Przewodnik dla nauczycieli JĘZYK POLSKI SZKOŁA BRANŻOWA I STOPNIA DLA ABSOLWENTÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ZWIASTUN PODRĘCZNIKA
Zrozumieć więcej. Nauczyć łatwiej. Odkryj siłę rozwiązań przygotowanych dla nowej szkoły branżowej. Na miarę współczesnego ucznia. Na czas wyzwań stojących przed nauczycielem. Wszystko, co najważniejsze w prawdziwej edukacji.
Raport specjalny Reforma oświaty a rok szkolny 2019/2020 absolwenci gimnazjum i szkoły podstawowej w branżowej szkole I stopnia Zgodnie z reformą oświaty w roku szkolnym 2017/2018 naukę w branżowych szkołach I stopnia rozpoczęli uczniowie będący absolwentami dotychczasowego gimnazjum. W roku szkolnym 2019/2020 w branżowych szkołach zaczną się uczyć pierwsi absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej. Branżowe szkoły zamiast zasadniczych szkół zawodowych Branżowa szkoła I stopnia została wprowadzona w miejsce zasadniczej szkoły zawodowej 1 września 2017 r. na mocy Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe 1 oraz Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 2. Po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia uczeń może kontynuować kształcenie w branżowej szkole II stopnia w zawodach na poziomie technika, które posiadają kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym w branżowej szkole I stopnia. Branżowa szkoła I stopnia Rekrutacja do branżowej szkoły II stopnia rozpocznie się w roku szkolnym 2020/2021. Absolwenci, którzy nie zdecydują się na naukę w szkole tego typu, będą mogli podjąć pracę lub wybrać liceum ogólnokształcące dla dorosłych (począwszy od drugiej klasy) oraz zdecydować się na kwalifikacyjne kursy zawodowe. Zmiany w edukacji Koncepcję kształcenia w branżowej szkole I i II stopnia zarówno dla absolwentów dotychczasowego gimnazjum, jak i ośmioletniej szkoły podstawowej przedstawia poniższa tabela. Branżowa szkoła II stopnia Ta sama szkoła, inne podstawy programowe kształcenia ogólnego W latach szkolnych 2019/2020 oraz 2020/2021 absolwenci wygaszonych gimnazjów oraz ośmioletnich szkół podstawowych podejmą naukę w tej samej szkole, ale w odrębnych oddziałach. Zgodnie z założeniami reformy edukacji będą realizować tę samą podstawę programową kształcenia w zawodach (Rozporządzenie MEN z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach) 3, jednak różne podstawy programowe z zakresu kształcenia ogólnego. W oddziałach dla absolwentów gimnazjum będzie realizowana dotychczasowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla branżowych szkół I stopnia zawarta w rozporządzeniu MEN z dnia 14 lutego 2017 roku 4. Branżowa szkoła I stopnia Absolwenci gimnazjum Natomiast absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej będą się kształcić w zakresie ogólnym zgodnie z nową podstawą programową dla branżowych szkół I stopnia wprowadzoną na mocy rozporządzenia MEN z dnia 26 lipca 2018 r. 5 (zmieniającego rozporządzenie z dnia 14 lutego 2017 r.) 6. Różne podstawy programowe kształcenia ogólnego będą obowiązywać także absolwentów branżowych szkół I stopnia, którzy podejmą naukę w branżowej szkole II stopnia. Kiedy nowe podstawy programowe kształcenia ogólnego? Terminy wdrażania podstawy programowej kształcenia ogólnego w branżowej szkole I i II stopnia dla absolwentów gimnazjum i szkoły podstawowej obrazuje poniższa tabela. Absolwenci szkoły podstawowej Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. 2017 poz.356 i Dz. U. 2018 poz. 1679) Załącznik nr 4 do rozporządzenia Załącznik nr 4a do rozporządzenia Czas trwania nauki 3 lata 2 lata Zasadnicze branżowe kształcenie w zakresie jednej kwalifikacji możliwość uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (po ukończeniu szkoły i zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie) Wykształcenie Średnie branżowe możliwość uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika (po ukończeniu szkoły i zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie z drugiej kwalifikacji) dyplom technika świadectwo dojrzałości (po zdaniu egzaminu maturalnego) możliwość kontynuacji nauki na studiach wyższych (po uzyskaniu świadectwa dojrzałości) Branżowa szkoła II stopnia rok szkolny 2019/2020 w klasach pierwszych, drugich i trzecich rok szkolny 2020/2021 w klasach drugich i trzecich rok szkolny 2021/2022 w klasach trzecich rok szkolny 2019/2020 w klasach pierwszych następne lata w kolejnych klasach Rozporządzenie MEN z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia Załącznik nr 2 do rozporządzenia rok szkolny 2020/2021 w klasach pierwszych następne lata w kolejnych klasach Załącznik nr 3 do rozporządzenia rok szkolny 2022/2023 w klasach pierwszych następne lata w kolejnych klasach Ewelina Wańkowicz 1 Tekst jednolity Dz. U. 2018 poz. 996 z późniejszymi zmianami. 2 Dz. U. 2017 poz. 60, 949, 2203. 3 Dz. U. 2017 poz. 860 i 2018 poz. 744. 4 Dz. U. 2017 poz. 356. 5 Dz. U. 2018 poz. 1679. 6 Rozporządzenie MEN z dnia 26 lipca 2018 r. wprowadza do Rozporządzenia MEN z dnia14 lutego 2017 r. w 1 w pkt. 2 załącznik 4a w brzmieniu: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej. 4 5
Nowa podstawa programowa PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA BRANŻOWEJ SZKOŁY I STOPNIA DLA UCZNIÓW BĘDĄCYCH ABSOLWENTAMI OŚMIOLETNIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ JĘZYK POLSKI Cele kształcenia wymagania ogólne I. Kształcenie literackie i kulturowe. 1. Rozwijanie dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej uczniów. 2. Rozumienie konieczności zachowania i rozwoju literatury i kultury w życiu jednostki oraz społeczeństwa. 3. Rozwijanie umiejętności rozróżniania kultury wysokiej i niskiej, elitarnej i popularnej. 4. Kształcenie świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na poziomie dosłownym i przenośnym. 5. Kształcenie umiejętności rozumienia roli mediów oraz ich wpływu na zachowania i postawy ludzi, a także właściwego korzystania z nich. 6. Rozwijanie wrażliwości estetycznej oraz kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze poprzez udział w wydarzeniach kulturalnych. 7. Wspieranie uczniów w budowaniu własnego systemu wartości na fundamencie prawdy, dobra i piękna oraz szacunku dla człowieka. II. Kształcenie językowe. 1. Pogłębianie funkcjonalnej wiedzy na temat wybranych zagadnień z zakresu kształcenia językowego. 2. Doskonalenie umiejętności komunikowania się (słuchania, czytania, mówienia i pisania) oraz stosownego wykorzystania języka w różnych sytuacjach komunikacyjnych. 3. Uwrażliwianie na piękno mowy ojczystej, rozwijanie kultury językowej i umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną. 4. Doskonalenie umiejętności poprawnego mówienia oraz pisania zgodnego z zasadami ortofonii oraz pisowni polskiej. III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Doskonalenie umiejętności wyrażania własnych sądów i udziału w dyskusji. 2. Wykorzystanie kompetencji językowych w wypowiedziach ustnych i pisemnych. 3. Rozwijanie umiejętności stosowania podstawowych zasad retoryki, w szczególności argumentowania, oraz rozpoznawania manipulacji językowej. IV. Samokształcenie. 1. Doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, w tym zasobów cyfrowych, oceny ich rzetelności, wiarygodności i poprawności merytorycznej. 2. Kształcenie nawyków systematycznego uczenia się, porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania. 3. Wyrabianie nawyku samodzielnej lektury. 4. Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań poprzez udział w różnych formach aktywności. 5. Umacnianie postawy poszanowania dla cudzej własności intelektualnej. 6. Rozwijanie umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu pozyskanych informacji. Treści nauczania wymagania szczegółowe Na III etapie edukacyjnym w branżowej szkole I stopnia obowiązuje utrwalanie, poszerzanie i doskonalenie wiadomości i umiejętności nabytych w szkole podstawowej. V. Kształcenie literackie i kulturowe. 1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: 1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, poznaje okresy literackie (starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945 1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.); 2) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, tragedię antyczną, a także odmiany powieści i dramatu, rozpoznaje podstawowe cechy gatunkowe czytanych utworów literackich; 3) rozpoznaje problematykę poznanych tekstów oraz jej związek ze zjawiskami społecznymi i historycznymi; 4) rozpoznaje w utworze elementy świata przedstawionego (fabuła, bohaterowie, akcja, wątek, motyw), narrację, sytuację liryczną; 5) przedstawia odczytanie utworu w kontekście własnych doświadczeń; 6) określa w poznawanych utworach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji; 7) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe, określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości. 2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: 1) wyszukuje i przetwarza informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych; 2) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, rozumie ich odmienny język; 3) odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej; 4) rozpoznaje specyfikę tekstów informacyjnych, publicystycznych, reklamowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; 5) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio, porządkuje je, określa ich funkcję w przekazie; 6) odróżnia informacje od opinii; 7) określa temat i główną myśl tekstu. VI. Kształcenie językowe. 1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń: 1) określa formy fleksyjne odmiennych części mowy i ich funkcje w tekście; 2) rozpoznaje w tekstach nieodmienne części mowy i określa ich funkcje znaczeniowe i składniowe; 3) rozumie rolę budowy słowotwórczej wyrazów i określa znaczenie różnych konstrukcji słowotwórczych w tekście; 4) określa funkcje zdań pojedynczych i różnego typu zdań złożonych w tekstach; 5) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w tworzeniu własnych wypowiedzi. 6 7
Nowa podstawa programowa 2. Zróżnicowanie języka. Uczeń: 1) rozróżnia style funkcjonalne polszczyzny oraz rozumie potrzebę funkcjonalnego ich stosowania; 2) rozpoznaje rodzaje stylizacji (archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja, stylizacja środowiskowa) oraz określa ich funkcje w tekście; 3) odróżnia słownictwo neutralne od słownictwa o zabarwieniu emocjonalnym, oficjalne od potocznego. 3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń: 1) rozumie pojęcie znaku językowego oraz języka jako systemu znaków; rozróżnia typy znaków i określa ich funkcje w tekście; 2) zna pojęcie aktu komunikacji językowej oraz jego składowe (komunikat, nadawca, odbiorca, kod, kontekst, kontakt); 3) posługuje się różnymi odmianami polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej; 4) stosuje zasady etyki wypowiedzi; wartościuje wypowiedzi językowe, wykorzystując kryteria, np. prawda - fałsz, poprawność - niepoprawność; 5) stosuje zasady etykiety językowej w wypowiedziach ustnych i pisemnych odpowiednie do sytuacji; 6) charakteryzuje zmiany w komunikacji językowej związane z rozwojem jej form (np. komunikacji internetowej). 4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń wykorzystuje wiedzę o zasadach pisowni oraz interpunkcji w tworzonych przez siebie tekstach. VII. Tworzenie wypowiedzi. 1. Elementy retoryki. Uczeń: 1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej; 2) rozróżnia typy argumentów; 3) rozumie, na czym polega logika i konsekwencja toku rozumowania w wypowiedziach argumentacyjnych; 4) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni. 2. Mówienie i pisanie. Uczeń: 1) buduje wypowiedzi w sposób świadomy, ze znajomością ich funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki; 2) reaguje na przejawy agresji językowej, np. prosząc o rozwinięcie lub uzasadnienie stanowiska; 3) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji; 4) tworzy formy użytkowe, np. CV, podanie, wniosek, protokół, opinię, zażalenie; 5) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach: opis, charakterystyka, rozprawka, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca, referat; 6) tworzy plan własnej wypowiedzi; 7) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny oraz zasady spójności tekstu; 8) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; 9) wygłasza mowę, z uwzględnieniem środków pozajęzykowych. VIII. Samokształcenie. Uczeń: 1. dokonuje krytycznej selekcji informacji; 2. wykorzystuje multimedialne źródła informacji; rozwija umiejętność oceny przekazywanych przez nie informacji; 3. posługuje się słownikami różnego typu; 4. gromadzi i przetwarza informacje; 5. korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on-line, wydawnictw ebook, autorskich stron internetowych twórców; dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość. Lektura obowiązkowa: 1. Biblia, fragmenty: Księgi Rodzaju, Księgi Hioba; 2. Jan Parandowski, Mitologia, cz. I Grecja mity nieomawiane w szkole podstawowej; 3. Homer, Iliada (fragmenty); 4. Sofokles, Antygona; 5. Bogurodzica; 6. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty); 7. Pieśń o Rolandzie (fragmenty); 8. Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; 9. wybrane wiersze: Mikołaj Sęp-Szarzyński, Jan Andrzej Morsztyn; 10. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty); 11. William Szekspir, Romeo i Julia; 12. Molier, Skąpiec; 13. Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry; 14. Adam Mickiewicz, Oda do młodości, wybrane ballady, wybrane wiersze; 15. Juliusz Słowacki, wybrane wiersze; 16. Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze; 17. Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu; 18. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis; 19. Henryk Sienkiewicz, Potop; 20. wybrane wiersze: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff; 21. Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom l Jesień); 22. wybrane wiersze następujących poetów: Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska - Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy; 23. Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu; Ludzie, którzy szli; 24. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem; 25. wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomu Raport z oblężonego miasta, Marcin Świetlicki; 26. Sławomir Mrożek, Tango; 27. Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie); Górą Edek (z tomu Prawo prerii); 28. Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych); 29. Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach); 30. powojenna piosenka literacka wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Agnieszki Osieckiej. 8 9
Raport specjalny Wyzwania nauczyciela języka polskiego Reforma systemu szkolnictwa, zainicjowana w 2017 r., przynosi ważne zmiany i zadania, z którymi przyjdzie się zmierzyć nauczycielom języka polskiego w branżowych szkołach I stopnia już we wrześniu 2019 r. Nowa siatka godzin Zmieni się dotychczasowa siatka godzin nauczania języka polskiego. Po reformie liczba godzin języka polskiego wyniesie po 2 godziny w każdej klasie. Oznacza to o 1 godzinę więcej niż do tej pory. Nowa podstawa programowa z języka polskiego w branżowych szkołach I stopnia Od roku szkolnego 2019/2020 w branżowych szkołach I stopnia będzie obowiązywać nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla absolwentów ośmioletniej szkoły podstawowej. W związku z tym potrzebne będą nowe podręczniki do języka polskiego, ponieważ obecne nie są dostosowane do wymogów nowej podstawy. Uczniowie po dwóch różnych systemach edukacyjnych W 2019 r. w branżowych szkołach I stopnia spotkają się równocześnie absolwenci gimnazjum i ośmioletniej szkoły podstawowej. Zgodnie z założeniami reformy edukacji będą oni realizować dwie różne podstawy programowe kształcenia ogólnego. Realizacja obowiązkowych lektur podanych w podstawie programowej Wcześniej to nauczyciel decydował i samodzielnie wybierał lektury omawiane w poszczególnych klasach. Obecnie lista pozycji obowiązkowych jest zapisana w podstawie programowej. Wymóg zapoznania ucznia z kontekstem historyczno-literackim epoki W myśl nowych zapisów z podstawy programowej uczeń powinien poznać elementy periodyzacji literatury i okresy literackie. Dodatkowo powinien dostrzegać powiązania pomiędzy tekstami dawnymi i współczesnymi i w ramach tego odwoływać się zarówno do kultury wysokiej, jak i popularnej. Młodsi uczniowie w zreformowanej szkole Absolwenci szkół podstawowych, rozpoczynający naukę w wieku 6 lub 7 lat, będą o rok lub nawet o dwa lata młodsi od absolwentów gimnazjum uczęszczających do klas 1 od początku roku szkolnego 2019/2020. Treści z nowej podstawy znacznie wykraczają poza dotychczasową podstawę Do nowej podstawy programowej wprowadzono dodatkowe treści dotyczące m.in. umiejętności rozróżniania kultury wysokiej i niskiej, interpretacji utworów z uwzględnieniem ich kontekstu społecznego czy podstaw retoryki. Egzamin maturalny po branżowej szkole II stopnia Uczniowie branżowej szkoły I stopnia nie zdają matury, choć przystąpienie do egzaminu zawodowego jest uwarunkowane otrzymaniem pozytywnej oceny z przedmiotów kształcenia ogólnego. Jednocześnie ci uczniowie, którzy będą kontynuować naukę w branżowej szkole II stopnia, będą mogli przystąpić do takiej samej matury, jak pozostali uczniowie szkół ponadpodstawowych. 10 SHUTTERSTOCK/GYORGY BARNA 11
Raport specjalny Podręczniki do języka polskiego w świetle nowej podstawy programowej Reforma 2019 wyzwania Co to oznacza w praktyce? Rozwiązanie Nowej Ery Nowa podstawa programowa z języka polskiego w branżowych szkołach I stopnia i nowa siatka godzin Podręczniki używane w branżowych szkołach muszą być dostosowane do zapisów nowej podstawy programowej. Przygotowaliśmy nową serię do języka polskiego To się czyta!. Podręczniki realizują wszystkie zagadnienia z podstawy programowej, poukładane w prosty, jasny i przejrzysty sposób oraz dostosowane do możliwości percepcyjnych uczniów. Nowa seria składa się z 3 podręczników, po 1 dla każdej klasy, dzięki czemu treści nauczania są optymalnie dostosowane do liczby godzin języka polskiego realizowanej w danej klasie. Treści z nowej podstawy znacznie wykraczają merytorycznie poza dotychczasową podstawę Zagadnienia z nowej podstawy programowej muszą być realizowane w łatwy, przystępny, a zarazem przyjazny dla ucznia sposób. W podręczniku zadbaliśmy o: czytelną i powtarzalną strukturę każdej lekcji; ujęcie minimum treści w danej jednostce lekcyjnej; graficzne wyróżnienia ważnych zagadnień; urozmaicone ćwiczenia i polecenia o różnym poziomie trudności. Realizacja obowiązkowych lektur podanych w podstawie programowej Nauczyciel jest zobowiązany do omówienia wskazanych lektur. Starannie wybraliśmy fragmenty lektur, dbając o to, by były one kluczowe dla problematyki danego utworu, a zarazem bliskie uczniom. Dodatkowo każdy rozdział rozpoczynamy tekstem współczesnym, wprowadzającym w tematykę poruszaną w danym rozdziale. Wymóg zapoznania ucznia z kontekstem historyczno-literackim epoki Uczniowie muszą znać podstawowe cechy omawianego okresu literackiego. Treści historyczno-literackie zostały przedstawione w lekki i czytelny sposób, bezpośrednio przy utworach z epok. Jednocześnie w podręczniku wyróżniliśmy strony Kilka słów o epoce, na których przedstawiamy najważniejsze konteksty społeczne i artystyczne epok w formie zwięzłych notek. Nauczyciele mogą z nich skorzystać w zależności od potrzeb i w dowolnym momencie, a uczniowie powrócić np. podczas przygotowania do sprawdzianów. Młodsi uczniowie w zreformowanej szkole Metody pracy i materiały edukacyjne powinny uwzględniać możliwości percepcyjne młodszych uczniów. Wprowadzamy rozwiązania dostosowane do percepcji młodszego ucznia, m.in.: treści w każdej klasie podzieliliśmy na krótkie rozdziały, złożone z niezbyt obszernych lekcji; każdy temat zbudowaliśmy według stałej struktury; do omówienia wybraliśmy krótkie i ciekawe teksty; wybrane zagadnienia przedstawiamy za pomocą infografik i schematów; teksty i polecenia do zadań sformułowaliśmy prostym, zrozumiałym dla ucznia językiem. Brak egzaminu maturalnego w branżowej szkole I stopnia Trzeba zainteresować uczniów przedmiotem, np. pokazać im, że na języku polskim można omawiać teksty kultury, w których poruszane są problemy bliskie współczesnemu człowiekowi, szczególnie młodzieży. W podręczniku znalazły się współczesne i ciekawe teksty literackie oraz omówienia filmów i seriali, z którymi uczniowie spotykają się na co dzień. Tematykę każdego rozdziału zaczynamy od omówienia fragmentu z literatury współczesnej, a następnie przechodzimy do lektur i tekstów, które do nich nawiązują, oraz opracowań wybranych dzieł kinematografii. 12 13
To się czyta! Nowoczesna, przystępna i ciekawa seria do języka polskiego przygotowana przez nauczycieli praktyków i dydaktyków języka polskiego. Dla nauczyciela Podręczniki Nauczyciela 14 Obudowa dydaktyczna Plansze dydaktyczne 15
To się czyta! Być bliżej uczniów Kto z nas choć raz nie usłyszał, że lektury są mało ciekawe, poezja nudna, a gramatyka trudna? Chcemy pokazać, że tak wcale nie musi być. Stąd w podręczniku proponujemy różne rozwiązania bliskie uczniom. Intrygujące tytuły Każdy temat lekcji jest zapowiedzią ciekawej przygody, która może się zdarzyć podczas zajęć. To sposób, żeby zachęcić uczniów do poznania proponowanych tekstów kultury. NA POCZĄTEK Jakie teksty i filmy bardziej Cię interesują opowiadające o rzeczywistym świecie czy o wymyślonych krainach? Dlaczego? PO PRZECZYTANIU Czytanie ze zrozumieniem 1. Skąd przyjechali do Polski Basia i Jean-Philippe. Czy mieszkają tu sami, czy z rodzinami? 2. Dlaczego bohaterowie artykułu opuścili swoje ojczyzny? 3. Czym zajmował się Jean-Philippe, gdy żył w Kongu? 4. Których z podanych określeń Polacy mogą użyć w stosunku do Basi i Jeana-Philippe a? Uzasadnij swój wybór. cudzoziemiec, uchodźca, emigrant, imigrant Współczesne teksty z młodzieżowej literatury Dojrzewanie to trudny czas dla młodych ludzi, dlatego wybraliśmy takie fragmenty tekstów kultury, w tym również filmów i seriali, które poruszają aktualne problemy młodzieży, a ćwiczenia Na początek i Po przeczytaniu skłaniają uczniów do refleksji nad nimi. Wskazówki na marginesach Pomagamy uczniom zrozumieć trudniejsze teksty. Dlatego przy lekturach obowiązkowych i trudniejszych utworach dodaliśmy wskazówki ułatwiające przyswajanie i porządkowanie treści oraz wykonywanie ćwiczeń. 16 17
To się czyta! To się naprawdę łatwo czyta Dla nauczycieli podręcznik jest ważnym narzędziem edukacyjnym. Dlatego stworzyliśmy kompletną i kompleksową publikację do nauki języka polskiego. NA POCZĄTEK Dlaczego zakochani często zachowują się nierozsądnie? PO PRZECZYTANIU Ukryte w tekście 1. W jakiej sytuacji znajduje się podmiot liryczny? Jakich uczuć doświadcza? 2. Do kogo kieruje swoje pytania podmiot liryczny? Jak myślisz, czemu to służy? 3. Wskaż dwa wersy świadczące o tym, że podmiot liryczny doświadcza skrajnych emocji. 4. Z jakimi sprzecznościami wiąże się miłość przedstawiona w sonecie? 5. Na podstawie ostatniej zwrotki odpowiedz, z czym miłość jest sprzeczna? Dlaczego? 6. Czego spodziewamy się, kiedy czytamy tytuł utworu, a czego dowiadujemy się, gdy zagłębiamy się w treść wiersza? Czym są tytułowe cuda miłości? Ład i porządek Przejrzysta struktura podręcznika ułatwia naukę. Dlatego wydzieliliśmy dwie części: pierwszą, obejmującą kształcenie literacko-kulturowe z elementami historii literatury, oraz drugą z zagadnieniami z kształcenia językowego. Aby ułatwić korzystanie z podręcznika, dla każdej z nich zastosowaliśmy inną szatę graficzną. LEKTURA OBOWIĄZKOWA Miłosne sprzeczności i skrajności Jan Andrzej Morsztyn Cuda miłości Przebóg 1! Jak żyję, serca już nie mając? Nie żyjąc, jako ogień w sobie czuję? Jeśli tym ogniem sam się w sobie psuję, Czemuż go pieszczę, tak się w nim kochając? * Język i styl 7. Wskaż w utworze trzy pytania retoryczne. Jak myślisz, dlaczego wiersz w większości składa się z pytań? 8. Odszukaj w Cudach miłości dwie antytezy. Wyjaśnij ich znaczenie. 9. Wymień cechy utworu, które wskazują na to, że jest on sonetem. KSZTAŁCENIE LITERACKO-KULTUROWE Z ELEMENTAMI HISTORII LITERATURY KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE Przemyślana budowa Staramy się ułatwiać pracę na lekcji. Dlatego poszczególne tematy są zbudowane według stałej struktury, pozwalającej zarówno uczniowi, jak i nauczycielowi łatwo i intuicyjnie poruszać się w obrębie danej jednostki lekcyjnej. Czytelne schematy Korzystamy ze sprawdzonych rozwiązań, ułatwiających uczniom przyswajanie omawianych zagadnień. Stąd treści dotyczące kształcenia językowego pokazujemy na przejrzystych schematach, wzbogacając je przykładami, a do podsumowań wiadomości użyliśmy prostych map myśli. Przejrzysta szata graficzna Ważne jest nie tylko to, co się czyta, lecz także to jak, zostały pokazane treści. W podręczniku zadbaliśmy o czytelną nawigację oraz wyraźne oznaczenia wszystkich elementów: Ważnych wiadomości, ćwiczeń Po przeczytaniu i dodatkowych informacji. 18 19
To się czyta! Zaciekawić i zmotywować Dobra motywacja do nauki to już połowa sukcesu. W podręczniku tak dobraliśmy formy przekazu, żeby zainteresować różnych uczniów. Bo każdy uczeń jest dla nas ważny. Ćwiczenia Po przeczytaniu To małe sukcesy motywują do uczenia się. Dlatego poszczególne ćwiczenia w lekcji nie tylko kształcą różne umiejętności: czytania ze zrozumieniem, umiejętności językowych, analizy i interpretacji, szukania i wykorzystania informacji, tworzenia wypowiedzi czy wyrażania własnego zdania, lecz także reprezentują różny poziom trudności: od bardzo łatwych do nieco trudniejszych. Dzięki temu każdy uczeń będzie w stanie samodzielnie wykonać przynajmniej kilka poleceń. Ciekawe infografiki Wszyscy żyjemy w kulturze obrazów. Dlaczego więc nie wykorzystać tego na lekcjach języka polskiego? Stąd wybrane zagadnienia i ich konteksty ukazujemy na infografikach z ciekawymi zdjęciami i krótkimi notkami. Blogi i inne Aby zachęcić uczniów do czytania, w poszczególnych rozdziałach zamieszczamy fragmenty blogów internetowych, wywiadów czy recenzji filmowych, z którymi młodzież spotyka się na co dzień. 20 21
To się czyta! Komfort pracy nauczyciela Podręcznik Nauczyciela to kompleksowe narzędzie pracy dla każdego nauczyciela. Publikacja jest zintegrowana z treściami zawartymi w podręczniku dla ucznia, ułatwia przygotowanie zajęć i ich sprawne przeprowadzenie. Twoja baza materiałów dydaktycznych Portal dlanauczyciela.pl zapewnia łatwy dostęp do wartościowych i rzetelnie opracowanych pomocy dydaktycznych. Stanowią one cenne źródło pomysłów ułatwiających przygotowanie i prowadzenie lekcji oraz sprawdzanie stanu wiedzy i umiejętności uczniów. Opracowane zgodnie z wymogami równolegle obowiązujących podstaw programowych zostaną wyodrębnione w nawigacji portalu w taki sposób, aby szybko można było z nich skorzystać. Pozwoli to zaoszczędzić czas potrzebny na przygotowanie zajęć. Ciekawy polski Ciekawostki pomagające zainteresować ucznia językiem polskim Strategie do wyboru Opracowania ćwiczeń z podręcznika za pomocą różnych metod aktywizujących MOJA NOWA ERA Konto Moja Nowa Era umożliwia logowanie się za pomocą tego samego loginu i hasła do naszych serwisów: dlanauczyciela.pl generator.dlanauczyciela.pl terazmatura.pl sklep.nowaera.pl sklep.terazmatura.pl Komfort pracy nauczyciela to dla nas priorytet! Login Hasło Teksty kultury Propozycje dodatkowych tekstów do omówienia z uczniami dlanauczyciela.pl Prowadzenie lekcji Dokumentacja nauczyciela Aplikacja do tworzenia testów i sprawdzianów Biblioteka zasobów prezentacyjnych Wartościowe materiały merytoryczne, m.in. scenariusze lekcji, karty pracy Materiały dydaktyczne, m.in. programy nauczania, rozkłady materiału, plany wynikowe 22 23
To się czyta! Generator testów i sprawdzianów Wygodna i przyjazna aplikacja do tworzenia materiałów sprawdzających wiedzę. Zawiera setki aktualizowanych zadań, w tym takie, jak na egzaminie zawodowym, które ułatwią systematyczną kontrolę postępów uczniów. Pozwala skrócić czas potrzebny na przygotowanie testów i sprawdzianów. Stanowi niezbędne narzędzie w pracy nauczyciela. Multiteka Aby zainteresować uczniów językiem polskim i zachęcić ich do nauki, coraz bardziej potrzebne będą materiały przeznaczone do prezentacji na lekcjach. Urozmaicają one przebieg zajęć. Ponadto skracają czas niezbędny na ich przygotowanie. Multiteka to aplikacja będąca zbiorem materiałów multimedialnych. Zawiera m.in. atrakcyjne animacje umożliwiające wizualizację treści omawianych na lekcji. generator.dlanauczyciela.pl ODKRYJ WYGODĘ KORZYSTANIA Z APLIKACJI edytowanie testów zamieszczonych w bazie modyfikowanie zadań dostępnych w bazie tworzenie własnych zadań i dodawanie ich do bazy pobieranie testów i zapisywanie ich na dysku lub drukowanie generowanie własnych testów z zadań dostępnych w bazie, w wersji dla wielu grup Nagrania utworów Wśród zasobów Multiteki znajdują się nagrania z dziełami prozatorskimi i poetyckimi w interpretacji profesjonalnych lektorów. Można je wykorzystać podczas lekcji przy omawianiu dłuższych lub trudniejszych tekstów. 24 25
Nowoczesne podręczniki do języka polskiego dla branżowej szkoły pierwszego stopnia Nowoczesna i ciekawa seria do języka polskiego Porusza tematy bliskie współczesnej młodzieży Inspiruje do refleksji i dyskusji Ułatwia prowadzenie zajęć Nowa Era Sp. z o.o. www.nowaera.pl nowaera@nowaera.pl infolinia: 801 88 10 10, 58 721 48 00