz samorządowych oraz przedsiębiorcami z branży przetwórstwa owocowo-warzywnego. Była to doskonała okazja do podpatrzenia technik i rozwiązań wrażanych przez naszych sąsiadów, wymiany poglądów i dyskusji w zakresie produkcji rolnej. Wyjazd studyjny do Szwecji W terminie 23 25 listopada 2011 r. zorganizowano wyjazd na temat odnawialnych źródeł energii dla grupy przedstawicieli z Województwa. Szwecja, na obecną chwilę,ma największy w Unii Europejskiej udział energii odnawialnej w krajowym bilansie produkcji ponad 30 %. W okresie 30 lat udział paliw kopalnianych w wytwarzaniu ciepła sieciowego spadła z 87 do 9 %. W tej chwili najwięcej ciepła, bo aż 48 % powstaje z biomasy, czyli odpadów rolniczych, leśnych i roślin energetycznych. Dane te są imponujące i dlatego właśnie ten kraj wybrano na cel wizyty. Delegacja z Województwa uczestniczyła w Szwecji w wielu wizytacjach i spotkaniach. Oczyszczalnia ścieków w Sztokholmie, zajezdnia i stacja benzynowa dla autobusów napędzanych biogazem w Linköping, biogazowania oraz wizyta w zakładzie spalania odpadów to z tych miejsc uczestnicy wynieśli doświadczenia, które będą przekładać na krajowy grunt. Wyjazd studyjny do Tulln w Austrii W dniach 5 8 grudnia 2011 r. został zorganizowany wyjazd studyjny na temat: Polityka energetyczna Polski wykorzystanie biogazu jako alternatywnego źródła energii dla studentów z Politechniki Łódzkiej. Jednym z najważniejszych celów wyznaczonych przez Politykę energetyczną Polski do 2030 r., w której zapisano wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii do 15 procent, a na rynku paliw transportowych do 2020 r., o 10 procent, jest budowanie biogazowni. Badania nad rolą biogazowi i oszczędności, jakie niesie w finalnym zużyciu prowadzi Politechnika Łódzka. W ramach współpracy z uczelnią Sekretariat Regionalny KSOW Województwa zorganizował wyjazd do Tulln w Austrii dla grupy zajmującej się badaniami. Na University Of Natural Resources And Life Sciences, uczestnicy mieli okazję skonfrontować wyniki swoich pomiarów, wyników doświadczeń w Łodzi z tymi w Tulln, a także wysłuchać wykładów poświęconych metodom badawczym. Podczas wizyty w laboratoriach w biogazowniach naukowcy zapoznali się z przebiegiem i organizacją prac badawczych i analiz. Wyjazd studyjny do Berlina W dniach 10 13 marca 2011 r. został zorganizowany wyjazd studyjny do koncernu Viessmann Werke Berlin GmbH & Co KG oraz na Międzynarodowe Targi Turystyczne ITB w Berlinie. Był to wyjazd dla przedstawicieli lokalnych grup działania z Województwa. Podczas wizyty w siedzibie koncernu firmy Viessmann, odbywającej się drugiego dnia wyjazdu, uczestnicy zdobyli informacje dotyczące stosowania 250

nowoczesnych technologii wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Uczestnicy zwiedzili hale produkcyjne koncernu, gdzie dokładniej mogli przyjrzeć się nowoczesnym technikom stosowanym przez firmę Viessmann. Energetyka odnawialna jest przedsięwzięciem niezwykle przyszłościowym, stanowiącym alternatywę dla dotychczas stosowanych źródeł konwencjonalnych. Grupa uczestniczyła także w międzynarodowych targach turystycznych ITB odbywających się w Berlinie. Jest to jedna z największych imprez branży turystycznej, gdzie można zapoznać się z ofertą biur podróży z całego świata. Wyjazd studyjny do Małopolskiej Sieci LGD Wyjazd studyjny do Małopolskiej Sieci LGD został zorganizowany w celu wymiany doświadczeń dla przedstawicieli lokalnych grup działania z Województwa, w terminie 30 czerwca 01 lipca 2011 r. Wyjazd rozpoczął się od uczestnictwa w konferencji pod nazwą Kapitał ludzki i społeczny a jakość życia na obszarach wiejskich Małopolski na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie. Zapewniono także grupie spotkania z przedstawicielami małopolskiej sieci. Przedmiotowe spotkania przebiegały na wymienianie doświadczeń w zakresie tworzenia sieci, prezentacji realizowanych projektów oraz rozmowach o przyszłej współpracy. Doświadczenia małopolskiej sieci LGD sięgają roku 2007. Przeszła ona drogę od organizacji nieformalnej do formalnej, stąd czerpanie wiedzy z jej doświadczeń wydaje się być bardzo cenne. Uzyskanie informacji jak uniknąć przeszkód i jak rozwiązywać problemy, które mogą wystąpić w czasie formalizacji sieci okazują się bardzo przydatne. Wyjazd studyjny do województwa lubelskiego Był to wyjazd na temat: Wykorzystanie środków Unii Europejskiej na rozwój polskiego pszczelarstwa i przemysłu przetwórczego, dla grupy pszczelarzy z terenu Województwa, w terminie 6 9 września 2011 roku. Podczas wyjazdu zwiedzono m. in. Pasiekę Zarodową im. Aleksandra Stasińskiego w Kocierzowych oraz wysłuchano wykładu pana Czesława Koprysa nt. hodowli matek pszczelich na własne potrzeby oraz tworzenia odkładów jako elementu nowoczesnej gospodarki pasiecznej. Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie pan dr Marek Chmielewski omówił sytuację w zakresie wsparcia pszczelarstwa w Polsce i w Unii Europejskiej. Grupa wizytowała również w spółdzielni APIS, która zajmuje się produkcją miodów pitnych. Trzeciego dnia pobytu pszczelarze odwiedzili jedyną w Europie szkołę przygotowującą do tego zawodu Technikum Pszczelarskie im. Tadeusza i Zofii Wawrynów w Pszczelej Woli. Wykładowcy, którzy poświęcili czas uczestnikom, oprowadzili ich po laboratorium, pasiece i całym terenie szkoły. Ostatniego dnia uczestnicy wyjazdu zostali zaproszeni do Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach. Emisja programu Wakacje pod Gruszą w Radiu Łódź. Ze środków Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa został pokryty koszt produkcji i emisji 6 odcinków audycji oraz 20 zapowiedzi każdego odcinka. Odcinki obejmowały między innymi spotkania ze specjalistami oraz prezentację gospodarstw agroturystycznych, biorących udział w konkursie Złota Grusza. Audycja miała być cyklicznym poradnikiem i regionalnym informatorem dla słuchaczy. 251

Tradycją regionu malowane. Program został zrealizowany przy współpracy z TVP, poświęcony był tradycji i kulturze Województwa. Tematem przewodnim była promocja tradycyjnych zawodów, regionalnych produktów i potraw, zespołów folklorystycznych, itd. W roku 2011 wyemitowano łącznie 20 odcinków programu. Program PROWincja na plus Jest to program poświęcony operacjom zrealizowanym na terenie Województwa przy wsparciu środków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. W każdym z 20 odcinków odwiedzano inną gminę, która skorzystała z funduszy Unii Europejskiej, budując nowe oczyszczalnie ścieków, chodniki, kanalizację, świetlice wiejskie, ośrodki sportowe oraz wiele innych nowoczesnych inwestycji. Założeniem tego programu jest pokazanie poprawy warunków życia mieszkańców gmin wiejskich. Szkolenie pn.: Lider w akcji prognozy dla LEADER 2014 2020 oraz wsparcie współpracy między Lokalnymi Grupami Działania Szkolenie odbyło się w terminie 11-12 października 2011 r. w Kleszczowie. Brało w nim udział 40 przedstawicieli lokalnych grup działania z Województwa. Podczas pierwszej części szkolenia, dotyczącej prognoz dla programu LEADER uczestnicy mieli okazję zapoznać się z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi funkcjonowania sieci regionalnych LGD. Kolejna część szkolenia obejmowała wykład i ćwiczenia dotyczące tematu Rola i funkcje lidera w grupie, zasada współdziałania i współzależności, rola kompetencji we współpracy, zarządzanie poprzez misję jako proces jednoczący ludzi wokół wspólnego interesu oraz Poczucie własnej wartości, budowanie zdrowej pewności siebie, proaktywność, podanie metod doskonalenia w sobie i w innych cech niezbędnych w skutecznej pracy zespołowej z naciskiem na budowanie odpowiedzialności członków zespołu. Następnie uczestnicy pracowali w podgrupach wykonując ćwiczenia aktywizujące oraz pracowano nad ustaleniem wspólnych zasad i celów działania dla sieci. Szkolenie dla LGD pn. Zmiany we wdrażaniu osi 4 LEADER w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Zostało zorganizowane dla 43-osobowej grupy przedstawicieli Lokalnych Grup Działania z Województwa w dniach 7 8 listopada 2011 r. w Osjakowie. Szkolenie ze zmian we wdrażaniu osi 4 Leader było kolejnym przedsięwzięciem Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa. Szkolenie pn. Zmiany we wdrażaniu osi 4 LEADER w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich dotyczyło nowych zasad prawidłowego funkcjonowania organu decyzyjnego, których omówienie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania LGD, np. procedury wyboru operacji przeznaczonych do realizacji wraz z dokumentacją, kryteria, głosowania, odwołania oraz zmiany w rozporządzeniach Rady WE. Pierwszego dnia szkolenia omówiono najważniejsze problemy w działalności lokalnych grup, ustalenia organów kontrolnych i audytowych, monitoring 252

i ewaluację lokalnych strategii rozwoju a także zmiany przepisów legislacyjnych dotyczących funkcjonowania LGD. Drugiego dnia szkolenia uczestnicy wysłuchali prelekcji na temat zasad przepływu informacji pomiędzy LGD, Samorządem Województwa oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ponadto omówiono szczegółowe zapisy w umowach o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii rozwoju oraz w sprawie przyznania pomocy w ramach Funkcjonowania LGD. Szkolenie dla LGD z terenu woj. łódzkiego pn. Tworzenie i ewaluacja wskaźników zawartych w Lokalnych Strategiach Rozwoju Zorganizowane w dniach 11-12 stycznia 2011 r. szkolenie miało na celu przygotowanie przedstawicieli LGD do ewaluacji wskaźników w lokalnych strategiach rozwoju. Przeprowadzili je pracownicy CDR w Krakowie w oparciu o opracowany na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi "Podręcznik tworzenia i ewaluacji wskaźników w lokalnych strategiach rozwoju". Po części teoretycznej dotyczącej zagadnienia budowania wskaźników, uczestnicy szkolenia zostali podzieleni na grupy, by w mniejszym składzie pracować nad konkretnymi przypadkami. Każda z grup opracowywała wskaźniki dla innej strategii. Przeprowadzone zostały także analizy celów oraz przedsięwzięć, jakie te strategie zawierały. Na zakończenie szkolenia, każda z grup zaprezentowała owoce swojej pracy. Szkolenie z zakresu przygotowania i realizacji projektów współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej w ramach osi 4 Leader PROW 2007-2013. W dniach 30 lipca -01 sierpnia 2011 r. CDR Oddział w Krakowie gościł przedstawicieli Lokalnych Grup Działania z regionu łódzkiego. Na zlecenie Sekretariatu Regionalnego KSOW ośrodek przygotował szkolenie z zakresu przygotowania i realizacji projektów współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej w ramach osi 4 Leader PROW 2007-2013. Uczestnicy wyjazdu na pogłębili wiedzę teoretyczną z przedmiotowego zagadnienia, ale także praktyczną na zajęciach warsztatowych. Podczas szkolenia zostały omówione przepisy prawne regulujące przedmiotową formę aktywności lokalnych grup działania. Drugiego dnia łódzcy liderzy wybrali się na Orawę (Zubrzyca Górna), gdzie odbyło się spotkanie z przedstawicielami lokalnych grup działania województwa małopolskiego realizującymi projekty współpracy. Uczestnicy mieli okazję wziąć udział w jarmarku Produkt lokalny szansą regionu. Impreza jest częścią projektu współpracy, który ma na celu zwiększenie świadomości mieszkańców i rolników w zakresie promocji i nowych kanałów dystrybucji swoich produktów poprzez odpowiednie wydarzenia promocyjne. Organizacja wyjazdu szkoleniowego dla Kół Gospodyń Wiejskich Województwa Wyjazd miał miejsce w terminie: 03 04 października 2011 r., w Kielcach pod nazwą: Koło Gospodyń Wiejskich jako stowarzyszenie prowadzące działalność gospodarczą. Spotkanie poświęcone było możliwości rejestracji kół jako stowarzyszeń. Taka sytuacja otwiera gospodyniom możliwość prowadzenia działalności gospodarczej i pozyskiwania funduszy unijnych na realizację swoich przedsięwzięć. Pierwszego dnia zostały omówione następujące zagadnienia formalno prawne aspekty działalności KGW; rejestracja KGW jako stowarzyszenia; prowadzenie działalności gospodarczej przez KGW oraz źródła pozyskiwania finansowania zewnętrznego przez KGW, ze szczególnym uwzględnieniem środków pozostających w dyspozycji lokalnych grup działania w ramach osi IV Leader PROW 2007-2013, procedury i zasady oceny wniosków o przyznanie pomocy w ramach 253

małych projektów; wprowadzenie do tematyki ginących zawodów na obszarach wiejskich. Drugiego dnia organizatorzy szkolenia zaproponowali ćwiczenia z rękodzieła jako jednej z możliwości prowadzenia działalności zarobkowej. W Parku Etnograficznym w Tokarni gospodynie mogły sprawdzić swoje zdolności w garncarstwie i wykonywaniu ozdób z bibuły. Dzięki szkoleniu członkinie kół gospodyń wiejskich z Województwa zdobyły praktyczną wiedzę z zakresu funkcjonowania stowarzyszeń oraz umiejętności wykonywania ozdób. Spotkanie umożliwiło uczestniczkom wymianę doświadczeń i nawiązanie wzajemnych kontaktów, pomocnych w dalszej działalności. Kobiety z różnych obszarów Województwa zintegrowały się, dzięki czemu będą mogły wspólnie aktywnie działać na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Jarmark Wojewódzki 8 Jarmark Wojewódzki Mixer Regionalny Łódzkie 2011 odbył się w dniach 2-4 września 2011 r., przy Współpracy Departamentu Promocji i Współpracy Zagranicznej Urzędu oraz Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa. Jarmark Wojewódzki to coroczne święto różnorodności Łódzkiego, jego kultury i tradycji. Przez trzy dni ulica Piotrkowska w Łodzi była witryną i wizytówką całego województwa. Tegoroczny Jarmark zgromadził kilkuset wystawców, w tym gminy, powiaty, lokalne grupy działania, przedsiębiorców i wytwórców z całego regionu łódzkiego. Rynkiem docelowym Jarmarku był ogół mieszkańców Województwa, bez względu na wiek, płeć oraz wykształcenie. Na odwiedzających czekały degustacje potraw regionalnych, występy zespołów ludowych, prezentacje wystawców, jarmark produktów regionalnych i rękodzieła ludowego. Każdy odwiedzający mógł znaleźć coś dla siebie w ramach pięciu stref tematycznych: kulinarnej, unijnej, sportu, kultury i folkloru, turystyki i rekreacji. W celu rozpropagowania informacji o imprezie oraz dotarcia do jak najszerszego grona odbiorów, Samorząd Województwa podjął współpracę z Oddziałem Prasy Łódzkiej Spółki AGORA na realizację usług promocyjno informacyjnych, których celem było zachęcenie mieszkańców regionu łódzkiego do udziału w imprezie masowej oraz zapoznania się z produktami regionalnymi i dziedzictwem kulturowym Łódzkiego. Warsztaty Produktów Regionalnych i Tradycyjnych Smaki Ziemi Łódzkiej Warsztaty odbyły się w dniu 18 czerwca 2011r. Uczestniczyły w nich lokalne grupy działania, koła gospodyń wiejskich oraz zespoły ludowe i mieszkańcy Województwa. Uczestnicy warsztatów dzięki stoisku Departamentu Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich pozyskali niezbędną wiedzę z zakresu wytwarzania oraz procedur rejestracji produktu tradycyjnego i regionalnego, możliwości pozyskania środków unijnych na pozarolniczą działalność gospodarczą oraz informacje o inicjatywach podejmowanych przez SR KSOW Województwa w zakresie promocji produktów tradycyjnych. Podczas wydarzenia jednym z głównych punktów programu były zmagania zespołów folklorystycznych, które walczyły o statuetkę folknuty. Kapituła konkursowa spośród 34 zespołów wybrała i nagrodziła 3: Zespół Pieśni i Tańca Wiśniowa Góra, Dziecięcy Zespół Folklorystyczny Kuniczanka i Kapelę Ludową Gminnego Ośrodka Kultury w Czastarach. Również Koła Gospodyń Wiejskich brały udział w zmaganiach zgłaszały potrawy lokalne do konkursu Smaczne Łódzkie. Nagrodzono Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Trębaczew (LGD Kraina Wielkiego Łuku Warty), Koło Gospodyń Wiejskich Karolinów (LGD Tradycja, Kultura, Rozwój) oraz Koło Atra (LGD Dolina Pilicy) 254

DEPARTAMENT KULTURY I EDUKACJI w zakresie kultury: Samorządowi Województwa podlega 7 instytucji kultury. Uchwałami Zarządu WŁ podjęto następujące decyzje: Teatr Wielki w Łodzi Powierzono z dniem 16 lipca 2011 r. Panu Wojciechowi Nowickiemu zarządzanie Teatrem Wielkim w Łodzi na okres od dnia 16 lipca 2011 r. do dnia 15 lipca 2015 r. na podstawie zawartej z nim umowy kontraktu menedżerskiego. Umowę kontrakt menedżerski o zarządzanie tą Instytucją Kultury Zarząd WŁ zawarł w dniu 28 czerwca 2011 r.. W dniu 1 grudnia 2011 r. aneksowano umowę - kontrakt menedżerski z uwagi na zmiany organizacyjne zaproponowane przez Dyrektora Naczelnego. Dokonano zmiany Statutu Teatru Wielkiego w Łodzi w celu wyeliminowania niezgodności z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Pozytywnie zaopiniowano zmiany w Regulaminie Organizacyjnym Teatru dotyczące zamiany stanowiska zastępcy dyrektora ds. muzycznych na zastępcę dyrektora ds. artystycznych oraz wynikające z tego zdefiniowanie kompetencji zastępcy dyrektora ds. artystycznych, a także zmiany dotyczące możliwości powoływania przez dyrektora Teatru Wielkiego w Łodzi doraźnych struktur organizacyjnych. W związku z powyższym: - wyrażono zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z zastępcą dyrektora ds. muzycznych Teatru Wielkiego w Łodzi Panem Tadeuszem Kozłowskim. - zaakceptowano kandydaturę Pana Waldemara Zawodzińskiego na stanowisko Zastępcy Dyrektora ds. Artystycznych. - dokonano również zmiany Statutu Teatru Wielkiego w Łodzi pod kątem kadry zarządczej, wprowadzono zapis: Dyrektor Naczelny kieruje działalnością Teatru przy pomocy zastępców, w liczbie do 4 stanowisk oraz głównego księgowego oraz ujednolicono tekst statutu. Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina w Łodzi Dokonano zmiany Statutu Filharmonii Łódzkiej w celu wyeliminowania niezgodności z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Pozytywnie zaopiniowano zmiany w Regulaminie Organizacyjnym, w którym rozdzielono stanowiska dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii. W związku z powyższym cofnięto powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Łódzkiej Panu Lechowi Dzierżanowskiemu oraz powierzono pełnienie obowiązków dyrektora artystycznego i ustalono wynagrodzenie Panu Lechowi Dzierżanowskiemu. Powierzono pełnienie obowiązków dyrektora naczelnego Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina w Łodzi i ustalono wynagrodzenie Panu Tomaszowi Bębnowi, dotychczasowemu zastępcy dyrektora ds. rozwoju. 255

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi Dokonano zmiany Statutów w celu wyeliminowania niezgodności z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Łódzki Dom Kultury Dokonano zmiany Statutu ŁDK, które odzwierciedlają zmiany w obszarze działalności ŁDK - koncentracji zadań ŁDK na oddziaływanie w regionie. Decyzją Zarządu WŁ przyznano 6 nagród rocznych dla dyrektorów instytucji kultury: - Nagrodę roczną dla Dyrektora Naczelnego Teatru Wielkiego w Łodzi - Uchwała Nr 986/11 z dnia 1 lipca 2011 r. - Nagrodę roczną dla Dyrektora Naczelnego Teatru im. S. Jaracza - Uchwała Nr 1346/11 z dnia 22 sierpnia 2011 r. - Nagrodę roczną dla Dyrektora Artystycznego Teatru im. S. Jaracza - Uchwała Nr 1347/11 z dnia 22 sierpnia 2011 r. - Nagrodę roczną dla Dyrektora Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego - Uchwała Nr 1349/11 z dnia 22 sierpnia 2011 r. - Nagrodę roczną dla Dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego - Uchwała Nr 1348/11 z dnia 22 sierpnia 2011 r. - Nagrodę roczną dla Dyrektora Łódzkiego Domu Kultury - Uchwała Nr 1345/11 z dnia 22 sierpnia 2011 r. Przeprowadzono 5 kontroli w podległych instytucjach kultury: - Teatr Wielki w Łodzi kontynuacja i zakończenie kontroli pn. Obsada premier Teatru Wielkiego w Łodzi w sezonie 2009/2010. - Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi kontrola planowa pn. Kontrola merytoryczna i finansowa I Międzynarodowego Festiwalu Klasyki Światowej Nowa Klasyka Europy w 2010 r. - Muzeum Sztuki w Łodzi kontrola doraźna w zakresie realizacji zadania inwestycyjnego pn. Dotacja na udział własny instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej (Muzeum Sztuki w Łodzi) Modernizacja Rezydencji Księży Młyn Umowa nr KE.III.-17/2011 z dn. 16.05.2011 r. - Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne kontrola planowa pn. Weryfikacja prawidłowości realizacji zadania inwestycyjnego Tum perła romańskiego szlaku. - Łódzki Dom Kultury kontrola doraźna pn. Zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych w Łódzkim Domu Kultury. Prowadzono bieżący monitoring działalności instytucji kultury podległych Samorządowi Województwa, poprzez sprawozdawczość kwartalną w zakresie realizacji budżetu zadaniowego, bieżącą korespondencję, aktualizację Rejestrów Instytucji Kultury. Po każdym kwartale na posiedzeniu Zarządu WŁ, prezentowana była informacja z wykonania planów merytoryczno-finansowych instytucji kultury. Po otrzymaniu sprawozdań rocznych od instytucji planowane jest przedstawienie Zarządowi WŁ podobnej informacji, z całościowego wykonania planów za 2011 r. 256

W roku 2011 Samorząd Województwa przeznaczył na działalność bieżącą instytucji kultury kwotę w wysokości 78.811.846 zł. Na inwestycje przeznaczono kwotę 7.084.626 zł. Poniżej zaprezentowano szczegółowy podział środków. Teatr Wielki w Łodzi Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 26.754.469 zł. z czego : - w wysokości 300.000 zł na pokrycie kosztów XXI Łódzkich Spotkań Baletowych - realizacja premiery spektaklu baletowego pt.: Spotkania w dwóch niespełnionych aktach" (środki finansowe otrzymane z budżetu Miasta Łodzi); - w wysokości 2.500.000 zł na pokrycie kosztów realizacji Międzynarodowego Festiwalu pn.: "XXI Łódzkie Spotkania Baletowe 2011". Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 2.175.717 zł, w tym na realizację zadań inwestycyjnych pn.: - Zakup instrumentów muzycznych (Teatr Wielki w Łodzi) 300.000 zł; - Dotacja na udział własny instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej (Teatr Wielki w Łodzi) - Poprawa infrastruktury budynków Teatru Wielkiego w Łodzi - 585.212 zł; - Dotacja na udział własny dla Teatru Wielkiego w Łodzi na realizację zadania pn.: "Poprawa infrastruktury budynków Teatru Wielkiego w Łodzi" w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 - koszty niekwalifikowane projektu 649.834 zł. Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą. wyniosła 10.345.352 zł. Ponadto, zgodnie z uchwałami Zarządu WŁ, dokonano zwiększenia dotacji na działalność bieżącą - w wysokości 47.384 zł na pokrycie kosztów zadania pn.: Prezentacja spektaklu Niżyński w Moskwie realizowanego w ramach programu Polska Prezydencja 2011; - w wysokości 100.000 zł na pokrycie kosztów premiery pn.: Kaskada w ramach Festiwalu Łódź Czterech Kultur. Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 180.000 z, w tym na realizację zadań pn.: - Zakupy inwestycyjne (Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi) 100.000 zł; - Modernizacja budynków i pomieszczeń Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi 80.000 zł. - 257

Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 15.612.674 zł. w tym: - na pokrycie kosztów organizacji XII Wędrownego Festiwalu pn.: "Kolory Polski" 300.00 zł. - w wysokości 10.000 zł na pokrycie kosztów współorganizacji Gali Caritas dla osób niepełnosprawnych; - w wysokości 60.000 zł na pokrycie kosztów współorganizacji festiwalu Targowa Street Film&Music Festiwal; - w wysokości 150.000 zł na realizację koncertu oratoryjnego w rocznicę pontyfikatu śp. Papieża Jana Pawła II; - w wysokości 100.000 zł na pokrycie kosztów organizacji Inauguracji Sezonu Kulturalnego 2011/2012 w Województwie Łódzkim. Dotacja na wydatki majątkowe wyniosła 250.401 zł, w tym na realizację zadań inwestycyjnych pn.: - Zakup instrumentów muzycznych 180.000 zł; - Dotacja na udział własny dla instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej - Wykonanie i montaż organów 43.587 zł; - Zakup oprogramowania do sprzedaży biletów na koncerty w kasie biletowej i w Internecie 26.814 zł. Muzeum Sztuki w Łodzi Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 7.146.534 zł. Ponadto, dokonano zwiększenia dotacji z przeznaczeniem na pokrycie kosztów realizacji projektów rocznicowych z cyklu Ekonomia daru 273.000 zł. oraz przekazano środki finansowe w wysokości 45.000 zł na realizację zadania pn.: Konserwacja starodruków i muzealiów w Muzeum Sztuki w Łodzi. Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 2.369.880 zł, w tym na realizację zadań inwestycyjnych pn.: - Dotacja na udział własny dla instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej - Modernizacja Rezydencji "Księży Młyn" - 770.138 zł; - Dotacja na udział własny dla instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej Rewitalizacja obiektu mieszczącego siedzibę główną Muzeum Sztuki w Łodzi przy ul. Więckowskiego 36 - Pałac (budynek A) - 509.742 zł - Zakup dzieł sztuki - 200.000 zł; - Zakup wyposażenia służącego działalności kulturalnej i edukacyjnej w zakresie kultury przez Muzeum Sztuki w Łodzi 740.000 zł; - Rewitalizacja ogrodzenia budynku Muzeum Sztuki w Łodzi przy ul. Więckowskiego 36-150.000 zł. Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 4.478.916 zł. z przeznaczeniem na: 258

- przeprowadzenia działań niezbędnych do realizacji zadania pn.: Tum - perła romańskiego szlaku 400.000 zł. - pokrycie kosztów organizacji obchodów 80-lecia istnienia Muzeum 150.000 zł. Ponadto, dokonano zwiększenia dotacji na pokrycie kosztów przygotowania programu zarządzania instytucją 62.730 zł. Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 904.598 zł, w tym na realizację zadań inwestycyjnych pn.: - Modernizacja pomieszczeń i budynków Muzeum 181.198 zł; - Tum - perła romańskiego szlaku 600.000 zł; - Zakup samochodu osobowego Muzeum 123.400 zł. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 5.090.414 zł. Ponadto, dokonano zwiększenia dotacji : - w wysokości 16.552 zł z przeznaczeniem na zakup kas rejestrujących wraz z oprogramowaniem; - w wysokości 144.000 zł na pokrycie kosztów związanych z poszerzeniem oferty kulturalno edukacyjnej; - w wysokości 45.000 zł z przeznaczeniem na zakup zbiorów specjalnych. Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 1.046.030 zł, w tym na realizację zadania inwestycyjnego pn.: - Modernizacja pomieszczeń w budynkach "A", "B" i "C" Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi - 1.046.030 zł. Łódzki Dom Kultury Dotacja z budżetu Województwa na działalność bieżącą wyniosła 4.474.685 zł. z przeznaczeniem - na pokrycie kosztów realizacji Regionalnego Kongresu Kultury 2011 205.136 zł. Dotacja z budżetu Województwa na wydatki majątkowe wyniosła 158.000 zł, w tym na realizację zadania inwestycyjnego pn.: - Dotacja na udział własny dla instytucji kultury realizujących zadania inwestycyjne przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej - Przebudowa wnętrz Łódzkiego Domu Kultury obejmująca Salę Kolumnową wraz z pomieszczeniami przyległymi w celu umożliwienia rozwijania i kształtowania kulturowej tożsamości regionu 158.000 zł. 259

Przyznawanie nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości, upowszechniania i ochrony jej dóbr W 2011 roku zostały przyznane nagrody w imieniu Marszałka WŁ za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury oraz szczególne zaangażowanie w pracę na rzecz kultury zgodnie z Uchwałą Nr 501/09 Zarządu WŁ z dnia 08 kwietnia 2009 r., na łączną kwotę w wysokości 69 000,00 zł. W roku 2011 sytuacja w zakresie przyznawania nagród Marszałka WŁ przedstawiała się następująco: Liczba złożonych wniosków Nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego w 2011 r. Ogólna suma środków w Liczba wniosków budżecie rozpatrzonych przeznaczona na pozytywnie Nagrody (w zł) Łączna kwota przyznanych Nagród (w zł) 32 24 80 000 69 000 Przygotowywanie i opiniowanie wniosków w sprawie odznaczeń resortowych Na podstawie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z dnia 25 października 1991 r. (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123) oraz stosownych rozporządzeń. Szczegółowy wykaz danych zawiera zamieszczona poniżej tabela. Wnioskowanie w sprawie odznaczeń i wyróżnień przyznawanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Liczba przyznanych medali Zasłużony kulturze Gloria Artis Odznaka honorowa "Zasłużony dla kultury polskiej" Dyplom Medal złoty Liczba złożonych wniosków Medal srebr ny Medal brąz. Medal złoty Liczba wniosków rozpatrzonych pozytywnie Medal srebrn y Medal brąz. Liczba złożony ch wniosk ów Liczba wniosków rozpatrzon ych pozytywni e Liczba złożony ch wnioskó w Liczba wnioskó w rozpatrz onych pozytyw nie 0 0 3 0 0 1 14 10* 4 3 *Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w jednym przypadku podjął decyzję o przyznaniu DYPLOMU zamiast wnioskowanej Odznaki honorowej "Zasłużony dla kultury polskiej" 260

Opiniowanie wniosków w sprawie objęcia patronatem Marszałka WŁ wydarzeń z zakresu kultury W ramach współpracy z Kancelarią Marszałka, Departament Kultury i Edukacji opiniuje pod względem merytorycznym wnioski w sprawie objęcia patronatem Marszałka WŁ wydarzeń z zakresu kultury. W 2011 roku Departament wydał 11 opinii w tym 10 pozytywnych i 1 negatywną. Przyznawanie stypendiów artystycznych Marszałka Województwa Łódzkiego za szczególne osiągnięcia artystyczne W 2011 r. Departament Kultury i Edukacji koordynował zapoczątkowany w 2008 roku proces przyznawania stypendiów artystycznych Marszałka WŁ za szczególne osiągnięcia artystyczne. Była to już szósta edycja konkursu, która przyniosła kolejne istotne zmiany w regulaminie przyznawania stypendiów. Najważniejsza z nich polegała na przyznawaniu stypendiów w dwóch kategoriach: - kategorii uczeń na realizację indywidualnego planu rozwoju kariery artystycznej, - kategorii młody twórca na realizację projektu artystycznego, rozumianego jako nowe dzieło, mające swoje źródło w indywidualnej kreatywności i talencie kandydata o stypendium. Stypendium artystyczne w kategorii uczeń mogło być przyznane uczniom szkół artystycznych: podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, studentom wyższych uczelni artystycznych; - którzy mieszkają na terenie Województwa lub siedziba szkoły, do której uczęszczają, znajduje się na terenie Województwa - oraz, których średnia ocen z przedmiotów artystycznych, w roku szkolnym bądź akademickim poprzedzającym rok składania wniosku o stypendium, wynosiła co najmniej: 4,5 - w przypadku uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 4,0 - w przypadku studentów wyższych uczelni. Stypendium artystyczne w kategorii młody twórca mogło być przyznane osobie pełnoletniej, będącej uczniem lub studentem, która w momencie składania wniosku o stypendium nie ukończyła 35 roku życia, posiadająca znaczące osiągnięcia w zakresie twórczości artystycznej. Stypendia miały charakter pieniężny, przyznane były jednorazowo wysokości: w kategorii młody twórca do 17 000, w kategorii uczeń od 2 000 do 10 000. (stypendium przyznawane było na okres 12 miesięcy od stycznia do grudnia) Edycja konkursu w 2011 r. została przeprowadzona w oparciu o regulamin przyjęty Uchwałą Nr II/40/10 Sejmiku WŁ z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie: ustanowienia stypendiów artystycznych Marszałka WŁ. W roku ubiegłym zabezpieczono w budżecie Województwa na powyższy cel 150 000,00 zł. 261

Proces oceny wniosków przedstawia poniższa tabela. Stypendia artystyczne Marszałka Województwa Łódzkiego za szczególne osiągnięcia artystyczne Etap 1: Składanie ofert Liczba wniosków złożonych w naborze 117 w kategorii młody twórca 33 w kategorii uczeń 84 Etap 2: Ocena formalna (Departament Kultury i Edukacji) Liczba wniosków zweryfikowanych pozytywnie 114 w kategorii młody twórca 32 w kategorii uczeń 82 Etap 3: Ocena merytoryczna (Komisja) Liczba przyznanych stypendiów 28 w kategorii młody twórca 25 w kategorii uczeń 3 Kwota przyznanych stypendiów 150 000,00 zł Pozytywną opinię Komisji, łącznie w 2 kategoriach, uzyskało 28 wniosków stypendialnych, które zostały zarekomendowane i Zarząd WŁ. Uchwałą Nr 923/11 z dnia 21 czerwca 2011 r. przyznał stypendia 28 osobom (w tym 17 osobom pełnoletnim i 11 niepełnoletnim). Zestawienie przyznanych stypendiów w ramach poszczególnych kategorii obrazują poniższe tabele. Liczba stypendiów przyznanych w poszczególnych wysokościach Liczba przyznanych Kwota stypendium stypendiów Stypendia: kategoria młody twórca 1 15 000 zł 2 17 000 zł Stypendia: kategoria młody twórca 2 6 500 zł 10 5 000 zł 1 4 500 zł 6 3 500 zł 1 2 500 zł 5 2 000 zł Liczba stypendiów przyznanych w poszczególnych dziedzinach sztuki Dziedzina sztuki Ilość przyznanych stypendiów Stypendia: kategoria młody twórca film 2 262

muzyka 1 Stypendia: kategoria młody twórca muzyka 15 balet 2 sztuki wizualne 5 film 3 Realizacja otwartych konkursów ofert dla organizacji pozarządowych na realizację zadań województwa z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego Na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz.1536 ze zm.), Departament Kultury i Edukacji ogłosił dwa otwarte konkursy ofert dla organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów wymienionych na realizację zadań publicznych w 2011 r. W dniu 29.12.2010 r. na podstawie Uchwały Nr 2070/10 Zarządu WŁ z dnia 29 grudnia 2010 r., został ogłoszony konkurs, zakładający wsparcie realizacji zadania publicznego WŁ w zakresie organizacji festiwali w dziedzinie kultury, sztuki i ochrony dziedzictwa narodowego. Na wsparcie realizacji ww. zadań przeznaczono kwotę 1 300 000 zł. Nabór ofert w konkursie trwał od 29 grudnia 2010 r. do 24 stycznia 2011 r. W odpowiedzi na ogłoszenie, złożono 77 ofert. W 2011 r. oferenci biorący udział w konkursie mieli możliwość uzupełnienia błędów formalnych. Do błędów podlegających jednorazowej poprawie należały: - brak podpisów i pieczątek pod ofertą; - brak załączników (KRS, statut organizacji, sprawozdanie merytoryczne, sprawozdanie finansowe, oświadczenia o braku zobowiązań wobec US i ZUS, umowa partnerska); - błędy rachunkowe w kosztorysie. Do poprawienia ww. błędów zostało wezwanych 45 podmiotów, z których wszystkie uzupełniły wskazane błędy. Negatywnie pod względem formalnym została oceniona jedna oferta, która nie spełniała warunków ogłoszonego konkursu (przedstawione zadanie nie było festiwalem mającym istotne znaczenie dla polskiej i regionalnej kultury i sztuki oraz ich krajowej i zagranicznej promocji). Do oceny merytorycznej zostało zakwalifikowanych 76 ofert, które były oceniane przez komisję konkursową. Szczegółowy opis finansowy ofert złożonych w konkursie przedstawia tabela. 263

Organizacja w kraju i za granicą festiwali mających istotne znaczenie dla polskiej i regionalnej kultury i sztuki oraz ich krajowej i zagranicznej promocji, w tym fundowanie nagród Organizacja w kraju i za granicą festiwali mających istotne znaczenie dla polskiej i regionalnej kultury i sztuki oraz ich krajowej i zagranicznej promocji, w tym fundowanie nagród Planowana wysokość dotacji 1 300 000 zł Liczba ofert złożonych w konkursie 77 Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu 12 654 651,70 zł Kwota wnioskowanej dotacji 5 689 863 zł Liczba ofert zweryfikowanych pozytywnie 76 Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu 12 639 726,70 zł Kwota wnioskowanej dotacji 5 679 863 zł Liczba ofert zweryfikowanych negatywnie 1 Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu 14 925 zł Kwota wnioskowanej dotacji 10 000 zł W dniu 23.02.2011 r. odbyło się posiedzenie komisji konkursowej, która oceniała oferty zgodnie z kryteriami oceny, zawartymi w karcie oceny merytorycznej oferty złożonej na realizację zadania publicznego, stanowiącej załącznik nr 2 do ogłoszenia o otwartym konkursie ofert. Komisja podjęła decyzję o pozytywnym zaopiniowaniu 26 ofert, którym udzielono łącznej dotacji w wysokości 1 300 000 zł. Wykaz zadań pozytywnie zaopiniowanych w konkursie przedstawia poniższa tabela. Lp. Wnioskodawca Nazwa zadania 1 2 3 4 5 6 Stowarzyszenie Kultura Ludowa Regionu Opoczyńskiego Międzynarodowe Stowarzyszenie Promocji Sztuki Choreograficznej im. Sergiusza Diagilewa Stowarzyszenie Miłośników off Kultury SMoK" Łódzkie Towarzystwo Muzyczne im. Karola Szymanowskiego Łódzkie Towarzystwo Muzyczne im. Karola Szymanowskiego Stowarzyszenie Busola dla Artystycznie Uzdolnionych Dzieci" Międzynarodowy Festiwal Folkloru Na Styku Ziemi Łódzkiej, Mazowsza i Małopolski" V Międzynarodowy Konkurs Sztuki Choreograficznej im. Sergiusza Diagilewa Uzyskana liczba punktów Proponowana kwota dotacji 42,00 25 000 zł 42,11 160 000 zł XIV Festiwal Muzyki Filmowej 45,44 50 000 zł XXIV Festiwal Muzyka w Starym Klasztorze" w Łagiewnikach VIII Międzynarodowy Konkurs im. Karola Szymanowskiego Ogólnopolski Festiwal Słowa LICENTIA POETICA 53,00 18 000 zł 53,00 100 000 zł 42,44 24 000 zł 264

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Stowarzyszenie Oświatowo- Edukacyjno- Wychowawcze SOWA Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Łodzi Stowarzyszenie Artystyczno- Edukacyjne CANTORES Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego Ziemi Łęczyckiej w Łęczycy Rawskie Stowarzyszenie Miłośników Gier Fabularnych i Fantastyki TOPORY Stowarzyszenie Twórców Contur Towarzystwo Śpiewacze im. Stanisława Moniuszki Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie Ochotnicza Straż Pożarna w Bolimowie Fundacja Teatr Realistyczny Stowarzyszenie Loża Kulturalna Stare Miasto Stowarzyszenie Magiczna Łódź VI Spotkania Zespołów i Kapel Ludowych na Majówce w Wilkowicach Gmina Rawa Mazowiecka XVI Łódzki Festiwal Chóralny - Cantio Lodziensis II Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Środek Europy VII Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej NOCNIK 2011 i IV OPPT MiniNOCNIK" w Łęczycy Organizacja cyklicznego festiwalu filmów fantastycznych i historycznych 22. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier VII Międzynarodowy Festiwal Chóralny Wschód-Zachód- Zbliżenia Radomsko 2011 IV edycja Festiwalu Miastograf wraz z cyklem wydarzeń towarzyszących odbywających się w miastach regionu I Międzynarodowy Festiwal Rzemiosła Dawnego w Bolimowie Poszukiwanie Alternatywy 2011 Piotrkoff Art Festiwal Międzynarodowy Festiwal Sztuki Iluzji w Łodzi i regionie łódzkim pod hasłem "Festiwal Magiczna Łódź" (XXXIII Kongres Iluzjonistów Łódź 2011) 45,00 10 000 zł 46,67 25 000 zł 42,89 35 000 zł 44,89 20 000 zł 42,44 8 000 zł 42,22 65 000 zł 42,89 20 000 zł 42,22 25 000 zł 42,56 35 000 zł 42,56 30 000 zł 52,00 15 000 zł 42,67 70 000 zł 19 Fundacja Filmowa Se- Se-ma-for Film Festival 43,56 50 000 zł 265

20 21 22 ma-for On Tour 2011 Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Dzielna Fundacja Łódzkie Spotkania Teatralne Fundacja Edukacji Wizualnej Łódzki Festiwal Fotografii 23 Łódź Art Center 24 25 26 Stowarzyszenie Łódź Filmowa Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi Stowarzyszenie "Obywatele Obywatelom" I Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny Opoczno 2011 Spotkania 2011. Festiwal teatru alternatywnego FOTOFESTIWAL 10. Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi V Międzynarodowy Festiwal Designu - Łódź Design 2011 XVI Forum Kina Europejskiego "Cinergia" Edycja Regionalna V Festiwalu "Puls Literatury" Festiwal Uwolnij Kulturę! 45,00 90 000 zł 44,22 40 000 zł 53,33 75 000 zł 55,22 90 000 zł 52,89 180 000 zł 42,44 15 000 zł 42,33 25 000 zł W dniu 3 marca 2011 r. Zarząd WŁ podjął Uchwałę Nr 295/11 w sprawie: rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert oraz udzielenia dotacji z budżetu Województwa na realizację zadania w zakresie organizacji festiwali w dziedzinie kultury, sztuki i ochrony dziedzictwa narodowego w 2011 r. Zarząd WŁ w swojej uchwale przychylił się do rekomendacji komisji konkursowej, przyznając 26 dotacji na łączną kwotę 1 300 000 zł. Umowy na realizację zadań dofinansowanych przez Samorząd Województwa podpisało 25 podmiotów. Z podpisania umowy zrezygnowało Łódzkie Towarzystwo Muzyczne im. Karola Szymanowskiego, które nie podjęło się realizacji VIII Międzynarodowego Konkursu im. Karola Szymanowskiego. Ostatecznie Województwo udzieliło dotacji na kwotę 1 200 000 zł. Wraz z ogłoszeniem konkursu na organizację festiwali, Zarząd WŁ w dniu 29 grudnia 2010 r. podjął Uchwałę Nr 2071/10 w sprawie: ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadań publicznych Województwa Łódzkiego w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Przedmiotem konkursu było wsparcie realizacji 4 rodzajów zadań publicznych: - Upowszechnianie wiedzy i podnoszenie świadomości historycznej mieszkańców województwa łódzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń historycznych związanych z regionem łódzkim (priorytetowo traktowane będą przedsięwzięcia upamiętniające i upowszechniające wiedzę o Bitwie Łódzkiej 1914 r); - Upowszechnianie tradycyjnej kultury regionu łódzkiego; - Upowszechnianie kultury regionu łódzkiego w kraju i za granicą, realizowane wspólnie z artystami i organizacjami kulturalnymi z krajów członkowskich UE i spoza UE (priorytetowo traktowane będą projekty realizowane w ramach programu kulturalnego polskiej prezydencji w radzie 266

Unii Europejskiej, odbywające się w jednej z 10 stolic europejskich: Bruksela, Berlin, Paryż, Londyn, Madryt, Kijów, Mińsk, Moskwa, Pekin, Tokio lub w jednym z polskich centrów prezydentury: Sopot, Gdańsk, Wrocław, Poznań, Kraków, Warszawa); - Promocja i upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie przedsiębiorczości w sektorze kultury. Na wsparcie realizacji ww. zadań przeznaczono kwotę 700 000 zł. Nabór ofert w konkursie trwał od 29 grudnia 2010 r. do 24 stycznia 2011 r. W odpowiedzi na ogłoszenie, złożono 81 ofert. Podobnie jak w konkursie na wsparcie organizacji festiwali, tak i w tym konkursie oferenci mieli możliwość dokonania jednokrotnej poprawki błędów polegających na: - braku podpisów i pieczątek pod ofertą; - braku załączników (KRS, statut organizacji, sprawozdanie merytoryczne, sprawozdanie finansowe, oświadczenia o braku zobowiązań wobec US i ZUS, umowa partnerska); - błędach rachunkowych w kosztorysie. Do poprawienia ww. błędów zostało wezwanych 36 podmiotów, z których wszystkie uzupełniły wskazane błędy. Negatywnie pod względem formalnym została oceniona jedna oferta, która nie spełniała warunków ogłoszonego konkursu (oferta została złożona przez podmiot nieuprawniony do wzięcia udziału w konkursie instytucja kultury). Do oceny merytorycznej zostało zakwalifikowanych 80 ofert, które były oceniane przez komisję konkursową. Szczegółowy opis finansowy ofert złożonych w konkursie przedstawia tabela. Planowana wysokość dotacji Liczba ofert złożonych w konkursie Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu Kwota wnioskowanej dotacji Liczba ofert zweryfikowanych pozytywnie Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu Kwota wnioskowanej dotacji Zadanie nr 1 Zadanie nr 2 Zadanie nr 3 Zadanie nr 4 Suma 200 000 zł 200 000 zł 200 000 zł 100 000 zł 700 000 zł 41 29 6 5 81 4 049 746,50 zł 1 044 671 zł 956 805 zł 309 774 zł 6 360 996,50 zł 1 865 950 zł 800 378 zł 319 605 zł 218 125 zł 3 204 058 zł 41 28 6 5 80 4 049 746,50 zł 988 671 zł 956 805 zł 309 774 zł 6 304 996,50 zł 1 865 950 zł 755 378 zł 319 605 zł 218 125 zł 3 159 058 zł 267

Liczba ofert zweryfikowanych negatywnie Całkowity koszt realizacji zadań zgłoszonych do konkursu Kwota wnioskowanej dotacji 0 1 0 0 1 0 56 000 zł 0 0 56 000 zł 0 45 000 zł 0 0 45 000 zł W dniu 23.02.2011 r. odbyło się posiedzenie komisji konkursowej, która oceniała oferty zgodnie z kryteriami oceny, zawartymi w karcie oceny merytorycznej oferty złożonej na realizację zadania publicznego, stanowiącej załącznik nr 2 do ogłoszenia o otwartym konkursie ofert. Komisja podjęła decyzję o pozytywnym zaopiniowaniu 18 ofert, którym udzielono łącznej dotacji w wysokości 580 000 zł. Wykaz zadań pozytywnie zaopiniowanych w konkursie przedstawiają poniższe tabele. Zadanie nr 1 - Upowszechnianie wiedzy i podnoszenie świadomości historycznej mieszkańców województwa łódzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń historycznych związanych z regionem łódzkim (priorytetowo traktowane będą przedsięwzięcia upamiętniające i upowszechniające wiedzę o Bitwie Łódzkiej 1914 r) Lp. Wnioskodawca Nazwa zadania Uzyskan a liczba punktów Proponowa na kwota dotacji 1 Fundacja Pro Historia Łódzki Teatr Historii 50,56 40 000 zł 2 Stowarzyszenie Powiatów i Gmin Ziemi Łęczyckiej 3 Fundacja Mirakle" 4 5 Stowarzyszenie "Inicjatywa Ziemi Bolimowskiej" Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Społeczności Lokalnej Mroga" Rocznica 850-lecia Konsekracji Archikolegiaty w Tumie Spektakl Pamięci Skamieniały las, Bitwa Łódzka 1914 II Międzynarodowy Zlot Historyczny Bolimów 1915 42,67 50 000 zł 42,89 35 000 zł 44,56 40 000 zł Operacja Łódzka 1914 roku - Ocalić od zapomnienia 42,56 35 000 zł Zadanie nr 2 - Upowszechnianie tradycyjnej kultury regionu łódzkiego Lp. Wnioskodawca Nazwa zadania Uzyskan a liczba punktów Proponowa na kwota dotacji 1 Towarzystwo im. Marii XIII Polonijne Warsztaty 43,56 18 000 zł Konopnickiej 2 Piotrkowskie Stowarzyszenie Artystyczne Powroty do tradycji - I Średniowieczna Biesiada 50,33 18 000 zł 268

Rozwoju, Promocji i Integracji Europejskiej EURO-CENTRUM 3 Stowarzyszenie Artystyczno- Edukacyjne CANTORES 4 Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła 5 Lokalna Organizacja Turystyczna w Spale 6 Stowarzyszenie Polski Szlak Bursztynowy 7 Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Łódzka Komenda Hufca Łowicz 8 Stowarzyszenie Kobiet w Konarzewie Rodzinna na Podklasztorzu Cykl warsztatów W poszukiwaniu kulturowej tożsamości" Wychodzą z cienia podwórkowe wspomnienia Uroczystości związane z obchodami 500-lecia Spały 45,67 10 000 zł 44,89 22 000 zł 42,56 50 000 zł V Europejskie Święto Bursztynu 42,44 40 000 zł Młodzieżowe Spotkanie Plenerowe NADBZURZAŃSKIE INSPIRACJE 5" Europejski plener wikliniarski - dni twórczości ludowej 43,89 18 000 zł 42,56 24 000 zł Zadanie nr 3 - Upowszechnianie kultury regionu łódzkiego w kraju i za granicą, realizowane wspólnie z artystami i organizacjami kulturalnymi z krajów członkowskich UE i spoza UE (priorytetowo traktowane będą projekty realizowane w ramach programu kulturalnego polskiej prezydencji w radzie Unii Europejskiej, odbywające się w jednej z 10 stolic europejskich: Bruksela, Berlin, Paryż, Londyn, Madryt, Kijów, Mińsk, Moskwa, Pekin, Tokio lub w jednym z polskich centrów prezydentury: Sopot, Gdańsk, Wrocław, Poznań, Kraków, Warszawa) Lp. Wnioskodawca Nazwa zadania 1 2 3 Stowarzyszenie Teatralne Chorea" Stowarzyszenie NASZA GALERIA Fundacja Inicjatywy Powiatu Poddębickiego Uzyskan a liczba punktów Proponowa na kwota dotacji Dance United/Chorea Łódź 2011 51,33 70 000 zł Promocja regionu łódzkiego poprzez ekspozycje prac twórców niepełnosprawnych w projekcie "NASZA GALERIA" wraz z materiałami promocyjnymi w postaci albumów prac, kalendarzy regionu i strony internetowej pod wspólną nazwą "Łódzkie, warte utrwalenia i pokazywania" Promocja Kultury Regionu Łódzkiego w Serbii. 45,89 25 000 zł 42,67 15 000 zł 269

Zadanie nr 4 - Promocja i upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie przedsiębiorczości w sektorze kultury Lp. Wnioskodawca Nazwa zadania 1 Łódź Art Center 2 Fundacja Edukacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Łódź you like to be creative? Biznes i kultura - inspiracje Uzyskan a liczba punktów Proponowa na kwota dotacji 43,67 45 000 zł Inicjatywa Kulturalni w Łodzi 42,22 25 000 zł W dniu 3 marca 2011 r. Zarząd WŁ podjął Uchwałę Nr 294/11 w sprawie: rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert oraz udzielenia dotacji z budżetu Województwa na realizację zadań publicznych Województwa w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w 2011 r. Zarząd WŁ w swojej uchwale przychylił się do rekomendacji komisji konkursowej, przyznając 18 dotacji na łączną kwotę 580 000 zł. Umowy na realizację zadań dofinansowanych przez Samorząd Województwa podpisało 15 podmiotów. Z podpisania umowy zrezygnowały: Stowarzyszenie Teatralne Chorea", które nie podjęło się realizacji zadania Dance United/Chorea Łódź 2011 Łódź Art Center,, które nie podjęło się realizacji zadania Łódź you like to be creative? Biznes i kultura inspiracje. Dodatkowo, Fundacja Pro Historia nie podjęła się realizacji zadania publicznego, jednocześnie nie przedstawiła pisemnej rezygnacji z otrzymanej dotacji. Ostatecznie Województwo udzieliło dotacji na kwotę 425 000 zł. Niewykorzystane w otwartych konkursach ofert środki, zostały przekazane przez Departament Kultury i Edukacji na realizację zadań w trybie pozakonkursowym. W trybie tym organizacje pozarządowe złożyły 79 wniosków, z których za celowe Zarząd WŁ uznał wsparcie 29 na łączną kwotę 274 529,13 zł. Wykaz zadań dofinansowanych przedstawia poniższa tabela. Lp. Podmiot dotowany Nazwa zadania 1 Stowarzyszenie Nasza Galeria Realizacja pleneru malarskiego w powiecie łowickim, podczas którego zostaną utrwalone perełki architektoniczne i najbardziej charakterystyczne pejzaże regionu łódzkiego. Kwota przyznanej dotacji zgodnie z umową (w zł) 8 557,00 270

2 Stowarzyszenie Edukacji Artystycznej Dzieci i Młodzieży oraz Animacji Kultury "Nadwrażliwi" Wieruszowskie spotkania pod kasztanem 10 000,00 3 Fundacja Urban Forms Modlna się uczy! 10 000,00 4 Stowarzyszenie Teatralne Spektakl (monodram) pt. Chorea Więcej 10 000,00 Jubileusz 55-lecia Zespołu 5 Stowarzyszenie Miłośników Zespołu Pieśni i Tańca "Wiśniowa Góra" Pieśni i Tańca Wiśniowa Góra. Widowisko folklorystycznoobrzędowe ziemi łowickiej i opoczyńskiej pt. Pierzawka 10 000,00 6 7 Fundacja Promocji i Wspierania Twórczości CONVIVO Fundacja Wspierania Kultury Fabryka Tanga I Międzynarodowy Festiwal Twórczości Młodych Folkowe Inspiracje I Międzynarodowy Festiwal Tanga Argentyńskiego w Łodzi TANGOŁÓDŹ FESTIVAL 2011 29.09. 02.10.2011 10 000,00 10 000,00 8 Fundację Rozwoju Kultury Przestrzeń Wyobraźni Nordland Art Festival 2011 10 000,00 9 Towarzystwo Aktywizacji Muzyczno-Teatralnej Osób IV Międzynarodowy Przegląd Teatrów Muzycznych Osób 10 000,00 Niepełnosprawnych Niepełnosprawnych 10 Towarzystwo Aktywizacji Muzyczno-Teatralnej Osób Warsztaty teatralno-muzyczne 10 000,00 Niepełnosprawnych 11 Stowarzyszenie Teatralne Chorea Warsztaty taneczne 10 000,00 12 Stowarzyszenie "Onjaty" Warsztaty muzyczne 10 000,00 13 Stowarzyszenie "Onjaty" Warsztaty taneczne 10 000,00 14 Stowarzyszenie Targowa 62 Spektakl (recital) muzyczny pt. Kiedy od ciszy pęka głowa 10 000,00 15 Fundacja Art Industry Uliczna Galeria Dźwięku 10 000,00 16 Fundacja Art Industry Warsztaty w ramach trzeciej edycji Międzynarodowy Festiwal Producentów Muzycznych SOUNDEDIT 10 000,00 17 Stowarzyszenie Teatralno- Filmowe "Eikon" 18 Fundacja "Kultury i Biznesu" 19 20 Fundacja II Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku Stowarzyszenie "Komitet Dziecka" Wsparcie realizacji i prezentacji spektaklu pt. "W sprawie uwodzenia" przygotowanego przez zespół Teatru Fabrycznego w Łodzi Obchody rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę Seniorzy dla Polski w Unii Europejskiej Integracyjna impreza choinkowo-noworoczna dla 7 940,00 10 000,00 6 420,00 10 000,00 271

21 22 23 24 25 26 27 28 29 Towarzystwo Śpiewaczy "Lutnia" Towarzystwo Imienia Marii Konopnickiej Towarzystwo Imienia Marii Konopnickiej Pracownia Alternatywnego Wychowania Stowarzyszenie Rozwoju Węglewic "Biała Góra" Stowarzyszenie Śpiewacze "Canto Sonoro" im. Zygmunta Gzelli Stowarzyszenie Śpiewacze "Canto Sonoro" im. Zygmunta Gzelli Kutnowskie Towarzystwo Historyczne Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Łódzka Hufiec Radomsko Związku Harcerstwa Polskiego dzieci województwa łódzkiego Fenomen małej formy teatralnej 10 000,00 XXXIII Ogólnopolski Przegląd Piosenki i Przyśpiewki Ludowej XX Jubileuszowy Ogólnopolski Festiwal Pieśni i Piosenki o Mojej Ojczyźnie 10 000,00 8 000,00 Jestem twórczy 4 600,00 Wieczór kolęd 10 000,00 Koncert "Viva Espana Ole!" 9 994,13 Koncert "Saudades" oraz "Kolęd i muzyki bożonarodzeniowej" W cieniu WRON-y. Stan wojenny w powiecie kutnowskim XXVI Ogólnopolski Harcerski Festiwal Artystyczny "OPAL" 9 968,00 9 050,00 10 000,00 Realizacja konkursu na udzielenie dotacji na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków województwa łódzkiego Na podstawie art. 81 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.), Sejmik WŁ Uchwałą Nr II/39/10 z dnia 28 grudnia 2010 r. przyjął zmieniony Regulamin określający zasady, tryb udzielania oraz rozliczania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków województwa łódzkiego. Po opublikowaniu jego treści w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, w lutym 2011 r. wszedł w życie. Wprowadził m.in. zapisy o hierarchii ważności obiektów zabytkowych, na które może być udzielona dotacja z budżetu Województwa. W 2011 roku priorytetowo miały być traktowane prace lub roboty budowlane przy najcenniejszych zabytkach w skali kraju i regionu, wskazanych w Wojewódzkim programie opieki nad zabytkami w Województwie, znajdujących się na szlakach turystycznych: Szlaku Bursztynowym oraz W Centrum Polski, wzbogacających ofertę turystyczną i kulturalną Województwa. W oparciu o ww. dokumenty, Uchwałą Nr 342/11 z dnia 8 marca 2011 r. Zarząd WŁ ogłosił konkurs na udzielenie dotacji na wykonanie w 2011 roku prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków województwa łódzkiego. W 2011 r. w budżecie Województwa przeznaczono na powyższy cel kwotę 2 500 000 złotych. 272

Nabór wniosków, poprzedzony akcją informacyjno-promocyjną (prasa, Internet, spotkanie dla potencjalnych beneficjentów), zakończył się w dniu 8 kwietnia 2011 r. Złożono 121 wniosków. Szczegóły oceny wniosków przedstawia poniższa tabela. Podsumowanie procedury oceny wniosków złożonych w ramach konkursu na udzielenie dotacji na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków województwa łódzkiego Konkurs na udzielenie dotacji na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków województwa łódzkiego Etap 1: Nabór wniosków Liczba złożonych wniosków w konkursie 121 Całkowity deklarowany koszt realizacji 28 431 454,45 zł zadania Kwota wnioskowanej dotacji 11 269 590,32 zł Etap 2: Ocena formalna (Departament Kultury i Edukacji) Liczba wniosków zweryfikowanych 119 pozytywnie Całkowity deklarowany koszt realizacji 26 824 586,68 zł zadania Kwota wnioskowanej dotacji 9 808 659,55 zł Etap 3: Ocena merytoryczna (Komisja) Liczba rekomendowanych zadań do 49 dofinansowania Kwota wnioskowanej dotacji 4 407 506,00 zł Kwota udzielonych dotacji 2 500 000,00 zł Wnioski spełniające kryteria formalne (119) zostały dopuszczone do oceny merytorycznej przez Komisję, powołaną Uchwałą Nr 616/11 Zarządu WŁ z dnia 4 maja 2011 r., w skład której weszli przedstawiciele Zarządu WŁ i Sejmiku WŁ oraz Urzędu (Kancelarii Marszałka i Departamentu Kultury i Edukacji). Ponadto w pracach Komisji z głosem doradczym wzięli udział eksperci (przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Łodzi). Spośród 119 wniosków spełniających kryteria formalne, Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o rekomendacji 49 wniosków do dofinansowania, z którą zgodził się Sejmik WŁ, przyjmując w dniu 24 maja 2011 r. Uchwałę Nr X/167/11 w sprawie: rozstrzygnięcia konkursu i udzielenia w 2011 roku dotacji z budżetu Województwa na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków Województwa. Wykaz dofinansowanych zadań przedstawia poniższa tabela. 273

Wykaz udzielonych w 2011 roku dotacji z budżetu Województwa Łódzkiego na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków województwa łódzkiego Lp. Wnioskodawca Obiekt Nazwa zadania 1 2 3 4 5 6 7 Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wszystkich Świętych w Sieradzu / ul. Kolegiacka 11, 98-200 Sieradz Katolicka Parafia p.w. św. Filipa i Jakuba Ap. w Skomlinie / ul. Tysiąclecia 18, 98-346 Skomlin Powiat łaski / ul. Południowa 1, 98-100 Łask Rektorat Kościoła Akademickiego Panien Dominikanek pw. Matki Bożej Śnieżnej / ul. Rycerska 3, 97-300 Piotrków Trybunalski Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Mikołaja B- pa w Wierzchach / Wierzchy 12, 99-232 Zadzim Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Rocha w Naramicach / Naramice 50, 98-350 Biała Dom Zakonny Zakonu Braci Mniejszych (Klasztor Franciszkanów) / ul. Barokowy ołtarz boczny p.w. św. Józefa z kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Sieradzu Kościół parafialny p.w. śś. Filipa i Jakuba w Skomlinie Dwór z pocz. XX w. /ok. 1905/ w Ostrowie k. Łasku Kościół Akademicki Panien Dominikanek pw. Matki Bożej Śnieżnej Drewniany Kościół św. Mikołaja Bpa z 1725 roku, z elementami starszymi z poprzedniej świątyni Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych w Naramicach Budynek klasztorny poreformacki ob. OO. Franciszkanów Konserwacja i restauracja barokowego ołtarza bocznego p.w. św. Józefa w kościele kolegiackim p.w. Wszystkich Świętych w Sieradzu Skomlin, drewniany kościół modrzewiowy, kontynuacja konserwacji osiemnastowiecznych polichromii wnętrza świątyni - etap IV Wykonanie dokumentacji remontu zabytkowego dworu powstałego w okresie 1917-18 zlokalizowanego w miejscowości Ostrów gm. Łask, wpisanego do rejestru zabytków pod poz. 379/A Piotrków Trybunalski, XVIIwieczny kościół akademicki Panien Dominikanek p.w. Matki Bożej Śnieżnej: prace restauratorskie przy XVII wiecznym sklepieniu kościoła - część nad chórem Remont ścian zrębowych nawy zabytkowego kościoła z 1725 roku w Wierzchach Naramice, zabytkowy, drewniany Kościół p.w. Wszystkich Świętych, wzniesiony ok. 1520 roku: kontynuacja remontu dachu wraz z wymianą pokrycia z gontu oraz remont oszalowania zewnętrznego Remont więźby dachowej wraz z wymianą pokrycia ceramicznego na zabytkowym XVII-wiecznym Kwota udzielonej dotacji (w zł) 20 000 20 000 40 000 75 000 26 000 70 290 75 000 274

Reformacka 1, 98-300 Wieluń Klasztorze Franciszkanów w Wieluniu. I etap - część północna 8 9 10 11 12 13 Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Tekli w Raczynie / 98-310 Czarnożyły Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Tekli w Raczynie / 98-310 Czarnożyły Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Michała Archanioła w Zachorzowie / Zachorzów 74, 26-332 Sławno Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Doroty dziewicy i męczennicy w Pszczonowie / Pszczonów 140, 99-420 Łyszkowice Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Górze / Góra 16, 98-290 Warta Muzeum w Łęczycy / ul. Zamkowa 1, 99-100 Łęczyca Kościół filialny p.w. św. Jana Chrzciciela w Łagiewnikach Kościół parafialny p.w. św. Tekli w Raczynie Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Zachorzowie Kościół parafialny p.w. św. Doroty dziewicy i męczennicy w Pszczonowie Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP z 1793 r. w Górze gm. Warta Dom Nowy - budynek wchodzący w skład zespołu zamkowego w Łęczycy Łagiewniki, zabytkowy, drewniany Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela zbudowany w 1623 roku: wymiana wewnętrznej instalacji elektrycznej i odgromowej, zakup i montaż urządzeń sygnalizacji ppoż. i antywłamaniowej Raczyn, zabytkowy, drewniany Kościół p.w. św. Tekli zbudowany w 1843 roku: wymiana wewnętrznej instalacji elektrycznej i odgromowej, zakup i montaż urządzeń sygnalizacji ppoż. i antywłamaniowej Prace konserwatorskie we wnętrzu zabytkowego kościoła parafialnego p.w. św. Michała Archanioła w Zachorzowie 7 563 18 852 64 141 Remont dachu oraz renowacja ceglanych szczytów kościoła z XVI w. w Pszczonowie 70 000 Remont instalacji elektrycznej i odgromowej w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Górze Częściowa wymiana więźby dachowej, łacenia połaci dachowej oraz pokrycia dachowego, przełożenie dachówek ceramicznych i wykonanie obróbek blacharskich, naprawa komina i gzymsów podokapowych - Dom Nowy, Zamek w Łęczycy 32 000 75 000 275

14 15 16 17 18 19 20 Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Klemensa w Lgocie Wielkiej / ul. Radomszczańska 70, 97-565 Lgota Wielka Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Mikołaja B.W. w Wierzchlesie / ul. Szkolna 2, 98-324 Wierzchlas Gmina Kiełczygłów / ul. Tysiąclecia 25, 98-358 Kiełczygłów Rzymskokatolicka Parafia p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Strzałkowie / ul. Reymonta 31, 97-500 Radomsko Jan Radgowski / ul. Okrężna 3a, 05-806 Komorów Parafia Rzymskokatolicka p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa w Bielawach / ul. Kościelna 8, 99-423 Bielawy Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Ołtarz główny w Kościele parafialnym p.w. św. Klemensa w Lgocie Wielkiej Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja B.W. w Wierzchlesie Dwór w Kiełczygłowie wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku Kościół parafialny p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Strzałkowie Zespół drewniany młyna wodnoelektrycznego w Ldzaniu - Talarze Kościół p.w. Nawiedzenia NMP i św. Józefa w Bielawach Zabytkowy dwór w Byszewach, gm. Nowosolna Konserwacja ołtarza głównego w kościele parafialnym p.w. św. Klemensa w Lgocie Wielkiej Wymiana okien i drzwi zewnętrznych w zabytkowym kościele parafialnym p.w. św. Mikołaja B.W. w Wierzchlesie 20 000 16 000 Wykonanie projektu budowlanego na roboty 38 500 budowlane przy zabytkowym dworze w Kiełczygłowie Remont elewacji kościoła p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Strzałkowie 59 010 Remont wraz z częściową wymianą dachu młyna trójkondygnacyjnego, wykonanie projektu budowlanego w zakresie inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej budynku kaszarni (tzw. "młynka"), wykonanie projektu budowlanego remontu turbinowni, ekspertyza stanu technicznego jazu, komór turbin Francisa oraz fundamentów budynku kaszarni (tzw. "młynka") Kontynuacja remontu elewacji kościoła parafialnego Nawiedzenia NMP w Bielawach II etap odbudowy zabytkowego dworu w Byszewach, gm. Nowosolna 40 000 25 000 75 000 276

21 22 23 24 25 26 27 Terenowy w Warszawie Filia w Łodzi / ul. Północna 27/29, 91-420 Łódź Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Macieja Apostoła w Bełchowie / Bełchów 109A, 99-418 Bełchów Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei / pl. Defilad 1, 00-901 Warszawa Parafia Rzymskokatolicka p.w. Matki Bożej Królowej Korony Polskiej w Spale / ul. Piłsudskiego 2, 97-215 Inowłódz Parafia Rzymskokatolicka p.w. Narodzenia NMP w Mikołajewicach / Mikołajewice 32, 95-083 Lutomiersk Gmina Wartkowice / Stary Gostków 3D, 99-220 Wartkowice Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Anny w Chojnem / ul. Główna 4, 98-210 Sieradz Dom Zakonny Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri w Studziannie / ul. Główna 7, 26-315 Poświętne n/pilicą Kościół parafialny pod wezwaniem św. Macieja Apostoła w Bełchowie Zespół Lokomotywowni w Skierniewicach przy ul. Łowickiej 1 Kościół w Spale p.w. Matki Bożej Królowej Korony Polski Mechanizm organowy z kościoła parafialnego p.w. Narodzenia NMP w Mikołajewicach Pałac klasycystyczny, zbudowany w 1802 r. Kościół parafialny św. Anny w Chojnem Barokowy ołtarz boczny p.w. św. Marii Magdaleny z kościoła p.w. św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela w Studziannie- Poświętnem Remont kapitalny kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Macieja Apostoła w Bełchowie Etap I, 75 000 część I: Remont dachu nad zakrystią, kaplicą, prezbiterium i wieżyczkisygnaturki Rewitalizacja i przystosowanie do celów muzealnych Parowozowni Skierniewice - etap I: 1 750 wykonanie niezbędnej dokumentacji remontu części obiektu pod nazwą "przybudówka łowicka" Wymiana instalacji elektrycznej i poprawa estetyki otoczenia kościoła w Spale 24 790 Remont zabytkowych organów w Parafii Rzymsko katolickiej Narodzenia N.M.P. w Mikołajewicach Remont elewacji Zabytkowego Pałacu w Starym Gostkowie Remont więźby dachowej nad korpusem nawowym i prezbiterium oraz wymiana pokrycia dachowego na kościele parafialnym p/w św. Anny w miejscowości Chojne Konserwacja barokowego ołtarza bocznego p.w. św. Marii Magdaleny z kościoła p.w. św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela w Studziannie-Poświętnem 20 000 36 603 75 000 12 500 277

28 29 30 31 32 33 34 Parafia Ewangelicko- Augsburska w Ozorkowie / ul. Zgierska 2, 95-035 Ozorków Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Michała Archanioła w Niemysłowie / Niemysłów 41, 99-200 Poddębice Kolegium Zakonu Pijarów w Łowiczu / ul. Pijarska 2, 99-400 Łowicz Maria Janicka / Solca Wielka 59, 95-035 Ozorków Wspólnota Mieszkaniowa w Łodzi / ul. Jaracza 42, 90-252 Łódź Rzymskokatolicka Parafia p.w. Wszystkich Świętych w Kołacinku / Kołacinek 20 A, 95-061 Dmosin Muzeum Okręgowe w Sieradzu / ul. Dominikańska 2, 98-200 Sieradz Grobowiec Henryka i Karola Schloesserów na cmentarzu Ewangelicko- Augsburskim w Ozorkowie Sklepienie późnorenesansowej kaplicy w kościele p.w. Św. Michała Archanioła w Niemysłowie Kościół OO. Pijarów p.w. N.P. Marii i św. Wojciecha w Łowiczu Wiatrak drewniany z poł. wieku XVIII w Solcy Wielkiej Kamienica przy ul. Jaracza 42, wzniesiona w 1898 r. dla właściciela łódzkiej fabryki mebli Karola Wutke Kościół par. p.w. Wszystkich Świętych w Kołacinku Dawna kamienica Kazimierza Jagiellończyka, obecnie siedziba Muzeum Okręgowego w Sieradzu przy ul. Dominikańskiej nr 2 Częściowy remont Mauzoleum Schloesserów na cmentarzu Ewangelicko- Augsburskim w Ozorkowie, ul. Cmentarna 1 Konserwacja i restauracja sklepienia późnorenesansowej kaplicy w kościele p.w. Św. Michała Archanioła w Niemysłowie Łowicz, XVII-wieczny kościół p.w. Matki Bożej Łaskawej i świętego Wojciecha: Wykonanie kompleksowej dokumentacji budowlanokonserwatorskiej wnętrz zabytkowej świątyni Remont i stabilizacja konstrukcyjna stropów wraz z wymianą podłóg w zabytkowym wiatraku kozłowym; impregnacja poszycia ścian, pokrycia dachu oraz skrzydeł wiatraka Remont zabytkowej elewacji nieruchomości przy ul. Jaracza 42 w Łodzi 3 950 12 500 32 383 27 000 75 000 Wykonanie dokumentacji budowlano-konserwatorskiej na przeprowadzenie remontu zabytkowego 34 010 kościoła p.w. Wszystkich Świętych w Kołacinku na 500-lecie istnienia kościoła parafialnego I etap przebudowy budynku Muzeum Okręgowego w Sieradzu przy ul. Dominikańskiej 2 75 000 278

35 36 37 38 39 40 Dom Zakonny Towarzystwa Salezjańskiego w Lutomiersku / ul. Kopernika 3, 95-083 Lutomiersk Rzymskokatolicka Parafia p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Rawie Mazowieckiej / pl. Piłsudskiego 9, 96-200 Rawa Mazowiecka Rzymskokatolicka Parafia Katedralna p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łowiczu / Stary Rynek 24/30, 99-400 Łowicz Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Jakuba Apostoła w Skierniewicach / ul. Senatorska 16, 96-100 Skierniewice Rzymskokatolicka Parafia p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Ap. w Szadku / ul. Ogrodowa 1, 98-240 Szadek Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sławnie / plac Kościelny 8, 26-332 Sławno Dawny klasztor Reformatorów Kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP w Rawie Mazowieckiej oraz budynek parafialny (dawne kolegium Jezuickie) stanowiące jedną bryłę architektoniczną Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP, Obraz Nawiedzenie św. Elżbiety, ok. 1624 r. autor: Tomasz Dolabella, olej na płótnie, wym. ok. 470 x 315 cm Dom kościelny w Skierniewicach przy ul. K. Świerczewskiego nr 18, 96-100 Skierniewice Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku Kościół Parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sławnie Lutomiersk, XVII wieczny dawny klasztor O.O. Reformatów: Kapitalny remont dachu po pożarze 135 000 skrzydła wschodniego - modernizacja konstrukcji więźby dachowej i zmiana pokrycia dachowego Przeprowadzenie robót budowlanych polegających na: uzupełnieniu obróbek blacharskich, naprawie tynków zewnętrznych, malowaniu elewacji z zachowaniem istniejącej 75 000 kolorystyki w kościele pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i budynku parafialnym (dawne kolegium jezuickie) w Rawie Mazowieckiej Konserwacja elementów wyposażenia Katedry w Łowiczu: wielkoformatowy obraz "Nawiedzenie św. Elżbiety" oraz rama obrazu 20 000 Remont budynku Kancelarii Parafialnej przy Kościele św. Jakuba Apostoła w Skierniewicach - etap 2 Prace konserwatorskie dotyczące wschodniej ściany absydy wraz z przylegającymi przyporami w kościele Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku Remont konstrukcji stropu i dachu zabytkowego Kościoła Parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sławnie 35 250 101 707 95 000 279

41 42 43 44 45 46 Gmina Uniejów / ul. Bł. Bogumiła 13, 99-201 Uniejów Klasztor (Dom Zakonny) Braci Mniejszych (OO. Bernardynów) w Warcie / ul. Klasztorna 9, 98-290 Warta Elżbieta Pułaczewska / Nakielnica 37, 95-070 Aleksandrów Łódzki Parafia Rzymskokatolicka p.w. Przemienienia Pańskiego w Budziszewicach / ul. J. Ch. Paska 83, 97-212 Budziszewice Ryszard Łysak, zamieszkały: 90-302 Łódź, ul. Wigury 15A/4, prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "ROTAX" Ryszard Łysak, ul. Pryncypalna 173, 93-373 Łódź Tadeusz Bombrych, zamieszkały: 99-300 Kutno, ul. Orzeszkowej 12, prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą: Z.H.U. MODERNA Tadeusz Zespół zamkowoparkowy w Uniejowie Kościół oo. Bernardynów p.w. Wniebowzięcia N.P. Marii w Warcie, powiat Sieradz Dwór w Nakielnicy Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego w Budziszewicach Zespoł Pałacowo- Parkowy w Dobrzelinie Dwór w Sójkach Restauracja Zespołu Zamkowo-Parkowego w Uniejowie realizowana w ramach zintegrowanego projektu pn.: Termy Uniejów - Regionalny Markowy Produkt Turystyki Uzdrowiskowej Remont elewacji zewnętrznej kościoła oo. Bernardynów w Warcie Usunięcie przyczyn zawilgocenia dworu, odtworzenie zdegradowanej struktury tynków Budziszewice, neogotycki kościół parafialny p.w. Przemienienia Pańskiego w Budziszewicach; remont dachu kościoła - prezbiterium oraz aneksy boczne z przybudówkami (wymiana pokrycia dachowego z blachy ocynkowanej na blachę miedzianą) Prace związane z wykonaniem mapy projektowej, ekspertyzy technicznej i przygotowaniem projektu budowlanego - jako etap wstępny adaptacji zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego na ośrodek turystycznorekreacyjny Całkowite odtworzenie okien i drzwi wewnętrznych i zewnętrznych w tym ościeżnic i parapetów oraz odtworzenie tynków zewnętrznych oraz okładzin architektonicznych z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego 75 000 75 000 141 906 32 923 52 000 75 000 280

Bombrych, ul. Orzeszkowej 12, 99-300 Kutno zabytku kolorystyki 47 48 49 Parafia Katolicka p.w. Św. Jana Chrzciciela w Mazewie / Mazew 60, 99-107 Daszyna Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Katarzyny P.M. w Pęczniewie / ul. Rynek 12, 99-235 Pęczniew Gmina Skomlin / ul. Trojanowskiego 1, 98-346 Skomlin Kościół Św. Jana Chrzciciela w Mazewie Kościół Parafialny p.w. Św. Katarzyny w Pęczniewie Spichlerz z 1777 r. w Skomlinie Renowacja kościoła św. Jana Chrzciciela w Mazewie 73 772 Prace remontowe w zabytkowym drewnianym kościele parafialnym p.w. Św. Katarzyny w Pęczniewie 4 600 polegające na renowacji pokrycia dachowego i wymianie deszczowych obróbek blacharskich Remont zabytkowego spichlerza modrzewiowego z 135 000 1777 r. w Skomlinie Razem 2 500 000 Umowy na realizację zadań dofinansowanych przez Samorząd Województwa podpisało 46 podmiotów. Z podpisania umowy zrezygnowały: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie, która nie podjęła się realizacji zadania pn. Częściowy remont Mauzoleum Schloesserów na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Ozorkowie, ul. Cmentarna 1, Wspólnota Mieszkaniowa w Łodzi, która nie podjęła się realizacji zadania pn. Remont zabytkowej elewacji nieruchomości przy ul. Jaracza 42 w Łodzi, Parafia Rzymskokatolicka p.w. Narodzenia NMP w Mikołajewicach, która nie podjęła się realizacji zadania pn. Remont zabytkowych organów w Parafii Rzymsko- katolickiej Narodzenia N.M.P. w Mikołajewicach. Ostatecznie Województwo udzieliło dotacji na kwotę 2 401 050,00 zł. 20 grudnia 2011 r. Sejmik WŁ Uchwałą Nr XIX/358/11 przyjął w nowym brzmieniu Regulamin określający zasady, tryb udzielania oraz rozliczania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków województwa łódzkiego. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego. 281

Pozostałe zadania: Regionalny Kongres Kultury Na mocy Porozumienia zawartego w dniu 13 czerwca 2011 r. pomiędzy Marszałkiem WŁ - Panem Witoldem Stępniem a Prezydent Miasta Łodzi - Panią Hanną Zdanowską został zrealizowany projekt pn. Regionalny Kongres Kultury 2011, współfinansowany przez Narodowe Centrum Kultury. Kongres odbywał się w dniach 27 29 października w Filharmonii Łódzkiej i Łódzkim Domu Kultury. Umożliwił on stworzenie wspólnej płaszczyzny do wymiany poglądów, zderzenia koncepcji i wizji reprezentantów świata kultury z Województwa, a także zaproszonych gości z całego kraju. Przez trzy dni Kongresu wszystkie zainteresowane osoby mogły uczestniczyć w czterech głównych sesjach plenarnych (pn.: Praktyki kulturowe Diagnoza stanu kultury; Prawo do Miasta Kultura jako dobro wspólne; Polityka kulturalna Jak planować rozwój kultury?; Przemysły kreatywne Jak zmienia się myślenie o kulturze i gospodarce?) oraz w kilkunastu tematycznych sesjach panelowych z zakresu, m.in.: edukacji kulturalnej, wspierania młodych artystów, przyszłości instytucji kultury, integracji kulturalnej Województwa czy współpracy środowisk kulturalnych z lokalnymi samorządami. Na potrzeby Kongresu zlecono firmie Question Mark (Biuro Badań Społecznych) przeprowadzenie badań nt. Preferencji kulturalnych mieszkańców województwa łódzkiego, których wyniki zostaną wykorzystane przy opracowywaniu w 2012 r. Programu rozwoju kultury województwa. Przeprowadzone badania, poza analizą potrzeb kulturalnych objęły także kwestie m.in. percepcji kultury, źródeł wiedzy o kulturze, produktów kulturowych oraz uczestnictwa w kulturze. Diagnoza do programu rozwoju kultury województwa łódzkiego (we współpracy z Biurem Planowania Przestrzennego WŁ) We wrześniu 2010 r. Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego rozpoczęło prace nad Diagnozą do programu rozwoju kultury województwa łódzkiego, przy współudziale Departamentu Kultury i Edukacji, który na bieżąco monitorował postęp prowadzonych działań oraz konsultował z BPPWŁ przygotowywany materiał. Po zakończonym pierwszym etapie prac analizie ankiet, skierowanych do instytucji kultury i jednostek samorządu terytorialnego na terenie Województwa oraz uwzględnieniu uwag do opracowanych poszczególnych rozdziałów Diagnozy, pod koniec grudnia 2011 r. Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego przekazało dokument do Departamentu Kultury i Edukacji. Diagnoza ma na celu zobrazowanie obecnego stanu kultury w regionie zarówno jeśli chodzi o infrastrukturę, produkty turystyki kulturowej, jak i ofertę instytucji kultury. Przeprowadzone badania pozwolą na przygotowanie długofalowej strategii rozwoju kultury w Województwie wyznaczenie priorytetów polityki kulturalnej i zaprogramowanie działań w obszarze kultury w Województwie na najbliższe lata. Podstawą do stworzenia Diagnozy były nie tylko dane zebrane dzięki ankietom, ale także dane uzyskane z Banku Danych Regionalnych GUS. 282

Wojewódzki program opieki nad zabytkami w województwie łódzkim W 2011 r. Sejmik WŁ Uchwałą Nr VII/127/11 z dnia 19 kwietnia 2011 r. przyjął Sprawozdanie z lat 2008-2009 z realizacji Wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami w województwie łódzkim na lata 2008-2011. Niniejsze sprawozdanie jest pierwszym opracowaniem podsumowującym aktywność wykazywaną w latach 2008-2009 przez Samorząd Województwa, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz inne podmioty na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego w Województwie. W związku z dobiegającym końca okresem programowania Wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami w województwie łódzkim w 2011 roku, Uchwałą Nr 737/11 Zarządu WŁ z dnia 26 maja 2011 r. (z późn. zm.) przystąpiono do sporządzenia Wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami w województwie łódzkim na lata 2012-2015. Prace nad nowym Programem prowadzone są od maja 2011 r. Opracowanie jego projektu powierzone zostało ww. Uchwałą Dyrektorowi Biura Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi. Wojewódzki program opieki nad zabytkami określi strategiczne cele, działania i zadania w zakresie dziedzictwa kulturowego województwa, kształtując tym samym politykę rozwoju regionu. W związku z przystąpieniem do jego opracowania powołano Uchwałą Nr 1151/11 Zarządu WŁ z dnia 26 lipca 2011 r. Wojewódzką Komisję ds. wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami, w skład której weszli profesorowie Politechniki Łódzkiej, przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Łodzi, Urzędu Miasta Łodzi, Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, instytucji kultury i podmiotów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony zabytków, a także pracownicy Urzędu łącznie 26 osób. Ponadto Uchwałą Nr 1989/11 Zarządu WŁ z dnia 15 listopada 2011 r. rozszerzono jej skład, m.in. o Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zadaniem ww. Komisji jest w szczególności konsultacja części diagnostycznej projektu programu, jego opiniowanie na różnych etapach opracowywania oraz ścisła współpraca z podmiotami prawnie umocowanymi do współdziałania przy jego formułowaniu. Powołanie ww. Komisji pozwoli przede wszystkim na ocenę proponowanych rozwiązań programowych w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami, kształtowania krajobrazu kulturowego Województwa oraz waloryzacji unikatowych obiektów i obszarów. Zgodnie z ustalonym harmonogramem prac nad Programem, opracowanie tego dokumentu i przedstawienie go ostatecznie Sejmikowi WŁ planowane jest na czerwiec 2012 roku. w zakresie edukacji: Nadzór nad prawidłową realizacją zadań statutowych placówek oraz dostępnością i poziomem usług edukacyjnych W roku 2011 Samorządowi WŁ podlegało 25 jednostek oświatowych: - 4 wojewódzkie ośrodki doskonalenia nauczycieli - 4 kolegia nauczycielskie - 4 biblioteki pedagogiczne - 4 bursy 283

- 2 centra kształcenia ustawicznego - 5 szkól policealnych - szkoła podstawowa specjalna, - gimnazjum specjalne dla dzieci przewlekle chorych Zadania związane z kadrą pedagogiczną Wynagradzanie nauczycieli - Przyjęto zmiany w Regulaminie wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych, dla których organem prowadzącym jest Samorząd Województwa zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów prawa. - Przyznano dodatki motywacyjne dyrektorom szkół i placówek oświatowych, dla których organem prowadzącym jest Samorząd Województwa. - Ustalono wynagrodzenia dyrektorom szkół i placówek oświatowych, dla których organem prowadzącym jest Samorządu Województwa. Nagrody Marszałka i odznaczenia państwowe - Z okazji Dnia Edukacji Narodowej Marszałek WŁ przyznał nagrody dla dyrektorów oraz nauczycieli szkół i placówek prowadzonych przez Samorząd Województwa. Nagrody otrzymało jedenastu dyrektorów oraz dwóch nauczycieli, którzy wyróżnili się działaniami mającymi na celu podnoszenie jakości nauczania oraz dbałością o wysoki poziom kształcenia. - Przyznano Medale za Długoletnią Służbę za wzorowe i sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej. Podczas obchodów Dnia Edukacji Narodowej medale te z rąk Wojewody Łódzkiego odebrało 49 pracowników szkół i placówek Samorządu Województwa. Złotym Medalem za Długoletnią Służbę odznaczono 24 osoby, Srebrnym 24, natomiast Brązowy Medal otrzymały 4 osoby. Powierzenie obowiązków dyrektora Zarząd WŁ powierzył obowiązki 7 dyrektorom w następujących placówkach oświatowych: - w Szkole Policealnej Samorządu Województwa Łódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim Pani Jadwidze Ogłuszce Jastrzębskiej na okres 5 lat (1.09.2011 31 sierpnia 2016 r.); - w Bursie Samorządu Województwa Łódzkiego w Sieradzu powierzono pełnienie obowiązków dyrektora Pani Monice Szczepaniak na okres 10 miesięcy (1.05.2011 r. 29.02.2012r.); - w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. prof. T. Kotarbińskiego w Łodzi Panu Jarosławowi Jędrychowi na okres od 01.07.2011 31.08.2015; 284

- w Zespole Kolegiów Nauczycielskich w Łowiczu Pani Marcie Kroc na okres 3 lat (1.10.2011 30.09.2014); - w Centrum Kształcenia Ustawicznego Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi Pani Sylwii Laskowskiej na okres 5 lat (1.09.2011 31.08.2016); - w Centrum Kształcenia Ustawicznego Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi Pani Iwonie Gawron na okres 5 lat (1.09.2011 31.08.2016); - w Gimnazjum Specjalnym w Rafałówce powierzono pełnienie obowiązków dyrektora Pani Katarzynie Ciesionik na okres 10 miesięcy (1.11.2011 r. 31.08.2012r.); Doskonalenie zawodowe nauczycieli - Zarząd WŁ przyjął plan dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli na rok 2011, dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych, prowadzonych przez Samorząd Województwa. Corocznie organ prowadzący wyodrębnia środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli w wysokości 1% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli. Środki na ten cel w roku 2011 wynosiły 227.511,00 zł, w tym na organizację doradztwa metodycznego 43.246,00 zł oraz po 10.000,00 zł na organizację konferencji przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi oraz Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką im. prof. T. Kotarbińskiego w Łodzi. - W związku z zagwarantowaniem opieki metodycznej nauczycielom szkół i placówek oświatowych dla których organem prowadzącym jest Samorząd Województwa rozpoczynającym pracę, pomocy przy tworzeniu programów autorskich oraz opracowywaniu materiałów metodycznych, jak również pomocy nauczycielom i dyrektorom w postępowaniu dotyczącym awansu zawodowego powierzono obowiązki Doradcy metodycznemu współpracującemu z w/w placówkami, zatrudnionemu w Centrum Kształcenia Ustawicznego Samorządu Województwa Łódzkiego w Łodzi na okres od 15 września 2011r. do 14 września 2014 r. Szkolenia Zorganizowano cykl szkoleń dla dyrektorów placówek oświatowych oraz głównych księgowych z zakresu zarządzania placówką oświatową obejmujące swym zakresem tematykę dotyczącą zarządzania finansami w placówce oświatowej w świetle ustawy Prawo zamówień publicznych, kontrolę zarządczą w placówkach oświatowych oraz Ustawy o Zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Ponadto szkolenia w zakresie budowania wizerunku. Awans zawodowy nauczycieli Zarząd WŁ powołuje komisje egzaminacyjne w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, dla nauczycieli zatrudnionych 285

w szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez Samorząd Województwa. W 2011 roku powołano Uchwałami Zarządu WŁ 14 komisji egzaminacyjnych dla 14 nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy. Marszałek WŁ w wyniku pozytywnie zakończonych postępowań egzaminacyjnych przyznał 14 osobom akty nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Ponadto 2 nauczycielom Marszałek WŁ wydał także akty w związku z art.9a ust.4 Karta Nauczyciela stanowiącym o braku obowiązku przeprowadzenia postępowania egzaminacyjnego w stosunku do nauczycieli akademickich, posiadających stopień naukowy oraz legitymujących się co najmniej 3 letnim okresem pracy w szkole wyższej. Realizacja kontroli zgodnie z przyjętym planem przez Zarząd WŁ W 2011 roku Wydział Edukacji przeprowadził 9 kontroli planowych. Kontrole swym zakresem obejmowały poszczególne zadania statutowe placówek, m.in. zweryfikowano poprawność wewnętrznych aktów normatywnych regulujących pracę pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych, skontrolowano również akta osobowe w poszczególnych placówkach. Rady programowe Na mocy 31 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1997 r. w sprawie zakładów kształcenia nauczycieli oraz 13 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie kolegiów pracowników służb społecznych Rady Programowe powołuje organ prowadzący. W skład rady programowej wchodzi: dyrektor kolegium jako jej przewodniczący, opiekunowie naukowo-dydaktyczni z ramienia uczelni zapewniającej opiekę naukowodydaktyczną, kierownicy specjalności, kierownicy praktyk pedagogicznych, przedstawiciele nauczycieli i nauczycieli akademickich, przedstawiciel organu prowadzącego, przedstawiciel samorządu słuchaczy oraz inne osoby powołane na wniosek dyrektora. Współpraca dotyczy następujących uczelni: Uniwersytetu Łódzkiego, Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Zadania związane z organizacją kształcenia Innowacje i eksperymenty W placówkach oświatowych wdrażane są i realizowane Innowacje pedagogiczne, które stanowią nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne i metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły. Kontynuowany jest również eksperyment pedagogiczny służący podnoszeniu skuteczności kształcenia w szkole, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych i zakres treści nauczania. 286

Placówki oświatowe PPSNT dla Dorosłych w Łodzi Szkoła Policealna w Tomaszowie Mazowieckim w Centrum Kształcenia Ustawicznego SWŁ w Tomaszowie Mazowieckim Szkoła Policealna w Piotrkowie Trybunalskim Biblioteka Pedagogiczna w Piotrkowie Tryb. Forma tytuł okres realizacji eksperyment innowacja pedagogiczna innowacja pedagogiczna innowacja pedagogiczna innowacja pedagogiczna "Wyższe kwalifikacje i kompetencje zawodowe kluczem do awansu" prowadzenie kształcenia w zawodzie technik gazownictwa "Nowa jakość szkolnictwa zawodowego osiągana przez kształcenie dualne" innowacja w zawodzie technik mechanik "Ratownik medyczny w cztery dni w tygodniu" "Technik masażysta w cztery dni w tygodniu" "Zajęcia dydaktyczne kształcenia w zawodzie technik dentystyczny realizowane przez cztery dni w tygodniu" "Zajęcia dydaktyczne kształcenia w zawodzie ratownik medyczny realizowane przez cztery dni w tygodniu" "Zajęcia dydaktyczne kształcenia w zawodzie technik masażysta realizowane przez cztery dni w tygodniu" "Multimedialna pracownia edukacyjna" 1.09 2009-31.08.2011 09.2009-31.08.2013 01.09.2010-2012 01.09.2011-01.2014 01.09.2011 31.08.2013 01.09.2011 31.08.2013 1.09.2008 08.2011 Współpraca z przedsiębiorcami poszerzenie oferty edukacyjnej szkół Marszałek WŁ wspierając tworzenie nowej bazy edukacyjnej służącej podnoszeniu kwalifikacji zawodowych mieszkańców podpisał listy intencyjne, w ramach których Województwo podjęło współpracę z czołowymi przedsiębiorstwami regionu: - Bełchatowsko Kleszczowskim Parkiem Przemysłowo Technologicznym Sp. z o.o. w Bełchatowie, - J&AS Aero Design Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi oraz Bartolini Air Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi powstanie nowego kierunku technik mechanik lotniczy, - Sto Ispo Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie powstanie nowego kierunku renowator zabytków architektury. 287

Współpraca z firmą Haering Polska Sp. z o.o.: niekwestionowanym liderem (I miejsce w świecie) branży obróbki skrawaniem. Firma współpracuj ze szkołami zawodowymi, wyposażając je w nowoczesny sprzęt umożliwiający kształcenie w zawodzie technik mechanik oraz technik mechatronik. - Współpraca z PPSNT dla Dorosłych w Łodzi pozwoliła na wprowadzenie innowacji pedagogicznej polegającej na zastosowaniu systemu dualnego kształcenia w zawodach technik mechanik oraz technik mechatronik na terenie Piotrkowa Trybunalskiego. - W czerwcu 15 słuchaczy PPSNT przystąpiło do egzaminu Prufung Wirtschaftsdeutsch International, który odbył się w firmie Haering, świadectwo zdania egzaminu jest honorowane na całym świecie i potwierdza bardzo dobrą znajomość języka niemieckiego ze szczególnym uwzględnieniem języka fachowego w dziedzinie ekonomii i prawa. - W listopadzie rozdano pierwsze dyplomy ukończenia kursu kształcenia zawodowego 15 absolwentom kierunku technik mechanik. Kooperacja z Mazowiecką Spółką Gazownictwa dzięki współpracy w PPSNT dla Dorosłych w Łodzi przeprowadzono eksperyment pedagogiczny Wyższe kwalifikacje i kompetencje zawodowe kluczem do awansu co pozwoliło na otwarcie kierunku kształcenia w zawodzie technik gazownictwa. Ponadto Samorząd Województwa wyraził zgodę na utworzenie nowych kierunków kształcenia: - technik organizacji reklamy, renowator zabytków, technik mechanik lotniczy w Publicznej Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi. - florysta, technik usług fryzjerskich, technik geodeta w Szkole Policealnej Samorządu Województwa Łódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim. Opieka naukowo-dydaktyczna Kontynuowano współpracę z następującymi uczelniami wyższymi w zakresie opieki naukowo dydaktycznej nad zakładami kształcenia nauczycieli: - Akademią im. Jana Długosza w Częstochowie w Kolegium Nauczycielskim w Wieluniu, - Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie w Zespole Kolegiów Nauczycielskich w Łowiczu, - Uniwersytetem Łódzkim w Kolegium Nauczycielskim w Zgierzu, - Uniwersytetem Warszawskim w Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Sieradzu. Dostosowanie i poszerzenie oferty edukacyjnej i bazy dydaktycznej placówek oświatowych do potrzeb regionu. - Utworzenie 2 Centrów Kształcenia Ustawicznego w Łodzi i Tomaszowie Mazowieckim. Powstanie tego typu placówek miało na celu wyrównanie szans w dostępie do edukacji dając jednocześnie możliwość pozyskania nowych bądź pogłębienia dotychczasowych kwalifikacji. - Przekształcenie Szkoły Podstawowej Specjalnej w Rafałówce z dniem 1 września 2011r. polegające na zmianie struktury organizacyjnej szkoły, struktura obejmować będzie klasy I -VI oraz grupy wychowawcze działające w ramach zajęć pozalekcyjnych dla dzieci od wieku przedszkolnego 288

przebywających na leczeniu w Samodzielnym Publicznym Rehabilitacyjno Leczniczym Zakładzie Opieki Zdrowotnej dla Dzieci w Rafałówce, - Utworzenie Gimnazjum Specjalnego w Rafałówce z dniem 1 października 2011r. Praktyki pedagogiczne Podjęto współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego w ramach organizacji praktyk pedagogicznych dla słuchaczy Kolegiów na mocy 47 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1997 r. w sprawie zakładów kształcenia nauczycieli oraz 23 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie kolegiów pracowników służb społecznych formę, miejsce i terminy praktyk zawodowych określa dyrektor kolegium w porozumieniu z organem prowadzącym. W roku 2011 Zarząd WŁ wraził zgodę na organizację praktyk dla słuchaczy kolegiów. Udział placówek oświatowych w pozyskiwaniu środków unijnych Ponad 50% placówek oświatowych podległych Samorządowi Województwa realizuje projekty współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego na kwotę 5 milionów złotych. Projekty mają na celu podniesienie atrakcyjności i jakości oferty edukacyjnej szkół Samorządu Województwa. - "Program wyrównywania szans edukacyjnych niepracujących uczniów kształcących się w zakresie pierwszych kwalifikacji zawodowych " - projekt Publicznej Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi: projekt skierowany do uczniów Szkoły zdobywających pierwsze kwalifikacje zawodowe, którzy dzięki dodatkowym zajęciom w ramach danego kierunku mogą poszerzyć wiedzę oraz nabyć dodatkowych umiejętności. Koszt całkowity projektu wynosi 589 265,53 zł dofinansowanie 514 134,17 zł. - "Nowoczesna szkoła - Profesjonalna kadra" - projekt Publicznej Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi: projekt skierowany do nauczycieli szkół zawodowych, którzy mogą pogłębić swoją wiedzę w zakresie tworzenia pakietów edukacyjnych wspierających kształcenie modułowe i dualne. Koszt całkowity projektu wynosi 320 105,63 zł dofinansowanie 279 292,16 zł. - "Edukacja zdalna szansą na zwiększenie zasięgu kształcenia ustawicznego w regionie" - projekt Publicznej Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi: projekt skierowany do uczniów Szkoły, mający na celu podniesienie poziomu kształcenia poprzez stworzenie platformy e- learningowej umożliwiającej uzupełnienie dodatkowej wiedzy w formie innowacyjnej formy nauczania. Koszt całkowity projektu wynosi 1 481 216,19 zł dofinansowanie 1 481 216,19 zł. - "Kurs doskonalący dla nauczycieli języka polskiego i wiedzy o kulturze w zakresie edukacji filmowej i teatralnej" - projekt Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Piotrkowie Trybunalskim: projekt skierowany do nauczycieli języka polskiego i wiedzy o kulturze umożliwiający pogłębienie dotychczasowej wiedzy i umiejętności w tym zakresie w ramach nowej podstawy programowej. Koszt całkowity projektu wynosi 200 242,19 zł dofinansowanie 170 205,86 zł. - Nowe kwalifikacje to nowe możliwości projekt Szkoły Policealnej Samorządu Województwa Łódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim: : projekt ma 289

na celu podniesienie atrakcyjności oferty edukacyjnej szkoły zwiększającej konkurencyjność uczniów na rynku pracy poprzez realizację dodatkowych zajęć z zakresu ICT, języka angielskiego, języka migowego, automasażu oraz przedsiębiorczości. Koszt całkowity projektu wynosi 194 970 zł dofinansowanie 170 111,32 zł. - Wszechstronny uczeń projekt Centrum Kształcenia Ustawicznego Samorządu Województwa Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim, projekt ma na celu zwiększenie u uczniów poziomu kwalifikacji specjalistycznych w ramach oferty edukacyjnej szkoły. Koszt całkowity projektu wynosi 320 105,63 zł dofinansowanie 279 292,16 zł. - Technik przemysłu mody innowacyjne podejście do edukacji zawodowej projekt Publicznej Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi: projekt pozwoli na wprowadzenie na rynek pracy wykwalifikowanych specjalistów z branży tekstylno odzieżowej poprzez realizację programu rozwojowego w ramach innowacyjnego kierunku nauczania Technik przemysłu mody. Koszt całkowity projektu wynosi 1 857 959,13 zł dofinansowanie 1 621 069,34 zł. Opłaty za naukę i egzaminy Zarząd WŁ uchwalił wysokość opłat za naukę w systemie zaocznym i wieczorowym oraz powtarzanie roku z powodu niezadowalających wyników w nauce w Kolegium Nauczycielskim w Zgierzu, Kolegium Nauczycielskim w Wieluniu i Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Sieradzu oraz wysokość opłat za egzaminy wstępne w Zespole Kolegiów Nauczycielskich w Łowiczu i Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Sieradzu. Stypendia za wyniki w nauce oraz osiągnięcia sportowe Zarząd WŁ wyraził zgodę na ustalone przez dyrektorów wysokości stypendiów motywacyjnych za wyniki w nauce oraz za osiągnięcia sportowe dla słuchaczy kolegiów oraz szkół policealnych w I i II semestrze roku szkolnego 2010/2011. W zakładach kształcenia przyznano 215 stypendiów w łącznej wysokości 30.569. Natomiast w szkołach policealnych 405 osobom w łącznej wysokości 52.348. Ewidencja niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli W 2011 roku na podstawie wniosków Samorząd Województwa dodał do ewidencji 5 kolejnych placówek. Obecnie w ewidencji figurują 22 niepubliczne placówki doskonalenia zawodowego oraz 1 niepubliczna biblioteka pedagogiczna w Województwie. Wspieranie nauki w Województwie Przyznawanie nagród Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepsze rozprawy habilitacyjne i doktorskie oraz prace magisterskie i dyplomowe Przeprowadzono XII edycję konkursu na najlepsze rozprawy habilitacyjne i doktorskie oraz prace magisterskie i dyplomowe tematycznie związane z Województwem. W 2011 roku wpłynęło 45 prac, spośród których nagrodzono 7. Były to cztery rozprawy doktorskie, dwie magisterskie i jedna dyplomowa. 290

Suma nagród wyniosła 50 tys. zł. Laureaci otrzymali od 2 tys. zł (praca dyplomowa) do 10 tys. zł (rozprawa doktorska). Nagrody przyznano sześciu osobom reprezentującym Uniwersytet Łódzki oraz jednej z Politechniki Łódzkiej. Nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepsze rozprawy habilitacyjne i doktorskie oraz prace magisterskie i dyplomowe Etap 1: Składanie wniosków Liczba prac złożonych w konkursie 45 Etap 2: Ocena formalna Liczba wniosków zweryfikowanych pozytywnie 44 Etap 3: Ocena merytoryczna (Komisja) Liczba przyznanych nagród 7 Kwota przyznanych nagród 50 000,00 zł Przyznawanie jednorazowych stypendiów naukowych Marszałka WŁ za szczególne osiągnięcia związane z edukacją W 2011 roku Departament Kultury i Edukacji koordynował piątą edycją przyznawania jednorazowych stypendiów naukowych Marszałka WŁ dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, słuchaczy kolegiów oraz studentów szkół wyższych, osiągających znaczące sukcesy w różnych dziedzinach nauki. W ramach tegorocznej edycji wpłynęły 103 wnioski, Zarząd WŁ w dniu 19 lipca 2011 r., zgodnie z propozycją Komisji Stypendialnej, podjął uchwałę w sprawie przyznania 30 jednorazowych stypendiów naukowych Marszałka WŁ. Przyznano 9 nagród I stopnia, 9 nagród II stopnia i 12 nagród III stopnia na łączną kwotę 130 000 zł. Większość osób nagrodzonych stanowili pasjonaci nauk matematycznych i przyrodniczych - młodzi fizycy, chemicy, informatycy i ekolodzy, ale również byli wśród nich wybitni humaniści. Dofinansowanie dostało 22 uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz 8 studentów z Województwa. Proces oceny wniosków przedstawia poniższa tabela: Jednorazowe stypendia naukowe Marszałka Województwa Łódzkiego Etap 1: Składanie wniosków Liczba wniosków złożonych w naborze 103 Etap 2: Ocena formalna Liczba wniosków zweryfikowanych pozytywnie 93 Etap 3: Ocena merytoryczna (Komisja) Liczba przyznanych stypendiów 30 Kwota przyznanych stypendiów 130 000,00 zł 291

Przyznano stypendia w następujących kwotach: Stypendia I stopnia 9 osób w kwocie od 6000 do 8000 zł Stypendia II stopnia 9 osób w kwocie 5000 zł Stypendia III stopnia 12 osób w kwocie od 2000 do 3000 zł Projekt pn. Promocja marki regionalnej Łódzkie intelektualne W 2011 roku zakwalifikowano do dofinansowania projekt Promocja marki regionalnej Łódzkie intelektualne w ramach Działania III.2: Podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw, Osi priorytetowej III: Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość, Regionalnego Programu Operacyjnego WŁ na lata 2007-2013. Wartość całego projektu wynosi 924 800 zł, natomiast kwota dofinansowania z RPO WŁ to 424 830 zł. Realizacja przedsięwzięcia rozpoczęła się w grudniu 2011r. i będzie trwała prawie dwa lata, do października 2013 roku. Ma ono za zadanie ukazać Województwo jako region o dużym potencjale akademickim, naukowym i kulturalnym, który stwarza młodym ludziom znakomite warunki do zdobycia wykształcenia, wszechstronnego rozwoju intelektualnego, a także kulturalnego. Promocja marki odbywać się będzie m.in. poprzez inicjatywy charakteryzujące się długą tradycją, które są dobrze znane młodzieży szkolnej i akademickiej. Wśród nich wymienić można: stypendia naukowe i artystyczne Marszałka WŁ, konkurs Marszałka WŁ na najlepsze rozprawy habilitacyjne i doktorskie oraz prace magisterskie i dyplomowe tematycznie związane z Województwem. Pozostałe zadania Pozyskiwanie środków finansowych przez placówki W 2011 roku jedna biblioteka pedagogiczna oraz jeden wojewódzki ośrodek doskonalenia nauczycieli pozyskał dotacje w ramach Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 36 350 zł. Dotacje obejmują swym zakresem następujące zadania: - Program ekologiczny EKOBIB VI program edukacji ekologicznej dla nauczycieli i uczniów dla Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Łodzi. - Edukacja ekologiczna nauczycieli i uczniów realizowana przez WODN w Piotrkowie Trybunalskim na różnych formach doskonalenia. Realizacja zadań inwestycyjnych W 2011 roku zrealizowano następujące zadania inwestycyjne: 292

- modernizacja budynków wchodzących w skład nieruchomości położonej przy ul. Narutowicza 122 w Łodzi, umożliwiło to zwiększenie liczby miejsc zakwaterowania oferowanych przez Bursę, podniesienie standardu pomieszczeń, - wykonanie przyłącza wodociągowego w Bibliotece Pedagogicznej w Skierniewicach filia w Rawie Mazowieckiej, - wymiana stolarki okiennej w Szkole Policealnej Nr 1 Samorządu Województwa Łódzkiego. Współpraca międzynarodowa Współpraca międzynarodowa placówek oświatowych polegała przede wszystkim na wymianie doświadczeń w działalności edukacyjnej poprzez udział w programach: - Grundtvig realizowany przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi oraz PPSNT dla Dorosłych w Łodzi w ramach programu Uczenie się przez całe życie, projekt ma na celu określenie możliwości certyfikowania umiejętności, jakie osoby dorosłe nabywają w ciągu całego życia, - wyjazdy i spotkania w ramach projektu w Austrii oraz Irlandii, spotkania w Polsce, - Comenius Regio - program Biblioprewencja realizowany przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką im. prof. T. Kotarbińskiego w Łodzi we współpracy ze szkołą w Słowenii, organizacja wymiany, współpraca przy organizacji konferencji, wizyty studyjne w Słowenii oraz partnera słoweńskiego w Polsce, - współpraca Szkoły Policealnej SWŁ w Sieradzu ze szkołami w Munster (Niemcy) - partnerstwo ma na celu dzielenie się pomysłami realizowanymi przy wdrażaniu różnych metod i narzędzi kształcenia zawodowego. Konferencje naukowe zorganizowane we współpracy z uczelniami wyższymi W ramach współpracy z uczelniami wyższymi w roku 2011 zorganizowano następujące konferencje: - Krajowe Ramy Kwalifikacji konferencja dotycząca szkolnictwa zawodowego, wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji do krajowego porządku prawnego, współpraca z Politechniką Łódzką, - Uwierz w promocję. Budowanie wizerunku biblioteki w środowisku oświatowym konferencja poświęcona popularyzacji i promocji bibliotek w lokalnym środowisku, realizowana we współpracy m.in. z Politechniką Łódzką oraz Uniwersytetem Rzeszowskim, - Nauka przez życie - konferencja podsumowująca I etap kampanii mającej na celu zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w kształceniu ustawicznym. - Europejska Konferencja Kadry Kierowniczej Oświaty współorganizowana przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi, poświęcona zagadnieniom związanym z omówieniem Priorytetów Strategii Europejskich dla Polski, 293

Współczesne kierunki edukacyjne i praktyka nauczycielska organizowana przez Kolegium Nauczycielskie w Zgierzu, przy współudziale przedstawicieli uczelni wyższych, współpraca Uniwersytetu Łódzkiego. Umowy Wyrażono zgodę na zawarcie umów zapewniających ciągłość pracy w bibliotekach pedagogicznych oraz ich filiach: - Aneks do umowy najmu lokalu przy ul. 9 Maja 6 w Łasku, w którym mieści się Filia Biblioteki Pedagogicznej w Sieradzu, - Umowa najmu lokalu przy ul. Czaplinieckiej 96 w Bełchatowie, w którym mieści się Filia Biblioteki Pedagogicznej w Piotrkowie Trybunalskim, - Aneks do umowy najmu lokalu przy ul. 11 Listopada 2 w Radomsku, w którym mieści się Filia Biblioteki Pedagogicznej w Piotrkowie Trybunalskim. Zmiany siedziby filii Bibliotek Pedagogicznych - Filia Biblioteki Pedagogicznej w Sieradzu mieszcząca się w Wieluniu przy ul. Palestranckiej 5a na ul. J. Piłsudskiego 6, - Filia Biblioteki Pedagogicznej Wojewódzkiej im. Prof. T. Kotarbińskiego w Łodzi mieszcząca się w Kutnie przy ul. Troczewskiego 2a na ul. W. Jagiełły 6. w zakresie funduszy: Łódzki Regionalny Program Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej II edycja Kontynuowano realizację projektu systemowego pn. Łódzki Regionalny Program Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej II edycja w ramach PO Kapitał Ludzki Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.1. Wyrównanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych, Poddziałania 9.1.3. Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych. Planowany termin jego zakończenia to wrzesień 2014 r. Celem głównym projektu jest stworzenie warunków sprzyjających rozwijaniu umiejętności i kompetencji własnych szczególnie uzdolnionym uczniom szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Województwa. Każda podedycja programu zakłada przyznanie stypendiów na dany rok szkolny uczniom, którzy: wykazują duże zdolności w kierunku nauk matematycznych, przyrodniczych i technicznych; posiadają miejsce zamieszkania na terenie Województwa lub siedziba szkoły, do której uczęszczają znajduje się na terenie Województwa; pochodzą z rodzin niezamożnych, dla których niekorzystna sytuacja materialna stanowi barierę w rozwoju edukacyjnym. Rokrocznie przyznaje się stypendia na łączną kwotę 2 160 000 zł. 294

W trakcie otrzymywania stypendium uczeń znajduje się pod opieką dydaktyczną nauczyciela - opiekuna, którego zadaniem jest przede wszystkim inspirowanie i motywowanie stypendysty do podejmowania zadań służących realizacji zaplanowanej ścieżki rozwoju edukacyjnego (wskazanej we wniosku o przyznanie stypendium) oraz pomoc w wykorzystaniu przez niego stypendium na cele edukacyjne. W roku 2011 r. zrealizowano następujące etapy projektu: W związku z udziałem w XIV Łódzkich Targach Edukacyjnych 2011 w dniach 10-12.03.2011 r., prowadzono działania promujące program stypendialny wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zaktualizowano Wniosek o dofinansowanie projektu, uwzględniający rozliczenie z 2010 r. Uchwałą Nr VII/131/11 i Uchwałą Nr VII/134/11 Sejmiku WŁ z dnia 19 kwietnia 2011 r. oraz Uchwałą Nr 602/11 Zarządu WŁ z dnia 27 kwietnia 2011 r. dokonano zmian w budżecie projektu. wprowadzone zmiany dotyczą: Uchwałą Nr XII/195/11, Sejmik WŁ w dniu 28 czerwca 2011 r. przyjął w nowym brzmieniu Regulamin przyznawania i przekazywania stypendiów w ramach Łódzkiego Regionalnego Programu Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej II edycja. Najważniejsze - obniżenia wysokości stypendium do 450,00 zł miesięcznie, co pozwoli na objęcie wsparciem rokrocznie większej o 100 liczby osób, tj. 400 (do 2010/2011 300); - wprowadzenia ograniczenia wysokości maksymalnego wynagrodzenia nauczyciela - opiekuna dydaktycznego stypendysty (maksymalnie 405,00 zł brutto); - doprecyzowania części zapisów Regulaminu, odnoszących się do ustawy o świadczeniach rodzinnych, które w jednoznaczny sposób określają liczbę i rodzaj składanych dokumentów, pozwalających na obliczenie dochodu, przypadającego na jednego członka rodziny ucznia, ubiegającego się o stypendium; - wprowadzenia zapisów nakładających na stypendystę obowiązek rozliczenia stypendium. Departament Kultury i Edukacji, biorąc pod uwagę dotychczasowe problemy związane z zatrudnianiem osób w ramach umów cywilnoprawnych podjął działania zmierzające do zmiany formy zatrudnienia członków Zespołu projektowego (dotychczas zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia). Dzięki otrzymanej od Sekretarza WŁ zgody na ogłoszenie naborów kandydatów do pracy w ramach umów o pracę na czas określony (na czas trwania projektu), uruchomiono procedury naboru na stanowiska: Koordynatora ds. promocji i monitoringu oraz Pracownika administracyjnego ds. obsługi Biura Projektu. W wyniku zakończonych w/w procedur, po uzyskaniu zgody Marszałka WŁ ostatecznie zatrudniono: z dniem 1.07.2011 r. p. A. Reczyk na stanowisko Pracownika administracyjnego ds. obsługi Biura Projektu, z dniem 15.11.2011 r. p. A. Nagler na stanowisko Koordynatora ds. promocji i monitoringu. 295

Ponadto zgodnie z zapisami Procedury wyboru pracowników do zespołów projektowych, po uzyskaniu zgody Marszałka WŁ, z dniem 01.09.2011 r. w ramach dodatkowych obowiązków, powierzono rolę Menadżera Projektu pracownikowi Departamentu Kultury i Edukacji - p. M. Sowińskiej. Wraz z przyjęciem i zaakceptowaniem 300 sprawozdań semestralnych stypendystów w roku szkolnym 2010/2011 oraz 300 ostatnich informacji miesięcznych nauczycieli - opiekunów dydaktycznych stypendystów za okres V-VI 2011, zakończono kolejną poddedycję projektu. Wyłoniono wykonawców, którzy wykonali: stypendialny, zrealizowanego przez Wydział ds. Społeczeństwa Informacyjnego, animację plakatu do filmu informacyjno-promującego program pednrive y dla 400 stypendystów, terminarze szkolne dla 400 stypendystów, usługę restauracyjną świadczoną podczas spotkania gratulacyjnego dla stypendystów w Filharmonii Łódzkiej w dniu 16.12.2011 r. W okresie poprzedzającym nabór wniosków stypendialnych oraz w jego trakcie zintensyfikowano działania promocyjno-informacyjne dotyczące projektu, m.in.: - wykonano mailing do gmin, szkół oraz mediów, a także do szkół z terenu województwa łódzkiego rozesłano plakaty i ulotki informujące o naborze, - zamieszczono w prasie lokalnej ogłoszenia prasowe oraz trzy artykuły sponsorowane, - wyemitowano w trzech stacjach radiowych działających na terenie Województwa Łódzkiego spoty radiowe informujące o naborze wniosków (w okresie 5-16.09.2011 r. w Radio Łódź, Radio Parada oraz Radio Eska łącznie 80 spotów), - nagrano i wyemitowano w Radio Parada audycję z Panią Dorotą Wodnicką p.o. Dyrektora Departamentu Kultury i Edukacji dotyczącą zasad udziału w konkursie oraz wywiad nt. rekrutacji do programu stypendialnego na łamach Radia Strefa FM, - udzielano informacji (mailowo, telefonicznie, osobiście) o programie wszystkim zainteresowanym. W związku z awansem p. Małgorzaty Kani, Zarząd WŁ w dniu 29 września 2011 r. przyjął Uchwałę Nr 1661/11 w sprawie udzielenia upoważnienia dla Pani Doroty Wodnickiej p.o. Dyrektora Departamentu Kultury i Edukacji, a w czasie jej nieobecności dla Pani Małgorzaty Kani Zastępcy Dyrektora Departamentu Kultury i Edukacji, do zawierania w imieniu Województwa Łódzkiego umów cywilno-prawnych w ramach projektu. W dniach 19-30.09.2011 przeprowadzono nabór wniosków stypendialnych w ramach Łódzkiego Regionalnego Programu Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej II edycja. W terminie wpłynęło 660 wniosków. Po terminie wpłynął 1 wniosek. Uchwałą Nr 1664/11 Zarząd WŁ w dniu 29 września 2011 r. powołał Komisję ds. oceny wniosków stypendialnych, w skład której weszli przede wszystkim przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Łodzi oraz Wojewódzkich Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli. Komisja ds. oceny wniosków stypendialnych, we współpracy z pracownikami Wydziału Funduszy DKiE, w dniach 07.11. 25.11.2011, oceniała złożone wnioski pod kątem formalnym i merytorycznym zgodnie z zasadami, 296

obowiązującymi w przyjętym, Uchwałą XII/195/11 Sejmiku WŁ z dn. 28.06.2011 r. Regulaminie przyznawania i przekazywania stypendiów, wyłaniając 400 stypendystów. Na podstawie listy rankingowej opracowanej przez w/w Komisję Uchwałą Nr 2104/11 Zarządu WŁ w dniu 06.12.2011 r. przyznano stypendium 400 stypendystom. W dniu 16.12.2011 r. zorganizowano w Filharmonii Łódzkiej spotkanie gratulacyjne dla 400 stypendystów z udziałem p. D. Ryl Wicemarszałek WŁ oraz p. A. Rabiegą Przewodniczącą Komisji Nauki, Kultury i Sportu SWŁ. Podczas uroczystości stypendystom wręczono listy gratulacyjne oraz zestawy z gadżetami promocyjnymi (zakupione terminarze szkolne oraz płyty z filmem promującym Województwo Łódzkie poluje na talenty. Daj się złapać! ). Przygotowano i zawarto umowy stypendialne pomiędzy Województwem a wyłonionymi stypendystami, na podstawie których każdy stypendysta będzie otrzymywał 450,00 zł miesięcznie przez okres 12 miesięcy. Przygotowano i wypłacono 400 stypendystom stypendia za okres od września do grudnia 2011 r. w łącznej kwocie 720 000 zł. Przygotowano cztery wnioski o płatność, rozliczono wszystkie bieżące wydatki w projekcie. Animator kultury Rozpoczęto realizację projektu systemowego Animator kultury w ramach PO Kapitał Ludzki Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.4. - Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty. W roku 2011 zrealizowano następujące etapy projektu: Uchwałą Nr 455/11 Zarządu WŁ z dnia 30 marca 2011 r. przyjęto do realizacji projekt pn. Animator kultury i powierzono wykonywanie zadań beneficjenta systemowego Województwu Łódzkiemu - Departamentowi Kultury i Edukacji. Uchwałą Nr VII/134/11 Sejmiku WŁ z dnia 19 kwietnia 2011 r. dokonano zmian w budżecie projektu. (W dniu 22 kwietnia 2011 r. wpłynęła na konto projektu transza dofinansowania). Nabór członków Zespołu projektowego: We wrześniu uzyskano zgodę Marszałka WŁ, aby w ramach dodatkowych obowiązków, powierzyć rolę Kierownika Projektu pracownikowi Departamentu Kultury i Edukacji p. J. Andrzejewskiej, na stanowisko Wsparcia Projektu zatrudniono p. M. Domerackiego, p. M. Melkę zatrudniono na stanowisko Kierownika Zespołu ds. promocji i ewaluacji. W grudniu zatrudniono na stanowisku Kierownika Zespołu ds. organizacyjnych p. Annę Wilamek, a na stanowisku Członka Zespołu ds. organizacyjnych p. Agnieszkę Reczyk. Podpisano też umowę zlecenie z Głównym dostawcą ds. szkoleń p. Leszkiem Karczewskim, który rozpoczął pracę z dniem 01.09.2011 r. 25 maja podpisano umowę najmu lokalu na Biuro projektu z firmą Textilimpex spółka z o.o. na okres od 01.06.2011 r. do 31.05.2012 r. Biuro projektu mieści się na VIII piętrze budynku przy ul. Traugutta 25 w Łodzi (pok. 818-820). Ustalono z Departamentem Organizacyjnym zakres rzeczowy zamówienia na wyposażenie Biura projektu (szafy, biurka, krzesła, itp.) i sprzęt komputerowy (laptopy, urządzenie wielofunkcyjne, tonery, itp.) 297

oraz zakupiono: urządzenia biurowe (niszczarkę, gilotynę, bindownicę), wyposażenie Biura projektu (biurka, krzesła, szafy) oraz materiały biurowe. Na potrzeby Biura projektu Opracowano Regulamin projektu oraz formularz rekrutacyjny. W wyniku rozmów z MRR w Warszawie oraz MEN w Warszawie ustalono kwalifikowalność grupy docelowej projektu. W okresie poprzedzającym nabór wniosków zintensyfikowano działania promocyjno-informacyjne dotyczące projektu: - rozesłano do 186 urzędów i 1111 szkół informacje o projekcie oraz naborze uczestników; - udzielano telefonicznie informacji o projekcie; - odpowiadano na maile wpływające od osób zainteresowanych udziałem w projekcie; - stworzono nową stronę internetową Projektu, zgodnie z zakupioną wizualizacją; - zostało wyemitowanych 40 spotów reklamowych w Radio Złote Przeboje; - zostało wyemitowanych 60 spotów reklamowych w: Radio Eska, Radio Wawa Łódź, Radio Plus; - zostało wyemitowanych 20 spotów reklamowych w Radio Parada. W okresie 19-30.09.2011 r. przyjęto 194 wnioski zgłoszeniowe do Projektu. W dwóch etapach: oceny formalnej i oceny merytorycznej wyłoniono 60 uczestników projektu (50 kobiet, 10 mężczyzn). Na potrzeby uczestników i szkoleń zakupiono: identyfikację wizualną projektu, plakaty i ulotki informujące o naborze wniosków oraz promujących projekt, biurowe materiały promocyjne dla uczestników, aparat fotograficzny, flipcharty, sprzęt komputerowy z oprogramowaniem, sprzęt multimedialny. Ponadto podpisano umowę na wykonanie gadżetów dla uczestników projektu w postaci pendrive ów. Zawarto umowy z uczestnikami Projektu. Wyłoniono wykładowców/trenerów kursu doskonalącego Animator kultury i zawarto umowy z wykładowcami/trenerami I i II modułu szkoleniowego. Zorganizowano spotkanie inauguracyjne w dniu 10.12.2011 r. oraz dwa zjazdy szkoleniowe 10-11 i 17-18 grudnia 2011 r. Przygotowano cztery wnioski o płatność, rozliczono wszystkie bieżące wydatki w projekcie. Pozostałe zadania Prowadzono konsultacje i doradztwo (konsultacje indywidualne i pisemne oraz spotkania informacyjne) dla podległych jednostek oświatowych dotyczące pozyskiwania środków unijnych, w zakresie merytorycznym i finansowym. 298

DEPARTAMENT KULTURY FIZYCZNEJ, SPORTU I TURYSTYKI w zakresie kultury fizycznej i sportu: Współpraca z organizacjami pozarządowymi w zakresie kultury fizycznej Zakres współpracy reguluje corocznie przyjmowany uchwałą Sejmiku WŁ Program współpracy województwa łódzkiego z organizacjami pozarządowymi. Program trwa przez jeden rok, ale tworzony jest z perspektywą współpracy wieloletniej. Głównym celem programu jest budowanie partnerstwa i zacieśniania współpracy między Samorządem Województwa a sektorem pozarządowym, które mają służyć diagnozowaniu i zaspokajaniu potrzeb mieszkańców Województwa. W ramach programu w obszarze kultury fizycznej i sportu realizowane są następujące zadania: Program szkolenia i współzawodnictwa młodzieży uzdolnionej sportowo województwa łódzkiego obejmujący: - szkolenie Wojewódzkiej Kadry Młodzika, - udział i organizacja zawodów sportowych o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym, - przygotowanie i udział w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w sportach zimowych, biegach przełajowych, sportach halowych, sportach letnich, - szkolenie dla najwybitniejszych sportowców Województwa w kategorii junior i młodzieżowiec w wiodących dyscyplinach sportu, - zakup sprzętu sportowego, - podsumowanie sezonu sportowego konferencja Sport Szkolny upowszechnianie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży szkolnej poprzez: - organizację współzawodnictwa sportowego szkół ( Igrzyska Młodzieży Szkolnej, Licealiady, Gimnazjady ), - obozy sportowe dla młodzieży szkolnej biorącej udział we współzawodnictwie sportowym szkół, - organizowanie szkoleń dla instruktorów, nauczycieli, sędziów, wolontariuszy, organizatorów zawodów sportowych oraz animatorów sportu szkolnego. Sport na terenach wiejskich i małych miast poprzez organizację: - mistrzostw Województwa w dyscyplinach indywidualnych i zespołowych, - letnie i halowe Wojewódzkie Igrzyska Wsi, - spartakiady i imprezy sportowe o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim, - uczestnictwo reprezentacji Województwa w zawodach ogólnopolskich i międzynarodowych, - zawody i turnieje sportowe dla dzieci z obszarów wiejskich, - współzawodnictwo jednostek gminnych i powiatowych w zakresie masowej kultury fizycznej, - zgrupowania i obozy szkoleniowe dla najbardziej uzdolnionych zawodników z terenu wiejskiego, 299

- szkolenie kadry organizatorsko instruktorskiej na potrzeby klubów wiejskich. Sport akademicki obejmujący: - cykl rozgrywek akademickich o zasięgu wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym, - organizacja uczelnianych akademickich lig w grach zespołowych, - organizacja Sportowych Juwenalii dla wszystkich uczelni Województwa. Zadania wymienione w pkt. 1,2,3,4 są zadaniami systemowymi, całorocznymi realizowanymi w sposób cykliczny. Organizacja imprez sportowych oraz sportowo rekreacyjnych w tym także dla osób niepełnosprawnych o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim lub międzynarodowym, na terenie województwa łódzkiego. Promocja programu Moje Boisko Orlik 2012 poprzez organizację imprez sportowych o zasięgu wojewódzkim na obiektach typu Orlik Orlikowa Liga Mistrzów Województwa Łódzkiego. W 2011 dla organizacji pozarządowych realizujących ww. zadania w obszarze kultury fizycznej i sportu zostały udzielone dotacje na ogólną kwotę 5 600 000 zł. Rodzaj zadania 2011 I. Program szkolenia i współzawodnictwa młodzieży uzdolnionej 2 750 000 sportowo II. Sport szkolny 475 000 III. Sport na terenach wiejskich i małych miast 770 000 IV. Sport akademicki 255 000 V. Organizacja imprez sportowych oraz sportowo rekreacyjnych w tym także dla osób niepełnosprawnych o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim lub międzynarodowym, na terenie województwa łódzkiego; VI. Promocja programu Moje Boisko Orlik 2012 poprzez organizację imprez sportowych o zasięgu wojewódzkim na obiektach typu Orlik Orlikowa Liga Mistrzów Województwa Łódzkiego; 950 000 300 000 Tryb pozakonkursowy 100 000 Ogółem : 5 600 000 W ramach powyższych zadań były realizowane projekty o szczególnym znaczeniu dla sportu w regionie łódzkim min: - Puchar Regionów Partnerskich, - Turniej Ogólnopolski w piłce nożnej Klubowe Mistrzostwa Polski Premier CUP 2011, 300

- Międzynarodowy Turniej Tenisa Ziemnego do 14 Lodz CUP, - 22.Międzynarodowy Wyścig Kolarski Solidarności i Olimpijczyków, - Otwarty Puchar Polski 8. Międzynarodowe Mistrzostwa Juniorek i Juniorów w JUDO, - Ogólnopolski Turniej Piłki Nożnej Dziewcząt pod Patronatem Marszałka Województwa Łódzkiego, - Mistrzostwa Polski w Triathlonie Rawa Mazowiecka, - XIII Ogólnopolski Klasyczny Wyścig Kolarski im. Wincentego Witosa, - VIII Festiwal Jeździecki Gajewniki 2011 r., - Gala Siatkarskie Asy, - Indywidualne Mistrzostwa Polski w Motocrossie, - 30 Tomaszowski Bieg im. Bronisława Malinowskiego, - Orlikowa Liga Mistrzów Województwa Łódzkiego. Sport kwalifikowany - stypendia i nagrody Po raz kolejny zostały przyznane nagrody i stypendia dla najlepszych sportowców Województwa. W bieżącym roku uhonorowano ponad 478 zawodników i 96 trenerów z 73 klubów. W 2011 r. stypendium otrzymało 291 sportowców. Nagrody i stypendia przyznawane są w oparciu o regulaminy przyjęte uchwałami Sejmiku WŁ, które określają warunki i tryb przyznawania nagród i stypendiów zawodnikom reprezentującym kluby sportowe z terenu Województwa, którzy osiągnęli wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Zestawienie przyznanych nagród i stypendiów w 2011 r. NAGRODY dla zawodników 2011 kwota środków przeznaczonych na nagrody 469 710 liczba klubów sportowych, które wystąpiły z wnioskiem 73 liczba nagrodzonych 478 średnia kwota nagrody 980 zł STYPENDIA dla zawodników 2011 kwota środków przeznaczonych na stypendia 790 080 liczba klubów sportowych, które wystąpiły z wnioskiem 51 liczba stypendystów 291 średnia kwota stypendium miesięcznie 230 301

NAGRODY dla trenerów 2011 kwota środków przeznaczonych na nagrody 302 450 liczba klubów sportowych, które wystąpiły z wnioskiem 62 liczba nagrodzonych 96 średnia kwota nagrody 3150 Realizacja programu Moje Boisko Orlik 2012 Program Moje boisko Orlik 2012 to jeden z najważniejszych programów inwestycyjnych w Województwie. Od początku jego realizacji do końca 2011 r. w regionie łódzkim zostało wybudowanych 153 wielofunkcyjnych boisk ze sztuczną nawierzchnią i oświetleniem, a do końca 2012 r. powstanie w Województwie następne 26 orlików. W 2011 r. objęto dofinansowaniem 30 boisk na łączną kwotę 10 000 020. Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej W ramach Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w 2011 r. objęto dofinansowaniem 21 inwestycji sportowych na terenie Województwa na ogólną kwotę 16.765 tys. zł. w tym: - inwestycje kontynuowane 13 na kwotę 7.160 tys. Zł, - inwestycje noworozpoczynane 8 na kwotę 3.294 tys. zł, XIX Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży Szkolnej - Łódzkie 2013 W 2011 r. przystąpiono do Konkursu na organizację zawodów finałowych Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w latach 2012 2013 organizowanego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Zgodnie z założeniami organizacyjnymi i wytycznymi Ministerstwa Sportu i Turystyki opracowano wraz z Łódzką Federacją Sportu ofertę na organizację zawodów finałowych XIX Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w sportach letnich Łódzkie 2011. Oferta wśród 11 złożonych przez 7 województw, została przez Komisję Konkursową oceniona najwyżej pod względem formalnym i merytorycznym. W związku z tym w 2013 r. Województwo będzie gospodarzem i organizatorem tej największej imprezy sportu młodzieżowego. w zakresie turystyki: Promocja Województwa udział w targach międzynarodowych turystycznych - Holiday World Praga, - Targi Turystyczne Na styku kultur Łódź, - ITB Berlin, 302

- Podlaskie Targi Turystyczne w Białymstoku, - Targi Turystyczne Glob w Katowicach, - Jantur Kaliningrad, - Agrotravel Kielce, - Targi Turystyki i Wypoczynku Lato w Warszawie, - Międzynarodowe Targi Turystyki w Opolu, - Piknik nad Odrą, - Tour Salon Poznań, - Ukraine Kijów. Efekt - wypromowanie regionu łódzkiego jako atrakcyjnego pod względem turystycznym oraz nawiązanie współpracy w ramach rozwoju turystki z innymi regionami, organizacjami, przedstawicielami mediów. wydawnictwa turystyczne: - Zabytki Techniki regionu łódzkiego, - Geoturystyczna regionu łodzkiego, - Łowiska wędkarskie w województwie łódzkim, - Mapa turystyka aktywna Łódzkie: (południowy-wschód), - Mapa turystyka aktywna Łódzkie: (południowy-zachód), - Mapa turystyka aktywna Łódzkie: (Bzura-Ner), - Mapa turystyczna województwo łódzkie, - Kolorowanka dla dzieci o regionie łódzkim, - Folder Mikołaj Gumilow poeta-ułan w Bitwie Łódzkiej 1914. Efekt - tematyczne publikacje niezbędne do promocji regionu ukierunkowane na konkretne grupy odbiorców, w szczególności na imprezy targowe i wystawiennicze. promocja w czasopismach branżowych - Końska dawka przygody - Welcome to Poland 10/224/2011, - Kajakiem i na rowerze przez Łódzkie - Welcome to Poland 10/224/2011, - Pielgrzymki śladami świętych - Welcome to Poland 10/224/2011, - Zrozumieć Łódź - Welcome to Poland 10/224/2011, - Active recreation in the centre of Poland - TTG Polska 3/226/201,1 - On horseback and by kayak right through the middle of Poland -TTG Polska 3/226/2011, - Bitwa łódzka i jej promocja za granicą konferencja w Koluszkach 27.10.2011. Efekt - promocja regionu łódzkiego w czasopismach skierowanych do branży turystycznej promocja szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej: - Bitwa łódzka i jej promocja za granicą konferencja w Koluszkach 27.10.2011, - Działania Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego związane z promocją I Wojny Światowej jako atrakcji turystycznej konferencja Archiwum Państwowego w Łodzi 18.11.2011 r. 303

Inne formy uczestnictwa w mediach: - reportaż TVP3 Łódź 18.10.2011 r., - reportaż telewizji Centr-Premier z Kaliningradu 27-29.10.2011 r., - udział w filmie dokumentalnym Zanim opadną liście kręconym przez stowarzyszenie Mroga 20.11.2011 r., - informacja PAP o szlaku 25.12.2011 r., - wsparcie merytoryczne (dokumentacja) koncertu Skamieniały las 13.11.2011 r. Efekt - popularyzacja wydarzeń historycznych mających miejsce na terenie Województwa, zwiększenie zainteresowania regionem pod kątem turystycznym. Tworzenie systemu szlaków turystycznych Znakowanie szlaków: - Węgla Brunatnego 64km (Tuszyn Bełchatów - Kleszczów), - Osady Braci Czeskich 81km (Kleszczów Szczerców Zelów - Łask), - Skarby Ziemi Sieradzkiej 191km (Łask - Sędziejowice-Widawa-Burzenin- Złoczew Brąszewice-Błaszki-Goszczanów-Warta-Szadek-Zduńska Wola), - Św. Maksymiliana Kolbego 64km (Zduńska Wola Pabianice - Łódź). - Efekt: udostępnienie walorów turystycznych regionu łódzkiego poprzez oznakowanie szlaków. Organizacja warsztatów i szkoleń - 25.02. otwarcie Targów Na styku kultur - prezentacja badań ruchu turystycznego w województwie łódzkim (ROTWŁ), - 23-26.03. warsztaty System szlaków turystycznych województwa łódzkiego - Ośrodek WS Relaks w Rochnie. Efekt - przygotowanie uczestników do realizacji zadań w zakresie wytyczania szlaków, znakowania, tworzenia ich dokumentacji. - 19-20.05. warsztaty Marka turystyczna rzeki Warty, Cel: monitoring projektów turystycznych finansowanych z funduszy UE. Tematyka: budowanie marki turystycznej w oparciu o walory doliny Warty i zagospodarowanie turystyczne. Uczestnicy: członkowie Komitetu Wdrożeniowego i Zespołów Roboczych ds. Programu rozwoju turystyki w województwie łódzkim do roku 2020. Efekt - wzmocnienie współpracy na rzecz promocji i stworzenia wspólnej oferty turystycznej w dolinie Warty. - 25-27 maja Turystyka na obszarach wiejskich uczestnicy: przedstawiciele stowarzyszeń agroturystycznych, LGD, Koła Gospodyń Wiejskich z obszarów gdzie jest rozwinięta działalność agroturystyczna. Efekt - stworzenie oferty agroturystycznej na terenie Województwa, wzmocnienie jej roli w rozwoju turystyki, wskazanie możliwości rozwoju agroturystyki w regionie. 304

- 17 czerwca forum pt.: Oferta doktorantów projektu Turyzm dla Regionu na rzecz realizacji Programu rozwoju turystyki województwie łódzkim na lata 2007-2020 - celem spotkania było zaprezentowanie oferty współpracy doktorantów projektu Turyzm dla Regionu Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów z podmiotami odpowiedzialnymi za wdrażanie Programu rozwoju turystyki. Efekt - prezentacja nowatorskich pomysłów na rozwój turystyki w Województwie. - 30.09-1.10.11 - Warsztaty w ramach wojewódzkich obchodów Światowego Dnia Turystyki, Raducki Folwark, Wieluń 2011 r. Efekt - ocena przedsięwzięć realizowanych w regionie na rzecz rozwoju turystyki, które mają wpływ na kreowanie atrakcyjnego turystycznie wizerunku regionu łódzkiego, upowszechnianie turystyki wśród mieszkańców Województwa. - 5-7 grudnia spotkanie zespołu roboczego ds. Utworzenia ogólnopolskiego szlaku turystycznego Wschodnioeuropejskiego frontu I Wojny Światowej celem spotkania było sprecyzowanie i ujednolicenie przebieg szlaku na terenie woj. warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, łódzkiego, mazowieckiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Efekt - zintegrowanie działań poszczególnych województw na rzecz utworzenia szlaku samochodowego. Projekt pn. Szlak frontu I Wojny Światowej na Ziemi Łódzkiej Bitwa Łódzka 1914-1915 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 oś priorytetowa III: Gospodarka, Innowacyjność, Przedsiębiorczość Złożony w 2011 r., realizacja 2012 r. - Wartość projektu 100 000 zł - Kwota dofinansowania 85 000 zł Współpraca z organizacjami pozarządowymi W ramach konkursu dla organizacji pozarządowych przyznano dotacje następującym podmiotom: 1 Klub Sportowy AMBER Skarby znad Pilicy i jej Dorzecza - weekendowe wycieczki kajakowe w dziedzictwo przeszłości 15 000,00 2 Lokalna Organizacja Turystyczna "Centralny ŁUK Turystyczny" Euro Fans 2012 w Łódzkim 20 000,00 3 Stowarzyszenie Polski Szlak Bursztynowy Rajd Rowerowy Nadwarciańskim Szlakiem Bursztynowym - Study Press 20 000,00 4 Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei "Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Parowozowni Skierniewice - żywego muzeum starej kolei" 5 000,00 305

5 Fundacja rozwoju "Helisa" Cudze chwalicie, swego nie znacie - promocja idei ekoturystyki w województwie łódzkim 12 000,00 6 Centrum Fotografii Krajoznawczej Polskie Towarzystwo Turystyczno- Krajoznawcze Wydanie 3 numerów kwartalnika Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK "Wędrownik" w 2011 r. 30 000,00 7 8 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego w Sieradzu Kanon Krajoznawczy Województwa Łódzkiego 40 000,00 Wydanie kwartalnika "Na Sieradzkich Szlakach" 8 000,00 9 Polski Związek Głuchych Oddział w Łodzi - Polski Związek Głuchych Koło Terenowe w Łodzi "Przyjemne z pożytecznym". Cykl rajdów Nordic Walking na terenie województwa łódzkiego 5 000,00 10 Akademicki Klub Sportowy Wyższej Szkoły Sportowej im. Kazimierza Górskiego w Łodzi Poznawanie walorów turystyczno-krajoznawczych woj. łódzkiego przez osoby starsze i niepełnosprawne z terenu aglomeracji łódzkiej. 8 000,00 11 12 Stowarzyszenie "Mamy Wielkie Serca" Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Łódzka - Ośrodek Szkoleniowo- Wypoczynkowy "Nadwarciański Gród" Na turystycznym szlaku 3 925,00 Nadwarciański Kampus Turystyczno-Krajoznawczy w "Krainie Wielkiego Łuku Warty" 20 000,00 13 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Łódzki im. Jana Czeraszkiewicza IV Ogólnopolski Marsz Długodystansowy po Ziemi Łódzkiej "Setka po Łódzku" 3 500,00 14 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Łódzki im. Jana Czeraszkiewicza IX Wojewódzkie Podsumowanie Roku Turystycznego Dzieci i Młodziezy oraz Spotkanie Nauczycieli Kraju Ojczystego 4 500,00 15 Fundacja II Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku Seniorzy dla Regionu Łódzkiego Region Łódzki dla seniorów 7 000,00 16 Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Łódzka Organizacja ogólnopolskiej konferencji naukowopraktycznej pt. "Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce" 37 575,00 17 Stowarzyszenie Łódzki Klub Kajakowy "Albatros" XIV Ogólnopolskie Spotkanie Miłośników Rzeki Rawki - Spływ Kajakowy "Rawka 2011" 3 500,00 18 Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych Oddział PTSM w Piotrkowie Trybunalskim Turystyka skuteczną formą rozbudzania zainteresowania krajoznawczo-turystycznego i zagospodarowania wolnego czasu 15 000,00 19 Stowarzyszenie "Dolina Pilicy" Pilica - rzeka jakiej nie znamy 15 000,00 306

20 Lokalna Organizacja Turystyczna "Centralny ŁUK Turystyczny" I Środkowopolski Rajd Rowerowy szlakami Centralnego Łuku Turystycznego 8 000,00 21 22 Okręgowe Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Rawie Mazowieckiej Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego im. Kazimierza Staszewskiego w Pabianicach Rawski Rodzinny Rajd Rowerowy 10 000,00 Eliminacje wojewódzkie XXXIX Ogólnopolskiego Młodzieżowego Turnieju Turystyczno-Krajoznawczego PTTK 9 000,00 300 000,00 W trybie pozakonkursowym udzielono dotacji w wysokości 8.500 zł dla Fundacji im. Wł. St. Reymonta z siedzibą w Lipcach Reymontowskich na realizację zadania polegającego na wytyczeniu szlaku Śladami Reymonta. W budżecie na zadania zlecane do realizacji z zakresu turystyki przeznaczone było 350.000 zł z czego udzielono dotacji w wysokości 288.500 zł Efekt: - upowszechnianie turystyki wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, - rozwój turystyki na terenie Województwa, - zwiększanie ruchu turystycznego na terenie Województwa, - upowszechnianie walorów turystycznych Województwa wśród mieszkańców i przybywających do regionu turystów. w zakresie informacji i projektów turystycznych: W ramach realizacji zadania Popularyzacja informacji turystycznej w województwie i promocja turystyki wyprodukowano i wyemitowano 5 kolejnych odcinków programu Łódzkie turystyczna encyklopedia regionu. W sumie do końca 2011 roku wyprodukowano 37 odcinków stanowiących bogaty zbiór informacji o regionie. W ramach realizacji projektu Turystyka w siodle infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego w 2011 roku kontynuowano prace rozpoczęte w 2010 r. wynikające z następujących umów: Umowa nr 05/IX/10P z dnia 02.09.2010 roku podpisana z konsorcjum firm: LTC Sp. z o.o. i Telma Group Communications Sp. z o.o. na usługi opracowania i wykonania działań w zakresie promocji oraz infrastruktury trasy szlaku konnego dla projektu Turystyka w siodle W ramach umowy do końca 2011 roku: - zakończono znakowanie podstawowe szlaku konnego ogółem oznakowano1817 km, - wykonano infrastrukturę informacyjną trasy szlaku konnego: tablice informacyjne przydrożne 3,0x2,0m wys. 3,2-149 szt. (dot. uczęszczanych miejsc w gminach i miejscowościach, miejscach 307

postojowych i parkingach, najciekawszych zabytków, najciekawszych ośrodkach jeździeckich, hoteli, zajazdów oraz przy drogach samochodowych)., tablice informacyjne przydrożne 1,5x1,5 m wys. 3,0m 101 szt. (dot. zabytków ośrodków jeździeckich, stajni, hoteli, zajazdów, węzłów szlaków, przy drogach samochodowych, na parkingach, bilbordy 13 szt., tablice informacyjne kierunkowe 0,3x0,8m 639 szt. (dot. ośrodków jeździeckich, stajni, zabytków, innych lokalizacji) - opracowano i wykonano materiały promocyjne w postaci: prezentacji multimedialnych o charakterze promocyjno informacyjnym i instruktażowym, treści przewodników, map i e-przewodników 1817km szlaku konnego oraz 700 obiektów atrakcji i infrastruktury szlaku, pamięci flash USB w ilości 1500 szt., małych maskotek szlaku w ilości 2000 szt., dużych maskotek szlaku 1000 szt., tworzono i aktualizowano treści stron internetowych promujących projekt, w zakresie kampanii promocyjnej dot. produktów turystycznych będących przedmiotem szlaku: zorganizowano i obsłużono stoisko na targach turystycznych Na styku kultur zintegrowanego ze stoiskiem województwa łódzkiego, Cavaliada w Poznaniu, Lato 2011 w Warszawie, ITB w Berlinie, Salon de Vacances w Brukseli, przygotowano i przeprowadzono działania tablic relation ( 8 artykułów, TV 2 audycje, Internet 15 artykułów, radio 2 audycje), promocja w serwisach internetowych, zorganizowano i przeprowadzono 2 stady Press, zakończono realizację Umowy nr 06/XII/10 P z dnia 10 grudnia 2010 roku podpisana z konsorcjum firm: LTC Sp. z o.o. i ComArch S.A. na dostawę oraz wdrożenie systemu informatycznego i nawigacji szlaku konnego oraz monitorowania jeźdźca i konia w ruchu dla projektu Turystyka w siodle w ramach której w 2011 roku: - dokonano dostawy, instalacji i konfiguracji elementów platformy sprzętowej, - dokonano dostawy, instalacji i konfiguracji zestawień urządzeń w 30 Punktach Informacji i Monitorowania Turysty, - dostarczono oprogramowanie i zainstalowano automatyczne przewodniki głosowe w: pałac przy stadninie w Walewicach, Muzeum wnętrz w Ożarowie, Opactwo Cystersów w Sulejowie, Pałacu w Nieborów. - uruchomiono w ramach portalu www.wsiodle.lodzkie.pl usługi świadczone droga elektroniczną na potrzeby aktywnego turysty, - udostępniono w portalu turystyki aktywnej W siodle oraz w aplikacjach urządzeń mobilnych karty informacyjne dot. 1817 km szlaku konnego oraz ponad 700 obiektów atrakcji turystycznych szlaku, Umowa nr 6/X/2011 P z dnia 14.10.2011 roku z Markiem Tartanusem prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO HANDLOWE Marek Tartanus na Roboty budowlane w zakresie infrastruktury szlaku konnego dla projektu Turystyka w siodle - infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego" w zakres której wchodzi: 308

- budowa 21 jednakowych miejsc postojowych w postaci przystanków na trasie składających się z obiektów tzw. małej architektury: wiaty dla koni, altany integracyjnej, koniowiązu, poidła, kompostownika, ogrodzenia, furtki, wjazdu bramowego, - budowa wielofunkcyjnego miejsca postojowego w Łodzi, ul. Wycieczkowa 86, obręb B-14, dz. Nr 4/4 (budynek administracji szlaku konnego, obiekty tzw. małej architektury, teren) wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie tego obiektu, - wykonanie infrastruktury 103 bezpiecznych przejść szlaku konnego przez drogi samochodowe i linie kolejowe. W ramach budowy centrum zarządzania szlakiem, przy ul. Wycieczkowej 86, zakończono prace budowlane w zakresie budynku A i B osiągając stan surowy zamknięty, w zakresie budynku C wykonano 50% planowanych prac. Poza tym wykonano wszystkie zaplanowane prace ziemne wraz z wykonaniem parkingów i miejsc dojazdowych. Tym samym przekroczono o kilkanaście procent zaawansowanie prac w stosunku do zaplanowanych działań. w zakresie turystyki - zadań zleconych z zakresu administracji rządowej: W przedmiotowym zakresie przeprowadzono 10 egzaminów dla pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (łącznie przeegzaminowano 157 osób), przeprowadzono 76 kontroli podmiotów gospodarczych wykonujących działalność organizatora/pośrednika turystycznego, działalność hotelarską oraz działalność polegającą na organizowaniu szkoleń na pilota/przewodnika turystycznego. W ramach prowadzonych postępowań administracyjnych wydano 33 postanowienia, 245 decyzji. Na bieżąco prowadzone są rejestry: organizatorów/pośredników turystycznych, obiektów hotelarskich, pilotów wycieczek i przewodników turystycznych. Podejmowano działania zmierzające do ograniczenia szarej strefy w turystyce w ramach tych działań, we współpracy z Izbą Turystyki Ziemi Łódzkiej, Kuratorium Oświaty oraz Urzędem Miasta Łodzi, przygotowywano konferencję, której przedmiotem będzie przekazanie dyrektorom szkół i placówek oświatowych wiedzy na temat trybu organizowania imprez turystycznych dla dzieci i młodzieży, na zasadach działalności gospodarczej oraz zakresu odpowiedzialności dyrektorów placówek szkolno oświatowych w tym zakresie. Konferencja planowana jest na drugą połowę lutego 2012 r. W związku z wynikającym z art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, obowiązkiem Marszałka WŁ polegającym na wydawaniu dyspozycji wypłaty zaliczki na sprowadzenie klientów organizatorów/pośredników turystycznych z zagranicy do kraju, w sytuacjach upadłości przedsiębiorcy w 2011 r. rozpoczęto przygotowanie Procedury uruchamiania środków finansowych na sprowadzenie klientów do kraju w przypadku, gdy organizator imprezy turystycznej, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia powrotu, obowiązująca w Urzędzie oraz Procedury występowania, przez Marszałka WŁ, na rzecz klientów, w sprawach wypłaty środków z tytułu umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach określonych w treści tych umów. 309

DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ w zakresie administracyjnym: Zarząd WŁ jest organem założycielskim dla 4 placówek ochrony zdrowia z terenu Województwa, w obrębie których funkcjonują zakłady opiekuńczo lecznicze: - Zakład Opiekuńczo - Leczniczy w Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie; - Zakład Opiekuńczo - Leczniczy w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu; - Zakład Opiekuńczo - Leczniczy w Wojewódzkim Szpitalu Psychiatrycznym w Warcie; - Zakład Opiekuńczo - Leczniczy w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi; W 2011 roku Zarząd WŁ wydał łącznie 564 decyzje administracyjne dotyczące pobytu w wymienionych zakładach opiekuńczo leczniczych, w tym 385 decyzji kierujących do zakładu, 131 decyzji przedłużających pobyt w zakładzie, 22 decyzji w sprawie wygaśnięcia oraz 26 decyzji odmownych. W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654) Zarząd WŁ przestał być organem uprawnionym do wydawania decyzji kierujących do zakładów opiekuńczoleczniczych. Zarząd WŁ zatwierdził 90 zmian w statutach podległych jednostek ochrony zdrowia. Najwięcej zmian statutowych dokonały: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu 11 (w tym: 3 przekształcenia, 1 ograniczenie działalności, 4 zmiany statutu, 1 zatwierdzenie tekstu jednolitego, 2 nadania statutu), Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi 7 (w tym: 1 przekształcenie, 1 ograniczenie, 3 zmiany statutu, 2 nadania statutu), Wojewódzka Stacja Ratownictwa Medycznego w Łodzi 9 (w tym: 4 zmiany statutu, 2 tekst jednolity, 3 nadania statutu), Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie 7 (w tym: 1 przekształcenie, 3 zmiany statutu, 1 tekst jednolity, 2 nadania statutu). Zmiany te miały na celu dostosowanie struktury organizacyjnej jednostek do potrzeb zdrowotnych mieszkańców Województwa oraz pacjentów tych jednostek, a także do wymagań Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia i Wojewody Łódzkiego. Ponadto w związku z przyjęciem przez Zarząd WŁ zasad wyboru biegłych rewidentów badających roczne sprawozdania finansowe zakładów opieki zdrowotnej podległych Samorządowi Województwa oraz wejściem w życie Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, niezbędne było dokonanie stosownych zmian poprzez nadanie statutów. 310

Zarząd WŁ zatwierdził jedną zmianę Regulaminu Działalności Rady Społecznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Marii Skłodowskiej Curie w Zgierzu. W 2011 roku zostało prawomocnie zakończone postępowanie w sprawie połączenia Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi z Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalem im. M. Madurowicza w Łodzi. Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 30 marca 2011 roku oddalił skargę kasacyjną związków zawodowych działających przy Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. M. Madurowicza w Łodzi, a tym samym utrzymał w mocy Uchwałę Nr XL/1255/09 z dnia 29 września 2009 roku w sprawie połączenia się samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej poprzez włączenie Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M Madurowicza w Łodzi w strukturę organizacyjną Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi. Z dniem 30 czerwca 2011 roku Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Madurowicza w Łodzi został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego i rejestru Wojewody Łódzkiego, a tym samym przestał być samodzielną jednostką ochrony zdrowia. Zgodnie z Uchwałą Nr 1212/11 Zarządu WŁ z dnia 9 sierpnia 2011 roku w sprawie uchwalenia zasad gospodarowania mieniem ruchomym i nieruchomym przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej podległe Samorządowi Województwa oraz Uchwałą Nr XLII/1140/09 Sejmiku WŁ z dnia 16 czerwca 2009 roku w sprawie określenia zasad gospodarowania nieruchomościami przez Województwo Łódzkie, wojewódzkie osoby prawne oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, prowadzony jest również stały nadzór nad gospodarowaniem majątkiem SPZOZ-ów i Województwa. W 2011 roku wydano 42 zgody na zadysponowanie mieniem ruchomym i 65 zgód na zadysponowanie mieniem nieruchomym. Ponadto, w ramach prowadzonego nadzoru nad majątkiem prowadzone są sprawy związane z regulowaniem stanów prawnych nieruchomości będących we władaniu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W ubiegłym roku jednostki ochrony zdrowia podpisały 3 akty notarialne oddające nieruchomości w nieodpłatne użytkowanie: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Pirogowa w Łodzi Umowa z dnia 16.06.2011 r. oddająca nieruchomość położoną w Łodzi przy ul. Wólczańskiej 191/195 w nieodpłatne użytkowanie na okres 20 lat akt notarialny Rep. A Nr 2927/2011, Samodzielny Publiczny Rehabilitacyjno Leczniczy ZOZ dla Dzieci w Rafałówce Umowa z dnia 16.06.2011 r. oddająca nieruchomość położona w Rafałówce w nieodpłatne użytkowanie na okres 20 lat akt notarialny Rep. A Nr 2932/2011, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Umowa z dnia 16.06.2011 r. oddająca nieruchomość położoną w Łodzi przy ul. Popioły 40 w nieodpłatne użytkowanie na okres 20 lat akt notarialny Rep. A Nr 2937/2011. W ramach porządkowania stanów prawnych nieruchomości w 2011 roku Województwo nabyło na własność nieruchomość położoną w Sokolnikach przy ul. Ozorkowskiej 53 (Decyzja Wojewody Łódzkiego z dnia 12.07.2011 r. znak: GN.- IV.7531.15.2011.KM w sprawie nieodpłatnego nabycia przez Woj. Łódzkie) będącą 311

we władaniu Specjalistycznego Rehabilitacyjnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Sokolnikach. Zarząd WŁ w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi w 2011 roku ogłosił otwarty konkurs ofert na wsparcie realizacji zadań publicznych Województwa z zakresu ochrony i promocji zdrowia. Poniżej wymienione podmioty, wyłonione zostały w ramach procedury konkursowej i otrzymały na realizację zgłoszonych zadań dotacje o łącznej wysokości 162 700 złotych: Lp. Nazwa oferenta Adres oferenta Nazwa zadania Termin realizacji zadania Rodzaj zadania Wysokość przyznanej dotacji 1. FUNDACJA GAJUSZ 90-406 Łódź, Piotrkowska 17 /D Podniesienie jakości opieki nad pacjentami Hospicjum Domowego dla Dzieci Ziemi Łódzkiej 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Wspieranie działań na rzecz osób korzystających ze świadczeń medycznych w warunkach domowych oraz/lub objętych stacjonarną opieką paliatywnohospicyjną 20 000,00 zł 2 POLSKIE TOWARZYSTWO STWARDNIENIA ROZSIANEGO O/ŁÓDŹ 92-338 Łódź, Przybyszewskiego 255/267 Rehabilitacja domowa osób chorych na stwardnienie rozsiane 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Wspieranie działań na rzecz osób korzystających ze świadczeń medycznych w warunkach domowych oraz/lub objętych stacjonarną opieką paliatywnohospicyjną 50 660,00 zł 3. ŁÓDZKI KLUB AMAZONKA 93-530 Łódź, Paderewskiego 13 Rehabilitacja osób po mastektomii z obrzękiem limfatycznym 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Pomoc medyczna i terapeutyczna dla osób doświadczonych chorobami nowotworowymi 30 525,00 zł 4 FUNDACJA PRAESTERNO 00-714 Warszawa, Czerniakowska 26a m 5 Ochrona i promocja zdrowia dzieci i młodzieży 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Świadczenia zdrowotne mające na celu zapewnienie prawidłowego rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży 20 000,00 zł 312

5 CARITAS ARCHIDIECEZJI ŁÓDZKIEJ 90-507 Łódź, Gdańska 111 Kompleksowa terapia obrzęku limfatycznego, jako powikłania choroby nowotworowej, w warunkach domowych 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Pomoc medyczna i terapeutyczna dla osób doświadczonych chorobami nowotworowymi 33 515,00 zł 6 CARITAS ARCHIDIECEZJI ŁÓDZKIEJ 90-507 Łódź, Gdańska 111 Zapewnienie opieki pracownika socjalnego pacjentom oraz psychologicznej rodzinom pacjentów hospicjum domowego prowadzonego przez NZOZ Caritas Archidiecezji Łódzkiej 1 czerwca -31 grudnia 2011 r. Wspieranie działań na rzecz osób korzystających ze świadczeń medycznych w warunkach domowych oraz/lub objętych stacjonarną opieką paliatywnohospicyjną 8 000,00 zł Zarząd WŁ, w ramach trybu pozakonkursowego udzielania dotacji dla organizacji pozarządowych, przekazał z budżetu Województwa kwotę 33 594,00 złotych na wsparcie realizacji zadań publicznych z zakresu ochrony zdrowia. Dotacje otrzymały następujące podmioty prawne: Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział Terenowy w Łodzi 90-019 Łódź,ul. Dowborczyków 15 lok. 11 dotacja w wysokości 7 000,00 zł na zadanie pn.: Stres pod kontrolą Program edukacyjny dla gimnazjalistów województwa łódzkiego, Fundacja Integracja JPII w Łodzi 93-281 Łódź, al. Marszałka Śmigłego Rydza 24/26, dotacja w wysokości 10 000,00 zł na zadanie pn.: Słyszę i mówię poprawnie przesiewowe badania audiologiczne i logopedyczne przedszkolaków i uczniów klas I-III, Fundacja "Dzieci i My" w Warszawie 03-137 Warszawa, ul. Pasłęcka 12c lok.66, dotacja w wysokości 9 594,00 zł na zadanie pn.: Dofinansowana diagnostyka i terapia Integracji Sensorycznej, Fundacja II Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Łodzi 90-434 Łódź, ul. Piotrkowska 137/139, dotacja w wysokości 7 000,00 zł na zadanie pn.: Akademia empatii. Zarząd WŁ w roku 2011 rozpoczął trzy procedury konkursowe na stanowiska kierownicze w podmiotach leczniczych podległych Samorządowi Województwa, z czego tylko jedna - konkurs na stanowisko z-cy dyrektora ds. lecznictwa w Specjalistycznym Psychiatrycznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Łodzi, została zakończona przed końcem roku. Pozostałe dwie procedury tj. - konkurs na stanowisko z-cy dyrektora ds. medycznych w Wojewódzkim Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu im. Dr Z. Radlińskiego w Łodzi, - konkurs na stanowisko dyrektora Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi, zakończone zostaną w roku 2012. 313

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654 ze zmianami) Działu II Rozdziału 3 Podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami, w podmiotach leczniczych powołuje się Radę Społeczną, która jest organem inicjującym i opiniodawczym podmiotu tworzącego oraz organem doradczym kierownika. W 2011 roku, uchwałą Zarządu WŁ, powołano nową Radę Społeczną w następujących podmiotach leczniczych: Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego w Łodzi, Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej PABIAN-MED w Pabianicach oraz Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno - Leczniczym w Łodzi. Ponadto, w Wojewódzkim Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi oraz Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. M. Pirogowa w Łodzi częściowo zmieniono dotychczasowy skład osobowy Rady Społecznej. Natomiast, w związku z podjęciem przez Sejmik WŁ, w dniu 29 września 2009 roku, Uchwały Nr XLVI/1255/09, w sprawie: połączenia się samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej poprzez włączenie Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Madurowicza w Łodzi w strukturę organizacyjną Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi oraz faktycznym połączeniem powyższych podmiotów leczniczych z dniem 30 czerwca 2011 roku, koniecznym było odwołanie w całości Rady Społecznej Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Madurowicza w Łodzi. W październiku 2011 roku upłynęła również kadencja Rad Społecznych następujących podmiotów leczniczych, podległych Samorządowi Województwa: Wojewódzkie Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu im. dr Z. Radlińskiego w Łodzi, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi, Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie, Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Warcie, Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Skłodowskiej-Curie w Zgierzu, Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach, Samodzielny Publiczny Rehabilitacyjno - Leczniczego Zakład Opieki Zdrowotnej dla Dzieci w Rafałówce, Specjalistyczny Rehabilitacyjny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokolnikach, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi, Samodzielny Szpital Wojewódzki im. Mikołaja Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim. W związku z powyższym, z uwagi na fakt, iż zgodnie z zapisami art. 48 ust. 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654 ze zmianami) w skład Rady Społecznej wchodzą: jako przewodniczący: wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo Marszałek WŁ lub osoba przez niego wyznaczona w podmiotach utworzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, jako członkowie: 314

przedstawiciel wojewody w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą utworzonym przez jednostkę samorządu terytorialnego, przedstawiciele wybrani przez odpowiednio: radę gminy lub radę powiatu w liczbie określonej przez podmiot tworzący, albo przez Sejmik WŁ w liczbie nieprzekraczającej 15 osób, albo przez podmiot tworzący podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą o ogólnokrajowym lub ponadwojewódzkim obszarze działania w liczbie nieprzekraczającej 15 osób, w tym po jednym przedstawicielu Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, przedstawiciel uczelni medycznej wybrany przez rektora albo dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w szpitalu, w którym jest jednostka organizacyjna udostępniona na podstawie art. 89 ust. 2, Departament Polityki Zdrowotnej wystosował pisma do wszystkich właściwych podmiotów celem wskazania przedstawicieli do składu Rad Społecznych. W chwili obecnej przedmiotowa sprawa jest nadal procedowana, a stosowne uchwały zostaną podjęte niezwłocznie po wskazaniu przez wszystkie wyżej wymienione podmioty swoich przedstawicieli. W ubiegłym roku rozpatrzono 42 skargi/wnioski. W każdej sprawie przeprowadzane zostało postępowanie wyjaśniające, mające na celu ustalenie stanu faktycznego i udzielenie osobom zainteresowanym odpowiedzi. Spośród nadesłanych skarg/wniosków 2 - zostały przekazane zgodnie z właściwościami, natomiast 5 -- spośród otrzymanych skarg/wniosków było anonimowych. Wszystkie skargi i wnioski dotyczyły problemów z zakresu funkcjonowania i udzielania świadczeń zdrowotnych przez zakłady opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Samorząd Województwa. Zarząd WŁ współpracuje również z organizacjami związkowymi działającymi przy zakładach opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Samorząd Województwa, podejmując działania zmierzające do polubownego rozwiązania sytuacji spornych pomiędzy stronami. W 2011 roku Departament Polityki Zdrowotnej procedował ogółem 15 spraw związanych ze związkami zawodowymi. W ubiegłym roku wydanych zostało 10 decyzji zezwalających na przeprowadzenie zbiórek publicznych na terenie Województwa. Ponadto prowadzono stały nadzór nad prawidłowym przebiegiem akcji zbiórkowych oraz nad prawidłowym rozliczeniem środków pochodzących z ofiarności publicznej. w zakresie ochrony zdrowia: W 2011 roku ze środków Samorządu Województwa podejmowane były działania profilaktyczne skierowane do różnych grup odbiorców. Województwo przeznaczyło na realizację 10 programów i akcji profilaktycznych ponad 660 tysięcy, z czego wydatkowano blisko 530 tysięcy złotych. Zawarto 46 umów na realizację programów. Programy realizowano zarówno w ramach dotacji dla placówek podległych Samorządowi Województwa, jak i w ramach otwartego konkursu ofert, były to: Program zapobiegania zaburzeniom depresyjnym dla dzieci i młodzieży. Program skierowany był do dzieci w wieku 11-13 lat z terenu 315

Województwa. Obejmował przeprowadzenie szczegółowego wywiadu, mającego na celu wychwycenie u dzieci cech predysponujących do wystąpienia zaburzeń depresyjnych. Dzieci, u których takie ryzyko zostało zaobserwowane mogły wziąć udział w organizowanych warsztatach terapeutycznych. Proponowane zajęcia poruszały zagadnienia z takich obszarów jak: trening umiejętności społecznych, nazywanie i wyrażanie uczuć, techniki radzenia sobie ze stresem oraz negatywnymi emocjami. W 2011 roku Program był realizowany po raz drugi przez 6 podmiotów wyłonionych w konkursie ofert. Wartość podpisanych umów na realizację Programu wynosiła 63.280 zł, zaś kwota wydatkowanych środków to 60.935 zł (96,3% wykorzystanych środków). W 2011 roku w Programie udział wzięło 451 dzieci. Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym. Program skierowany był do dzieci w wieku 8 lat z terenu Województwa. Obejmował wykonanie bezpłatnego badania oceniającego stan higieny jamy ustnej, uzębienia oraz warunków zgryzowych, a także w uzasadnionych przypadkach zabieg lakowania zębów szóstych stałych. W 2011 roku Program był realizowany po raz trzeci przez 8 podmiotów wyłonionych w konkursie ofert. Wartość podpisanych umów to 42.312 zł zaś kwota wydatkowanych środków wynosiła 29.099 zł (68,8% wykorzystanych środków). W tym czasie przebadano 555 dzieci. Zapobieganie rozwojowi niedowidzenia - wczesne wykrywanie wad wzroku i zeza u dzieci. Program skierowany był do dzieci w wieku 4-5 lat z terenu Województwa. Obejmował przeprowadzenie wywiadu z opiekunem dziecka oraz wykonanie badań okulistycznych w kierunku wad refrakcji oraz zeza. W 2011 roku Program był realizowany po raz piąty przez 10 podmiotów wyłonionych w konkursie ofert. Wartość podpisanych umów wyniosła 92.255 zł, natomiast wydatkowano 80.679 zł (87,4% wykorzystanych środków). W programie wzięło udział 1.479 dzieci. Program zapobiegania i wczesnego wykrywania cukrzycy typu 2. Adresatami Programu byli mieszkańcy Województwa w wieku 45 64 lat. Program obejmował wykonanie badań laboratoryjnych oraz przeprowadzenie konsultacji lekarsko-pielęgniarskiej w poradni diabetologicznej, w celu oceny gospodarki węglowodanowej. W 2011 roku Program był realizowany po raz drugi przez 4 placówki podległe Samorządowi Województwa. Wartość podpisanych umów wyniosła 74.150 zł, natomiast wydatkowano 55.683 zł (75,10% wykorzystanych środków). W ramach programu przebadano 722 osoby. Program zdrowotny wczesnego wykrywania nowotworów jelita grubego. Adresatami Programu byli mieszkańcy Województwa w wieku 50-65 lat bez objawów raka jelita grubego oraz osoby w wieku 40-65 lat bez objawów tej choroby, u których w rodzinie wystąpił choć jeden przypadek nowotworu jelita grubego. W ramach Programu udzielane były bezpłatne konsultacje lekarskie, a także badania kolonoskopowe. W 2011 roku Program był realizowany po raz drugi przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej - Curie w Zgierzu. Wartość 316

podpisanej umowy wyniosła 24.500 zł, zaś wykorzystano środki w wysokości 19.250 zł (78,6% wykorzystanych środków). W ramach Programu przebadano 55 osób. Program zdrowotny wykrywania wczesnych zmian nowotworowych górnych dróg oddechowych. Program skierowany był do mieszkańców Województwa w wieku 45 65 lat. W ramach Programu udzielane były bezpłatne konsultacje laryngologiczne. W 2011 roku Program był realizowany po raz drugi przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej - Curie w Zgierzu. W 2011 roku, podpisano umowę ze Szpitalem na kwotę na 18.000 złotych, która pozwoliła na przebadanie 400 osób. Program zdrowotny wczesnego wykrywania otępień lub innych zaburzeń funkcji poznawczych. Adresatami Programu byli mieszkańcy Województwa w wieku 55-85 lat. W ramach programu realizowane były bezpłatne porady, obejmujące dwie konsultacje psychiatryczne, dwie konsultacje psychologiczne oraz diagnostykę medyczną. W 2011 roku Program był realizowany po raz drugi przez Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Warcie. Wartość podpisanej umowy wyniosła 20.000 zł, zaś wykorzystano środki w wysokości 11.806 zł. (59,03% wykorzystanych środków). W ramach Programu przebadano 46 osób. Program profilaktyki gruźlicy płuc. Program był adresowany do osób z kontaktu ze źródłem zakażenia w wieku 3-18 lat z terenu Województwa. Obejmował przeprowadzenie konsultacji lekarsko-pielęgniarskich oraz wykonanie odczynu tuberkulinowego (OT). W 2011 r. Program był realizowany po raz pierwszy przez Wojewódzki Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi. Realizacja odbywała się w oparciu o zgłoszenia osób z kontaktu z chorym na gruźlicę, zgodnie z informacją przedstawioną przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi. Wartość podpisanej umowy wyniosła 75.200 zł, zaś wydatkowano na ten cel 28.085 złotych (37,35% wykorzystanych środków). W programie wzięło udział 269 osób. Akcja profilaktyczna pn. Wczesne Wykrywanie Jaskry w ramach programu Zdrowe województwo akcje profilaktyczne wczesnego wykrywania chorób dla mieszkańców regionu łódzkiego. Z Akcji mogli skorzystać mieszkańcy województwa w wieku 35-60 lat. Akcja obejmowała bezpłatne porady okulistyczne oraz przeprowadzenie ankiety na temat występowania czynników ryzyka zachorowania na jaskrę. W 2011 roku Akcja była realizowana po raz drugi przez 7 placówek podległych Samorządowi Województwa. Wartość podpisanych umów wyniosła 105.950 złotych, zaś wydatkowano 100.000 złotych (94,4% wykorzystanych środków). Ze środków Samorządu Województwa przebadano 1.260 osób. Akcja profilaktyczna pn. Zdrowa Kobieta profilaktyka raka piersi w ramach programu Zdrowe województwo akcje profilaktyczne wczesnego wykrywania chorób dla mieszkańców regionu łódzkiego. Akcja była skierowana kobiet w wieku 25 44 lat z terenu województwa 317

łódzkiego i stanowiła swoiste uzupełnienie programu profilaktycznego wczesnego wykrywania raka piersi, który był finansowany ze środków NFZ. Akcja obejmowała przede wszystkim edukację zdrowotną oraz przeprowadzenie wywiadu i klinicznego badania palpacyjnego piersi. Oprócz tego, w zależności od wskazań lekarza, pacjentka mogła mieć wykonane badanie USG piersi. W 2011 roku akcja była realizowana po raz drugi przez 7 jednostek podległych SWŁ. Wartość podpisanych umów wynosiła 148.110 zł, zaś wykorzystano środki w wysokości 123.785 zł (83,6% wykorzystanych środków). W ramach ww. działania przebadano 1.741 kobiet. W 2011 roku w ramach zadania pn. Promocja programów profilaktycznych podjęto następujące działania: podmiot wybrany w drodze przetargu wydrukował 3.150 plakatów i 66.500 ulotek (które rozdysponowane zostały pomiędzy realizatorów oraz wysłane do starostów, wójtów, szkół podstawowych, domów dziecka, przedszkoli, domów kultury, ośrodków pomocy społecznej, fundacji, stowarzyszeń, NFZ), opublikowane zostały ogłoszenia w Dzienniku Łódzkim, w Głosie Rawy Mazowieckiej i Okolicy, w dwutygodniku Urwisowo, wyemitowano spoty w Radio Parada, wyemitowano komunikaty w Radio Łódź oraz informacje samorządowe w Radio Fama. Łącznie na kampanię informacyjno-promocyjną wydano niespełna 40.000,00. W dniu 20 września 2011 roku uruchomione zostały dwa nowe serwisy internetowe Samorządu Województwa Łódzkiego dotyczące ochrony zdrowia. Portal www.zdrowie.lodzkie.pl ma na celu dostarczenie rzetelnych informacji na temat systemu ochrony zdrowia w województwie i polityki zdrowotnej prowadzonej przez Samorząd Województwa, natomiast www.profilaktyka.lodzkie.pl ma być jednym miejscem w sieci, zawierającym informacje o wszystkich programach wydarzeniach profilaktycznych realizowanych w województwie. Serwisy powstały w ramach projektu własnego województwa pn. in4health współfinansowanego w ramach RPO WŁ na lata 2007-2013. Są one "wizytówką" aktywnej polityki zdrowotnej realizowanej przez Samorząd Województwa. W dniu 27 października 2011 roku w Urzędzie odbyła się konferencja zorganizowana przez Departament Polityki Zdrowotnej, poświęcona realizacji Narodowego Programu Zdrowia oraz programów zdrowotnych realizowanych na terenie Województwa. Adresatami spotkania byli przedstawiciele gmin i powiatów zajmujących się w samorządach sprawami promocji i profilaktyki chorób. Wśród prelegentów znaleźli się m.in. przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia, Dyrektor Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi, przedstawiciel ŁOW Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Prezes Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich. W dniu 28 listopada 2011 r. Zarząd WŁ uchwalił Regionalny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Województwa Łódzkiego na lata 2011-2015. Prace nad Programem trwały od momentu wejścia w życie (18 lutego br.) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Dokument wskazuje kierunki i priorytetowe działania, które należy podjąć w celu zapewnienia mieszkańcom Województwa szeroko rozumianego zdrowia psychicznego. W celu opracowania i koordynowania Programu, Uchwałą nr 561/11 Zarządu WŁ z dnia 14 kwietnia 2011 roku ze zm. 318

powołany został Wojewódzki Zespół koordynujący realizację Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, w skład którego weszli przedstawiciele samorządu województwa, Wojewody, Narodowego Funduszu Zdrowia, placówek realizujących zadania z zakresu ochrony zdrowia psychicznego oraz pozarządowych organizacji samopomocowych. W 2011 roku wzorem roku poprzedniego Marszałek WŁ objął patronatem Regionalny program zapobiegania nagłym zgonom sercowym Nie pozwólmy choremu umrzeć po raz drugi, który jest pierwszym w Polsce programem zapobiegania umieralności z tej przyczyny w ramach tzw. profilaktyki wtórnej. Program miał na celu m.in.: poprawę dostępności do zabiegów inwazyjnej elektrokardiologii dla mieszkańców Województwa oraz zapewnienie przyjęcia pacjenta do oddziału specjalistycznego elektrokardiologii inwazyjnej w ciągu 24 godzin po pełnej utracie przytomności w mechanizmie arytmicznym. Zgodnie z założeniem Programu pacjenci z objawami sercowymi mieli szansę uzyskać pomoc poza kolejnością w jednej z wyznaczonych jednostek. W dniu 25.10.2011 r. Sejmik WŁ poparł Program przyjmując stanowisko w sprawie jego realizacji, które zostało przekazane do NFZ. Zgodnie z ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375) w 2011 roku były realizowane 2 zadania należące do kompetencji Marszałka WŁ: na podstawie art. 18 ust. 10 pkt 2 ww. ustawy upoważniony przez Marszałka WŁ lekarz psychiatra dokonuje oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Lekarzem tym w województwie łódzkim jest Pan Paweł Ziomka - zastępca Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Warcie. W 2011 roku liczba wydanych ocen dotyczących zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego wynosiła 116. na podstawie art. 46 ust. 2b ww. ustawy Marszałek WŁ zapewnia realizację postanowienia sądowego o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie bez jej zgody. W 2011 roku liczba przesłanych postanowień sądowych wynosiła 14. Wszystkie zostały zrealizowane poprzez zapewnienie osobom chorym transportu medycznego do szpitali psychiatrycznych. W 2011 roku członkowie Zarządu WŁ brali udział w uroczystościach związanych z zakończeniem całości lub etapów inwestycji realizowanych w podległych placówkach ochrony zdrowia i współfinansowanych z budżetu województwa: - W Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego dnia 17 stycznia 2011 r. wprowadzono do eksploatacji 11 nowych ambulansów ratunkowych dla mieszkańców Łodzi i województwa. Auta zostały zakupione przez WSRM za kredyt w wysokości 3.500.000 zł poręczony przez Urząd. - W dniu 4 lutego 2011 roku przekazano do użytku wyremontowany Oddział Psychiatrii Męskiej oraz nowy tomograf komputerowy w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. Marii Skłodowskiej Curie w Zgierzu. Był to kolejny etap zadania zaplanowanego na lata 2008-2012. Do końca 2010 roku z budżetu Województwa przekazano środki finansowe w wysokości 5.826.848 zł (w tym na zakup tomografu), natomiast w 2011 roku 1.019.833,00 zł. 319

- W dniu 24 marca przekazano do użytku wyremontowany Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Marii Skłodowskiej - Curie w Zgierzu. Wartość środków przeznaczonych na realizację zadania z budżetu Samorządu Województwa Łódzkiego wynosiła 1.522.540,00 zł (dotacja przekazana w 2010 roku). - W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu w dniu 1 kwietnia 2011 roku dokonano uroczystego otwarcia zmodernizowanych oddziałów szpitalnych: Ginekologiczno-Położniczego, Neonatologicznego oraz Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Samorząd Województwa przeznaczył na ten cel w latach 2008-2010 łącznie kwotę 3.090.633,00 zł. - W dniu 6 czerwca 2011 roku dokonano otwarcia Oddziału Chirurgii Pediatrycznej Ośrodka Pediatrycznego im. dr J. Korczaka. Inwestycja została wykonana w ramach zadania Modernizacja wraz z rewitalizacją budynków Ośrodka Pediatrycznego im. J. Korczaka w Łodzi, na realizację którego Samorząd Województwa Łódzkiego przeznaczył w 2010 roku kwotę 4.804.079,00 zł. - W dniu 8 lipca 2011 roku w Ośrodku Onkologicznym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi odbyła się uroczystość uruchomienia wieloenergetycznego akceleratora liniowego zakupionego w ramach zadania współfinansowanego przez Ministerstwo Zdrowia. Wkład własny Samorządu Województwa wyniósł 3.278.910,00 zł. Poza zakupieniem i instalacją akceleratora, wykonano również prace projektowe i adaptacyjno-wykonawcze pomieszczeń Zakładu Teleradioterapii. - W dniu 18 sierpnia 2011 roku w Wojewódzkim Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi odbyła się uroczystość odbioru wyremontowanego Pawilonu D w Specjalistycznym Szpitalu Gruźlicy, Chorób Płuc i Rehabilitacji w Tuszynie. Z budżetu Województwa na modernizację pawilonu D Szpitala w Tuszynie przeznaczono w latach 2010-2011 kwotę 4.000.000,00 zł. - W dniu 4 października 2011 roku w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. dr Wł. Biegańskiego odbyła się uroczystość otwarcia zmodernizowanych oddziałów zakaźnych w pawilonie C (inwestycja przeprowadzona projektu Poprawa stanu bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców Województwa Łódzkiego poprzez utworzenie na bazie oddziałów zakaźnych Centrum Diagnozowania i Leczenia Chorób Zakaźnych, środki z budżetu województwa w 2011 roku wyniosły 410.175,00 zł) oraz zakończenie I etapu prac związanych z instalacją ogniw fotowoltaicznych (w ramach zadania Kompleksowa termomodernizacja obiektów Woj. Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi - etap końcowy programu oszczędności energii na terenie Szpitala - odnawialne źródła energii, który w 2010 roku Samorząd Województwa dofinansował kwotą 1.059.164,00 zł.) - W dniu 6 października 2011 roku w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Skierniewicach odbyła się uroczystość otwarcia Działu Diagnostyki Obrazowej. Inwestycja została wykonana w ramach projektu współfinansowanego ze środków EFRR. Wkład własny do projektu 320

z budżetu Samorządu Województwa w latach 2010-2011 wyniósł 1.573.174,00 zł. Ponadto w 2011 roku Samorząd Województwa przeznaczył 56.504,00 zł na zakup wyposażenia do pomieszczeń Działu Diagnostyki Obrazowej. - W dniu 8 grudnia 2011 roku w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi odbyła się uroczystość dokonania poświęcenia pomieszczeń przebudowywanych dla potrzeb Oddziału Brachyterapii i Sal Zabiegowo-Operacyjnych Oddziału Brachyterapii wraz z wmurowaniem kamienia węgielnego i podpisaniem aktu erekcyjnego. Wartość dotacji z budżetu Sejmiku WŁ przeznaczonej na realizację zadania modernizacja Oddziału Brachyterapii wyniosła w 2011 roku 2.839.545,00 zł. Przebudowa pomieszczeń dla potrzeb sal operacyjnych dla Oddziału Brachyterapii realizowana jest w ramach zadania pod nazwą: Modernizacja WSS im. M. Kopernika w Łodzi jako kompleksowa realizacja planu rozwoju Regionalnego Ośrodka Onkologicznego, które jest pierwszym i najważniejszym projektem ujętym w Indykatywnym Wykazie Projektów Kluczowych RPO Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. w zakresie ezdrowia: zrealizowano i realizuje się na bieżąco następujące działania: W zakresie projektów Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego (RSIM-Infrastruktura) oraz Usługi Regionalnego Systemu Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego (RSIM- Usługi), w 2011 roku rozstrzygnięto postępowania przetargowe na: - Wykonanie sieciowej infrastruktury pasywnej, dostawę i wdrożenie sieciowej infrastruktury aktywnej oraz wdrożenie telefonii VOIP (w 2011 r. podpisano i rozpoczęto realizację umowy) wybrany Wykonawca: Asseco Poland SA, - Wykonanie specjalistycznej usługi szkoleniowej z zakresu administracji domeną, tworzeniem kopii zapasowych oraz zarządzania oprogramowaniem do zarządzania infrastrukturą IT (w 2011 r. podpisano i zrealizowano umowę w tym zakresie) wybrany Wykonawca: Centrum Komputerowe ZETO w Łodzi SA, - Przeprowadzenie kampanii informacyjno promocyjnej (w 2011 roku podpisano umowę oraz zrealizowano przedmiot zamówienia) wybrany Wykonawca: Formind s.c. Chorzów. W 2011 roku zakończono realizację zawartej w 2010 r. umowy dotyczącej opracowania szczegółowej polityki bezpieczeństwa informacji w zakładach opieki zdrowotnej podległych Samorządowi Województwa. Ponadto, zakończono realizację zawartej w 2009 r. umowy z Menadżerem Projektu na świadczenie usług doradczych związanych z realizacją projektu RSIM. Prowadzono również działania związane z procedurą przetargową zmierzające do zawarcia ważnej umowy umożliwiającej realizację zamówienia w 2012 roku, na: - Drugą dostawę sprzętu informatycznego w ramach projektu Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego (RSIM-Infrastruktura). 321

- Wdrożenie Elektronicznego Obiegu Dokumentów oraz Regionalnego Portalu Medycznego. - Budowę Regionalnej Platformy Danych oraz Lokalnych Platform Danych. - Modernizację systemów informatycznych w zakładach opieki zdrowotnej podległych Samorządowi Województwa. - Organizację konferencji dla zintegrowanego projektu Regionalny System Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego (Akronim projektu: RSIM). - Organizację zagranicznego wyjazdu studyjnego w ramach projektu Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Medycznej Województwa Łódzkiego (RSIM-Infrastruktura). W zakresie projektu,,in4health (Regionalne Zdrowotne Serwisy Informacyjne) w 2011 r.: - Zaprojektowane zostały i wykonane dwa serwisy internetowe dotyczące polityki zdrowotnej i programów profilaktycznych realizowanych przez Samorząd Województwa Łódzkiego. Serwisy publicznie uruchomiono we wrześniu 2011 roku i do tej pory oba serwisy (zdrowie.lodzkie.pl oraz profilaktyka.lodzkie.pl) odwiedziło ponad 7500 osób, - Rozstrzygnięto postępowania przetargowe na: zorganizowanie i przeprowadzenie specjalistycznych szkoleń w ramach projektu in4health z zakresu: MS Project, MS Visio, Axure Pro, OMG UML OCUP Fundamental, OMG Managing Successful Programmes (w 2011 r. podpisano umowy w tym zakresie i zrealizowano przedmiot zamówień). Ponadto, wszczęto postępowania oraz prowadzono działania związane z procedurą przetargową zmierzające do zawarcia ważnej umowy umożliwiającej realizację zamówienia w 2012 roku, na: - Zakup i dostawę sprzętu informatycznego w ramach projektu "in4health", - Zorganizowanie i przeprowadzenie grupy specjalistycznych szkoleń w zakresie metod i technik projektowania nowoczesnych serwisów internetowych w ramach projektu in4health, - Świadczenie usług tłumaczeń pisemnych i ustnych na rzecz Departamentu Polityki Zdrowotnej w związku z realizacją projektu,,in4health, - Przygotowanie i realizację promocji projektu "in4health. Dodatkowo, w ramach projektu "in4health prowadzono prace związane z opracowaniem dokumentacji przetargowej dotyczącej postępowania na wykonanie 6 serwisów internetowych w ramach tego projektu, w tym serwisów dotyczących strategicznych działań realizowanych przez Samorząd Województwa w dziedzinie polityki zdrowotnej i ezdrowia. W ramach projektu Regional ICT based Clusters for Healthcare Applications and R&D Integration (akronim projektu: RICHARD), którego Urząd jest partnerem: - W 2011 roku Departament Polityki Zdrowotnej przygotował opracowania analityczne dotyczące możliwości wdrożenia technologii informatycznych w obszarze trzech chorób przewlekłych objętych projektem RICHARD, tzn. cukrzycy, udaru i demencji. Opracowania te dotyczyły systemu opieki zdrowotnej w Województwie, źródeł jego finansowania, silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń w obszarze wykorzystania technologii informatycznych w odniesieniu do obszaru cukrzycy, udaru i demencji w regionie, jak również dokumentów strategicznych 322

kształtujących politykę rozwoju regionalnego, innowacji, ochrony zdrowia i ezdrowia w Województwie. Przedmiotowe opracowania obejmowały również bazę instytucji funkcjonujących w obszarze 3 chorób przewlekłych objętych projektem RICHARD. - Odbyły się 2 spotkania konsorcjum projektu (pierwsze w lutym 2011 r. w Paryżu, drugie w październiku 2011 r. w Łodzi), podczas których omawiano bieżące oraz planowane do realizacji działania w ramach projektu. W ramach międzynarodowego projektu,,ehr-q TN (Thematic Network on Quality and Certification of EHR systems), przedstawiciele Departamentu wzięli udział: - W dniach 15-18 czerwca 2011 r. w spotkaniu konsorcjum projektowego w Lizbonie (Portugalia), gdzie omówiono postępy w projekcie oraz harmonogram działań projektowych na najbliższe miesiące. - W dniach 20-23 listopada 2011 r. w regionalnej konferencji poświęconej certyfikacji systemów elektronicznego rekordu pacjenta (,,Regional Conference on EHR Systems Quality Labelling and Certification ), w Belgradzie (Serbia), której organizatorem był m.in. koordynator projektu European Institute for Health Records (EuroRec). Wartym zauważania i podkreślenia wydarzeniem było również seminarium zorganizowane we wrześniu 2011 roku z przedstawicielami włoskiego regionu Lomabardia, który jest jednym z liderów i telemedycyny we Włoszech. Spotkanie z włoskimi przedstawicielami zostało potraktowane przez uczestników jako doskonałe podłoże do przyszłej współpracy międzyregionalnej w dziedzinie ezdrowia. Dodatkowo, Departament Polityki Zdrowotnej aktywnie współpracował z Centrum Systemów Informacyjnych w Ochronie Zdrowia w Warszawie oraz przedstawicielami pozostałych województw planujących lub przygotowujących do realizacji projekty z obszaru ezdrowia, czego wynikiem były spotkania w Warszawie, dotyczące współpracy między centralnymi a regionalnymi projektami Zdrowie. w zakresie ekonomicznym: W 2011 roku przyznano środki finansowe z budżetu Województwa na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych dla 16 jednostek ochrony zdrowia, dla których organem tworzącym jest Samorząd Województwa na kwotę w wysokości 40.706.966 złotych. W sumie zaplanowano realizację 94 zadań, które sprowadzają się do głównych kierunków działań, jakie muszą być przeprowadzone w ochronie zdrowia w celu poprawy infrastruktury technicznej zakładów opieki zdrowotnej. Za priorytetowe uznano: - dostosowanie obiektów do wymogów ochrony przeciwpożarowej (dostosowanie przeciwpożarowe budynków B i F dla Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi w lokalizacji przy ul. Wileńskiej, budynku przychodni przy ul. Aleksandrowskiej 61/63 w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno-Lecznicze w Łodzi, realizację nakazów Państwowej Straży Pożarnej w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Pabian Med w Pabianicach, 323

opracowanie koncepcji dostosowania do aktualnych przepisów ochrony przeciwpożarowej dla Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, wykonanie zabezpieczenia przeciwpożarowego w pawilonach dla Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi), - inwestycje związane z zasilaniem w energię elektryczną (przeprowadzenie modernizacji elektrycznej w pawilonach P i R Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi, wymianą uszkodzonych odcinków kabla zasilającego w Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie, przebudowę stacji trafo w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Skierniewicach, zakup agregatów prądotwórczych zapewniających alternatywne źródło zaopatrzenia w energię na wypadek awarii w WSSZ im. M. Pirogowa w Łodzi w lokalizacji przy ulicy Wólczańskiej i Wileńskiej), - modernizację newralgicznych komórek organizacyjnych zakładów (rozbudowa i modernizacja Regionalnego Ośrodka Onkologicznego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi (poprzez dokończenie przebudowy Oddziału Brachyterapii), przebudowa Internistycznej Izby Przyjęć wraz z zakupem sprzętu i aparatury medycznej - I etap dla Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi, budowa obiektu pediatrycznego przy ul. Okólnej 181 w Łodzi przez Wojewódzki Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi, dofinansowanie adaptacji pomieszczeń dla potrzeb Szpitalnego Oddziału Ratunkowego wraz z podjazdem dla karetek dla Samodzielnego Szpitala Wojewódzkiego im. Mikołaja Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim), - dostosowanie placówek do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz.U. 2011 nr 31 poz. 158) - dokończenie modernizacji pawilonu D Szpitala w Tuszynie dla Wojewódzkiego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi, kontynuacja modernizacji i dostosowania obiektów Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, kolejny etap przebudowy, adaptacji i modernizacji budynku i oddziałów Psychiatrii Żeńskiej i Męskiej oraz modernizacja instalacji elektrycznej w Zakładzie Diagnostyki Laboratoryjnej w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zgierzu. Placówki otrzymały także dotacje celowe na zakup aparatury i wysokospecjalistycznego sprzętu medycznego, gwarantujących wysoki poziom udzielanych świadczeń medycznych i przyczyniających się do podniesienia standardu usług. Dzięki temu w prawie wszystkich jednostkach zakupiono nowoczesne urządzenia, co pozwoliło na wymianę kilkunastoletniej, awaryjnej i niespełniającej wymogów technologicznych aparatury m.in. tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny, RTG, respiratory, kardiomonitory, pompy infuzyjne, łóżka do intensywnej terapii, aparaty do hemodializy, oraz wiele innych aparatów niezbędnych do kontraktowania usług medycznych zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Zdrowia. 324

Wszystkie wytypowane zadania przyczyniły się w sposób bezpośredni do podniesienia standardu wykonywanych świadczeń medycznych, poprawy warunków hospitalizacji pacjentów i pracy personelu szpitali. Kolejny rok realizowano projekt pod nazwą: Dotacja na udział własny dla WSSz im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi na realizację zadania w ramach Indykatywnego Planu Inwestycyjnego RPO WŁ na lata 2007 2013, który dotyczy przedsięwzięcia Poprawa stanu bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców Województwa Łódzkiego poprzez utworzenie na bazie oddziałów zakaźnych Centrum Diagnozowania i Leczenia Chorób Zakaźnych w WSSz im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi". Realizacja przedmiotowej inwestycji ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju Województwa dlatego też, decyzją Zarządu WŁ, została ujęta w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Przyznane w 2011 roku środki zostały wykorzystane na zakup sprzętu medycznego (między innymi: defibrylatory, mikroskopy, wagi elektroniczne, pompy infuzyjne, wózki do przewożenia chorych) i przeprowadzenie robót budowlanych w pawilonie "C", zakup wyposażenia meblowego oraz nadzór autorski i inwestorski nad projektem. Utworzenie na bazie szpitalnych oddziałów zakaźnych, nowoczesnego Centrum Diagnozowania i Leczenia Chorób Zakaźnych, zagwarantuje system bezpiecznego izolowania pacjentów z podejrzeniem zakażenia chorobami wysoce zakaźnymi, dalszego ich diagnozowania i hospitalizacji, bez narażania zdrowia personelu medycznego i społeczności lokalnej. Kolejnym projektem realizowanym w 2011 roku w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 przyjętym przez Zarząd WŁ była inwestycja pod nazwą: Modernizacja WSS im. M. Kopernika w Łodzi jako kompleksowa realizacja planu rozwoju Regionalnego Ośrodka Onkologicznego. Modernizacja Ośrodka Onkologicznego wpłynie pozytywnie na poprawę zdrowotności społeczności regionalnej. Sprawnie i profesjonalnie działająca jednostka, wyposażona w nowoczesne technologie, sprzęt medyczny oraz dysponująca infrastrukturą o europejskich standardach zapewni opiekę medyczną dla osób chorych na nowotwory, jak również będących w podwyższonej grupie ryzyka. Dzięki efektywnej diagnostyce, skróceniu ulegnie czas oczekiwania na świadczenia oraz zmniejszy się odpływ pacjentów do innych ośrodków na terenie kraju, które gwarantują lepsze warunki hospitalizacji. Realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia dostępności usług zdrowotnych, skróci czas hospitalizacji, zwiększy płynność wykonywanych świadczeń. Przyznane w 2011 roku środki zostały wykorzystane na zakup sprzętu medycznego (między innymi: separator komórkowy, kardiomonitory, ssaki medyczne, laser chirurgiczny CO2) i przeprowadzenie robót budowlanych w Oddziale Brachyterapii, Medycyny Paliatywnej, Oddziale Chorób Rozrostowych, Oddziale Hematologii oraz nadzór inwestycyjny. W ubiegłym roku kontynuowano realizację w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi projektu pn. Rewitalizacja zabytkowego zespołu dawnego szpitala pediatrycznego im. Anny Marii przy ul. Piłsudskiego 71 w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 w ramach Osi Priorytetowej VI Odnowa obszarów miejskich, Działanie VI.1 325

Rewitalizacja obszarów problemowych. Przedmiotowy projekt obejmował będzie między innymi wykonanie opracowań konserwatorskich i projektowych oraz rewitalizację pięciu budynków należących do kompleksu stanowiącego Ośrodek Pediatryczny im. J. Korczaka. Czas realizacji projektu planowany jest do 2013 roku. Ponadto w 2011 roku realizowane były inwestycje współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu Województwa przez następujące placówki: - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi projekt pod nazwą: Utworzenie Centrum Urazowego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi. - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi projekt pod nazwą: Utworzenie systemu e-radiologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi, - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi projekt pod nazwą: Rozwój systemu ratownictwa medycznego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi projekt pod nazwą: Utworzenie pracowni PET dla potrzeb Regionalnego Ośrodka Onkologicznego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi, - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi projekt pod nazwą: Przebudowa lokalnej sieci elektroenergetycznej oraz zapewnienie sprawnego alternatywnego źródła energii na wypadek awarii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi, - Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach projekt pod nazwą: Przebudowa pomieszczeń WSZ w Skierniewicach oraz zakup aparatury i sprzętu medycznego z wyposażeniem zapewniającym poprawę jakości i dostępności kompleksowych usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej", - Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach projekt pod nazwą: Przebudowa stacji trafo 15/0,4 kv z 400 kva w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Skierniewicach, - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi projekt pod nazwą: Kompleksowa termomodernizacja obiektów Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi- etap końcowy programu oszczędności energii na terenie Szpitala - odnawialne źródła energii II etap - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi projekt pod nazwą: Modernizacja systemu elektroenergetycznego Szpitala w celu zapewnienia alternatywnego źródła zaopatrzenia w energię i stworzenie bezpieczeństwa energetycznego na wypadek awarii w WSSz. im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi, - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Skłodowskiej-Curie w Zgierzu projekt pod nazwą: Budowa lądowiska dla śmigłowców ratunkowych wraz z zapewnieniem komunikacji z SOR w WSS w Zgierzu", - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Skłodowskiej-Curie w Zgierzu projekt pod nazwą: Stworzenie nowej technlogii medycznej w W.S.S w Zgierzu poprzez zakup systemu radiologii pośredniej dla Zakładu Diagnostyki Obrazowej, 326

- Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie projekt pod nazwą: Zakup aparatury i sprzętu medycznego dla Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Pawła II w Bełchatowie, - Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie projekt pod nazwą: Podniesienie dostępności do SOR Szpitala w Bełchatowie poprzez modernizację lądowiska dla śmigłowców, - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi projekt pod nazwą: Zakup nowoczesnego tomografu komputerowego wraz z niezbędnym wyposażeniem - I etap budowy Centrum Teleradiologii przy WSSz im. M. Pirogowa, - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi projekt pod nazwą: Zakup agregatu prądotwórczego zapewniającego alternatywne źródło zaopatrzenia w energię na wypadek awarii w WSSZ im. M. Pirogowa w Łodzi - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi projekt pod nazwą: Zakup agregatu prądotwórczego zapewniającego alternatywne źródło zaopatrzenia w energię na wypadek awarii w WSSZ im. M. Pirogowa w Łodzi, w lokalizacji przy ul. Wileńskiej 37 (dawny WSSz im. M. Madurowicza). Dodatkowo w 2011 roku został zrealizowany projekt współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, polegający na działaniach związanych z telekonsultacjami radiologicznymi i mammograficznymi. W ubiegłym roku Województwo, jako poręczyciel kredytu długoterminowego zaciągniętego przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej Curie w Zgierzu w Dexia Kommunalkredit Bank AG, z uwagi na bardzo trudną sytuację finansową placówki, spłaciło kwotę 2.499.999,96 złotych z tytułu należności głównej wynikającej z harmonogramu spłat tego kredytu. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż Samorząd Województwa spłaca kapitał z tytułu poręczonego kredytu Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu im. Marii Skłodowskiej Curie w Zgierzu od maja 2008 roku. Łączna kwota spłaty za okres od maja 2008 do 31 grudnia 2011 roku wynosi 9.166.666,52 złotych. W 2011 roku Zarząd WŁ podjął Uchwałę w sprawie pokrycia ujemnego wyniku finansowego Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi za lata 2001, 2002, 2004 i 2007 w łącznej kwocie 4.061.841,00 złotych. Środki w ramach pokrycia zostały przeznaczone na: spłatę najpilniejszych zobowiązań cywilno i publicznoprawnych. Marszałek WŁ w ramach zadania z zakresu administracji rządowej wynikającego z zapisów ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943 ze zm.) organizuje, finansuje oraz zapewnia warunki odbywania stażu. Środki na realizację tego zadania województwo otrzymuje z Funduszu Pracy za pośrednictwem Ministerstwa Zdrowia na podstawie umowy w sprawie przekazania środków na finansowanie staży podyplomowych lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych. Powyższa umowa w 2011 roku została 327

zawarta pomiędzy Ministrem Zdrowia a Województwem na kwotę 14.681.395,00 złotych. W ramach realizacji zadania Województwo zawiera umowy z jednostkami uprawnionymi do prowadzenia staży podyplomowych o realizację stażu podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów. W roku 2011 finansowano 123 umowy, w tym również umowy kontynuowane z lat poprzednich zawarte na łączną wartość 14.673,056,38 złotych. W ramach realizowanego zadania Województwo zawarło również umowę na przeprowadzenie szkoleń w zakresie transfuzjologii klinicznej, profilaktyki zakażeń HIV oraz diagnostyki i leczenia choroby AIDS, ratownictwa medycznego, orzecznictwa lekarskiego, bioetyki oraz prawa medycznego dla lekarzy i lekarzy dentystów odbywających staż podyplomowy na kwotę 435.520 zł. Wykonawca umowy został wyłoniony w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Łącznie wydatki poniesione na zadania związane z realizacją stażu podyplomowego wyniosły 13.851.754,69 złotych. W 2011 roku, z budżetu Województwa w ramach zadań wynikających z ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o służbie medycyny pracy (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317 ze zm.), podpisano 62 umowy z zakładami opieki zdrowotnej, z tego 59 podmiotów zostało wyłonionych w drodze otwartego konkursu ofert. Kwota zabezpieczona w budżecie Województwa na zadania z zakresu medycyny pracy wyniosła 3.124.650 zł i została przeznaczona na realizację poniższych zadań: - wykonywanie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół oraz studentów i uczestników studiów doktoranckich z terenu województwa, którzy w trakcie praktycznej nauki zawodu lub studiów są narażeni na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia, - uczestniczenie w orzekaniu dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy w przypadkach zakwestionowania treści orzeczenia lekarskiego wydanego przez lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy - pobyt w klinice chorób zawodowych, - uczestniczenie w orzekaniu dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy w przypadkach zakwestionowania treści orzeczenia lekarskiego wydanego przez lekarza zatrudnionego w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy - przychodnia chorób zawodowych, - prowadzenie działalności konsultacyjnej, diagnostycznej i orzeczniczej w zakresie patologii zawodowej, - prowadzenie ambulatoryjnej rehabilitacji leczniczej, uzasadnionej stwierdzoną patologią zawodową, - prowadzenie czynnego poradnictwa w stosunku do chorych na choroby zawodowe lub inne choroby związane z wykonywaną pracą. W 2011 roku przyznana została również dotacja podmiotowa w wysokości 3.412.000 złotych dla Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno Lecznicze w Łodzi na podstawie art. 21 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o służbie medycyny pracy, który stanowi, iż ze środków budżetu samorządu województwa finansuje się zadania służby medycyny pracy szczebla wojewódzkiego. 328

DEPARTEMENT GEODEZJI I KARTOGRAFII Geodeta Województwa realizuje w imieniu Marszałka WŁ zadania w zakresie geodezji i kartografii wynikające z art. 7c ustawy z dnia 17 maja1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tj. Dz. U. Nr 193 z 2010 r. poz. 1287 ze. zm.). Zadania te wykonywane są z zakresu administracji rządowej. Należą do nich między innymi: - zlecanie wykonania i udostępnianie map topograficznych i tematycznych dla obszarów właściwych województw, - tworzenie, w uzgodnieniu z Głównym Geodetą Kraju, oraz prowadzenie i udostępnianie bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 8,- obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:10 000, 1:100 000, w tym kartograficznych opracowań numerycznego modelu rzeźby terenu oraz standardowych opracowań kartograficznych w skali 1:10 000, o których mowa w art. 4 ust. 1e pkt 3 mapy topograficzne w skalach: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000, - analiza zmian w strukturze agrarnej oraz programowanie i koordynacja prac urządzeniowo-rolnych, - monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów oraz ich bonitacji, - współdziałanie z Głównym Geodetą Kraju w prowadzeniu państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju, w tym prowadzeniu bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 4, w części dotyczącej obszaru województwa. W 2011 roku zrealizowano dochody na łączna kwotę 5 508 396,92 zł z następujących tytułów: udostępnienie danych i informacji, opracowań i materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (46 648,23 zł), wpływ środków w związku z likwidacją gospodarstwa pomocniczego Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Łodzi, kwota (154,00 zł), - wpływ środków pozostałych po zlikwidowanym WFGZGiK oraz należności z Powiatowych Funduszy za IV kwartał 2010r. (5 461 577,69 zł), - wpływy z tytułu zwrotu środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub naruszeniem procedur w związku z realizacja projektu Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego (17,00 zł). Na realizację zadań z zakresu administracji rządowej Wojewoda przyznał dotacje, które zostały przeznaczone na prace geodezyjne i kartograficzne oraz prace geodezyjno urządzeniowe na potrzeby rolnictwa: w Dziale 710, rozdział 71013, 2210 kwota 70 000 zł. W dniu 05.08.2011 r. została podpisana umowa z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu na wykonanie prac rozwojowych i pilotażowych oraz wdrożenie procedur integracji, generalizacji i standaryzacji bazy TOPO stanowiącej element Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) znajdujących się w wojewódzkim zasobie geodezyjnym i kartograficznym w celu opracowania oraz redakcji poprawnego kartograficznie komponentu KARTO. Umowa opiewała na kwotę 66 100 zł. 329

Podczas prac wykonawca miał za zadanie m.in. wykonać analizę poprawności danych źródłowych, przeprowadzić migrację danych z komponentu TOPO do struktury komponentu KARTO, dokonać generalizacji, wytworzyć elementy opisowe obiektów bazy danych oraz uzupełnić brakujące elementy, opracować rzeźbę terenu, przeprowadzić redakcję elementów mapy w celu uzyskania kartograficznie poprawnej wizualizacji danych, przygotować pliki pozwalające na wyplotowanie poszczególnych arkuszy map. Opracowaniem objęło część obszaru powiatu pajęczańskiego. W dniu 15.12.2011r. zakończono odbiór w/w prac. Prace zostały wykonane i odebrane. Efektem zrealizowanego zadania, poza zasileniem wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego przez poprawnie, kartograficznie opracowane arkusze bazy danych obiektów topograficznych, jest pozyskanie opisów dotyczących przekształcenia danych komponentu TOPO do struktury KARTO, sposobu powiązania komponentu TOPO i KARTO, umożliwiającego różnicową aktualizację bazy KARTO oraz opisu sposobu przygotowania danych komponentu KARTO do druku offsetowego wielokolorowego. w Dziale 010, rozdział 01005, 2210 kwota 413 000 zł Prace geodezyjno urządzeniowe na potrzeby rolnictwa realizuje Wojewódzkie Buro Geodezji w Łodzi. Na powyższe prace została przeznaczona dotacja w kwocie 413 000 zł. W ramach powyższych środków WBG w Łodzi zrealizowało niżej wymienione zlecenia: Zlecenie nr 1 Wykonanie analizy zmian w zakresie struktury własności i sposobie użytkowania gruntów w województwie łódzkim na przestrzeni lat 2002 2009 kwota 68 953,00 zł. Zasięg terytorialny prac obejmuje całe Województwo wraz z powiatami. Do zakresu wykonania powyższej analizy zmian należy: - struktura zmian własności gruntów, - struktura zmian sposobów użytkowania gruntów, - dyslokacja grup własności gruntów w powiatach, - dyslokacja użytków gruntowych w powiatach, - dyslokacja grup własności gruntów w gminach, - dyslokacja użytków gruntowych w gminach, - dyslokacja użytków gruntowych w miastach, - zestawienie ewidencji gruntów i budynków w województwie łódzkim, - opracowania w zakresie prac urządzeniowo rolnych w województwie łódzkim na przestrzeni lat 2002 2010. - zachodzące zmiany w strukturze agrarnej województwa łódzkiego na przykładzie gminy Opoczno. Zlecenie zostało wykonane w 100%. Odbioru w/w prac komisja dokonała w dniu 7 marca 2011 roku. Zlecenie nr 2 Modernizacja terenów wiejskich dla obszarów powiatu sieradzkiego, powiatu skierniewickiego, powiatu pajęczańskiego, powiatu łaskiego (wybrane obręby) kwota 76 100,00 zł. Opracowaniem objęto następujące obręby ewidencyjne: - w powiecie sieradzkim, gm. Warta, obręb Włyń - w powiecie skierniewickim, gm. Głuchów, obręb Wysokienice - w powiecie pajęczańskim, gm. Nowa Brzeźnica, obręb Ważne Młyny - w powiecie łaskim, gm. Sędziejowice, obręb Bilew 330

We wszystkich obrębach przeprowadzono kontrolę terenową oraz zgodnie z zapisami w warunkach technicznych opracowano część opisowo tabelaryczną i graficzną. W formie tabelarycznej przedstawiono: użytkowanie gruntów, strukturę władania gruntami w sektorze publicznym i prywatnym, strukturę władania użytkami rolnymi. Opracowanie w formie graficznej przedstawiono na kopii mapy ewidencyjnej. Termin wykonania był ustalony na dzień 30 grudnia 2011r. Zlecenie zrealizowane zostało w 100%. Zgodnie z zapisem punktu 5 powyższego zlecenia rozliczeń rzeczowo finansowych dokonano w dwóch częściach: - odbiór częściowy - protokół odbioru nr 1 z dnia 08.07.2011r uznanie wartości wykonanych prac na sumę 38 050,00 zł. - odbiór częściowy protokół odbioru nr 2 z dnia 10.10.2011r. uznanie wartości wykonanych prac na sumę 38 050,00 zł. Zlecenie nr 3 Modernizacja terenów wiejskich dla obszarów powiatu zgierskiego, gm. Parzęczew, Zgierz, Stryków (wybrane obręby) kwota 267 970,00 zł. Opracowaniem objęto następujące obręby ewidencyjne w powiecie zgierskim: - gm. Parzęczew - obręby: Chrzęstów Wielki, Bibianów, Kowalewice, - gm. Zgierz obręby: Wiktorów, Słowik, Emilia, Kania Góra, Ciosny, Rosanów, Biała, Dąbrówka Wielka, Dąbrówka Strumiany, Szczawin, - gm. Stryków obręby: Zelgoszcz, Smolice, Sosnowiec, Niesułków, Nowostawy Górne. W ramach zlecenia przeprowadzono: - wywiad terenowy we wszystkich obrębach gminy Stryków, gminy Zgierz i gminy Parzęczew - przygotowano bazy do opracowania kartogramów i opracowania map tematycznych - opracowano mapy odłogów, dolesień i jakości gleb - wykonano kartogramy i tabele analityczne dla obrębów gminy Parzęczew, Zgierz i częściowo dla gminy Stryków. Termin wykonania 30 grudnia 2011 roku został dotrzymany. Na realizację przypisanych zadań wydatkowano w 2011 roku kwotę: Wydatki budżetowe (poza projektem) - 565 841,64 zł. Realizacja projektu - 2 433 355,61 zł. Ogółem - 2 999 197,25 zł. Wojewódzki zasób geodezyjny i kartograficzny Wojewódzki zasób geodezyjny i kartograficzny (wzgik) stanowią następujące materiały (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie określenia rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, sposobu i trybu ich gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępniania zasobu - Dz. U. 1999 nr 49 poz. 493): - fotomapy i ortofotomapy o znaczeniu wojewódzkim, - wojewódzkie bazy danych krajowego systemu informacji o terenie, - opracowania tematyczne o znaczeniu wojewódzkim, - mapy topograficzne drukowane, - duplikaty diapozytywów wydawniczych map topograficznych, - mapy tematyczne drukowane, - bazy danych systemów zarządzających zasobem wojewódzkim, 331

- dokumenty geodezyjne i kartograficzne dotyczące opracowań specjalistycznych o znaczeniu wojewódzkim oraz informacje o dokumentach o tym znaczeniu, które powstały w wyniku prac nie podlegających zgłoszeniu do zasobu, - kopie zabezpieczające dokumentów stanowiących zasób wojewódzki, - kopie wykazów współrzędnych i opisów topograficznych punktów osnów geodezyjnych podstawowych poziomych i wysokościowych, - inne opracowania, wydawnictwa, materiały. Prowadzenie i gromadzenie wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, kontrola opracowań przyjmowanych do zasobu oraz udostępnianie tego zasobu zainteresowanym jednostkom i osobom fizycznym wiąże się z wykonywaniem szeregu czynności: - przyjmowaniem zgłoszeń na wykonanie prac geodezyjnych i kartograficznych powodujących zmiany w prowadzonym zasobie, - koordynacją robót dotyczących tego samego obszaru zgłoszonych przez różnych wykonawców, - wydawaniem wytycznych do wykonywania w/w robót, - kontrolą opracowań przyjmowanych do zasobu, - ewidencjonowaniem, przetwarzaniem i przechowywaniem dokumentów przyjętych do zasobu, - archiwizacją danych i sporządzaniem kopii zabezpieczających materiały zasobu, - aktualizacją materiałów, wyłączaniem dokumentów, zakupem map i innych wchodzących w skład zasobu, - opracowywaniem zestawienia zbiorczego danych objętych ewidencją gruntów i budynków, - gromadzeniem i aktualizacją danych statystycznych dotyczących zasobu, - udostępnianiem map tematycznych i topograficznych w formie cyfrowej i papierowej, - prowadzeniem i udostępnianiem danych podstawowej osnowy poziomej i wysokościowej, - zabezpieczaniem prawnym dokumentów zasobu, - aktualizacją Banku osnów geodezyjnych danymi z opracowań krajowych, - wprowadzaniem danych do systemu rejestrującego mapy drukowane CDN Optima, - prowadzeniem katalogu map w podsystemie MapInfo, - prowadzeniem baz danych systemu informacji o terenie województwa łódzkiego oraz wnioskowaniem ich budowy i aktualizacji, - udzielaniem informacji o zasobie, - prowadzeniem strony internetowej www.wodgik.lodzkie.pl, - przekazywaniem właściwym jednostkom dokumentów geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych dla obronności kraju zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Bardzo szerokie wykorzystanie dokumentacji glebowo rolniczej spowodowało podjęcie decyzji o rozpoczęciu prac dotyczących ich opracowania. Prace te polegają na skanowaniu matryc lub aneksów, ich wpasowaniu w odpowiedni układ współrzędnych, wektoryzacji treści; przejście od formy analogowej do cyfrowej zbioru (Rysunek 1 i 2) pozwoli na automatyczne generowanie map, ułatwi dostęp do informacji, przyspieszy procesy decyzyjne. Opracowane materiały zostaną 332

przekazane do Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, które również będą udostępniać informacje z bazy na miejscu. Rysunek 1. Schemat przedstawiający prace związane z przejściem od formy analogowej do cyfrowej dokumentacji glebowo rolniczej. Rysunek 2. Przykład informacji zawartej na mapach glebowo rolniczych - kompleksy rolniczej przydatności gleb. Na początku 2011 r. zlecono Opracowanie rastrowej mapy glebowo rolniczej dla terenu Województwa Łódzkiego I etap ok. 6000 arkuszy. Zadanie to zostało zrealizowane przez Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi, ul. Solna 14, 91-423 Łódź. Opracowanie polegało na: pobraniu i inwentaryzacji dokumentacji glebowo rolniczej, pobraniu i wykonaniu wykazu danych referencyjnych, skanowaniu, kalibracji map glebowo rolniczych, opracowaniu metadanych map glebowo rolniczych. Podczas odbiorów były przekazywane przez Wykonawcę opracowane w pełnym zakresie materiały z poszczególnych powiatów (Rysunek 3). 333

Rysunek 3. Powiaty w województwie łódzkim w podziale na etapy przekazania materiałów w zadaniu Opracowanie rastrowej mapy glebowo rolniczej dla terenu Województwa Łódzkiego I etap ok. 6000 arkuszy. Przystępując do zlecenia Opracowanie rastrowej mapy glebowo rolniczej dla terenu Województwa Łódzkiego I etap ok. 6000 arkuszy dokonano badania ankietowego wśród Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (PODGiK) na temat dokumentacji glebowo rolniczej badając jej kompletność (mapy, opisy odkrywek glebowych, aneksy), formę (papierowa, elektroniczna), stan zaawansowania prac (mapy skalibrowane, mapa wektorowa) oraz obszar pokrycia. Działania te były związane z podpisywaniem Porozumień przez Marszałka WŁ i Starostów Powiatowych w sprawie wzajemnego udostępnienia kopii materiałów. W drugiej połowie 2011 r. zlecono i odebrano zadanie dotyczące wykonania prac rozwojowych i pilotażowych oraz wdrożenia procedur integracji, wizualizacji, generalizacji i standaryzacji bazy TOPO stanowiącej element Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) znajdującej się w wojewódzkim zasobie geodezyjnym 334

i kartograficznym w celu opracowania oraz redakcji poprawnego kartograficznie komponentu KARTO. Podczas prac wykonawca miał za zadanie m.in. wykonać analizę poprawności danych źródłowych, przeprowadzić migrację danych z komponentu TOPO do struktury komponentu KARTO, dokonać generalizacji, wytworzyć elementy opisowe obiektów bazy danych oraz uzupełnić brakujące elementy, opracować rzeźbę terenu, przeprowadzić redakcję elementów mapy w celu uzyskania kartograficznie poprawnej wizualizacji danych, przygotować pliki pozwalające na wyplotowanie poszczególnych arkuszy map. Opracowanie to objęło część obszaru powiatu pajęczańskiego. Rysunek 4 przedstawia dane przed opracowaniem wyświetlone dane podstawowe - komponent TOPO, Rysunek 5 przedstawia opracowanie kartograficzne komponent KARTO. Rysunek 4. Wyświetlone dane podstawowe przed opracowaniem komponent TOPO. 335

Rysunek 5. Opracowany arkusz stanowiący zasób kartograficzny - komponent KARTO. Baza Adresowa Województwa Łódzkiego wykonywana jest w ramach realizacji projektu Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego. Dane Bazy Adresowej Województwa Łódzkiego wykorzystano podczas Powszechnego Spisu Rolnego 2010 i Narodowego Spisu Powszechnego 2011 przeprowadzanych przez Główny Urząd Statystyczny zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu 20 kwietnia 2006 roku w sprawie współdziałania w zakresie tworzenia Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej, jako systemu wspomagającego realizację zadań Samorządu Województwa i Urzędu Statystycznego w Łodzi. Obecnie Baza Adresowa Województwa Łódzkiego jest w trakcie wdrażania oraz wykonywana jest optymalizacja działania w celu współpracy z potencjalnymi klientami bazy (Rysunek 6 i 7). Efektem funkcjonowania Bazy Adresowej Województwa Łódzkiego, która docelowo będzie działać na obszarze całego Województwa, będzie dostarczenie Urzędom Gmin i Miast narzędzia pomocnego w realizacji ich zadań własnych (nadawanie numerów porządkowych nieruchomości). Realizacja projektu przewiduje autoryzowane (bezpłatne) podłączenie gmin oraz Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Województwa do Bazy Adresowej Województwa Łódzkiego. 336

Rysunek 6. Aplikacja do prowadzenia Bazy Adresowej Województwa Łódzkiego dane referencyjne. 337

Rysunek 7. Dane docelowe Bazy Adresowej Województwa Łódzkiego. W 2011 roku dokonano aktualizacji rejestru powierzchniowego obwodów łowieckich (na podstawie ortofotomapy) wchodzących w skład Województwa oraz mapy obwodów łowieckich Województwa w skali 1: 50 000. Zadanie to związane jest z współpracą z pozostałymi komórkami organizacyjnymi Urzędu. W 2011 roku dokonano corocznej aktualizacji bazy danych Państwowego Rejestru Granic. Zadanie to wynika z zapisów art. 7c pkt 6 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Państwowy Rejestr Granic (PRG) służy do ewidencjonowania przebiegu granic jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego kraju. Aktualizacja danych w PRG odbywa się na podstawie danych przesyłanych z powiatowych ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Zmiany w PRG wynikają z aktów prawnych w sprawie tworzenia, łączenia, znoszenia i podziału jednostek podziału administracyjnego lub zmiany ich granic, a także są wynikiem zmian w ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia z dnia 29 marca 2011 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków sporządzono zbiorcze zestawienie danych objętych ewidencją gruntów i budynków GEOD 02 stan na 01.01.2011 r. Wojewódzkie zbiorcze zestawienie sporządzane jest w terminie do 15 marca i przekazywane Głównemu Geodecie Kraju, do Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu oraz do Urzędu Statystycznego w Łodzi. W 2011 roku po raz pierwszy zestawieniem objęto budynki i lokale. Jednym z podstawowych zbiorów wchodzących w skład wzgik jest Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Do jej obsługi zostało zakupione specjalistyczne oprogramowanie SprintMAP.TBD.Prof wraz z dodatkowym modułem udostępniania danych w kilku formatach ze zmianą układu współrzędnych i przestrzennym ograniczeniem udostępnianych danych. 338

Zostały zakupione z Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej mapy topograficzne (w różnych skalach i układach współrzędnych) i tematyczne (mapa hydrograficzna). Stanowią one uzupełnienie wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i są na bieżąco udostępniane zainteresowanym osobom. W wyremontowanych w ramach realizacji projektu IRSIP WŁ pomieszczeniach zainstalowano nowe szafy do przechowywania map papierowych. Współpraca z centralnymi organami administracji rządowej właściwymi w sprawach geodezji i kartografii Stosownie do zapisów art. 7c pkt 6 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, Marszałek WŁ tworzy w uzgodnieniu z Głównym Geodetą Kraju Bazę Danych Obiektów Topograficznych o szczegółowości odpowiadającej skali 1:10 000. W dniu 01 września 2010 r. zostało podpisane przez Głównego Geodetę Kraju oraz Marszałka WŁ Porozumienie dotyczące współdziałania w ramach realizacji projektu Georeferencyjna Baza Danych Obiektów Topograficznych (GBDOT) wraz z krajowym systemem zarządzania współfinansowanego ze środków UE w ramach 7 osi priorytetowej Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji obejmującego terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Projekt GBDOT jest komplementarny z projektem Infrastruktura Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego (RSIP) realizowanym przez Województwo w ramach RPO WŁ na lata 2007-2013, a jego wyniki zasilą bazę danych Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego. Projekt obejmuje zarówno zasób danych, system informatyczny zarządzania danymi, jak i odpowiedni system finansowania i organizacji. Całkowity koszt realizacji Projektu wynosi 170 000 000,00 zł, z czego maksymalna kwota dofinansowania środkami unijnymi stanowi 85% tej kwoty. Opracowanie danych dla Województwa to koszt 14 000 000,00 zł. Dla obszaru Województwa w ramach projektu GBDOT utworzona zostanie jednolita, spójna Baza Obiektów Topograficznych obejmująca wszystkie kategorie danych przestrzennych między innymi: - sieci transportowe (drogowe i kolejowe) i związane z nimi obiekty mostowe, - zabudowę z wyszczególnieniem funkcji budynków, - cieki i zbiorniki wodne, - nadziemne i naziemne elementy sieci uzbrojenia terenu np. sieci energetyczne, sieci ciepłownicze, - kompleksy użytkowania terenu. Do końca 2011 roku do odbioru przekazano 23 powiaty z 24 wchodzących w skład Województwa (wszystkie poza miastem Łódź). Do wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego włączono w okresie sprawozdawczym dane Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) w pełnym zakresie dla powiatów: pajęczańskiego, zduńskowolskiego oraz miasta Skierniewic. Dane z pozostałych powiatów Województwa przekazywane sukcesywnie przez GUGiK będą włączane do wzgik. W związku z bardzo szerokim zakresem oraz ilością danych bardzo ważny jest system kontroli danych. Na podstawie ww. Porozumienia dotyczącego współdziałania w ramach realizacji projektu Georeferencyjna Baza Danych Obiektów Topograficznych (GBDOT) wraz z krajowym systemem zarządzania pracownicy Wydziału WODGiK w ramach działania Komisji Odbioru biorą udział w kontroli 339

terenowej i kameralnej prac oraz w odbiorach prac wykonywanych w ramach projektu. Dane opracowane w ramach projektu będą służyły wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba skorzystania z zawartej informacji na jednolitej i aktualnej mapie topograficznej; zbiory te zasilą aktualnymi danymi topograficznymi systemy produkcji map topograficznych i tematycznych (Rysunek 8). Rysunek 8. Wykorzystanie warstw wchodzących w skład Bazy Danych Obiektów Topograficznych (GBDOT) do tworzenia różnorodnych produktów. Ponadto zbiory te będą wykorzystywane jako dane referencyjne wykorzystywane w wielu serwisach mapowych, przy wszelkich analizach przestrzennych; pozwolą na zasilanie specjalistycznych urzędowych systemów informacji przestrzennej budowanych przez administrację, samorządy, instytucje publiczne np. systemy wspomagania służb ratowniczych, osłony przeciwpowodziowej, planowania przestrzennego, ochrony środowiska, zarządzania siecią drogową itd. (Rysunek 9). Mapa topograficzna stanowi punkt wyjścia do budowy systemów informacji przestrzennej dla różnych instytucji rządowych i samorządowych oraz systemów budowanych w sektorze prywatnym oraz jej wykorzystanie pozwoli na uniknięcie wielokrotnego pozyskiwania i aktualizacji tych samych danych przez wielu użytkowników. 340

Rysunek 9. Wykorzystanie warstw wchodzących w skład m.in. Bazy Danych Obiektów Topograficznych (GBDOT) przez różne służby w regionie. Udostępnianie materiałów z wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego W ramach tych zadań, odpłatnie, udostępniano materiały państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w formie analogowej (papierowej) i cyfrowej. W 2011 r. udostępniono ogółem 1088 arkuszy map w postaci analogowej (Wykres 1) oraz 682 arkuszy map w formie cyfrowej (Wykres 2). 341

Wykres 1. Wyniki udostępniania arkuszy map analogowych w 2011 r. Wykres 2. Udział procentowy oraz wartości poszczególnych rodzajów materiałów cyfrowych rozliczanych w arkuszach udostępnionych 2011 r. Najczęściej w 2011 r., w zakresie map analogowych udostępniano mapy topograficzne w skali 1:25 000, ponadto dokonano 7 poświadczeń za zgodność z oryginałem przechowywanym w zasobie (Wykres 1). Pod pojęciem materiałów cyfrowych, poza mapami topograficznymi, należy rozumieć mapy w postaci cyfrowej (rastrowej i wektorowej), ortofotomapy, dane numerycznego modelu terenu, zdjęcia lotnicze, mapy obwodów łowieckich województwa łódzkiego, Bazę Danych Obiektów Topograficznych. Najczęściej udostępnianymi materiałami cyfrowymi były mapy topograficzne w skali 1:10 000 (Wykres 2). Zestawienie procentowego udziału poszczególnych rodzajów materiałów cyfrowych udostępnionych w roku 2011 nie obejmuje ortofotomapy rozliczanej w hektarach oraz danych kartograficznych. Warto więc zaznaczyć, że udostępniono 9659 ha ortofotomapy. 342

Nieodpłatne udostępnienia zbiorów z wzgik odbywa się na podstawie Art. 14 ustawy z dnia 04.03.2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. z 2010r. Nr 76, poz. 489) oraz na podstawie art. 15 ustawy z dnia 17.02.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 64, poz. 565 ze zm.) W 2011 r. na ww. podstawach udostępniono dane instytucjom, m.in.: - Biuru Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi (ul. Sienkiewicza 3, 90-113 Łódź), - Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi (ul. Traugutta 25, 90-113 Łódź), - Komendzie Wojewódzkiej Policji w Łodzi (ul. Lutomierska 108/112, Łódź), - Instytutowi Meteorologii i Gospodarki Wodnej (ul. Borowego 14, 30-215 Kraków). - Zarządowi Dróg Wojewódzkich w Łodzi (ul. Sienkiewicza 3, 90-113 Łódź), - Departamentowi Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, - Gminie Nowosolna (ul. Rynek Nowosolna 1, 92-703 Łódź). Zezwolenia na rozpowszechnianie, rozprowadzanie oraz reprodukowanie w celu rozpowszechniania map, materiałów fotogrametrycznych i teledetekcyjnych jest wydawane na podstawie Art. 18 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tj. Dz. U. Nr 193 z 2010 r. poz. 1287). W okresie sprawozdawczym na ww. podstawie wydano 4 zezwolenia m.in.: - Biuru Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego (ul. Sienkiewicza 3, 90-113 Łódź); w celu: promowania zadań publicznych wykonywanych przez Biuro zgodnie ze statutem, w tym m.in. aktualizacji Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, - Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska (ul. Lipowa 16, 90-74 Łódź); w celu wydania opracowania pt. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r.. Na podstawie odrębnych porozumień (np. z Wojewodą Łódzkim z dnia 22.12.2008 r., z Komendantem Wojewódzkim Policji w Łodzi z dnia 15.05.2003 r., z Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi z dnia 05.02.2002 r., w sprawie współdziałania w zakresie tworzenia Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego jako systemu wspomagającego realizację zadań Samorządu Województwa, Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi oraz podległych komend powiatowych / miejskich Policji Województwa, Komendy Wojewódzkiej Powiatowej Straży Pożarnej w Łodzi i Komend Powiatowych Państwowej Straży Pożarnej Województwa) pracownicy Wydziału wykonywali w okresie sprawozdawczym liczne opracowania. Jako przykład należy podać wykonanie mapy przedstawiającej analizę zagrożeń w województwie łódzkim (Rysunek 10), czy mapę dla Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi (Rysunek 11), opracowania te poddawane są ciągłej aktualizacji. 343

Rysunek 10. Mapa przedstawiająca analizę zagrożeń w województwie łódzkim. 344

Rysunek 11. Mapa stanowiącą załącznik do Wojewódzkiego Planu Działania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Łódzkiego na lata 2009 2011. W 2011 r. zostały przekazane Zespołowi Szkół Ponadgimnazjalnych nr 13 im. Sybiraków (ul. Skrzydlata 15, 91-503 Łódź) materiały kartograficzne, które utraciły przydatność i zostały wyłączone z wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz zestaw materiałów służących do promocji zasobu. 345