STANOWISKO Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ Solidarność



Podobne dokumenty
SPIS TREŚCI Słowo wstępne. 13 Wykaz skrótów. 17 Rozdział I. System ubezpieczeń społecznych

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE CUDZOZIEMCÓW PRZEBYWAJĄCYCH W POLSCE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informator dla osób wykonujących pracę w krajach UE, EOG i Szwajcarii

(Akty, których publikacja jest obowiązkowa)

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

System Ubezpieczeń Społecznych- wprowadzenie

System Ubezpieczeń Społecznych- wprowadzenie

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 2011 r.

I. SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH... str. 8

Rozliczanie przychodów z tytułu stosunku pracy osoby zatrudnionej przez pracodawcę z siedzibą poza Un. Wpisany przez Jakub Klein

Ubezpieczenia społeczne, jako koszt pracodawcy

1. Komisja przedłożyła Radzie wyżej wspomniany wniosek w dniu 30 marca 2007 r.

38 - ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 10 lutego 1951r. w sprawie wysokości składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. Nr 9, poz.

Decyzja Nr 12- /I/ / /2015 w sprawie interpretacji indywidualnej

Ubezpieczenia osób migrującychpodejmujących. terenie krajów UE/EOG i Szwajcarii. Delegowanie pracowników w świetle prawa unijnego

Pracujesz za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Przeczytaj koniecznie!

Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej O rozliczeniach z ZUS

Uzasadnienie 1. Zmiany w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym w okresie pobierania zasiłku macierzy skiego (zasiłku w wysoko

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17

Przeczytaj! Pracujesz za granicą?

PRACUJESZ ZA GRANICĄ? PRZECZYTAJ!

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Składki rozliczane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w 2012 roku.

Swobodny przepływ osób

Decyzja Nr 12/ 07 /I/2013 w sprawie interpretacji indywidualnej

Poradnik przedsiębiorcy 7. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Pytania z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych na kolokwium ustne w 2012r. II rok aplikacji radcowskiej]

Świadczenie przedemerytalne

Ubezpieczenie społeczne osób przemieszczających się (migrujących) w Unii Europejskiej.

Część I. Dane osoby wypełniającej oświadczenie: Imię i nazwisko. Obywatelstwo... Nr PESEL. Adres zamieszkania... Nr telefonu ..

zmiany w przepisach od stycznia 1999r. - oznaczone indeksem i opisane zmiany w 2011r. - oznaczone grubszym drukiem styczeń r.

Dr hab. Monika Lewandowicz-Machnikowska

Wyliczenie poziomu składek do ZUS, KRUS. Agata Tomczyk

REGULAMIN. zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego studentów i doktorantów Uniwersytetu Śląskiego

Zatrudniam legalnie pracuję legalnie

Spis treści. Str. Nb. Wprowadzenie... XXI Wykaz skrótów... XXXXV Wykaz literatury... XXXXVII. Część I. Ogólna

Ubezpieczenia zdrowotne w umowach z pracownikami naukowymi Joanna Anders, Anita Kącka

Warszawa, dnia 21 grudnia 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 17 grudnia 2012 r.

DECYZJA WSPÓLNEGO KOMITETU EOG NR

Pracujesz za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony

w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników

Cudzoziemcy w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. Zasady zgłaszania obywateli Ukrainy do obowiązkowych ubezpieczeń

Wyrok z dnia 19 maja 2009 r. II UK 362/08

Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym

Rejestracja firmy i obowiązki przedsiębiorcy

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński

PROTOKÓŁ KONTROLI ZAKRES KONTROLI

JESTEŚ DELEGOWANY DO PRACY ZA GRANICĄ? PRZECZYTAJ!

PARLAMENT EUROPEJSKI

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Zasady opłacania i rozliczania składek na ubezpieczenia za obywateli polskich zatrudnionych za granicą i cudzoziemców zatrudnionych w Polsce...

OŚWIADCZENIE. dla potrzeb ustalenia ustawodawstwa właściwego do wypłaty świadczeń rodzinnych i/lub świadczenia wychowawczego

Rejestracja firmy i obowiązki przedsiębiorcy

Ubezpieczenie społeczne rolników

Ustalanie ustawodawstwa właściwego w zakresie ubezpieczeń społecznych polskich pracowników naukowych za granicą oraz cudzoziemców w Polsce

Zarządzenie nr 2/2016 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie z dnia 15 stycznia 2016r.

Warszawa, dnia 23 grudnia 2013 r. Poz. 1623

Jednostka. Przepis Proponowane zmiany i ich uzasadnienie Decyzja projektodawcy. Lp. zgłaszająca. ogólne

A8-0127/24 POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO * do wniosku Komisji DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/... z dnia...

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2.1 Składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FGŚP i FEP

ROZDZIAŁ 2. Zbieg tytułów ubezpieczeń ustalanie ubezpieczeń obowiązkowych

JOANNA GOLINIEWSKA Jak stosować nowe formularze i kody ubezpieczeniowe od 1 listopada 2013 r.

Tallinn 436 tys. mieszkańców (dane za 2015 r.) Ludność: tys. mieszkańców (2016 Statistics Estonia) euro (2014 r.)

DECYZJE. L 182/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

SPIS TREŚCI. Ustawa Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r... 9

Adres zamieszkania... Nr telefonu Obywatelstwo... Nr PESEL. Nr i seria dowodu osobistego.

SPIS TREŚCI. Ustawa Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r... 9

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Wróbel

Biuletyn Informacyjny

Wolontariat. Unormowania kwestii wolontariatu w myśl ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o. wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KOMISJA Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 270/67

TYDZIEŃ PRZEDSIĘBIORCÓW. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne osób prowadzących jednoosobowo pozarolniczą działalność gospodarczą

Podstawy ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Rozstrzyganie zbiegów ubezpieczeniowych i problemy w naliczaniu składek ZUS po zmianach w wynagrodzeniach od 2017r.

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

U Z A S A D N I E N I E

Małgorzata Gerono Lubań 2017

Część I. Dane osoby wypełniającej oświadczenie: Imię i nazwisko. Obywatelstwo... Nr PESEL. Adres zamieszkania... Nr telefonu ..

PRAWA DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH

Wyrok z dnia 12 lipca 2011 r. II UK 382/10

1971R1408 PL

Dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę:

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA. Warszawa, dnia 12 listopada 2013 r. Druk nr 492

Dowód ubezpieczenia. Dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. 1. Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę

Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym Poradnik data aktualizacji: r.

JESTEŚ PRACOWNIKIEM? ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH PRZECZYTAJ KONIECZNIE!

Rozpoczynasz prowadzenie

Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym

ISBN: : Projekt okładki: Joanna Kołacz. Skład: Drukarnia KNOW-HOW. Druk: Drukarnia SKLENIARZ. Kraków 2011

Wyrok z dnia 1 września 2010 r. II UK 77/10

REGULAMIN ZGŁASZANIA DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO STUDENTÓW PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY WSCHODNIOEUROPEJSKIEJ W PRZEMYŚLU

USTAWA z dnia 23 stycznia 2008 r. o przenoszeniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich. Rozdział 1 Przepisy ogólne

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Pracujesz za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony

Transkrypt:

STANOWISKO Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ Solidarność w sprawie zabezpieczeń społecznych marynarzy pracujących na statkach pływających pod banderą Rzeczypospolitej Polskiej Od dnia 1 maja 2004 roku, gdy Polska stała się Państwem Członkowskim Unii Europejskiej, zaczęły obowiązywać u nas przepisy unijne. Jednym z nich jest Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie 1 oraz Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 2. Oba rozporządzenia zostały juŝ wielokrotnie nowelizowane. 3 PoniewaŜ w państwach tworzących Unię Europejską obowiązują róŝniące się - niekiedy znacznie - systemy ubezpieczeń społecznych, rozporządzenie to określa system (ustawodawstwo) którego kraju jest właściwe w stosunku do pracowników (jak równieŝ osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz ich rodzin) pracujących w innym państwie członkowskich niŝ państwo, którego jest obywatelem lub w którym zamieszkuje. W rozporządzeniu określono zasady ustalania właściwego ustawodawstwa, między innymi w zaleŝności od okresu zatrudnienia, wykonywanego zawodu itp. Rozporządzenie 1408/71 ma zastosowanie do wszystkich ustawodawstw z zakresu zabezpieczenia społecznego, które dotyczą: a) świadczeń w razie choroby lub macierzyństwa; b) świadczeń z tytułu inwalidztwa, łącznie ze świadczeniami słuŝącymi zachowaniu albo zwiększeniu zdolności do zarobkowania; c) emerytur; d) świadczeń dla osób pozostających przy Ŝyciu; e) świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i choroby zawodowej; f) świadczeń z tytułu śmierci; g) zasiłków dla bezrobotnych; h) świadczeń rodzinnych. Rozporządzenie stosuje się, w zakresie powyŝszych świadczeń, do wszystkich systemów (powszechnych i szczególnych) zabezpieczenia społecznego, zarówno składkowych jak i nie składkowych, jak równieŝ do systemów dotyczących obowiązków pracodawcy lub armatora w tym zakresie. Rozporządzenia tego jednak nie stosuje się do pomocy społecznej i opieki zdrowotnej, ani do systemów świadczeń dla ofiar wojny lub jej skutków ani do systemów szczególnych dla urzędników słuŝby cywilnej. 4 Rozporządzenie zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie UE do wskazania własnego ustawodawstwa, które obejmuje wymienione w rozporządzeniu świadczenia z zakresu 1 2 3 4 Dz. U. Wspólnot Europejskich nr L149, str. 2 z dnia 5.7.1971 (polskie wydanie specjalne - rozdz. 05, tom 1, str. 35) Dz. U. Wspólnot Europejskich nr L74, str. 1 z dnia 27.3.1972 (polskie wydanie specjalne - rozdz. 05, tom 1, str. 83) Teksty jednolite rozporządzenia 1408/71 oraz rozporządzenia 574/72 zostały opublikowane jako załączniki do rozporządzenia 118/97 z dnia 2 grudnia 1996 r. zmieniającego i uaktualniającego rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 oraz rozporządzenie 574/72, które zostało opublikowane w Dz. U. Wspólnot Europejskich nr L28, str. 1 z dnia 30.1.1997 (polskie wydanie specjalne - rozdz. 05, tom 3, str. 3) art. 4, ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia 1408/71

2 zabezpieczenia społecznego w formie notyfikacji skierowanych do Rady. Notyfikacje te podlegają obowiązkowo opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 5 Generalną zasadą jest stosowanie prawa kraju, na terenie którego wykonywana jest praca lub prowadzona jest działalność na własny rachunek. W stosunku do marynarzy zatrudnionych na statkach pływających pod banderą państwa członkowskiego UE ma zastosowanie ustawodawstwo tego państwa (państwa bandery) 6. Wynika z tego, Ŝe marynarze (w tym równieŝ polscy marynarze) zatrudnieni na statku pływającym pod polską banderą podlegają ustawodawstwu polskiemu. Zgodnie z opinią Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej 7 bez znaczenia dla wskazania właściwości polskiego ustawodawstwa pozostaje fakt, Ŝe marynarze są zatrudniani przez firmę z Cypruw. Wynika z tego, Ŝe marynarzy pracujących na statkach pływających pod polską banderą, do których mają zastosowanie postanowienia Rozporządzenia 1408/71, naleŝy traktować jako pracowników podlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w Polsce zgodnie z art. 6, ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. 8 Jednym z podstawowych aktów prawnych obowiązujących w Polsce z zakresu zabezpieczenia społecznego jest ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl tej ustawy zakres ubezpieczeń społecznych obejmuje: a) ubezpieczenia emerytalne; b) ubezpieczenia rentowe; c) ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenie chorobowe); d) ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenia wypadkowe). Zgodnie równieŝ z tą ustawą obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi, rentowymi, chorobowymi i wypadkowymi objęte są (między innymi) wszystkie osoby, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. 9 Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych daje prawo do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym polskim obywatelom wykonującym prace na terytorium Rzeczypospolitej polskiej w podmiotach zagranicznych, jeśli nie posiadają one w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa. 10 Jest to jednak prawo a nie obowiązek. Poza tym ubezpieczenia takie nie wchodzą w zakres przedmiotowy rozporządzenia 1408/71. W naszej opinii sprawa jest jasna. Armatorzy zatrudniający obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej na statkach podnoszących polską banderę mają obowiązek zgłosić ich do systemu zabezpieczeń społecznych według przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej i odprowadzać składki ubezpieczeniowe we własnym imieniu jak i równieŝ w imieniu marynarzy. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej zaczęliśmy domagać się od armatorów respektowania prawa. Na problem ten zaczęliśmy zwracać juŝ uwagę przed wejściem Polski do UE (posiedzenia Zespołu Trójstronnego w dniach 14 listopada 2003 r. oraz 5 lipca 2004 r.). Niestety, to co dla nas jest jasne i zrozumiałe nie jest takie dla armatorów. W dniu 27 października 2005 r. - a więc ponad rok od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej - Związek Armatorów Polskich wystąpił do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o interpretację przepisów w sprawie ubezpieczenia społecznego polskich marynarzy 5 6 7 8 9 10 art. 5 i 97 rozporządzenia 1408/71 art. 13, ust. 2, pkt c) rozporządzenia 1408/71 Pismo MPiPS znak DSZ.I.070-2195/KJ/08 z dnia 12 marca 2008 r. Dz. U. z 2007 r., nr 11, poz. 74 wraz z późniejszymi zmianami art. 6, ust. 1, pkt 1), art. 11, ust. 1 oraz art. 12, ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych art. 7, pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

3 zatrudnionych na statku Inowrocław. W odpowiedzi MPiPS w piśmie z 10 listopada 2005 r. 11 informuje między innymi: Fakt, Ŝe załoga zatrudniona została przez cypryjskiego pracodawcę i na podstawie cypryjskiego prawa (prawa pracy) jest bez znaczenia z punktu widzenia zabezpieczenia społecznego, gdyŝ obszar ten jest regulowany przez przepisy prawa wspólnotowego, tj. Rozporządzenia nr 1408/71. Istotnym jest wyłącznie fakt, pod jaką banderą statek pływa, a jak wynika z Pana pisma pływa on pod banderą polską. W tej sytuacji osoby zatrudnione na tym statku podlegają polskim ubezpieczeniom społecznym, mimo Ŝe pracodawcą jest firma cypryjska, która nie ma siedziby w Polsce. Cypryjski pracodawca powinien wszystkie osoby przez siebie zatrudnione (jeŝeli są obywatelami państwa członkowskiego UE lub EOG) i wykonujące pracę na statku m/s Inowrocław zgłosić do polskiego ubezpieczenia społecznego i odprowadzać za nie składki do polskiej instytucji ubezpieczeniowej, według zasad wynikających z polskich przepisów w tym zakresie. Polskie przepisy przewidują, Ŝe obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, co w efekcie oznacza, Ŝe za osoby zatrudnione pod polską banderą (terytorium RP) składki powinny być obowiązkowo odprowadzane na wszystkie ryzyka ubezpieczeniowe (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe), a takŝe na ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy. Postanowienia art. 7 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - w przedstawionej przez Pana sytuacji - nie mają zastosowania, gdyŝ nie dotyczą osób, które wchodzą w zakres podmiotowy Rozporządzenia nr 1408/71. ( ) Kończąc pragnę zauwaŝyć, Ŝe po wejściu Polski do Unii Europejskiej Ministerstwo wielokrotnie podczas posiedzeń Zespołu oraz w licznej korespondencji z przedstawicielami związków zawodowych marynarzy, wyjaśniało przepisy dotyczące podlegania marynarzy ubezpieczeniom społecznym.. Pełny tekst pisma MPiPS opublikowaliśmy równieŝ w naszym Biuletynie Morskim - nr 4/2005 (38). Mimo tak jasnej i precyzyjnej odpowiedzi armatorzy w dalszym ciągu nie ubezpieczali w ZUS polskich marynarzy pracujących na statkach pod polską banderą. Sprawa zabezpieczenia społecznego polskich marynarzy pracujących na statkach pod polską banderą poruszana była równieŝ na posiedzeniach Zespołu Trójstronnego ds. śeglugi i Rybołówstwa Morskiego. Na posiedzeniu w dniu 23 listopada 2006 roku przyjęto ustalenie (Nr 1): Do 8 grudnia 2006 r. strony Zespołu wskaŝą niezaleŝnych arbitrów lub niezaleŝne instytucje oraz sformułują zapytanie prawne w celu wypracowania wiąŝącej wszystkie strony opinii w zakresie stosowania przepisów z obszaru zabezpieczenia społecznego dla Polaków zatrudnionych na morskich statkach. W wyniku realizacji powyŝszego ustalenia otrzymaliśmy z Euroafrica - Shipping Lines Opinię prawną (brak autora opinii) z dnia 29 stycznia 2007 r. mającą dać odpowiedź na pytanie: Czy istnieje obowiązek odprowadzenia składek z tytułu ubezpieczeń społecznych w Polsce w sytuacji, gdy marynarz polski jest zatrudniony przez zagranicznego pracodawcę unijnego pod polską banderą? PoniewaŜ opinia ta nie została podpisana i nie wiadomo kto ją sporządzał i na czyje zlecenie (brak adresata opinii), nie wiadomo, czy jest ona oficjalnym stanowiskiem armatorów (Związku Armatorów Polskich). Ze względu jednak na uŝyty w niej i często podnoszony argument o moŝliwości dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego oraz na manipulację przy powoływaniu się na dokumenty źródłowe, koniecznym staje się skomentowanie tej opinii. W przedstawionym nam dokumencie autor (autorzy) po szerokim przytoczeniu obowiązujących przepisów, w szczególności rozporządzenia 1408/71 oraz ustawy o systemie 11 pismo MPiPS znak DSZ.073-424?KJ/05 z dnia 10.11.2005 r.

4 ubezpieczeń społecznych skupili się szczególnie na moŝliwości dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. W posumowaniu stwierdzono między innymi: Odpowiadając na pytanie stanowiące przedmiot niniejszej opinii stwierdzamy co następuje: 1. Marynarz polski zatrudniony na statku pod polską banderą przez zagranicznego pracodawcę unijnego, który w Polsce nie ma siedziby, ani nie posiada przedstawicielstwa: a) ma prawo do dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego; b) nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu; c) nie podlega ubezpieczeniu wypadkowemu; ( ) W odsyłaczu stwierdzono: Informacja potwierdzająca przedmiotowe wnioski zawarta jest na str. 19 Poradnika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pt.: Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Styczeń 2007. Jest to nieprawdą. W w/w poradniku ZUS znajduje się stwierdzenie ogólne, dotyczące wszystkich pracodawców nie posiadających w Polsce swojej siedziby lub przedstawicielstwa, natomiast autorzy opinii z własnej inicjatywy dodali słowo ( unijnego ), którego brak w cytowanym poradniku. Zasada ta nie dotyczy bowiem pracodawców z krajów wchodzących w skład Unii Europejskiej czy Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Potwierdza to równieŝ Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który na swoich stronach internetowych opublikował informację pt.: Opłacanie i rozliczanie składek przez podmioty zagraniczne z państw członkowskich Unii. W informacji tej czytamy: Informacje zawarte na tej stronie przeznaczone są dla pracodawców zagranicznych z państw członkowskich Unii, którzy nie posiadają w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa zatrudniają pracowników ( ), co nakłada na nich obowiązki z zakresu ubezpieczeń społecznych. I dalej: Od 1 maja 2004 r. takŝe pracodawcy zagraniczni z państw członkowskich Unii, nie posiadający w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa, z tytułu zatrudniania tu pracowników zobowiązani są do wypełniania obowiązków płatnika składek w zakresie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego i Funduszu Pracy. Na nasze pytanie dotyczące realizacji ustalenia Nr 1 z posiedzenia Zespołu Trójstronnego w dniu 23 listopada 2006 r. w odpowiedzi Minister Gospodarki Morskiej poinformował 12, Ŝe: sprawa została przekazana do rozstrzygnięcia, zgodnie z kompetencjami Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej. Do odpowiedzi tej została załączona opinia Ministra Pracy i Polityki Społecznej 13, w której stwierdzono: Wobec takich informacji zawartych w samym pytaniu, a takŝe wyŝej przedstawionych wyjaśnień odpowiedź ( ) jest oczywista. Do polskich marynarzy znajdujących się w sytuacji przedstawionej w pytaniu ma zastosowanie art. 13, ust. 2 lit. c) Rozporządzenia nr 1408/71, czyli ustawodawstwo państwa bandery. W konkluzji Minister Gospodarki Morskiej w swym cytowanym wyŝej piśmie stwierdza: Popierając stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej (kopia pisma w załączeniu), uznaję sprawę kwestii ubezpieczeń społecznych polskich marynarzy za w pełni wyjaśnioną. Z naszej strony, w dniu 27 grudnia 2006 r. Organizacja Marynarzy Kontraktowych NSZZ Solidarność wystąpiła do Oddziału ZUS w Szczecinie o interpretację przepisów rozporządzenia 1408/71. W odpowiedzi ZUS informuje między innymi: 14 ( ) zatrudnieni marynarze na statkach pływających pod polską banderą podlegają ustawodawstwu polskiemu. Pracodawca cypryjski jest zobowiązany do zgłoszenia marynarzy do polskiego systemu na formularzach ZUS ZUA i opłacania za nich składek na ubezpieczenia społeczne. 12 13 14 Pismo MGM z dnia 14.02.2007 r. znak TM2s-076-2/07 Pismo MPiPS z dnia 02.02.2007 r. (bez sygnatury) Pismo ZUS, Oddział w Szczecinie, z dnia 05.01.2007 r. znak DUS.0201-1/07

5 Aby mieć w miarę obiektywny obraz zwróciliśmy się równieŝ do innych instytucji. Między innymi 8 lutego 2007 r. wystąpiliśmy do działu prawnego Komisji Krajowej NSZZ Solidarność, skąd otrzymaliśmy odpowiedź dotyczącą obowiązku ubezpieczeń społecznych marynarzy zatrudnionych przez cypryjskiego armatora na statku pływającym pod polską banderą 15. Po przeprowadzeniu analizy stanu prawnego wysnuto wnioski: W konsekwencji marynarze zatrudnieni przez cypryjskiego pracodawcę na statku pływającym pod polską banderą podlegać będą, zgodnie z art. 13, ust. 2 lit. c rozporządzenia 1408/71 przepisom polskiego prawa ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, Ŝe ich status ubezpieczeniowy naleŝy oceniać na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) Do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej marynarze zatrudnieni przez cypryjskiego pracodawcę na statku pływającym pod banderą polską byli traktowani jako obywatele polscy wykonujący pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w podmiotach zagranicznych, które nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa, co z mocy art. 7 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowiło podstawę do objęcia ich dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. ( ) Stan prawny w tym zakresie zmienił się z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Od 1 maja 2004 r. pracodawców zatrudniających pracowników na terytorium RP mających siedzibę w innym państwie członkowskim Unii naleŝy w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych traktować na równi z podmiotami posiadającymi w Polsce swą siedzibę lub przedstawicielstwo. Marynarzy zatrudnionych na postawie umowy o pracę przez cypryjskiego pracodawcę na statku pływającym pod bandera polską naleŝy zatem od dnia 1 maja 2004 r. traktować jako pracowników podlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. 24 kwietnia 2007 r. wystąpiliśmy do centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o rozwiązanie problemu ubezpieczeń społecznych marynarzy na przykładzie dwóch statków pływających pod polską banderą Mikołaj Kopernik oraz Inowrocław. W odpowiedzi ZUS informuje 16 : Zgodnie z art. 13.2.c w/w rozporządzenia osoba zatrudniona na statku pływającym pod banderą Państwa Członkowskiego, podlega ustawodawstwu tego państwa. Zgodnie z treścią tego przepisu marynarze zatrudnieni na statkach pływających pod bandera polską podlegają polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych, a więc powinni zostać zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych w Polsce. Oznacza to, Ŝe pracodawca powinien te osoby zgłosić do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce jako pracowników. Po tak jednoznacznych interpretacjach dziwić musi stanowisko Ministra Gospodarki Morskiej, który odpowiadając na nasze pytanie ( czy polscy marynarze zatrudnieni przez cypryjskiego pracodawcę na statkach Mikołaj Kopernik i Inowrocław powinni być objęci obowiązkowym systemem ubezpieczeń społecznych ), będące wynikiem dyskusji, jaka miała miejsce podczas spotkania w dniu 25 września 2007 r. stwierdza między innymi 17 : W świetle powyŝszego naleŝy stwierdzić, Ŝe marynarz polski zatrudniony na statku pod polską banderą przez zagranicznego pracodawcę unijnego, który w Polsce nie ma siedziby ani nie posiada przedstawicielstwa ma prawo do dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu i nie podlega ubezpieczeniu wypadkowemu. 15 16 17 Pismo dr. Marcina Zielenieckiego z dnia 12.03.2007 r. Pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Departament Ubezpieczeń i Składek z dnia 06.06.2007 r. znak Fum 402-292/07 Pismo MGM z dnia 25.10.2007 r.

6 Stanowisko tym bardziej budzi nasze zdziwienie, Ŝe jest ono sprzeczne ze stanowiskiem Ministra Gospodarki Morskiej z dnia 14 lutego 2007 r. PoniewaŜ w dalszym ciągu polscy marynarze zatrudnieni przez zagranicznych, unijnych pracodawców na statkach pod polską banderą nie byli ubezpieczani w polskim systemie ubezpieczeń społecznych oraz zwaŝywszy, Ŝe najbardziej kompetentnym do interpretacji przepisów z zakresu zabezpieczenia społecznego jest Minister Pracy i Polityki Społecznej - co przyznaje równieŝ Minister Gospodarki Morskiej w cytowanym juŝ piśmie z dnia 14 lutego 2007 r. - w dniu 14 stycznia 2008 r. zwróciliśmy się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o przedstawienie jednoznacznej interpretacji przepisów dotyczących obowiązku objęcia polskim ubezpieczeniem społecznym polskich marynarzy pracujących na statkach pod polską banderą. W odpowiedzi otrzymaliśmy pismo (cytowane juŝ w niniejszym stanowisku) 18, w którym stwierdza się między innymi: Polscy marynarze pływający an statkach pod bandera polską, ale zatrudnieni przez firmę działającą na terytorium Cypru mogą takŝe skorzystać z moŝliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego w Polsce. Zgodnie bowiem z art. 7 pkt 3) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obywatele polscy wykonujący pracę za granicą w podmiotach zagranicznych oraz obywatele polscy wykonujący pracę w podmiotach zagranicznych na terytorium RP, jeŝeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby lub przedstawicielstwa mają prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym. NaleŜy jednak wyraźnie zaznaczyć, Ŝe przystąpienie przez marynarza do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego moŝe być wyłącznie rozwiązaniem dodatkowym w stosunku do - wynikającego z mocy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Skorzystanie z moŝliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego nie zwalnia marynarza z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego i nie moŝe być traktowane jako rozwiązanie alternatywne, tj. w zamian za ubezpieczenie obowiązkowe. Dokumenty, na które powołujemy się w naszej analizie, a szczególnie pochodzące z najbardziej kompetentnych do interpretacji przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych instytucji, jak Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (trzy pisma) czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dwa pisma) jednoznacznie i jednakowo stwierdzają, Ŝe polscy marynarze zatrudnieni przez zagranicznego - ale unijnego - pracodawcę na statku pływającym pod polską banderą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu w Polsce oraz według przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej. Takie samo stanowisko zajmuje Dział Prawny Komisji Krajowej NSZZ Solidarność. W dokumentach tych w przekonujący sposób wykazano błędność poglądów wyraŝonych w niepodpisanej Opinii prawnej dostarczonej przez armatorów czy w piśmie Ministra Gospodarki Morskiej z dnia 25 października 2007 r. W tej sytuacji proponujemy na najbliŝszym posiedzeniu Zespołu Trójstronnego ds. śeglugi i Rybołówstwa Morskiego przyjąć ustalenie następującej treści: Realizując cel ustalenia nr 1 z posiedzenia Zespołu w dniu 23 listopada 2006 r. strony uznają, Ŝe polscy marynarze zatrudnieni przez zagranicznych unijnych pracodawców na statkach pod polską banderą podlegają od dnia 1 maja 2004 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w Polsce zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych oraz innym przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej 18 zob. przypis 12