4-17 4.2 Program biurowy OpenOffice.org OpenOffice to najczęściej używany w Linuksie program biurowy. Za jego pomocą można: tworzyć i edytować dokumenty tekstowe, zarządzać danymi w arkuszach kalkulacyjnych, tworzyć i odtwarzać prezentacje multimedialne, tworzyć obrazy i ilustracje. Być może pracowałeś już z innymi pakietami biurowymi takimi, jak np. Microsoft Office. OpenOffice zapewnia podobny zestaw narzędzi i funkcji dla ułatwienia codziennej pracy. Ponieważ zwykle na serwerze nie używa się oprogramowania biurowego, oprogramowanie OpenOffice nie zostało włączone do pakietu SUSE Linux Enterprise Server. OpenOffice bazuje na programie o nazwie StarOffice, stworzonym przez niemiecką firmę Star Division, zajmującą się produkcją oprogramowania. Kilka lat temu firma Star Division została przejęta przez Sun Microsystems, który opublikował StarOffice jako oprogramowanie open source. Nazwę oprogramowania zmieniono na OpenOffice i założono organizację OpenOffice. Organizacja nadzoruje proces rozwoju oprogramowania oraz, wspólnie z ogólnoświatową społecznością programistów OpenOffice, pracuje nad dalszym rozwojem programu. Od czasu do czasu, Sun Microsystems dodaje kilka nowych elementów do aktualnej wersji OpenOffice i publikuje tę zmodyfikowaną wersję pod nazwą StarOffice. Pliki OpenOffice i StarOffice są całkowicie kompatybilne i mogą być bezproblemowo wymieniane. Więcej informacji o rozwoju oprogramowania OpenOffice (w jęz. angielskim) znajdziesz na stronie http://www.openoffice.org. Możesz z tej strony także pobrać najnowszą wersję programu.
4-18 4.2.1 Podstawy Składniki oprogramowania OpenOffice Oprogramowanie OpenOffice podzielone jest na kilka podprogramów, każdy służący do innego rodzaju zadań. W tabeli podano listę składowych OpenOffice wraz z krótkim opisem ich funkcji: OpenOffice Base Tworzenie baz danych (podobnie jak w Microsoft Access) OpenOffice Calc Tworzenie arkuszy kalkulacyjnych (podobnie jak w Microsoft Excel) OpenOffice Draw Rysowanie obrazków i tworzenie ilustracji OpenOffice Impress Tworzenie i odtwarzanie prezentacji (podobnie jak w Microsoft PowerPoint) OpenOffice Math Tworzenie skomplikowanych formuł matematycznych OpenOffice Writer Pisanie dokumentów tekstowych, (podobnie jak w Microsoft Word) multimedialnych listów, raportów Standardowo, w głównym menu, znajduje się aktywator programu OpenOffice Writer.
4-19 Formaty plików OpenOffice OpenOffice używa opartego na XML otwartego formatu dokumentów biurowych OpenDocument. OpenDocument jest to standard formatu pliku zatwierdzony przez organizację OASIS odpowiadającą za standardy formatów danych w biznesie, organizację utrzymywaną ze składek wielu firm z branży IT, między innymi - Microsoft. OpenDocument jest standardem otwartym, niezależnym od żadnej firmy i do nikogo nienależącym. Każdy typ pliku ma inne rozszerzenie pliku. W tabeli poniżej podano listę rodzajów plików, powiązane z nimi aplikacje OpenOffice i rozszerzenia plików. Typ pliku Aplikacja OpenOffice Rozszerzenie pliku Plik tekstowy OpenOffice Writer.odt Arkusz kalkulacyjny OpenOffice Calc.ods Prezentacja multimedialna OpenOffice Impress.odp Plik rysunkowy OpenOffice Draw.odg Baza danych OpenOffice Base.odb OpenOffice może importować i eksportować większość najważniejszych formatów innych firm, dzięki czemu można współpracować i wymieniać dokumenty z osobami, które używają innych programów. 4.2.2 Gdy potrzebna jest pomoc Czasem pilnie potrzebujemy odpowiedzi na pytanie dotyczące konkretnej
4-20 funkcji programu OpenOffice, ale ani znajomi, ani nauczyciel nie są w stanie pomóc. Można wówczas skorzystać z wbudowanego systemu pomocy OpenOffice lub poszukać odpowiedzi w Internecie. System pomocy OpenOffice Uruchom zintegrowany system pomocy, wybierając z paska menu Pomoc Pomoc OpenOffice.org. Otworzy się osobne okno: Tekst pomocy wyświetlany jest w ramce po prawej. Często w obrębie jednego hasła pomocy znaleźć można linki do innych haseł (jak na stronach internetowych). Po lewej stronie mamy do dyspozycji cztery karty, mające ułatwić znalezienie poszukiwanego hasła: Zawartość tablica zawartości systemu pomocy w formie drzewa. Indeks spis treści całego systemu pomocy. Znajdź wyszukiwanie danej frazy we wszystkich działach pomocy. Zakładki lista wszystkich zaznaczonych za pomocą zakładek stron pomocy. Stronę można oznaczyć klikając na ikonkę.
4-21 Agent Pomocy OpenOffice zapewnia również pomoc kontekstową. Pewne działania uruchamiają Agenta Pomocy, umiejscowionego zwykle w prawym dolnym rogu okna. Pomoc kontekstową można uzyskać klikając na wizerunek żarówki: Forum OpenOffice Chociaż system pomocy OpenOffice zawiera mnóstwo informacji, będących niezaprzeczalną pomocą w sprostaniu wyzwaniom pojawiającym się podczas pracy z programem, często skuteczniejszym sposobem uzyskania potrzebnych danych jest kontakt z innymi użytkownikami programu. Możesz odwiedzić np. stronę http://www.oooforum.org (strona w języku angielskim). Znajduje się tam wiele forów dyskusyjnych, na których możesz omówić problem z innymi użytkownikami oprogramowania OpenOffice. Adresy polskiego forum, to http://openoffice.pl/forum.php albo sekcja aplikacje biurowe na http://forum.suse.pl no i zawsze niezawodne http://www.google.pl ;-). Na stronie startowej witryn umieszczony jest przegląd dostępnych forów. Można czytać fora bez żadnych zobowiązań, jeśli jednak chciałbyś zabrać głos na forum, musisz się zarejestrować na stronie i utworzyć darmowe konto. 4.2.3 Personalizacja OpenOffice Skonfigurować program OpenOffice można wybierając Narzędzia Opcje.
4-22 Dostępne opcje dotyczą ustawień poszczególnych podprogramów OpenOffice. Menu, skróty klawiaturowe i paski narzędzi można dostosować, wybierając Narzędzia Dostosuj. 4.2.4 Praca z dokumentami tekstowymi Zaczniemy od OpenOffice Writer, ponieważ tego programu będziesz najczęściej używać.
4-23 Tworzenie nowego dokumentu tekstowego Standardowo, gdy uruchamiamy OpenOffice Writer, tworzony jest nowy dokument tekstowy. Można od razu zacząć wprowadzać tekst w nowym dokumencie. Aby utworzyć kolejny dokument, wybierz z paska menu Plik Nowy Dokument tekstowy. Innym sposobem utworzenia nowego dokumentu jest kliknięcie pierwszej od lewej ikonki na pasku narzędzi: Zapisywanie dokumentu tekstowego Po utworzeniu lub modyfikacji dokumentu w OpenOffice, można go zapisać, wybierając jedno z poniższych poleceń z menu Plik: Zapisz jako To polecenie i wybrać dla niego typ pliku. pozwala nazwać nowy dokument Zapisz To polecenie pozwala zachować zmiany istniejącego pliku (dokument został już wcześniej zapisany w OpenOffice). Zamiast polecenia Zapisz można posłużyć się skrótem klawiszowym Ctrl+S, lub kliknąć na ikonkę dyskietki na pasku narzędzi:
4-24 Polecenie Zapisz jako otwiera okno, w którym można nazwać plik i wybrać dla niego typ pliku: Jeśli nie wybierzesz typu pliku, zostaje on automatycznie zapisany w formacie OpenDocument, z rozszerzeniem.odt. Jeśli zapisujesz plik po raz pierwszy (nie ma on jeszcze nazwy), polecenie Zapisz otwiera okno Zapisz jako. Po nadaniu plikowi nazwy, można używać Zapisz jedynie dla zapisania wprowadzonych w dokumencie zmian. Można także wybrać położenie zapisywanego pliku. Domyślnie, pliki tekstowe są zachowywane w katalogu ~/Documents/. Poniżej znajduje się lista najważniejszych z obsługiwanych przez OpenOffice typów plików. Wszystkie typy możesz zobaczyć, rozwijając menu Typ pliku w oknie Zapisz jako. Dokument tekstowy OpenDocument. Standardowy format plików OpenOffice. Zachowaj zawsze jedną kopię dokumentu w tym formacie, aby uniknąć błędów formatowania. Rozszerzenie pliku to.odt. OpenOffice 1.0 Dokument tekstowy. Standardowy format w starszych wersjach OpenOffice. Rozszerzenie pliku to.sxw. plików Microsoft Word 97/2000/XP. Rodzaje plików tekstowych aktualnych wersji Microsoft Worda. Zapisz plik w tym formacie, aby umożliwić jego odczyt użytkownikom Worda. Rozszerzenie pliku to.doc. Rich Text Format. Ten rodzaj pliku może być odczytywany przez wiele różnych edytorów tekstowych. Zapisz plik w tym formacie, jeśli nie jesteś pewien, jakiego edytora tekstu używa osoba, której chcesz przekazać plik. Rozszerzenie pliku to.rtf. Tekst. Zachowuje dokument czysto tekstowy. Inne elementy, jak formatowanie czy ilustracje, nie zostają zachowane. Jest to najprostszy
4-25 sposób przechowywania dokumentu tekstowego. Rozszerzenie pliku brzmi.txt. OpenOffice może tworzyć pliki PDF bez potrzeby instalowania jakichkolwiek zewnętrznych aplikacji typu kreator PDF. Aby utworzyć plik PDF dokumentu tekstowego wybierz Plik Eksportuj jako PDF, lub kliknij odpowiednią ikonkę na pasku narzędzi: W większości wypadków, wysyłając pliki do innych osób, najlepiej używać formatu PDF. Aby zamknąć dokument po zapisaniu go, wybierz Plik Zamknij. Jeśli chcesz całkowicie zakończyć pracę z programem, wybierz Plik Zakończ. Ćwiczenie: Praca z dokumentami tekstowymi część 1 Jakie są zalety PDF? W jakich wypadkach przekazanie koledze/koleżance pliku w formacie PDF jest całkowicie bezsensowne?
4-26 Otwieranie dokumentu tekstowego Aby otworzyć dokument tekstowy, wybierz Plik Otwórz. Pojawi się okno Otwórz: Okno to daje możliwość przejrzenia systemu plików i wskazania pliku, który chcemy otworzyć. Można w ten sposób otworzyć jakikolwiek z obsługiwanych przez OpenOffice typów plików (nie tylko pliki tekstowe). OpenOffice otwiera wówczas odpowiedni dla wybranego pliku program OpenOffice. Do otwierania plików można również posłużyć się skrótem klawiszowym Ctrl+O lub kliknąć ikonkę folderu na pasku narzędzi:
4-27 Ćwiczenie: Praca z dokumentami tekstowymi część 2 Otwórz dowolny plik z rozszerzeniem.odt, a następnie zapisz go w formacie Microsoft Word. 4.2.5 Struktura tekstu OpenOffice Writer Zanim zaczniesz pisać dokumenty w programie OpenOffice Writer, powinieneś poznać strukturę tekstu pisanego w ten sposób. Najmniejszym elementem tekstu jest znak, a największym dokument. Pomiędzy znakiem a dokumentem wyróżnia się jeszcze kilka jednostek: 1) Znak. Jedna litera, spacja, znak interpunkcyjny etc. 2) Słowo. Jeden lub kilka znaków buduje słowo. Zwykle poszczególne słowa są oddzielone za pomocą spacji. 3) Akapit. Kilka słów lub zdań tworzy akapit. Nowy akapit zawsze rozpoczyna się od nowej linii (wydzielonej za pomocą klawisza Enter). 4) Ramka. W ramce zwykle zawarte są elementy inne niż tekst, np. obrazek, wykres, formuła. 5) Lista. Dwa lub wypunktowanych. więcej elementów, ponumerowanych lub 6) Strona. Odpowiednik kartki papieru. 7) Dokument. Cały tekst, wraz z towarzyszącymi mu elementami graficznymi.
4-28 Formatowanie tekstu Najczęściej stosowane opcje formatowania znaków dostępne są na pasku narzędzi Formatowanie: wybierz z menu rozwijalnego czcionkę. wybierz z menu rozwijalnego rozmiar czcionki. włącz/wyłącz pogrubienie czcionki. włącz/wyłącz kursywę. włącz/wyłącz podkreślenie. wybierz z menu rozwijalnego kolor czcionki. wybierz z menu rozwijalnego kolor wyróżnienia. Wybierz Format Znak aby skonfigurować więcej opcji formatowania znaków. Pojawi się okno:
4-29 Tutaj możesz zobaczyć podgląd wybranej czcionki. Właściwości czcionki można skonfigurować przed rozpoczęciem pisania. Można również zmienić właściwości istniejącego tekstu, zaznaczając określony fragment, a następnie zmieniając ustawienia. W tym przypadku, wprowadzone zmiany są natychmiast widoczne na zaznaczonym tekście. Ćwiczenie: Formatowanie tekstu Zmień czcionkę pliku z poprzedniego ćwiczenia na Lucida Sans. Formatowanie akapitu Niektóre opcje formatowania, np. wyrównanie, nie odnoszą się do znaków, tylko do całych akapitów. Najczęściej stosowane opcje formatowania akapitu dostępne są na pasku narzędzi Formatowanie:
4-30 styl akapitu wyrównaj do lewej wyrównaj do środka wyrównaj do prawej wyrównaj do lewej i prawej, blokowo włącz/wyłącz numerację włącz/wyłącz wypunktowanie zmniejsz wcięcie zwiększ wcięcie wybierz z menu rozwijalnego kolor tła tekstu Zmiana ustawień akapitu wpływa na akapit, w którym w danym momencie znajduje się kursor. Wybierz Format Akapit aby skonfigurować więcej opcji formatowania akapitu. Pojawi się okno, w którym można określić wcięcia, krawędzie etc.
4-31 Listy i spisy Lista to szczególny rodzaj formatu akapitu. OpenOffice obsługuje dwa rodzaje list: Listy numerowane każda pozycja zaczyna się odpowiednim numerem porządkowym. Listy wypunktowane wypunktowania. Uaktywnij listę, klikając przycisk każda lub pozycja zaczyna się od znaku. Po uaktywnieniu listy, nowa pozycja listy będzie dodawana po każdorazowym naciśnięciu klawisza Enter. Aby wyłączyć tę funkcję, naciśnij odpowiedni przycisk jeszcze raz. Innym sposobem rozpoczęcia nowej listy, jak również zmodyfikowania już istniejącej, jest wybranie z paska menu Format Wyliczanie i numerowanie W oknie, które się wtedy pojawia, wybierz interesujący Cię schemat numeracji bądź wypunktowania i naciśnij. OpenOffice tworzy listę automatycznie, jeśli rozpoczniesz nowy akapit od cyfry 1. (lista numerowana) lub od znaku -, *, + (wypunktowanie). Można wyłączyć tę funkcję, wybierając Narzędzia Autokorekta Opcje oraz odznaczając opcję Zastosuj numerację symbol:.
4-32 Wcięcia i tabulatory Jednym z najważniejszych narzędzi formatowania akapitu są tabulatory, używane np. do porządkowania tekstu w kolumny. Do wyboru są cztery rodzaje tabulatorów: Ikonka Wyrównanie Przykład Do lewej Do prawej Dziesiętne Do środka Klikając ten przycisk, wybierz rodzaj tabulatora. Aby wstawić tabulator, należy: 1) wybrać rodzaj tabulatora, 2) ustalić położenie tabulatora za pomocą poziomej linijki. Naciśnij klawisz Tab, żeby przeskoczyć do następnej pozycji tabulacji w tekście. Aby usunąć tabulator, zaznacz go za pomocą myszy i zwolnij przycisk myszy poza zakresem poziomej linijki.
4-33 Domyślnie, w OpenOffice pozycje tabulacji rozmieszczone są co około 13 mm, zaczynając od lewej strony. W momencie, gdy ustanowisz własne pozycje tabulacji - te domyślne znikną. Oznaczenie dla domyślnych pozycji tabulacji. Kilka innych oznaczeń poziomej linijki: 1) Wcięcie pierwszego wiersza akapitu: 2) Wcięcie tekstu akapitu z lewej strony: 3) Wcięcie tekstu akapitu z prawej strony: Posługiwanie się zdefiniowanymi stylami akapitów Po lewej stronie paska narzędzi Formatowanie znajduje się menu rozwijalne zawierające listę zdefiniowanych stylów akapitu. Każdy z tych stylów to zestaw takich cech tekstu, jak: czcionka, jej rozmiar i krój, wcięcia, odstępy, interlinie etc. Styl Domyślnie oznacza standardowy styl pisania, na którym oparte są wszystkie inne style. Style Nagłówek 1, Nagłówek 2, Nagłówek 3 etc. stosuje się do nagłówków (odpowiednio do nagłówków pierwszego, drugiego, trzeciego stopnia). Styl Treść tekstu stosuje się do treści tekstu.
4-34 Jeśli wybierzesz z menu opcję Więcej, pojawi się okno Stylista. Jego funkcje omówimy później. Stosowanie stylów w nagłówkach ma sporo zalet, m.in.: Wystarczy jedno kliknięcie myszą aby całkowicie sformatować nagłówek. Nie trzeba zapamiętywać ustawień czcionki nagłówków. OpenOffice może posłużyć utworzenia spisu treści. się tymi stylami do automatycznego Ćwiczenie: Posługiwanie się zdefiniowanymi stylami akapitów Zmień styl dwóch akapitów pliku ćwiczeniowego na Domyślnie, a styl ich pierwszych wierszy na Nagłówek 1. Zmienianie ustawień strony Podczas pracy z dokumentami tekstowymi, często konieczna jest zmiana aranżacji stron w dokumencie. Najistotniejsze z podlegających zmianie parametrów strony to: Format papieru Tło Krawędzie strony Krawędzie strony Nagłówki i stopki Kolumny Żeby zmienić ustawienia strony, wybierz Format Strona. Pojawi się okno, w którym można dokonać potrzebnych modyfikacji:
4-35 Okno składa się z kilku kart. Posługiwanie się Stylistą Ikonka uruchamiająca Stylistę znajduje się po lewej stronie paska narzędzi Formatowanie. Stylista wyświetla w osobnym oknie wszystkie zdefiniowane style formatowania. Aby zastosować styl, kliknij dwukrotnie jego nazwę. Style są podzielone na grupy: style akapitów, style znaków, style ramek, style strony, style listy. Co więcej, możesz użyć menu rozwijalnego w dole okna do przefiltrowania wyświetlanych stylów.
4-36 Ikonka uruchamia tryb wypełniania formatem. Użyj jej, aby rozlać wybrany styl na określone partie tekstu. Naciśnij ikonkę drugi raz, żeby wyłączyć tryb wypełniania formatem. Ikonka służy do tworzenia nowych stylów. W rozwijalnym menu do wyboru mamy trzy możliwości: 1) Nowy styl z zaznaczenia. Tworzy nowy styl, zawierający elementy formatowania zaznaczonego fragmentu tekstu. Tutaj wpisz nazwę nowego stylu. 2) Aktualizuj styl. Ustawienia zaznaczonego stylu zostają nadpisane ustawieniami zaznaczonego tekstu. 3) Ładuj style. Importuj styl z innego szablonu lub pliku. Style są przechowywane w pliku szablonu. Można utworzyć nowy szablon, zapisując plik jako plik szablonu tekstowego OpenDocument (.ott). Ćwiczenie: Posługiwanie się Stylistą Utwórz nowy styl z akapitu, w którym zmieniłeś czcionkę na Lucida Sans. Nazwij nowy styl stylsans. Zmień styl wszystkich (oprócz nagłówka) akapitów pliku ćwiczeniowego na styl stylsans.
4-37 Ćwiczenie: Praca z dokumentami tekstowymi Stwórz swój własny wzorzec listu ze swoim imieniem, nazwiskiem, adresem i numerem telefonu. Jako domyślną czcionkę ustaw Lucida Sans, rozmiar 14. Zachowaj swój szablon jako plik szablonu tekstowego OpenDocument (.ott). 4.2.6 Powiększenie Dzięki funkcji powiększenia, można zmieniać skalę, w jakiej dokument jest wyświetlany w oknie OpenOffice Writer (100%, 75%, 150%, i tak dalej). Na przykład, do przeglądania układu stron użyjesz innej skali niż w czasie wprowadzania tekstu (50% 100%). Współczynnik powiększenia można zmienić za pomocą menu Powiększenie w pasku narzędzi. Innym sposobem zmiany współczynnika powiększenia jest kliknięcie prawym przyciskiem myszy na pasek statusu w dole okna. Współczynnik powiększenia określić można jako wartość procentową (75%, 150%) lub jako wartość względną, ustalaną automatycznie.
4-38 Dostępne ustawienia: Optymalny dobiera współczynnik powiększenia tak, aby był optymalny dla wprowadzania tekstu. Szerokość strony dobiera współczynnik powiększenia tak, aby widoczna była cała szerokość strony. Cała strona dobiera współczynnik powiększenia tak, aby widoczna była cała strona. Opcja ta bywa użyteczna dla sprawdzania układu jednej czy kilku stron. 4.2.7 Włączanie korekty pisowni Korekta pisowni w programie OpenOffice Writer pozwala odnalezienie i eliminację błędów ortograficznych czy literówek. na szybkie Do wyboru mamy dwie opcje sprawdzania pisowni: 1) przez włączenie automatycznego sprawdzania pisowni ikonką na pasku narzędzi. OpenOffice oznaczy każde znalezione słowo z błędem, podkreślając je na czerwono: Żeby poprawić słowo, kliknij na nie prawym przyciskiem myszy. W kontekstowym menu znajdziesz propozycje prawidłowego zapisu słowa. Wybierz prawidłową formę, a zostanie ona wstawiona w miejsce słowa z błędem. 2) Przez włączenie sprawdzania pisowni ikonką wybranie opcji Narzędzia Pisownia. na pasku narzędzi lub Pojawi się okno:
4-39 Sugestie dotyczące prawidłowej pisowni danego słowa. 4.2.8 Wstawianie obrazów Rzadko kiedy mamy do czynienia z dokumentami czysto tekstowymi. Aby wstawić obraz, wybierz Wstaw Obraz Z pliku. Pojawi się okno, w którym można wybrać i wskazać obraz do wstawienia w tekst: Zaznacz tę opcję, aby włączyć podgląd przeglądanych plików graficznych. Jeśli zaznaczysz opcję Łącze, obraz sam w sobie nie zostanie umieszczony w pliku OpenOffice, tylko zostanie ustawione z nim połączenie (link). Jest to
4-40 praktyczne w przypadku wyjątkowo obszernych plików graficznych. Gdy opcja nie jest zaznaczona, obraz zostaje skopiowany i wstawiony do dokumentu, co pozwala na odczyt pliku również na innych komputerach. Po dokonaniu wyboru pliku, naciśnij przycisk Otwórz, a grafika zostanie wstawiona do dokumentu. Możesz teraz zmienić rozmiar obrazu, łapiąc i przesuwając krawędzie obrazu za pomocą myszy. Aby zachować proporcje obrazu, podczas zmiany jego wymiarów przytrzymaj wciśnięty klawisz Shift. Po wstawieniu pliku graficznego można skonfigurować sposób, w jaki jest on włączony do tekstu, np. zmienić opływanie tekstu czy rodzaj zakotwiczenia. Jeśli klikniemy na obraz lewym przyciskiem myszy, wzdłuż jego krawędzi pojawią się zielone kwadraciki. Kliknij teraz prawym przyciskiem myszy, a wyświetlone zostanie menu kontekstowe, za pomocą którego możesz zmienić niektóre ustawienia obrazu. Kiedy przesuniesz kursor myszy nad pozycję Zakotwiczenie, pojawi się podmenu, zawierające wybór opcji zakotwiczenia obrazu na stronie. Objaśnienie poszczególnych opcji zakotwiczenia: Do strony Zakotwicza obraz do danej strony. Bez względu na wszelkie modyfikacje tekstu, obraz pozostaje na stronie. Do akapitu Zakotwicza obraz do danego akapitu. W razie przeniesienia bądź usunięcia akapitu, obraz także zostaje przeniesiony lub usunięty. Do znaku Zakotwicza obraz do wybranego znaku.
4-41 Do strony Zakotwicza obraz do danej strony. Bez względu na wszelkie modyfikacje tekstu, obraz pozostaje na stronie. Jako znak Przerywa przepływ tekstu w miejscu wstawienia obrazu. Inną podlegającą zmianie cechą obrazu jest sposób opływania tekstu wokół niego. Kliknij prawym przyciskiem myszy na obraz i przesuń kursor myszy nad pozycję Opływanie w menu kontekstowym. Objaśnienie poszczególnych opcji opływania: Bez opływania obraz dzieli tekst na dwa akapity (nad i poniżej obrazu). Brak tekstu z prawej i lewej strony obrazu. Opływanie tekst opływa obraz z prawej i lewej strony.
Bez opływania 4-42 obraz dzieli tekst na dwa akapity (nad i poniżej obrazu). Brak tekstu z prawej i lewej strony obrazu. obustronne Opływanie optymalne podobnie jak w opływaniu obustronnym, tylko OpenOffice decyduje, jak tekst opływa obraz. Przepływanie tekst przepływa za obrazem. W tle tekst przepływa przed obrazem (obraz jako tło). Kontur ustala wokół obrazu kontur, za którego obręb nie przepływa tekst. Edytuj kontur otwiera okno edycji konturu przepływu tekstu. Pierwszy akapit gdy naciśniemy Enter, rozpoczyna nowy akapit pod tekstem. 4.2.9 Wstawianie tabeli Tabela umożliwia przedstawianie informacji w sposób uporządkowany. Aby wstawić tabelę, wybierz Wstaw Tabela. Pojawi się okno konfiguracji tabeli: Najważniejsze pola to Kolumny i Wiersze, w których można określić liczbę
4-43 wierszy i kolumn nowej tabeli. Po ustaleniu właściwości tabeli, naciśnij. Do tabeli można wpisywać tekst, po prostu wybierając komórkę i wprowadzając do niej tekst. Tekst w tabeli podlega tym samym zasadom formatowania, co tekst poza nią. Formatować można naraz zawartość jednej lub kilku komórek, zaznaczając je za pomocą myszy, a następnie klikając prawym przyciskiem myszy i wybierając opcje formatowania z menu kontekstowego. Kiedy zaznaczysz tabelkę lub jedną z jej komórek, pojawi się nowy pasek narzędzi. Najważniejsze ikonki paska narzędzi Tabela: utwórz nową tabelę wyrównaj zawartość komórki do środka (poziomo) styl linii wyrównaj zawartość komórki do dołu kolor linii wstaw wiersz krawędzie wstaw kolumnę kolor tła usuń wiersz podziel komórki usuń komórkę
4-44 utwórz nową tabelę wyrównaj zawartość komórki do środka (poziomo) wyrównaj zawartość komórki do góry właściwości tabeli 4.2.10 Osadzanie innych dokumentów OpenOffice Aby osadzić w tekście inny dokument OpenOffice (np. rysunek OpenOffice Draw), należy wybiera z paska menu Wstaw Obiekt Obiekt OLE. Pojawi się okno z zapytaniem o rodzaj wstawianego obiektu: Do wyboru są dwie opcje: Utwórz nowy lub Utwórz z pliku. Opcja Utwórz z pliku pozwala na wczytanie i osadzenie istniejącego dokumentu. W ramce Typ obiektu znajduje się wykaz dostępnych obiektów, możliwych do utworzenia w poszczególnych podprogramach OpenOffice. Osadzony dokument można edytować, klikając na niego dwukrotnie. 4.2.11 Utworzenie spisu treści Jeśli w swoim dokumencie używamy odpowiednich stylów nagłówkowych do formatowania tytułów poszczególnych rozdziałów, utworzenie spisu treści nie będzie problemem. Wybierz Wstaw Indeksy i spisy Indeksy i spisy.
4-45 Podgląd spisu treści. Okno zawiera pięć kart: Indeks/Spis z menu rozwijalnego Typ można wybrać typ indeksu lub spisu, który chcemy utworzyć. Wpisy w tej karcie można ustalić strukturę wpisów na każdym poziomie. Użyto następujących skrótów: E# numer rozdziału E tekst wpisu T tabulator # numer strony LS hiperłącze Posłuż się pięcioma przyciskami poniżej, aby zmienić strukturę wpisów. Aby usunąć element, naciśnij klawisz Delete. Style wybierz styl akapitu dla każdego poziomu. Kolumny kolumnowy układ spisu. Tło wybierz kolor tła spisu. Jeśli nie odznaczysz opcji Chroniony przed ręcznymi zmianami w karcie Indeks/Spis, nie będziesz mógł ręcznie wprowadzać zmian do spisu.
4-46 Spis treści. 4.2.12 Drukowanie dokumentu tekstowego Podstawowe czynności Samo wydrukowanie dokumentu tekstowego w programie OpenOffice nie jest trudne. Czasami jednak, aby uzyskać pożądany efekt, konieczna może się okazać zmiana ustawień wydruku. Podstawowa procedura drukowania dokumentu tekstowego w programie OpenOffice: 1) Zanim przejdziesz do drukowania, zapisz dokument. 2) Wybierz z paska menu Plik Drukuj. Pojawi się okno:
4-47 3) W oknie drukowania zmienić można trzy ustawienia: wybór drukarki, za pomocą której zostanie wydrukowany dokument, zakres wydruku, czyli strony, które chcemy wydrukować, liczbę kopii dokumentu. 4) Kliknij, aby rozpocząć proces drukowania. Do wyboru są drukarki aktualnie zainstalowane w systemie. Zmiana ustawień Drukarki Zależnie od typu drukarki, niektóre ustawienia można zmienić w oknie drukowania. Naciśnij przycisk. Najczęściej spotykane w oknie Właściwości opcje, to:
4-48 Format papieru. Na jakim formacie papieru (np. A3, A4, A5) dokument ma zostać wydrukowany. Zasobnik papieru. Z którego zasobnika drukarka ma czerpać papier. Skalowanie. W jakiej skali dokument ma zostać wydrukowany. Dupleks. Czy mają być odwracane kartki, by drukować dwustronnie. Ilość i rodzaj wyświetlanych opcji zależy od zainstalowanej drukarki. Podgląd wydruku Zanim przystąpisz do drukowania, w programie OpenOffice zobaczyć możesz podgląd wydruku, czyli sposób, w jaki zostaną wydrukowane poszczególne strony. Aby zobaczyć podgląd danego dokumentu, wybierz Plik Podgląd wydruku. Aby wrócić do normalnego widoku strony, naciśnij.