2006 Geschäftsbericht Sprawozdanie z działalności

1 2006 Geschäftsbericht Sprawozdanie z działalności des Deutsch-Polnischen Jugendwerks Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży

2 3 Inhaltsverzeichnis 1. Bericht der Geschäftsführung 4 2. Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW 8 1. Sprawozdanie zarządu 5 2. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 9 SPIS TREŚCI 2.1 Jubiläumskonferenzen 2006 8 2.1 Konferencje jubileuszowe 2006 9 2.2 Weitere Eigenveranstaltungen 14 2.2 Inne programy własne 15 3. Förderbereich 54 3. Referaty wspierania 55 3.1 Schul- und Sportaustausch 54 3.1 Szkolna i sportowa wymiana młodzieży 55 3.2 Außerschulischer Jugendaustausch 62 3.2 Pozaszkolna wymiana młodzieży 63 4. Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln 68 4. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich 69 4.1 Medienarbeit 68 4.1 Współpraca z mediami 69 4.2 Drittmittel 72 4.2 Środki sponsorskie 73 5. Publikationen und Medien 76 5. Publikacje i media 77 6. Gremien 82 6. Gremia 83 7. Anhang 86 7. Suplement 86 7.1 Sammelstatistik 2006 86 7.1 Statystyka zbiorcza 2006 86 7.2 Statistik Übersicht 1993 2006 87 7.2 Statystyka przegląd 1993 2006 87

4 Bericht der Geschäftsführung Sprawozdanie zarządu 5 Das Jahr 2006 war für das Deutsch-Polnische Jugendwerk (DPJW) ein ganz besonderes, konnte es doch sein 15-jähriges Jubiläum feiern. Dla Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM) rok 2006 był rokiem szczególnym, ponieważ obchodziła jubileusz 15-lecia swego powstania. Die Anfänge des DPJW gehen auf die Zeit der politischen Wende in Europa zurück. Für eine Verbesserung der durch die schwierige gemeinsame Geschichte belasteten Beziehungen zwischen Deutschland und Polen setzte man die Hoffnung auf die junge Generation. Der 17. Juni 1991, an dem das Abkommen über das Deutsch-Polnische Jugendwerk zusammen mit dem Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche 1. Bericht der Geschäftsführung Zusammenarbeit von den Regierungen der Bundesrepublik Deutschland und der Republik Polen unterschrieben wurde, ist das Gründungsdatum des Deutsch-Polnischen Jugendwerks. In seinem Text heißt es: Das Jugendwerk hat die Aufgabe, das gegenseitige Kennenlernen, das gegenseitige Verstehen und das enge Zusammenwirken der Jugend Deutschlands und Polens in jeder Weise zu fördern. Es hat zur Erfüllung dieser Aufgabe die Jugendbegegnung und den Jugendaustausch anzuregen und durch Bereitstellung von Mitteln sowie durch Information und Beratung zu unterstützen. (Art. 2). 1993 nahmen die beiden Büros des DPJW in Warschau und Potsdam ihre Arbeit auf. Die Gründung des DPJW als binationale Einrichtung spiegelt sich auch in seinen Arbeits- und Organisationsstrukturen wider. In seinem Aufsichtsgremium, dem Deutsch-Polnischen Jugendrat, in der Geschäftsführung und in beiden Büros arbeiten Deutsche und Polen gleichberechtigt zusammen. Das DPJW war und ist die erste und bislang einzige binationale Organisation in Polen. Die Kultur und der Charakter des DPJW werden gemeinsam durch die Geschäftsführung, die MitarbeiterInnen und die Partnerorganisationen gestaltet. In den Anfangsjahren ging es vor allem darum, der Organisation ein Gesicht zu geben und die Grundsätze Partnerschaft und Subsidiarität in der deutsch-polnischen Jugendzusammenarbeit zu verankern. Das DPJW positionierte sich im Jugendhilfebereich beider Länder und gestaltet diesen seit seiner Gründung mit. Gerade in Polen war dies zudem mit einem Aufbau von Strukturen in der deutsch-polnischen Jugendzusammenarbeit verbunden. Die Arbeit des DPJW in den ersten Jahren und die damit einhergehende finanzielle Absicherung von Austauschprojekten verschafften dem deutsch-polnischen Jugendaustausch entscheidenden Auftrieb und förderten die kontinuierliche Zusammenarbeit zwischen deutschen und polnischen Organisationen. Die Erweiterung der Europäischen Union war eines der Themen, das das DPJW seit Ende der 90er Jahre beschäftigte. Das Engagement für Toleranz und die Übernahme von gesellschaftlicher Verantwortung der Jugendlichen in beiden Ländern standen dabei im Vordergrund. Aus Anlass des Beitritts Polens zur Europäischen Union am 1. Mai 2004 rief das DPJW das Projekt Europäischer Frühling ins Leben, das die ganze Vielfalt der Tätigkeiten des DPJW zeigte und den Schwerpunkt auf den regionalen Aspekt legte. Um einer Entwicklung vorzubeugen, mit der Integration Polens die Teilung Europas weiter nach Osten zu verschieben, intensivierte das DPJW seine Initiativen in der Zusammenarbeit mit den östlichen Nachbarländern Polens. Bei den vom DPJW geförderten trilateralen Programmen ist der Początki PNWM sięgają okresu zmian politycznych w Europie. W celu poprawy stosunków między Polską a Niemcami, obciążonych zaszłościami wspólnej trudnej historii, postawiono na młode pokolenie. Dzień 17 czerwca 1991 roku, kiedy rządy Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczypospolitej Polskiej podpisały Umowę o polsko-niemieckiej współpracy młodzieży razem z Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, jest datą powstania Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Tekst umowy stanowi, że PNWM ma za zadanie wspieranie wszelkimi sposobami wzajemnego poznania i zrozumienia oraz ścisłej współpracy młodzieży Polski i Niemiec. W celu wypełnienia tego zadania Organizacja winna inicjować spotkania i wymianę młodzieży oraz wspierać ją poprzez udostępnianie środków i prowadzenie działalności informacyjnej i doradczej (art. 2). Oba biura PNWM w Warszawie i Poczdamie podjęły pracę w 1993 r. Utworzenie PNWM jako organizacji dwunarodowej odzwierciedla się również w jej strukturach roboczych i organizacyjnych. W jej gremium nadzorczym, Polsko-Niemieckiej Radzie Młodzieży, w zarządzie PNWM oraz w obu biurach Polacy i Niemcy pracują na równoprawnych zasadach. PNWM była i jest pierwszą, i jak na razie jedyną, dwunarodową organizacją w Polsce. Kulturę i charakter PNWM wspólnie kształtują zarząd, pracownicy oraz organizacje partnerskie. W początkowych latach działalności chodziło przede wszystkim o nadanie Organizacji określonego oblicza i zakotwiczenie w polsko-niemieckiej współpracy młodzieży zasad partnerstwa i subsydiarności. PNWM zajęła określoną pozycję wśród instytucji wspierających i działających na rzecz młodzieży obu krajów, dzięki czemu współtworzy to środowisko od chwili swego powstania. Szczególnie w Polsce wiązało się to z tworzeniem struktur zajmujących się wymianą młodzieży. Praca PNWM w pierwszych latach jej istnienia i wynikające z tego zabezpieczenie finansowe projektów spotkań były dla wymiany młodzieży znaczącą siłą napędową, wspierającą trwałą współpracę między organizacjami polskimi i niemieckimi. Rozszerzenie Unii Europejskiej było jednym z zagadnień, którymi PNWM zajmowała się od końca lat dziewięćdziesiątych. Zaangażowanie na rzecz tolerancji i przejęcie obywatelskiej 1. Sprawozdanie zarządu odpowiedzialności przez młodzież w obu krajach stanowiły w tym zakresie sprawy pierwszoplanowe. Z okazji przystąpienia w dniu 1 maja 2004 roku Polski do Unii Europejskiej PNWM przeprowadziła projekt Wiosna Europejska, który pokazywał całą różnorodność aktywności PNWM i kładł zasadniczy nacisk na aspekt regionalny całego przedsięwzięcia. Po przystąpieniu Polski do struktur europejskich PNWM zintensyfikowała swe inicjatywy zapobiegające izolacji wschodnich sąsiadów Polski, znajdujących się poza granicami UE. We wspieranych przez PNWM programach trójstronnych od kilku lat obok wymiany z Czechami i Francją najsilniej reprezentowana jest wymiana młodzieży z Ukrainą. Jednym z głównych zakresów działalności, którym PNWM zajmuje się już od kilku lat i który posiada wciąż rosnące znaczenie, jest tworzenie i umacnianie sieci współpracy oraz zapewnienie jakości w wymianie młodzieżowej. Oprócz forów na temat współpracy transgranicznej i giełd partnerskich PNWM oferu-

6 Bericht der Geschäftsführung Sprawozdanie zarządu 7 Jugendaustausch mit der Ukraine neben dem Austausch mit Tschechien und Frankreich seit einigen Jahren am stärksten vertreten. Ein Arbeitsschwerpunkt, den das DPJW schon einige Jahre verfolgt und der gleich bleibende Bedeutung hat, ist die Vernetzung und Qualitätssicherung im deutsch-polnischen Jugendaustausch. Neben Foren zur grenzüberschreitenden Zusammenarbeit und Partnerbörsen bietet das DPJW Fortbildungen zur Qualifizierung von MultiplikatorInnen an. Das Angebot ist vielfältig: Sprachkurse, Methodenworkshops, thematische Seminare, aber auch eine eigene Trainerschulung, die Fachkräfte für die Begleitung deutsch-polnischer Jugendbegegnungen qualifiziert. Begleitet werden die Schulungsangebote des DPJW durch Handbücher und Publikationen, die bei der Vorbereitung und Durchführung von deutsch-polnischen Jugendbegegnungen behilflich sind. Bilanz in Zahlen und Inhalten Die Bilanz der ersten 15 Jahre des DPJW stellt sich in Zahlen wie folgt dar: Dank dem DPJW haben 35.000 Begegnungen stattgefunden, bei denen sich 1.500.000 junge Deutsche und Polen getroffen haben. Die Millionengrenze wurde im Jahr 2003 überschritten. Waren es 1993 noch 46.400 Teilnehmer, die vom DPJW gefördert wurden, sind es inzwischen pro Jahr 160.000. Die Zahl der jährlichen Maßnahmen ist in dieser Zeit von 1.646 auf über 4.000 gestiegen. Die Regierungsbeiträge sind von 3,2 Millionen Euro auf 9,2 Millionen Euro angewachsen. Hinter diesen Zahlen verbirgt sich aber etwas viel Wichtigeres: Eine lebendige Vielfalt an Begegnungen, Jugendliche, die sich kennen lernen, das andere Land erleben, sich näher kommen und ganz nebenbei erfahren, dass diese Polen oder diese Deutschen gar nicht so anders sind: dass sie die gleichen Probleme haben mit den Eltern, mit der Schule, dass sie die gleiche Musik hören, die gleichen Klamotten tragen und überhaupt einfach okay sind. Und damit machen sie genau das, was das DPJW erreichen will: Sie bauen, ohne es zu merken, Vorurteile ab, lassen schlechte Beziehungen gar nicht erst entstehen und gehen angstfrei und freundschaftlich miteinander um. Die Themen der Programme sind vielfältig: Schulen und Vereine organisieren Begegnungen mit ökologischen, historischen und politischen Inhalten. Sportbegegnungen werden genauso gefördert wie künstlerische oder musikalische Workshops. Mit Hilfe des DPJW treffen sich Schulklassen, PfadfinderInnen, Sportvereine, Jugendfeuerwehren, junge JournalistInnen, KünstlerInnen, Chöre und konfessionelle Gruppen. Die Jugendlichen besuchen sich gegenseitig, reisen gemeinsam oder treffen sich an einem Ort in Deutschland oder Polen. Das DPJW lebt vom Engagement seiner Partner. Eine wichtige Rolle spielen die Zentralstellen des DPJW, die in seinem Auftrag nicht nur kompetente Ansprechpartner für Antragsteller aus der Region oder bestimmter Verbände sind. In Zusammenarbeit mit dem DPJW realisieren sie Programme und entwickeln Initiativen zur Stärkung des deutsch-polnischen Jugendaustauschs. Dieser lebt vor allem durch das oftmals ehrenamtliche Engagement zahlreicher Aktiver in Schulen, Vereinen und Organisationen. Zusammen mit ihren Partnern aus dem anderen Land planen sie Programme und Begegnungen für Jugendliche aus Deutschland und Polen, kümmern sich um die Organisation, um die Durchführung und nicht zuletzt um die nötige Finanzierung. In den 15 Jahren seines Bestehens ist die DPJW-Familie beständig gewachsen. Manche Partner waren von Anfang an dabei und haben sich zusammen mit dem DPJW verändert. Für Motivation und neue Ideen sorgen die neuen Familienmitglieder, die jedes Jahr hinzukommen. Viele von ihnen sind als TeilnehmerInnen an deutsch-polnischen Jugendbegegnungen in die Familie hineingewachsen und sind heute als LehrerIn oder TeamerIn weiterhin aktiv. Das DPJW kann stolz sein auf das, was es erreicht hat. Den Partnern, ohne die all das nie möglich geworden wäre, gilt der ganz besondere Dank des DPJW. Andere internationale Organisationen Die Zusammenarbeit mit dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW) war vielfältig. Die Generalsekretäre und Geschäftsführer beider Organisationen nahmen an zahlreichen Veranstaltungen gemeinsam teil. Zwei Programme zum Weimarer Dreieck wurden gemeinsam durchgeführt, ebenso ein größeres Evaluationsvorhaben. Alle Organisationen, die bundesweit für Teilbereiche des internationalen Jugendaustauschs zuständig sind ConAct Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch, Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch, DFJW, DPJW, IJAB Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V., JUGEND für Europa, Ostseesekretariat für Jugendangelegenheiten, Tandem Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch veranstalteten am 17. 10. 2006 einen gemeinsamen Parlamentarischen Abend. Dieser Abend war der Schwerpunkt der diesjährigen Zusammenarbeit und warb für den internationalen Jugendaustausch. Die Langzeitstudie zur Wirkung des internationalen Jugendaustauschs wurde von Prof. Alexander Thomas von der Universität Regensburg vorgestellt. Anschließend diskutierten die LeiterInnen der beteiligten Einrichtungen gemeinsam über verschiedene Aspekte des Austauschs. Am 24. 2. 2006 waren die beiden Geschäftsführer der neu gegründeten Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch zu Gast im DPJW, um sich im Zusammenhang mit der Gründung ihrer Organisation ausführlich über die Arbeit des DPJW zu informieren. Finanzen Im Jahr 2006 verfügte das DPJW über insgesamt 9,2 Millionen Euro. 4.602.000 Euro trägt die Bundesrepublik Deutschland, 4.602.192 Euro Polen. Im Jahr 2006 wurde damit zum ersten Mal die Parität der Regierungsbeiträge erreicht. je programy podnoszące kwalifikacje animatorów wymiany. Oferta jest wielostronna: kursy językowe, warsztaty metodyczne, seminaria tematyczne, ale również własne szkolenia dla trenerów, przygotowujące ich jako specjalistów w dziedzinie polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Ofertę szkoleniową PNWM uzupełniają podręczniki i publikacje, które są pomocne w przygotowywaniu i przeprowadzaniu polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Bilans w liczbach i faktach Bilans pierwszych piętnastu lat PNWM wyraża się w liczbach w sposób następujący: dzięki wsparciu PNWM przeprowadzono 35 000 spotkań, w których udział wzięło 1,5 mln młodych Polaków i Niemców. Granicę jednego miliona uczestników przekroczono w 2003 roku. O ile w 1993 roku wsparcie finansowe PNWM otrzymało 46 400 młodych ludzi, to obecnie liczba ta wynosi rocznie 160 000. Liczba projektów przeprowadzanych każdego roku wzrosła w tym czasie z 1646 do ponad 4000. Wkład rządów został podwyższony z 3,2 mln euro na 9,2 mln euro. W 2006 roku po raz pierwszy osiągnięto parytet wkładów obu rządów: Polska i Niemcy płacą na rzecz PNWM po 4,6 mln euro. Za tymi liczbami kryje się jednak coś o wiele ważniejszego: pełna życia różnorodność spotkań, młodzi ludzie, którzy nawzajem poznali się, zwiedzili inny kraj, zbliżyli się do siebie i jednocześnie tak całkiem przy okazji dowiedzieli się, że ci Polacy czy ci Niemcy wcale nie są tacy inni: mają te same problemy z rodzicami, ze szkołą, słuchają tej samej muzyki, noszą te same ciuchy i że w ogóle są w porządku. Dzieje się tu dokładnie to, co jest zamiarem PNWM: ci młodzi ludzie likwidują, nawet tego nie zauważając, uprzedzenia, nie pozwalają, by w ogóle powstały złe relacje i traktują siebie z ufnością i bez lęku, po przyjacielsku. Tematy programów są różnorodne: szkoły i organizacje pozarządowe przeprowadzają spotkania o treściach ekologicznych, historycznych czy politycznych. Spotkania sportowe są wspierane tak samo jak warsztaty artystyczne lub muzyczne. Przy pomocy PNWM spotykają się klasy szkolne, harcerze, stowarzyszenia sportowe, młodzi strażacy, dziennikarze i artyści, chóry i grupy wyznaniowe. Młodzi ludzie odwiedzają się nawzajem, wspólnie podróżują i spotykają się w Polsce lub Niemczech. PNWM żyje zaangażowaniem swoich partnerów. Ważną rolę odgrywają tutaj jednostki centralne PNWM, które na jej zlecenie są nie tylko kompetentnymi instytucjami kontaktowymi dla wnioskodawców z regionów oraz określonych organizacji. We współpracy z PNWM realizują one programy i wypracowują inicjatywy w celu wzmocnienia polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. Wymiana ta odbywa się przede wszystkim dzięki często społecznemu i bezinteresownemu zaangażowaniu licznych działaczy w szkołach, stowarzyszeniach i organizacjach. Wspólnie z partnerami z drugiego kraju planują oni programy i spotkania młodzieży z Polski i Niemiec, troszczą się o odpowiednie przygotowanie i przeprowadzenie projektu, jak również o niezbędne środki finansowe. W ciągu piętnastu lat swego istnienia rodzina PNWM stale się powiększała. Niektórzy partnerzy towarzyszyli Organizacji od samego początku i zmieniali się wraz z PNWM. Motywację i nowe pomysły zapewniają nowi członkowie, którzy dołączają do niej co rok. Wielu z nich wrosło w nią, będąc uczestnikami polsko-niemieckich spotkań młodzieży, a dziś działają aktywnie jako nauczyciele lub teamerzy. PNWM może być dumna z tego, co osiągnęła. Szczególne podziękowania należą się partnerom PNWM, bez których to wszystko w ogóle nie byłoby możliwe. Inne organizacje międzynarodowe Współpraca z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) była w tym roku wielostronna. Sekretarze generalni i dyrektorzy zarządzający obu organizacji razem brali udział w wielu wydarzeniach. Wspólnie przeprowadzono dwa programy związane z Trójkątem Weimarskim oraz duży projekt ewaluacyjny. Wszystkie organizacje, które w całych Niemczech są odpowiedzialne za poszczególne dziedziny wymiany międzynarodowej ConAct Biuro Koordynacji Wymiany Niemiecko-Izraelskiej (ConAct Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch), Fundacja Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch), Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, PNWM, Biuro ds. Międzynarodowej Pracy z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V.), Młodzież dla Europy (JU- GEND für Europa), Bałtycki Sekretariat ds. Młodzieży (Ostseesekretariat für Jugendangelegenheiten) oraz Tandem Centrum Koordynacji Niemiecko-Czeskiej Wymiany Młodzieży (Tandem Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch) 17 października 2006 roku zorganizowały wspólny Wieczór Parlamentarny. Wieczór ten był najważniejszym wydarzeniem tegorocznej współpracy i promował międzynarodową wymianę młodzieży. Profesor Alexander Thomas z Uniwersytetu w Regensburgu przedstawił długofalowe badania dotyczące oddziaływania międzynarodowej wymiany młodzieży. Następnie szefowie uczestniczących w spotkaniu instytucji wspólnie dyskutowali na temat różnych aspektów wymiany. W Wieczorze Parlamentarnym wzięli udział obydwoje dyrektorzy zarządzający PNWM. Spotkanie przygotowawcze tego wieczoru odbyło się uprzednio w PNWM. W dniu 24 lutego 2006 roku obydwoje dyrektorzy zarządzający nowo utworzonej Fundacji Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży, Regine Kayser oraz dr Hans-Friedrich von Ploetz, gościli w PNWM, aby zapoznać się szczegółowo z pracą PNWM. Finanse W 2006 roku PNWM dysponowała ogółem kwotą 9,2 mln euro. Wkład Republiki Federalnej Niemiec wynosił 4 602 000 euro, udział Polski 4 602 192 euro. Tym samym w roku 2006 po raz pierwszy został osiągnięty parytet wkładów obu rządów.

8 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 9 Bei mir oder bei dir? 15 Jahre Austausch mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk U mnie czy u ciebie? 15 lat wymiany z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży 2.1 Jubiläumskonferenzen 2006 Die Entscheidung, wie das 15jährige Jubiläum zu begehen war, fiel dem DPJW leicht: trägernah und direkt an der Basis. In einer Serie von Regionalkonferenzen in Deutschland und in Polen unter dem Motto Bei mir oder bei dir? 15 Jahre Austausch mit 2. Kooperationsund Eigenveranstaltungen des DPJW dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk wurde gemeinsam mit den Partnern Bilanz gezogen, es konnten aber auch neue Partner für den deutschpolnischen Jugendaustausch gewonnen werden. Je drei Regionalkonferenzen wurden in Polen und Deutschland durchgeführt. Sie folgten einer einheitlichen Struktur: Nach der Eröffnung mit einer Rede der Geschäftsführung folgten Präsentationen der beiden Förderreferate und der Koordination, anschließend stellten sich Projekte aus den jeweiligen Regionen vor. Eine Podiumsdiskussion mit jeweils regional zugeschnittenen Themen und VertreterInnen der lokalen Verwaltungen bildete den Abschluss des Vormittags. Nach der Mittagspause wurde von TrainerInnen des DPJW in einem Workshop eine Fortbildung zum deutsch-polnischen Jugendaustausch durchgeführt. An allen Podiumsdiskussionen war auch die Geschäftsführung des DPJW beteiligt. Alle Regionalkonferenzen fanden mit durchschnittlich 150 170 TeilnehmerInnen großen Zuspruch. Meist konnten gar nicht alle Anmeldungen berücksichtigt werden. Zum Abschluss des Jubiläums wurden in Potsdam und Warszawa / Warschau, an den beiden Standorten des DPJW, Festveranstaltungen durchgeführt. Im Folgenden ein Überblick über die Konferenzen im Einzelnen: Lublin Termin: 23. Mai 2006 Kooperation: Stiftung Nowy Staw (Fundacja Nowy Staw) Podiumsdiskussion: Krzysztof Chmielik (Stellvertretender Landrat, Lublin), Wacław Czakon (Vorsitzender der Stiftung Glückliche Kindheit / przewodniczący Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo), Dr. Jadwiga Dethloff (Dethloff Deutschschule), Beata Kowalczyk (Landwirtschaftliches Schulzentrum, Pszczela Wola / Zespół Szkół Rolniczych w Pszczelej Woli) Wrocław / Breslau Termin: 12. Juni 2006 Kooperation: Angelus-Silesius-Haus (Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa), Edith Stein Gesellschaft (Towarzystwo im. Edyty Stein) Podiumsdiskussion: Rafał Borkowski (Direktor der IJBS Kreisau / dyrektor MDSM Krzyżowa), Dr. Elżbieta Graf (Lehrerin, 13. Gymnasium in Wrocław / Breslau), Lilla Jaroń (Leiterin des Bildungsreferats in der Abteilung für Soziales, Stadtverwaltung, 2.1 Konferencje jubileuszowe 2006 Decyzja, w jaki sposób obchodzić jubileusz, przyszła PNWM z łatwością: w bliskim kontakcie z podmiotami i uczestnikami wymian. Podczas serii konferencji regionalnych w Polsce i Niemczech pod hasłem: U mnie czy u ciebie? 15 lat wymiany z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży wspólnie z partnerami przedstawiono bilans działalności organizacji. Ponadto udało się pozyskać nowych partnerów zainteresowanych podjęciem polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. W Polsce i Niemczech przeprowadzono po trzy konferencje regionalne. Miały one jednolitą strukturę: po otwierającym konferencję przemówieniu zarządu PNWM następowały prezentacje obu referatów wspierania oraz koordynacji, a następnie projektów z danych regionów. Przedpołudnie zamykała dyskusja panelowa z przedstawicielami samorządów lokalnych na tematy dostosowane do potrzeb danego regionu. Po przerwie obiadowej trenerzy PNWM przeprowadzali w formie warsztatów szkolenia na temat wymiany młodzieży. We wszystkich dyskusjach panelowych uczestniczyli również dyrektorzy zarządzający PNWM. Wszystkie konferencje regionalne cieszyły się dużą popularnością; obecnych było średnio 150 170 uczestników. Na ogół niemożliwe było uwzględnienie wszystkich zgłoszeń. Na zakończenie jubileuszu odbyły się uroczyste imprezy w Poczdamie i Warszawie, miastach, gdzie mieszczą się biura PNWM. Poniżej podajemy listę poszczególnych konferencji: Lublin Termin: 23 maja 2006 roku Współpraca: Fundacja Nowy Staw Dyskusja panelowa: Krzysztof Chmielik (wicestarosta lubelski), Wacław Czakon (przewodniczący Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo), dr Jadwiga Dethloff (Szkoła Języka Niemieckiego Dethloff), Beata Kowalczyk (Zespół Szkół Rolniczych w Pszczelej Woli) 2. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji Wrocław Termin: 12 czerwca 2006 roku Współpraca: Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa, Towarzystwo im. Edyty Stein Dyskusja panelowa: Rafał Borkowski (dyrektor MDSM Krzyżowa), dr Elżbieta Graf (nauczycielka, XIII LO we Wrocławiu), Lilla Jaroń (dyrektor Wydziału Edukacji w Departamencie Spraw Społecznych, Urząd Miejski Wrocławia), Jakub Możejko (nauczyciel, Autorska Szkoła Samorozwoju we Wrocławiu)

10 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 11 Breslau / dyrektor Wydziału Edukacji w Departamencie Spraw Społecznych, Urząd Miejski Wrocławia), Jakub Możejko (Lehrer, Alternative Schule für Selbstentwicklung, Breslau / Autorska Szkoła Samorozwoju we Wrocławiu) Kiel Termin: 27. Juni 2006 Kooperation: Landesjugendring Schleswig-Holstein Podiumsdiskussion: Karsten Egge (Ministerium für Soziales, Gesundheit, Familie, Jugend und Senioren des Landes Schleswig- Holstein), Jan Granat (Generalkonsul der Republik Polen in Hamburg), Dr. Doris Köster-Bunselmeyer (Ministerium für Bildung und Frauen des Landes Schleswig-Holstein), Christian Pletzing (Academia Baltica), Hannelore Preuninger (Schulleiterin der Schule Steinfeld, Mölln), Jens Peter Jensen (Landesjugendring Schleswig-Holstein), Norbert Thomasen (Ministerium für Justiz, Arbeit und Europa des Landes Schleswig-Holstein) Chemnitz Termin: 6. Juli 2006 Kooperation: Soziokulturelles Zentrum Turmvilla e. V., Landesjugendamt Sachsen Podiumsdiskussion: Ralph Grasselt (Stadt Chemnitz, Amt für Jugend und Familie), Gisela Ledig (Schulleiterin Grundschule Jesewitz), Kinga Hartmann (Regionalschulamt Bautzen), Stefan Zinnow (Sächsische Landeszentrale für politische Bildung), Michael Winter (Deutsch-Polnisches Jugendinformationszentrum) Köln Termin: 25. August 2006 Kooperation: Jugendhaus Düsseldorf Podiumsdiskussion: Lothar Harles (Arbeitsgemeinschaft katholisch-sozialer Bildungswerke, DPJW-Arbeitsgruppe Richtlinien), Josef Herten (Polnisches Institut Düsseldorf), Dr. Uwe Korch (Stadt Köln), Jerzy Rasala (Generalkonsul der Republik Polen in Köln) Kraków / Krakau Termin: 5. September 2006 Kooperation: Verein der Christlichen Bildungswerke (Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania, SChDW) Podiumsdiskussion: Dr. Dorota Barwińska (Pädagogisches Institut der Jagiellonen-Universität in Kraków / Krakau), Marek Nawara (Vorsitzender des Ausschusses für regionale Entwicklung und internationale Zusammenarbeit, Landtag Kleinpolen / przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Regionalnego i Współpracy Regionalnej, Sejmik Samorządowy Województwa Małopolskiego), Prof. Dr. hab. Marek Wilczyński (Leiter des historischen Institutes der Pädagogischen Akademie in Kraków / Krakau), Dr. hab. Jan Rydel (Historisches Institut der Jagiellonen- Universität in Kraków / Krakau) Potsdam Termin: 21. September 2006 In Potsdam fand die Jubiläumsgala am 21. 9. 2006 statt. Der Ministerpräsident des Landes Brandenburg, Matthias Platzeck, der Staatssekretär des Bundesministeriums für Familie, Senioren, Frauen und Jugend, Gerd Hoofe, sowie der Gesandte-Botschaftsrat der polnischen Botschaft in Berlin, Wojciech Pomianowski, hoben in ihren viel beachteten Reden die wichtige Rolle des DPJW im Geflecht der deutsch-polnischen Beziehungen hervor und brachten ihre Unterstützung für diese Arbeit zum Ausdruck. Es folgten Musik-, Tanz- und Theaterbeiträge von Trägern des deutsch-polnischen Jugendaustauschs sowie kleine Talkrunden von Gästen aus unterschiedlichen Zeiten und zu unterschiedlichen Aspekten des DPJW. Der DPJW-Film Geschichte eines Kusses. Begegnung mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk feierte in Anwesenheit des Regisseurs Robert Thalheim und der Hauptdarstellerin Franka Witzleben seine Premiere. Warszawa / Warschau Termin: 27. November 2006 Auf der Jubiläumsgala des DPJW in Warschau am 27. 11. 2006 beglückwünschte der Staatssekretär in der Präsidentenkanzlei der Republik Polen, Andrzej Krawczyk, das DPJW und würdigte die Bedeutung der Arbeit im Rahmen der deutsch-polnischen Beziehungen. Die Leiterin der Abteilung für Jugend und Erziehung des Ministeriums für Nationale Bildung, Grażyna Olszewska, verlas einen Brief von Staatssekretär Mirosław Orzechowski. Die Gesandtin der Deutschen Botschaft, Jutta Frasch, unterstrich die Bedeutung des Jugendaustauschs für die weitere Entwicklung der Zusammenarbeit zwischen beiden Ländern. Der ehemalige Außenminister der Republik Polen, Prof. Władysław Bartoszewski, stellte den geschichtlichen Hintergrund der deutsch-polnischen Versöhnung dar und sprach über die Rolle der zwischenmenschlichen Kontakte der jungen Generation. Es folgten Präsentationen des Geschäftsführers, der Koordination und der Förderreferate. Nach einer Pause fanden Talkrunden mit Gästen aus Deutschland und Polen statt, die aus verschiedenen Blickpunkten die Arbeit des DPJW beleuchteten. Eingestreute Musikund Tanzbeiträge rundeten das Programm ab, darunter Beiträge der Schülerinnen und Schüler des Schulzentrums Staatlicher Musikschulen Nr. 3 Grażyna Bacewicz aus Warschau, der Tanzgruppe des Künstlerischen Zentrums für Kinder und Jugendliche Dorożkarnia und von Marcin Grzyb, Gewinner des Wettbewerbs Go Europe Go, mit seiner Rap-Nummer Jestem Europejczykiem (Ich bin Europäer). Die Reden der Ehrengäste beider Jubiläumsveranstaltungen waren sehr viel mehr als bloße Festreden. Sie wurden daher in einer kleinen Broschüre der Öffentlichkeit zugänglich gemacht. Kiel / Kilonia Termin: 27 czerwca 2006 roku Współpraca: Krajowe Koło Młodzieży Szlezwik-Holsztyn (Landesjugendring Schleswig-Holstein) Dyskusja panelowa: Karsten Egge (Ministerstwo ds. Socjalnych, Zdrowia, Rodziny, Młodzieży i Seniorów, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Soziales, Gesundheit, Familie, Jugend und Senioren des Landes Schleswig-Holstein), Jan Granat (konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Hamburgu), dr Doris Köster-Bunselmeyer (Ministerstwo ds. Edukacji i Kobiet, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Bildung und Frauen des Landes Schleswig-Holstein), Christian Pletzing (Academia Baltica), Hannelore Preuninger (dyrektor Szkoły Steinfeld, Mölln / Schule Steinfeld, Mölln), Jens Peter Jensen (Krajowe Koło Młodzieży Szlezwik-Holsztyn / Landesjugendring Schleswig-Holstein), Norbert Thomasen (Ministerstwo Sprawiedliwości, Pracy i Europy, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Justiz, Arbeit und Europa des Landes Schleswig-Holstein) Chemnitz Termin: 6 lipca 2006 roku Współpraca: Centrum Socjalno-Kulturalne Turmvilla e. V. (Soziokulturelles Zentrum Turmvilla e. V.), Krajowy Urząd ds. Młodzieży w Saksonii (Landesjugendamt Sachsen) Dyskusja panelowa: Ralph Grasselt (Miasto Chemnitz, Urząd ds. Młodzieży i Rodziny / Stadt Chemnitz, Amt für Jugend und Familie), Gisela Ledig (dyrektor Szkoły Podstawowej Jesewitz / Grundschule Jesewitz), Kinga Hartmann (Regionalny Urząd Szkolny w Budziszynie / Regionalschulamt Bautzen), Stefan Zinnow (Saksońska Centrala Krajowa ds. Kształcenia Politycznego / Sächsische Landeszentrale für politische Bildung), Michael Winter (Polsko-Niemieckie Centrum Informacji dla Młodzieży / Deutsch- Polnisches Jugendinformationszentrum) Köln / Kolonia Termin: 25 sierpnia 2006 roku Współpraca: Dom Młodzieży w Düsseldorfie (Jugendhaus Düsseldorf) Dyskusja panelowa: Lothar Harles (Wspólnota Robocza Katolicko-Socjalnych Dzieł Wychowania w Niemczech, grupa robocza PNWM ds. Wytycznych / Arbeitsgemeinschaft katholisch-sozialer Bildungswerke, DPJW-Arbeitsgruppe Richtlinien), Josef Herten (Instytut Polski w Düsseldorfie), dr Uwe Korch (Miasto Kolonia / Stadt Köln), Jerzy Rasala (konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii) Kraków Termin: 5 września 2006 roku Współpraca: Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania (SChDW) Dyskusja panelowa: dr Dorota Barwińska (Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie), Marek Nawara (przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Regionalnego i Współpracy Regionalnej, Sejmik Samorządowy Województwa Małopolskiego), prof. dr hab. Marek Wilczyński (dyrektor Instytutu Historycznego Akademii Pedagogicznej w Krakowie), dr hab. Jan Rydel (Instytut Historyczny, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) Potsdam / Poczdam Termin: 21 września 2006 roku W Poczdamie gala jubileuszowa odbyła się 21 września. Premier Brandenburgii Matthias Platzeck, sekretarz stanu w Federalnym Ministerstwie ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży Gerd Hoofe oraz radca-minister pełnomocny Ambasady RP w Berlinie Wojciech Pomianowski podkreślili w swych szeroko dyskutowanych przemowach ważną rolę PNWM w stosunkach polsko-niemieckich i wyrazili swe poparcie dla pracy Organizacji. Następnie odbyła się część artystyczna z muzyką, pokazami tanecznymi i występami teatralnymi, prezentowanymi przez podmioty polsko-niemieckiej wymiany młodzieży oraz powstały złożone z gości małe grupy dyskusyjne, gdzie rozmawiano na temat różnych okresów i aspektów PNWM. W obecności reżysera Roberta Thalheima oraz grającej główną rolę aktorki Franki Witzleben odbyła się premiera filmu PNWM Historia pewnego pocałunku. Spotkanie z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży. Warszawa Termin: 27 listopada 2006 roku Podczas gali jubileuszowej w Warszawie w dniu 27 listopada 2006 roku sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Krawczyk złożył gratulacje i wyraził uznanie dla znaczenia PNWM dla stosunków polsko-niemieckich. Dyrektor Departamentu Młodzieży i Wychowania w MEN Grażyna Olszewska odczytała list sekretarza stanu Mirosława Orzechowskiego. Minister pełnomocna Ambasady Niemiec w Warszawie Jutta Frasch podkreśliła znaczenie wymiany młodzieży dla dalszego rozwoju współpracy pomiędzy obydwoma państwami. Były minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski przedstawił historyczne tło procesu pojednania polsko-niemieckiego i rolę kontaktów międzyludzkich młodych pokoleń. Następnie głos zabrał dyrektor PNWM oraz przedstawiciele referatu koordynacji i referatów wspierania PNWM. Po przerwie odbyła się dyskusja z gośćmi z Polski i Niemiec, którzy przedstawili pracę PNWM z różnych punktów widzenia. Uzupełnieniem programu były występy muzyczne i taneczne, które przygotowali m.in. uczniowie z Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 3 im. Grażyny Bacewicz w Warszawie, grupa taneczna Ośrodka Działań Artystycznych dla Dzieci i Młodzieży Dorożkarnia oraz Marcin Grzyb, zwycięzca konkursu Go Europe Go, prezentujący piosenkę hip-hopową Jestem Europejczykiem.

12 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 13 Das Jubiläum forderte allen MitarbeiterInnen des DPJW sehr viel ab, zumal es aufgrund des Deutsch-Polnischen Jahres, der Fußballweltmeisterschaft und anderer wichtiger Vorhaben im Jahr 2006 nicht das einzige größere Projekt war. Trotzdem haben sich alle stark engagiert und auf allen Konferenzen in Deutschland und Polen waren MitarbeiterInnen aus beiden Büros mit dabei. Joanna Szaflik-Homann, die bei den gesamten Jubiläumsfeierlichkeiten für das DPJW die Fäden in der Hand hielt, gilt ein besonderer Dank. Rückblickend kann die Feier des Jubiläums als großer Erfolg und als rundherum gelungen bewertet werden. Die Regionalkonferenzen boten dem DPJW die Möglichkeit, sich sichtbar in den Regionen zu präsentieren, bestehende Kontakte zu festigen, alte aufzufrischen und neue zu knüpfen. Die Galaveranstaltungen in Potsdam und Warschau setzten einen klaren Akzent an den beiden Sitzen des DPJW und gewannen zusätzliche Bedeutung durch die Beiträge der FestrednerInnen. Alle Veranstaltungen stießen auf großes mediales Interesse. Die Veranstaltungen zum 15. Jubiläum des DPJW wurden durch die Partner, die an den Konferenzen teilgenommen hatten, wie auch durch die DPJW-MitarbeiterInnen evaluiert. Im Jubiläumsjahr fand im Oktober auch erstmals die DPJW- Zentralstellenkonferenz des Schul- und Außerschulischen Jugendaustausches in Weimar gemeinsam statt. Im Rahmen dieser Konferenz wurde ein Jubiläumsabend veranstaltet, bei dem u. a. die neu gegründete DPJW-Band einen furiosen Auftritt hatte und eine Geburtstagstorte überreicht wurde. Przemówienia gości honorowych na obu imprezach jubileuszowych wykraczały swym charakterem poza zwykle wygłaszane uroczyste mowy. Z tego też powodu zostały opublikowane w niewielkiej broszurze. Jubileusz wymagał od wszystkich pracowników PNWM wiele wysiłku, tym bardziej że nie był on jedynym dużym projektem w 2006 roku ze względu na Rok Polsko-Niemiecki, Mundial i inne podjęte ważne przedsięwzięcia. Mimo to wszyscy wykazali bardzo duże zaangażowanie i na wszystkich konferencjach w Polsce i Niemczech obecni byli pracownicy z obu biur PNWM. Szczególne podziękowanie należy się tu Joannie Szaflik-Homann, która była odpowiedzialna za całościową koordynację obchodów jubileuszu PNWM. Patrząc wstecz, uroczystości jubileuszowe należy ocenić jako sukces i bardzo udane przedsięwzięcie. Konferencje regionalne stworzyły możliwość zaprezentowania PNWM w regionach, wzmocnienia istniejących kontaktów, odnowienia starych oraz nawiązania nowych. Uroczyste imprezy w Poczdamie i Warszawie były ważnym akcentem kończącym obchody jubileuszowe, a dzięki uroczystym przemówieniom zyskały dodatkowe znaczenie. Wszystkie imprezy spotkały się z zainteresowaniem mediów. Cykl imprez z okazji piętnastolecia został poddany ewaluacji zarówno przez partnerów uczestniczących w konferencjach, jak i pracowników PNWM. W roku jubileuszowym odbyła się również po raz pierwszy wspólna konferencja jednostek centralnych PNWM w zakresie szkolnej i pozaszkolnej wymiany młodzieży. Miała ona miejsce w październiku w Weimarze. W ramach tej konferencji zorganizowano wieczór jubileuszowy, podczas którego odbył się m.in. występ nowo powstałego zespołu muzycznego PNWM, a wszystkich gości poczęstowano tortem urodzinowym.

14 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 15 2.2 Weitere Eigenveranstaltungen Gemeinsame Unterrichtsstunde 2.2 Inne programy własne 23. 26. 2. 2006: Mikuszewo Fortbildungs- und Informationsveranstaltungen Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland und Polen mit Programy informacyjne i kształceniowe deutsch-polnischer Projekterfahrung Ziel: Erarbeitung von Methoden zur Austauschpädagogik für MultiplikatorInnen im Schulaustausch Inhalte: An den Workshops nahmen LehrerInnen aus Deutschland und Polen teil. Die TeilnehmerInnen wurden in den Bereichen Interkulturelle Kommunikation, Animationsmethoden für Jugendliche, Techniken informeller Bildung, Motivation von SchülerInnen sowie Planung, Verwaltung und Auswertung von Projekten geschult. Auf Grundlage des neu gewonnenen Wissens und auch gestützt auf ihre eigene Erfahrung erarbeiteten die LehrerInnen didaktische Materialien, die bei einem deutschpolnischen Schulaustausch verwendet werden können. Von den TeilnehmerInnen wurde Bedarf nach einer Fortsetzung des Seminars geäußert, um ausreichend Material erstellen zu können, das anderen LehrerInnen bei der Organisation von Maßnahmen behilflich sein kann. TrainerInnenfortbildung Teil 3 20. 28. 1. 2006: Łagów / Lagow Zielgruppe: TeilnehmerInnen der Teile 1 und 2 der TrainerInnenfortbildung des DPJW Ziel: Erarbeitung von Methoden für DPJW-TrainerInnen Inhalte: Aufgabe des dritten und letzten Teils der DPJW-Trainer- Innenfortbildung war die Erarbeitung von Werkzeugen für die weitere Tätigkeit als TrainerIn. Die TeilnehmerInnen konzentrierten sich auf Seminarmoderation, Gruppendynamik, Projektmanagement und Konfliktlösung. Die Anwesenheit einer DPJW-Mitarbeiterin, die die Arbeit der TrainerInnen koordiniert, bot Gelegenheit zum Erarbeiten neuer Ideen und Programme, die der Qualitätsverbesserung im Jugendaustausch dienen. Besprochen wurden auch die Perspektiven der Zusammenarbeit mit dem DPJW sowie die Aufnahme aktiver und interessierter TeilnehmerInnen in den Trainerpool und die Online-Datenbank. Diejenigen TeilnehmerInnen, die an allen Teilen der Fortbildung teilgenommen sowie Trainingseinheiten vorbereitet hatten, erhielten ein Abschlusszertifikat und können sich um den Titel TrainerIn des DPJW bewerben. Szkolenie dla trenerów cz. III 20 28 stycznia 2006 roku: Łagów Adresaci: Uczestnicy I i II części szkolenia dla trenerów PNWM Cel: Wypracowanie warsztatu trenera PNWM Treść: Zadaniem trzeciej części szkolenia, kończącej cykl szkoleń dla trenerów PNWM było wypracowanie warsztatu trenerskiego. Uczestnicy skupili się na moderacji seminariów, dynamice grupy, zarządzaniu projektem oraz rozwiązywaniu konfliktów. Obecność pracownika PNWM koordynującego pracę trenerów stanowiła okazję do wypracowania nowych pomysłów i programów służących poprawie jakości wymian młodzieży. Omówione zostały także perspektywy współpracy z PNWM oraz włączenie aktywnych i chętnych uczestników do grupy trenerskiej i bazy internetowej. Uczestnicy, którzy brali udział we wszystkich częściach szkolenia oraz przygotowali jednostki treningowe, otrzymali certyfikat ukończenia szkolenia, a tym samym możliwość ubiegania się o tytuł Trenera PNWM. Wspólna lekcja --------------------------------------- 23 26 lutego 2006 roku: Mikuszewo Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec posiadający duże doświadczenie w projektach polsko-niemieckich Cel: Wypracowanie narzędzi z zakresu pedagogiki wymiany dla organizatorów wymiany szkolnej Treść: W warsztatach wzięli udział nauczyciele z Polski i Niemiec. Uczestnicy odbyli szkolenie z zakresu: komunikacji międzykulturowej, metod aktywizujących młodzież, technik edukacji nieformalnej, motywowania uczniów oraz planowania, zarządzania i ewaluacji projektów. Na bazie uzyskanej wiedzy, a także opierając się na własnych doświadczeniach, nauczyciele wypracowali materiały edukacyjne do wykorzystania w projektach polsko-niemieckiej wymiany szkolnej. Uczestnicy wyrazili potrzebę kontynuacji programu w celu zebrania odpowiedniej ilości materiałów, które posłużyłyby innym nauczycielom w organizowaniu wymiany szkolnej.

16 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 17 Austausch: Sehr gut! 9. 11. 3. 2006 / 22. 24. 6. 2006 / 23. 26. 9. 2006 / 5. 8. 10. 2006 Havelsee (für Sachsen und Brandenburg), Göhrde (für Niedersachsen, Hamburg, Schleswig-Holstein), Mikuszewo Zielgruppe: Deutsche und polnische Lehrkräfte mit keiner oder wenig Begegnungserfahrung Ziel: Methodische Vorbereitung von Lehrkräften, Erfahrungsaustausch Inhalte: Die Schulungen in der Reihe Austausch: Sehr gut! richteten sich an Lehrkräfte, die erst am Anfang einer deutschpolnischen Schulpartnerschaft stehen oder die nach ihren bisherigen Begegnungserfahrungen noch nicht ganz zufrieden waren und Anregungen für die eigene Arbeit suchten. Sie wurden jeweils für deutsche oder polnische TeilnehmerInnen, oftmals mit einem regionalen Schwerpunkt angeboten. Die Workshops dienten der methodischen Vorbereitung der TeilnehmerInnen auf deutsch-polnische Austauschprojekte. Vorgestellt wurden Spiele und Übungen zum Kennenlernen und zur Gruppenbildung in internationalen Begegnungen. Diskutiert wurde über die Rolle des Lehrers im deutsch-polnischen Team und den gemeinsamen Beitrag zur Programmgestaltung sowie über den Umgang mit der Sprache in deutsch-polnischen Austauschprogrammen. Konferenz für Partnerschulen 1. 5. 4. 2006: Szczecin / Stettin Zielgruppe: LehrerInnen bayerischer und polnischer Partnerschulen Ziel: Erfahrungsaustausch, Verbesserung der Zusammenarbeit und Aufbau eines Netzwerks für Schulpartnerschaften aus Bayern und Polen Inhalte: Das Seminar für Partnerschulen aus Bayern und Polen organisierte das DPJW zum Ende des Deutsch-Polnischen Jahres in Zusammenarbeit mit dem Bayerischen Jugendring. Es nahmen 60 LehrerInnen aus beiden Ländern teil. Während des Seminars hatten sie Gelegenheit, sich kennen zu lernen und über die aktuelle gesellschaftspolitische Situation in Deutschland und Polen, die Beziehungen zwischen beiden Ländern und deren Einfluss auf den Schüleraustausch zu diskutieren. Darüber hinaus wurde in kleineren Arbeitsgruppen über Methoden und neue Konzepte für die Durchführung eines Schüleraustauschs nachgedacht. Im Rahmen des Treffens fand auch eine Studienfahrt auf die Insel Wollin statt, während der das Thema Ökologie und seine Einbeziehung in eine internationale Jugendbegegnung erörtert wurde. Wichtige Bestandteile der Konferenz waren der Erfahrungsaustausch, die Arbeit an der Weiterentwicklung der Partnerschaft wie auch das Planen von zukünftigen gemeinsamen Projekten. Partner: Bayerischer Jugendring Wymiana na 6! 9 11 marca 2006 roku / 22 24 czerwca 2006 roku / 23 26 września 2006 roku / 5 8 października 2006 roku Havelsee (dla Saksonii i Brandenburgii), Göhrde (dla Dolnej Saksonii, Hamburga, Szlezwika-Holsztynu), Mikuszewo Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec bez lub z niewielkim doświadczeniem w wymianie Cel: Metodyczne przygotowanie nauczycieli, wymiana doświadczeń Treść: Szkolenia z cyklu Wymiana na 6! skierowane były do nauczycieli, którzy dopiero zaczynają zajmować się polsko-niemieckimi partnerstwami szkół lub do tych, którzy po swoich dotychczasowych doświadczeniach w spotkaniach młodzieżowych nie są jeszcze w pełni zadowoleni i szukają zachęty do dalszej pracy. Zakres spotkań kierowanych zarówno do polskich, jak i niemieckich uczestników miał często charakter regionalny. Celem warsztatów było metodyczne przygotowanie uczestników do polsko-niemieckich projektów wymiany. W trakcie szkoleń prezentowane były gry i ćwiczenia zapoznawcze oraz integrujące grupy podczas spotkań międzynarodowych. Dyskusje skupiały się wokół roli nauczyciela w polsko-niemieckiej grupie i wspólnego angażowania się w kształtowanie programu, jak również obchodzenia się z językiem podczas polsko-niemieckich programów wymiany. Konferencja dla partnerstw szkolnych 1-5 kwietnia 2006 roku: Szczecin Adresaci: Nauczyciele z polsko-bawarskich partnerstw szkolnych Cel: Wymiana doświadczeń, polepszenie współpracy i stworzenie sieci kontaktów polsko-bawarskich dla partnerstw szkolnych Treść: Seminarium dla szkół partnerskich z Bawarii i Polski PNWM przygotowała we współpracy z Bawarskim Kołem Młodzieży (Bayerischer Jugendring) na zakończenie Roku Polsko-Niemieckiego. Wzięło w nim udział 60 nauczycieli z obu krajów. Podczas seminarium nauczyciele mieli okazję do poznania się i dyskutowania nad aktualną sytuacją społeczno-polityczną w Polsce i Niemczech, stosunkami między oboma krajami oraz ich wpływem na wymianę szkolną. Ponadto w mniejszych grupach roboczych zastanawiano się nad metodami i nowymi koncepcjami prowadzenia wymiany szkolnej. W ramach spotkania odbyła się także podróż studyjna na wyspę Wolin, podczas której podjęta została tematyka ekologiczna i możliwości jej wykorzystania w międzynarodowym spotkaniu młodzieży. Ważnym elementem konferencji dla szkół partnerskich była wymiana doświadczeń, praca nad rozwojem partnerstwa, a także zaplanowanie przyszłych wspólnych projektów. Partner: Bawarskie Koło Młodzieży (Bayerischer Jugendring)

18 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 19 Jahrestagung der DPJW-TrainerInnen 4. 7. 4. 2006: Mikuszewo Zielgruppe: DPJW-TrainerInnen sowie AbsolventInnen der DPJW- Trainerausbildung Ziel: Netzwerkbildung und Planung der weiteren Zusammenarbeit mit den TeilnehmerInnen aller Ausbildungszyklen Inhalte: Die 3. Jahrestagung der DPJW-TrainerInnen hatte das Ziel, die TeilnehmerInnen aller Durchgänge der Trainerausbildung zusammen zu bringen sowie die Perspektiven der Zusammenarbeit mit dem DPJW zu besprechen. Vorgestellt wurde die Kooperationsvereinbarung zwischen den TrainerInnen und dem DPJW, ebenso wurde darüber nachgedacht, wie die Zusammenarbeit unter den TrainerInnen selbst verbessert und die Internetplattform auf der DPJW-Internetseite besser genutzt werden kann. Präsentationen des DPJW und seiner Fördermöglichkeiten 8. 4. 2006 / 31. 10. 2006 / 21. 11. 2006 / 4. 11. 2006 / 2. 12. 2006 Meißen, Hamburg, Trier, Sulejówek, Warszawa / Warschau Zielgruppe: LehrerInnen, MultiplikatorInnen und interessiertes Fachpublikum Ziel: Informationsveranstaltungen Inhalte: Das gesamte Jahr über haben die MitarbeiterInnen des Förderreferats eine Informationskampagne durchgeführt, bei der sie einerseits die Tätigkeit des Deutsch-Polnischen Jugendwerks vorstellten, andererseits den Antragsstellern die Verfahren der Beantragung und Abrechnung von DPJW-Fördermitteln erklärten. Die Treffen mit den LehrerInnen fanden an verschiedenen Orten in Deutschland und Polen statt. Außerdem wurde die Tätigkeit des DPJW ausführlich auf allen Jubiläumskonferenzen und bei anderen Seminaren des DPJW vorgestellt. Doroczne spotkanie trenerów PNWM 4 7 kwietnia 2006 roku: Mikuszewo Adresaci: Trenerzy PNWM oraz absolwenci szkolenia dla trenerów PNWM Cel: Integracja i planowanie dalszej współpracy uczestników wszystkich cyklów trenerskich Treść: Trzecie doroczne spotkanie trenerów PNWM miało na celu zintegrowanie uczestników wszystkich cyklów trenerskich oraz omówienie perspektyw współpracy z PNWM. Przedstawiono umowę kooperacyjną pomiędzy trenerami a PNWM oraz zastanawiano się nad udoskonaleniem współpracy pomiędzy samymi trenerami i lepszym wykorzystaniem platformy internetowej na stronach PNWM. Prezentacje PNWM i jej procedur wspierania 8 kwietnia 2006 roku / 31 października 2006 roku / 21 listopada 2006 roku / 24 listopada 2006 roku / 2 grudnia 2006 roku Meißen / Miśnia, Hamburg, Trier / Trewir, Sulejówek, Warszawa Adresaci: Nauczyciele, animatorzy i osoby zainteresowane Cel: Programy informacyjne Treść: Przez cały rok pracownicy referatu prowadzili kampanię informacyjną dotyczącą z jednej strony ogólnej działalności Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, z drugiej zaś procedur ubiegania się i rozliczania dotacji PNWM. Spotkania z nauczycielami odbywały się w różnych miejscowościach w Polsce i Niemczech. Ponadto działalność PNWM przedstawiana była szczegółowo podczas wszystkich konferencji jubileuszowych i innych seminariów PNWM.

20 Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 21 Projekt als Form einer internationalen Jugendbegegnung 19. 23. 4. 2006: Karpacz / Krummhübel Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland und Polen Ziel: Kennenlernen der Projektmethode, Erfahrungsaustausch Inhalte: Dieses an LehrerInnen aus Deutschland und Polen gerichtete Seminar stieß auf großes Interesse. Es hatte zum Ziel, den TeilnehmerInnen die Arbeitsform Projekt näher zu bringen sowie sie dazu zu ermutigen, die Erfahrungen anderer zu nutzen. Zum Seminar eingeladen waren auch Referenten, deren Spezialgebiete Geschichte, Kultur, Literatur und Theater sind. In binationalen Gruppen wurden eigene Projekte erarbeitet und überlegt, wie man Jugendliche in die Vorbereitungs- und die Auswertungsphase einbeziehen kann. Diskutiert wurde auch die Möglichkeit, Sponsoren zu finden und darüber, wie die Medien über ein geplantes Projekt informiert werden können. Medientandem West-Ost 1. 31. 5. 2006: Polen Zielgruppe: Junge deutsche (und polnische) JournalistInnen Ziel: Kontaktaufnahme und -pflege mit jungen deutschen und polnischen JournalistInnen, Öffentlichkeitsarbeit für den Jugendaustausch Inhalte: Bereits zum dritten Mal wurde vom DPJW eine Studienreise junger deutscher JournalistInnen aus Printmedien, Hörfunk und TV durch Polen gefördert. Die Reiseroute führte von Podlasien über Weißrussland und Masuren nach Warschau. Der Reise folgten zwei Wochen Programm in Warschau und schließlich die Arbeit mit polnischen KollegInnen in verschiedenen Redaktionen in Polen. Das insgesamt einmonatige Stipendienprogramm bot eine intensive Auseinandersetzung mit dem Nachbarland, darunter mit seiner politischen, wirtschaftlichen und gesellschaftlichen Situation. Auch das für das DPJW wichtige Thema Jugend und Jugendaustausch stand auf dem Programm. Die TeilnehmerInnen besuchten u. a. die DPJW-Zentralstellen Internationales Jugendbegegnungszentrum Rodowo in Sorkwity / Sorquitten und Kulturgemeinschaft Borussia in Olsztyn / Allenstein und nahmen an der Ausstellungseröffnung Wie du es siehst / Jak ty to widzisz im Warschauer Kulturpalast teil. Partner: Stiftung Medientandem, Robert Bosch Stiftung und Konrad-Adenauer-Stiftung Projekt jako forma międzynarodowego spotkania młodzieży 19 23 kwietnia 2006 roku: Karpacz Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec Cel: Zapoznanie się z projektową metodą pracy, wymiana doświadczeń Treść: Seminarium skierowane do nauczycieli z Polski i Niemiec cieszyło się olbrzymim zainteresowaniem. Projekt miał na celu zapoznanie uczestników z projektową metodą pracy oraz zachęcenie do korzystania z doświadczeń innych. Do udziału w seminarium zaproszono referentów specjalizujących się w takich tematach, jak: historia, kultura, literatura i teatr. W grupach dwunarodowych wypracowywano własne projekty oraz zastanawiano się nad zaangażowaniem młodzieży w fazę przygotowawczą i podsumowującą program. Dyskutowano także nad możliwością pozyskania sponsorów oraz sposobem informowania mediów o planowanym przedsięwzięciu. Tandem medialny Wschód-Zachód 1 31 maja 2006 roku: Polska Adresaci: Młodzi niemieccy (i polscy) dziennikarze Cel: Nawiązywanie i pielęgnowanie kontaktów z młodymi niemieckimi i polskimi dziennikarzami, PR na rzecz wymiany młodzieży Treść: Już po raz trzeci PNWM wsparła podróż studyjną po Polsce młodych niemieckich dziennikarzy z prasy, radia i telewizji. Droga wiodła od Podlasia przez Białoruś i Mazury do Warszawy. Podróż zwieńczył dwutygodniowy program w Warszawie, a następnie praca z polskimi kolegami w różnych redakcjach w Polsce. W sumie jednomiesięczny program stypendialny oferował intensywne zapoznawanie się z sąsiednim krajem, między innymi jego sytuacją polityczną, ekonomiczną i społeczną. Program pobytu wypełniony był również ważnymi dla PNWM tematami, takimi jak młodzież i wymiana młodzieżowa. Uczestnicy odwiedzili m.in. jednostki centralne PNWM, Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży Camp Rodowo w Jędrychowie i Wspólnotę Kulturową Borussia w Olsztynie oraz uczestniczyli w otwarciu wystawy Jak ty to widzisz / Wie du es siehst w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Partner: Fundacja Medientandem, Fundacja Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) i Fundacja Konrada Adenauera (Konrad- Adenauer-Stiftung)