WOJEWODA ŁÓDZKI PNIK-I.4131.969.2017 Łódź, 21 grudnia 2017 r. Rada Miejska w Łodzi ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE Na podstawie art. 86 i art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875 ze zm.) stwierdzam nieważność uchwały Nr LX/1425/17 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie nadania statutu Miejskiemu Centrum Medycznemu im. dr. Karola Jonschera w Łodzi, która wpłynęła do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 22 listopada 2017 r. w części, tj. w zakresie: 1) wyrazów w 12 ust. 2 pkt 1 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały: - osoba wyznaczona przez Prezydenta Miasta Łodzi ; 2) wyrazów w 14 ust. 3 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały:, a w 3) wyrazów w 14 ust. 4 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały: w 4) 14 ust. 5 zdanie pierwsze Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały, 5) 14 ust. 6 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały, 6) 16 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały. U z a s a d n i e n i e Uchwała Nr LX/1425/17 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie nadania statutu Miejskiemu Centrum Medycznemu im. dr. Karola Jonschera w Łodzi wpłynęła do Wojewody Łódzkiego w dniu 22 listopada 2017 r. ŁÓDZKI URZĄ D WOJEWÓDZKI W ŁODZI 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 10 00, fax: (+48) 42 664 10 40 Elektroniczna Skrzynka Podawcza epuap: /lodzuw/skrytka www.lodzkie.eu
Pismem z dnia 6 grudnia 2017 r. organ nadzoru zawiadomił Radę Miejską w Łodzi o wszczęciu z urzędu postępowania określonego w rozdziale 10 ustawy z 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym w celu kontroli legalności ww. uchwały. Odpowiedź na zawiadomienie została udzielona pismem z dnia 13 grudnia 2017 r. znak: DPr-BRM-III.0004.89-94.2017, w którym wyjaśniono, że kwestionowana uchwała jest prawidłowa. Zdaniem organu nadzoru uchwałą Nr LX/1425/17 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie nadania statutu Miejskiemu Centrum Medycznemu im. dr. Karola Jonschera w Łodzi, w części, tj. w zakresie: 1) wyrazów w 12 ust. 2 pkt 1 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały: - osoba wyznaczona przez Prezydenta Miasta Łodzi ; 2) wyrazów w 14 ust. 3 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały:, a w 3) wyrazów w 14 ust. 4 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały: w 4) 14 ust. 5 zdanie pierwsze Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały, 5) 14 ust. 6 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały, 6) 16 Statutu stanowiącego załącznik do ww. uchwały została wydana z istotnym naruszeniem prawa. W 12 ust. 2 pkt 1 statutu Rada Miejska wskazała, że w skład Rady Społecznej wchodzi przewodniczący osoba wyznaczona przez Prezydenta Miasta Łodzi. W ocenie organu nadzoru 12 ust. 2 pkt 1 statutu narusza normę kompetencyjną określoną w art. 42 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638 ze zm.) i jest niezgodny z art. 48 ust. 6 pkt 2 lit. a tiret 2 ustawy, art. 2 Konstytucji RP w zakresie zasad prawidłowej legislacji i art. 7 Konstytucji RP. Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej statut określa ustrój podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, a także inne sprawy dotyczące jego funkcjonowania ale tylko w zakresie nieuregulowanym w ustawie. Tymczasem zgodnie z art. 48 ust. 6 pkt 2 lit. a tiret 2 ustawy o działalności leczniczej, w skład rady społecznej działającej w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, w podmiotach utworzonych przez gminę jako przewodniczący wchodzi wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub osoba przez niego wyznaczona. Tym samym zamieszcza jąc w statucie ww. cytowane postanowienie, Rada Miejska dokonała niedopuszczalnej modyfikacji przepisu ustawowego zawężając jego treść. W ocenie organu nadzoru to do decyzji Prezydenta Miasta
Łodzi, zgodnie z ustawą, należy wybór czy będzie sprawował funkcję przewodniczącego osobiście czy poprzez osobę przez niego wyznaczoną. Nie można podzielić w tym zakresie poglądu Rady Miejskiej w Łodzi, że skoro Prezydent Miasta jest projektodawcą uchwały to należy przyjąć, że skorzystał w tym przypadku z możliwości, jaką daje ustawa wskazując konkretnie, że przewodniczącym rady społecznej będzie osoba przez niego wyznaczona. Należy bowiem zauważyć, że wola Prezydenta Miasta nie jest wyrażana w formie uchwały Rady Miejskiej. Na skutek powyższego zapisu powstanie zatem wątpliwość czy Prezydent Miasta może osobiście pełnić funkcje przewodniczącego rady społecznej. 14 ust. 5 statutu stanowi, że Centrum poza środkami finansowymi, o których mowa w ust. 3 i 4, może uzyskiwać środki finansowe z odpłatnej działalności leczniczej. W ocenie organu nadzoru 14 ust. 5 statutu narusza normę kompetencyjną określoną w art. 42 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638 ze zm.) i jest niezgodny z art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy o działalności leczniczej, art. 2 Konstytucji RP w zakresie zasad prawidłowej legislacji i art. 7 Konstytucji RP. Przepis 14 ust. 5 statutu w sposób niedopuszczalny modyfikuje treść art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zgodnie art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może uzyskiwać środki finansowe, z odpłatnej działalności leczniczej, ale tylko wówczas, gdy przepisy odrębne nie stanowią inaczej. Statut zaś nie zawiera takiego zastrzeżenia. 14 ust. 6 statutu stanowi, że wpływy finansowe z działalności gospodarczej oraz z tytułu dzierżawy i najmu w całości są przeznaczone na sfinansowanie działalności statutowej Centrum. W ocenie organu nadzoru 14 ust. 6 statutu narusza normę kompetencyjną określoną w art. 42 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638 ze zm.) i jest niezgodny z art. 55 ust. 1 pkt 4-6 ustawy o działalności leczniczej, art. 2 Konstytucji RP w zakresie zasad prawidłowej legislacji i art. 7 Konstytucji RP. Zdaniem organu nadzoru 14 ust. 6 statutu modyfikuje treść przepisów ustawowych, w szczególności art. 55 ustawy o działalności leczniczej. Art. 55 w ust. 4-6 określa bowiem cele na jakie mogą być uzyskiwane środki finansowe, a mianowicie: 4) na cele i na zasadach określonych w przepisach art. 114-117; 5) na realizację innych zadań określonych odrębnymi przepisami; 6) na pokrycie ujemnego wyniku finansowego, o którym mowa w art. 59 ust. 2.
12 ust. 2 pkt 1 oraz 14 ust. 5 i 6 statutu zawierając przepisy powtarzające i modyfikujące treść ustawy naruszają tym samym zasady prawidłowej legislacji w stopniu prowadzącym do ich sprzeczności z art. 2 Konstytucji RP. Wydanie aktu prawa miejscowego polega na wprowadzeniu do porządku prawnego nowych przepisów, które albo w ogóle nie mają odpowiednika w przepisach obowiązujących, albo przepisy te uszczegóławiają w określonym zakresie, w ramach ustawowych upoważnień. W utrwalonym orzecznictwie sądowoadministracyjnym uznaje się, że powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja i uzupełnienie przez przepisy gminne jest niezgodne z zasadami legislacji. Uchwała rady gminy nie może regulować jeszcze raz tego, co jest już zawarte w obowiązującej ustawie. Taka uchwała, jako istotnie naruszająca prawo, jest nieważna. Zawsze bowiem tego rodzaju powtórzenie jest normatywnie zbędne, gdyż powtarzany przepis już obowiązuje. Jest też dezinformujące, trzeba bowiem liczyć się z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy, a więc do naruszenia wymagania adekwatności. Uchwała organu gminy nie powinna zatem powtarzać przepisów ustawowych, jak też nie może zawierać postanowień sprzecznych z ustawą (Wyrok NSA z dnia 14 maja 2015 r., II OSK 862/15). Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej, do których zaliczane są również organy jednostek samorządu terytorialnego, działają na podstawie i w granicach prawa. Oznacza to, że każde działanie organu władzy publicznej musi znajdować uzasadnienie w przepisie aktu prawnego wyższego rzędu. Dotyczy to również organów jednostek samorządu terytorialnego. W 14 ust. 3 Rada postanowiła, że Centrum może uzyskiwać środki finansowe z działalności gospodarczej w zakresie nieograniczającym działalności statutowej, a w szczególności z: ( ). W 14 ust. 4 Rada postanowiła, że Centrum poza środkami finansowymi, o których mowa w ust. 3, może uzyskiwać środki finansowe z działalności gospodarczej w zakresie nieograniczającym działalności statutowej, w szczególności poprzez ( ). Statut może zawierać określenie wydzielonej działalności, innej niż działalność lecznicza, która może być prowadzona przez sp zoz, stosownie do treści art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy. W takim przypadku statut powinien jednak w sposób skonkretyzowany określić jaka wydzielona działalność może być prowadzona zawierając katalog zamknięty. Nie jest zatem możliwe zastosowanie do określenia takiej działalności zwrotu w szczególności. Zastosowane w 14 ust. 3 i 4 statutu rozwiązanie jest sprzeczne z art. 42 ust. 3 ustawy o
działalności leczniczej, który stanowi, że statut może przewidywać prowadzenie określonej wyodrębnionej organizacyjnie działalności innej niż lecznicza. Z treści powołanego przepis u ustawy wynika, iż inna działalność niż działalność lecznicza winna zostać określona. Nie jest zatem wypełnieniem tego obowiązku określenie przykładowe takiej działalności, na co wskazuje zastosowanie w uchwale określenie "w szczególności" (wyrok NSA z dnia 10 października 2012 r. II OSK 1819/12). W 16 statutu Rada postanowiła, że w sprawach nieuregulowanych niniejszym statutem mają zastosowanie ogólnie obowiązujące przepisy prawa w zakresie dotyczącym funkcjonowania Centrum. Taki zabieg daje prymat statutowi przed ustawą, co jest szczególnie widoczne w powiązaniu z kwestionowanymi przez organ nadzoru przepisami statutu. W świetle art. 87 i 94 Konstytucji ustawa jest aktem prawnym hierarchicznie wyższym od aktów prawnych organów samorządu terytorialnego. Ustanowiony w Konstytucji, zamknięty katalog źródeł prawa skonstruowany jest jednocześnie w oparciu o zasadę hierarchiczności. Z zasady tej wynika, że umocowanie do wydawania aktów niższego rzędu musi wynikać z aktów wyższego rzędu, przy czym przepisy zawarte w aktach niższego rzędu nie mogą naruszać przepisów zamieszczonych w aktach wyższego rzędu. Hierarchiczna budowa systemu źródeł prawa obliguje do przyjęcia interpretacyjnej dyrektywy, w myśl której, w razie kolizji między normami prawnymi, przepisy prawa zawarte w akcie wyższego rzędu stosuje się przed przepisami prawa zawartymi w akcie niższego rzędu. Zapisu 16 statutu nie da się pogodzić z obowiązującym hierarchicznym systemem źródeł prawa. Przepis wynikający z aktu prawa miejscowego nie może zastrzegać pierwszeństwa w stosowaniu przed ustawami oraz rozporządzeniami wykonawczymi, wobec których jest hierarchicznie niższy. Tego typu zastrzeżenie dopuszczalne jest jedynie w ramach aktów prawnych tego samego rzędu. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku, gdy zaistnieje stan faktyczny, którego rozstrzygnięcie może nastąpić zarówno na podstawie przepisów aktu prawa miejscowego, jak i przepisów powszechnie obowiązujących na terenie całego kraju, rozstrzygnięcie powinno nastąpić w oparciu o przepisy hierarchicznie wyższe (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 5 kwietnia 2012, sygn. akt IV SA/WR 81/12). Treść 16 statutu stanowi istotne naruszenie prawa również z tego względu, że statut zawiera przepisy powtarzające i modyfikujące treść ustawy. Pozostanie zatem tego przepisu w obrocie prawnym było by zatem dezinformujące i powodujące wątpliwości interpretacyjne. W tym stanie rzeczy wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego eliminującego z obrotu prawnego przedmiotową uchwałę w oznaczonej części jest uzasadnione i konieczne.
Rozstrzygnięcie nadzorcze może zostać zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (90 434 Łódź, ul. Piotrkowska 135) za pośrednictwem Wojewody Łódzkiego, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach. WOJEWODA ŁÓDZKI Zbigniew Rau Do wiadomości: Prezydent Miasta Łodzi