WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-XI.431.1.38.2013 Kraków, 5 września 2013 r. Pani Magdalena Koperczak-Basta Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Św. Jakuba 11 33-109 Pałecznica Zespół Kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przeprowadził w dniach od 7 do 10 maja 2013 roku kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Pałecznicy. Zakres kontroli obejmował: organizację Ośrodka oraz kwalifikacje kadr, realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej, realizację programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania w roku 2012 oraz pracę socjalną z klientem Ośrodka. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o wyniki przeglądu dokumentacji, a także wyjaśnienia złożone przez Panią Kierownik i pracowników Ośrodka. Ustalenia zawarte zostały w protokole, podpisanym przez Panią 8 sierpnia 2013 roku. W trakcie kontroli oceniano pracę Jednostki, zarówno pod kątem sposobu realizacji poszczególnych zadań, jak i pod względem prowadzonej dokumentacji, przyznając ogólnie ocenę pozytywną z uchybieniami. W trakcie prowadzonej kontroli kompleksowej Ośrodka ustalono m.in., co następuje: 1. Ośrodek działa w oparciu o Statut, nadany Uchwałą Nr V/131/2009 Rady Gminy w Pałecznicy z dnia 10 lutego 2009 roku w sprawie zatwierdzenia Statutu Gminnego Ośrodka pomocy Społecznej w Pałecznicy. Zapisy Statutu wymagają aktualizacji, w szczególności treść 1 i 5 Statutu. W 1 wymieniono przepisy, na podstawie których działa GOPS, niektóre z nich przestały obowiązywać, a u innych zmianie uległy publikatory. Z treści 5 ust. 1 Statutu wynika, że GOPS realizuje zadania własne i zadania zlecone wynikające z ustawy o pomocy społecznej. Tymczasem w ust. 2 ujęto wszystkie zadania zlecone, również te wynikające z innych ustaw. Zarówno katalog zadań zleconych, jak i własnych gminy uległ zmianom od roku 2008, dlatego też zapisy Statutu wymagają aktualizacji. Zgodnie z 11 Statutu: Szczegółową organizację wewnętrzną i tryb pracy Ośrodka nieuregulowany w niniejszym Statucie określa Regulamin Organizacyjny Ośrodka zatwierdzony przez Wójta. Powyższy stan rzeczy narusza obowiązujący porządek prawny, gdyż brak jest upoważnienia ustawowego do działania
w kwestionowanej materii przez Wójta. Wszelkie ograniczenia w wypełnianiu przez Kierownika GOPS uprawnień i obowiązków kierownika tej jednostki oraz pracodawcy winny wynikać z określonych unormowań prawnych, a takowe w badanej sprawie nie występują. 2. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) W przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej, w ośrodku tym tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych. Realizacja świadczeń rodzinnych nie może powodować nieprawidłowości w wykonywaniu zadań pomocy społecznej, a także nie może naruszać norm zatrudnienia pracowników socjalnych określonych w przepisach o pomocy społecznej.. Z zapisów Działu IV ust. 1 Regulaminu wynika, że w Ośrodku tworzy się następujące stanowiska pracy: Kierownik, Pracownik socjalny, Inspektor GOPS i Księgowa. Podobnie jak w Statucie, brak informacji o tym, że do realizacji zadań z zakresu świadczeń rodzinnych tworzy się w Ośrodku odrębną komórkę organizacyjną. Nie wynika to również ze schematu organizacyjnego, stanowiącego załącznik do Regulaminu. 3. Wg stanowiska Archiwum Państwowego w Krakowie, ośrodki pomocy społecznej, jak wszystkie samorządowe jednostki organizacyjne, powinny posiadać własne przepisy kancelaryjne i archiwalne, wprowadzone przez kierownika jednostki po ich uprzednim uzgodnieniu z dyrektorem właściwego miejscowo archiwum państwowego, co wynika z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz.698) i 3 ust. 6 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1375). Wg oświadczenia Kierownika Ośrodka, do dnia kontroli nie uzgodniono z Archiwum instrukcji kancelaryjnej GOPS, ani JRWA. 4. Uchwałą Nr V/121/2008 Rady Gminy w Pałecznicy z dnia 29 grudnia 2008 roku przyjęto Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pałecznica na lata 2008-2020. Zgodnie z jej treścią, przeglądy strategiczne winny być realizowane cyklicznie, każdego roku, a każdej wiosny Konwent Strategiczny na spotkaniu monitorującym powinien oceniać realizację zadań w roku poprzednim. Z informacji przekazanej w liście kontrolnej przez Kierownika GOPS wynika, iż nie sporządzano oceny Strategii. 5. Norma art. 17 ust. 1 pkt. 12 ustawy o pomocy stanowiła, że do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należało prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub w mieszkaniach chronionych. Zgodnie ze zmianą do ustawy o pomocy społecznej, wprowadzoną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r., w chwili obecnej do zadań własnych gminy należy prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych;. Zgodnie z udzieloną informacją, Gmina Pałecznica nie utworzyła mieszkania chronionego. 6. Jak ustalono, w 2012 roku przyznawano pomoc w formie rzeczowej (opał lub żywność), ale z realizatorami świadczeń nie zawarto żadnych umów. Tryb udzielania pomocy rzeczowej Kierownik GOPS opisał następująco: Tryb przyznawania zasiłków w formie rzeczowej obejmuje: ustalenie sytuacji rodziny na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania przez GOPS w Pałecznicy decyzji administracyjnej. Klient potwierdza odbiór w/w decyzji. I otrzymuje skierowanie do obioru (węgla, żywności) ze wskazaniem konkretnego (mającego siedzibę najbliżej miejsca zamieszkania dostawcy lub auto- sklepu) GOPS informuje realizatora świadczenia o przyznaniu pomocy dla klienta. Klient zgłasza się do realizatora z decyzją oraz skierowaniem z OPS po odbiór
świadczenia (węgiel dowóz przez realizatora do domu klienta lub obiór własny w miarę możliwości: żywność odbiór towarów w auto sklepie ) Po odebraniu towaru realizator wystawia rachunek/fakturę GOPS w Pałecznicy. Następuję zapłata za zrealizowaną usługę. 7. Podczas kontroli ustalono, iż nie we wszystkich placówkach oświatowych na terenie Gminy program wieloletni,,pomoc państwa w zakresie dożywiania był realizowany w formie gorącego posiłku. Jest to niezgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 z późn. zm.) pomoc w formie dożywiania ma być w pierwszej kolejności udzielana w formie posiłku gorącego, w celu zapewnienia zdrowego żywienia. Kierownik GOPS zawarł porozumienia z dyrektorami placówek oświatowych, do których uczęszczają dzieci z terenu gminy Pałecznica. W umowach tych nie zawarto zapisów o tym że, posiłki przez powinny być urozmaicone, o wysokiej wartości odżywczej oraz przygotowane zgodnie z zasadami żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży. Kolejnym elementem świadczącym o sposobie prowadzenia nadzoru nad jakością posiłków w ramach realizacji Programu powinien być prawidłowo opracowany jadłospis. 8. W roku 2012 nie przyznawano świadczeń w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności. Jak ustalono, w okresie wakacyjnym na terenie Gminy Pałecznica nie była również udzielana pomoc w formie posiłków. Zgodnie z informacją, nie było takiego zapotrzebowania. W ramach realizacji Programu dożywiania, GOPS nie podejmował w tym zakresie współpracy z organizacjami pozarządowymi. 9. Decyzją z 3 stycznia 2012 roku nr GOPS.8212.2.1.2012 przyznano świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych do kwoty 150 zł. Ustalono, że realizatorem świadczenia będzie Firma Handlowo-Usługowa U Godzica Solcza. Z uzasadnienia decyzji nie wynika dlaczego przyznano świadczenie w takiej formie i o takiej wartości. Zgodnie z normą zawartą w art. 107 Kpa. decyzja winna zawierać uzasadnienie prawne i uzasadnienie faktyczne. Decyzją z 1 lutego 2012 roku nr GOPS.8212.2.1.1.2012 przyznano świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych na kwotę 145 zł. Ustalono, że realizatorem świadczenia będzie Firma Handlowo-Usługowa U Godzica Solcza. Wg kalkulacji stawka dzienna wynosi 5 zł x 29 dni = 145 zł. Podobnie jak w poprzedniej decyzji, z uzasadnienia nie wynika dlaczego przyznano świadczenie w takiej formie. Uzasadnienie nie spełnia normy zawartej w art. 107 Kpa. 10. Z wywiadu przeprowadzonego 7 stycznia 2010 roku wynika, że klientka (opisana w protokole jako Przypadek II) została skierowana do DPS w Świniarach, prowadzonego przez Caritas Archidiecezji Kieleckiej, od dnia 25 stycznia 2010 roku. Zgodnie z treścią art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej: W przypadku braku miejsc w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym lub powiatowym gmina może kierować osoby tego wymagające do domu pomocy społecznej, który nie jest prowadzony na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub starosty. W takim przypadku stosuje się odpowiednio art. 61-64, z tym że wysokość opłaty za pobyt w takim domu określa umowa zawarta przez gminę z podmiotem prowadzącym dom. W dokumentacji brak dowodów na poszukiwanie miejsca w innej placówce. 11. Decyzją z 25 stycznia 2010 roku ustalono odpłatność za pobyt w DPS w Świniarach w wysokości 475,38 zł (70% przy dochodzie w wysokości 679,11 zł). 26 kwietnia 2010 roku Kierownik GOPS w Pałecznicy zawarł umowę z córką klientki, która zobowiązała się do ponoszenia odpłatności za pobyt matki w DPS w wysokości 50 zł miesięcznie (aneks z dnia 26 kwietnia 2010 roku 80 zł miesięcznie). Decyzją z 6 kwietnia 2010 roku nr GOPS.8131-1-2/2010 ustalono, że odpłatność za pobyt klientki w DPS w Świniarach będzie wynosić od 1 kwietnia 2010 roku - 621,88 zł (przy dochodzie 888,40 zł) była to II decyzja w sprawie
Decyzją z 14 stycznia 2011 roku nr GOPS.8226.1.1.2011 ustalono ponownie, że odpłatność za pobyt klientki w DPS w Świniarach będzie wynosić od stycznia 2011 roku - 621,88 zł (przy dochodzie 888,40 zł). Ponadto w sentencji zapisano, że kwotę 1528,12 zł będzie pokrywać Gmina Pałecznica. - III decyzja w sprawie. Decyzją z 7 kwietnia 2011 roku nr GOPS.8226.1.1.1.2011 ustalono, że odpłatność za pobyt klientki w DPS w Świniarach będzie wynosić od 1 kwietnia 2011 roku 640,78 zł (przy dochodzie 915,40 zł). Ponadto w sentencji zapisano, że kwotę 1509,22 zł będzie pokrywać Gmina Pałecznica. IV decyzja w sprawie. Zadano pytanie na jakiej podstawie zwiększono odpłatność, skoro dochód wzrósł jedynie o 29 zł? Zgodnie z wyjaśnieniem: Pani [...] zmieniono odpłatność w miesiącu kwietniu 2011r. w związku z faktem, iż nastąpiła zmiana dochodu w/w miesiącu marcu 2011 r. Pani [...] w miesiącu marcu 2011 została obniżona emerytura w/w nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego w/w świadczenie zostało jej przyznane z wyrównaniem w miesiącu kwietniu. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego przekraczała wysokość 10% dochodu w/w dlatego też dokonano zmiany decyzji. Decyzją z 2 kwietnia 2012 roku nr GOPS.8226.1.2.2012 kolejny raz ustalono, że odpłatność za pobyt klientki w DPS w Świniarach będzie wynosić od 1 kwietnia 2012 roku 686,95 zł (przy dochodzie 981,36 zł). Uchylono jednocześnie decyzję ustalającą odpłatność z 7 kwietnia 2011 roku, pozostawiając w obiegu 3 wcześniejsze decyzje z 25.01.10 r., 6.04.10 r. i 25.01.11 r.. Ustosunkowując się do powyższych ustaleń, Kierownik GOPS przedłożyła wyjaśnienie o następującej treści: Decyzji o odpłatności za DPS w Świniarach Pani [...] z dnia 25.01.2010r, 06.04.2010r. oraz z 14.01.2011r. nie uchylono omyłkowo. Zgodnie z zapisem art. 59 ustawy o pomocy społecznej, decyzję o odpłatności za DPS wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby w dniu jej kierowania. Z kolei art. 65 stanowi, że w przypadku domów pomocy społecznej prowadzonych przez podmioty niepubliczne [...] jeżeli nie są one prowadzone na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego, nie stosuje się art. 59-64.. 12. 16 stycznia 2012 roku klientka (Przypadek IV) wyraziła pisemną zgodę na umieszczenie w Domu Pomocy Społecznej.. Z treści pisma GOPS z 24 lutego 2012 roku wynika, że klientka została skierowana do DPS w Świniarach. W aktach brak dokumentacji potwierdzającej fakt poszukiwania miejsca w DPS prowadzonym na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z treścią art. 65 ustawy o pomocy społecznej. Decyzją z 10 sierpnia 2012 roku ustalono odpłatność za pobyt w DPS w Świniarach w wysokości 518,64 zł (70% przy dochodzie w wysokości 740,91 zł). W sentencji decyzji zawarto również informację o wysokości średniego kosztu utrzymania w roku 2011 oraz o wysokości odpłatności ponoszonej przez Gminę Pałecznica, tj. kwocie 1631,36 zł. Decyzją z 11 października 2012 roku ustalono odpłatność za pobyt w DPS w Świniarach w wysokości 655,61 zł (70% przy dochodzie w wysokości 936,58 zł), uchylając jednocześnie decyzję z 10 sierpnia 2012 roku. Podobnie jak w poprzedniej decyzji w sentencji zawarto informacje o wysokości średniego kosztu utrzymania w roku 2011 oraz o wysokości odpłatności ponoszonej przez Gminę Pałecznica. 13. Na podstawie wywiadu z 16 lutego 2012 roku, decyzją z 14 lutego 2012 roku, nr GOPS.8226.2.2012 (decyzja wcześniejsza niż wywiad), skierowano klienta do DPS dla osób przewlekle somatycznie chorych w Pieczonogach, w trybie pilnym od dnia 14 lutego 2012 roku. Decyzją PCPR w Proszowicach z 14 lutego klient został umieszczony w DPD do czasu umieszczenia w ZOL. Decyzją z 14 lutego 2012 roku nr GOPS.8226.2.1.2012 ustalono odpłatność za pobyt w DPS w Pieczonogach w wysokości 673,86 zł (70% przy dochodzie w wysokości 962,66 zł). W sentencji decyzji zawarto również informację o wysokości średniego kosztu utrzymania w DPS w roku 2012 oraz o wysokości odpłatności ponoszonej przez Gminę Pałecznica tj. kwocie 1 552,13 zł.
Jak wynika z akt, 7 marca 2012 roku klient został przyjęty do Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego w Krakowie. Poproszono o informację, co w tej sytuacji z decyzjami o skierowaniu do DPS i ustaleniu wysokości odpłatności? Wg przedłożonych wyjaśnień: Do czasu przeniesienia do ZOL p. [...] przebywał w DPS w Pieczonogach. Wydana decyzja przez niedopatrzenie nie została uchylona. 14. Wniesiono uwagi odnośnie do zapisów dokumentujących sytuację osób/rodzin korzystających z pomocy GOPS oraz zapisów dotyczących pracy socjalnej z klientami Ośrodka: Rodzina pięcioosobowa (Przypadek IX), małżeństwo z trojgiem dzieci w wieku szkolnym (11,17 i 18 lat), zamieszkujące wraz z matką męża. Rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, świadczeń rodzinnych oraz emerytury rolniczej matki. Z treści wywiadu wynika, że matka klienta, żona i dzieci miały w ostatnim okresie poważne kłopoty zdrowotne. Ze względu na pozom dochodów rodziny i konieczność zakupu leków, sytuacja materialna rodziny jest trudna. 23 października 2012 roku klient zwrócił się z wnioskiem o przyznanie pomocy rzeczowej w formie węgla. W ramach pracy socjalnej przeprowadzono rozmowę z klientem na temat aktualnej sytuacji życiowej motywowanie do utrzymania optymalnego stanu zdrowia członków rodziny, a także poinformowanie o możliwości skorzystania z bezpłatnych konsultacji psychologicznych (budynek GOPS w Pałecznicy, Zespół Placówek Caritas lub PCPR w Proszowicach). Porady specjalisty dla Pani [ ], utrzymanie optymalnego stanu zdrowia. Poinformowano o możliwości uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W wywiadzie brak informacji nt. ewentualnej możliwości dożywiania dzieci w szkole; W styczniu 2012 roku klient (opisany w protokole jako Przypadek I) zwrócił się o pomoc na zakup artykułów żywnościowych. Podczas wywiadu z 3 stycznia 2012 roku ustalono, że nie posiada własnego dochodu. W ramach pracy socjalnej : Powiadomiono Pana [ ] o konieczności zarejestrowania się w PUP w Proszowicach jako osoba bezrobotna oraz o obowiązku meldunkowym. W lutym klient ponownie wystąpił o przyznanie zasiłku celowego na żywność. W trakcie wywiadu ustalono, ze sytuacja nie uległa zmianie. W ramach pracy socjalnej powiadomiono Pana [...] o obowiązku meldunkowym, a także o możliwości złożenia wniosku w sprawie wydania orzeczenia o niepełnosprawności. Z zapisów dotyczących pracy socjalnej wynika, że przez cały roku prowadzono z klientem rozmowy na 3 tematy: obowiązku meldunkowego, który z punktu widzenia pomocy społecznej nie jest istotny, konieczności rejestracji w PUP, chociaż faktycznie nie zobowiązano klienta do rejestracji, np. poprzez zawarcie kontraktu oraz na temat możliwości orzeczenia stopnia niepełnosprawności, przy czym klient nie wyrażał zgody na orzeczenie, a z akt nie wynika, że cierpi na jakieś schorzenia, kwalifikujące go do orzeczenia. 15. Ustalono, iż odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi naliczano na podstawie Uchwały Nr V/149/09 Rady Gminy w Pałecznicy z dnia 30 kwietnia 2009 roku w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania, nie zaś na mocy zapisów rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). W uzasadnieniu decyzji, na mocy których przyznano ww. usługi, przywoływano Uchwałę Nr V/149/09 Rady Gminy w Pałecznicy z dnia 30 kwietnia 2009 roku. Jak wynika z analizy dokumentacji sprawy (Przypadek XI), GOPS wydając decyzje przyznające specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi za okres styczeń czerwiec i lipiec wrzesień, błędnie obliczył wysokość odpłatności strony za wykonane usługi, czego skutkiem była
niedopłata ze strony klientki w łącznej kwocie 1.935,00 zł. 16. W sentencji decyzji przyznających specjalistyczne usługi opiekuńcze nie przywoływano pełnej nazwy świadczenia, tj. specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, podczas gdy ustawodawca w art. 17 ust. 1 pkt 11 oraz art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej rozróżnia dwie formy usług specjalistycznych: tj. specjalistyczne usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 17. W rozstrzygnięciu decyzji przyznających specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi widniał zapis Ilość godzin może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu w zależności od stanu zdrowia, lub z innych przyczyn, natomiast nie doprecyzowano, iż powyższe zmiany będą skutkowały przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego i wydaniem decyzji zmieniającej. 18. Na podstawie decyzji zmieniającej nr GOPS.8225.1.1.2012 z 20 lutego 2012 roku ustalono, że płatności za wykonane usługi należy przekazywać na rachunek bankowy GOPS. Zgodnie z treścią 5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych Opłata za specjalistyczne usługi jest wnoszona przez osobę uzyskującą pomoc w formie specjalistycznej usługi lub jej opiekuna, bezpośrednio lub przelewem do kasy urzędu gminy, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę.. Analogiczny zapis stwierdzono w decyzji nr GOPS.8225.1.2.2012 z 2 lipca 2012 roku 19. Decyzją nr GOPS.8225.1.2.2012 z 2 lipca 2012 roku przyznano ( ) specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji fizycznej i usprawnienia zaburzonych funkcji organizmu w ilości 15 godz. w miesiącu na okres od 2012-07-01 do 2012-12-31 ( ). Zgodnie z art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego Organ administracji publicznej, który wydał decyzje, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Nadmienić należy, iż żaden z obowiązujących przepisów nie przewiduje wykonywania decyzji z terminem wcześniejszym niż natychmiastowy, tj. z chwilą jej wydania. 20. Oświadczenie z 2 stycznia 2012 roku o wysokości dochodu z tytułu pracy dorywczej męża podpisane zostało tylko przez klientkę (Przypadek XII). Analogiczne uchybienie stwierdzono w Przypadku XV. 21. W aktach sprawy (Przypadek XII) brak było informacji o rejestracji w PUP i poszukiwaniu stałego zatrudnienia przez klienta, zwrócono się o przedstawienie wyjaśnień. Uzyskano informację o następującej treści: W trakcie przeprowadzania rozmów oraz wywiadów środowiskowych z Panią ( ) zam. ( ) nie zobligowano Pana ( ) do rejestracji w PUP z racji tego, że w/w pracował dorywczo. W trakcie wizyt pracownika socjalnego Pan ( ) nie był obecny w miejscu zameldowania. Wszelkie rozmowy i wywiady były przeprowadzane z Panią ( ).. W wywiadzie z 30 marca 2012 roku (Przypadek XVI) zapisano w pracy socjalnej ( ) Poinformowanie o możliwości zarejestrowania w Powiatowym Urzędzie Pracy w Proszowicach jako osoba poszukująca pracy. Poproszono o wyjaśnienie, dlaczego klientka nie została zobowiązana do rejestracji w PUP i poszukiwania pracy. Jak poinformowano Pani ( ) użytkuje indywidualne gospodarstwo rolne, które stanowi jedno z głównych dochodów rodziny. Problem w rodzinie pojawia się sezonowo /zimą/, gdzie dochód uzyskiwany z gospodarstwa rolnego nie jest możliwy, bądź znikomy. W związku z tym w/w jest tylko informowana, iż w sezonie zimowym gdzie jest niezwykle trudno może się zarejestrować w PUP w Proszowicach jako osoba poszukująca pracy i zapoznać się z dostępnymi ofertami, jednak taka rejestracja nie jest wymagana od osoby z uwagi na fakt, iż Pani ( ) sama we własnym zakresie znajduje w tym okresie prace dorywcze. 22. Na podstawie decyzji nr GOPS.8225.2.2012 z 11 stycznia 2012 roku i nr GOPS.8225.2.1.2012 z 3 września 2012 roku przyznano ( ) specjalistyczne usługi
opiekuńcze w formie rehabilitacji fizycznej i usprawnienia zaburzonych funkcji organizmu ( ). Klientkę zwolniono z odpłatności za usługi, ale z treści uzasadnienia ww. decyzji nie wynikało na jakiej podstawie. 23. W treści decyzji nr GOPS.8225.2.1.2012 z 3 września 2012 roku nie podano kosztu 1 godziny specjalistycznych usług opiekuńczych. 24. W aktach sprawy (Przypadek XII) znajdował się spisany 12 listopada 2012 roku protokół dot. zmiany sytuacji rodzinnej klientki. Jak ustalono, dokument został podpisany jedynie przez pracownika socjalnego, podczas gdy zgodnie z treścią art. 68 k.p.a., protokół powinna podpisać również klientka. 25. Na stronie 4 kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego z 28 listopada 2012 roku w rubryce dot. osób zobowiązanych do alimentacji wpisano Nie dotyczy (Przypadek XIII). 26. Decyzją nr GOPS.8210.3.2012 z 25 października 2012 roku przyznano klientowi zasiłek stały w wysokości 389,00 zł miesięcznie od 1 października 2012 roku do nadal. Na mocy decyzji nr GOPS 8210.1.2011 z 10 stycznia 2011 roku przyznano zasiłek stały w wysokości 444,00 zł miesięcznie ( ) od dnia 2011-01-01 do nadal ( ). 27. W sentencji decyzji nr GOPS.8210.3.2012 z 25 października 2012 roku zapisano, iż przyznaje się składkę zdrowotną, podczas gdy ustawa o pomocy społecznej oraz ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie nadają Ośrodkowi Pomocy Społecznej prawa do wydawania decyzji w tej sprawie. Wpis o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu nie jest częścią rozstrzygnięcia decyzji przyznającej zasiłek stały i ma wyłącznie charakter informacyjny. Również w sentencji decyzji nr GOPS.8210.1.2012 z 1 marca 2012 roku zapisano, iż przyznaje się składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 39,96 zł miesięcznie. 28. Jak ustalono, w przypadku osób ubiegających się o przyznanie zasiłku stałego, Klient OPS składa oświadczenie pod odpowiedzialnością karną, że nie nabył uprawnień do własnych świadczeń emerytalno- rentowych z ZUS lub KRUS oraz, że jest ubezpieczony/ nie jest ubezpieczony. GOPS w Pałecznicy nie weryfikuje uprawnień klientów do świadczeń z KRUS/ZUS.. 29. Ustalono, iż do dnia kontroli ocena kontaktu socjalnego nie została przeprowadzona, mimo że termin dokonania kolejnej oceny określono na kwiecień 2013 roku (Przypadek XIV). 28 sierpnia 2012 roku dokonano oceny kontraktu zapisano, że wymaga dokonania zmian, jednak nie określono działań, jakie miały zostać podjęte ze strony klienta. Jako działanie pracownika socjalnego odnotowano przyznam pomoc w postaci dożywiania dla dzieci w szkole w okresie nauki. Zgodnie z założeniami, 18 października 2012 roku dokonano kolejnej oceny kontraktu również podano, że dokument wymaga wprowadzenia zmian, ale nie określono działań, jakie winny być określone. (Przypadek XV). 30. Decyzja nr GOPS 8211.3.1.2012 z 20 sierpnia 2012 roku, przyznająca zasiłek okresowy, została podpisana przez Wójta Gminy. Podpisanie decyzji przez Wójta budzi wątpliwość pod względem zgodności z art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 110 ust. 7 ww. ustawy: Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.. Należy stwierdzić, iż sprawy dotyczące świadczeń rozstrzygane są w formie aktu administracyjnego. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym kompetencje do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej przyznaje wójtowi, o ile przepisy szczególne nie zawierają odmiennych regulacji (art. 39 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W sferze pomocy społecznej należy uznać, że przekazanie kompetencji ma charakter obligatoryjny i jest wyjątkiem w stosunku do swobody działania wyrażonej w art. 39 ust. 1 ww. ustawy. Organ wykonawczy gminy nie jest władny do wydawania rozstrzygnięć administracyjnych w indywidualnych sprawach
z zakresu pomocy społecznej. Wydane przez niego decyzje należy traktować jako dotknięte wadą nieważności. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie np. w wyroku z 20 grudnia 2007 roku (sygn. I OSK 262/07) Naczelnego Sądu Administracyjnego. 31. W podstawie prawnej decyzji nr GOPS.8210.3.1.2012 z 2 października 2012 roku brak było informacji o wszczęciu postępowania przez GOPS z urzędu. Również w podstawie prawnej decyzji nr: GOPS.8210.1-1.2012 z 2 października 2012 roku, GOPS.8210.1.1.2012 z 2 października 2012 roku i nr GOPS.8210.1/1.2012 z 2 października 2012 roku, GOPS.8210.1.1.2012 z 2 października 2012 roku brak było informacji o wszczęciu postępowania przez GOPS na wniosek lub z urzędu. Jak wyjaśniono W związku z wejściem w życie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. 2012, Nr 0, Poz. 823) GOPS przeprowadził postępowanie z urzędu w celu dokonania zmiany przyznanych kwot świadczeń pieniężnych zasiłku stałego. 32. W aktach sprawy rodziny (Przypadek XXVI) znajdowało się zaświadczenie Urzędu Gminy w Pałecznicy, z którego wynikało, iż klient jest właścicielem wydzierżawionego gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,1205 ha przeliczeniowych. Jak podano Do wywiadu środowiskowego nie podłączono umowy dzierżawy gospodarstwa rolnego Pana, gdyż na dzień przeprowadzenia wywiadu środowiskowego klient nie dysponował aktualną umową dzierżawy z powodu wprowadzania zmian w umowie w części dotyczącej osoby wydzierżawiającej. Ośrodek nie wliczał do dochodu rodziny dochodu z hektarów przeliczeniowych stanowiących własność tej osoby, a które zostały dzierżawione. Zgodnie z art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej: Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 194 zł.. Od 1 października 2006 r. do 30 września 2012 roku wysokość dochodu z 1 ha przeliczeniowego wynosiła 207 zł, a od 1 października 2012 roku na podstawie 1 pkt 2 lit. d Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. poz. 823) kwotę dochodu z 1 ha przeliczeniowego wynosi 250 zł. 33. Stwierdzono we wniosku brak danych i podpisu strony ubiegającej się o pomoc (Przypadek XXIX). W przypadku stwierdzenia uchybień, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), konieczną czynnością jest wskazanie osoby odpowiedzialnej za ich powstanie. Działając w oparciu o art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), proszę Panią Kierownik, jako osobę kierującą Jednostką i wobec tego odpowiedzialną za uchybienia i nieprawidłowości, o ich wyeliminowanie poprzez: 1. Przedłożenie Burmistrzowi projektu aktualizacji Statutu GOPS w Pałecznicy, pod kątem obowiązujących przepisów prawa. 2. Dokonanie zmian w Regulaminie Organizacyjnym GOPS, dot. wyodrębnienia komórki organizacyjnej realizującej świadczenia rodzinne. 3. Uzgodnienie z Archiwum Państwowym odrębnych przepisów kancelaryjnych i archiwalnych dla GOPS. 4. Wdrożenie skutecznego systemu oceny i monitoringu Strategii, pod kątem realizacji zawartych w niej celów i działań. 5. Podjęcie działań zmierzających do utworzenia mieszkania chronionego, o którym mowa w art. 17 ust.1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej.
6. Uregulowanie formalne, zgodnie z przepisami prawa, kwestii przekazywania do sklepu (lub składu opałowego) środków finansowych na pokrycie kosztów zakupów dokonywanych przez podopiecznych MGOPS. 7. Podjęcie działań zmierzających do objęcia gorącym posiłkiem wszystkich klientów korzystających z pomocy w ramach Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania. 8. Zapewnienie dożywiania w ramach Programu również w okresach wolnych od nauki, a w przypadku braku możliwości zapewnienia ciepłego posiłku w formie zasiłku celowego na jego zakup. 9. Wzmożenie nadzoru i kontroli nad podmiotami realizującymi dożywianie dzieci i młodzieży poprzez bieżący nadzór nad realizacją porozumienia m.in. w formie stałej weryfikacji jadłospisów. Zawarta w jadłospisie informacja o gramaturze potraw oraz ich kaloryczności pozwala na ocenę, czy żywienie jest zgodne z zalecanymi przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie normami. Zawarcie w porozumieniach zawieranych od roku szkolnego 2013/2014 zapisów dotyczących: konieczności urozmaicenia posiłków, braku ich powtarzalności w trakcie dekady, zapewnienia im wysokiej wartości odżywczej, przygotowywane zgodnie z zasadami żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży, uwzględnienia przy planowaniu posiłków zalecanej wartości kalorycznej posiłku (z uwzględnieniem zapotrzebowania na energię dla dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym oraz normy produktów z każdej grupy oraz wymogu dot. spełniania norm określone przez Instytut Żywności i Żywienia Dzieci i Młodzieży w Warszawie pod względem technologii wykonania i jakości) oraz sprawowania nadzoru nad prawidłowością realizacji zawartych porozumień. 10. Formułowanie uzasadnień do decyzji, zgodnych z normą zawartą w art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego. 11. Przestrzeganie zasad, o których mowa w art. 65 ustawy o pomocy społecznej w przypadku kierowania osób do DPS prowadzonych przez podmioty niepubliczne, nie prowadzonych na zlecenie wójta (prezydenta, burmistrza) lub starosty,. 12. Wyeliminowanie z sentencji decyzji ustalających odpłatność za pobyt w DPS, zapisów odnoszących się do wysokości opłaty ponoszonej przez Gminę lub inne osoby zobowiązane oraz wysokości kosztów pobytu w danej jednostce. 13. Dokonywanie stosownych korekt poprzez dokonanie zmian w ww. decyzjach lub ich uchylenie, jeżeli stały się bezprzedmiotowe w przypadku zmiany faktycznej sytuacji klienta ( materialnej, życiowej..itp.), mającej wpływ na treść wydanych decyzji. 14. Precyzyjne ustalanie sytuacji rodziny i dokumentowanie powziętych ustaleń w formularzu wywiadu środowiskowego. 15. Rzetelne ustalanie odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi na podstawie zapisów rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). 16. Określanie w sentencji decyzji właściwej formy przyznanych usług specjalistycznych, tj. specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 17. Wyeliminowanie z sentencji decyzji dotyczących przyznania pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi zapisu, iż ilość godzin może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu w zależności od stanu zdrowia lub z innych przyczyn lub doprecyzowanie informacji, iż powyższe zmiany będą skutkowały przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego i wydaniem decyzji zmieniającej. 18. Pobieranie opłat za wykonane specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi bezpośrednio lub przelewem do kasy urzędu gminy, w terminie do 15 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę, zgodnie z 5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.).
19. Ustalanie dat rozpoczęcia realizacji pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie wcześniej niż data wydania decyzji, a w przypadku decyzji nie opatrzonych rygorem natychmiastowej wykonalności niż moment, w którym decyzja staje się ostateczna, stosownie do treści zapisu art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego, który stanowi, iż Organ administracji publicznej, który wydał decyzje, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. 20. Zapewnienie, aby oświadczenia, na podstawie których ustalany jest dochód osoby/rodziny, były podpisywane przez osoby zainteresowane, deklarujące wysokość uzyskanego dochodu. 21. Dokumentowanie w aktach sprawy klientów pracy socjalnej prowadzonej z osobami bezrobotnymi, korzystającymi z pomocy Ośrodka w sposób odzwierciedlający faktyczną pracę wykonaną na rzecz ich aktywizacji zawodowej. 22. Zawieranie rozstrzygnięć merytorycznych, na przykład dotyczących zwolnienia z odpłatności, w sentencji decyzji, a nie w jej uzasadnieniu. 23. Zamieszczanie w treści decyzji przyznających specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi kosztu 1 godziny usługi. 24. Przestrzeganie zapisów art. 68 kodeksu postępowania administracyjnego w odniesieniu do sporządzanych protokołów. 25. Rzetelne, zgodne ze stanem faktycznych, wypełnianie wszystkich rubryk kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego, zgodnie z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712), ze szczególnym uwzględnieniem danych dotyczących osób zobowiązanych do alimentacji na rzecz świadczeniobiorców Ośrodka. 26. Określanie w sentencji decyzji przyznających zasiłek stały okresu, na jaki świadczenie zostało przyznane także w przypadku świadczeń przyznawanych na czas nieokreślony. 27. W przypadku decyzji przyznających zasiłek stały wraz z opłacaniem składki zdrowotnej, nie umieszczanie w ich sentencji zapisów o wysokości ww. składki, gdyż nie jest ona częścią rozstrzygnięcia decyzji przyznającej zasiłek stały i ma wyłącznie charakter informacyjny. 28. Weryfikowanie informacji dotyczących uprawnień emerytalno-rentowych, przekazywanych przez wnioskodawców, ubiegających się o przyznanie zasiłku stałego, poprzez każdorazowe zwracanie się do ZUS/KRUS o udzielenie informacji w ww. zakresie, celem uniknięcia sytuacji podwójnego odprowadzania składek. 29. Prawidłowe wypełnianie wszystkich rubryk zawartego kontraktu socjalnego, zgodnie z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wzoru kontraktu socjalnego oraz terminowe dokonywanie jego oceny. 30. Złożenie do Wójta wniosku o wydanie upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy, o którym mowa w art. 110 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej, jednemu z pracowników Ośrodka oraz przestrzeganie w prowadzonych postępowaniach przepisu art. 110 ust. 7 i 8 ustawy o pomocy społecznej tj. wydawanie decyzji administracyjnych przez kierownika Ośrodka lub osobę upoważnioną do wydawania decyzji na wniosek Kierownika Ośrodka, a nie przez Wójta. 31. Uwzględnianie w podstawie prawnej decyzji informacji, czy postępowanie wszczęto na wniosek strony czy z urzędu, stosownie do zapisu art. 102 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. 32. Uwzględnianie dochodów z gruntów oddanych w dzierżawę przy obliczaniu dochodu z gospodarstwa rolnego,. 33. Zapewnienie, aby wnioski składane przez strony zawierały wszystkie wymagane dane oraz podpis osoby ubiegającej się o pomoc, tak aby zgodnie z treścią art. 102 ustawy
o pomocy społecznej, świadczenia z pomocy społecznej były udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. O sposobie realizacji powyższych wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Informuję Panią Kierownik, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje Panu uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie na gruncie art. 128 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy społecznej jest Pani zobowiązana: 1) w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków; 2) w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Z up. Wojewody Małopolskiego /-/ mgr Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Gminy Pałecznica