Cykl komórkowy. Rozmnażanie komórek G 1, S, G 2. (powstanie 2 identycznych genetycznie komórek potomnych): podwojenie zawartości (interfaza)

Podobne dokumenty
Organizacja tkanek - narządy

CYTOSZKIELET. Mikrotubule. podjednostki strukturalne. 450 aminokwasów. 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność

Podziały komórkowe cz. I

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

Podział komórkowy u bakterii

Spis treści CYKL KOMÓRKOWY

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia

Komórka stuktura i funkcje. Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni

CYKL KOMÓRKOWY I PODZIAŁY KOMÓRKOWE

Cykl życiowy komórki. Kariokineza mitotyczna i mejotyczna. Molekularne aspekty cyklu komórkowego. Cykl życiowy komórki

Fragment cząsteczki DNA stanowiący matrycę dla syntezy cząsteczki lub podjednostki białka nazywamy GENEM

TERMINY BIOLOGICZNE. ZADANIE 5 (3 pkt) Na podstawie ryc. 2 wykonaj polecenia: B. Ustal, w którym etapie cyklu tej komórki kaŝdy

BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY

Profaza I wykształcenie się wrzeciona podziałowego, kondensacja chromatyny do chromosomów jest długa i składa się z 5 stadiów:

Spis treści. 1 Budowa genomu jądrowego (M.J. Olszewska, J. Małuszyńska) 13. Przedmowa 10

The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA

Prokariota i Eukariota

Jądro komórkowe. Chromatyna. Replikacja DNA. Cykl komórkowy i jego regulacja. Mitoza. Apoptoza i nekroza.

Podziały komórkowe cz. II

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII

Komórka eukariotyczna

Streszczenie wykładu AUTOSTOPEM DO JĄDRA KOMÓRKOWEGO CZYLI MECHANIZMY ZAKAŻENIA WIRUSEM HPV16

Analiza dystrybucji komórek nowotworowych w cyklu życiowym z wykorzystaniem cytometrii przepływowej

Dynamika mitozy i cytokinezy symetrycznej i asymetrycznej. Janina Kaczanowska Andrzej Kaczanowski

Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I

Gonocyty komórki prapłciowe

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET Cytoplazma podstawowa (macierz cytoplazmatyczna) Komórka eukariotyczna. cytoplazma + jądro komórkowe.

Transport makrocząsteczek

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Rola polo-kinaz(y) w regulacji cyklu komórkowego mechanizm translokacji i tworzenia kompleksów białkowych przez polokinazy

Wykład 13. Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Mechanizmy powstawania nowotworów

TEST Z CYTOLOGII GRUPA II

Zadania maturalne z biologii - 9

Toruń, dnia r.

Projekt ok adki Jacek Wilk. Redakcja Teresa Chwali ska Rysunki Marek Andrzejewski. Marek Andrzejewski ISBN

Do obserwacji wykonanego preparatu należy użyć mikroskopu, wykorzystując obiektywy o powiększeniu do 40.

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

Dozymetria biologiczna

Zadanie 1. (0 4) a ) (0-1) 1 p. za prawidłowe uzupełnienie 3 zasad azotowych Rozwiązanie:

REGULACJA ROZWOJU (jak z genów odczytywana jest anatomia?)

Budowa histonów rdzeniowych

MECHANIZMY WZROSTU i ROZWOJU ROŚLIN

Fizjologia człowieka

Rzęski, wici - budowa Mikrotubule. rozmieszczenie organelli. Stabilne mikrotubule szkielet rzęsek i wici

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE

Transport makrocząsteczek (białek)

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe

REGULACJA ROZWOJU (jak z genów odczytywana jest anatomia?)

Zaburzenia podziałów mitotycznych w komórkach somatycznych wywołane wpływem taksolu i wyciągu z Rhodiola rosea

I BIOLOGIA JAKO NAUKA

Disruption of c-mos causes parthenogenetic develepment of unfertilized mouse eggs. W.H Colledge, M.B.L. Carlton, G.B. Udy & M.J.

6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.

Streszczenie. Summary. Review. Postepy Hig Med Dosw (online), 2014; 68: e-issn

Disruption of c-mos causes parthenogenetic development of unfertilized mouse eggs

Cykl komórkowy i nowotwory. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Podstawowe techniki barwienia chromosomów

GENOM I JEGO STRUKTURA

GENETYKA. Temat(1-2): Podział mitotyczny komórek mitoza. Komórki potomne powstają w wyniku podziału komórek rodzicielskich.

Szczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/ I rok Kosmetologia

dr hab. Katarzyna Szczepańska dr hab. Paweł Majewski dr hab. Piotr Bębas

SKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?)

Białka szkieletu jądrowego i otoczki jądrowej w przebiegu cyklu komórkowego znane białka w nowych rolach

Transformation of Sperm Nuclein to Metaphase Chromosomes in the Cytoplasm of Maturing Oocytes of the Mouse.

Wprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej.

Imię i nazwisko...kl...

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Biologia Poziom podstawowy

Kosm os PROBLEMY NAUK BIOLOGICZNYCH. J acek Z. Kubiak1, Zbigniew Polańsk i2. Tom 47, 1998 Numer 2 (239) Strony

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...

Aberracje chromosomowe Seminarium 2 część 1

GIMNAZJUM SPRAWDZIANY SUKCES W NAUCE

SKUTKI POWSTANIA JĄDRA (jak działa genom?)

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Rozdział 1 Komórki wprowadzenie Komórki pod mikroskopem Wynalezienie mikroskopu świetlnego doprowadziło do odkrycia komórek Pod mikroskopem można

Komórka eukariotyczna organizacja

Komórka eukariotyczna organizacja

Nukleotydy w układach biologicznych

Wykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek:

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS Z BIOLOGII ETAP WOJEWÓDZKI

OBLICZENIA ZA POMOCĄ PROTEIN

Podstawowe techniki barwienia chromosomów

The exit of mouse oocytes from meiotic M-phase requires an intact spindle during intracellular calcium release N.J Winston

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET

Konkurs szkolny Mistrz genetyki etap II

Wykład 14 Biosynteza białek

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe

Biologia molekularna genu - replikacja

1. Biologia - opowieść o fenomenie życia

BIOLOGIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16. KLASA III Gimnazjum. Imię:... Nazwisko:... Data:...

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska

I. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011

Transkrypt:

Rozmnażanie komórek (powstanie 2 identycznych genetycznie komórek potomnych): podwojenie zawartości (interfaza) G 1, S, G 2 podział komórki (faza M) Obejmuje: podwojenie zawartości komórki (skopiowanie DNA) rozdzielenie podwojonej zawartości kontrola powyższych procesów

Typ komórki Czas trwania cyklu komórkowego Komórki drożdży 1,5 3 godz Komórki zarodka żaby 30 min Komórki nabłonka jelita ssaka ok. 12 godz Fibroblasty ssaków 11-24 godz Hepatocyty ludzkie ok. 1 rok Standardowy cykl komórkowy Podziały bruzdkowania komórki jajowej po zapłodnieniu

Układ kontroli cyklu komórkowego (biochemiczne przełączniki) odpowiada na sygnały z wnętrza: kontrola replikacji DNA przed rozdzieleniem podwojonych chromosomów odpowiada na sygnały z otoczenia uruchamia lub blokuje podziały

Centralny układ kontroli cyklu komórkowego Możliwość zatrzymania cyklu w punktach kontrolnych (checkpoints): G 1 : - czy DNA nieuszkodzone; - czy środowisko odpowiednie przejście komórki w G 0 G 2 : - czy cały DNA zreplikowany; Układ kontroli cyklu komórkowego przez cyklicznie aktywowane kinazy białkowe (zależne od cyklin)

faza M Cel: - precyzyjne rozdzielenie zreplikowanych chromosomów - rozdzielenie innych składników komórki Faza M dynamiczna sekwencja zdarzeń - 6 etapów: 5 faz: profaza prometafaza metafaza anafaza telofaza

Podział komórki faza M kariokineza (mitoza) podzielenie cytoplazmy (cytokineza) Kinaza fazy M (M-Cdk) rozpoczyna podział; inaktywacja M-Cdk koniec fazy M; Cel: - precyzyjne rozdzielenie zreplikowanych chromosomów - rozdzielenie innych składników komórki

Przygotowanie do podziału - interfaza

Interfaza - podwojenie chromosomów (replikacja DNA- faza S) chromatydy siostrzane Połączone przez kohezyny kohezyny odpowiadają za kohezję (przyleganie) chromatyd siostrzanych ewolucyjnie konserwatywne kompleksy czterech białek (SMC -Structural Maintenance of Chromosomes) model pierścienia

Interfaza - kondensacja chromosomów Kondensyny kompleksy białkowe (montaż M-Cdk fosforylacja kondensyn) upakowanie DNA: 10 000 50 000x

interfaza cykl centrosomowy rozpoczęcia na początku fazy S duplikacja rozdział centrosomów na początku fazy M (2 astrosfery) Centrosom podwojenie (amorficzna macierz + setki pierścieni g-tubulinowych)

faza M

powstawanie wrzeciona depolimeryzacja mt cytoplazmat. interfazowych powstawanie licznych mt wrzeciona (dynamiczna niestabilność mt ; fosforylacja białek MAP; katastrofiny)

prometafaza 20-40 mt Kinetochory przyczepiają chromosomy do wrzeciona mitotycznego (konieczna centromerowa sekwencja DNA)

Chromosomy przytrzymywane pod znacznym naprężeniem

przerwanie połączeń kohezynowych aktywacja kompleksu promującego anafazę (APC) i proteazy kohezynowe M-Cdk aktywuje APC; APC- powoduje degradację cykliny M (ubikwitynacja) Inaktywacja M-Cdk

anafaza Aktywacja kompleksu promującego anafazę (APC) przez M-Cdk i rozkład kohezyn M-Cdk aktywuje APC; APC- powoduje degradację cykliny M (ubikwitynacja) Inaktywacja M-Cdk

1mm/min anafaza

Anafaza B

telofaza

Cytokineza w komórkach zwierząt - położenie wrzeciona podziałowego- powstawanie bruzdy - rozpad wrzeciona i powstawanie bruzdy ( Mt astralne)

podział fibroblastu Film podział k.z.

Cytokineza w komórce roślinnej Budowanie nowej ściany wewnątrz komórki -płytka podziałowa pierścień równikowy-część wrzeciona podziałowego + nowe Mt i FA fragmoplast (pęcherzyki z celulozą i pektyną) pierwotna ściana komórkowa

G 0 Zróżnicowanie komórki szlak płciowy gamety mejoza

mejoza