GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny ma duże znaczenie w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Odgrywa bardzo ważną rolę w płodozmianie, jako roślina przerywająca częste następstwo zbóż po sobie. Jest cenną rośliną fitosanitarną a krótki okres wegetacji sprawia, że jest bardzo dobrym przedplonem dla gatunków ozimych wymagających wczesnego siewu np. rzepak. Groch siewny cechuje duża różnorodność odmianowa. Generalnie można je podzielić na odmiany uprawiane na suche nasiona lub na zielonkę oraz odmiany warzywne. Odmiany rolnicze różnią się m.in. wymaganiami glebowymi i przeznaczeniem. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe mają wyższe wymagania glebowe i powinny być uprawiane na glebach kompleksów pszennych i żytnich bardzo dobrych będących w dobrej kulturze. Obecnie KR liczy 22 odmiany grochu z tego 14 to odmiany ogólnoużytkowe. W grupie odmian ogólnoużytkowych są wyłącznie formy wąsolistne. W grupie odmian pastewnych funkcjonują formy wąsolistne i liściaste, zarówno wysokie jak i średniowysokie. W roku założono jedno doświadczenie z grochem siewnym w ZDOO w Kawęczynie. W badaniach uczestniczyło 14 odmian grochu. Warunki pogodowe były sprzyjające dla wzrostu i rozwoju roślin. Plony jakie uzyskano w tym roku w Kawęczynie były dość wysokie, jednak w skali kraju zdecydowanie niższe w stosunku do roku ubiegłego. Najlepiej plonującymi odmianami w tym roku okazały się: Batuta, Akord, Mentor, Turnia. Porażenie przez choroby było niewielkie. Tabela 1. GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe oraz pastewne. Rok zbioru: Lp. Odmiana Rok wpisania do KRO w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 1 EZOP* 2004 2 TARCHALSKA* 2004 3 BORUTA* 2007 4 LASSO* 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o.grupa IHAR, ul. Główna 20, PL- 99-307 Strzelce 5 BATUTA* 2009 6 MENTOR* 2011 7 AKORD* 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce 8 MECENAS* 2012 Grupa IHAR, Smolice 146, PL-63-740 Kobylin 9 AUDIT 2014 Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce Ul. Piotra Wawrzyniaka 2PL-62-052 Komorniki 10 ARWENA 11 TURNIA* # 2011 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce 12 HUBAL # 2005 13 MILWA * # 2005 14 MODEL* # 2011 * - odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy # - odmiana pastewna
Tabela 2 GROCH SIEWNY. Warunki polowe doświadczenia. Rok zbioru. Miejscowość Kawęczyn Powiat Sochaczew Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 Klasa bonitacyjna gleby III a PH gleby w KCl 6,14 Przedplon pszenica jara Data siewu ( dzień, m-c, rok ) 25.03 Obsada (szt /m 2 ) 110 Data zbioru ( dzień, m-c, rok ) 21.07 Nawożenie mineralne N ( kg / ha ) 30 P2O5 ( kg / ha ) 45 K2O ( kg / ha ) 90 Nitragina zastosowana doglebowo Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna ( nazwa ) Vitavax 200FS Herbicyd ( nazwa, dawka ) Linurex 500SL+Command 480 EC -0,9l+ 0,25 l Tabela 3 GROCH SIEWNY. Wyniki ogólne doświadczenia. Rok zbioru. Lp. Cecha Kawęczyn 1 Pełnia wschodów ( data: dzień, m-c ) 17.04 2 Ocena wschodów ( skala 9 0 ) 8,8 3 Początek kwitnienia dzień, m-c ) 03.06 4 Ocena stanu ogólnego ( skala 9 0 ) 8,6 5 Wyleganie w fazie początku ( skala 9 0 ) 9,0 kwitnienia 6 Koniec kwitnienia ( dzień, m-c ) 16.06 7 Wyleganie w fazie końca kwitnienia ( skala 9 0 ) 9,0 8 Wysokość roślin ( cm ) 82 9 Wyleganie przed zbiorem (skala 9 0 ) 6,5 10 Porażenie przez fuzariozę ( skala 9 0 ) 9,0 11 Porażenie przez mączniaka ( skala 9 0 ) 8,9 rzekomego 12 Dojrzałość techniczna ( dzień, m-c ) 15.07 13 Pękanie strąków ( skala 9 0 ) 9,0 14 Równomierność dojrzewania ( skala 9 0 ) 8,5 15 Masa 1000 nasion ( g ) 252 16 Wilgotność nasion podczas zbioru ( % ) 14,0 17 Plon nasion ( dt / ha ) 57,6 Skala 9 0 : 9 oznacza stan najkorzystniejszy, 1 stan najmniej korzystny
Tabela 4 GROCH SIEWNY. Plon nasion odmian w Kawęczynie ( % wzorca ) na tle średnich krajowych. Lata zbioru:, 2014, 2013 Kawęczyn Średnia krajowa Lp. Odmiana Typ 2014 2013 2014 2013 ulistnienia Wzorzec w dt/ha 58,5 59,7 41,9 50,6 60,6 49,1 Odmiany ogólnoużytkowe 1 Ezop SL 92 98 100 92 98 102 2 Tarchalska SL 100 105 97 101 103 105 3 Boruta SL 98 98 102 98 99 102 4 Lasso SL 98 104 98 104 103 101 5 Batuta SL 109 103 111 102 109 108 6 Mentor SL 102 96 95 101 100 96 7 Akord SL 103 94 97 101 94 96 8 Mecenas SL 99 104 111 102 101 101 9 Audit SL 97 103-98 104-10 Arwena SL 100 - - 105 103 103 Odmiany pastewne 11 Turnia SL 104 97 88 99 93 93 12 Hubal LPP 97 - - 97 83 94 13 Milwa SL 95 - - 98 73 89 14 Model SL 84 - - 96 81 85 Wzorzec w roku Akord, Arwena, Audit, Batuta, Ezop, Mecenas, Mentor, Milwa, Tarchalska, Turnia Wzorzec w roku 2014 - Akord, Audit, Ezop, Mecenas, Mentor, Tarchalska Wzorzec 2013- Akord, Ezop, Mentor, Tarchalska, Mecenas SL- wąsy czepne zamiast listków, LPP - odmiana liściasta Średnia krajowa wg Wstępne wyniki plonowania odmian. Rośliny bobowate grubonasienne, Słupia Wielka październik r.
Tabela 5 GROCH SIEWNY. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby ( odchylenia od wzorca ). Lata zbioru:, 2013- Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak rzekomy 2013- Wzorzec, ( skala 9 0 ) 8,9 8,8 1 Ezop 3 0,1 0,0 2 Tarchalska 3-0,6-0,1 3 Boruta 3 0,1 0,0 4 Lasso 3 0,1 0,1 5 Batuta 3 0,1 0,1 6 Mentor 3 0,1-0,1 7 Akord 3-0,1 0,1 8 Mecenas 3 0,1 0,1 9 Audit 2-0,4-10 Arwena 1 0,1-11 Turnia 3 0,1 0,1 12 Hubal 1 0,1-13 Milwa 1 0,1-14 Model 1-0,1 - Wzorzec: wszystkie badane odmiany Tabela 6 GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe oraz pastewne. Ważniejsze cechy użytkowe ( odchylenia od wzorca ). Lata zbioru:, 2013- Lp. Odmiana Liczba lat Wyleganie przed zbiorem Wysokość roślin ( cm ) Masa 1000 nasion (g ) badań 2013-2013- 2013- Wzorzec 6,5 6,5 81,6 88,5 252,4 239,8 1 Ezop 3-0,7-0,1 5,2 3,4 29,1 28,8 2 Tarchalska 3 0,3 0,5-0,6-2,1 8,9 7,8 3 Boruta 3-0,5-0,1 8,2 8,7 79,4 65,9 4 Lasso 3 0,3-0,4 0,7 5,5 6,8-1,1 5 Batuta 3-1,7-0,5 7,9 3,1-7,5 1,3 6 Mentor 3 0,5 0,7 9,2 5,0-17,7-35,5 7 Akord 3 0,8-0,1-3,3-2,9 9,0-0,1 8 Mecenas 3 2,3 1,5 0,4 3,0-5,9-1,6 9 Audit 2 0,0-4,9 - -13,0-10 Arwena 1 0,8 - -13,3 - -22,8-11 Turnia 3-2,7-1,9 3,7-2,0-25,3-30,4 12 Hubal 1-2,7 - -1,1 - -28,0-13 Milwa 1 1,8 - -19,6 - -12,0-14 Model 1 1,8 - -2,1 - -0,7 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec: wszystkie badane odmiany
GROCH SIEWNY CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BĘDĄCYCH W BADANIACH PIERWSZY RAZ W ROKU. ( sporządzona na podstawie List Opisowych Odmian ) 1. ARWENA Odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na paszę i konsumpcję. Plon nasion bardzo duży, stabilny w latach badań. Plon białka duży. Termin kwitnienia i dojrzewania średni, okres kwitnienia średni. Rośliny średnie do nieco niższych. Odporność na wyleganie w okresie kwitnienia duża, a przed zbiorem duża do średniej. Odporna na choroby. Równomierność dojrzewania średnia. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Nasiona barwy żółtej, dość drobne do bardzo drobnych, o średniej do dość małej zawartości białka ogólnego. Zawartość włókna surowego mała. Nasiona dobrze rozgotowujące się. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m 2.