pilotażowe staże dla nauczycieli i instruktorów kształcenia zawodowego w przedsiębiorstwach
Systemy klasy ERP doc. dr inż. JAKUB SZPON
Ogólnie o logistyce Termin logistyka nie jest nowym pojęciem i był już znany w starożytności. Korzeni etymologicznych słowa logistyka można doszukiwać się już w języku greckim, a sam wyraz może pochodzić od takich słów jak: logo myśleć, logos nauka, wiedza, logicos kalkulacja, ocena, sztuka liczenia, logistikos logiczne myślenie, logismos rachunek, plan, oraz francuskim i może być ona utożsamiana ze słowami loger lub logis, czyli zamieszkać, zakwaterować, kwatera. Wszystkie te określenia związane są z przemyślanymi decyzjami związanymi z ruchem i rozlokowaniem, co w prostym ujęciu może stanowić podstawy do określenia definicji logistyki. Jednakże samo pojęcie logistyka jest interpretowane na wiele różnych sposobów.
Ogólnie o logistyce Historia udokumentowanych początków logistyki sięga przełomu IX i X wieku n.e., kiedy to cesarz bizantyjski Leontos VI (887-911) napisał opracowanie pt. Sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej, w którym obok podstawowych sztuk wojennych takich jak: strategii i taktyki wyróżnił trzecią logistykę. On również logistyce przypisywał praktyczne zastosowania mając powiedzieć, że jest rzeczą logistyki, żeby żołd był wypłacany, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposażone w działa i sprzęt wojenny; żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, a każda wyprawa wojenna odpowiednio przygotowana, tzn. przestrzeń i czas właściwie obliczone, obszar oszacowany i zgodnie z tymi funkcjami należy regulować i porządkować ruchy oraz podział własnych sił zbrojnych [1].
Ogólnie o logistyce W czasach nowożytnych logistyka również pierwotnie była ściśle związana z naukami wojskowymi, gdzie praktycznie ją stosowano. Za współczesnego prekursora uznaje się francuskiego generała, barona A. H. De Jomini, który w szóstym rozdziale (O logistyce, czyli sztuce wprawiania w ruch oddziałów) swojego dzieła Zarys sztuki wojennej (Paryż 1837), podkreślił wagę oraz praktyczne zastosowanie sprawnego zarządzania i planowania nazywając to logistyką. W swoim opracowaniu określił podstawowy zakres zastosowania rozwiązań logistycznych, który dotyczył: lokalizacji i zaopatrywania magazynów, planowania i realizacji marszów, przygotowania środków transportu, przystosowania dróg komunikacyjnych, zaopatrywania oddziałów,
Ogólnie o logistyce W sferze gospodarki rozwój logistyki miał miejsce dopiero po II wojnie światowej. Początkowo produkt znajdował nabywcę bez żadnej trudności, a liczyło się właściwie tylko zaspokajanie potrzeb ludności. Zmiany relacji popyt/podaż, w której pojawiło się zjawisko nadprodukcji towarów konsumpcyjnych dało impuls do przeniesienia rozwiązań logistycznych ze sfery wojskowości do sfery gospodarczej.
Ogólnie o logistyce Według Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [1] logistyka (wojsk.), to nauka planowania ruchu i uzupełnień stanu osobowego oraz teoria i praktyka produkcji, dystrybucji i konserwacji materiałów, a także transportu i budowy urządzeń wojskowych. Niestety pominięty jest tutaj aspekt gospodarczy, a wymiar wojskowy dość często ciąży na starszych opracowaniach i definicjach związanych z logistyką.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Logistykę w przedsiębiorstwie produkcyjnym to powszechne przytaczana definicja w USA określa ją jako proces zarządzania sprawnym i efektywnym przepływem surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokajania wymagań klienta.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce W związku z tym można przyjąć, że logistyka jest swoistą koncepcją, dzięki której jest możliwe sprawne i racjonalne zarządzaniem łańcuchem dostaw wraz z szeroko pojętymi zagadnieniami związanymi z procesem produkcji oraz strumieniem informacji od chwili nabycia surowca do czasu jego końcowej dystrybucji z uwzględnieniem oczekiwań odbiorcy.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Istotnym elementem pojęcie logistyki w firmie jest efektywności związana z klasyczną regułą czterech W, w której logistyka powinna zadbać o to, aby dostawa do odbiorcy nastąpiła zgodnie ze zgłoszonym zapotrzebowaniem, a produkt właściwy został dostarczony we właściwym stanie, we właściwym czasie i miejscu, przy zasadzie polegającej na minimalizowaniu kosztów całkowitych.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Istota logistyki wynika m. in. z reguły 4W, która dotyczy sterowania procesami wszelkich zasobów w ramach: organizacji biznesowych i niekomercyjnych (urzędach, szpitalach), armii (sfera wojskowości, np. zaopatrzenie, transport), pomiędzy różnymi organizacjami gospodarczymi (np. pomiędzy przedsiębiorstwem a rynkami zaopatrzenia i zbytu, siecią przedsiębiorstw i organizacji) w kanałach logistycznych.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Istotą logistyki jest więc integracja przepływu zasobów w wymiarze czasu i przestrzeni w ten sposób, aby zapewnić maksymalnie możliwy, przy danym poziomie kosztów, standard obsługi przedmiotów realizujących procesy podstawowe w zakresie zaspokajania potrzeb człowieka.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Inne natomiast jest ujęcie logistyki zorientowanej przede wszystkim na usługi, gdyż w tym kontekście celowym jest przyjęcie założenia, że usługa może być tylko wtedy optymalnie zaoferowana klientowi, gdy wszystkie związane z nią czynności będą przebiegały w sposób skoordynowany
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Uwzględniając to można powiedzieć, że logistyka jest procesem koordynacji wszystkich czynności niematerialnych, które muszą zostać przeprowadzone dla wykorzystania usługi w sposób efektywny pod względem kosztów i zgodny z wymaganiami klienta.
Natomiast w oderwaniu od praktyki logistykę można zdefiniować jako dziedzinę wiedzy o procesach w gospodarce oraz sztuce skutecznego zarządzania tymi procesami lub jako dyscyplinę naukową zajmującą się wyjaśnianiem, opisem i kształtowaniem wszelkich procesów w obrębie systemu i między systemami, w których powiązano zagadnienia techniczne i ekonomiczne na tle istniejącej i przyszłej infrastruktury. Sfera nauki jest bardzo istotną w ogólnej ewolucji i doskonaleniu już istniejących rozwiązań. Ponadto spełnia ona również funkcję czysto edukacyjną, umożliwiając praktyczne zastosowanie logistyki w gospodarce.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Analizując przytoczone definicje można określić ogólny zakres logistyki, który dotyczy: ogólnej sfery pozyskiwania, przemieszczania i rozlokowania szeroko pojętych zasobów w określonych łańcuchach dostaw, praktycznego zastosowania w przedsiębiorstwach, racjonalizując zachodzące procesy przy efektywnym ich przebiegu, usług, powiązanych ściśle z działalnością przedsiębiorstwa, realizujących jego poboczną działalność, dziedziny wiedzy, która pozwala na ciągłą ewolucję rozwiązań logistycznych, ogólnego zintegrowanego działania w strukturach przedsiębiorstwa, kreujących sterowanie procesami zaopatrzenia produkcji i dystrybucji poprzez zastosowanie koncepcji i strategii zarządzania logistycznego.
Logistyka w przedsiębiorstwie, usługach, nauce Logistyka ma bardzo szeroki zakres oddziaływania, nie ograniczając się do pojedynczego przedsiębiorstwa czy grupy przedsiębiorstw, ale ogólnie wchodząc w zakres mezo- i makroekonomii, obejmując całe gałęzie gospodarki czy łącząc je na przestrzeni kilku powiązanych ze sobą krajów, np. Eurologistyka. Gdy zanikają granice, a współpracują ze sobą korporacje, lub dochodzi do kontaktów przedsiębiorstw na przestrzeni międzynarodowej problemy przepływów, zarządzania i kierowania nimi oraz kontroli wchodzą w stosunkowo nową dziedzinę wiedzy, tj. logistykę globalną.
ERP (Enterprise Resource Planning) - Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa to system informatyczny, na który składa się zbiór współpracujących ze sobą modułów (rozumianych jako aplikacje programowe) integrujących działania przedsiębiorstwa na wszystkich szczeblach i we wszystkch obszarach jego zarządzania.
Głównymi zadaniami systemów klasy ERP są: optymalne wykorzystanie posiadanych zasobów, właściwe zorganizowanie i uporządkowanie procesów zachodzących w przedsiębiorstwie, dostarczenie decydentom (kierownictwu przedsiębiorstwa) informacji niezbędnych do podejmowania decyzji (procesy prakseologiczne).
UWAGA!!! Podstawowym celem wdrożenia systemów klasy ERP powinien być wzrost efektywności działania firmy w aspekcie zarządzania i finansowym oraz zwiększenie satysfakcji klientów (poziomu obsługi).
Systemy klasy ERP znajdują zastosowanie, np. w: magazynie, sprzedaży, produkcji, rachunkowości, jakości, i w wielu innych obszarach działalności przedsiębiorstwa.
Należy pamiętać, że żadne systemy informatyczne nie tworzą strategii przedsiębiorstwa, a tym bardziej jego systemu działania. Systemy klasy ERP mają jedynie wspomagać firmę w realizacji strategii i bieżącej działalności operacyjnej poprzez między innymi uporządkowanie, optymalizację i automatyzację wielu czynności związanych z realizowanymi procesami natomiast do człowiek (decydent) jest odpowiedzialny za kierowanie przedsiębiorstwem.
Systemy klasy ERP przeznaczone są głównie dla firm: - produkcyjnych, - usługowych, - handlowych. Obejmują one całość procesów zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży i dystrybucji.
Trendy i determinanty Pierwotnie systemy klasy ERP adresowane były tylko i wyłącznie do korporacji i dużych firm. Od połowy lat 90-tych zaczynają one stopniowo trafiać również do średnich przedsiębiorstw. W firmach wielooddziałowych nowoczesne systemy ERP pracują on-line. To znaczy wszystkie informacje są uaktualniane w czasie rzeczywistym.
Korzyści ze stosowania systemów klasy ERP Poprawa przepływu informacji Zwiększenie produktywności pracowników Obniżenie kosztów operacyjnych działalności firmy Optymalizacja stanów magazynowych Wzrost satysfakcji klienta Ważną cechą systemów ERP jest ich integralność. To znaczy informacje lub operacje gospodarcze są wprowadzane do systemu tylko jeden raz. Są one następnie przez system przetwarzane i udostępniane pracownikom, posiadającym odpowiednie uprawnienia.
Dziękuję za uwagę doc. dr inż. JAKUB SZPON