Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Warszawa, 25 czerwca 2015r. Zasada równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy jest w przypadku funduszy unijnych jedną z naczelnych i podstawowych zasad horyzontalnych, obowiązujących w całej UE. Ma ona swoją podstawę prawną w art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, który wskazuje że UE zwalcza wykluczenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość społeczną i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami oraz ochronę praw dziecka. Kwestia równości szans kobiet i mężczyzn została również uregulowana na gruncie prawa polskiego, przede wszystkim w Konstytucji Rzeczypospolitej 1
Dyskryminacja ze względu na płeć Oznacza wszelkie zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie lub uniemożliwienie jednej z płci korzystania na równi z drugą płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych. Komisja Europejska zdefiniowała 10 barier równości: Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy, Różnice w płacach kobiet i mężczyzn, Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy, Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków domowych, Niski udział kobiet w podejmowaniu decyzji, Przemoc ze względu na płeć, Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia, Niewystarczający system opieki przedszkolnej, Stereotypy płci we wszystkich obszarach, Dyskryminacja wielokrotna. 2
Zasada równości kobiet i mężczyzn Segregacja pionowa i pozioma rynku pracy. Segregacja pozioma to podział sektorowy gospodarki i zawodów na męskie i kobiece, podział będący konsekwencją stereotypów płci, Segregacja pionowa to utrudniony dla kobiet dostęp do awansu, zajmowania stanowisk kierowniczych i decyzyjnych. Zasada równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, a także równości szans kobiet i mężczyzn, ze względu na swój charakter, w głównej mierze będą realizowane w ramach programów operacyjnych współfinansowanych z EFS. W związku z horyzontalnym charakterem przedmiotowych zasad wszystkie programy operacyjne realizowane w ramach funduszy polityki spójności powinny zaplanować mechanizmy pozwalające na przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji, w tym dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i płeć. 3
Wytyczne w zakresie zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosrawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020. dokument odnoszący się do systemu wdrażania programów czyli jak wdrażać w praktyce zasadę równości szans płci na każdym poziomie programu (planowanie, realizacja, monitorowanie, ewaluacja, kontrola), dokument zawiera także zalecenia w jaki sposób uwzględniać zasadę przy różnych typach form wsparcia realizowanych w projektach (np. szkolenia, zakup sprzętów itd.). Agenda działań na rzecz równości szans i niedyskryminacji w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 dokument odnoszący się do działań na rzecz wzmocnienia potencjału równościowego wśród podmiotów zaangażowanych w realizację funduszy unijnych. 4
Czym jest Agenda? Podjęcie systematycznych i kompleksowych działań przez wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie funduszy unijnych na rzecz realizacji zasady równości szans płci. Zapisy dokumentów realizowane będą w oparciu o następujące cele: systemu instytucjonalny zgodny z zasadą równości szans płci, podniesienie świadomości projektodawców na temat realizacji zasady w programach operacyjnych, dodatkowe działania na rzecz systemu programowania i wdrażania w ramach programów operacyjnych. Adresaci: Instytucja koordynująca UP, instytucje zarządzające PO, instytucje pośredniczące, instytucja audytowa, członkowie komitetów monitorujących, beneficjenci. Przykładowe działania zaplanowane w Agendzie : szkolenia horyzontalne o charakterze świadomościowym i merytorycznym w zakresie obowiązującego prawa oraz polityk dot. równości szans płci (w tym realizacji tej polityki w miejscu pracy), szkolenia specjalistyczne, dotyczące równości szans płci związanych ze specyfiką poszczególnych PO i uzależnionych od rodzaju przewidywanego wsparcia i kryteriów wyboru projektów (np. standardu minimum), kontynuacja grupy roboczej ds. równości szans płci równości dla funduszy unijnych 2014-2020 w rozszerzonej formie, szkolenia i spotkania informacyjne dla beneficjentów związanych ze specyfiką poszczególnych konkursów w ramach PO i uzależnionych od zakresu i rodzaju przewidywanego wsparcia, opracowanie i upowszechnienie poradników, dotyczących realizacji zasady równości szans płci (wspólna wersja poradnika dla EFS i EFRR, FS). 5
Rozporządzenie ogólne 2014-2020 zasadę równości szans płci i równości szans i niedyskryminacji traktuje rozłącznie. Art. 7 obliguje Państwa Członkowskie do: Uwzględniania i propagowania równości szans mężczyzn i kobiet oraz punktu widzenia płci w trakcie przygotowywania i wdrażania programów, w tym w odniesieniu do monitorowania, sprawozdawczości i ewaluacji. Podejmowania odpowiednich kroków w celu zapobiegania wszelkim formom dyskryminacji ze względu na m.in. niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, rasę, pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd podczas przygotowania i realizacji programów. Oznacza to, iż na każdym poziomie działań zostaną zaplanowane mechanizmy pozwalające na realizację zasady równości szans kobiet i mężczyzn. Zasada ta zostanie zatem uwzględniona w następujących obszarach wdrażania programów operacyjnych: Wybór projektów, Kontrola, Monitoring i sprawozdawczość, Ewaluacja; Informacja i promocja. 6
Zgodnie z Wytycznymi w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-20202020 w przypadku prowadzenia konsultacji społecznych (np. dokumentów składających się na system realizacji programu operacyjnego), organizowania konferencji lub innych spotkań należy każdorazowo umieszczać w formularzach zgłoszeniowych zapytanie o specjalne potrzeby uczestników W przypadku zgłoszenia specjalnej potrzeby w formularzu zgłoszeniowym należy spełnić w szczególności następujące warunki: dokumenty i inne materiały przygotowane w dostępnej formie, w szczególności niedopuszczalne są skany dokumentów papierowych należy udostępniać wersje edytowalne plików, np. wersję PDF, Word, które umożliwiają odczytanie dokumentów przez czytniki dla osób z dysfunkcją wzroku; platforma elektroniczna spełnia wymagania WCAG 2.0 co najmniej na poziomie określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia, o którym mowa w pkt 3 Wytycznych; transmisje audiowizualne na żywo są zaopatrzone przynajmniej w napisy; stosowanie systemów wspomagających słyszenie (pętle indukcyjne, systemy FM); 7
usługa tłumacza języka migowego, materiały w alfabecie Braille a, usługa asystenta osobistego; dostępność sal konferencyjnych dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami (dostępne windy/podjazdy, wyraźne oznakowanie, pomieszczenia sanitarne dostępne dla osób z niepełnosprawnością, tradycyjne przyciski w windzie, itp.); należy być również przygotowanym na konieczność zapewnienia materiałów informacyjnych w różnych formatach, np. wersje w druku powiększonym, wersje elektroniczne dokumentów, wersje w języku łatwym, nagranie tłumaczenia na język migowy na nośniku elektronicznym, audiodeskrypcje itp. Ostateczny opis obowiązków beneficjenta w zakresie stosowania zasady równości szans, znajdzie się w zaakceptowanych przez MIR Wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-20202020 8
Standard minimum Każdy projekt współfinansowany z EFS musi spełnić standard minimum, o którym mowa w Wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w funduszach unijnych na lata 2014-2020. Standard minimum W Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO WER 2014-2020 wskazano miejsca we wniosku o dofinansowanie, w których można umieścić stosowne informacje w celu uzyskania punktów. 9
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Zespół ds. Informacji i Promocji Tel. 022-578-44-05 punktinformacyjnyefs@wup.mazowsze.pl 10