RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 160071 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 278705 (22) Data zgłoszenia: 05.04.1989 (51) IntCl5: D02G 3/36 (54) Urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 15.10.1990 BUP 21/90 (73) Uprawniony z patentu: Spółdzielnia Rękodzieła Ludowego i Artystycznego 'Sztuka Beskidzka', Czechowice-Dziedzice, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 26.02.1993 WUP 02/93 (72) Twórcy wynalazku: Bronisław Englert, Bielsko-Biała, PL Bronisław Gąsiorek, Bielsko-Biała, PL Zbigniew Fajklowicz, Bielsko-Biała, PL Jan Szuryn, Bielsko-Biała, PL PL16071 B1 (57) 1. Urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego, które ma obrotową podstawę z garami, wałki wydające oraz bęben nawojowy, znamienne tym, że w osi obrotowej podstawy (1) jest otwór w którym luźnie umieszczony jest rurowy przewód (12) w kształcie zdeformowanej litery "U", prowadzony pod obrotową podstawę (1), przy czym na obrotowej podstawie (1) są osadcze gniazda (3) dla garów (2) oraz uchylne obejmy (13) przytrzymujące gary (2). Fig 1
Urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego, które ma obrotową podstawę z garami, wałki wydające oraz bęben nawojowy, znamienne tym, że w osi obrotowej podstawy (1) jest otwór w którym luźnie umieszczony jest rurowy przewód (12) w kształcie zdeformowanej litery "U", prowadzony pod obrotową podstawę (1), przy czym na obrotowej podstawie (1) są osadcze gniazda (3) dla garów (2) oraz uchylne obejmy (13) przytrzymujące gary (2). 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że wydające wałki (5) usytuowane są w ten sposób, że przechodzący przez nie wątek (7) oplotowo-rdzeniowy tworzy literę "omega". * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego, zwłaszcza wątku o bardzo dużej masie liniowej w zakresie od 20 do 45 g/mb, używanego do wytwarzania wyrobów włókienniczych, takich jak: dywany, chodniki, makaty. Wątek oplotowo-rdzeniowy o bardzo dużej masie liniowej używany do produkcji wyżej wymienionych wyrobów włókienniczych wykonywany jest ręcznie przez oplatanie rdzenia taśmą niedoprzędową, przy czym rdzeń stanowi sznurek z włókien naturalnych lub sztucznych. Tak przygotowany wątek wplatany jest w osnowę co powoduje, że wyrób posiada powierzchnię nieregularną z obu stron. Dla zmechanizowania procesu wytwarzania wątku oplotowo- rdzeniowego zaprojektowano urządzenie, które ma obrotową podstawę z umieszczonymi na niej garami, zagęszczający lejek, wałki wydające usytuowane w osi obrotu podstawy ponad garami oraz bęben odwojowy i bęben nawojowy. W osi obrotowej podstawy jest otwór w którym luźnie umieszczony jest rurowy przewód w kształcie zdeformowanej litery "U", prowadzony pod obrotową podstawą. Obrotowa podstawa ma osadcze gniazda dla garów oraz uchylne obejmy podtrzymujące gary, umocowane do obrotowej podstawy. Wałki wydające są napędzane i usytuowane w ten sposób, że wątek oplotowo-rdzeniowy przechodzący przez wałki wydające tworzy literę "omega". Utrwalenie skrętu wątku oplotowo-rdzeniowego realizowane jest na urządzeniu, które w swej istocie jest podobne do urządzenia wytwarzającego wątek oplotowo-rdzeniowy i składa się z obrotowej podstawy, na której umieszczone są szpule z utrwalającą przędzą zgrzebną, zbiorczego lejka bębna z nawiniętym wątkiem oplotowo-rdzeniowym, oraz rurowego przewodu. Utrwalająca przędza, odwijana ze szpul, prowadzona jest przez prowadniki umocowane na drążkach obrotowej podstawy. Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku schematycznie, na którym fig. 1 przedstawia urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego w widoku z boku, fig. 2 - urządzenie w widoku z góry, fig. 3 - urządzenie do utrwalenia skrętu wątku oplotowo-rdzeniowego w widoku z boku, a fig. 4 urządzenie z fig. 3 w widoku z góry. Jak uwidoczniono na rysunku urządzenie do wytwarzania wątku oplotowo-rdzeniowego ma obrotową podstawę 1 z garami 2 umieszczonymi w osadczych gniazdach 3, zagęszczający lejek 4 oraz wydające wałki 5, usytuowane w osi obrotowej podstawy 1 przed garami 2 i zagęszczającym lejkiem 4. Rdzeń w postaci sznurka nawinięty jest na odwojowym bębnie 6. Wątek 7 oplotowo-rdzeniowy po przejściu przez prowadnik 8 i wodzik 9 nawijany jest na bęben 10 przy pomocy rowkowanych wałków 11. W osi obrotowej podstawy 1 jest otwór, w którym luźnie umieszczony jest rurowy przewód 12 prowadzony pod obrotową podstawą 1. Gary 2 przed wypadnięciem z gniad 3 zabezpieczone są uchylnymi obejmami 13 umocowanymi do obrotowej podstawy 1. Urządzenie do utrwalenia skrętu wątku oplotowo-rdzeniowego ma obrotową podstawę 14, na której umieszczone są szpule 15 z utrwalającą przędzą 18, przewód rurowy 16 umieszczony
160 071 3 luźnie w otworze podstawy 14 oraz zbiorczy lejek 17. Dla uzyskania równomiernego oplotu utrwalającej przędzy 18 na wątku 7a, przędza 18 przechodzi przez prowadniki 19 umocowane do obrotowej podstawy 14 za pomocą prętów 20. Rdzeń w postaci sznurka z włókien naturalnych lub sztucznych o masie liniowej od 6 do 12 gramów na metr bieżący, odwijany jest z odwojowego bębna 6, a następnie poprzez rurowy przewód 12 podawany do zagęszczającego lejka 4 i wydających wałków 5 napędzanych mechanicznie. Zgrzeblarkowe taśmy w ilości 3 do 6 sztuk o masie liniowej 2,5 do 6 gramów na metr bieżący wyciągane są wałkami 5 z garów 2, umocowanych na obracającej się podstawie 1. Rdzeń odwijany z bębna 6 oraz oplotowe taśmy wyciągane z garów 2 przechodzą przez zagęszczający lejek 4, którego zadaniem jest równomierne pokrycie rdzenia taśmą oplotową, a następnie przez wydające wałki 5, prowadnik 8 i wodzik 9 do nawojowego bębna 10, na którym tworzony jest nawój krzyżowo-cylindryczny. Dość oplotów wątku na 1 metr bieżący regulowana jest ilością obrotów podstawy 1 lub prędkością wydających wałków 5. Otrzymany wątek 7 może ulec rozkręceniu lub przesunięciu skrętów. Dla zapobieżenia tym niepożądanym procesom wątek 7 oplatany jest utrwalającą przędzą 18 o masie liniowej 200 do 400 tex oraz o kierunku skrętów zgodnym z kierunkiem skrętu wątku 7. Kierunek oplatania przędzą 18 jest przeciwny do kierunku skrętów nadanych podczas wykonywania wątku 7. Proces utrwalenia skrętu wątku 7 oplotowo-rdzeniowego prowadzony jest na urządzeniu podobnym do urządzenia wytwarzającego wątek 7 oplotowo-rdzeniowy. Odwijany z bębna 10a wątek 7a oplotowo- rdzeniowy kierowany jest poprzez rurowy przewód 16 do zbiorczego lejka 17 i oplatany przędzą 18 odwijaną ze szpul 15, a następnie odbierany przez napędzany bęben, nie uwidoczniony na rysunku. Ilość utrwalających przędz 18 wynosi od 1 do 4 sztuk.
160 071 Fig 4 Fig. 3
160 071 F ig 2
160 071 F i g. 1 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł