Wykład 1. Osobowość prawna. 2. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. 3. Trwały zarząd. Podstawy prawne: Ustawa z dnia 21.08.97r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 121, 50, 650, 1000, 1089, 1496, 1669, 1693 i 1716) Ustawa z dnia 23.04.1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm.)
W obszarze gospodarki nieruchomościami możemy wyróżnić trzy rodzaje podmiotów władania: Osoby fizyczne Osoby prawne Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej
Osobowość prawna Osoby prawne - to Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (K.C. art. 33). Uznanie, czy dana jednostka organizacyjna posiada osobowość prawną wymaga m.in. wskazania przepisu, który przyznaje jej tę osobowość. Osoby prawne to wyodrębnione jednostki organizacyjne, które zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą występować jako samodzielne podmioty prawa cywilnego. Z reguły dana jednostka organizacyjna staje się osobą prawną z chwilą wpisania do właściwego rejestru.
Przykłady osób prawnych PAŃSTWOWE GMINNE POWIATOWE WOJEWÓDZKIE SPOŁECZNE SKARB PAŃSTWA PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE NARODOWY BANK POLSKI JEDNOSTKI BADAWCZO ROZWOJOWE, PAN KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA JEDNOOSOBOWE SPÓŁKI S.P. GMINY, STOWARZYSZENIA GMIN PRZEDSIĘBIORSTWA KOMUNALNE PRZEDSIĘBIORSTWA WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI ZAKŁADY ENERGETYKI CIEPLNEJ POWIATY ZESPOŁY OPIEKI ZDROWOTNEJ, SZPITALE BIBLIOTEKI I DOMY KULTURY WOJEWÓDZTWA ZESPOŁY OPIEKI ZDROWOTNEJ, SZPITALE I CENTRA REHABILITACJI STACJE POGOTOWIA RATUNKOWEGO, PRZYCHODNIE WOJEWÓDZKIE OŚRODKI RUCHU DROGOWEGO BIBLIOTEKI I DOMY KULTURY MUZEA NARODOWE, OPERY, TEATRY, FILHARMONIE, GALERIE SZTUKI PARTIE POLITYCZNE ZWIĄZKI WYZNANIOWE FUNDACJE POLSKI ZWIĄZEK DZIAŁKOWCÓW
Przykłady osób prawnych cd. SPÓŁDZIELCZE HANDLOWE UBEZPIECZENIOWE RZEMIEŚLNICZE KOŚCIELNE SPÓŁDZIELNIE KRAJOWA RADA SPÓŁDZIELCZA BANKI SPÓŁDZIELCZE SPÓŁKI ZO.O. SPÓŁKI AKCYJNE KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCH IZBY UBEZPIECZENIOWE IZBY RZEMIEŚLNICZE SPÓŁDZIELNIE RZEMIEŚLNICZE CECHY ZWIĄZEK RZEMIOSŁA POLSKIEGO PARAFIE DIECEZJE SEMINARIA DIECEZJALNE KOŚCIOŁA RZYMSKOKATOLICKIEGO KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI CARITAS POLSKA
Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej to: Jednostki organizacyjne sfery budżetowej Urzędy administracji rządowej Szkoły szczebla podstawowego i średniego Jednostki organizacyjne wojska, policji i lasów państwowych
Przykłady jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej PAŃSTWOWE GMINNE KANCELARIA SEJMU, SENATU, PREZYDENTA RP, PREZESA RADY MINISTRÓW SĄDY REJONOWE I OKRĘGOWE TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH SĄD NAJWYŻSZY NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI KRAJOWE BIURO WYBORCZE PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY ZAKŁADY KARNE ZAKŁADY DLA NIELETNICH INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ GIMNAZJA, SZKOŁY PODSTAWOWE I PRZEDSZKOLA OŚRODKI SPORTU I REKREACJI ZAKŁADY GOSPODARKI KOMUNALNEJ
Przykłady jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej cd. POWIATOWE WOJEWÓDZKIE HANDLOWE KOŚCIELNE LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE ZESPOŁY SZKÓŁ ZAWODOWYCH POWIATOWE URZĘDY PRACY POWIATOWE ZARZĄDY DRÓG POWIATOWE DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ KOMENDY POWIATOWE POLICJI, STRAŻY POŻARNEJ SCHRONISKA, PORADNIE, DOMY DZIECKA SZKOŁY POLICEALNE I STUDIA ZAWODOWE WOJEWÓDZKIE URZĘDY PRACY ZARZĄDY DRÓG WOJEWÓDZKICH ZARZĄDY MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH SPÓŁKI CYWILNE SPÓŁKI PARTNERSKIE SPÓŁKI KOMANDYTOWE PROBOSZCZ PROBOSTWO KOŚCIOŁA RZYMSKOKATOLICKIEGO
Trwały zarząd to: forma władania wprowadzona dla jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej prawo niezbywalne, nieprzenaszalne, niedziedziczne (powstaje i wygasa w drodze decyzji administracyjnej) prawo którego nie można wnieść aportem do spółki Trwały zarząd ustanawia w drodze decyzji właściwy organ (starosta lub organ wykonawczy J.S.T.)
Korzystanie z nieruchomości oddanej w trwały zarząd umożliwia: Prowadzenie działalności należącej do ustawowego lub statutowego zakresu działania jednostki Zabudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego Oddanie nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na okres pow. 3 lat
ZASADA: Nieruchomości stanowiące przedmiot WŁ lub UW S.P. Są oddawane w trwały zarząd jednostkom państwowym Nieruchomości stanowiące przedmiot WŁ lub UW J.S.T. Sprawując trwały zarząd jednostki te wykonują prawo własności w imieniu S.P. lub J.S.T. Są oddawane w trwały zarząd właściwym jednostkom komunalnym powiatowym wojewódzkim
Ustawa (UoGN) przewiduje trzy sposoby nabycia prawa trwałego zarządu: Przekazanie nieruchomości w trwały zarząd na wniosek jednostki Przekazanie prawa trwałego zarządu istniejącego na nieruchomości między dwoma jednostkami organizacyjnymi na ich wniosek Nabycie nieruchomości na mocy umowy cywilnoprawnej zawartej w formie aktu notarialnego Na podstawie decyzji administracyjnej właściwego organu Z mocy prawa
Ustanowienie prawa trwałego zarządu na wniosek jednostki organizacyjnej Jednostka organizacyjna występuje z wnioskiem o ustanowienie trwałego zarządu (Art. 44 ust. 2) Właściwy organ na rzecz jednostki ustanawia prawo trwałego zarządu w drodze decyzji (Art. 45 ust. 1)
Ustanowienie prawa trwałego zarządu na rzecz tworzonej jednostki organizacyjnej z dniem utworzenia jednostka organizacyjna jest wyposażana w nieruchomości niezbędne do jej działalności odpowiednio przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, organ założycielski lub przez organ nadzorujący (Art. 51)
Organ nadzorujący lub założycielski wyposaża taką jednostkę w nieruchomości. Na wniosek organu nadzorującego lub założycielskiego: Starosta - wskazuje nieruchomości z zasobu SP przeznaczone na wyposażenie jednostki państwowej Organ wykonawczy J.S.T. - wskazuje nieruchomości z odpowiedniego zasobu J.S.T. przeznaczone na wyposażenie odpowiedniej samorządowej jednostki organizacyjnej Następnie właściwy organ (starosta lub organ wykonawczy J.S.T.) ustanawia prawo trwałego zarządu na rzecz nowoutworzonej jednostki w drodze decyzji
Kiedy wygasa trwały zarząd? z upływem okresu, na który został ustanowiony wskutek decyzji właściwego organu o jego wygaśnięciu wydanej z urzędu lub na wniosek jednostki organizacyjnej Wygaśnięcie prawa trwałego zarządu wiąże się z 3 m-cznym wypowiedzeniem umów najmu, dzierżawy, lub użyczenia.
Właściwy organ może z urzędu wydać decyzję o wygaśnięciu trwałego zarządu w razie stwierdzenia, że: Nieruchomość nie została zagospodarowana zgodnie z decyzją o ustanowieniu trwałego zarządu Jednostka organizacyjna nie zawiadomiła właściwego organu o oddaniu nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo o użyczeniu, lub nie uzyskała na to zgody Nieruchomość jest wykorzystywana niezgodnie z jej przeznaczeniem określonym w decyzji Sposób korzystania z nieruchomości pogarsza stan środowiska w stopniu zagrażającym życiu, zdrowiu lub mieniu Przeznaczenie nieruchomości w MPZP uległo zmianie, która nie pozwala na dalsze wykorzystywanie nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób, a jednostka organizacyjna nie ma możliwości zmiany sposobu wykorzystywania nieruchomości Nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu
OPŁATY Z TYTUŁU TRWAŁEGO ZARZĄDU Cena nieruchomości oddawanej w trwały zarząd jest ustalana z urzędu przez właściwy organ Cena ta bazuje na wartości rynkowej nieruchomości ma ona charakter jedynie ewidencyjny jest podstawą do naliczenia jednostce opłat rocznych
OPŁATY Z TYTUŁU TRWAŁEGO ZARZĄDU Za nieruchomość oddaną w trwały zarząd pobiera się opłaty roczne (uiszczane do 31 marca z góry za dany rok) W pierwszym roku po ustanowieniu trwałego zarządu opłatę roczną uiszcza się najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stała się ostateczna Opłata taka jest proporcjonalna do pozostałego do wykorzystania w danym roku okresu trwałego zarządu Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym nastąpiło nabycie trwałego zarządu w razie nabycia trwałego zarządu z mocy prawa
Podstawa naliczenia opłaty: Opłaty z tytułu trwałego zarządu ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3
Stawki procentowe opłat są uzależnione od celu na jaki nieruchomość zostaje oddana: za nieruchomości oddane na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej - 0,1% ceny za nieruchomości oddane na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych, działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczorozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, siedziby organów władzy i administracji państwowej nie wymienionych w art. 60-0,3% ceny za pozostałe nieruchomości - 1% ceny Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki narodowe oraz rezerwaty przyrody.
Inne ważne zasady towarzyszące procedurze naliczania opłat Jeżeli nieruchomość oddana w trwały zarząd jest wykorzystywana na więcej niż jeden cel, stawkę procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu, który w decyzji o oddaniu w trwały zarząd został określony jako podstawowy Jeżeli po oddaniu nieruchomości w trwały zarząd nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się w drodze decyzji właściwego organu stosownie do zmienionego sposobu korzystania Opłaty z tytułu trwałego zarządu obniża się o 50%, jeżeli nieruchomość lub jej część zostały wpisane do rejestru zabytków Jednostka organizacyjna sprawująca trwały zarząd nieruchomością, która oddała nieruchomość lub jej część w najem lub dzierżawę, może być zobowiązana do uiszczania opłat rocznych w wysokości 1% ceny nieruchomości
Jak ustala się wartość nieruchomości dla celu naliczenia opłat z tytułu trwałego zarządu? W myśl rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości:
Jak ustala się wartość nieruchomości dla celu naliczenia opłat z tytułu trwałego zarządu? W myśl ustawy o gospodarce nieruchomościami: Jeżeli jednostka organizacyjna wybudowała budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem, położone na nieruchomości oddanej w trwały zarząd, ich wartości nie uwzględnia się w cenie nieruchomości będącej podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego zarządu. Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia budynków i innych urządzeń w trybie, o którym mowa w art. 17. Przepis ten stosuje się także odpowiednio w przypadku zabudowy, rozbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego położonego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego