Ćwiczenie 3 Na tropach średniowiecznego miasta
Na tropach średniowiecza Ćwiczenie wykonywane w zespołach 2-osobowych Czas na opracowanie: 6 tygodni Forma: opracowanie rysunkowotekstowe w formacie A3 Termin oddania: 9 maja
Na tropach średniowiecza Chełmno Ćwiczenie składa się z dwóch części: A. Teoretycznej, opracowanej na podstawie źródeł (analiza struktury wybranego miasta podobnie jak ćwiczenie nr 1). B. Praktycznej, wykonanej na podstawie materiałów i doświadczeń zebranych podczas wizyty w wybranym mieście. Malbork Stare Miasto
Na tropach średniowiecza A. Analiza układu przestrzennego miasta w zakresie jego struktury architektoniczno-urbanistycznej Analiza czynników urbanistycznych, które wpłynęły na powstanie miasta i jego rozwój w średniowieczu (dlaczego miasto powstało? Jakie czynniki były wiodące, a jakie drugorzędne?) Analiza planu miasta i najważniejszych etapów jego rozwoju (np. czy miasto było wcześniej grodem? Osadą handlową? Zostało zbudowane jako miasto na surowym korzeniu? Jaki był jego plan regularny czy nieregularny? Jak rozmieszczone były przestrzenie publiczne i zabudowa mieszkaniowa? Jakie były fortyfikacje? Itp.)
Na tropach średniowiecza Analiza przestrzeni publicznej (ile rynków miało miasto? Jakie pełniły funkcje? Czy były inne przestrzenie publiczne, np. place przykościelne, główne ulice, strefy portowe, nadbrzeżne?) Analiza zabudowy miejskiej Obiekty użyteczności publicznej (ratusze, kościoły, hale targowe, szpitale ) rozmieszczenie w planie miasta, architektura, skala, znaczenie Zabudowa mieszkaniowa (parcelacja, wielkość, kształt i rozmieszczenie działek, siatka zabudowy, architektura i regulacje zabudowy, układ pomieszczeń Analiza panoramy miasta (jak miasto wyglądało z daleka? Co było jego charakterystycznym elementem wizualnym? Jakie były dominanty? Jakie było ich znaczenie? Co mówi nam o mieście jego zewnętrzny obraz?) Gdańsk Elbląg Kraków
Na tropach średniowiecza B. Na tropie średniowiecza w mieście współczesnym Pracę nad tą częścią proszę zacząć od wizyty w mieście, aby odpowiedzieć na pytania: Ile średniowiecza zostało w dzisiejszym mieście? W czym ono się głównie przejawia: W układzie urbanistycznym? W charakterze zabudowy, jej skali, proporcjach? W stylu architektonicznym? W nawiązaniach współczesnej architektury do historycznej (romańskiej, gotyckiej)? W materiałach budowlanych, kolorystyce, ogólnym klimacie architektonicznym miasta?
Rozważania na przykładzie Krakowa: Zachowany średniowieczny układ urbanistyczny, ale większość budynków przebudowana w późniejszych okresach dominują nowożytne style architektoniczne Zachowano średniowieczne proporcje późniejsze budynki w obrębie Starego Miasta nie przewyższyły kościoła Mariackiego ani wieży ratusza Zabudowa mieszkaniowa jest nieco wyższa i bardziej reprezentacyjna niż w średniowieczu Zabudowa wielorodzinna kamienicowa w miejsce jednorodzinnej mieszczańskiej Nie ma już średniowiecznych murów obronnych, ale ich przebieg odwzorowują Planty itd Fotografujemy, szkicujemy z natury, porównujemy teorię z praktyką, myślimy, wyciągamy wnioski
Puck Chełmno Elbląg Malbork
Jak formułować wnioski? Stawiając pytania i odpowiadając na nie, np.: Co współczesnemu miastu dało jego średniowieczne pochodzenie? Czy cechy średniowiecznej urbanistyki i architektury były kontynuowane później i stosowane także poza starym miastem? Np. skala i charakter zabudowy, wzór siatki urbanistycznej Czy współczesne centrum miasta pokrywa się z centrum średniowiecznym? Jaka jest współczesna rola średniowiecznego dziedzictwa urbanistycznego i architektonicznego? (np. pełnienie dalej tych samych funkcji, turystyka, edukacja, rekreacja)
Na tropach średniowiecza Chełmno Jakie miasto wybrać? Takie, które można fizycznie odwiedzić Takie, które powstało w okresie średniowiecza Można wybrać: takie, które zachowało średniowieczny charakter i strukturę, takie, które zostało znacząco przekształcone, np. zniszczone w czasie wojny i odbudowane w podobny lub inny sposób, lub przebudowane w późniejszych okresach. Malbork Stare Miasto
Proszę pamiętać, że celem pracy jest pokazanie miasta, a nie jego poszczególnych obiektów. Rysunki, ilustracje powinny pokazywać fragmenty miasta, wzajemne relacje budynków, ich hierarchię, proporcje, położenie w mieście itd. Proszę nie wyjmować budynków z kontekstu W tekście mogą się także znaleźć podstawowe informacje o mieście, ważne daty, osoby, zdarzenia, legendy To, co da się zilustrować, proszę pokazać obrazem, nie tekstem.
Polecana literatura: Koch W., Style w architekturze, wszystkie wydania Kostrzewska M., Miasto europejskie na przestrzeni dziejów, 2013, rozdział 5: Rozwój miast średniowiecznych na ziemiach polskich Krassowski W., Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach polskich, Wyd. Arkady 1990 Samsonowicz H., Życie miasta średniowiecznego, 2017 Stankiewicz J. Szermer B., Gdańsk: rozwój urbanistyczny i architektoniczny oraz powstanie zespołu Gdańsk-Sopot-Gdynia, Gdańsk 1959 Z uwagi na specyfikę tematu najcenniejszymi źródłami będą te, które odnajdziecie w bibliotekach, muzeach i archiwach wybranych i odwiedzanych przez Was miast i opracowaniach naukowych ich dotyczących.