Raport 2010 r. Priorytet VII - Promocja integracji społecznej, Działanie 7 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1. - Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej Cele projektu Ogólnym celem projektu systemowego "Promocja aktywnej integracji w Gminie Żywiec" jest zmniejszenie zagrożenia wykluczeniem społecznym i zawodowym klientów pomocy społecznej Gminy Żywiec. Uczestnicy projektu rekrutowani są spośród beneficjentów Ośrodka Pomocy Społecznej w Żywcu z grup o wysokim poziomie deficytów intrapsychicznych i interpersonalnych utrudniających im funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Ze sprawozdań z działalności MOPS wynika, że w 2009 r. ze świadczeń MOPS korzystało 665 rodzin w tym z powodu bezrobocia 247 a w 2008 r. 622 rodzin w tym 203 z powodu bezrobocia. Większość dłużej niż 12 m-cy. Zidentyfikowano również bariery w dostępie do rynku pracy: wiek, brak kwalifikacji zawodowych, bariery komunikacyjne, sprawowanie opieki nad osobami zależnymi i bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych. Celem ogólnym projektu jest podniesienie aktywności społeczno-zawodowej klientów MOPS, a co za tym idzie zmniejszenie zagrożenia wykluczeniem społecznym i zawodowym klientów pomocy społecznej Gminy Żywiec. Cele szczegółowe projektu to: - ułatwienie dostępu klientów do form aktywnej integracji zawodowej, - wzrost umiejętności intrapsychicznych i interpersonalnych utrudniających funkcjonowanie społeczne i zawodowe, - zwiększenie poziomu kompetencji społecznych, edukacyjnych i zawodowych klientów pomocy społecznej, - nabycie umiejętności podnoszących poziom samodzielności funkcjonowania w środowisku rodzinnym, społecznym i zawodowym. Realizacja projektu w 2010 r. Kierownik projektu (kierownik MOPS w Żywcu) Pan Dariusz Pinisz zatrudnił koordynatora projektu Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe DOMEXPOL (usługa została zlecona w ramach umowy zlecenia), nadzorował przebieg działań oraz podejmował decyzje związane z realizacją projektu. Koordynator projektu prowadził bieżący nadzór nad postępem realizacji projektu, organizował i koordynował działania oraz prowadził sprawozdawczość merytoryczną. Obsługą finansowo-księgową zajmował się pracownik Działu Księgowości MOPS w Żywcu. Został zatrudniony jeden pracownik socjalny spełniający wymogi określone w ustawie o pomocy społecznej.
Zakupiono: - stronę (domenę i serwer) internetową projektu : www.mops-zywiec.pl - materiały biurowe - komplety promocyjne dla uczestników projektu - toner do kserokopiarki Sprzęt elektroniczny zakupiony w ramach projektu został ubezpieczony od ognia, kradzieży z włamaniem i rabunku oraz innych zdarzeń losowych w Towarzystwie Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A. Promocja projektu Przez cały okres realizacji projektu trwała jego wizualizacja pomieszczenia, w których odbywały się spotkania i pracowali pracownicy MOPS widniała informacja o współfinansowaniu przez Europejski Fundusz Społeczny. Na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Żywcu www.zywiec.pl i Miejskiego Ośrodka pomocy Społecznej w Żywcu www.mops-zywiec.pl umieszczona została informacja o projekcie. Wykaz wszystkich odbywających się szkoleń znajduje się na regularnie aktualizowanej stronie www.inwestycjawkadry.pl. Rozprowadzane były ulotki i plakaty promujące i informujące o projekcie. Zakupiono komplety materiałów promocyjnych, tj. długopisy, zeszyty, notatniki, flamastry, teczki i segregatory z logo projektu dla uczestników projektu. Wszelkie produkty promocyjne zostały zaopatrzone w logo Unii Europejskiej i Europejskiego Funduszu Społecznego zgodnie z wytycznymi. Przez cały czas trwania projektu pracownik socjalny zatrudniony w ramach projektu przeprowadzał indywidualne spotkania informacyjne zarówno z zainteresowanymi potencjalnymi uczestnikami, jak i z przedstawicielami różnych instytucji pracującymi w obszarze profilaktyki i edukacji. Po zakończeniu projektu planowana jest promocja działań projektowych na następne lata. Aktywna integracja Przeprowadzono nabór uczestników do projektu. Zgłoszonych zostało 53 osoby. Z każdą z nich pracownik socjalny przeprowadził rozmowę wyjaśniającą cele projektu i kryteria uczestnictwa. Przeprowadzono rekrutację uczestników projektu, odbyło się spotkanie informacyjno - organizacyjne. Komisja Rekrutacyjna zakwalifikowała 16 osób. Na listę rezerwową wpisano 5 osób. Zanim rozpoczęły się szkolenia trzy osoby z różnych przyczyn utraciły motywację do udziału w projekcie. Na ich miejsce zostały przyjęte trzy osoby z listy rezerwowej W czasie trwania projektu jedna osoba zrezygnowała z kontynuacji udziału w projekcie z powodu podjęcia zatrudnienia. Podpisano 16 indywidualnych kontraktów socjalnych. Większość zakładanych w kontraktach postanowień i celów zostało osiągniętych (ponad 95%).
Dla każdego uczestnika zaplanowano co najmniej trzy różne instrumenty aktywnej integracji: 1. Instrument aktywizacji zawodowej organizacja i finansowanie usług wspierających, w tym doradcy zawodowego. Od 17.04.2010 do 24.04.2010 przeprowadzono indywidualne spotkania z doradcą zawodowym 16 osób, łącznie 32 godziny. Przeprowadzono diagnozę preferencji i predyspozycji zawodowych w ramach procesu doradczego i indywidualnych konsultacji. Każdy z uczestników projektu otrzymał opinię referencyjną predyspozycji zawodowych (16 osób). 2. Instrument aktywizacji edukacyjnej skierowanie i sfinansowanie zajęć w ramach podnoszenia kluczowych kompetencji o charakterze zawodowym lub zdobywania nowych kompetencji i umiejętności zawodowych, umożliwiających aktywizację zawodową. - Kucharz z elementami kuchni regionalnej i cateringu - Dwie uczestniczki projektu rozpoczęły szkolenie. Jedna osoba otrzymała zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, natomiast druga zrezygnowała z kontynuacji kursu z powodu podjęcia pracy. - Sprzedawca-magazynier z obsługą kas fiskalnych - 1 osoba - Wizaż -1 osoba - Opiekun osób starszych i dzieci 2 osoby - Wizaż, stylizacja paznokci, nowoczesne techniki zdobienia decoupage, przedłużanie rzęs 1 osoba - ABC przedsiębiorczości 2 osoby - Prawo jazdy kat. B 7 osób - Spawanie metodą TIG, weryfikacja uprawnień spawalniczych, weryfikacja uprawnień SEP do1kv 1 osoba - Wizaż, stylizacja paznokci, nowoczesne techniki zdobienia Decoupage 3 osoby - Podstawy obsługi komputera 3 osoby - Kasa fiskalna 2 osoby - Obsługa komputera II stopnia i urządzeń biurowych 1 osoba - Instruktor praktycznej nauki zawodu 1 osoba - Fryzjer 1 osoba - Kurs języka angielskiego średniozaawansowany specjalistyczne słownictwo informatyczne 1 osoba 3. Instrument aktywizacji społecznej trening kompetencji i umiejętności społecznych; poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa, mediacje rodzinne; wsparcie indywidualne i grupowe w zakresie podniesienia kompetencji życiowych i umiejętności społeczno-zawodowych. Od 12.04.2010 r. do 10.07.2010 r.16 uczestników wzięło udział w zajęciach dwóch grup Rozwoju Umiejętności Społecznych. Przeprowadzono diagnozę indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników. Dokonano podziału na dwie grupy i dostosowano tematykę zajęć do oczekiwań i możliwości poszczególnych grup. Przeprowadzono zajęcia warsztatowo-wykładowe w 2 grupach łącznie 28 spotkań (160 godzin) obejmujące następujące bloki tematyczne: poczucie wartości własnej, stres, złość, odpowiedzialność, bezradność, zasoby własne, komunikacja interpersonalna, asertywność, BHP, dokumenty aplikacyjne, prawo pracy, autoprezentacja, odpowiedzialność. Tematy zajęć obejmowały również informacje, jak założyć własną działalność gospodarczą, telepraca, aktywne metody poszukiwania pracy.
4. Instrument aktywizacji zdrowotnej - Sfinansowanie badań specjalistycznych w związku z możliwością podjęcia zatrudnienia. 8 osób otrzymało orzeczenie psychologiczne do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy kat. B. 13.12.2010 r. odbyło się seminarium podsumowujące zajęcia projektu, na które zaproszeni zostali wszyscy uczestnicy, koordynatorzy (DOMEXPOL) i kierownik projektu, Pan Dariusz Pinisz. Każdy z uczestników projektu objęty był pracą socjalną. Pracownik socjalny zatrudniony do obsługi projektu przeprowadził 360 indywidualnych spotkań i konsultacji z uczestnikami projektu. Każdy kontrakt oceniany był pod kątem osiąganych celów przez uczestnika projektu i pracownika socjalnego co najmniej co trzy miesiące. Dokonano oceny końcowej i zakończenia 16 indywidualnych kontraktów socjalnych. Monitoring projektu Monitorowanie polegało na systematycznym zbieraniu i analizowaniu danych z realizacji poszczególnych zadań: informacje od uczestników (rozmowy, indywidualne wywiady), analiza dokumentów, sprawdzanie list obecności, zestawienie zaświadczeń o ukończeniu trzech instrumentów aktywnej integracji, tj. aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej, zawodowej i społecznej. Prowadzony był formularz PEFS. Zmierzone zostały rezultaty osiągnięte w ramach zaplanowanych w projekcie działań. Rezultaty twarde (jasno określone, możliwe do zmierzenia), np.: zdobycie nowych kwalifikacji potwierdzone zaświadczeniem, udział w szkoleniu potwierdzony listą obecności itp. Rezultaty miękkie (dotyczących umiejętności, postaw i samooceny), np.: nabycie umiejętności komunikacyjnych, umiejętność sporządzania dokumentów aplikacyjnych, poprawa wizerunku itp. Głównymi narzędziami monitoringu były: listy obecności, deklaracje uczestnictwa, wywiady z uczestnikami, analiza sprawozdań, zestawienie kontraktów socjalnych, analiza ankiet oceniających, zaświadczenia o zakończeniu udziału w projekcie, obserwacja osoby prowadzącej zajęcia. Monitoring prowadzony był w sposób ciągły przez cały okres realizacji projektu. Grupa opiekuńcza W związku ze zgłaszanymi przez uczestników projektu potrzebami prowadzona w ramach własnego budżetu grupa opiekuńcza dla dzieci uczestników projektu. Łącznie uczestniczyło w niej 10 dzieci w wieku od 2 do 12 lat. Odbyło się 135 godzin (24 dni) zajęć opiekuńczych (zabawy, wycieczki, zajęcia ruchowe, rekreacyjne, sportowe, konkursy, wyjścia do figloraju itp.). Głównymi metodami pracy były zabawy ruchowe, muzykoterapia, bajkoterapia, drama, teatroterapia, metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, zajęcia twórcze z wykorzystaniem różnych technik plastycznych i chust KLANZA. Podstawową forma pracy była więc zabawa, która nie jest aktywnością wynikającą z konieczności, lecz wolnego wyboru. Zabawa taka stając się warunkiem procesu rozwoju ma charakter ludyczny i uwalniający dziecko od negatywnych przeżyć. Odmianą zabawy są gry, które mogą zawierać elementy rywalizacji. Zajęcia takie są otwartą formą pracy z dziećmi, co daje prowadzącym i uczestnikom duże pole do realizacji własnych pomysłów. Wymagają od osób prowadzących gotowości do twórczego myślenia i działania. Dzieci uczestniczące w grupie opiekuńczej były dożywiane we własnym zakresie Działu Profilaktyki i Opieki nad Rodziną MOPS.
Współfinansowanie przez UE w ramach EFS Projekt Promocja aktywnej integracji w Gminie Żywiec jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet VII - Promocja integracji społecznej, Działanie 7 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1. - Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Całkowita wartość projektu została określona na kwotę 199 920,00 PLN Kwota dotacji: - wnioskowana 178 928,40 zł. - wykorzystana 174 156,78 zł. - wkład własny 20 991,60 zł. W ramach projektu wypłacono zasiłki celowe i zasiłki celowe specjalne dla 16 uczestników projektu, które stanowią wkład własny do projektu łączna kwota zasiłków na udział w projekcie wypłaconych to 20 991,60 zł. Informacja na temat problemów związanych z realizacją projektu 1. Podczas rekrutacji niektórzy uczestnicy z 2009 r. koniecznie chcieli kontynuować udział i czuli się pokrzywdzeni, że nie mogą już korzystać ze szkoleń. 2.W czasie trwania programu pojawiła się potrzeba opieki nad małoletnimi dziećmi uczestników projektu, który został rozwiązany poprzez stworzenie grupy opiekuńczej prowadzonej przez pracownika socjalnego (z wykształceniem pedagogicznym) zatrudnionego w ramach projektu i pracowników Działu Profilaktyki i Opieki nad Rodziną MOPS w Żywcu. 3. Niektórym uczestnikom projektu nie udało się utrzymać abstynencji zaleconej w leczeniu uzależnień. Powodowało to problemy podczas prowadzenia szkoleń miękkich. Uczestnicy ci skierowani zostali do Porani Leczenia Uzależnień w Żywcu w celu kontynuacji terapii. 4. Poziom edukacyjny wykształcenia uczestników grup był znacznie zróżnicowany, co utrudniało prowadzenie zajęć psychoprofilaktycznych. 5. Uczestnicy nie akceptowali ram czasowych działań projektu, nie zgadzali się z kolejnością szkoleń, zgłaszali w związku z tym liczne pretensje, były również próby manipulacji. Niektórzy twierdzili, że spotkania są zbyt często, a niektórzy uważali, że zbyt rzadko. I jedni i drudzy domagali się natychmiastowych zmian. 6. Dużym wyzwaniem dla prowadzących zajęcia był początkowy brak motywacji niektórych uczestników projektu do podjęcia samodzielnego działania w celu zmiany własnych przyzwyczajeń i sposobów myślenia.
Rezultaty projektu W projekcie wzięło udział 16 osób, w tym 3 mężczyzn i 13 kobiet. 14 osób posiadało status osoby bezrobotnej (zarejestrowanej w Powiatowym Urzędzie Pracy w Żywcu), w tym 2 osoby długotrwale. 2 osoby miały status nieaktywnych zawodowo. Wykształceniem gimnazjalnym legitymowała się 1 osoba, zawodowym 10 osób, średnim 4 osób, wyższym 1 osoba. Brak kwalifikacji zawodowych poszukiwanych na rynku pracy powoduje trudności ze znalezieniem pracy, co po dłuższym okresie wpływa destrukcyjnie na funkcjonowanie społeczne. Ze względu na bardzo trudną sytuację materialną większości uczestników realizacja szkoleń w ramach projektu Promocja aktywnej integracji w Gminie Żywiec była jedyną szansą na dostosowanie kwalifikacji do potrzeb aktualnego rynku pracy. Motywami uczestnictwa w projekcie była zachęta ze strony pracownika socjalnego, chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych, zdobycie pracy oraz zmiana dotychczasowej sytuacji życiowej. Uczestnicy projektu rekrutowani byli spośród beneficjentów Ośrodka Pomocy Społecznej w Żywcu z grup o wysokim poziomie deficytów kompetencji edukacyjnych, intrapsychicznych i interpersonalnych utrudniających im funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, że wszystkie zadeklarowane we wniosku o dofinansowanie rezultaty projektu zostały w wyniku jego realizacji osiągnięte. Rezultaty twarde zakładane/osiągnięte - Kontynuacja zatrudnienia 1 pracownika socjalnego w MOPS 1 / 1 - Ukończone kontrakty socjalne 12 / 16 - Ukończenie treningu kompetencji społecznych 8 / 16 - Ukończenie co najmniej 1 szkolenia zawodowego 8 / 15 - Spotkanie z doradcą zawodowym 8 / 16 Z braku obiektywnych i mierzalnych informacji o rezultatach miękkich podstawowym wskaźnikiem osiągnięcia tych rezultatów pozostaje subiektywna ocena uczestników projektu, obserwacja pracowników socjalnych i opinie prowadzących zajęcia psychologów, pedagogów, terapeutów i doradców. Porównuje się więc wypowiedzi przed i po udziale w projekcie. Należy pamiętać, że to bezrobocie jest często w rodzinie czynnikiem konfliktogennym i nasilającym patologie społeczne, takie jak nadużywanie alkoholu, zdobywanie środków pieniężnych nielegalnymi sposobami, tj. powszechność pracy na czarno. Skutkiem bezrobocia w rodzinie może być także osłabienie autorytetu rodziców, brak zaradności w korzystaniu z zasobów własnych i środowiska, nieumiejętność dostosowania się do nowej rzeczywistości społeczno-ekonomicznej. Wiele osób długotrwale korzystających z pomocy społecznej wymaga podjęcia działań zmierzających do zmiany postaw w kierunku zwiększenia aktywności zawodowej i społecznej. Działania te skutkują ograniczeniem uzależnienia od świadczeń pomocy społecznej i pomagają lepiej funkcjonować w środowisku rodzinnym i na otwartym rynku pracy.
Analizując wszystkie dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Żywcu obserwujemy wzrost poziomu bezrobocia rejestrowanego. Na koniec czerwca 2009 r. 10,4% ogół osób aktywnych zawodowo pozostawało bez pracy. W stosunku do roku poprzedniego nastąpił wzrost o 7,1% i był wyższy od wojewódzkiej stopy bezrobocia, która wyniosła 8,3%. Brak zatrudnienia negatywnie wpływa nie tylko na ekonomiczną kondycję rodziny, ale także na pozamaterialne kwestie życia rodzinnego. Przymusowe pozostawanie bez zatrudnienia oraz niemożności znalezienia ponownego zatrudnienia powoli i systematycznie pozbawiają człowieka poczucia własnej wartości. Stres i utrata stabilizacji powodują często niemożność podejmowania racjonalnych decyzji osobistych i ekonomicznych. Pojawia się apatia, zniechęcenie, niemożność spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań finansowych, wzrasta zadłużenie. Bezrobocie naraża rodzinę na szereg niedogodności, sublimację wielu ważnych potrzeb i niewłaściwe kształtowanie osobowości jej członków ponieważ współcześnie dążenia dzieci są silnie związane z pozycją zawodową rodziców. Dlatego tak ważną wydaje się szeroko pojęta psychoprofilaktyka dostarczająca sposobności do wzbogacania wiedzy i świadomości osobistych i społecznych możliwości. Projekt Promocja integracji społecznej w Gminie Żywiec 2010r. został oceniony bardzo pozytywnie zarówno przez uczestników, jak i prowadzących zajęcia. Osiągnięte zostały wszystkie zakładane cele. 56% uczestników projektu podjęło pracę, dwie osoby założyły własne firmy usługowe, jedna podjęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym, jedna osoba będzie stażystką Powiatowego Urzędu Pracy, pozostali aktywnie poszukują pracy. Rezultatem społecznym projektu jest nabycie przez uczestników umiejętności rozwijania i wykorzystywania potencjałów własnych i środowiskowych oraz twórczego wykorzystywania pomocy z zewnątrz. Ważnym długofalowym efektem udziału w projekcie powinno być skuteczne radzenie sobie z problemami życiowymi, tym samym zapobieganie problemom psychicznym, emocjonalnym czy społecznym a w konsekwencji wyjście z systemu pomocy społecznej.