Postęp odmianowy, technologia uprawy - punkty krytyczne w plonowaniu soi. Lech Boros

Podobne dokumenty
Soja. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY UPRAWY SOI WPOLSCE

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych

KOLEJNY ETAP UPOWSZECHNIANIA I ROZSZERZANIA UPRAWY SOI W WARUNKACH POLSKI

SOJA. Tabela 72. Soja odmiany badane w 2017 roku.

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych

SOJA. pełnomocnika w Polsce BOHEMIANS CCA Prograin Zia s.r.o. CZ

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Soja 2017

Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Możliwości uprawy soi w Polsce jako rodzimego źródła białka

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

13. Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

Tab Soja. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Lata zbioru 2013, 2014, 2015

13. Soja. Uwagi ogólne

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

UPRAWA SOI W POLSKICH WARUNKACH KLIMATYCZNYCH

Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi?

S O J A. Uprawa i praktyczne wykorzystanie w Polsce. Lech Boros

strąka wynosiła średnio 10 cm. Wyraźnie wyżej, zwłaszcza w ostatnim roku wiązała je odmiana Amandine, a nieco niżej Aldana i Aligator.

Poznaj 13 najczęściej popełnianych błędów w uprawie soi!

Wyższą odznaczały się odmiany Aligator, ES Senator oraz Royal Pro, Hipro i Mavka, a najniższą Augusta oraz Klaxon, Annushka i Amandine (tabela 133).

Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

Rozdział 8 Pszenżyto jare

Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie!

Groch siewny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

11. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Problemy z doborem ŚOR w uprawach strączkowych

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2014, 2015

Soja potwierdza swoje miejsce w produkcji roślinnej

Łubin wąskolistny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

6. Pszenżyto jare/żyto jare

Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław

PROGRAM OCHRONY ŁUBINU

Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

Lista Odmian Zalecanych do uprawy w województwie lubelskim w roku 2019 Bobowate grubonasienne, Bobik, Groch siewny, Łubin żółty, Soja

Łubin wąskolistny 2018

Unowocześnienie technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi (Glycine max) w warunkach Polski

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 ( )

Możliwości uprawy i przetwarzania soi w Polsce

Pszenżyto jare/żyto jare

wymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia.

12. Łubin wąskolistny

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017( )

O czym pamiętać przed siewem marchwi?

ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

Tabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku.

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Tabela 4. Bobik- odmiany badane w 2018 roku.

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002

Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe

Owies. Tabela 40. Owies odmiany badane w 2014 r. Rok wpisania do KRO LOZ

Pszenżyto jare. Uwagi ogólne

13. Soja Aneta Ferfecka SDOO Przecław

1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2017, 2018

Tabela 45. Owies odmiany badane w 2017 r.

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r.

Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla

PAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK

Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Grupa operacyjna 3 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO 2 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

Informator. Inicjatywa białkowa COBORU, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU)

10. Owies. Wyniki doświadczeń

Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego

Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsc e

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

017 arzec 2 graf m A ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r.

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 ( )

Odmiany ogólnoużytkowe charakteryzują się białą barwą kwiatów i żółtymi nasionami, natomiast odmiany pastewne kwitną barwnie i nasiona są kolorowe.

Soja MERLIN GRUPA WCZESNOŚCI: Pierwszy raz tylko z MERLIN!

Profesjonalna ochrona upraw strączkowych

8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek

wielorzędowe Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska DE Melania KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o. Kondratowice ul.

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA

12. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Woj.

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE

R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2016.

Żyto ozime mieszańcowe SU PERFORMER

Rzepak jary. Uwagi ogólne

7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50

Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania.

6. Pszenżyto ozime. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić?

Transkrypt:

Postęp odmianowy, technologia uprawy - punkty krytyczne w plonowaniu soi Lech Boros Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin- Państwowy Instytut Badawczy Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa / Pracownia Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych DZIEŃ SOI w ramach Inicjatywy Białkowej COBORU w SDOO Przecław - 21 sierpnia 2018roku.

SOJA (Glycine max) Najstarsze ślady uprawy soi pochodzą z Chin datuje się je na przynajmniej 3 tysiące lat p.n.e. Od wieków stanowi ona ważny składnik diety mieszkańców Dalekiego Wschodu Z Azji do Europy sprowadził soję Engelbert Kaempfer (1651 1716) niemiecki podróżnik. Na szerszą skalę, dla celów gospodarczych zaczęto ją uprawiać dopiero w połowie XIX wieku we Włoszech, Francji Do Ameryki nasiona soi sprowadził Beniamin Franklin. Inne źródła podają, że sprowadził ją Samuel Bowen w 1775 z Chin. Rozkwit tej uprawy nastąpił dopiero po II wojnie światowej i wiązał się z ogromnym zapotrzebowaniem na oleje roślinne i białko paszowe

Struktura nasion soi Okrywa nasienna 8% Liścienie 90% Hypokotyl 2% Skład Chemiczny Białko 36% Tłuszcz 19% /kw. nienasycone 85%; nasycone 15%/ Węglowodany 28% /rozpuszczalne 9%, nierozpuszczalne 19% błonnik/ Popiół /składniki mineralne/ 4% Woda 13%

Powierzchnia uprawy i zbiory soi na świecie w 2014 i 2016 roku (FAOSTAT) Państwo Powierzchnia (mln ha) Zbiory (mln ton) 2014 2016 2014 2016 USA 33,424 33,483 106,877 117,208 Brazylia 30,274 33,115 86,760 96,296 Argentyna 19,252 19,510 53,398 58,799 Indie 10,908 11,500 10,528 14,008 Chiny 6,801 6,641 12,155 11,966 Paragwaj 3,500 3,370 9,975 9,163 Kanada 2,235 2,191 6,049 5,827 Urugwaj 1,321 1,140 3,163 2,208 ŚWIAT 117,625 121,532 306,652 334,894 średnie plony dt/ha 26,07 27,56

Państwa europejskie z powierzchnią uprawy soi w 2016 roku powyżej 20 tysięcy hektarów (FAOSTAT) Państwo Powierzchnia (w tys. ha) 2014 2016 Ukraina 1793 1859 Rosja 1916 2120 Serbia 154 182 Włochy 233 288 Rumunia 79 125 Mołdawia 53 36 Chorwacja 47 79 Węgry 43 67 Francja 76 136 Austria 44 50 Słowacja 33 35 Europa 2010 : 2,74 mln ha / 4,79 mln ton 2016 : 5,1 mln ha / 10,5 mln ton

Historia soi w Polsce Pierwsze doświadczenia polowe z soją założył A. Sempołowski w 1879 roku w Żabikowie. Następnie J. Osiński prowadził próby uprawy soi na Podolu W okresie międzywojennym badania zagranicznych form soi prowadzono na Uniwersytecie Poznańskim, w Państwowym Instytucie Naukowym w Puławach i Bydgoszczy. W okresie tym wyselekcjonowano kilka odmian (Lityński 1964, Mackiewicz 1955) Po wojnie prace badawczo-hodowlane z soją prowadził Dybowicz, firma SWHN, Kaznowski, Mackiewicz, Tomaszewski i Lityński (Lityński 1964). Wyselekcjonowane odmiany soi nie zostały wdrożone do produkcji. Charakteryzowały się one długim okresem wegetacji, średnim potencjałem plonowania i niską jego stabilnością

Historia soi w Polsce Kompleksowe badania na rzecz hodowli i jej zapoczątkowanie w latach 70-tych doprowadziło do wytworzenia odmian charakteryzujących się odpowiednią wczesnością, plennych i przystosowanych do zmechanizowanej uprawy. W Rejestrze było osiem krajowych odmian soi, z których Aldana, Jutro, Progres, Polan i Mazowia wyhodowane w IHAR oraz Nawiko, Gaj i Augusta wyhodowane w AR Poznań Za całokształt tych prac zespół kierowany przez Profesora J. Szyrmera z IHAR uzyskał w 1987 roku nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Nauki i Postępu Technicznego Rady Ministrów za Wyhodowanie i wprowadzenie do uprawy i spożycia polskich odmian soi

Najważniejsze zadania w hodowli soi w warunkach Polski tolerancja na długość dnia wczesność - okres wegetacji do 130 dni (OOO grupa dojrzałości) tolerancja na niesprzyjające warunki środowiska (niskie temperatury, braki wilgoci). wysoki potencjał plonowania i jego stabilność wysokość roślin i osadzenie I strąka przystosowanie do zbioru mechanicznego

Wysokie walory użytkowe polskich odmian soi hodowli IHAR zostały potwierdzone w badaniach Bundessortenamt - rejestracja odmiany Jutro 1995 r oraz DEFRA - UK rejestracja odmiany Progres i Aldana w 2002 roku. Odmiany krajowej hodowli w latach 2001-2010 w doświadczeniach COBORU plonowały średnio na poziomie 25-32 dt/ha, co jak na soję uprawianą w naszym klimacie jest bardzo dobrym wynikiem. W warunkach produkcyjnych w rejonie południowo-wschodnim Polski plony soi były niższe od uzyskiwanych w doświadczeniach COBORU. Wahały się od 15 do 25 dt/ha, w zależności od rejonu i warunków klimatycznych danego roku. Pomimo istotnego postępu w hodowli odmian soi przystosowanych do uprawy w warunkach Polski, gwarantujących dobry poziom plonowania, opracowanych technologii i instrukcji uprawowych oraz wykorzystania nasion do bezpośredniego spożycia i na pasze, nie miało przełożenia na rozszerzenie uprawy tego gatunku.

Czynniki, które hamowały rozwój uprawy soi w Polsce dostępność i rosnący import śruty sojowej nowa roślina i błędy w uprawie niedostateczne przygotowanie gleby do siewu - słabe wschody brak zaprawiania nitraginą lub złe, nieskuteczne zaprawienie brak drugiej dawki azotu w przypadku słabego brodawkowania dopuszczenie do zachwaszczenia niedokładny zbiór kombajnem - zbyt duże straty przy zbiorze zbiór zbyt wilgotnych nasion mała reprodukcja kwalifikowanego materiału siewnego brak rynku zbytu na krajową soję niska opłacalność uprawy

Czynniki sprzyjające rozwojowi uprawy Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne poszerzenie oferty odmianowej - rozpoczęcie hodowli w Polsce przez firmy hodowlane - wzrost zainteresowania zagranicznych firm hodowlanych zwiększony areał produkcji kwalifikowanego materiału siewnego dopłaty do uprawy roślin strączkowych oraz dopłaty do materiału siewnego pojawienie się w kraju podmiotów gospodarczych skupujących soję utrzymująca się na rynkach światowych wysoka cena soi i śruty sojowej duża dynamika wzrostu importu soi przez Chiny zatwierdzenie w Unii Europejskiej programu tzw. zazielenienia, w ramach którego można siać rośliny strączkowe w tym soję ocieplenie klimatu

Zmiany warunków pogodowych okresów 10-letnich w miesiącach V-IX dla Radzikowa na tle wielolecia Lata Suma temperatur V-IX Suma temperatur efektywnych* V-IX Suma opadów V-IX Wskaźnik hydrotermiczny 1980 2 151 1 233 267 1,243 1990 2 386 1 468 261 1,094 2000 2 693 1 775 178 0,661 2010 2 603 1 685 492 1,892 2016 2 760 1 842 231 0,837 1955-1983 2 427 1 509 319 1,314 1955-2016 2 523 1 605 304 1,205 *uwzględnia temperaturę progową (6 o C) W ramach PW w IHAR-PIB w Radzikowie prowadzimy: waloryzację zgromadzonych w KCRZG zasobów kolekcyjnych soi określenie wymagań cieplnych oraz ocenę poziomu i stabilności plonowania, składu chemicznego nasion odmian soi o różnej wczesności w zróżnicowanych warunkach wytworzenie źródeł genetycznych do hodowli odmian soi przydatnych do uprawy w różnych warunkach agroklimatycznych

Wymagania cieplne odmian soi Dobrą charakterystyką odmiany może być ilość ciepła jaką potrzebuje określona odmiana do osiągnięcia dojrzałości do zbioru wyrażoną sumą temperatur efektywnych za okres wegetacji, uwzględniających temperaturę progową 6 o C. Na terenie Polski można uprawiać odmiany soi z grupy dojrzewania 000, które do wydania plonu potrzebują sumy efektywnych temperatur poniżej 1600 C. Rośliny muszą dojrzeć tak, aby zbiór mógł nastąpić najpóźniej do końca września.

dt/ha Plony nasion soi w % średniej badanych odmian /średnie z 2 lat i 6 lokalizacji/ LS 2051; 103 Lissabone; 106 Abelina; 114 Merlin; 118 Mavka; 111 Madlen; 100 Augusta; 91 Annushka; 91 Progres; 93 Aldana; 87 LP2; 87 Plon wzorca : 32,61 dt/ha Odmiany wczesne : 30,10 dt/ha Odmiany o późne : 35,73 dt/ha 0 20 40 60 80 100 120 140 Plon nasion badanych odmian soi w 6 lokalizacjach 50 40 2016 2017 30 20 10 0

Z populacji mieszańcowych selekcjonujemy pojedynki soi o różnej wczesności dojrzewania, wysokości i produktywności roślin. Celem tych prac jest wyprowadzanie materiałów soi do rozmnożeń i dalszej oceny pod kątem wykorzystania do poszerzenia zmienności genetycznej dla praktycznej hodowli w warunkach przyrodniczych Polski.

Soja, postęp odmianowy Liczba odmian soi w KRO i w repartycji 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2013 2014 2015 2016 2017 2018 KRO Repartycja (KR+CCA) 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 597 Powierzchnia kwalifikowanych plantacji nasiennych soi 180 2048 755 4984 1520 1717 1686 1240 599 419 597 2013 2014 2015 2016 2017 2018 KRO+CCA KRO

Krajowy Rejestr odmian soi COBORU w 2018 roku Charakterystyka odmian soi na podstawie badań COBORU (2016-2017) Lp. Odmiana Soja, postęp odmianowy Rok rejestracji Plon nasion dt/ha Białko (%s.m.) Tłuszcz (%s.m.) Wegetacja (dni) Wczesność 1 Aldana* 1992 wczesna 2 Aligator 2015 38,2 35,9 24,4 138 późna 3 Augusta 2002 28,7 36,3 22,7 125 wczesna 4 Madlen 2015 32,3 37,0 20,9 138 późna 5 Mavka 2013 35,1 35,6 23,9 134 średniowczes. 6 Abelina 2016 39,3 36,0 24,6 134 średniowczes. 7 Erica 2017 32,5 37,4 22,8 128 wczesna 8 Gl Melanie 2017 39,2 37,7 22,9 140 późna 9 Maja 2017 32,9 39,0 23,2 135 średniowczes. 10 Paradis 2017 31,3 37,6 23,9 126 wczesna 11 Petrina 2017 37,7 35,3 23,9 145 bardzo późna 12 Sculptor 2017 33,8 36,9 22,9 140 późna. 13 Caroline 2018 38,6 36,5 24,0 146 bardzo późna 14 ES Comandor 2018 40,1 37,6 22,7 140 późna 15 Oressa 2018 32,1 36,0 23,0 127 wczesna 16 Regina 2018 39,6 38,6 22,9 140 późna 17 Viola 2018 40,0 37,5 23,1 140 późna *Odmiana nie uczestnicząca w badaniach w 2017roku

Źródło: www.polskasoja.pl Soja, postęp odmianowy

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi W produkcji każdej rośliny można wyłonić czynniki, które wpływają na przyszły plon uprawy. Na część niestety wpływu nie mamy, dotyczy to chociażby warunków meteorologicznych. Pozostałe możemy w miarę kontrolować, a od podjętych decyzji zależy bardzo dużo. Czynniki plonotwórcze mają największy wpływ na ostateczne plonowanie soi: Odmiana właściwy dobór odmiany, stanowisko, region uprawy Zmianowanie Uprawa roli różnice w różnych systemach Nawożenie Siew - termin, gęstość Ochrona przed szkodnikami (w zależności od roku i intensywności nalotów szkodników) Regulacja zachwaszczenia Ochrona przed chorobami Zbiór - właściwie przeprowadzony w odpowiednim terminie

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Rejon uprawy soi i dobór odmian Właściwy dobór odmiany jest jednym z głównych warunków sukcesu w uprawie soi. Najbardziej wskazane byłoby, aby rolnik korzystał z wyników badań porejestrowch odmian COBORU, które posiadają ODR-y ale również zamieszczane są w internecie. Od kilku lat COBORU opracowuje Listę Odmian Zalecanych (LOZ) dla soi. Na sezon 2018 taką listę przygotowano dla 6 województw. Odmiany soi polecane do uprawy: Abelina, Mavka, Augusta Abelina, Aligator, Slutana, Augusta Abelina, GL Melanie, Erica* Abelina, Aligator, Mavka, Sultana, Lissabon, Merlin Abelina, Aligator, Mavka, GL Melanie*, Petrina*, Sculptor * Abelina, Aligator, Mavka, Sultana* * wstępnie rekomendowana na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2017

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Rejon uprawy soi i dobór odmian Źródło : www.agroyomis.eu. Hodowla soi AgroYomis Polska - Agrotechnika

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Jednym z podstawowych warunków uzyskania dobrych, wyrównanych wschodów, silnych i zdrowych roślin, dających wysoki plon jest wysiew nasion kwalifikowanych. Kwalifikowany materiał siewny jest sprzedawany wyłącznie w zamkniętych opakowaniach. Każdy worek musi być zaopatrzony w etykietę urzędową lub etykietę przedsiębiorcy, potwierdzającą że zawarty w nim materiał siewny wcześniej przeszedł pozytywną ocenę polową, a później został oceniony w urzędowych lub akredytowanych laboratoriach. Kolory etykiety określa kategorię i stopień materiału siewnego i mogą być odpowiednio: białe z fioletowym paskiem dla materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu PBII przedbazowy; białe dla materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu B bazowy; niebieskie dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany C1 kwalifikowany pierwszego rozmnożenia; czerwone dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany C2 kwalifikowany drugiego rozmnożenia. Etykieta powinna zawierać nazwę gatunku i odmiany, stopień kwalifikacji, numer partii materiału siewnego, nazwę przedsiębiorcy, jego numer z ewidencji przedsiębiorców, masę materiału siewnego w opakowaniu, informację, że materiał siewny spełnia wymagania unijne (jakość WE), a w przypadku etykiet urzędowych dodatkowo oznaczenia kraju produkcji oraz urzędu dokonującego oceny

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Wymagania glebowe średniozwięzła o dobrej strukturze I - IV b nie można siać na glebach ciężkich zlewnych kwaśnych - ph < 5.5 piaszczystych po oborniku Stanowisko po zbożach po rzepaku po soi Jedną z substancji czynnych, które są popularnie stosowane w zbożach /Mustang Forte 195SE, Lancet Plus 125 WG czy Glean) i rzepaku /Navigator 360 SL, Igana/ jest aminopyralid, po zastosowaniu którego uprawy strączkowe do której zaliczamy soję można uprawiać dopiero po upływie 18 miesięcy od zastosowania, a najbezpieczniej (w lata suche) 24 miesiące od zastosowania. Inna substancja to mezotrion w kukurydzy.

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Jesienna uprawa: podorywka bronowanie orka przedzimowa /20-25cm/ Uprawa wiosenna: włókowanie wysiew nawozów mineralnych uprawa przedsiewna agregatem, pole dobrze wyrównane siew siewnikiem mechanicznym, głębokość siewu 4 cm

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Przygotowanie nasion do siewu Nasiona przed siewem powinny być potraktowane zaprawą nasienna przeciwko zgorzeli siewek /Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS/ oraz zaszczepione nitraginą /Bradyrhizobiu japonicum/. Zaprawianie nasion bakteriami brodawkowymi Bezpośrednio przed siewem Dobre wymieszanie (w zaprawiarce, betoniarce) Na wielu polach obserwuje się brak brodawkowania

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Siew III dekada kwietnia wysiew 120-150 kg/ha rozstawa rzędów 12,5-40cm obsada roślin 60-80 m 2

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Nawożenie P 2 O 5 50-70 kg/ha K 2 O 80-100 kg/ha N 30-60 kg/ha /dawka dzielona/ na glebach o niskiej zawartości siarki i magnezu należy zasilić siarczanem magnezu a z mikroskładników cynk, bor i molibden W przypadku słabego brodawkowania nawożenie azotowe jest niezbędne do wydania dobrego plonu

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Walka z chwastami herbicydy Soja ze względu na początkowo powolny wzrost wymaga skutecznej walki z chwastami od momentu siewu. Chwasty mogą zmniejszyć plon nasion nawet o 90 proc. W zależności od regionu, typu gleby, przebiegu warunków pogodowych zasiewom soi zagraża wiele gatunków chwastów. Do najbardziej szkodliwych należą: komosa biała, rdesty, szarłat szorstki, chwastnica jednostronna czy tez samosiewy rzepaku. Z wieloletnich gatunków występuje przede wszystkim ostrożeń polny i perz. Obecnie jest szerokie spektrum substancji aktywnych zarejestrowanych do stosowania w soi. Ułatwia to indywidualne podejście do każdej plantacji i wybór najbardziej korzystnego rozwiązania, skutecznie usuwającego chwasty, bez fitotoksyczności dla soi.

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Herbicydy do zwalczania chwastów dwuliściennych: Sencor Liquid 600 SC (metrybuzyna) Boxer 800 EC (prosulfokarb) Stomp Aqua 455 CS (pendimetalina) Corum 502,4 SL (bentazon, imazamoks) Plateen 41,5 WG (flufenacet, metrybuzyna) Proman 500 SC (metobromuron) Inigo 50 SC (metobromuron) Soleto 500 SC (metobromuron) 0,55 l/ha 3-4 l/ha 1,5 2,5 l/ha 1,25 l/ha + Dash HC 2 kg/ha 2-3 l/ha 2-3 l/ha 2-3 l/ha

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Herbicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych: Dual Gold 960 EC (metolachlor-s) Focus Ultra 100 EC (cykloksydym) Fusilade Forte 150 EC (fluazyfop-p butylu) Trivko (fluazyfop-p butylu) Achiba 05 EC (chizalofop-p etylu) Efica 960 EC (metolachlor-s) Pilot 10 EC (chiazolofop_p etylu) Select Super 120 EC (kletodym) Targa Super 05 EC (chiazolofop-p etylu) 1-1,25 l/ha 1-2 l/ha 0,6-1,7 l/ha 0,75-3 l/ha do 2 l/ha 1-1,25 l/ha 0,5-1,25 l/ha 0,8 l/ha do 2,5 l/ha

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Źródło: Soja poradnik agrotechniczny

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Choroby soi Choroby soi na razie nie stanowią w Polsce dużego zagrożenia. Potencjalne zagrożenia to: zgorzel siewek, fuzaryjna zgorzel szyjki korzeniowej i podstawy łodygi, fuzaryjne więdnięcie, mączniak rzekomy soi, antraknoza, askochytoza, septorioza brązowa plamistość liści soi, cerkosporioza (chwościk soi), purpurowa cerkosporioza soi, fuzaryjne brunatnienie strąków, zgnilizna twardzikowa czy bakteryjna plamistość soi. Psudomonas syringae pv. glycinea Cercospora kikuchi Septoria glycines Sclerotinia sclerotiorum Peronospora manshurica Wirus mozaiki soi /SMV/

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Choroby soi Nasilenie porażenia genotypów soi w sezonie 2017 w Radzikowie Odmiany Bakteryjna plamistość soi Purpurowa cerkosporioz a soi Septorioza - brunatna plamistość liści Zgnilizna twardzikowa Progres 1 1 1 2,0 LP-2 1 0 1 3,0 LS 2051 1 0 1 0,5 Aldana 1 0 1 0,13 Augusta 1,5 1 1 3,7 Annushka 1,5 1,5 1 3,0 Madlen 1 0 1 0,13 Mavka 1 0 1 3,7 Merlin 1 0 1 4,5 Abelina 1 1 1 2,5 Lissabone 1 1,5 1 2,5 Ponadto na materiałach soi w Radzikowie odnotowano pojedyncze przypadki porażenia wirusem mozaiki soi (SMV), fuzaryjnego więdnięcia oraz antraknozy soi. Nie stwierdzono występowania porażenia mączniakiem rzekomym.

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Fungicydy do stosowania w soi Zaprawa Nasienna T75 DS/WS /tiuram/ zgorzel siewek, antraknoza, askochytoza, fuzarioza zgorzelowa Tiofan 550 SC / tiofanat metylowy/ - antraknoza, askochytoza, fuzariozy i brunatna plamistość liści / BBCH 12-79/ Topsin M 500 SC / tiofanat metylowy/ - antraknoza, askochytoza, fuzariozy i brunatna plamistość liści / BBCH 12-79/ Występowanie objawów chorób grzybowych soi. Źródło: Metodyka integrowanej ochrony soi. Poznań 2012

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Insektycydy do stosowania w soi Kobe 20 SP Lanmos 20 SP Mospilan 20 SP Sekil 20 SP AcetGuard Ceta 20 SP Cyperkill Max 500 EC /cypermetryna/ Sześć pierwszych preparatów oparte na tej samej substancji czynnej: acetamipryd Dotychczas nie prowadzono zwalczania szkodników ze względu na ich małe liczebnie występowanie. Potencjalne szkodniki to głównie kłująco-ssące oraz żerujące na liściach tj. mszyce, gąsienice rusałki osetnik, wieczernica szczawiówka, przędziorek chmielowiec, zmiennik lucernowiec. W bieżącym sezonie na soi w Radzikowie obserwowano nasilenie występowania przędziorka oraz mszycy.

Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Dojrzewanie, zbiór i przechowywanie nasion soi Dojrzewanie I dekada września odmiany wczesne III dekada września odmiany późne zrzuca liście nasiona dzwonią w strąkach Zbiór jednofazowy kombajnem wilgotność 14 16% przechowywanie 10-12 %

Korzyści wynikające z uprawy soi Wzbogacenie płodozmianu Produkcja białka i tłuszczu na własnym polu Bardzo dobre oddziaływanie na rośliny następcze Poprawa fizycznej i biologicznej struktury gleby Zwiększa zawartość próchnicy, dostarcza do gleby około 100 kg N/ha Nie wymaga intensywnej ochrony i wysokiego nawożenia azotem Uprawa i zbiór możliwy bez specjalistycznego sprzętu Niskie koszty produkcji polowej

Perspektywy rozszerzenia areału uprawy soi w Polsce Soja staje się rośliną konkurencyjną ekonomicznie w stosunku do innych upraw polowych uwzględniając dopłaty Rozszerzono prace hodowlano-badawcze nad soją w IHAR-PIB, Hodowli Roślin Strzelce, na Uniwersytecie Przyrodniczym Poznaniu. Hodowlę soi rozpoczęła Danko Hodowla Roślin Działają trzy Konsorcja naukowo-badawcze poznańskie i krakowskie, mające na celu ocenę odmian, badań z zakresu agrotechniki i wykorzystaniu soi w żywieniu człowieka i zwierząt oraz Biosoycoat z zakresu otoczkowania nasion soi Rozpropagowanie idei uprawy soi w Polsce w ostatnich latach z dobrym skutkiem prowadzi SDOO w Głubczycach, wspólnie z Top Farms Głubczyce wspomagane akcjami marketingowymi hodowców zagranicznych firm Saatbau Polska czy AgroYoumis PL.

Perspektywy rozszerzenia areału uprawy soi w Polsce Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w styczniu 2014 roku podpisał deklarację Soja Naddunajska, której celem jest zapewnienie w Europie zaopatrzenia w białko wysokiej jakości w związku z popytem konsumenckim na produkty żywnościowe oparte na soi niemodyfikowanej genetycznie. Rozwija się rynek skupu i przetwórstwa soi w Polsce. Realizacja podjętych działań oraz ocieplenie klimatu wpłynie na rozszerzenie i upowszechnienie soi w rolniczym krajobrazie Polski.

Podmioty deklarujące zainteresowanie skupem nasion soi /źródło: Nowoczesna Uprawa, 2017/ Firma Miejscowość kontakt Firma Miejscowość kontakt Agrii Poznań (Wielkopolskie) 502 554 971 Agrocentrum Olszowa (Opolskie) 723 038 153 Agrolok Agromat Agronowak Golub-Dobrzyń (Kujawsko - Pomorskie) Braszowice (Dolnośląskie) Września (Wielkopolskie) 668 584 872 74 816 02 90 600 374 460 Agropol Łosów (Opolskie) 519 179 386 Akord Rolnictwo Poniec (Wielkopolskie) 602 708 037 Bimar Zwoleń (Mazowieckie) 516 017 266 Biochem Kietrz (Opolskie) 77 471 19 70 Blattin Siedlec (Opolskie) 795 512 543 Edano Uścikowo (Wielkopolskie) 603 916 018 Ełpol Kiełczygłów (Łódzkie) 797 605 009 Glencore Polska Gdańsk (Pomorskie) 694 496 704 Kampol Rusiec (Łódzkie) 502 522 700 Michel Śmigiel (Wielkopolskie) 601 186 888 Natura Eko Góra Kalwaria (Mazowieckie) 608 190 499 Olewnik Expo Płock (Mazowieckie) 506 261 925 Osadkowski Bierutów (Dolnośląskie) 602 176 360 Poltor Pakosławice (Dolnośląskie) 797 601 363 Solarcorn Janówek (Lubelskie) 81 581 05 03 Super Feedmix Czołowo (Wielkopolskie) 601 567 255 Top Farms Głubczyce (Opolskie) 606 730 976 Unipasz Siemiatycze (Podlaskie) 85 655 26 96 Weltsamen WP Piast Posmykowizna (Łódzkie) Lewkowiec (Wielkopolskie) 665 348 939 668 410 612 WS-Trade Puławy (Lubelskie) 504 082 112

Dziękuję za uwagę