N a r o d o w y B a n k P o l s k i D e p a r t a m e n t S t a t y s t y k i Warszawa, dn. 28 marca 2013 r. Bilans płatniczy Polski w IV kwartale 2012 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie podmioty uczestniczące w obrotach z zagranicą, danych statystyki publicznej oraz informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego za IV kwartał 2012 r. ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Saldo rachunku bieżącego, w IV kwartale 2012 r., było ujemne i wyniosło 3.477 mln EUR. O wysokości tego salda zadecydowały: ujemne salda dochodów (4.486 mln EUR) i obrotów towarowych (1.113 mln EUR) oraz dodatnie salda usług (1.073 mln EUR) i transferów bieżących (1.049 mln EUR). Relacja deficytu rachunku bieżącego do PKB, w IV kwartale 2012 r., wyniosła -3,2%. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w mln EUR 00-919 Warszawa, ulica Świętokrzyska 11/21, tel. (22) 826 56 41, fax (22) 826 56 45
Deficyt na rachunku bieżącym, w porównaniu z danymi za IV kwartał 2011 r., zmniejszył się o 1.707 mln EUR. Na poprawę salda rachunku bieżącego wpłynęło, przede wszystkim, niższe ujemne saldo obrotów towarowych o 1.498 mln EUR oraz wzrost dodatniego salda usług o 398 mln EUR i transferów bieżących o 512 mln EUR. Jednocześnie ujemne saldo dochodów pogłębiło się o 701 mln EUR. Saldo rachunku kapitałowego było dodatnie i ukształtowało się na poziomie 2.439 mln EUR. Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego była ujemna i wyniosła 1.038 mln EUR. Relacja łącznego salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w IV kwartale 2012 r. wyniosła -1,0%. Saldo obrotów towarowych Eksport towarów, w IV kwartale 2012 r., został oszacowany na poziomie 38.074 mln EUR, natomiast import w wysokości 39.187 mln EUR. W porównaniu z analogicznym okresem 2011 r. eksport towarów zwiększył się o 3.101 mln EUR tj. o 8,9%, natomiast import towarów zwiększył się o 1.603 mln EUR tj. o 4,3%. Ujemne saldo obrotów towarowych wyniosło 1.113 mln EUR wobec minus 2.611 mln EUR w IV kwartale 2011 r. Saldo międzynarodowego handlu usługami Saldo usług w analizowanym kwartale 2012 r. było dodatnie i wyniosło 1.073 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zdecydowały dodatnie salda: usług transportowych w wysokości 796 mln EUR (wzrost o 46 mln EUR w porównaniu do IV kwartału 2011 r.) i podróży zagranicznych w wysokości 547 mln EUR (wzrost o 199 mln EUR). Saldo pozostałych usług było ujemne i wyniosło 270 mln EUR (poprawa salda o 153 mln EUR). Saldo dochodów Na wysokość ujemnego salda dochodów, w kwocie 4.486 mln EUR, wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (4.857 mln EUR) oraz dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (371 mln EUR). Oszacowane przychody z tytułu wynagrodzeń Polaków pracujących za granicą wyniosły 673 mln EUR i, w porównaniu z analogicznym kwartałem 2011 r., zmniejszyły się o 9 mln EUR, tj. o 1,3%. O wysokości ujemnego salda dochodów z inwestycji, w IV kwartale 2012 r., zadecydowały dochody uzyskane przez zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 3.579 mln EUR. Na pozycję tą złożyły się: reinwestowane zyski (1.953 mln EUR), wypłacone dywidendy (924 mln EUR) oraz zapłacone odsetki od kredytów (702 mln EUR). Dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach były wyższe o 18,3% niż w analogicznym kwartale 2011 r. i wyniosły 2.877 mln EUR. Na pogłębienie salda dochodów wpłynęły również wypłacone nierezydentom dochody z tytułu inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci otrzymanych dywidend od udziałowych 2
papierów wartościowych oraz odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów). Wyniosły one 1.369 mln EUR i w stosunku do IV kwartału 2011 r. zwiększyły się o 213 mln EUR, tj. 18,4%. Saldo transferów z Unią Europejską W analizowanym kwartale 2012 r. napływ środków z Unii Europejskiej, ujętych w bilansie płatniczym, wyniósł 3.696 mln EUR. Napływ w wysokości 990 mln EUR został ujęty w transferach bieżących, natomiast kwota 2.706 mln EUR w transferach kapitałowych. W tym samym okresie Polska wpłaciła 391 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W efekcie tych transakcji saldo transferów z Unią Europejską, w IV kwartale 2012 r., było dodatnie i wyniosło 3.305 mln EUR. Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów było dodatnie i wyniosło 514 mln EUR. Przychody z tytułu transferów bieżących ukształtowały się na poziomie 746 mln EUR, w tym 679 mln EUR stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Zagraniczne inwestycje w Polsce W IV kwartale 2012 r. saldo zagranicznych inwestycji w Polsce było dodatnie i wyniosło 4.221 mln EUR. Istotny wpływ na tę kategorię bilansu płatniczego miał napływ kapitału netto z tytułu zagranicznych inwestycji portfelowych i bezpośrednich. Wykres 2.Saldo zagranicznych inwestycji w Polsce w mln EUR Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było dodatnie i wyniosło 2.257 mln EUR. O wysokości tego salda zadecydował głównie dodatnie reinwestowane zyski 3
w kwocie 1.953 mln EUR oraz napływ kapitału netto z tytułu inwestycji w instrumenty dłużne w kwocie 677 mln EUR. Jednocześnie zarejestrowano odpływ netto środków, które zmniejszyły kapitały własne polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania (373 mln EUR). Dodatnie saldo zagranicznych inwestycji portfelowych wyniosło 3.446 mln EUR. O napływie zagranicznego kapitału portfelowego do Polski, w wysokości 3.012 mln EUR, zdecydowały inwestycje nierezydentów w dłużne papiery wartościowe Skarbu Państwa emitowane, w głównej mierze, na rynek zagraniczny. Zobowiązania polskich podmiotów wobec zagranicy z tytułu pozostałych inwestycji zmniejszyły się o 1.482 mln EUR. Istotnie na wartość tej pozycji oddziaływało zmniejszenie zobowiązań NBP o 1.286 mln EUR (głównie z tytułu pasywnych transakcji repo), jak również spadek zobowiązań pozostałych sektorów o 704 mln EUR (przede wszystkim z tytułu spłaty kredytów handlowych i pozostałych kredytów otrzymanych od nierezydenta). Wzrost zobowiązań w wysokości 266 mln EUR zarejestrował sektor rządowy i samorządowy (głównie z tytułu pozostałych inwestycji) oraz sektor bankowy w kwocie 242 mln EUR. Polskie inwestycje za granicą W analizowanym kwartale 2012 r. polskie inwestycje za granicą ogółem zwiększyły się o 1.572 mln EUR. Na wzrost aktywów zagranicznych polskich podmiotów złożyły się: inwestycje bezpośrednie (928 mln EUR), pozostałe inwestycje (377 mln EUR) oraz inwestycje portfelowe (267 mln EUR). Oficjalne aktywa rezerwowe Na wzrost oficjalnych aktywów rezerwowych, w IV kwartale 2012 r., wpłynęły transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP oraz transakcje własne NBP, których łączne saldo wyniosło 2.607 mln EUR. Różnice kursowe oraz zmiany wyceny zmniejszyły wartość aktywów rezerwowych o 1.738 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec grudnia 2012 r. wyniósł 82.577 mln EUR. http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez98_2012.xls 4
Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od danych za I kwartał 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_kw_2000_2012.xls Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego, począwszy od danych za styczeń 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m_2000_2012.xls Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_eur.xls Opis bilansu płatniczego za III kwartał 2012 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2012_3.pdf Dane bilansu płatniczego za luty 2013 r. zostaną opublikowane 15 kwietnia 2013 r. Dane bilansu płatniczego za I kwartał 2013 r. zostaną opublikowane 28 czerwca 2013 r. 5
BILANS PŁATNICZY w mln EUR 2011 2012 IV kw 12 - IV kw 11 IV kw 12 - III kw 12 IV kw III kw IV kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika A. Rachunek bieżący -5 184-3 285-3 477 1 707-192 Saldo obrotów towarowych -2 611-445 -1 113 1 498-668 Eksport f.o.b. 34 973 37 011 38 074 3 101 108,9 1 063 102,9 Import f.o.b 37 584 37 456 39 187 1 603 104,3 1 731 104,6 Saldo usług 675 1 122 1 073 398-49 Przychody 6 978 7 882 7 740 762 110,9-142 98,2 Rozchody 6 303 6 760 6 667 364 105,8-93 98,6 Saldo dochodów -3 785-4 747-4 486-701 261 Przychody 1 532 1 836 1 520-12 99,2-316 82,8 Rozchody 5 317 6 583 6 006 689 113,0-577 91,2 Saldo transferów bieżących 537 785 1 049 512 264 Przychody 1 627 1 931 1 737 110 106,8-194 90,0 Rozchody 1 090 1 146 688-402 63,1-458 60,0 B. Rachunek kapitałowy 3 568 2 507 2 439-1 129-68 Przychody 3 674 2 563 2 782-892 75,7 219 108,5 Rozchody 106 56 343 237 323,6 287 612,5 C. Rachunek finansowy 3 171 4 423 3 091-80 -1 332 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -929-401 -928 1-527 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 2 917 1 084 2 257-660 1 173 Inwestycje portfelowe - aktywa 505-59 -267-772 -208 Udziałowe papiery wartościowe 149-157 -194-343 -37 Dłużne papiery wartościowe 356 98-73 -429-171 Inwestycje portfelowe - pasywa 484 4 346 3 446 2 962-900 Udziałowe papiery wartościowe 200 945 434 234-511 Dłużne papiery wartościowe 284 3 401 3 012 2 728-389 Pozostałe inwestycje - aktywa 28-1 251-377 -405 874 NBP 0-9 9 9 18 Sektor rządowy -12-28 -205-193 -177 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -583-1 030-355 228 675 Pozostałe sektory 623-184 174-449 358 Pozostałe inwestycje - pasywa 196 58-1 482-1 678-1 540 NBP -830-196 -1 286-456 -1 090 Sektor rządowy 524 826 266-258 -560 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -894-576 242 1 136 818 Pozostałe sektory 1 396 4-704 -2 100-708 Pochodne instrumenty finansowe -30 646 442 472-204 D. Saldo błędów i opuszczeń -1 172-1 773 554 1 726 2 327 Razem A - D 383 1 872 2 607 2 224 735 E. Oficjalne aktywa rezerwowe -383-1 872-2 607-2 224-735 * Dane wstępne 6