Pismo Okólne nr 2/2016/2017 Dziekana Wydziału Turystyki i Rekreacji Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie z dnia 28.09.2016 r. dotyczy: zasad organizacji i prowadzenia hospitacji Podstawa prawna: - Ustawa o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2015 r. (z późniejszymi zmianami). - Statut Akademii Wychowania Fizycznego J. Piłsudskiego. - Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora AWF Warszawa Nr 14/2014/2015 z dnia 12 listopada 2014 r. Wytyczne w zakresie zapewniania jakości kształcenia obowiązujące w AWF Warszawa. 1. Hospitacja jest odpowiednio przygotowaną wizytą władz wydziału, nauczycieli akademickich lub kandydatów na nauczycieli na zajęciach programowych z zamiarem poznania, ulepszenia lub skontrolowania procesu kształcenia. Bieżąca ocena nauczyciela akademickiego jest obowiązkiem jego bezpośredniego przełożonego. 2. Celem głównym hospitacji jest pomiar jakości procesu dydaktycznego oraz właściwe organizowanie i doskonalenie procesu kształcenia. Stanowi ona ważny aspekt wydziałowego systemu zapewnienia jakości kształcenia. Hospitacje zajęć są też znaczącym elementem oceny okresowej nauczycieli akademickich. 3. W wydziale prowadzone są dwa rodzaje hospitacji: Planowe tj. zapowiedziane i ujęte w planie wizytowanie zajęć dydaktycznych prowadzone przez wyznaczone osoby. W procesie dydaktycznym hospitacja planowa pełni funkcję doradczą, kontrolną oraz diagnozującą. Pozaplanowe (interwencyjne) tj. nie ujęte w planie, niezapowiedziane wizytowania zajęć dydaktycznych. Przeprowadzenie ich wynika z określonej sytuacji, spowodowanej niezadowalającym wynikiem oceny zajęć dydaktycznych przez studentów, lub powtarzającymi się uwagami (skargami) na temat prowadzonych przez nauczyciela akademickiego zajęć dydaktycznych. W procesie dydaktycznym hospitacja pozaplanowa pełni funkcję rozpoznawczo - diagnostyczną oraz profilaktyczną. 4. Każdy nauczyciel akademicki musi być w danym roku akademickim raz hospitowany, przy czym: kierownik danego zakładu hospituje zajęcia swoich bezpośrednich podwładnych;
kierownik danej katedry hospituje zajęcia podległych mu kierowników zakładów, (jest także uprawniony do hospitowania wszystkich podległych mu nauczycieli akademickich), prodziekani hospitują zajęcia kierowników katedr; dziekan hospituje zajęcia prodziekanów. 5. W drodze porozumień między kierownikami katedr dopuszczalne są hospitacje miedzy katedralne. 6. Hospitacje pozaplanowe (interwencyjne) realizują prodziekani na wniosek dziekana. 7. Za sprawne i efektywne funkcjonowanie systemu hospitacji w poszczególnych katedrach odpowiadają ich kierownicy. Do zadań każdego kierownika katedry należy też: - sporządzenie na początku roku akademickiego rocznego planu hospitacji wszystkich pracowników jednostki organizacyjnej (również po uzgodnieniu - członków kierownictwa Wydziału), - sporządzenie na końcu roku akademickiego sprawozdania z przeprowadzonych w katedrze hospitacji, pogłębionego o część wnioskową, - zebranie kompletu dokumentacji pohospitacyjnej (plany, sprawozdania i wypełnione pohospitacyjne arkusze) i przekazanie go tuż po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim prodziekanowi ds. studenckich. 8. Ze strony kierownictwa Wydziału sobą bezpośrednio odpowiedzialną za wykonanie zadań objętych procedurą hospitacji jest prodziekan ds. studenckich. Do jego kompetencji należy przedstawianie rocznych sprawozdań z przeprowadzonych hospitacji Radzie Wydziału. 9. Przed realizacją hospitacji niezbędna jest rozmowa przed hospitacyjna z prowadzącym zajęcia. Jej celem jest zapoznanie hospitowanego z celami hospitacji oraz wstępne zdefiniowanie problemów w realizacji procesu dydaktycznego sygnalizowanych przez nauczyciela akademickiego. Rozmowa przed hospitacyjna powinna się obyć nie później niż dziesięć dni przed planowanym terminem hospitacji. 10. Hospitujący odpowiada za: - rzetelne przeprowadzenie hospitacji i omówienie wyników z osobą hospitowaną, - sporządzenie protokołu z przeprowadzonej hospitacji (wypełnienie arkusza hospitacji). 11. Osoba hospitowana (prowadzący przedmiot) odpowiada za uwzględnienie wniosków i zaleceń z hospitacji w planowaniu i realizowaniu kolejnych zajęć dydaktycznych. 12. Protokół z hospitacji (arkusz hospitacyjny) musi być, po omówieniu wyniku hospitacji z hospitowanym, dołączany do dokumentacji stanowiącej podstawę okresowej oceny nauczyciela akademickiego. Wgląd do dokumentacji hospitacyjnej mają: hospitowany, hospitujący, przełożeni oraz wydziałowa komisja oceniająca nauczycieli akademickich. 13.Zakres hospitacji ujęty jest w Arkuszu Hospitacji (Załącznik nr 1 wypełniany dwustronnie).
14. W związku z tym, że na początku roku akademickiego trudno jest ustalić datę hospitacji w semestrze letnim, roczne planu hospitacji powinny być dwuczęściowe. Oddzielnie powinny ujmować plany hospitacji w semestrze zimowym (z precyzyjnie podaną datą) i oddzielnie plany hospitacji w drugim semestrze (zamiast daty należy wpisać miesiąc hospitacji). Załącznik nr 2 (wypełniany dwustronnie ). 15. Ustalenie podjęte w niniejszym piśmie okólnym obowiązują do odwołania. Dziekan Wydziału Turystyki i Rekreacji /-/ dr hab. prof. AWF Stanisław Piekarski Załącznik nr 1 A R K U S Z H O S P I A T A C J I
Nazwisko i imię nauczyciela (tytuł, stopień naukowy stanowisko) Data Temat zajęć Rodzaj hospitacji Grupa dyd. Przedmiot Temat zajęć: (zgodny z programem nauczania; sformułowany przez studentów (nauczyciela, wspólnie); zawiera główne cele dydaktyczne zajęć; prawidłowy (opóźniony, przyśpieszony) w realizacji programu; sformułowany jasno (ogólnikowo, problemowo); uświadomiony studentom.) Zakres treści kształcenia: (właściwy dobór treści i zadań do tematu; poprawny pod względem merytorycznym) Operowanie celami zajęć dydaktycznych: (umiejętność właściwego formułowania celów zajęć oraz stopnia ich realizacji; cele zajęć sformułowane tradycyjnie (poznawczy, kształcący, wychowawczy), nowocześnie (np. w sposób operacyjny); stopień realizacji celów w toku zajęć; nauczyciel zapoznaje studentów z celami zajęć (z którymi?); studenci uświadamiają sobie cele zajęć (które?).)
Metody kształcenia: (metody stosowane przez nauczyciela w toku zajęć: opis, wykład informacyjny/problemowy/konwersatoryjny, praca z podręcznikiem/materiałami, dyskusja, ćwiczenie, inne; właściwy dobór metod do celów i treści zajęć; celowość stosowania odpowiednich metod pod kątem budzenia zainteresowań i rozwijania aktywności studentów.) Formy organizacyjne pracy studentów: (czy nauczyciel stosuje różnorodne formy pracy studentów (indywidualna, zespołowa, zbiorowa); celowość i umiejętność stosowania odpowiednich form w toku zajęć).
Wykorzystanie środków i materiałów dydaktycznych: (znajomość i właściwy dobór dostępnych środków dydaktycznych; wykorzystanie podręczników i innych publikacji w celu wdrażania studentów; do samokształcenie; umiejętność wykorzystania dostępnych publikacji edukacyjnych w czasie zajęć; umiejętność oceny wartości tych publikacji w procesie nauczania; kształtowanie u studentów umiejętności stosowania nowych treści zaczerpniętych z literatury w zastosowaniach teoretycznych i praktycznych; wykorzystanie nowoczesnych środków dydaktycznych w czasie zajęć (w tym informatycznych). Sposób utrwalania i egzekwowania wiadomości i umiejętności oraz kryteria oceny studenta: (nauczyciel sprawdza u studenta: wiadomości (zapamiętywanie, rozumienie); umiejętności (zastosowanie umiejętności w sytuacjach typowych, zastosowanie umiejętności w sytuacjach problemowych); aktywność studenta (bierna, czynna); stosowanie prawidłowego języka dyscypliny naukowej; umiejętność operowania oceną zgodnie z obowiązującym wewnątrz uczelnianym systemem oceniania; umiejętność operowania oceną w postaci innej niż określona w regulaminie studiów np. ocena słowna, wyróżnienie itp.)
Rola nauczyciela na zajęciach: (funkcja nauczyciela w czasie zajęć (przekazuje studentom wiedzę, pokazuje sposoby rozwiązywania zadań (problemów), odpowiedzi na pytania i polecenia nauczyciela mają charakter odtwórczy (problemowy, szczegółowy, ogólny),proporcje między aktywnością nauczyciela i studentów w czasie zajęć są właściwa, niewłaściwe); postawa nauczyciela (autokratyczna, demokratyczna); słownictwo (również przedmiotowe) nauczyciela jest bogate (ubogie) i dostosowane (niedostosowane) do poziomu studentów; posiada dużą (małą) wiedzę merytoryczną i potrafi (nie potrafi) ją przekazać; wykazuje troskę o higienę pracy studentów; styl prowadzenia zajęć ma charakter oryginalny (odtwórczy, typowy), a stopień przygotowania nauczyciela do zajęć jest wysoki (przeciętny, niski); nauczyciel realizuje sztywno z góry założony plan zajęć (wprowadza modyfikacje reagując na zachowanie studentów, dostosowując się do czasu pozostałego do dyspozycji itp.).
Notatki studentów: rzeczowość i źródła notatek (wierne odtwarzanie wypowiedzi nauczyciela, wypowiedzi nauczyciela i innych studentów, własne uzupełnienia na podstawie literatury). Zadania dydaktyczne: przydatność, celowość, ekonomika stawianych zadań dydaktycznych do samodzielnego/zespołowego wykonania w czasie przeznaczonym na samodzielne studiowanie. 14. Samoanaliza i omówienie toku zajęć i własnej pracy dydaktycznej nauczyciela: (umiejętność dokonania rzetelnej analizy swoich zajęć (pracy dydaktycznej); krytycyzm i chęć doskonalenia w stosunku do swojej pracy; stosunek do uwag pohospitacyjnych (przychylny, niechętny); posiada sylabus zgodny z obowiązującym programem, tematy są sformułowane wyczerpująco i poprawnie, nauczyciel posiada szeroką bazę przygotowania do zajęć (literatura dydaktyczna, merytoryczna, opracowania metodyczne, prezentacje i filmy dydaktyczne), którą wciąż uaktualnia); nauczyciel często (sporadycznie,
wcale) uczestniczy w różnorodnych formach samokształcenia i doskonalenia (jakich?). Załącznik nr 2 Warszawa, dnia...
Plan hospitacji zajęć dydaktycznych w Katedrze.. w roku akademickim 2016/2017 A) Semestr zimowy Lp. Nazwisko i imię osoby hospitowanej Przedmiot Rodzaj zajęć Poziom, rok i rodzaj studiów Data hospitacji Nazwisko i imię osoby dokonującej hospitacji A) Semestr letni Lp. Nazwisko Przedmiot Rodzaj Poziom, rok Nazwisko i i imię osoby zajęć i rodzaj Miesiąc imię osoby hospitowanej studiów hospitacji dokonującej hospitacji... podpis kierownika Katedry