Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

UCHWAŁA Nr 102/2012 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 26 września 2012r. w sprawie Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia Na podstawie art. 66 ust. 1 i 2 pkt.3a ustawy z dnia 27 lipca 2005. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2012.572 t.j. z późn. zm.) w związku z 36 ust. 1 i 2 pkt 3 Statutu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie oraz 9 ust.1 pkt. 9 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011r w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym poziomie kształcenia (Dz.U. nr 243, poz. 1445 z późn. zm.) Senat Uczelni postanawia, co następuje: 1 1. Wprowadza się Uczelniany System Zapewnienia Jakości Kształcenia stanowiący załącznik do Uchwały wraz z załącznikami: 1) załącznik nr 1 do Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia - Ocena zajęć dydaktycznych 2) załącznik nr 2 do Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia - Badanie opinii absolwentów 3) załącznik nr 3 do Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia - Hospitacja zajęć dydaktycznych 2 Traci moc Uchwała z dnia nr 2/2008 z dnia 30 stycznia 2008r. w sprawie wprowadzenia Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia oraz Uchwała nr 76/2008 z dnia 29 października 2008r. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3

Załącznik do Uchwały Nr 102/2012 Senatu AJD UCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (USZJK) 1 W celu zapewnienia i stałego podnoszenia jakości kształcenia funkcjonuje w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie (zwanej dalej Akademią) Uczelniany System Zapewnienia Jakości Kształcenia w oparciu o dobre doświadczenia w zapewnianiu i stałym podnoszeniu jakości kształcenia, regulujący także mechanizmy jego monitorowania i doskonalenia na studiach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz na studiach podyplomowych, kursach i szkoleniach. 2 1. Uchwała określa cel, zakres działania i ogólne zasady funkcjonowania Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia. 2. Działalność Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia ma charakter ciągły i wymaga zaangażowania w realizację jego zadań całej społeczności akademickiej Uczelni. 3. Nadzór nad wdrożeniem i doskonaleniem Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia sprawuje rektor. 3 Zasadnicze cele Systemu: 1. stałe monitorowanie realizacji procesu dydaktycznego w celu podnoszenia jakości kształcenia w Akademii; 2. stałe doskonalenie warunków realizacji i jakości procesu dydaktycznego; 3. tworzenie jednoznacznych procedur oceny metod i warunków kształcenia oraz programów studiów uwzględniających systemy stosowane w innych krajach, szczególnie w Unii Europejskiej; 4. prowadzenie właściwej polityki kadrowej w celu zapewnienia jakości kształcenia; 5. dostosowywanie oferty dydaktycznej do aktualnych potrzeb rynku pracy; 6. podnoszenie atrakcyjności i konkurencyjności Akademii na rynku edukacyjnym; 7. zwiększenie mobilności studentów i doktorantów w kraju i za granicą; 8. wspieranie innowacji dydaktycznych; 9. informowanie społeczeństwa, w szczególności uczniów szkół średnich, kandydatów na studia, pracodawców oraz administrację państwową i samorządową o metodach oceny jakości kształcenia i poziomu wykształcenia absolwentów; 10. opracowanie raportu samooceny jednostek dydaktycznych prowadzących dany kierunek; 11. podnoszenie rangi nauczania i budowanie etosu nauczyciela akademickiego. 4 Zakres działania Systemu: 1. analiza zasad i organizacji rekrutacji na studia; 2. monitorowanie jakości kształcenia, m.in. poprzez okresowe przeglądy programów kształcenia, ich analizę i ocenę; 3. ocena efektów kształcenia i metod ich weryfikacji; 4. ocena procesu nauczania;

5. ocena prawidłowości obsady zajęć dydaktycznych; 6. ocena systemu punktów ECTS oraz przenoszenia osiągnięć studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych; 7. ocena jakości i warunków prowadzenia zajęć dydaktycznych, bazy dydaktycznej, funkcjonowania bibliotek; 8. ocena jakości obsługi procesu dydaktycznego; 9. ocena dostępności informacji na temat studiów, kształcenia, programów i realizacji planów studiów; 10. ocena mobilności studentów i doktorantów; 11. ocena warunków socjalnych studentów i doktorantów; 12. badanie karier zawodowych absolwentów Akademii; 13. zbieranie opinii absolwentów Akademii o przebiegu odbytych studiów; 14. zbieranie opinii pracodawców o przygotowaniu merytorycznym zatrudnianych absolwentów Akademii; 15. monitorowanie i uaktualnianie aktów prawnych regulujących kwestie kształcenia i spraw socjalnych; 16. ocena systemu oceny i nagradzania nauczycieli akademickich i pracowników administracyjnych związanych z procesem dydaktycznym; 17. inne zadania związane z uczestnictwem w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego. 5 Monitorowanie jakości kształcenia polega na systematycznej analizie i ocenie na danym kierunku studiów: 1. składu kadry nauczającej z udokumentowanym dorobkiem naukowym w danej dziedzinie i dyscyplinie oraz z odpowiednim dorobkiem dydaktycznym, 2. zgodności programów nauczania z określonymi efektami kształcenia; 3. systemu weryfikacji zakładanych efektów kształcenia. 6 Ocena procesu nauczania dla danego kierunku obejmuje wszystkie poziomy kształcenia (studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia, jednolite magisterskie, doktoranckie, podyplomowe) i formy studiów (stacjonarne, niestacjonarne). Składa się ona z oceny: 1. charakterystyki kierunku studiów, 2. sylwetki absolwenta, 3. programu nauczania, 4. zakładanych efektów kształcenia; 5. planu studiów, 6. realizowanego systemu punktowego (ECTS), 7. wymagań egzaminacyjnych, 8. wymagań stawianych pracom dyplomowym, 9. programu i realizacji praktyk. 7 1. Ocena jakości i warunków prowadzenia zajęć dydaktycznych odbywa się na podstawie analizy danych pochodzących z dokumentacji procesu dydaktycznego oraz oceny zajęć i dotyczy: a. zgodności merytorycznej treści poszczególnych przedmiotów z określonymi efektami kształcenia i programem nauczania, b. warunków realizacji kształcenia, na które składają się: infrastruktura dydaktyczna: sale wykładowe, seminaryjne, ćwiczeniowe, laboratoria, w

tym pracownie komputerowe, wyposażenie w środki audiowizualne, dostęp do komputerów poza godzinami zajęć dydaktycznych itp., c. liczebności studentów, doktorantów w grupach wykładowych, ćwiczeniowych, laboratoryjnych, projektowych, seminaryjnych, d. wyposażenie bibliotek i czytelni, dostęp do komputerowych baz danych i katalogów w Akademii i poza nią (liczba woluminów i warunki lokalowe), e. ocena pracy dziekanatów i poziom informatyzacji. 2. Ocena jakości zajęć dydaktycznych jest wspomagana anonimową ankietą oceny wykładów i ćwiczeń wypełnianą dobrowolnie przez studentów i doktorantów. Ocena jest dokonana po ukończeniu każdego cyklu zajęć. 3. Ankieta dotyczy przede wszystkim opinii o realizacji procesu dydaktycznego oraz oceny nauczycieli akademickich. 4. Ankieta oceny wykładów i ćwiczeń obowiązuje wszystkie wydziały. 5. Zalecany tryb postępowania oraz wzór ankiety oceny przedmiotu określa załącznik nr 1. 6. Istotnym instrumentem oceny jakości procesu dydaktycznego są okresowe hospitacje zajęć. Z przeprowadzonych hospitacji sporządza się protokoły. 7. Hospitacje zajęć dydaktycznych dotyczą wszystkich nauczycieli akademickich, a przede wszystkim doktorantów i młodszych pracowników naukowodydaktycznych. Są one ważnym elementem w procesie kształcenia i doskonalenia kadry. 8. Hospitacje zajęć dydaktycznych powinny być prowadzone przez doświadczonych nauczycieli akademickich, uznanych dydaktyków. 9. Zalecany tryb postępowania i wzór protokołu hospitacji zajęć dydaktycznych określa załącznik nr 3. 10. Wyniki ankiety oceny przedmiotu i uwagi zapisane w protokołach hospitacji zajęć dydaktycznych są wykorzystywane w okresowych ocenach pracowników i w procesie awansowania nauczycieli akademickich. Z pracownikami, którzy uzyskali negatywne oceny, dziekan i dyrektor instytutu zobowiązani są przedyskutować powody otrzymanej oceny oraz podjąć działania mające na celu poprawę oceny pracownika. 11. Wyniki ankietyzacji i hospitacji zajęć dydaktycznych oraz inne informacje personalne dotyczące jakości kształcenia pozostają dostępne do wiadomości władz rektorskich, dziekańskich, dyrektorów instytutów oraz osoby zainteresowanej. 8 Elementem Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia jest ocena programu dotyczącego wymiany (mobilności) studentów i doktorantów oraz jego realizacji, w tym wymiany studentów i doktorantów w ramach umów pomiędzy uczelniami oraz realizacji umów dotyczących wspólnych dyplomów. 9 1. W Akademii przeprowadza się badania opinii absolwentów o programie nauczania, kadrze nauczającej, organizacji procesu kształcenia i osiągniętych efektach kształcenia, o wadach i zaletach odbytych studiów. Absolwenci danego kierunku studiów, anonimowo i dobrowolnie, wyrażają swoją opinię za pomocą ankiety. Zalecany tryb postępowania i wzór ankiety absolwenta określa załącznik nr 2. 2. W Akademii przeprowadza się badania opinii pracodawców w zakresie przygotowania absolwentów do pracy zawodowej. Badania wykorzystuje się w procesie tworzenia i doskonalenia programów kształcenia.

10 Strukturę i zadania Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia reguluje zarządzenie rektora. 11 1. Jednostki Akademii realizują zadania określone w USZJK. 2. Wydziały tworzą Wydziałowe Systemy Zapewnienia Jakości Kształcenia. Sposób ich funkcjonowania regulują postanowienia Rad Wydziału. 3. Rady Wydziałów przynajmniej raz w roku-na koniec roku akademickiego rozpatrują sprawy dotyczące doskonalenia jakości kształcenia na wydziałach, z uwzględnieniem oceny efektów kształcenia przedstawionej przez Dziekana, po zasięgnięciu opinii nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego kierunku studiów. 4. Protokoły z posiedzeń Rad Wydziałów dotyczących jakości kształcenia powinny być przekazane prorektorowi ds. rozwoju w terminie do końca czerwca każdego roku akademickiego. 5. Za realizację powyższych ustaleń odpowiadają dziekani wydziałów. 12 Analizy i oceny funkcjonowania Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia dokonuje Senat Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie w każdym roku akademickim.

Załącznik Nr 1 do Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia Ocena zajęć dydaktycznych Zgodnie z Uczelnianym System Zapewnienia Jakości Kształcenia stanowiącym załącznik do uchwały nr 102/2012 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, ustala się zalecany tryb postępowania i wzór ankiety oceny zajęć dydaktycznych: 1. Ocena zajęć dydaktycznych przez studentów i doktorantów dotyczy każdego przedmiotu zawartego w programie studiów dla danego kierunku, specjalności oraz rodzaju i formy studiów. Ocena jest dokonywana po zakończeniu każdego cyklu zajęć dydaktycznych. 2. Na początku każdego semestru dziekan przygotowuje ramowy plan przeprowadzenia oceny zajęć dydaktycznych przez studentów i doktorantów i przekazuje go prorektorowi ds. rozwoju do 31 października w semestrze zimowym, a do 15 marca w semestrze letnim. Plan ten zawiera nazwy przedmiotów oraz liczby studentów i doktorantów w danym semestrze. 3. Ocena odbywa się na podstawie anonimowej ankiety oceny przedmiotu. 4. Arkusze ankiety oceny przedmiotu są rozdawane studentom i doktorantom, a po ich wypełnieniu zbierane przez osoby upoważnione przez dziekana. Wypełnione arkusze ankiety, w zaklejonej kopercie, są przekazywane dziekanowi. Prowadzący zajęcia jest nieobecny w czasie wypełniania ankiet, nie może ingerować w ich wypełnianie, nie może mieć dostępu do wypełnionych arkuszy przed opracowaniem wyników ankiet. 5. Wypełnione arkusze ankiety oceny zajęć oraz inne dane osobowe są poufne. Dostęp do tych danych ma dziekan i osoby przez niego upoważnione. Dziekan jest zobowiązany do poinformowania prowadzącego zajęcia o wynikach ankiety w ciągu miesiąca od jej przeprowadzenia. 6. Wyniki ankiet uwzględniane są przy dokonywaniu okresowej oceny nauczycieli akademickich.

ANKIETA OCENY WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ Uwaga: Formularz należy wypełnić pismem drukowanym, wpisując jedną literę lub cyfrę w kratce. Przy wyborze odpowiedzi należy wybrać tylko jedną, stawiając znak X w wybranej kratce. Kod przedmiotu: - - -, - Nazwa przedmiotu: Rok akademicki: / Prowadzący ćwiczenia (podać bez stopni i tytułu naukowego) Nazwisko: Imię: W pytaniach od 1 10 należy stosować skalę ocen od 1 do 5, przy czym 1 oznacza ocenę najniższą, 5 ocenę najwyższą 1. Ocena dostępności zalecanej literatury naukowej 2. Organizacja zajęć (program zajęć i warunki zaliczeń) 3. Przygotowanie prowadzącego do zajęć 4. Stosowanie pomocy naukowych 5. Zajęcia były ciekawe i inspirujące 6. Komunikatywność i kultura osobista prowadzącego zajęcia 7. Możliwość kontaktowania się studentów z prowadzącym (konsultacje) 8. Punktualność prowadzącego zajęcia 9. Przejrzystość kryteriów ocen 10. Ogólna ocena zajęć osiągnięcie efektów kształcenia 1 2 3 4 5 Dodatkowe uwagi i wnioski

Załącznik Nr 2 do Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia Badanie opinii absolwentów Zgodnie z Uczelnianym System Zapewnienia Jakości Kształcenia stanowiącym załącznik do uchwały nr 102/2012 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, ustala się zalecany tryb postępowania i wzór ankiety absolwenta: 1. Przeprowadza się badania opinii absolwentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie o programie nauczania, kadrze nauczającej, organizacji kształcenia i osiągniętych efektach edukacji. 2. Absolwenci danego kierunku studiów, anonimowo i dobrowolnie, wyrażają swoją opinię za pomocą ankiety. 3. Uzyskanie opinii absolwentów powinno odbywać się w każdym roku akademickim po przeprowadzeniu egzaminów dyplomowych.

ANKIETA ABSOLWENTA Kierunek studiów... Specjalność... Ogólna ocena na dyplomie... Proszę wypełnić ankietę podkreślając odpowiednią ocenę z przedziału od 1 do 5 przy czym: 1 oznacza ocenę najgorszą, 3 ocenę przeciętną oraz 5 oznacza ocenę najlepszą. I. Przydatność studiów z punktu widzenia poznania: 1. problemów teoretycznych 1 2 3 4 5 2. problemów technicznych 1 2 3 4 5 3. metod rozwiązywania problemów 1 2 3 4 5 4. trendów rozwojowych 1 2 3 4 5 5. technologii 1 2 3 4 5 6. osiągniętych efektów kształcenia 1 2 3 4 5 7. umiejętności zarządzania 1 2 3 4 5 8. pracy zespołowej 1 2 3 4 5 9. wykonywanego zawodu 1 2 3 4 5 10. wartości etycznych 1 2 3 4 5 II. Ocena ogólna poziomu zajęć: 1. Wykłady 1 2 3 4 5 2. Ćwiczenia 1 2 3 4 5 3. Laboratoria 1 2 3 4 5 4. Seminaria 1 2 3 4 5 5. Praktyki 1 2 3 4 5 III. Ocena ogólna kadry dydaktycznej: 1. pracownicy samodzielni (prof., dr hab.) 1 2 3 4 5 2. adiunkci, asystenci 1 2 3 4 5 3. jednostki administracyjne (dziekanat, sekretariat instytutu, biblioteka) 1 2 3 4 5 IV. Czy podejmował Pan/i pracę w trakcie studiów? tak nie Jeśli tak, proszę podać: gdzie... czy była to praca zgodna z kierunkiem studiów... V. Jakie ma Pan/i plany zawodowe? a) zamierzam poszukiwać pracy zgodnej z ukończonym kierunkiem studiów, b) zamierzam poszukiwać pracy pokrewnej do ukończonego kierunku studiów, c) zamierzam podjąć jakąkolwiek pracę.

Załącznik Nr 3 do Uczelnianego Systemu Jakości Kształcenia Hospitacja zajęć dydaktycznych Zgodnie z Uczelnianym System Zapewnienia Jakości Kształcenia stanowiącym załącznik do uchwały nr 102/2012 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, ustala się zalecany tryb postępowania i wzór protokołu hospitacji zajęć dydaktycznych: 1. Hospitacje zajęć dotyczą wszystkich nauczycieli akademickich. 2. Osobę hospitującą wyznacza kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej w porozumieniu z bezpośrednim przełożonym hospitowanego. 3. Na początku każdego semestru kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej przygotowuje ramowy plan przeprowadzenia hospitacji i przekazuje go prorektorowi ds. rozwoju do 31 października w semestrze zimowym, a do 15 marca w semestrze letnim. Plan hospitacji zawiera nazwy przedmiotów realizowanych w danym semestrze, miejsce zajęć oraz nazwiska hospitowanych i hospitujących. Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej ma prawo zarządzenia hospitacji o charakterze interwencyjnym w dowolnym terminie. 4. W przypadku oceny negatywnej następna hospitacja powinna odbyć się nie wcześniej niż po 6 miesiącach i nie później niż po 9 miesiącach. 5. Wizytacja zajęć dydaktycznych przez hospitującego odbywa się w sposób niezapowiedziany, w dowolnym terminie zajęć danego semestru, w szczególnych przypadkach kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może wyznaczyć hospitację poza harmonogramem. 6. Z przeprowadzonej hospitacji sporządza się protokół. Protokół z hospitacji przekazuje hospitujący kierownikowi podstawowej jednostki organizacyjnej z zachowaniem poufności. Hospitujący jest zobowiązany w ciągu 1 tygodnia po hospitacji omówić treść protokołu z hospitowanym. 7. Protokoły z hospitacji zajęć oraz inne dane osobowe są poufne. Dostęp do tych danych ma kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej oraz bezpośredni przełożony hospitowanego. 8. Uwagi zapisane w protokołach z hospitacji zajęć są wykorzystywane w okresowych ocenach pracowników i w awansowaniu nauczycieli akademickich. 9. Za organizację hospitacji na wydziale oraz za wykorzystanie opinii i wniosków wynikających z hospitacji odpowiada kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej 10. Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej podczas posiedzenia rady informuje o wynikach hospitacji.

ARKUSZ HOSPITACJI przeprowadzonej w dniu... I. Dane ogólne: 1. Osoba hospitowana: (tytuł, stopień naukowy, imię i nazwisko, stanowisko służbowe)... 2. Instytut... 3. Rodzaj hospitacji: planowa, interwencyjna 4. Przedmiot:... Kierunek:... Rok:... Rodzaj studiów: mgr, I stopnia, II stopnia, 5. Typ zajęć: wykład, ćwiczenia, laboratorium, konwersatoria, projekt, seminarium. 6. Sala nr:...w budynku przy ul... 7. Czas trwania zajęć: od godz.... do godz.... 8. Stan osobowy grupy:... Obecnych:... 9. Osoby hospitujące: (tytuł, stopień naukowy, imię i nazwisko, stanowisko służbowe)...... II. Uwagi o pracy hospitowanego nauczyciela A. Ocena przygotowania się do zajęć i ich merytorycznej poprawności: B. Technika nauczania i organizacja pracy: C. Zgodność tematyki prowadzonych zajęć z programem:

... D. Inne uwagi dotyczące sposobu prowadzenia zajęć: III. Uwagi o warunkach prowadzenia zajęć: (wielkość sali, stan jej wyposażenia, pomoce dydaktyczne, oświetlenie, temperatura itp.) IV. Podsumowanie i wnioski pohospitacyjne: V. Zalecenia dla wizytowanego nauczyciela: VI. Zalecenia dla administratora sali dydaktycznej:... Podpis osoby hospitowanej... Podpisy osób hospitujących:......