WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI Przewidywane osiągnięcia uczniów W zakresie wiedzy o sztuce uczeń: KLASA III GIMNAZJUM Malarstwo potrafi scharakteryzować malarstwo pod względem środków wyrazu formalnego (plama, barwa), zna techniki (akwarela, gwasz, tempera, malarstwo olejne, akryl, witraż, mozaika) i podłoża malarskie (ściana, płótno, deska, papier), wiedzę stosuje w indywidualnych rozwiązaniach plastycznych. Rzeźba potrafi wymienić i wykorzystać w samodzielnej pracy środki formalne stosowane do tworzenia dzieł tej dziedziny (bryła, faktura), zna techniki i materiały używane do ich tworzenia (glina, kamień, drewno, brąz, tworzywa sztuczne) oraz funkcje rzeźby (rzeźba jako element dekoracji architektonicznej, pomnik, rzeźba jako niezależny język ekspresji artystycznej twórcy). Grafika warsztatowa i użytkowa zna środki wyrazu stosowane w grafice warsztatowej (kreska, walor, kontrast czerni i bieli itd.), potrafi scharakteryzować grafikę pod kątem technik i metod otrzymywania odbitki (druk wypukły, wklęsły, płaski, grafika komputerowa, matryca, odbitka); zna formy wypowiedzi wizualnej grafiki użytkowej: plakat, znak graficzny, różnorodne formy reklamy i promocji produktów konsumpcyjnych. Sztuka użytkowa potrafi wymienić czynniki wpływające na zmiany, jakie zachodzą w projektowaniu przedmiotów codziennego użytku; potrafi rozpoznać dzieło rzemiosła artystycznego i współczesnego designu; zna zasady nowoczesnego wzornictwa przemysłowego: harmonia tworzywa, formy i funkcji; projektuje formy użytkowe. Architektura potrafi scharakteryzować architekturę jako dziedzinę sztuki; zna funkcje architektury oraz tradycyjne i nowoczesne materiały tworzenia dzieł architektury. Teatr i film dostrzega, że dzieło teatralne lub filmowe zawiera w sobie różnorodne formy ekspresji artystycznej (ekspresja ciała, słowa, muzyka, obraz, ruch) i jest syntezą grupowego wysiłku twórczego reżysera, aktorów, scenografów, kostiumologów, fotografików, operatorów kamer itd. Moda potrafi scharakteryzować modę jako sztukę projektowania ubioru, ale także trendy we wzornictwie przemysłowym, muzyce, kreacji osobowości medialnych itd. Muzea i galerie odwiedza muzea i galerie, wie, gdzie znajdują się najważniejsze muzea jego miasta lub regionu, rozumie ich funkcje, zna najważniejsze muzea świata. 1
Dzieje sztuki potrafi scharakteryzować główne style epok pod względem czasu ich występowania oraz ogólnego kontekstu historycznego i społecznego; zna najważniejsze style i osiągnięcia sztuki starożytnej i nowożytnej, potrafi wymienić, rozpoznać i opisać najbardziej reprezentatywne dzieła, zna nazwiska ich twórców; potrafi wymienić główne kierunki sztuki XX wieku, reprezentujące je dzieła oraz ich twórców; analizuje dzieło sztuki pod względem przynależności do epoki, stylu, kierunku, a także pod względem formy, tematu i treści; dostrzega powiązania pomiędzy elementami stylowymi następujących po sobie epok i odnajduje inspiracje nimi we współczesnej kulturze wizualnej; znajduje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury; rozpoznaje zależności między różnymi rodzajami dzieł kultury plastycznymi, muzycznymi, literackimi. Sztuka ludowa rozpoznaje motywy sztuki ludowej swojego regionu; zna najważniejsze regiony folklorystyczne Polski. W zakresie aktywności twórczej uczeń: rozróżnia rodzaje rysunku: konturowy, światłocieniowy, walorowy; świadomie stosuje kreskę w działaniu plastycznym jako formalny środek wypowiedzi służący określonemu celowi; zna rodzaje plam barwnych w malarstwie; potrafi wykonać pracę plastyczną z zastosowaniem określonych zasad formalnych dotyczących barwy praca malarska monochromatyczna, kontrastowa, w barwach podstawowych, pochodnych, ciepłych, zimnych, lokalnych, abstrakcyjnych; świadomie używa barwy jako nośnika możliwości ekspresyjnych w celu ukazania indywidualnie postrzeganej rzeczywistości, abstrakcyjnych układów kompozycyjnych, swojego stosunku do problemów osobistych i społecznych; tworzy kompozycje trójwymiarowe, wykorzystując właściwości strukturalne i fakturalne rzeźby, wykonuje kompozycje stabilne i mobilne z różnorodnych materiałów i w różnorodnym kontekście przestrzennym otoczenia; potrafi rozróżnić czy dane graffiti jest aktem wandalizmu czy uzasadnioną na danej przestrzeni/ płaszczyźnie próbą wyrażenia siebie, zaznaczenia swojej obecności w rzeczywistości społecznej; potrafi odróżnić, ocenić, wartościować elementy konsumpcyjnego szumu wizualnego od artystycznie wartościowych form informacji wizualnej; wie, czym jest grafika artystyczna, zna tradycyjny warsztat grafika oraz możliwości tworzenia prac graficznych w aktualnych programach komputerowych, wykonuje proste aplikacje projekty kompozycyjne w dostępnym programie graficznym; wie, że grafika to dzieło sztuki w wielu egzemplarzach; wykonuje fotomontaże, kolaże z celowo zastosowanymi elementami współczesnej komunikacji wizualnej projekt reklamy, plakatu społecznego wyraża w nim swoje odczucia, obserwacje, stosunek do rzeczywistości; potrafi zaprojektować liternictwo ; dokumentuje znajomość środków wypowiedzi plastycznej poprzez tworzenie książki artystycznej, w której wyraża siebie i swój stosunek do rzeczywistości. 2
Ocena osiągnięć ucznia Oceniając działania ucznia na lekcjach plastyki, należy uwzględnić: proces twórczy, którego świadkiem jest nauczyciel zaangażowanie ucznia, stopień przekraczania samego siebie, barier twórczych, poznawczych i komunikacyjnych; ustalanie kryteriów oceny związanych z konkretnym działaniem plastycznym; przed przystąpieniem do wykonywania pracy uczeń powinien dokładnie orientować się nie tylko w jej temacie, ale także w tym, na co będzie zwracał uwagę nauczyciel w trakcie jej oceny. Różnorodne formy oceniania stanowią dla ucznia informację zwrotną na temat jego pracy, dają mu możliwość poznania swoich mocnych stron, oraz tego, co wymaga ćwiczeń i utrwalenia. Ocenianie przyjmuje formę: w zakresie wiedzy o sztuce: wypowiedzi ustnych; wypowiedzi pisemnych: opis, analiza dzieła sztuki, interpretacja dzieła sztuki w formie opowiadania, kartkówka, sprawdzian (odpowiadanie na pytania opisowe, test wyboru, luk, tabela), referat, quiz, mapa myśli, praca projektowa. w zakresie aktywności twórczej: ćwiczenia rysunkowe, malarskie, rzeźbiarskie; prace plastyczne: ilustracje, szkice i rysunki, rzeźby i reliefy, kompozycje graficzne, formowanie kształtu i przestrzeni; inscenizacje (np. żywe obrazy) i prezentacje; aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły. Ogólne kryteria oceny stopień przyswojenia wiadomości na określony temat; aktywność i zaangażowanie w samodzielne rozwiązywanie problemów, wykonywanie ćwiczeń i poleceń; porządkowanie własnej wiedzy, kojarzenie faktów, dostrzeganie analogii; wykonywanie obligatoryjnych ćwiczeń i poleceń; stopień zainteresowania sztuką udział w dyskusjach, wyrażanie poglądów, formułowanie własnych wniosków dotyczących określonych zagadnień, aktywne uczestnictwo w lekcjach; zaangażowanie w pracę twórczą: przygotowanie odpowiednich materiałów i narzędzi, aktywność, koncentracja na zadaniu; stopień przekraczania indywidualnych barier rozwojowych: twórczych, poznawczych, komunikacyjnych, organizacyjnych; zainteresowanie pracą twórczą, poszukiwanie własnych rozwiązań; zgodność efektu końcowego z założeniami i tematem pracy; estetyka i staranność wykonanej pracy plastycznej; oryginalne rozwiązywanie problemów plastycznych; stopień poczucia odpowiedzialności za własne i grupowe działanie; celowe wykorzystywanie wiedzy o środkach formalnych do ekspresji własnej; indywidualne zainteresowanie działalnością plastyczną, współtworzenie życia kulturalnego klasy i szkoły. 3
Szczegółowe kryteria oceny Ocena celująca wykazuje się pełnym przyswojeniem wiadomości objętych programem, a także posiada wiedzę wykraczającą poza jego ramy; jest zainteresowany sztuką w wysokim stopniu zawsze bierze udział w dyskusjach, wyraża poglądy, formułuje własne wnioski dotyczące określonych zagadnień; jest w sposób zauważalny zainteresowany działalnością plastyczną uczestniczy w szkolnych lub pozaszkolnych zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach, aktywnie współtworzy życie kulturalne klasy i szkoły; prace i ćwiczenia wykonuje estetycznie i starannie, jego rozwiązania plastyczne cechuje oryginalność; celowo wykorzystuje wiedzę o środkach formalnych do ekspresji własnej; wykazuje się dużym poczuciem odpowiedzialności za działania własne i grupowe. Ocena bardzo dobra wykazuje się pełnym przyswojeniem wiadomości objętych programem; aktywnie i z zaangażowaniem rozwiązuje problemy plastyczne, wykonuje ćwiczenia i polecenia; zawsze bierze udział w dyskusjach, wyraża poglądy i formułuje wnioski; potrafi porządkować własną wiedzę kojarzy fakty i dostrzega analogie; estetycznie i starannie wykonuje prace, poszukuje oryginalnych rozwiązań plastycznych; efekt końcowy jego pracy twórczej zawsze jest zgodny z jej założeniami i tematem; bierze udział w życiu kulturalnym klasy i szkoły; wykazuje się poczuciem odpowiedzialności za działania własne i grupowe. Ocena dobra zawsze jest przygotowany do lekcji: posiada wymagane materiały plastyczne, podręcznik, zeszyt; posiada wiedzę z zakresu objętego programem nauczania jego luki w wiadomościach mają charakter szczegółowy; bierze udział w dyskusjach, najczęściej formułuje poprawne wnioski, kojarzy fakty i dostrzega analogie; wykazuje się zaangażowaniem w działalność twórczą, systematycznie i starannie wykonuje prace i ćwiczenia plastyczne; efekt końcowy jego pracy twórczej nie zawsze jest zgodny z założeniami i tematem; jest umiarkowanie zainteresowany życiem kulturalnym klasy i szkoły. Ocena dostateczna najczęściej jest przygotowany do lekcji: posiada wymagane materiały plastyczne, podręcznik, zeszyt; posiada niepełną wiedzę z zakresu objętego programem nauczania z szansą jej uzupełnienia; rzadko bierze udział w dyskusjach, ma problemy z formułowaniem poprawnych wniosków, kojarzeniem faktów i dostrzeganiem analogii; 4
poprawnie wykonuje ćwiczenia obligatoryjne, ale nie wykazuje się systematycznością i zaangażowaniem; nie zawsze dba o estetykę i staranność pracy plastycznej; nie wykazuje szczególnego zainteresowania działalnością plastyczną, nie współtworzy życia kulturalnego klasy i szkoły. Ocena dopuszczająca zdarza się, że jest nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia; często nie posiada wymaganych materiałów plastycznych, podręcznika, zeszytu; wykazuje minimalne zaangażowanie w działania plastyczne na lekcji; posiada fragmentaryczną wiedzę z zakresu wiadomości objętych programem; ćwiczenia oraz prace plastyczne wykonuje rzadko, niestarannie i niezgodnie z tematem; nie wykazuje woli poprawy oceny. Ocena niedostateczna jest często nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia; najczęściej nie posiada wymaganych materiałów plastycznych, podręcznika, zeszytu; nie wykazuje minimalnego zaangażowania w działania plastyczne na lekcji; nie posiada wiadomości objętych programem i uzyskuje oceny niedostateczne; z pisemnych form sprawdzania wiedzy; nie wykonuje ćwiczeń i prac plastycznych; nie wykazuje woli poprawy oceny. Oceny wystawione w trakcie roku szkolnego dotyczą także następujących form pracy ucznia: Aktywność uczniów podczas lekcji oraz ich przygotowanie do lekcji będą oceniane odpowiednio za pomocą plusów i minusów (cztery plusy ocena bardzo dobra; cztery minusy ocena niedostateczna). W przypadku nieoddania pracy uczeń ponosi negatywne konsekwencje swojego postępowania, do oceny niedostatecznej włącznie. Uczeń ma 2 tygodnie na poprawę pracy (po tygodniu otrzymuje pytajnik, a po dwóch tygodniach ocenę niedostateczną). Ocenę niedostateczną za nieoddanie pracy uczeń może poprawić przynosząc zaległą pracę, ale ocena niedostateczna pozostaje. Wyższą ocenę śródroczną lub roczną mają ci uczniowie, którzy biorą udział w konkursach plastycznych i pomagają przy dekoracjach. Nie każda praca plastyczna będzie oceniana, o czym uczniowie będą informowani przed przystąpieniem do wykonywania pracy. Przy ocenie pracy brane są pod uwagę: zgodność z zadanym tematem, pomysłowość wykonania, estetyka pracy, inwencja twórcza oraz innowacyjność. Nie ocenia się talentu, tylko zaangażowanie w pracę twórczą. Oceniana będzie także czystość barw, precyzja działania i kreatywne podejście do tematu. Taka ocena zachęca uczniów do dalszych wysiłków. Ocena z plastyki powinna być raczej elementem zachęty niż egzekwowania wiedzy. Oceny muszą być indywidualizowane, ze względu na specyfikę przedmiotu. Uczeń może podwyższyć ocenę śródroczną albo roczną poprzez udział w konkursach plastycznych, które odbywają się w ciągu całego roku szkolnego lub poprzez wykonanie, na ocenę celującą pracy wskazanej przez nauczyciela, jako najważniejszej w semestrze lub wykonanie prac dodatkowych. 5