Szymon Komusiński ski Przekształcenia przestrzenne sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego w Polsce w latach 1988-200 2008
Pytania badawcze: 1. Jaka była a skala regresu sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego w Polsce w latachl 1988-2008? 2. Jakie związki zki zachodziły y pomiędzy infrastrukturalnymi przekształceniami wyposaŝenia kolei polskich a skalą regresu pasaŝerskiego transportu kolejowego? 3. Jak kształtowa tował się rozkład przestrzenny i czasowy przekształce ceń sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego? 4. Jaki wpływ na spójno jność sieci kolejowej Polski wywierał jej regres?
Pytania badawcze: 5. Jak zmieniał się układ przestrzenny połą łącze czeń sieci kolejowych Polski i krajów w ościennych? o 6. Jaki był rozkład przestrzenny zmian gęstog stości sieci przystanków w pasaŝerskich? 7. Jaki był rozkład przestrzenny zmian nasycenia sieci przystanków w pasaŝerskich? 8. Jak zmieniła a się dostępno pność miast powiatowych do pasaŝerskiego transportu kolejowego?
Metody badań: 1. Zestawienie linii kolejowych i przystanków w zamkniętych dla ruchu pasaŝerskiego w latach 1988 2008. 2. Szczegółowe badania kartograficzne (topologiczne i inwentarzowe). 3. Obliczenia matematyczne (współczynniki spójno jności sieci, współczynniki korelacji gęstog stości sieci i gęstog stości zaludnienia). 4. Analizy zmian gęstog stości i nasycenia sieci przystanków kolejowych w skali regionalnej i lokalnej. Uwaga: Wszystkie ryciny w prezentacji sąs opracowaniem własnym w autora na podstawie rozkład adów w sieciowych PKP i roczników w GUS.
Kontekst społeczno eczno-ekonomiczny ekonomiczny regresu sieci kolejowej w Polsce w latach 1998-2008 brak spójnej polityki państwa w odniesieniu do transportu kolejowego nieład prawno-instytucjonalny systemu organizacji przewozów w pasaŝerskich zapaść techniczna infrastruktury kolejowej zmiana struktury zatrudnienia wzrost współczynnika motoryzacji indywidualnej społecze eczeństwa rozwój j prywatnych linii autobusowych
Zmiany natęŝ ęŝenia ruchu pociągów w osobowych na wybranych liniach kolejowych w latach 1988-2008 50 45 Liczba par pociągów / dobę 40 35 30 25 20 15 10 5 Katowice - Zawiercie Mysłowice - Oświęcim Jelenia G. - Szkl. Poręba Kostrzyn - Szczecin Gł. Gutkowo - Braniewo Zgierz - Łowicz Gł. 0 1988 1993 1998 2003 2008 Lata
Schemat sieci 1988 v = 504 e = 751 β = 1,49
Schemat sieci 1993 v = 398 e = 608 β = 1,53
Schemat sieci 1998 v = 341 e = 516 β = 1,51
Schemat sieci 2003 v = 241 e = 381 β = 1,58
Schemat sieci 2008 v = 227 e = 353 β = 1,56
Zmiany wybranych miar i współczynnik czynników w spójno jności pasaŝerskiej sieci kolejowej w latach 1988-2008 160 W odniesieniu do wartości z roku 1988 (%) 140 120 100 80 60 40 20 0 1988 1993 1998 2003 2008 Lata v (liczba wierzchołków) e (liczba krawędzi) M (długość sieci [km]) β = e/v η = M/e θ = M/v
Gęstość sieci przystanków w według województw
Nasycenie sieci przystanków w według województw
Gęstość sieci przystanków w według powiatów
Nasycenie sieci przystanków w według powiatów
Udział miast powiatowych z dostępem do transportu kolejowego według województw podkarpackie lubuskie śląskie łódzkie mazowieckie podlaskie wielkopolskie małopolskie zachodniopomorskie dolnośląskie pomorskie opolskie świętokrzyskie lubelskie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie 1988 2008 zmiana % -40,00-20,00 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 Wartość %
Typy linii kolejowych zamkniętych dla ruchu pasaŝerskiego w latach 1988-2008 1. Linie o znaczeniu lokalnym: a) obsługuj ugujące ruch pasaŝerski i towarowy b) obsługuj ugujące wyłą łącznie ruch pasaŝerski 2. Linie o znaczeniu ponadlokalnym: a) linie o dominującej funkcji tranzytowej b) dawne strategiczne linie wojskowe 3. Linie na terenie aglomeracji miejskich: a) dojazdowe do dworców w doczołowych owych b) obsługuj ugujące ośrodki o satelitarne c) obwodowe
Odcinki wyłą łączone z ruchu w latach 1988-2008
Wnioski: 1. Jaka była a skala regresu sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego w Polsce w latachl 1988 2008? * Spadek długod ugości sieci i liczby przystanków w o ponad 1/3 wartości wyjściowych (dla roku 1988) 2. Jakie związki zki zachodziły y pomiędzy infrastrukturalnymi przekształceniami wyposaŝenia kolei polskich a skalą regresu pasaŝerskiego transportu kolejowego? * Wynikające ze strukturalnej zapaści systemu PKP ujemne sprzęŝ ęŝenie zwrotne w relacjach pomiędzy natęŝ ęŝeniem ruchu i prędko dkościami handlowymi pociągów w z jednej, a popytem na usługi ugi pasaŝerskiego transportu kolejowego z drugiej strony
Wnioski: 3. Jak kształtowa tował się rozkład przestrzenny i czasowy przekształce ceń sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego? * MoŜna wyróŝni nić dwa podokresy: - 1988-1998: 1998: intensywne wyrównywanie wnywanie gęstog stości sieci w drodze jej selektywnego regresu na obszarach uprzednio uprzywilejowanych - 1998-2008: spadek gęstog stości sieci na terenie całego kraju 4. Jaki wpływ na spójno jność sieci kolejowej Polski wywierał jej regres? * Spójno jność sieci nieznacznie wzrosła
Wnioski: 5. Jak zmieniał się układ przestrzenny połą łącze czeń sieci kolejowych Polski i krajów w ościennych? o * Znaczący cy wzrost liczby połą łącze czeń w latach 1988-1998, 1998, regres po roku 1998 6. Jaki był rozkład przestrzenny zmian gęstog stości sieci przystanków pasaŝerskich? * Wyrównanie gęstog stości sieci w skali kraju, przy równoczesnym: - zaniku zwartych obszarów w uprzywilejowanych - pojawieniu się zwartych obszarów w całkowicie pozbawionych dostępu do pasaŝerskiej sieci kolejowej
Wnioski: 7. Jaki był rozkład przestrzenny zmian nasycenia sieci przystanków pasaŝerskich? * ZbieŜno ność z rozkładem zmian gęstog stości sieci przy znaczącym cym wzroście korelacji pomiędzy gęstog stością sieci przystanków w a gęstog stością zaludnienia 8. Jak zmieniła a się dostępno pność miast powiatowych do pasaŝerskiego transportu kolejowego? * Pogorszenie dostępno pności transportu kolejowego w przypadku około o połowy owy miast powiatowych oraz spadek ich rangi jako węzłów w w kolejowych
Dziękuj kuję za uwagę Zdjęcia: www.kolej.one.pl by D. Hrycaj, G. Pierchała, a, K. Werner