dot. stanu bezpieczeństwa pożarowego dwóch stref pożarowych budynku B2 SP ZOZ w Hrubieszowie usytuowanego na dz. nr 592/10. Inwestor: Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Hrubieszowie.
Spis treści 1. Przedmiot, zakres, cel opracowania.... 2 2. Charakterystyka obiektu.... 2 3. Zakres przebudowy.... 3 4. Charakterystyka pożarowa obiektu.... 3 4.1. Powierzchnia, wysokość, liczba kondygnacji.... 3 4.2. Odległość od obiektów sąsiadujących... 4 4.3. Parametry pożarowe występujących substancji palnych... 4 4.4. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego... 4 4.5. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób.... 4 4.6. Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych.... 5 4.7. Podział obiektu na strefy pożarowe.... 5 4.8. Klasa odporności pożarowej budynku, klasa odporności ogniowej jego elementów oraz stopień rozprzestrzeniania się ognia.... 5 4.9. Warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe... 6 4.10. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych.... 7 4.11. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie.... 8 4.12. Wyposażenie obiektu w gaśnice.... 8 4.13. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru.... 8 4.14. Droga pożarowa.... 8 5. Zakres niezgodności z przepisami w zakresie przepisów techniczno budowlanych, które nie zostaną doprowadzone do stanu zgodnego z przepisami.... 9 6. Przyjęte rozwiązania zastępcze zapewniające wymagany poziom ochrony przeciwpożarowej obiektu.... 10 7. Wnioski w kontekście niepogorszenia warunków ochrony przeciwpożarowej.... 10 8. Podstawy prawne.... 12 9. Załączniki.... 12 Strona 1
1. Przedmiot, zakres, cel opracowania. Przedmiotem niniejszego opracowania jest część bloku (budynku) B2 obejmująca dwie kondygnacje nadziemne (IV i V kondygnacja), a także pion ewakuacyjny i klatkę schodową stanowiącą drogę ewakuacyjną z przedmiotowych kondygnacji. Blok B2, to jeden z elementów kompleksu szpitalnego usytuowanego w Hrubieszowie przy ul. Piłsudskiego 11, na działce o numerze ewidencyjnym 592/10. Jest to część łóżkowa szpitala, która pełni funkcję użyteczności publicznej, a wyodrębnione w nim strefy pożarowe przeznaczone są dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się. W ramach planowanych prac budowlanych przewiduje się przebudowę dwóch ostatnich kondygnacji bloku B2 wraz z przestrzeniami niezbędnymi do zapewnienia z nich bezpiecznej ewakuacji. Niniejszy dokument określa możliwość spełnienia wymagań bezpieczeństwa pożarowego w budynku w sposób inny, niż wynikający bezpośrednio z przepisów techniczno budowlanych, stosownie do trybu określonego w 2 ust. 3a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami). W ekspertyzie dokonano kompleksowej oceny stanu bezpieczeństwa pożarowego, uwzględniając wpływ rozwiązań zastępczych na niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu. Przedmiotowe rozwiązania, realizowane w obiekcie jako ponadnormatywne, w naszej ocenie zapewniające akceptowalny poziom bezpieczeństwa użytkowników i jednostek ochrony przeciwpożarowej zostaną uzgodnione z Lubelskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, celem uzyskania zgody na zastosowanie ich w projekcie budowlanym. Niniejszą ekspertyzę techniczną sporządzono w oparciu o udostępnioną dokumentację techniczną budynku, informacje przekazane przez Inwestora, a także przeprowadzone wizje lokalne. 2. Charakterystyka obiektu. Blok B2 (zawierający przestrzenie będące przedmiotem opracowania) usytuowany został w Hrubieszowie przy ul. Piłsudskiego 11, na działce o nr ew. 592/10. Jest to budynek wzniesiony na rzucie prostokąta i sąsiadujący bezpośrednio od północy z blokiem B1, a od południa z blokiem B3. Przedmiotem opracowania jest strefa pożarowa obejmująca dwie ostatnie kondygnacje w B2 (Blok Operacyjny i Trakt Porodowy), a także przestrzeń komunikacyjną, tzw. strefę bezpieczeństwa, znajdującą się w jego południowej części (odrębna strefa pożarowa) oraz klatkę schodową komunikującą wszystkie kondygnacje B2 (przestrzeń, do której wejście traktowane jest równorzędnie z wejściem do innej strefy pożarowej). Podczas przebudowy dokonany zostanie podział budynków zgodny z 210 rozporządzenia [2]. Linia podziału wskazana została w części graficznej ekspertyzy. Blok B2 (część budynku szpitalnego) wykonany metodą tradycyjną, murowany z cegły dziurawki (ściany IV i V kondygnacji) oraz cegły pełnej (I III kondygnacji). Ściany nośne zewnętrzne i wewnętrzne posiadają grubość od 0,38 m do 0,64 m. Stropy gęstożebrowe, prefabrykowane DMS o łącznej grubości 0,30 m. Stropodach wentylowany z płyt prefabrykowanych z żużla paleniskowego oparty na żebrach prefabrykowanych, pokryty papą bitumiczną. Strona 2
3. Zakres przebudowy. Wobec potrzeby dostosowania obiektu do wymagań przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych (realizacja zaleceń pokontrolnych Komendanta Powiatowego PSP w Hrubieszowie) zaplanowano przebudowę dwóch ostatnich kondygnacji budynku. Fakt wymogu zapewnienia właściwych (zgodnych z przepisami) warunków ewakuacji spowodował rozszerzenie prac na przestrzenie komunikacyjne. Przebudowana zostanie zatem klatka schodowa (obudowa zgodna z wymaganiami, zapobieganie zadymieniu, zapewnienie wyjścia na zewnątrz), a także przestrzeń komunikacyjna łącząca klatkę schodową z powierzchnią wszystkich kondygnacji w bloku B2 i B3 celem ponadnormatywnego zapewnienia bezpiecznego miejsca dla pacjentów (transportowanych na łóżkach podczas ewakuacji z B2 oraz B3 ). Ponadto, podczas przebudowy, Blok B2 zostanie wydzielony jako odrębny budynek, zgodnie z wymaganiami 210 rozporządzenia [2]. 4. Charakterystyka pożarowa obiektu. 4.1. Powierzchnia, wysokość, liczba kondygnacji. Blok B2 posiada i będzie posiadał po przebudowie pięć kondygnacji nadziemnych [bez kondygnacji podziemnych]. Wysokość budynku, służąca do przyporządkowania odpowiednich wymagań rozporządzenia [2], mierzona od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku, znajdującym się na pierwszej, nadziemnej kondygnacji budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej wynosi 18,10 m. Zgodnie zatem z 8 pkt 2 rozporządzenia [2] budynek zakwalifikować należy do grupy budynków średniowysokich (SW). Fot. nr 1. Elewacja frontowa SP ZOZ w Hrubieszowie Fot. nr 2. Elewacja zachodnia Bloku B2 W opisanym budynku ostatnie dwie kondygnacje będą poddane przebudowie. Charakteryzują się one następującymi parametrami: powierzchnia zabudowy: nie dotyczy, powierzchnia użytkowa: 655,79 m 2, powierzchnia wewnętrzna: 986,53 m 2 (powierzchnia dwóch kondygnacji oraz przestrzeni komunikacyjnej i klatki schodowej na wszystkich kondygnacjach), kubatura: ok. 3000,00 m 3, wysokość: 18,10 m (SW) [pięć kondygnacji w tym 5 nadziemnych]. Strona 3
4.2. Odległość od obiektów sąsiadujących Blok B2 stanowi element kompleksu szpitalnego, a usytuowany jest w następujących odległościach: a) od sąsiednich budynków: od północy: trzykondygnacyjny Blok B1 (ściana oddzielenia ppoż. i stropodach o klasie REI 60) w odległości 0,00 m; od wschodu: Blok C w odległości ok. 50,00 m; od południa: pięciokondygnacyjny Blok B3 obecnie jako jeden budynek z blokiem B2, przebudowa obejmować będzie oddzielenie Bloku B2 oraz B3 ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, o której mowa w 210 rozporządzenia [2]; od zachodu: budynki mieszkalne (za pasem drogowym) w odległości ok. 70,00 m, b) od granicy działki: od północy: ok. 98,00 m; od wschodu: ok. 95,00 m; od południa: ok. 128,00 m; od zachodu: 43,00 48,00 m 4.3. Parametry pożarowe występujących substancji palnych W budynku szpitalnym pod względem palności, w zdecydowanej większości reprezentowane będą stałe materiały palne. W budynku nie przewiduje się składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, w rozumieniu rozporządzenia [3]. Możliwa jest obecność cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 55 C w ilości niezbędnej (śladowej) do funkcjonowania oddziału, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia [3]. 4.4. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego. Nie określa się gęstości obciążenia ogniowego dla pomieszczeń ZL. Gęstość obciążenia ogniowego pomieszczeń techniczno gospodarczych, funkcjonalnie powiązanych z pomieszczeniami ZL, nie przekracza 500 MJ/m 2. 4.5. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób. Strefy pożarowe będące przedmiotem ekspertyzy pełnią funkcję użyteczności publicznej i przeznaczone są przede wszystkim dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się co kwalifikuje ją do kategorii ZL II zagrożenia ludzi. W strefach pożarowych będących przedmiotem opracowania nie ma pomieszczeń przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 50 osób. Układ funkcjonalny stref pożarowych przedstawia się następująco: V kondygnacja nadziemna, tzw. III piętro Blok Operacyjny : sale operacyjne, pomieszczenia pomocnicze, komunikacja, umywalnie i łazienki, przestrzeń komunikacyjna i klatka schodowa; IV kondygnacja nadziemna, tzw. II piętro Trakt Porodowy : sale porodowe, sala cięć cesarskich, pomieszczenia pomocnicze, komunikacja i sanitariaty, punkt pielęgniarski, przestrzeń komunikacyjna i klatka schodowa; III kondygnacja nadziemna, tzw. I piętro Pracownia RTG : przestrzeń komunikacyjna i klatka schodowa (pozostałe pomieszczenia poza zakresem opracowania); II kondygnacja nadziemna, tzw. wysoki parter Administracja i Laboratorium : przestrzeń komunikacyjna i klatka schodowa (pozostałe pomieszczenia poza zakresem opracowania); Strona 4
I kondygnacja nadziemna, tzw. niski parter Pogotowie : przestrzeń komunikacyjna i klatka schodowa wraz z wyjściem na zewnątrz budynku (pozostałe pomieszczenia poza zakresem opracowania). Maksymalna liczba osób mogących jednocześnie przebywać na poszczególnych kondygnacjach: V kondygnacja nadziemna, tzw. III piętro : do 19 osób (w tym 5 pacjentów na łóżkach); IV kondygnacja nadziemna, tzw. II piętro : do 19 osób (w tym 5 pacjentów na łóżkach). III, II i I kondygnacja nadziemna poza zakresem opracowania, jednakże liczba osób na jednej kondygnacji nie przekroczy 19 osób. Łącznie, jednocześnie w strefach pożarowych będących przedmiotem opracowania przebywać może maksymalnie 38 osób, a w całym budynku do 100 osób. 4.6. Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych. W strefach pożarowych będących przedmiotem ekspertyzy, ani w pozostałej części budynku nie będą występowały pomieszczenia i przestrzenie zagrożone wybuchem. 4.7. Podział obiektu na strefy pożarowe. Przedmiotem niniejszej ekspertyzy są dwie strefy pożarowe Bloku B2, który po przeprowadzonej przebudowie stanowił będzie, w myśl 210 rozporządzenia [2] odrębny budynek [podział zielona linia w części graficznej]. Niniejsze strefy pożarowe posiadają łączną powierzchnię wynoszącą 986,53 m 2 i ukształtowane są następująco: a) strefa nr 1 [kolor żółty w części graficznej]: dwie kondygnacje Bloku B2, to jest V i IV kondygnacja nadziemna, wydzielona od przestrzeni komunikacyjnej [kolor czerwony w części graficznej] ścianami oddzielenia przeciwpożarowego posiadającymi klasę odporności ogniowej REI 120, a istniejące w nich otwory klasę EI 60 [powierzchnia 531,78 m 2 ], strefa zaliczona z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania do kategorii ZL II zagrożenia ludzi; b) strefa nr 2 [kolor czerwony i niebieski]: przestrzeń komunikacyjna, stanowiąca pionowy trzon w południowej części Bloku B2, obsługująca wszystkie kondygnacje budynku, wydzielona od Bloku B2 oraz B3 ścianami oddzielenia przeciwpożarowego posiadającymi klasę odporności ogniowej REI 120, a istniejące w nich otwory klasę EI 60 (za wyjątkiem drzwi do klatki schodowej, które posiadają klasę EI 30) [kolor czerwony w części graficznej]. Do niniejszej strefy pożarowej wliczona została powierzchnia klatki schodowej [kolor niebieski w części graficznej], wydzielona od pozostałej części (zarówno Bloku B2 jak i B3 ) ścianami i stropem posiadającymi klasę odporności o REI 120, zamknięta drzwiami EI 30 lub EI 60 oraz wyposażona w urządzenia zapobiegające zadymieniu [powierzchnia 454,75 m 2 ]. Dopuszczalna wielkość strefy pożarowej, która w przypadku budynku średniowysokiego kategorii ZL II zagrożenia ludzi wynosi 3500 m 2, nie została przekroczona. 4.8. Klasa odporności pożarowej budynku, klasa odporności ogniowej jego elementów oraz stopień rozprzestrzeniania się ognia. Dla budynku zaliczonego do kategorii ZL II zagrożenia ludzi i grupy wysokości średniowysokie (SW), posiadającego pięć kondygnacji nadziemnych, wymagana jest klasa B odporności pożarowej. Poszczególne elementy powinny posiadać następującą klasę odporności ogniowej: Strona 5
Klasa odporności pożarowej budynku główna konstrukcja nośna konstrukcja dachu Klasa odporności ogniowej elementów budynku 4) strop 1) ściana zewnętrzna 1), 2), ściana wewnętrzna 1), przekrycie dachu 3), 1 2 3 4 5 6 7 B R 120 R 30 R E I 60 E I 60 (o i) E I 30 4) R E 30 Oznaczenia w tabeli: R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., 1) Jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do wymagań zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odporności pożarowej budynku. 2) Klasa odporności ogniowej dotyczy pasa między kondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem. 3) Wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych (z zastrzeżeniem 218), jeśli otwory w połaci dachowej nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni; nie dotyczą także budynku, w którym nad najwyższą kondygnacją znajduje się strop albo inna przegroda, spełniająca kryteria określone w kol. 4. 4) Klasa odporności ogniowej dotyczy elementów wraz z uszczelnieniami złączy i dylatacjami. Wszystkie zastosowane elementy budynku powinny być nierozprzestrzeniające ognia (NRO). Po przebudowie stan stref pożarowych, w świetle obowiązujących wymagań, będzie przedstawiać się następująco: a) główna konstrukcja nośna R 120 stanowią ją ściany murowane; warunek spełniony, b) konstrukcja i przekrycie dachu RE 30 stropodach wentylowany z płyt prefabrykowanych kryty gontem bitumicznym; warunek spełniony, c) stropy REI 120 stropy gęstożebrowe prefabrykowane DMS o grubości łącznej 0,30 m; d) ściany zewnętrzne EI 120(o i) ściany murowane (dot. pasa międzykondygnacyjnego); warunek spełniony, e) ściany wewnętrzne EI 30, za wyjątkiem fragmentów ścian stanowiących obudowę korytarzy znajdujących się w miejscu szaf przelotowych murowane; warunek nie jest spełniony, f) ściany wewnętrzne stanowiące obudowę klatki schodowej REI 120 murowane; warunek spełniony, g) konstrukcja schodów R 60 schody żelbetowe płytowe warunek spełniony. Wszystkie zastosowane elementy budynku będą nierozprzestrzeniające ognia (NRO). 4.9. Warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe. Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku, do sąsiedniej strefy pożarowej lub do obudowanej klatki schodowej, o której mowa w 256 ust. 2 rozporządzenia [2], bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej zwanymi drogami ewakuacyjnymi. Analizy warunków ewakuacji w budynku dokonano na podstawie wymagań określonych w rozporządzeniu [2] i rozporządzeniu [3]. Ewakuacja z IV i V kondygnacji Bloku B2 prowadzona będzie poziomymi (korytarze, przestrzeń komunikacyjna) i pionową (klatka schodowa) drogą ewakuacyjną na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej. Poziome drogi ewakuacyjne w przedmiotowych strefach to korytarze i przestrzeń komunikacyjna łącząca klatkę schodową z Blokiem Operacyjnym i Traktem Porodowym. Korytarze posiadają szerokość wynoszącą od 1,40 2,57 m oraz 1,20 1,40 m (w przypadku gdy są przeznaczone dla nie więcej niż 20 osób). Ich wysokość wynosi 3,18 3,20 m przy wymaganych 2,20 m. Długość przejścia ewakuacyjnego dla najbardziej niekorzystnego przypadku wynosi 10,00 m i prowadzi przez trzy pomieszczenia (mowa tu o przejściu z pomieszczenia P/14). Długość dojścia ewakuacyjnego, stanowiącego długość drogi ewakuacyjnej mierzonej od wyjścia z pomieszczenia do innej strefy pożarowej, klatki schodowej (o której mowa w 256 ust. 2 Strona 6
rozporządzenia [2]) lub na zewnątrz budynku powinna wynosić w tym przypadku 10,00 m (jeden kierunek ewakuacji). Jednakże, z uwagi na obecność w tej części budynku jednej klatki schodowej niniejszy parametr wynosić będzie, dla najbardziej niekorzystnie usytuowanych pomieszczeń: 16,20 m dla pomieszczenia P/03; P/04 oraz P/05 (od wyjścia z pomieszczeń do strefy pożarowej nr 2); 15,45 m dla pomieszczenia B/03 (od wyjścia z pomieszczenia do strefy pożarowej nr 2); 13,50 m dla pomieszczenia B/04 (od wyjścia z pomieszczenia do strefy pożarowej nr 2); 10,96 m dla pomieszczenia B/10 (od wyjścia z pomieszczenia do strefy pożarowej nr 2); 11,90 m dla pomieszczenia P/12 (od wyjścia z pomieszczenia do strefy pożarowej nr 2). 10,96 m ze strefy pożarowej nr 1 na V kondygnacji do wejścia do klatki schodowej. W wymienionych powyższej przypadkach długość dojścia przekracza 10,00 m (warunek nie jest spełniony). Pomieszczenia (przeznaczone na pobyt ludzi) Bloku operacyjnego oraz Traktu porodowego zamykane są drzwiami rozwieranymi lub rozwieranymi i rozsuwanymi (otwierane automatyczne i ręczne bez możliwości blokowania) o szerokości użytkowej od 0,90 m do 1,40 m. Na korytarzu Traktu porodowego zlokalizowano (we wnęce) Punkt pielęgniarski związany integralnie z pracą oddziału nieograniczający dopuszczalnych parametrów drogi ewakuacyjnej. Wyjaśnienia w niniejszej sprawie udzielił Komendant Główny PSP w piśmie z dnia 11 stycznia 2010 r. znak BZ-III-0262/118-2/09. Do wykończenia wnętrz nie zostaną zastosowane materiały łatwo zapalne, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące. Wystrój wnętrz w obrębie korytarzy wykonany zostanie z materiałów niepalnych lub co najwyżej niezapalnych. Sufity podwieszone (okładziny sufitów) wykonane zostaną z materiałów niepalnych lub niezapalnych, niekapiących i nieodpadających pod wpływem ognia. Pionową drogę ewakuacyjną dla stref pożarowych stanowiących przedmiot opracowania stanowi jedna klatka schodowa, usytuowana w części południowej Bloku B2. Klatka schodowa obudowana jest ścianami i stropem posiadającymi klasę odporności ogniowej REI 120, otwory komunikacyjne w jej ścianach zamykane będą drzwiami EI 30 oraz EI 60 [ściana oddzielająca budynki z 210 rozporządzenia [2]]. Klatka schodowa wyposażona zostanie w urządzenia zapobiegające zadymieniu. Posiada ona wyjście na zewnątrz budynku pośrednio przez wiatrołap drzwiami o szerokości użytkowej wynoszącej 1,40 m. Klatka schodowa posiada następujące parametry użytkowe: szerokość biegów: 1,75 m (przy wymaganej 1,40 m); szerokość spoczników: 1,75 m (przy wymaganej 1,50 m); wysokość stopni: 0,159 m (wymagana maksymalna 0,150 m) (warunek nie jest spełniony); ilość stopni w biegu: 11. Do wykończenia wnętrz nie zostały zastosowane materiały łatwo zapalne, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące. Wystrój wnętrz w obrębie korytarzy wykonany został z materiałów niepalnych lub co najwyżej niezapalnych. 4.10. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych. W budynku zastosowany zostanie przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający zasilanie wszystkich obwodów instalacji elektrycznej, za wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Przycisk zdalnego ręcznego sterowania przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu usytuowany będzie, przy wejściu głównym do szpitala od strony północnej. Strona 7
Ogrzewanie budynku zapewnione jest z własnej kotłowni usytuowanej w budynku, bloku C (poza przedmiotem opracowania). Przepusty o średnicy powyżej 4cm przez ściany i stropy, niebędące elementami oddzieleń przeciwpożarowych, dla których wymagana jest klasa odporności El 60 lub REI 60 odporności ogniowej lub wyższa, zabezpieczone zostaną certyfikowanymi masami ogniochronnymi również do odpowiedniej klasy odporności ogniowej. Pozostałe przejścia i przepusty uszczelnione będą materiałem niepalnym. Wentylacja grawitacyjna, częściowo mechaniczna. 4.11. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie. W ramach planowanych robót klatka schodowa zostanie wyposażona w system zapobiegający zadymieniu, zaprojektowany wg obowiązujących norm i zasad wiedzy technicznej. Budynek Blok B2 (w tym Blok operacyjny i Trakt porodowy) nie jest i nie będzie wyposażony w system sygnalizacji pożarowej. Brak wymagań 10 łóżek w B2. Budynek Blok B2 (w tym Blok operacyjny i Trakt porodowy) nie jest i nie będzie wyposażony w dźwiękowy system ostrzegawczy. Brak wymagań 10 łóżek w B2. Budynek Blok B2 (na tym etapie Blok operacyjny i Trakt porodowy) zostanie wyposażony w instalację wodociągową przeciwpożarową z punktami poboru wody w postaci hydrantów 25. Każda kondygnacja wyposażona zostanie w dwa hydranty. Jeden usytuowany będzie na korytarzu Bloku operacyjnego i Traktu porodowego, drugi w przestrzeni komunikacyjnej. Budynek Blok B2 zostanie wyposażony w przeciwpożarowy wyłącznik prądu z przyciskiem zdalnego sterowania usytuowanym przed wejściem głównym do budynku. Ponadto drogi komunikacji ogólnej (klatka schodowa, przestrzeń komunikacyjna i korytarze IV i V kondygnacji) zostaną wyposażone w awaryjne oświetlenie ewakuacyjne, spełniające wymagania Polskich Norm w tym zakresie. Zastosowane zostaną indywidualne oprawy wyposażone w moduły testujące. Natężenie oświetlenia awaryjnego w celu właściwego oświetlenia dróg ewakuacyjnych wynosić będzie, co najmniej 1 lx w czasie 60 minut od zaniku napięcia w sieci oświetlenia podstawowego. 4.12. Wyposażenie obiektu w gaśnice. Budynek wyposażony zostanie w gaśnice proszkowe 4kg typu ABC w ilości co najmniej po jednej na każde 200 m 2 powierzchni, z zachowaniem 30m długości dojścia do sprzętu oraz dostępu do niego o szerokości, co najmniej 1m. 4.13. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru. Wymagane przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę, dla całego budynku, wynosi 20 dm 3 /s. Na sieci wodociągowej, prowadzonej wzdłuż ul. Leśmiana, w odległości około 60,00 m od budynku znajduje się hydrant nadziemny DN 80, kolejny hydrant znajduje się w odległości nie większej niż 150 m od budynku. 4.14. Droga pożarowa. Droga pożarowa do budynku doprowadzona zostanie z dwóch stron budynku od strony wschodniej i zachodniej. Dostęp do elewacji zostanie zapewniony do 45,86 % obwodu budynku B2 (budynek o rozpiętości poniżej 60,00 m). Szerokość drogi pożarowej wynosić będzie co najmniej 4,00 m, a jej zewnętrzny promień nie będzie mniejszy niż 11,00 m. Nośności drogi pożarowej zapewnia przejazd pojazdów pożarniczych o nacisku osi na nawierzchnię jezdni co najmniej 100 kn. Droga pożarowa Strona 8
będzie połączona z wyjściami ewakuacyjnymi z budynku dojściami nieprzekraczającymi 15,00 m długości i 1,50 m szerokości. 5. Zakres niezgodności z przepisami w zakresie przepisów techniczno budowlanych, które nie zostaną doprowadzone do stanu zgodnego z przepisami. We wcześniejszych rozdziałach przedstawiono charakterystykę warunków ochrony przeciwpożarowej budynku ze szczególnym uwzględnieniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego. Realizacja tego zamierzenia wiązać się będzie z wykonaniem szeregu zadań zarówno w zakresie wymagań budowlanych, jak również instalacyjnych. Jednak w wyniku dokonanej szczegółowej analizy w zakresie ochrony przeciwpożarowej, autorzy opracowania stwierdzili, że spełnienie wszystkich wymagań w sposób wprost wynikający z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) nie jest w tym budynku możliwe. Dotyczy to: a) długości dojścia ewakuacyjnego (Blok operacyjny i Trakt porodowy) ( 256 ust. 3). Spełnienie tego wymagania nie jest możliwe ze względów użytkowych i funkcjonalnych bloku operacyjnego i traktu porodowego. Szczególne uwarunkowania pracy na tych obu oddziałach szpitalnych, gdzie cały blok (wszystkie pomieszczenia) funkcjonuje wspólnie, pomimo jego podziału kondygnacji na pomieszczenia powodują, iż wstawienie elementów oddzielenia przeciwpożarowego dzielącego kondygnację uniemożliwi pracę personelowi szpitalnemu podczas prowadzonych operacji lub porodów. Natomiast wybudowanie klatki schodowej jest konstrukcyjnie i lokalizacyjnie niemożliwe z uwagi na trwałość konstrukcji i warunki zagospodarowania terenu. b) klasy odporności ogniowej fragmentów ścian stanowiących obudowę korytarzy (dróg ewakuacyjnych) ( 241 ust. 1). Spełnienie tego wymagania nie jest możliwe ze względów użytkowych i funkcjonalnych bloku operacyjnego i traktu porodowego. Klasa odporności ogniowej ścian korytarza nie jest zachowana w miejscach wbudowanych szaf przelotowych. Niniejsze wyposażenie znajduje się pomiędzy drogą ewakuacyjną, a salami operacyjnymi. Służy ono do transportu narzędzi czystych i brudnych niezbędnych podczas prowadzonej operacji. Dotychczasowe traktowanie całych bloków operacyjnych jako jednej przestrzeni składającej się z funkcjonalnie połączonych kilku pomieszczeń nie wprowadzało obostrzenia dla tego typu rozwiązania. Obecne uogólnienie wymagań ewakuacyjnych w szpitalach spowodowało, iż funkcjonowanie szaf przelotowych jest nieprawidłowością wynikającą z niespełnienia klasy odporności ogniowej ścian stanowiących obudowę dróg ewakuacyjnych, jednakże jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania oddziałów i skutecznego prowadzenia operacji. c) wysokości stopni biegów klatki schodowej ( 68 ust. 2). Spełnienia tego wymagania nie jest możliwe ze względów konstrukcyjnych. Zmniejszenie ich wysokości mogłoby negatywnie wpłynąć na stateczność budynku. W sytuacji, w której ich wysokość przekracza o 0,01 m dopuszczalny parametr, biorąc pod uwagę zastosowane rozwiązania, wraz z zastępczymi, ich wymiana w ocenie autorów nie ma uzasadnienia merytorycznego. Pozostałe wymagania wynikające z przepisów techniczno budowlanych zostaną w rozpatrywanym budynku zrealizowane w sposób bezpośrednio z nich wynikający. W związku z tym konieczne staje się zastosowanie trybu określonego w 2 ust. 3a rozporządzenia Ministra Infrastruktury [2] i zaproponowanie takich rozwiązań zastępczych, ujętych w koncepcji bezpieczeństwa Strona 9
obiektu, w związku z którymi, w przedmiotowym budynku zapewnione zostaną warunki gwarantujące możliwość bezpiecznej ewakuacji jego użytkowników, jak również prowadzenia działań dla ekip ratowniczych. 6. Przyjęte rozwiązania zastępcze zapewniające wymagany poziom ochrony przeciwpożarowej obiektu. Istniejące w budynku uwarunkowania konstrukcyjno-budowlane powodują, że nie ma możliwości spełnienia w nim w sposób bezpośredni wszystkich wymagań określonych w obowiązujących przepisach techniczno budowlanych i przeciwpożarowych. W celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom budynku, a w szczególności możliwości bezpiecznej ewakuacji w przypadku powstania pożaru, autorzy opracowania proponują inny sposób spełnienia obowiązujących wymagań ochrony przeciwpożarowej, poprzez wykonanie następujących rozwiązań technicznych, niewynikających bezpośrednio z obowiązującego stanu prawnego, a których realizacja zrekompensuje w sposób dostateczny te wymagania przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych, których spełnienie w budynku nie jest możliwe. Przyjęte rozwiązania zastępcze obejmują: 1) zastosowanie biernych systemów zabezpieczeń umożliwiających traktowanie przestrzeni komunikacyjnej (oznaczonej w części graficznej kolorem czerwonym) jako odrębnej strefy pożarowej zgodnej z określoną w 226 ust. 1 rozporządzenia [2], traktowanej jako miejsce bezpieczne, z góry ustalone, w którym ludzie nie są narażeni na bezpośrednie niebezpieczeństwo oddziaływania pożaru; 2) wydzielenie Bloku operacyjnego i Traktu porodowego, jako odrębnej strefy pożarowej w budynku, posiadającej powierzchnię wynoszącą 15,20 % dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej w tego typu budynkach; 3) uwzględnienie większej od minimalnej dopuszczalnej wysokości korytarzy Bloku operacyjnego i Traktu porodowego, stanowiących poziome drogi ewakuacyjne, przekraczającą 144 % wymagany parametr; 4) uwzględnienie większej od minimalnej dopuszczalnej szerokości użytkowej biegów i spoczników klatki schodowej wynoszącej odpowiednio 125 % i 117% wymaganej wartości; 5) prowadzenia corocznego szkolenia personelu z zakresu znajomości przepisów przeciwpożarowych oraz organizacji i zasad prowadzenia ewakuacji, 6) wprowadzenie w Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego budynku szczegółowych procedur dla personelu w zakresie ogłaszania i prowadzenia ewakuacji. 7. Wnioski w kontekście niepogorszenia warunków ochrony przeciwpożarowej. Opracowując koncepcję zabezpieczenia obiektu, wzięto pod uwagę prawdopodobne scenariusze rozwoju zdarzeń w trakcie pożaru. Rozpatrując układ konstrukcyjny stref pożarowych oraz funkcje poszczególnych pomieszczeń, najbardziej prawdopodobnymi miejscami, w których może powstać pożar, są pomieszczenia przeznaczone dla personelu. W każdym przypadku może dojść do istotnych ograniczeń w poruszaniu się użytkowników na drogach komunikacji ogólnej, lub przewożeniu ich na łóżkach tymi drogami z uwagi na dym i toksyczne produkty Strona 10
spalania, które w czasie pożaru przedostaną się na drogi ewakuacyjne. Największe zagrożenie w przypadku powstania pożaru w tym budynku stanowić będzie upływ czasu, w którym pożar będzie mógł się rozwijać w sposób niezauważony i niekontrolowany. W takiej sytuacji koniecznym było ustalenie takiego programu zadań, którego realizacja zapewni: jak najszybsze wykrycie każdego pożaru w całej strefie pożarowej i powiadomienie o tym fakcie jednostki straży pożarnej, zaalarmowanie osób odpowiedzialnych za organizację ewakuacji lub rozpoczęcie natychmiastowej ewakuacji, jak najszybszą ewakuację użytkowników w miejsce bezpieczne, gdzie nie będą narażeni na oddziaływanie pożaru, ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się dymu w obiekcie, także w trosce o bezpieczeństwo i szybkość działania służb ratowniczych. Pożar na kondygnacjach będących przedmiotem opracowania może powstać w jednym z pomieszczeń przeznaczonych dla lekarzy i pielęgniarek (pozostałe pomieszczenia do sale operacyjne, porodowe), w których całodobowo przebywa personel. Biorąc powyższe pod uwagę, powstały ewentualny pożar zostanie szybko zauważony i natychmiastowo zostaną podjęte działania ewakuacyjne i gaśnicze. Powstanie pożaru przy obecnym stanie budynku, w którymkolwiek ze wskazanych miejsc, spowoduje bardzo szybkie rozprzestrzenienie się dymu po całym obiekcie, co w konsekwencji może znacznie utrudnić lub wręcz uniemożliwić przeprowadzenie skutecznej ewakuacji ludzi. Największe zagrożenie w przypadku powstania pożaru w tym budynku stanowić będzie upływ czasu, w którym pożar będzie mógł się rozwijać w sposób niezauważony i niekontrolowany. W ocenie autorów opracowania zaproponowane rozwiązania zastępcze, wymienione w punkcie 6, w pełni rekompensują niespełnione wymagania określone w obowiązujących warunkach technicznych [2] i zapewniają odpowiedni poziom bezpieczeństwa, tj. niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej, ponieważ: przestrzeń komunikacyjna, wydzielona jako odrębna strefa pożarowa, na każdej kondygnacji zapewnia miejsce, do którego pacjenci mogą być ewakuowani i pozostawać w tej strefie do chwili przybycia ratowników i podjęcia profesjonalnej akcji ewakuacyjnej; klatka schodowa, wyodrębniona z przestrzeni budynku jako przestrzeń do której wyjście równorzędne jest wyjściu do innej strefy pożarowej, stanowi kolejną strefę gdzie użytkownicy będą mogli być swobodnie (bez objawów paniki) ewakuowani, a strażacy będą mogli prowadzić skuteczne działania gaśnicze w klatce schodowej szerszej niż wymagają przepisy prawa; poziome i pionowe drogi ewakuacyjne posiadają ponadnormatywną szerokość, która umożliwi swobodę działań ratowniczych i gaśniczych; ponadnormatywna wysokość korytarzy, stanowiących drogi ewakuacyjne, zapewnia dłuższy czas zadymienia przestrzeni podsufitowej (tworzenie poduszki dymu), a tym samym wydłużony czas niezbędny do prowadzenia ewakuacji; wszystkie sale łóżkowe i/lub operacyjne, wyposażone są w system przyzywowy, który zapewni m. in. zaalarmowanie personelu, a pośrednio wszystkich użytkowników budynku o wykrytym zagrożeniu, personel w takiej sytuacji będzie mógł podjąć działania niezbędne do przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji, przestrzeń komunikacyjna zawiera klatkę schodową i dźwig (nieprzystosowany dla ekip ratowniczych) znajdujący się poza strefą zagrożoną pożarem umożliwiającą transport ludzi i sprzętu ratowniczego; Strona 11
wyposażenie dróg ewakuacyjnych w budynku w awaryjne oświetlenie ewakuacyjne pozwoli uwidocznić w warunkach ewentualnego zadymienia kierunek ewakuacji, niezależnie od pory doby, nie dopuszczając jednocześnie do powstania paniki, zobowiązanie użytkownika budynku do wprowadzenia w Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego budynku szczegółowych procedur w zakresie ogłaszania i prowadzenia ewakuacji, a także coroczne szkolenia w zakresie przeciwpożarowym pozwolą przygotować personel budynku do właściwego zachowania i odpowiedniego postępowania w przypadku konieczności ewakuacji ludzi. 8. Podstawy prawne. 1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. Nr 243 z 2010 r., poz. 1623 z późn. zm.) 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.) 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) 4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, poz. 1030) 5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgodnienia projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137 z późn. zm.) UWAGI: Projekty dostosowania obiektu do warunków określonych w niniejszym opracowaniu oraz projekty techniczne: instalacji elektrycznej, w tym awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego i przeciwpożarowego wyłącznika prądu oraz zapobiegania zadymieniu przestrzeń klatki schodowej będą uzgodnione pod względem ochrony przeciwpożarowej z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. 9. Załączniki. 1. Zagospodarowanie terenu 2. Podział na strefy pożarowe Piętro -1, Parter, Piętro 1 3. Podział na strefy pożarowe Piętro 2, Piętro 3 4. Podział na strefy pożarowe Przekrój A-A 5. Stan projektowany Piętro -1, Parter, Piętro 1 6. Stan projektowany Zespół porodowy 7. Stan projektowany Blok operacyjny Strona 12