POMIARY AKUSTYCZNE I MONITORING ŚRODOWISKA AKUSTYCZNEGO
WSKAŹNIKI OPISUJĄCE HAŁAS W ŚRODOWISKU
Równoważny poziom dźwięku: L AeqT N 1 = 10log t T i= 1 i 10 0,1 L Ai L AeqT -równoważny poziom dźwięku A w dbodniesiony do czasu T, L Ai -średni poziom dźwięku A w dbw kolejnej próbce sygnału (czasie ti), t i -czas dla którego określono L Ai w minutach lub sekundach, T - czas oceny w minutach lub sekundach. Hałas komunikacyjny T = 16 godzin pory dnia, tj. od 6:00 do 22:00 -> T = 960 min = 57600 sekund T = 8 godzin pory nocy, tj. od 22:00 do 6:00 -> T = 480 min = 28800 sekund Hałas przemysłowy T = 8 kolejnych godzin pory dnia, np. od 7:00 do 15:00 -> T = 480 min = 28800 sekund T = 1 najbardziej niekorzystna godzina pory nocy, tj. pomiędzy 22:00 do 6:00 -> T = 60 min = 3600 sekund
100 90 80 70 60 50 40 30 20 LAeq,1 min [db] 6:01 7:01 8:01 9:01 10:01 11:01 12:01 13:01 14:01 15:01 16:01 17:01 18:01 19:01 20:01 21:01 22:01 23:01 0:01 1:01 2:01 3:01 4:01 5:01 czas, hh:mm LAeqD Hałas drogowy i szynowy LAeqN LAeqD Hałas przemysłowy LAeqN
100 90 80 70 60 50 40 30 20 LAeq,1 min [db] 6:01 7:01 8:01 9:01 10:01 11:01 12:01 13:01 14:01 15:01 16:01 17:01 18:01 19:01 20:01 21:01 22:01 23:01 0:01 1:01 2:01 3:01 4:01 5:01 czas, hh:mm 12 godzin LD 4 godziny LW LN 8 godzin
POMIARY HAŁASU DROGOWEGO, KOLEJOWEGO I TRAMWAJOWEGO
Akt prawny:rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz.U. 2007 nr 192 poz. 1392). Podstawa prawna: art. 176 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku -Prawo Ochrony Środowiska Rozporządzenie określa następujące wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów: -określa częstotliwość prowadzenia pomiarów w zależności od źródeł dźwięku, - określa referencyjne metodyki wykonywania pomiarów, - określa kryteria lokalizacji punktów pomiarowych, - określa sposoby ewidencjonowania wyników prowadzonych pomiarów.
Częstotliwość prowadzenia pomiarów: 1. dla lotnisko częstotliwości startów i lądowań łącznie ponad 50000 rocznie ciągłe pomiary hałasu dla wszystkich lotnisk, 2. dla lotnisko częstotliwości startów i lądowań łącznie ponad 10000 rocznie ciągłe pomiary hałasu dla lotniska na terenie aglomeracji miejskich, 3. Autostrady, drogi ekspresowe, krajowe i wojewódzkie pomiary okresowe co 5 lat w okresie GPR, 4. Autostrady, drogi ekspresowe, krajowe i wojewódzkie nowo oddane do eksploatacji 2 razy w roku kalendarzowym w okresie pierwszych 3 lat od oddania do eksploatacji, 5. Linii kolejowych, pierwszorzędnych i magistralnych pomiary co 5 lat, 6. Linii tramwajowych co 5 lat, 7. Lotnisk nie wymienionych oraz lądowisk w rozumieniu Prawa lotniczego co 5 lat, 8. Portów morskich lub śródlądowych położonych na terenach aglomeracji co 5 lat.
Metody pomiarów hałasu: 1. Metoda pośrednia, pomiarów pojedynczych zdarzeń akustycznych a) pomiary hałasu dla dróg o natężeniu ruchu nieprzekraczającym 300 pojazdów na godzinę b) pomiary hałasu dla linii kolejowych i tramwajowych c) pomiary hałasu od urządzeń i ruchu statków na terenie portu. 2. Metoda bezpośrednich pomiarów hałasu z wykorzystaniem próbkowania stosowana głównie do pomiaru hałasu drogowego dla dróg o natężeniu ruchu przekraczającym 300 pojazdów na godzinę. 3. Metoda bezpośrednich ciągłych pomiarów w ograniczonym czasie stosowana do wielogodzinnych lub wielodniowych obserwacji hałasu w danym punkcie pomiarowym. 4. Metody obliczeniowe oparte o modele rozprzestrzeniania się dźwięku w środowisku
WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZESTAWÓW POMIAROWYCH 1. Muszą zapewnić pomiar równoważnego poziomu dźwięku A metodami bezpośrednimi jak i pośrednimi, a więc przez pomiary ekspozycyjnych poziomów dźwięku, 2. Miernik poziomu dźwięku wraz z mikrofonem i przedwzmacniaczem pomiarowym powinien mieć 1 klasę dokładności, 3. Wzorcowe źródło dźwięku powinno mieć 1 klasę dokładności, 4. Mikrofony winny mieć założone osłony przeciwwietrzne, niezależnie od warunków atmosferycznych, 5. Zestawy pomiarowe jak i wzorcowe źródła dźwięku muszą mieć ważne świadectwa wzorcowania, 6. Mierniki winny mieć zatwierdzenie typu na terenie RP.
WARUNKI METEOROLOGICZNE 1. Prędkość wiatru 0-5 m/s określona na wysokości najwyższego punktu obserwacji, 2. Brak silnej inwersji temperaturowej przy gruncie, 3. Temperatura powyżej -5 st. C. 4. Brak opadów atmosferycznych Przy metodzie pomiarów ciągłych w ograniczonym czasie pomiar warunków Przy metodzie pomiarów ciągłych w ograniczonym czasie pomiar warunków atmosferycznych należy realizować równocześnie z pomiarami akustycznymi stosując metodę ciągłych pomiarów warunków atmosferycznych.
METODA POŚREDNIA POMIARÓW POJEDYNCZYCH ZDARZEŃ AKUSTYCZNYCH
Metoda polega na: 1. terenowych pomiarach ekspozycyjnych poziomów dźwięku LAE, 2. wyznaczeniu równoważnego poziomu dźwięku na podstawie zmierzonych poziomów ekspozycyjnych. Pojedyncze zdarzenia akustyczna łączy się w klasy oraz wyznacza odchylenie standardowe każdej z klas. Dla hałasu drogowego wyróżnia się następujące 4 klasy zdarzeń akustycznych:
Dla hałasu kolejowego wyróżnia się następujące 3 klasy zdarzeń akustycznych, polegające na przejeździe przed punktem pomiarowym: - pociągu pasażerskiego, dalekobieżnego (EuroCity, InterCity), - pociągu pasażerskiego lokalnego, - pociągu towarowego. Dla każdej klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych określa się średnią wartość poziomu ekspozycyjnego wg wzoru:
Oraz określa się odchylenie standardowe w próbce wg wzoru: Liczbę wymaganych próbek pomiaru hałasu określa się na podstawie rozstępu R pomiędzy maksymalnym a minimalnym wynikiem pomiaru
Równoważny poziom dźwięku określa się z zależności:
Przejazd autobusu
METODA BEZPOŚREDNIA POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM PRÓBKOWANIA
Metoda polega na wyznaczeniu równoważnego poziomu hałasu drogowego na podstawie pomiarów w reprezentatywnych okresach badań. Okresy reprezentatywne określa się na podstawie godzinnego rozkładu natężenia i struktury ruchu na badanym odcinku drogi. Należy zatem przeprowadzić całodobowe pomiary natężenia ruchu lub przeanalizować pomiary już wykonane. W celu określenia reprezentatywnych okresów badań należy przeprowadzić grupowanie godzin, podczas których: -natężenie ruchu nie różni się o więcej jak 25% w każdej godzinie, - różnica w udziale pojazdów ciężkich nie przekracza 10%. Jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia badań natężenia ruchu, to czas odniesienia dzieli się na okresy jednogodzinne.
W każdym okresie badań wykonuje się dziesięciominutowepomiary (próbki) hałasu drogowego, przy czym liczbę pomiarów w każdym reprezentatywnym okresie badań uzależnia się od rozstępu R: W przypadku rozstępu 6<R<7 -> mamy pomiary całodobowe ciągłe
Równoważny poziom dźwięku w punkcie pomiarowym oblicza się jako wartość średnią poziomów hałasu otrzymaną w każdym z reprezentatywnych okresów pomiarowych z uwzględnieniem jego długości:
Analiza natężenia ruchu i wyznaczanie okresów reprezentatywnych Pojazdy lekkie 1600 1400 6-7 329 282 611 7-8 512 350 862 8-9 544 386 930 9-10 630 388 1018 1200 1000 800 10-11 564 444 1008 11-12 572 478 1050 12-13 514 473 987 13-14 608 508 1116 600 400 200 14-15 638 535 1173 15-16 822 567 1389 0 16-17 810 543 1353 17-18 762 502 1264 18-19 678 461 1139 19-20 572 458 1030 20-21 465 378 843 Pojazdy ciężkie 21-22 412 368 780 22-23 383 348 731 23-24 246 307 553 600 500 0-1 132 280 412 1-2 140 266 406 400 2-3 154 286 440 3-4 178 302 480 300 4-5 168 288 456 5-6 230 278 508 pomiar altern. 200 100 1 okres 8-10 20-22 2 okres 11-13 10-13 3 okres 15-17 17-18 4 okres 5-7 2-4 0
Pomiary metodą próbkowania
Pomiary metodą próbkowania Nr okresu pomiar. Lp. Czas pomiaru t i w min. Zmierzony poziom dźwięku L Ai w db Średni poziom dźwięku L Aśr w db Rozrzut pomiędzy próbkami w db Czas odniesienia T [godz.] w porze dnia nocy Odpowiadające okresowi godziny rzeczywiste 1 10 52,2 I 2 10 51,9 7 51,5 1,6 5 1 10 00 3 10 50,6 20 00 23 00 4 10 51,4 1 10 52,8 II 2 10 54,4 10 54,2 3,0 5-13 00 3 10 55,8 18 00 20 00 4 10 53,7 1 10 57,7 III 2 10 58,2 3 10 56,1 56,8 2,9 5-13 00 18 00 4 10 55,3 1 10 52,7 IV 2 10 54,1 3 10 53,9 53,7 1,6 1 7 23 00 7 00 4 10 54,3 Równoważny poziom dźwięku w porze dnia L Aeq,D : 54,6 db Równoważny poziom dźwięku w porze nocy L Aeq,N : 53,5 db
METODA BEZPOŚREDNIA CIĄGŁYCH POMIARÓW W OGRANICZONYM CZASIE
Wartości równoważnego poziomu dźwięku dla badanego hałasu wyznacza się w oparciu o wyniki ciągłej obserwacji zmian poziomu w czasie odniesienia Z pełnego okresu ciągłego pomiaru hałasu eliminuje się dane uzyskane w okresach, w których warunki atmosferyczne nie odpowiadają określonym w rozporządzeniu. Dla tych odcinków czasu obserwacji wartości poziomu dźwięku wyznacza się w oparciu o metody obliczeniowe. L t
100 90 80 70 60 50 40 30 20 LAeq,1 min w [db] 4:01 6:01 7:01 8:01 9:01 10:01 11:01 12:01 13:01 14:01 15:01 16:01 17:01 18:01 19:01 20:01 21:01 22:01 23:01 0:01 1:01 2:01 3:01 5:01 czas, hh:mm Wskaźniki dobowe: L Aeq D,16h = 66,7 db L Aeq N,8h = 60,8 db L Aeq,24h = 65,5 db Wskaźniki długookresowe: L D = 67,0 db L W = 65,8 db L N = 60,8 db L DWN = 69,3 db
1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Natężenie i struktura pojazdów w przekroju P1 Liczba pojazdów 6.00-7.00 7.00-8.00 8.00-9.00 9.00-10.00 10.00-11.00 11.00-12.00 12.00-13.00 13.00-14.00 14.00-15.00 15.00-16.00 16.00-17.00 17.00-18.00 18.00-19.00 19.00-20.00 20.00-21.00 21.00-22.00 22.00-23.00 23.00-24.00 0.00-1.00 1.00-2.00 2.00-3.00 3.00-4.00 4.00-5.00 5.00-6.00 Czas Liczba pojazdów lekkich Liczba pojazdów ciężkich
Winny być realizowane w oparciu o model rozprzestrzeniania się dźwięku w środowisku zawarty w normie PN ISO 9613-2 Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej.
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO 1. Metoda pośrednia pomiarów pojedynczych zdarzeń akustycznych - Metoda dokładna i mniej podatna na zakłócający wpływ hałasu miejskiego (tło akustyczne), - Możliwość wykorzystania wyników pomiarów w modelowaniu źródeł dźwięku za pomocą wyznaczenia jednostkowego poziomu mocy akustycznej źródła liniowego, - Konieczność przeprowadzenia całodobowych pomiarów natężenia ruchu ( w przypadku hałasu kolejowego). 2. Metoda bezpośrednia pomiarów ciągłych w ograniczonym czasie - Tylko w przypadku, gdy nie ma zakłócających oddziaływań akustycznych, niskie tło akustyczne i duża częstotliwość kursowania pociągów.
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO Lp. Godzina L AE Leq Lmin Lmax t [sek] v [km/h] POCIĄGI OSOBOWE (O) 1 10:07 83,8 68,4 47,1 81,9 35 41 2 12:37 83,4 65,1 43,6 78 42 57 3 13:07 86,9 68,9 44,9 79 45 66 4 13:37 83,2 66,1 44,8 78,4 44 54 5 14:04 90,9 73,7 49,2 87,2 35 73 6 14:37 84,4 67,6 41,2 80 42 60 7 14:59 86,3 69,8 44,9 78,2 40 64 8 16:39 91,5 75,3 43,1 87,8 38 77 9 17:37 90,4 73,6 43,2 86,3 42 73 10 18:57 91,8 74,6 40,7 87,5 40 73 wartość średnia 88,5 71,7 - - 40,3 63,8 odchylenie S 3,80 POCIĄGI POSPIESZNE (P) 1 09:10 94,8 80,3 52,7 89,1 48 77 2 13:53 97,8 79 45,8 93,5 65 76 3 15:09 93,5 76,6 43,9 88,8 49 78 4 15:48 96,3 79,4 48 89,2 49 76 5 17:16 93,3 76,2 45,5 89,4 51 81 6 17:30 94,5 77 71,6 90,1 56 78 7 17:52 97,6 80,4 42,7 98,1 52 77 8 11:15 93,9 76,3 45,6 88,4 58 65 9 11:50 94,6 76,6 44,3 88,9 63 79 10 19:20 96,3 78,5 40,9 89,9 60 81 wartość średnia 95,5 78,3 - - 55,1 76,8 odchylenie S 1,66
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO pospieszny lokalny towarowy
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO OBLICZENIE ŚREDNICH POZIOMÓW MOCY AKUSTYCZNYCH DLA KLAS ZDARZEŃ klasa pociągów L AE śr V śr r L WA śr pociągi osobowe (O) 88,5 17,7 25 121,0 pociągi pospieszne (P) 95,5 21,3 25 128,8 pociągi towarowe (T) 96,2 13,0 25 127,3 L AE śr - V śr - r - L WA śr - średni ekspozycyjny poziom dźwięku A w db dla danej klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych średnia prędkość jazdy pociągów w m/s dla danej klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych odległość pomiarowa w m średni poziom mocy akustycznej w db związany z przejazdami pociągów należącymi do danej klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych v to r LAW = LAE + 10 log + 6, So db L AE ekspozycyjny poziom dźwięku wyznaczany w oparciu o metodyki referencyjne, v prędkość ruchu w m/s, t o czas odniesienia równy 1 sek., S o powierzchnia odniesienia równa 1m 2,
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO OBLICZENIE WYPADKOWEGO POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ DLA LINII KOLEJOWEJ klasa pociągów L WA śr n D n W n N n DB t śr L WAeqD L WAeqW L WAeqN L WAeqDB pociągi osobowe (O) pociągi pospieszne (P) pociągi towarowe (T) 121,0 43 11 5 59 40,3 128,8 18 11 8 37 55,1 127,3 3 0 0 3 89,2 114,1 115,5 111,0 113,6 L WA śr - średni poziom mocy akustycznej w db związany z przejazdami pociągów należącymi do danej klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych n D, W, N, DB - natężenie ruchu w porze dnia, wieczoru, nocy, doby t śr - L WA eq D,W,N,DB - akustyczny czas trwania zjawiska (średni) w sek. wypadkowy (równoważny) poziom mocy akustycznej w db dla linii kolejowej w porze dnia, wieczoru, nocy, doby. k 1 0,1 L 0,1 L WAi WAtla LWAeq = 10log ni ti 10 + ttla 10, T i= 1 db
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO k 1 0,1 L 0,1 L WAi WA tla LWAeq = 10 log ni ti 10 + ttla 10, T i= 1 db gdzie: L WAi średni poziom mocy akustycznej związany z przejazdami pociągów lub manewrami danego typu w db, n i liczba pociągów (manewrów) danego typu na torze (czyt. natężenie ruchu w danej klasie), t i akustyczny czas trwania pojedynczego przejazdu (manewru) w sekundach, k liczba typów pociągów (lub manewrów) na danej linii kolejowej, L WAtla średni poziom mocy akustycznej tła. W przypadku linii kolejowych tło akustyczne L WAtla = 0, t tła czas występowania tła akustycznego, rozumiany jako dopełnienie czasu wynikającego z mnożenia wartości n i t i do czasu oceny T. Ponieważ wartość mocy akustycznej tła przyjmuje się równą 0, zatem cały czynnik równania związany z tłem akustycznym można pominąć, uznając go jako mało znaczący nie mający istotnego wpływu na końcowy wynik obliczeń, T łączny czas oceny hałasu kolejowego w sekundach: -dla pory dziennej T D = 43200 sekund, -dla pory wieczoru T W = 14400 sekund, -dla pory nocy T N = 28800 sekund.
POMIARY HAŁASU SZYNOWEGO OBLICZENIE JEDNOSTKOWEGO POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ LINII KOLEJOWEJ W db/m klasa pociągów L WAeqD L WAeqW L WAeqN L WAeqDB l L WAeqD L WAeqW L WAeqN L WAeqDB cała linia kolejowa (wszystkie zdarzenia) 114,1 115,5 111,0 113,6 400 88,1 89,5 84,9 87,6 L WA eq D,W,N,DB - l - wypadkowy (równoważny) poziom mocy akustycznej w db dla linii kolejowej w porze dnia, wieczoru, nocy, doby. długość istotnego akustycznie odcinka linii kolejowej wyrażonej w metrach. L WA eq D,W,N,DB - poziom jednostkowej wypadkowej (równoważnej) mocy akustycznej w db/m dla danej linii kolejowej w porze dnia, wieczoru, nocy, doby. gdzie: L I WAeq L WAeq l l o L I WAeq = L WAeq l 10 log, [ db / m] l o poziom jednostkowej wypadkowej (równoważnej) mocy akustycznej związany z przejazdami pociągów lub manewrami danego typu w db/m, poziom wypadkowej (równoważnej) mocy akustycznej związany z przejazdami pociągów lub manewrami danego typu w db, długość istotnego akustycznie odcinka linii kolejowej wyrażona w metrach, długość odniesienia równa 1 metr.
POMIARY HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO
Akt prawny:rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz.U. 2008 nr 206 poz. 1291) Podstawa prawna: art. 148 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku -Prawo Ochrony Środowiska Rozporządzenie określa wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów Rozporządzenie określa wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji: -określa przypadki, w których wymagany jest ciągły pomiar emisji z instalacji, -przypadki w których są wymagane okresowe pomiary emisji oraz określa ich częstotliwość, - określa referencyjne metody wykonywania pomiarów, - określa sposób ewidencjonowania przeprowadzonych pomiarów.
Metody pomiarów hałasu przemysłowego: 1. Metoda pomiarowa a) pomiarów ciągłych w czasie odniesienia T b) pomiarów elementarnych próbek hałasu w czasie odniesienia (metoda próbkowania) 2. Metoda obliczeniowa
WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZESTAWÓW POMIAROWYCH 1. Muszą zapewnić pomiar równoważnego poziomu dźwięku A metodami bezpośrednimi jak i pośrednimi, a więc przez pomiary ekspozycyjnych poziomów dźwięku, 2. Miernik poziomu dźwięku wraz z mikrofonem i przedwzmacniaczem pomiarowym powinien mieć 1 klasę dokładności, 3. Wzorcowe źródło dźwięku powinno mieć 1 klasę dokładności, 4. Mikrofony winny mieć założone osłony przeciwwietrzne, niezależnie od warunków atmosferycznych, 5. Zestawy pomiarowe jak i wzorcowe źródła dźwięku muszą mieć ważne świadectwa wzorcowania nie starsze niż 24 miesiące, 6. Przyrządy powinny zapewnić: 1. Rejestrowanie w pamięci miernika sygnału z krokiem 1 s, 2. Przenoszenie danych z miernika do komputera 3. Rejestrowanie i drukowanie niezbędnych parametrów pracy miernika 4. Analizę statystyczną rejestrowanego sygnału.
WARUNKI METEOROLOGICZNE 1. Średnia prędkość wiatru do 5 m/s 2. Temperatura od -10 do +50 st. C. 3. Wilgotność 25% - 90% 4. Ciśnienie atmosferyczne od 900 hpa do 1100 hpa 5. Warunki zgodne z dopuszczalnymi przez producenta sprzętu 6. W przypadku konieczności wykonania pomiarów w innych warunkach należy 6. W przypadku konieczności wykonania pomiarów w innych warunkach należy uzasadnić w sprawozdaniu powód odstępstwa.
Metodę pomiarów ciągłych stosuje się w przypadku braku możliwości: 1. Dokonania pomiaru poziomu emisji hałasu do środowiska pochodzącego od każdego ze źródeł (lub grup źródeł) oddzielnie, 2. Określenia charakterystycznych okresów działania źródeł, w których poziom emisji dźwięku jest ustabilizowany. A. W czasie pomiarów eliminuje się zakłócenia, np. przez chwilowe A. W czasie pomiarów eliminuje się zakłócenia, np. przez chwilowe zatrzymywani rejestracji lub eliminuje się je po zakończeniu pomiarów w wyniku cyfrowej obróbki sygnału.
a) sygnał przed obróbką cyfrową przejazdy samochodów po ulicy Łośnickiej początek pracy pieca elektrycznego db 80 70 60 50 40 BUFFER CONTENTS Profile #1 - RMS (A) [aggreg.degree=50] 30 3 455 910 1365 1820 s Cursor: t[730]=1825.0s (02:02'33.0) Lev=54.5dB LEQ=55.6dB b) sygnał po usunięciu zakłóceń db 65 BUFFER CONTENTS Profile #1 - RMS (A) [aggreg.degree=50] 60 55 50 45 40 35 30 3 415 830 1245 Cursor: t[668]=1823.8s (02:02'31.8) Lev=52.9dB LEQ=51.4dB 1660 s
B. Wykonuje się pomiar tła akustycznego, w czasie gdy źródła nie pracują lub na podstawie analizy statystycznej sygnału. C. Poziom hałasu emitowany do środowiska przez źródło hałasu oblicza się ze wzoru: D. Przerwy z powodu niekorzystnych warunków uzupełnia się metodą próbkowania lub metodą obliczeniową.
Metodę elementarnych próbek hałasu w czasie odniesienia (metodę próbkowania) stosuje się w przypadku gdy źródło hałasu emituje do środowiska hałas możliwy do zidentyfikowania w przedziałach czasu tp o ustalonym poziomie LAk w tym przedziale.
Czas pomiaru to w każdej próbce w czasie działania źródła tp winien wynosić: to= 60 sekund -przy pomiarach hałasu ustalonego, to= 10 sekund -jeżeli występują częste zakłócenia np. przejazdy samochodów. to= równe długości okresu trwania zjawiska w przypadku okresowego działania źródła, to>= 5 min. -dla hałasu o zmiennym poziomie w czasie. Liczbę elementarnych próbek hałasu ustala się na bieżąco w zależności od rozrzutu R
Średni poziom hałasu LAśrw poszczególnych przedziałach czasu tpokreśla się wg wzoru: Następnie przeprowadza się pomiary tła akustycznego: -w tym samym punkcie po wyłączeniu źródła, -w innym miejscu, ale porównywalnym z miejscem pomiaru oraz wyznacza się poziom emisji hałasu LAek w środowisku
Równoważny poziom dźwięku A wyznacza się wg wzoru:
Obliczeniowe metody oceny hałasu emitowanego do środowiska Oparte są na modelu rozprzestrzeniania się hałasu zawartym w normie PN-ISO 9613-2 Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczenia. Podstawowe dane do wykonania modelu: 1. Lokalizacja źródeł hałasu na terenie zakładu, 2. Poziom mocy akustycznej źródeł w pasmach oktawowych, 3. Model 3D zakładu pracy (budynki, ekrany, skarpy, nasypy, topografia terenu)
Lokalizacja źródeł hałasu na terenie zakładu.
Pomiary emisji akustycznej źródeł i obliczenia poziomu mocy akustycznej
Pomiary emisji akustycznej źródeł i obliczenia poziomu mocy akustycznej
Model 3D zakładu
Mapa emisji akustycznej zakładu
Mapa emisji akustycznej zakładu pora dzienna
Mapa emisji akustycznej zakładu pora nocna
Mapa hałasu przemysłowego wykonana za pomocą metod obliczeniowych - na podstawie szczegółowej identyfikacji źródeł hałasu
ZASADY LOKALIZACJI PUNKTÓW POMIAROWYCH
PUNKTY POMIAROWE DZIELI SIĘ NA: 1. REFERENCYJNE Służą do oceny i monitorowania zmienności parametrów akustycznych źródła hałasu. Wyniki pomiarów w tych punktach służą do: - oceny emisji akustycznej źródła hałasu, - porównania trendów zmian emisji akustycznej źródła, - interpretacji wyników uzyskanych w punktach pozostałych. 2. POZOSTAŁE Służą do oceny warunków akustycznych na konkretnym obszarze, podlegającym ochronie akustycznej. Które punkty? Jakie punkty wybrać przy tworzeniu map akustycznych.
KRYTERIA LOKALIZACJI PUNKTÓW REFERENCYJNYCH 1. Lokalizuje się na wysokości 4 m ±0,1 m. 2. Jeżeli w miejscu lokalizacji znajdują się przeszkody (mur, płot, budynek) to punkt umieszcza się 0,5 m powyżej przeszkody. 3. Dla dróg poza miastem punkt referencyjny ustala się w odległości 10 m od skrajnego pasa ruchu, dla linii kolejowych do 25 m. Pomiar w punkcie referencyjnym musi charakteryzować emisję hałasu z Pomiar w punkcie referencyjnym musi charakteryzować emisję hałasu z danego jednorodnego pod względem akustycznym odcinka drogi lub linii kolejowej.
KRYTERIA LOKALIZACJI PUNKTÓW DODATKOWYCH 1. Na terenach chronionych nie przeznaczonych pod zabudowę punkt lokalizuje się na wysokości 1,5 m npt. 2. Jeżeli pomiary prowadzone są na terenie zabudowanym to w celu zminimalizowania wpływu odbić punkty powinny być sytuowane w odległości co najmniej 3,5 m od najbliższej płaszczyzny odbijającej (poza podłożem). 3. Jeżeli pomiary hałasu wykonuje się przed chronioną akustycznie zabudową mieszkalną to punkt lokalizuje się w odległości od 1 do 2 m od ściany zewnętrznej oraz na wysokości 1,5 m nad poziomem podłogi kondygnacji o najwyższym poziomie hałasu. 4. W przypadku terenu przeznaczonego pod zabudowę punkt pomiarowy lokalizuje się na wysokości 4 m npt. dla zabudowy jednorodzinnej oraz 10 m npt. dla zabudowy wielorodzinnej.
STWIERDZENIE NADRZĘDNE W ROZPORZĄDZENIU Jeżeli punkt ma być wykorzystany przy tworzeniu mapy akustycznej to powinien być zlokalizowany na wysokości 4 m W przypadku mapy akustycznej powinniśmy jeszcze wyróżnić tzw. punkty kalibracyjne, których lokalizacja zależy od sposobu prowadzenia kalibracji poszczególnych map emisyjnych
LICZBA PUNKTÓW POMIAROWYCH I KALIBRACYJNYCH
Podstawowe problemy: 1. Ile punktów pomiarowych wybrać na terenie miasta? 2. Gdzie lokalizować punkty pomiarowe? 3. Czy wszystkie punkty będą nadawać się do kalibracji mapy? 4. Jak lokalizować punkty kalibracyjne i ile ich przyjąć?
Lokalizacja punktów kalibracyjnych Cel: sprawdzenie poprawności obliczeń, kalibracja modelu. Czas pomiaru:- pomiary całodobowe (hałas drogowy) - pomiary poziomów ekspozycyjnych (hałas szynowy) Podstawowe zasady lokalizacji punktów kalibracyjnych: 1. Wynik pomiaru w punkcie kontrolnym powinien reprezentować hałas emitowany przez jednorodne źródło hałasu. W miarę możliwości należy eliminować wszelkie zakłócenia. 2. Ruch w obrębie punktu kalibracyjnego winien odbywać się płynnie, z prędkością zbliżoną do prędkości wynikającej z przepisów ruchu drogowego. 3. Punkt powinien być umieszczony na kierunku, w którym fala akustyczna rozchodzi się w sposób niezakłócony przez przeszkody na drodze źródło punkt odbioru. 4. Wysokość punktu 4 m npt.
Pomiary akustyczne nietypowy wynik Z obliczeń Z pomiarów LD= 68,3 db LN= 69,4 db Błąd LN: 8,3 db
Przyczyny rozbieżności wyników - KORKI KORKI To podstawowy problem, powodujący znaczne rozbieżności pomiędzy wynikami pomiarów a wynikami obliczeń zwłaszcza, gdy modeluję się ruch na drodze z prędkością np. 80 km/h, a w rzeczywistości mamy na drodze korek.
Jak prowadzić kalibrację? Jak kalibrować model akustyczny? Jak to robią typowe programy komputerowe? Kalibrować winno się poszczególne modele: np. drogowy, kolejowy, itd. W przypadku, gdy wynik pomiaru hałasu pochodzi od kilku typów źródeł np. droga i linia tramwajowa to kalibracja na bazie takiego punktu nie jest możliwa. Pomiar taki może oczywiście służyć ocenie zgodności modelu, jednak nie daje wiedzy nt. tego, które źródło należy poddać procesowi kalibracji.
Kalibracja Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas przemysłowy
Mapa hałasu wypadkowego
PRZYKŁAD NARZĘDZIA WSPOMAGAJĄCEGO
Moduł PA - Pomiary akustyczne Wybierz interesującą tematykę szkolenia: 1. Fizyczne podstawy pomiarów akustycznych 2. Wielkości i wskaźniki opisujące hałas w środowisku 3. Metody pomiarów hałasu drogowego 4. Metody pomiarów hałasu szynowego (kolejowego i tramwajowego) 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Kryteria wyboru lokalizacji i liczby punktów pomiarowych 7. Pomiary natężenia ruchu samochodowego 8. Pomiary natężenia ruchu kolejowego i tramwajowego 9. Pomiary warunków meteorologicznych 10. Przykłady protokołów pomiarowych
Moduł PA - Pomiary akustyczne Wybierz interesującą tematykę szkolenia: 1. Fizyczne podstawy pomiarów akustycznych 2. Wielkości i wskaźniki opisujące hałas w środowisku 3. Metody pomiarów hałasu drogowego 4. Metody pomiarów hałasu szynowego (kolejowego i tramwajowego) 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Kryteria wyboru lokalizacji i liczby punktów pomiarowych 7. Pomiary natężenia ruchu samochodowego 8. Pomiary natężenia ruchu kolejowego i tramwajowego 9. Pomiary warunków meteorologicznych 10. Przykłady protokołów pomiarowych
Moduł PA Metody pomiaru hałasu drogowego Wybierz interesującą Cię metodę pomiarową: 1. Metoda pośrednia, pomiarów pojedynczych zdarzeń akustycznych 2. Metoda bezpośrednia pomiarów hałasu z wykorzystaniem próbkowania 3. Metoda bezpośrednia ciągłych pomiarów w ograniczonym czasie 4. Metoda obliczeniowa Masz wątpliwości, którą metodę wybrać Akty prawne POWRÓT
Moduł PA Metody pomiaru hałasu drogowego Wybierz interesującą Cię metodę pomiarową: 1. Metoda pośrednia, pomiarów pojedynczych zdarzeń akustycznych 2. Metoda bezpośrednia pomiarów hałasu z wykorzystaniem próbkowania 3. Metoda bezpośrednia ciągłych pomiarów w ograniczonym czasie 4. Metoda obliczeniowa Masz wątpliwości, którą metodę wybrać Akty prawne POWRÓT
Moduł PA Metody pomiaru hałasu drogowego bezpośrednia, z wykorzystaniem próbkowania OPIS METODY Metoda pomiarów bezpośrednich z wykorzystaniem próbkowania polega na wyznaczeniu równoważnego poziomu hałasu drogowego na podstawie pomiarów w reprezentatywnych okresach badań. Okresy reprezentatywne określa się na podstawie godzinnego rozkładu natężenia i struktury ruchu na badanym odcinku drogi. Należy zatem przeprowadzić całodobowe pomiary natężenia ruchu lub przeanalizować pomiary już wykonane. W celu określenia reprezentatywnych okresów badań należy przeprowadzić grupowanie godzin, podczas których: -natężenie ruchu nie różni się o więcej jak 25% w każdej godzinie, - różnica w udziale pojazdów ciężkich nie przekracza 10%. Jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia badań natężenia ruchu, to czas odniesienia dzieli się na okresy jednogodzinne. W każdym okresie badań wykonuje się dziesięciominutowepomiary (próbki) hałasu drogowego, przy czym liczbę pomiarów w każdym reprezentatywnym okresie badań uzależnia się od rozstępu R: Odchylenie standardowe określa się na podstawie uzyskanych wyników pomiarów zgodnie ze wzorem: Wyznaczanie okresów reprezentatywnych Lokalizacja punktów pomiarowych POWRÓT DALEJ
Moduł PA Metody pomiaru hałasu drogowego bezpośrednia, z wykorzystaniem próbkowania OPIS METODY Równoważny poziom dźwięku w punkcie pomiarowym oblicza się jako wartość średnią poziomów hałasu otrzymaną w każdym z reprezentatywnych okresów pomiarowych z uwzględnieniem jego długości: Wyznaczanie okresów reprezentatywnych Lokalizacja punktów pomiarowych POWRÓT DALEJ
Moduł PA Lokalizacja punktów pomiarowych hałas drogowy i szynowy ZASADY LOKALIZACJI PUNKTÓW REFERENCYJNYCH 1. 2. 3. Lokalizuje się na wysokości 4 m ± 0,1 m. Jeżeli w miejscu lokalizacji znajdują się przeszkody (mur, płot, budynek) to punkt umieszcza się 0,5 m powyżej przeszkody. Dla dróg poza miastem punkt referencyjny ustala się w odległości 10 m od skrajnego pasa ruchu, dla linii kolejowych do 25 m. Pomiar w punkcie referencyjnym musi charakteryzować emisję hałasu z danego jednorodnego pod względem akustycznym odcinka drogi lub linii kolejowej. Punkt kalibracyjny Punkt referencyjny Punkt dodatkowy POWRÓT MENU
Moduł PA - Pomiary akustyczne Wybierz interesującą tematykę szkolenia: 1. Fizyczne podstawy pomiarów akustycznych 2. Wielkości i wskaźniki opisujące hałas w środowisku 3. Metody pomiarów hałasu drogowego 4. Metody pomiarów hałasu szynowego (kolejowego i tramwajowego) 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Kryteria wyboru lokalizacji i liczby punktów pomiarowych 7. Pomiary natężenia ruchu samochodowego 8. Pomiary natężenia ruchu kolejowego i tramwajowego 9. Pomiary warunków meteorologicznych 10. Przykłady protokołów pomiarowych
Moduł PA - Pomiary akustyczne Wybierz interesującą tematykę szkolenia: 1. Fizyczne podstawy pomiarów akustycznych 2. Wielkości i wskaźniki opisujące hałas w środowisku 3. Metody pomiarów hałasu drogowego 4. Metody pomiarów hałasu szynowego (kolejowego i tramwajowego) 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Kryteria wyboru lokalizacji i liczby punktów pomiarowych 7. Pomiary natężenia ruchu samochodowego 8. Pomiary natężenia ruchu kolejowego i tramwajowego 9. Pomiary warunków meteorologicznych 10. Przykłady protokołów pomiarowych
Moduł PA Przykłady protokołów pomiarowych Wybierz rodzaj źródła hałasu w protokole pomiarowym: 1. Hałas drogowy 2. Hałas kolejowy 3. Hałas tramwajowy 4. Hałas lotniczy 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Pomiary kalibracyjne
Moduł PA - Przykłady protokołów pomiarowych Wybierz rodzaj źródła hałasu w protokole pomiarowym: 1. Hałas drogowy 2. Hałas kolejowy 3. Hałas tramwajowy 4. Hałas lotniczy 5. Metody pomiarów hałasu przemysłowego 6. Pomiary kalibracyjne
Moduł PA - Przykłady protokołów pomiarowych hałas drogowy Przykładowy protokół pomiarowy dla hałasu w drogowego Zawartość protokołu Akty prawne POWRÓT
Dziękuję za uwagę