Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 26 czerwca 2009 r. NAJWAśNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Rada Polityki PienięŜnej obniŝyła główną stopę procentową do poziomu 3,50 proc. Bezrobocie w Polsce spadło w maju z 11 proc. do 10,8 proc. PKB Stanów Zjednoczonych w I kw. spadł o 5,5 proc. (w ujęciu zannualizowanym). RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAś 1 USD 3,2697 3,2697 1 EUR 4,4671 4,5573 1 CHF 2,9167 2,9757 100 JPY 3,3310 3,3982 Tabela obowiązująca od dnia 26.06.2009 r. POLSKI RYNEK Złoty tracił nieznacznie na początku tygodnia, ale od środy zaczął odzyskiwać siły. Całkiem jakby inwestorzy odetchnęli z ulgą po przedstawieniu propozycji nowelizacji budŝetu na ten rok. Dodatkowe 9 mld PLN okazało się kwotą do przełknięcia przez rynek, a poniewaŝ obawiano się nawet większego deficytu złoty zaczął się delikatnie umacniać. Na notowaniach franka zawaŝyła plotka, jakoby Narodowy Bank Szwajcarii interweniował w celu osłabienia franka (plotka nie została potwierdzona, ale nie była teŝ dementowana). Oczywiście lepsza końcówka tygodnia na rynku złotego nie byłaby moŝliwa bez poprawy nastrojów na świecie. Pojawiają się opinie, Ŝe złoty nie będzie się dalej umacniał przed końcem miesiąca (rozliczanie opcji). W naszej opinii więcej zaleŝy jednak od sentymentu na rynkach międzynarodowych. Na koniec tygodnia za dolara płacono 3,199 PLN czyli o 0,8 proc. mniej niŝ przed tygodniem, za euro 4,50 PLN (spadek o 0,1 proc.), a za franka 2,947 PLN (spadek o 1,4 proc.). ZAGRANICZNE RYNKI W tym tygodni na przemian zyskiwał to dolar to euro. Ostatnie dwa dni naleŝały jednak do wspólnej waluty i to pomimo lepszych sygnałów makroekonomicznych dochodzących z USA. Jednak z afisza nie schodzi sprawa monstrualnego zadłuŝenia Stanów, co sprawia Ŝe inwestorzy odwracają się od dolara często pod byle pretekstem. Na koniec tygodnia za euro płacono 1,407 USD czyli o 0,9 proc. więcej niŝ przed tygodniem (z kolei tygodniowe minimum wypadło 2,5 centa niŝej). W piątek wiadomością dnia było ponowne wezwanie do stworzenia ponadnarodowej waluty, zgłoszone przez Bank Ludowy Chin. Jen zyskał 1,1 proc. do dolara i 0,1 proc. do euro, mimo iŝ piątkowe dane wskazały na spadek cen detalicznych o 1,1 proc.
w skali roku, co moŝe oznaczać powrót do trwałej deflacji w Japonii. Frank po pogłoskach o interwencji na rynku wykonanej przez SNB osłabił się do euro o 1,3 proc. Maksymalnie płacono za EUR 1,538 CHF to jest najwięcej od końca marca, kiedy milkły echa poprzedniej potwierdzonej przez SNB interwencji w celu osłabienia franka. POLSKI RYNEK Decyzja o obniŝce stóp procentowych przez RPP nie sprawiła Ŝadnego wraŝenia na inwestorach. A to dlatego, Ŝe inwestorzy obawiają się wzrostu zadłuŝenia skarbu państwa, który zamierza zwiększyć tegoroczny deficyt budŝetowy, a ponadto stoi przed wyzwaniem związanym z finansowaniem przyszłorocznego budŝetu. Nadto rynek moŝe oceniać planowane przychody z prywatyzacji jako wątpliwe w ramach obecnej koniunktury rynkowej. Na koniec tygodnia rentowność 5-latek sięgała 5,88 proc. (spadek o 2 pkt). Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych spadła o 18 pkt bazowych i wyniosła 4,47 proc. POLSKI RYNEK RYNEK OBLIGACJI ZAGRANICZNE RYNKI Ceny obligacji amerykańskich rosły w tym tygodniu, poniewaŝ z komunikatu po posiedzeniu Fed niedwuznacznie wynikało, Ŝe bank rezerw federalnych zamierza utrzymać rekordowo niską stopę procentową przez dłuŝszy czas. Z ostatnich danych wynikało ponadto, Ŝe wzrost inflacji nie jest obecnie zagroŝeniem, które trzeba brać pod uwagę w krótkim terminie (kilku miesięcy). Na koniec tygodnia rentowność obligacji dwuletnich wyniosła 1,09 proc. (spadek o 18 pkt bazowych), a 10-letnich 3,51 proc. (spadek o 34 pkt). Skoro w USA nie obawiają się wzrostu inflacji, to europejscy inwestorzy mogą rozwiać swoje obawy tym bardziej. Dlatego takŝe na Starym Kontynencie ceny obligacji rosły. Na koniec tygodnia rentowność dwuletnich obligacji niemieckiego rządu wyniosła 1,33 proc. (spadek o 17 pkt), a 10-letnich 3,40 proc. (spadek o 14 pkt). RYNKI AKCJI Ceny akcji spadły w tym tygodniu, jednak nie był on aŝ tak zły, jak wynikałoby to z suchej statystyki tygodniowej. Największą przecenę obserwowaliśmy w poniedziałek, kiedy WIG stracił 5 proc. Było to najprawdopodobniej następstwem spadku WIG20 poniŝej 1900 pkt waŝnego technicznego poziomu, poniŝej którego wielu inwestorów ustawiło zlecenia obrony (stop-loss). Na płytkim rynku ich realizacja doprowadziła do pogłębienia spadków. I choć nie brakowało śmiałych teorii o błyskawicznym zejściu indeksów znacznie niŝej, ani o czekającym nas silnym odbiciu, w praktyce do końca tygodnia ceny akcji nieśmiało odrabiały straty. Inwestorzy podchodzili jednak z naleŝytym respektem do poziomu 1900 pkt dla WIG20 i ilekroć indeks zbliŝał się do tej bariery na 20 pkt, tylekroć zlecenia kupna urywały się. W rezultacie WIG stracił w skali tygodnia 4,1 proc., a WIG20 5,4 proc. mwig spadł o 1,9 proc., a swig tylko o 0,5 proc. Obroty na całym rynku akcji spadły ponownie poniŝej 5 mld PLN i kaŝą traktować przebieg wydarzeń jako powrót do konsolidacji z maja (w obszarze 1800-1900 pkt) po nieudanym wyskoku w górę na początku czerwca. ZAGRANICZNE RYNKI EUROPA na większości europejskich parkietów poniedziałkowa wyprzedaŝ akcji przyjęła bardzo dynamiczny charakter i choć w drugiej części tygodnia obserwowaliśmy odreagowanie, to ogólna wymowa rynków akcji nie napawa optymizmem. Oczywiście nie sposób ze stuprocentową pewnością stwierdzić, czy krótkoterminowy trend wzrostowy właśnie został zakończony, czy tylko tymczasowo przystopowany, ale jeŝeli pominąć wypowiedzi obrazujące oczekiwania analityków i ekonomistów, to zdecydowana większość rzeczywistych danych nie wskazuje na zakończenie recesji. Problemy szybko rozprzestrzeniają się z sektora finansowego na całą gospodarkę. Produkcja przemysłowa w strefie euro kurczy się coraz szybciej - w maju w tempie 35 proc. r/r, silniej niŝ szacowali eksperci. Na pewno nie moŝna zarzucić bankom centralnym
bierności, bo np. tylko w tym tygodniu banki komercyjne otrzymały od ECB atrakcyjnie oprocentowaną poŝyczkę na olbrzymią kwotę 442 mld euro. USA ostateczne dane o dynamice PKB Stanów Zjednoczonych okazały się lepsze niŝ pierwotnie szacowano - gdyby tempo z I kw. utrzymałoby się przez kolejne kwartały 2009 r. gospodarka amerykańska skurczyłaby się o 5,5 proc., a nie jak początkowo sądzono o 6,1 proc. Pozytywny wpływ na te dane miał lepszy bilans handlowy (eksport spada wolniej), ale w drugą stronę działa najwaŝniejszy czynnik, czyli prywatna konsumpcja. Fed nie zmienił wysokości stóp procentowych (bo trudno obniŝać je poniŝej poziomu 0 proc.), a inwestorzy nie otrzymali wskazówek, kiedy ewentualnie trzeba będzie się liczyć z podwyŝkami. W ciągu ośmiu miesięcy amerykański rząd wyemitował papiery skarbowe za ok. 1,3 bln USD (ok. 80 proc. planu na bieŝący rok), natomiast agencja ratingowa Moody's uspokoiła rynek podtrzymując ocenę zdolności kredytowej USA na najwyŝszym poziomie. AZJA w czasie gdy duŝa część inwestorów zaczyna obawiać się wysokiej inflacji, która moŝe być jednym z efektów ubocznych niedawnych działań banków centralnych, dane z drugiej największej gospodarki wskazują dokładnie przeciwne zjawisko. W maju inflacja w Japonii przyjęła po raz kolejny ujemną wartość (-1,1 proc. r/r), a co więcej tempo spadków przyspiesza. To fatalna wiadomość dla gospodarki próbującej przerwać najsilniejszą recesję przynajmniej od końca II Wojny Światowej. EUROPA USA AZJA FT-SE -2,5 % CAC40-3,1 % BUX +1,6 % DJIA -1,4 % S&P500-0,7 % NASDAQ -0,1% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 26.06.2009 r. (godz. 17.00) RYNEK SUROWCÓW NIKKEI +0,9 % B-Shares Shanghai +0,8 % Hang-Seng +3,8 % Na rynku surowcowym prawdziwe tąpnięcie obserwowaliśmy w pierwszej połowie tygodnia, gdy inwestorzy zaczęli szybko wycofywać kapitał z wszystkich ryzykownych rynków. Cena ropy naftowej spadła z 72 USD za baryłkę do ok. 66 USD. WciąŜ jednak moŝna spotkać się z opinią zyskującą na popularności, Ŝe droŝejące ostatnio surowce są pierwszą zapowiedzią powrotu dobrej koniunktury w największych gospodarkach świata. Chcielibyśmy w to wierzyć, ale zanim przedsiębiorcy nie zaczną zgłaszać większego zapotrzebowania, wzrosty będą miały wymiar jedynie techniczny (nowo wyemitowane pieniądze muszą znaleźć gdzieś ujście) i nietrwały (nie związany z fundamentami). Przykładowo w USA branŝa przemysłowa wykorzystuje ok. 68 proc. dostępnych zasobów i nie zanosi się by w najbliŝszym czasie zwiększyli produkcję. SUROWIEC ZMIANA miedź +0,1% ropa naftowa +0,5 % złoto +0,1 % Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 26.06.2009 r. (godz. 17.00)
POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (24.06.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz Allianz Akcji Plus 0,49% papierów dłuŝnych AIG Fundusz Inwestycyjny Otwarty Obligacji 0,61% rynku pienięŝnego UniFundusze Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz UniKorona PienięŜny 0,29% stabilnego wzrostu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz Allianz Stabilnego Wzrostu 0,32% mieszane PZU Fundusz Inwestycyjny Otwarty Optymalnej Alokacji 2,01% akcji zagranicznych Novo Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz Novo Japoński 2,12% papierów dłuŝnych zagr. DWS Parasol SFIO Subfundusz DWS Euroobligacji 0,65% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (24.06.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich Aviva Investors Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz Aviva Investors Małych Spółek (dawniej CU) -5,34% papierów dłuŝnych KBC Alfa Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 50,00% rynku pienięŝnego Idea Premium Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 8,70% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 32,09% mieszane Pioneer Aktywnej Alokacji Fundusz Inwestycyjny Otwarty -5,60% akcji zagr. PKO/Credit Suisse ŚFW - SFIO Subfu. Małych Spółek Japońskich 28,04% papierów dłuŝnych zagr. PKO/Credit Suisse ŚFW - SFIO Subfundusz Papierów DłuŜnych USD 81,06% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok FINANSE OSOBISTE Stopy spadły. Raty dopiero niebawem Od ostatniej obniŝki stóp procentowych rynkowe stopy WIBOR wzrosły o 50 pkt bazowych. Teraz czas na ich dostosowanie do dzisiejszej decyzji Rady Polityki PienięŜnej. Rynek pienięŝny do końca nie wierzył najwyraźniej w dzisiejszą obniŝkę stóp procentowych, skoro po wzroście stóp WIBOR o 50 pkt od marca do maja, przez ostatni miesiąc oglądaliśmy ich stabilizację. Innymi słowy, dzisiejsza decyzja Rady Polityki PienięŜnej (RPP) nie została jeszcze zdyskontowana przez rynek pienięŝny, w związku z czym naleŝy oczekiwać, Ŝe stopy WIBOR spadną o 25 pkt w najbliŝszych dniach. Być moŝe spadek będzie większy jeśli uczestnicy rynku uwierzą, Ŝe RPP będzie kontynuować politykę obniŝania stóp takŝe na kolejnych posiedzeniach. Ale w tym przypadku wiele zaleŝeć będzie od treści komunikatu po posiedzeniu Rady oraz od wypowiedzi jej przedstawicieli w mediach. Zakładając, Ŝe stopy WIBOR spadną o poŝądane 25 pkt bazowych, raty przeciętnych 30-letnich kredytów złotowych udzielonych przed kryzysem obniŝą się o ok. 2,5 proc. (lub o ok. 14 zł dla kaŝdych poŝyczonych 100 tys. zł) w tym wyliczeniu przyjmujemy, Ŝe harmonogramy spłat kredytów aktualizowane są z dnia na dzień. Jeśli jednak załoŝymy, Ŝe zgodnie z rzeczywistością harmonogramy aktualizowane są rzadziej, np. co kwartał, to raty w takim przypadku wzrosną
o 2,75 proc. (lub o ok. 15 zł dla kaŝdych poŝyczonych 100 tys. zł), poniewaŝ stopy WIBOR i tak pozostaną wyŝsze niŝ na koniec marca. Ktoś, kto ma aktualizowane oprocentowanie rat raz na pół roku, od lipca zapłaci mniej 14,2 proc. lub o ok. 94 zł za kaŝde poŝyczone 100 tys. zł (poniewaŝ stopy będą uwzględniając dzisiejsze cięcie o 145 pkt niŝsze niŝ pół roku temu). Osoby, których raty aktualizowane są raz do roku (akurat w połowie roku) zapłacą o 19,7 proc. niŝsze raty (lub licząc inaczej o ok. 143 zł dla kaŝdych poŝyczonych 100 tys. zł). kwota kredytu okres aktualizacji oproc. poprzednio rata oproc. obecnie* rata zmiana 100 000 zł co kwartał 5,15 proc. 546 zł 5,4 proc. 561 zł +2,7 proc. 100 000 zł co pół roku 6,95 proc. 662 zł 5,50 proc. 568 zł -14,2 proc. 100 000 zł co rok 7,91 proc. 727 zł 5,75 proc. 584 zł -19,7 proc. Jak zmienią się raty 30-letnich kredytów hipotecznych Raty równe. MarŜa 1 pkt ponad WIBOR. Dla aktualizowanych kwartalnie bazą jest WIBOR 3M, półrocznie WIBOR 6M, rocznie WIBOR 1R. * prognoza po uwzględnieniu decyzji Rady Polityki PienięŜnej Źródło: Open Finance Warto zauwaŝyć, Ŝe nawet po uwzględnieniu przez rynek dzisiejszej obniŝki stóp spread pomiędzy WIBOR 3M i główną stopą w NBP wyniesie ok. 90 pkt bazowych, podczas gdy przed rozpoczęciem kryzysu było to ok. 20 pkt. PoniewaŜ problem płynności staje się coraz mniej znaczący dla rynku bankowego w Polsce (warto rozróŝniać między problemem płynności, a problemem kapitału), są szanse na to, Ŝe rynkowe stopy mogą obniŝyć się o 40-50 pkt w odleglejszym terminie tylko dzięki zmniejszeniu spreadu między WIBOR i stopą refeferencyjną w NBP do racjonalnych rozmiarów (40-50 pkt). Dałoby to spadek rat 30-letnich kredytów hipotecznych o ok. 4,5-5,3 proc. (w zaleŝności od długości stopy WIBOR, od której zaleŝy oprocentowanie kredytów). Nowe kredyty nadal drogie Na tym jednak wpływ decyzji RPP na sytuację kredytobiorców się nie kończy. Osoby, które dopiero myślą o zaciąganiu kredytów hipotecznych lub gotówkowych, nie powinny nastawiać się na spadek oprocentowania. Oczekujemy, Ŝe spadną tylko maksymalne stopy oprocentowania kredytów gotówkowych (z 21 do 20 proc. zgodnie z wymaganiami ustawy antylichwiarskiej), natomiast sądzimy, Ŝe banki pozostaną sceptyczne co do moŝliwości obniŝenia oprocentowania pozostałych kredytów. ObniŜone moŝe być natomiast oprocentowanie lokat bankowych, choć nadal obserwujemy podjazdową walkę na oprocentowanie (lub inne sposoby przyciągania depozytów). Banki włączają się do gry na ogół, kiedy zbliŝa się termin zapadalności lokat poprzednio zgromadzonych. Po zaspokojeniu potrzeb płynnościowych wyŝsze stawki często znikają, ale w ich miejsce pojawiają się oferty innych banków myślących o tym, by przyciągnąć nowe depozyty lub chociaŝ zatrzymać stare. Rynki Rynek obligacji takŝe sceptycznie podchodził do moŝliwości obniŝek stóp, w związku z czym nie naleŝy wykluczyć spadku rentowności obligacji (wzrostu ich cen). JednakŜe plany zwiększenia emisji obligacji przez rząd mogą skutecznie hamować rozwój takiego scenariusza. NaleŜy teŝ zauwaŝyć, Ŝe premia między krajowymi obligacjami i papierami Niemiec czy USA zmalała istotnie w ostatnim czasie (poniewaŝ na świecie rentowności obligacji rosły), co takŝe moŝe osłabiać efekt decyzji RPP.
Rynek walutowy był przygotowany na decyzję RPP, w związku z czym nie powinien na nią reagować. Decyzja RPP nie obniŝy kosztów pozyskania nowych kredytów, ani nie zachęci banków do ich udzielania. W związku z czym jest neutralna dla większości przedsiębiorstw, jak i GPW. Korzyścią jest obniŝenie kosztów obsługi kredytów juŝ istniejących w skali gospodarki o 0,5-0,75 mln zł miesięcznie (uwzględniając łączny spadek stóp o 250 pkt bazowych i zadłuŝenie na poziomie 450 mld zł). TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel Emil Szweda finanse osobiste Emil Szweda wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl