WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań Nr akt : ŻG.8361.148.2012/36 ZPO Poznań, dnia marca 2013 r. MAKRANA sp. z o.o. ul. Umultowska 32 61-614 Poznań DECYZJA Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej działając na podstawie art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.). wymierza przedsiębiorcy: MAKRANA sp. z o.o., ul. Umultowska 32, 61-614 Poznań, KRS: 0000187513, NIP: 782-21-18-317, karę pieniężną w wysokości 600,00 zł. (słownie: sześćset złotych 00/100), wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.), 1
z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli tj. w dniu 10 września 2012 roku w markecie INTERMARCHE ul. Umultowska 32, 61-614 Poznań, przedsiębiorca: MAKRANA sp. z o.o., ul. Umultowska 32, 61-614 Poznań, artykułów rolno - spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej to jest: partii 9 opakowań DELAcréme Klasik Roślinny tłuszcz do smarowania 51%, oznaczony datą najlepiej spożyć przed 15.10.12., w cenie 4,99 zł, wartości 44,91 partii 7 opakowań DELAcréme Klasik Roślinny tłuszcz do smarowania 51% oznaczony datą najlepiej spożyć przed 09.12.12., w cenie 4,99 zł, wartości 34,93 z uwagi na: - podanie informacji, że 800 µg witaminy A stanowi 116% zalecanego dziennego spożycia, podczas gdy w świetle postanowień załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą (Dz. U. z 2007 roku nr 137, poz. 967 ze zm.) ilość ta stanowi 100%, - zamieszczenie określenia kwas sorbinowy zamiast kwas sorbowy, zgodnie z nazewnictwem zawartym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 roku w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. z 2010 r. nr 232, poz. 1525 ze zm.), partii 8 opakowań DELAcréme z dodatkiem sera Margaryna z zawartością tłuszczu 55% Delikatna margaryna z dodatkiem masła sera topionego oznaczony datą najlepiej spożyć przed 08.10.12., w cenie 4,99 zł, wartości 39,92 z uwagi na to, że: - w nazwie produktu zastosowano określenie margaryna deklarując jednocześnie zawartość tłuszczu 55% zamiast tłuszcz do smarowania, co jest niezgodne z postanowieniami pkt 1 części B dodatku do załącznika XV rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007. ustanawiającego 2
wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych ( rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku ) (Dz. Urz. UE L. 299 z 16.11.2007. s.1 ze zm.) - w nazwie wyrobu użyto określenia z dodatkiem masła nie wykazując masła w składzie wyrobu a także umieszczono na opakowaniu produktu wizerunek sera dojrzewającego, podczas gdy w składzie wymieniono ser topiony. Oznakowanie produktu w ten sposób może wprowadzić konsumenta w błąd co do jego składu i stanowi naruszenie postanowień art. 6 ust.2 ustawy z dnia 21.12.2000. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) w związku z art.46 ust.1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25.08.2006 o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.), partii 12 opakowań DELAcréme z dodatkiem masła Roślinny tłuszcz do smarowania 55% Delikatny tłuszcz do smarowania z dodatkiem masła oznaczony datą najlepiej spożyć przed 23.12.12., w cenie 4,99 zł, wartości 59,88 z uwagi na to, że: w nazwie wyrobu użyto określenia z dodatkiem masła deklarując jednocześnie w składzie wyrobu 0,5 % masła. Według wymagań cyt. wyżej rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007 zawartość tłuszczu mlecznego w tego typu produkcie może wynosić do 3% ogólnej zawartości tłuszczu, zatem oznakowanie produktu w ten sposób może wprowadzić konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego i stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) w związku z art.46 ust.1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.). Jednocześnie w oznakowaniu wszystkich wymienionych wyżej produktów tłuszczowych służących do smarowania stwierdzono: - uwidocznienie znaku słowno-graficznego z informacją sformułowaną wyłącznie języku angielskim treści GMO free, co narusza postanowienia art. 6 ust. 4 w/w ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i art. 48 ust. 2 w/w ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, 3
- w informacjach o wartości odżywczej użyto określenia sacharydy zamiast węglowodany jak wynika z postanowień 5 ust.1 w/w rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą. - informację o zawartości w produktach kwasów tłuszczowych Omega 6 i Omega 3 (tj. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych) poprzedzono określeniem esencjonalne kwasy tłuszczowe, co dezinformuje konsumentów. Kontrolowany wprowadził zatem do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej co skutkuje zastosowaniem art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (Dz. U. z 2005, Nr 187 poz. 1577 ze zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Uzasadnienie Podczas kontroli przeprowadzonej przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, w dniach od 10 do 14 września 2012 roku w markecie INTERMARCHE ul. Umultowska 32, 61-614 Poznań, przedsiębiorca: MAKRANA sp. z o.o., ul. Umultowska 32, 61-614 Poznań, stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu, w przypadku 4 partii wyrobów, to jest: 4
partii 9 opakowań DELAcréme Klasik Roślinny tłuszcz do smarowania 51%, oznaczony datą najlepiej spożyć przed 15.10.12., w cenie 4,99 zł, wartości 44,91 partii 7 opakowań DELAcréme Klasik Roślinny tłuszcz do smarowania 51% oznaczony datą najlepiej spożyć przed 09.12.12., w cenie 4,99 zł, wartości 34,93 z uwagi na: - podanie informacji, że 800 µg witaminy A stanowi 116% zalecanego dziennego spożycia, podczas gdy w świetle postanowień załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą (Dz. U. z 2007 roku nr 137, poz. 967 ze zm.) ilość ta stanowi 100%, - zamieszczenie określenia kwas sorbinowy zamiast kwas sorbowy, zgodnie z nazewnictwem zawartym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 roku w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. z 2010 r. nr 232, poz. 1525 ze zm.), partii 8 opakowań DELAcréme z dodatkiem sera Margaryna z zawartością tłuszczu 55% Delikatna margaryna z dodatkiem masła sera topionego oznaczony datą najlepiej spożyć przed 08.10.12., w cenie 4,99 zł, wartości 39,92 z uwagi na to, że: - w nazwie produktu zastosowano określenie margaryna deklarując jednocześnie zawartość tłuszczu 55% zamiast tłuszcz do smarowania, co jest niezgodne z postanowieniami pkt 1 części B dodatku do załącznika XV rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych ( rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku ) (Dz. Urz. UE L. 299 z 16.11.2007. s.1 ze zm.) - w nazwie wyrobu użyto określenia z dodatkiem masła nie wykazując masła w składzie wyrobu a także umieszczono na opakowaniu produktu wizerunek sera dojrzewającego, podczas gdy w składzie wymieniono ser topiony. Oznakowanie produktu w ten sposób może wprowadzić konsumenta w błąd co do jego składu i stanowi naruszenie postanowień art. 6 ust.2 ustawy 5
z dnia 21.12.2000. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) w związku z art.46 ust.1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25.08.2006 o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.), partii 12 opakowań DELAcréme z dodatkiem masła Roślinny tłuszcz do smarowania 55% Delikatny tłuszcz do smarowania z dodatkiem masła oznaczony datą najlepiej spożyć przed 23.12.12., w cenie 4,99 zł, wartości 59,88 z uwagi na to, że: w nazwie wyrobu użyto określenia z dodatkiem masła deklarując jednocześnie w składzie wyrobu 0,5 % masła. Według wymagań cyt. wyżej rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007 zawartość tłuszczu mlecznego w tego typu produkcie może wynosić do 3% ogólnej zawartości tłuszczu, zatem oznakowanie produktu w ten sposób może wprowadzić konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego i stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) w związku z art.46 ust.1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.). Jednocześnie w oznakowaniu wszystkich wymienionych wyżej produktów tłuszczowych służących do smarowania stwierdzono: - uwidocznienie znaku słowno-graficznego z informacją sformułowaną wyłącznie języku angielskim treści GMO free, co narusza postanowienia art. 6 ust. 4 w/w ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i art. 48 ust. 2 w/w ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, - w informacjach o wartości odżywczej użyto określenia sacharydy zamiast węglowodany jak wynika z postanowień 5 ust.1 w/w rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą. - informację o zawartości w produktach kwasów tłuszczowych Omega 6 i Omega 3 (tj. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych) poprzedzono określeniem esencjonalne kwasy tłuszczowe, co dezinformuje konsumentów. 6
Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej co skutkuje zastosowaniem art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005, Nr 187 poz. 1577 ze zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolnospożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumentów w błąd. 7
Zgodnie z art. 17 wyżej cytowanego rozporządzenia odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego ponoszą wszyscy przedsiębiorcy, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, oraz zapewniają zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności a także zapewniają kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom. W związku z powyższym w dniu 17 stycznia 2013 roku Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktów niewłaściwej jakości. W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie do zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów. Kontrolowany przedsiębiorca nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia. 8
Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości ustalając wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych i wysokość obrotów. Oceniając stopień szkodliwości społecznej z punktu widzenia rodzaju reguł naruszonych ostrożności, należy stwierdzić, że jest to średni stopień szkodliwości czynu w stwierdzonych nieprawidłowościach. Jak wynika z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako niedbalstwo. Kontrolowany nie przewidywał, że popełni czyn zabroniony, choć powinien i mógł to przewidzieć. Powinien wiedzieć, iż oznakowanie produktu nie powinno wprowadzać konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego. Strona postępowania, jako profesjonalista działający na rynku artykułów rolno- spożywczych ma obowiązek stosowania takich procedur, by nie dopuszczać do przedostawania się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów wyrobów niewłaściwej jakości. W przypadku zakresu naruszenia należy podnieść, iż nie jest to ciężkie naruszenie interesów i praw konsumentów z punktu widzenia właściwości produktów i regulacji rynków rolnych, jednak pozbawia konsumentów wymaganej prawem, rzetelnej informacji o produktach. 9
Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy, należy zaznaczyć, iż nie był on karany za wprowadzenie do obrotu artykułów rolnospożywczych niewłaściwej jakości. Przedsiębiorca zalicza się do grupy średnich przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 155, poz. 1095) - oświadczenie z dnia 11 września 2012 roku. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierzył zatem karę wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych. Ponadto, przy wydawaniu decyzji, obok przyjęcia powyższych przesłanek Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna oraz odstraszająca a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. W tym przypadku należało zastosować środek w postaci wymierzenia niskiej kary pieniężnej w wysokości 600,00 zł. (sześćset złotych 00/100). w sentencji. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Nr konta NBP O/O 10
Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w terminie nieprzekraczalnym 30 dni od uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie decyzją ostateczną. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Pouczenie: Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2005, Nr 8, poz. 60 ze. zm.)..... 11