Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru organu administracji publicznej na rynku kapitałowym

Podobne dokumenty
PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE SSA3, SNA3 rok III. Zagadnienia egzaminacyjne

PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE SSA3, SNA3 rok III

1. POJĘCIE REGLAMENTACJI GOSPOADARCZEJ

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

Pan Michał Boni Minister Administracji i Cyfryzacji WARSZAWA

Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego 1 czerwca 2017 r. radca prawny Iwo Fisz. radca prawny Karolina Rokicka-Murszewska

Część I Informacje ogólne dla członków Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie

O stosowaniu uchwały KNF w kwestii oceny rękojmi kandydatów na członków organów podmiotów nadzo. Wpisany przez Mariusz Maciejewski, Elżbieta Sienicka

W związki z napływającymi do mnie skargami indywidualnymi chciałabym. przedstawić Panu Pełnomocnikowi problem generalny dotyczący charakteru prawnego

UCHWAŁA NR XXXVIII/317/09 RADY MIEJSKIEJ W WYRZYSKU z dnia 29 grudnia 2009 r.

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Część I. Wprowadzenie I.1. Uwagi wstępne... I.2. Kontekst historyczny... I.3. Metodologia badawcza...

Postanowienie z dnia 3 lutego 2000 r. III RN 195/99

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE. Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz.

UCHWAŁA. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

Pytanie 1: Jaki organ pełni funkcję nadzoru nad uchwałami o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego (regionalna izba obrachunkowa czy wojewoda)?

AKTY NORMATYWNE JAKO FORMA DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

Warszawa, dnia 10 czerwca 2010 r.

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

Pozaorzecznicza działalność sądu w roku 2010

Pan Bartłomiej SIENKIEWICZ. Minister Spraw Wewnętrznych

Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego SEMINARIA MAGISTERSKIE 2016/2017

Postępowanie administracyjne

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE. Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz.

INFORMACJA PRAWNA DOTYCZĄCA WYNIKÓW KONTROLI NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLI NADZÓR NAD PUBLICZNYM OBROTEM INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE. Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 z późn. zm.

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 24 lutego 2016 roku

PROGRAM SKUPU AKCJI WŁASNYCH SPÓŁKI DZIAŁAJĄCEJ POD FIRMĄ HERKULES SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE

Podstawy do wniesienia skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Prawo rynku kapitałowego

Prawo administracyjne. Nadzór nad działalnością jednostek samorzadu terytorialnego

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r. III CZP 128/13

PROGRAM SKUPU AKCJI WŁASNYCH SPÓŁKI DZIAŁAJĄCEJ POD FIRMĄ HERKULES SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE

Prowadzenie badań naukowych jako podstawa żądania udzielenia informacji publicznej

Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie

Wykorzystanie komunikacji elektronicznej w postępowaniu administracyjnym. Perspektywa urzędu administracji publicznej. Urszula Kalinowska

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

- tytułu udziału w funduszach kapitałowych, - odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej

UCHWAŁA Nr.. RADY MIEJSKIEJ W KARCZEWIE z dnia..

Spis treści. Wykaz skrótów...11 Wstęp...15

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

bbra II Galicyjskie Seminarium Postępowania Administracyjnego Rzeszów, wrzesień 2018 r. Pt. MILCZENIE ADMINISTRACJI

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie ul. Marii Curie Skłodowskiej Lublin

Spis treści. Część I. Prawnokarna ochrona obrotu gospodarczego

Kompetencje i zadania członków spółki akcyjnej

Temat Podatek od towarów i usług --> Dokumentacja --> Kasy rejestrujące --> Kasy rejestrujące

Warszawa, dnia 10 marca 2016 r. Poz ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR LEX-R MN WOJEWODY MAZOWIECKIEGO. z dnia 7 marca 2016 r.

dodaje się lit. i w brzmieniu: i) zarządzającego alternatywnym funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. b dyrektywy Parlamentu

Ustawa o obligacjach

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

Wrocław, dnia 10 maja 2016 r. Poz ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR NK-N RJ1 WOJEWODY DOLNOŚLĄSKIEGO. z dnia 2 maja 2016 r.

Warszawa, dnia 8 maja 2014 r. Poz. 586

OPINIA PRAWNA. zapytanie Zleceniodawcy

REGULAMIN PRACY ZARZĄDU ECHO INVESTMENT SPÓŁKA AKCYJNA

Spis treści. Wykaz podstawowych skrótów Słowo wstępne i podziękowania Uwagi wprowadzające... 19

Jak uwłaszczyć nieruchomość, gdy jej zarząd wynika z ustawy. Cz. II

Odpowiedzialność w systemie zamówień publicznych i partnerstwa publiczno-prawnego

Wykładowca: KRZYSZTOF NOWAK. Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, praktyk z wieloletnim doświadczeniem NOWELIZACJA

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

ŚLĄSKI URZĄD WOJEWÓDZKI Katowice W KATOWICACH Wydział Nadzoru Prawnego Katowice, ul. Jagiellońska 25

PN-II Lublin, dnia 22 września 2016 r.

D E C Y Z J A. po rozpatrzeniu wniosku Pani adres do korespondencji: o udostępnienie informacji publicznej,

R A D Y M I N I S T R Ó W. z dnia 27 stycznia 2014 r.

bbra II Galicyjskie Seminarium Postępowania Administracyjnego Rzeszów, wrzesień 2018 r. Pt. MILCZENIE ADMINISTRACJI

Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej.

Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.

Ø Nadzór solo. Ø Nadzór zintegrowany. Ø Nadzór mieszany MATERIAŁY WYKŁADOWE MATERIAŁY WYKŁADOWE MATERIAŁY WYKŁADOWE

FORMULARZ. do wykonywania prawa głosu przez pełnomocnika. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy

Sprawozdanie z Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenie Akcjonariuszy. spółki Bioton S.A., znajdującej się w portfelu Otwartego Funduszu Emerytalnego

Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w FERRUM S.A. Art. 70 pkt 1 Ustawy o ofercie - nabycie lub zbycie znacznego pakietu akcji

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich.

Spis treści. Wykaz skrótów str. 11. Wstęp str. 15

b) stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego,

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

UCHWAŁA. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian SSN Marek Sychowicz (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

OGŁOSZENIE O ZWOŁANIU ZWYCZAJNEGO WALNEGO ZGROMADZENIA SPÓŁKI VISTAL GDYNIA S.A.

Podaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3. Podaj kto jest autorem definicji podmiotowej administracji - 1

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

UCHWAŁA NR XXIII/338/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. z dnia 23 maja 2016 roku. w sprawie skargi na Zarząd Województwa Świętokrzyskiego.

Przedmiot:: Prawo administracyjne ECTS: 10 Liczba godzin: 120

KOMUNIKAT Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie zmian w postępowaniach administracyjnych

Projekt z dnia 19 października 2018 r. z dnia r.

K A N C E L A R I A A D W O K A C K A A n n a W r ó b e l Ł u k a s z e w s k a A d w o k a t

Spis treści. Wykaz skrótów... Wykaz literatury...

Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki Nemex S.A. z siedzibą w Warszawie

Postanowienie z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 78/00. Sobota jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 57 4

Poniżej został zaprezentowany zarys najistotniejszych zmian wprowadzonych przez Ustawę.

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia ENEA S.A. z siedzibą w Poznaniu zwołanego na dzień r.

Zagadnienia egzaminacyjne z Podstaw prawa administracyjnego

Milczenie jako prawna forma niedziałania administracji konsekwencje procesowe

PROGRAM SKUPU AKCJI WŁASNYCH SPÓŁKI DZIAŁAJĄCEJ POD FIRMĄ HERKULES SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE

Porządek obrad (po zmianach na wniosek akcjonariusza):

1) Prospekt zatwierdzony przed 21 lipca 2019 r., memorandum informacyjne

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE

OGŁOSZENIE O ZWYCZAJNYM WALNYM ZGROMADZENIU AKCJONARIUSZY. 1. Otwarcie obrad Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia.

SYLABUS PRZEDMIOTU W SZKOLE DOKTORSKIEJ

REGULAMIN PRACY ZARZĄDU SYNTHOS SPÓŁKA AKCYJNA

Ogłoszenie o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Sygnity S.A.

nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt

Transkrypt:

10.17951/g.2017.64.2.189 A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A VOL. LXIV, 2 SECTIO G 2017 Uniwersytet Śląski w Katowicach anna.lichosik@us.edu.pl ANNA LICHOSIK Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru organu administracji publicznej na rynku kapitałowym Objection by the Polish Financial Supervision Authority as a Supervision Measure of Public Administration Body on the Capital Market WPROWADZENIE Specyfika rynku kapitałowego (w tym ryzyka, jakie na nim występują) wymusza na ustawodawcy stworzenie precyzyjnej regulacji prawnej, która jednocześnie pozwoli organom państwa na odpowiednią weryfikację zachowań podejmowanych przez uczestników tego rynku. Stąd też w artykule, przy omawianiu charakteru regulacji rynku kapitałowego, w pierwszej kolejności zidentyfikowano cele nadzoru nad tym rynkiem, które stanowią pochodną samego celu rynku kapitałowego jako platformy transferu kapitału 1. Zapewnienie bezpieczeństwa obrotu oraz ochrona interesów wszystkich uczestników rynku kapitałowego wymaga stworzenia otoczenia prawnego, w którym szczególnie istotna jest ochrona interesu publicznego 2, dla zapewnie- 1 Por. W. Bień, Rynek papierów wartościowych, Warszawa 2004, s. 19; M. Dyl, Środki nadzoru na rynku kapitałowym, Warszawa 2012, s. 15. 2 Na temat współistnienia na rynku kapitałowym zarówno interesu publicznego, jak i indywidualnego interesu poszczególnych jego uczestników zob. szerzej: T. Nieborak, [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz LEX, red. T. Sójka, Warszawa 2015, s. 1436 1443; M. Wędrychowski, [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2012, s. 1771; A. Żurawik, Klauzula interesu publicznego w prawie gospodarczym, krajowym i unijnym, Europejski Przegląd Sądowy 2012, nr 12, s. 24 i n.; R. Blicharz, M. Kania, Klauzula interesu publicznego w publicznym prawie gospodarczym, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2010, nr 5, s. 19 i n.; M. Stahl, Dobro wspólne w prawie administracyjnym,

190 Anna Lichosik nia której ustawodawca wykorzystuje administracyjnoprawną metodę regulacji, będącą konsekwencją realizacji zasady administracyjnego nadzoru nad rynkiem kapitałowym 3. Do szerokiego spektrum środków nadzoru, jakimi dysponuje Komisja Nadzoru Finansowego 4, ustawodawca zalicza szczególnego rodzaju instytucję prawną, jaką jest sprzeciw organu nadzoru, któremu zostało poświęcone niniejsze opracowanie. Omówione zostało zarówno czynne zachowanie Komisji w postaci wydania decyzji w przedmiocie sprzeciwu, jak i bierne w postaci braku jego wydania, stanowiącego jedną z form instytucji milczącego załatwienia sprawy, które ma na celu przyspieszenie i uproszczenie postępowania administracyjnego. KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO I JEJ ŚRODKI NADZORU Zasada administracyjnego nadzoru nad rynkiem kapitałowym w ujęciu ustrojowym znajduje realizację w stworzeniu centralnego organu administracji publicznej właściwego w sprawach nadzoru nad całym rynkiem finansowym 5, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego. Cele nadzoru nad rynkiem finansowym są warunkowane przez poszczególne cele sektorowe. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym 6 do celów nadzoru nad rynkiem finansowym zalicza się zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, stabilności, bezpieczeństwa, przejrzystości oraz zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony uczestników tego rynku przy uwzględnieniu celów sektorowych właściwych dla poszczególnych segmentów rynku finansowego. W przypadku rynku kapitałowego, w myśl art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym 7, cele sektorowe są realizowane przez zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego, w szczególności bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony inwestorów i innych jego uczestników, a także przestrzegania reguł uczciwego obrotu. Kształt prawnej regulacji rynku kapitałowego jest determinowany dążeniem ustawodawcy do zabezpieczenia interesu publicznego, który należy rozumieć zarówno przez pryzmat interesu państwa (publicznego), jak i sumy [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009. 3 Por. M. Dyl, Środki nadzoru, s. 17. 4 Dalej jako: Komisja lub KNF. 5 De lege lata brak jednak definicji legalnej rynku finansowego. W świetle ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, w kontekście nadzoru nad nim, tworzą go m.in. rynek bankowy, emerytalny, ubezpieczeniowy, uzupełniający czy kapitałowy. 6 T.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 174 z późn. zm. 7 T.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1537 z późn. zm.

Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru... 191 indywidualnych interesów podmiotów, na które może oddziaływać podmiot administrowany 8. Na podstawie i w granicach materialnego prawa administracyjnego Komisja Nadzoru Finansowego ma możliwość kształtowania stosunków prawnych związanych tak z tworzeniem pierwotnego stanu prawnego, jak i wtórnym jego korygowaniem. Dlatego w kształtowaniu stosunku administracyjnoprawnego na rynku kapitałowym wykorzystuje się szeroki zakres środków oddziaływania. W świetle ujęcia Komisji, jako instytucji pełniącej służbę publiczną, najistotniejsze wydaje się, aby środki nadzorcze, jakimi dysponuje, z jednej strony zabezpieczały dobro chronione, a z drugiej znajdowały odpowiednie rozwiązanie. Ocena wyboru rodzaju środka nadzoru powinna obejmować siłę jego użycia w odniesieniu do dobra chronionego oraz poziomu ochrony tego dobra. W myśl konstytucyjnej zasady proporcjonalności działania władzy publicznej, przybierające postać stosowanych środków nadzoru, powinny być adekwatne do zakładanych celów nadzoru, w przeciwnym wypadku mogą zostać uznane za nadużycie prawa 9. Środki nadzoru stosowane przez KNF generalnie powinny pozytywnie wpływać na zaufanie inwestorów do całego rynku kapitałowego i toczącego się na nim obrotu. Zaufanie inwestorów oddziałuje na wielkość obrotu, a w konsekwencji na wzrost alokacji kapitału i związanego z tym rozwoju gospodarki. Celem środków nadzoru jest zatem zarówno zwalczanie nadużyć, zapobieganie im, jak i stwarzanie silnych ram rozwoju dla rynku kapitałowego 10. KNF może wykonywać swe kompetencje w ramach kilku grup prawnych form działania administracji. Zalicza się do nich: czynności kontrolne, czynności rejestracyjne i ewidencyjne, indywidualne akty administracyjne, akty generalne, inne formy działania 11. Środki nadzoru, w jakie została wyposażona Komisja Nadzoru Finansowego, pozwalają jej w szerokim zakresie oddziaływać na podmioty nadzorowane. 8 H. Kisilowska, D. Sypniewski, Procedury szczególne a Kodeks postępowania administracyjnego na przykładzie art. 28 ustawy Prawo budowlane, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie k.p.a., red. J. Niczyporuk, Lublin 2010, s. 306; A. Wróbel, Interes publiczny w postępowaniu administracyjnym, [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, red. Z. Niewiadomski, J. Buczkowski, J. Łukasiewicz, J. Posłuszny, J. Stelmasiak, Przemyśl 2000, s. 707 708. 9 A. Nałęcz, Zasada proporcjonalności jako zasada ogólna postępowania administracyjnego, [w:] Przegląd dyscyplin badawczych pokrewnych nauce prawa i postępowania administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego. Kazimierz Dolny nad Wisłą, 19 22 września 2010, red. M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, S. Wrzosek, Lublin 2010, s. 289. 10 M. Wierzbowski, Nowelizacja prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, Przegląd Sądowy 1994, nr 9, s. 7. 11 Por. J. Grabowski, Publiczny obrót papierami wartościowymi. Ustrój prawny i procedury, Warszawa 1996, s. 62.

192 Anna Lichosik Jest to jedna z cech sprawowanego przez Komisję nadzoru, która wynika z roli, jaką odgrywa KNF, stanowiącą pochodną nałożonych na nią zadań i celów działalności. Cele te determinują środki, jakimi może posługiwać się Komisja. Środki nadzorcze, w jakie została wyposażona, oceniane są jako umożliwiające jej intensywny nadzór, a intensywność ta przejawia się w wielopłaszczyznowej możliwości oddziaływania na podmioty nadzorowane, w tym w znacznej ingerencji w strukturę organizacyjną i działalność podmiotów nadzorowanych 12. Większość z prezentowanych w doktrynie podziałów środków nadzorczych nie ma logicznego charakteru. W zależności od przyjętego kryterium ten sam środek może być bowiem różnie kwalifikowany i mieścić się w tym samym zakresie różnych grup środków. Wobec tego metodologia podziału środków nadzorczych ma walor głównie porządkujący, a podstawowe znaczenie ma forma prawna danego środka nadzoru oraz procedura, po zastosowaniu której może zostać on użyty 13. Najczęściej wymienia się środki nadzoru: o charakterze kontrolnym (informacyjnym), o charakterze organizacyjnym, nadzoru merytorycznego i personalnego, o charakterze restrykcyjnym. Środki nadzoru stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego można podzielić na środki: informacyjne, personalne, korygujące, regulacyjne, reglamentacyjne, policyjne i represyjne 14. Z punktu widzenia prowadzonej analizy na szczególną uwagę zasługują środki reglamentacyjne, które umożliwiają Komisji decydowanie o powstaniu 15, prowadzeniu określonej działalności 16, jak również o podejmowaniu określonych czynności 17. Środki te pozwalają KNF niejako dokonywać selekcji uczestników obrotu na rynku kapitałowym 18. Komisja ma wpływ na to, jakie podmioty uczestniczą w obrocie, wydając w ramach tej kategorii zezwolenia, zgody, sprzeciwy oraz zatwierdzenia 19. Zasadnicza część środków nadzoru Ko- 12 R. Blicharz, Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Bydgoszcz Katowice 2009, s. 207. 13 Ibidem. 14 Idem, Instytucje prawa rynku kapitałowego, Toruń 2013, s. 277 i n. 15 Na przykład wydanie zezwolenia na utworzenie funduszu. Por. M. Michalski, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19: Prawo Papierów Wartościowych, red. A. Chłopecki, M. Michalski, L. Sobolewski, A. Szumański, I. Weiss, Warszawa 2006, s. 647 i n. 16 Na przykład prowadzenie działalności maklerskiej przez firmy inwestycyjne. 17 Na przykład zgoda na nabycie akcji spółki prowadzącej rynek regulowany, akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych czy firmy inwestycyjnej. 18 Podobnie: R. Blicharz, Instytucje prawa rynku kapitałowego, s. 279. 19 Por. K. Kiczka, Problemy badawcze uprawniających aktów administracyjnych, [w:] Środki prawne publicznego prawa gospodarczego, red. L. Kieres, Wrocław 2007, s. 55; T. Kocowski, Prawne formy działań policyjnych i reglamentacyjnych, [w:] A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, Administracyjne prawo gospodarcze. Zagadnienia wybrane, Wrocław 2000, s. 98 100.

Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru... 193 misji (głównie nadzoru policyjnego, reglamentacyjnego, represyjnego, personalnego) przybiera formę indywidualnego aktu administracyjnego w postaci decyzji administracyjnej 20. SPRZECIW Jak wspomniano powyżej, jednym z rodzajów środków nadzoru o charakterze reglamentacyjnym jest instytucja sprzeciwu. Stanowi ona próbę odejścia od administracyjnoprawnego rygoryzmu związanego ze środkami nadzoru o charakterze reglamentacyjnym 21. Podmiot potencjalnie administrowany poprzez złożenie zawiadomienia o zamiarze prowadzenia określonej działalności czy podjęcia określonych zachowań niejako inicjuje możliwość oddziaływania Komisji Nadzoru Finansowego. Organ administracji publicznej w określonym terminie może w formie zakazu prewencyjnego odnieść się do zachowań opisanych w zawiadomieniu. Zakaz tego rodzaju powoduje brak możliwości działania danego podmiotu. Przy czym działanie organu administracji jest ograniczone określonym przepisami prawa materialnego terminem działania w tym zakresie. Brak działania organu w tym terminie, w stosunku do podmiotu składającego zawiadomienie, wywołuje skutki w sferze materialnego prawa administracyjnego, a niejednokrotnie również w sferze prawa cywilnego 22. Sprzeciw jest władczym jednostronnym rozstrzygnięciem organu administracji wobec określonego podmiotu w konkretnej sprawie, zatem przyjmuje formę decyzji administracyjnej o charakterze zakazu prewencyjnego. Tego rodzaju działanie organu nadzoru jest związane z ograniczeniem swobody działalności podmiotu zawiadamiającego i to niezależnie od faktu, czy podmiot ten przed złożeniem zawiadomienia był podmiotem nadzorowanym czy też nie. Samo wydanie decyzji w przedmiocie sprzeciwu dla podmiotu nadzorowanego oznacza brak możliwości działania zgodnego z prawem 23. Określony przez ustawę maksymalny okres, w jakim organ administracji może wydać decyzję w przedmiocie sprzeciwu, jako stanowiący instytucję prawa materialnego powoduje, że po jego upływie podstawa prawna do ukształtowania sytuacji prawnej podmiotu administrowanego wygasa 24. 20 R. Blicharz, Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego, s. 203. 21 M. Dyl, Środki nadzoru, s. 236. 22 Zob. A. Lichosik, Nabycie akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych a działania administracji publicznej, [w:] Prawo cywilne i handlowe w działaniach administracji. Stanowienie, wykładnia i stosowanie, red. G. Kozieł, Lublin 2018. 23 M. Dyl, Środki nadzoru, s. 236. 24 Zob. R. Stankiewicz, [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Warszawa 2011, s. 292 294; M. Dyl, Termin prawa materialne-

194 Anna Lichosik Co do zasady instytucja sprzeciwu wprowadza dla organu nadzoru możliwość wydania decyzji administracyjnej wyłącznie w przypadku formułowania zakazu, a milczenie organu zastępuje wydanie decyzji pozytywnej (tzw. milcząca zgoda organu administracyjnego) 25. Brak wydania w określonym terminie sprzeciwu w formie decyzji stanowi jedną z form milczącego załatwienia sprawy (tj. tzw. formę aktywną, nazywaną milczącą zgodą, obok formy pasywnej, tj. milczącego zakończenia postępowania instytucję wprowadzoną do Kodeksu postępowania administracyjnego ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw) 26. Termin, po którym następuje milczące załatwienie sprawy, również w tym przypadku stanowi instytucję prawa materialnego 27. Milcząca zgoda wyraża się w braku skorzystania przez organ nadzoru z możliwości wniesienia sprzeciwu w określonym terminie. Niewniesienie sprzeciwu jest świadomym aktem woli organu administracji, co oznacza, że milcząca zgoda stanowi aprobatę organu dla załatwienia sprawy w sposób przedstawiony we wniosku. Sprzeciw natomiast jest możliwością, która może być wykorzystana, gdy istnieje ryzyko naruszenia prawa 28. Przewidziana w Kodeksie postępowania administracyjnego instytucja milczącego załatwienia sprawy ma charakter ramowy, natomiast podstawę prawną do zastosowania tej instytucji do konkretnych spraw stanowi przepis prawa materialnego. Instytucja milczącego załatwienia sprawy znajdzie zastosowanie tylko wtedy, gdy przepis prawa materialnego wyraźnie tak będzie stanowił. Milczące załatwienie sprawy polega na wprowadzeniu rodzaju fikcji pozytywnego załatwienia sprawy przez organ administracji publicznej milczenie organu po upływie ustawowego terminu na załatwienie sprawy uznaje się za jej załatwienie w sposób uwzględniający w całości żądanie strony 29. W tym kontekście można postawić pytanie, czy w sytuacji, gdy organ nadzoru nie widzi podstaw do złożenia sprzeciwu, może wydać decyzję administracyjgo a podstawa prawna wydania decyzji administracyjnej glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2009 r. (VI SA/Wa 1716/08), Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach 2011, nr 4, s. 41. 25 G. Łaszczyca, Milczenie organu w świetle kodeksu postępowania administracyjnego, Państwo i Prawo 1999, z. 1, s. 53 54. 26 Dz.U. z 2017 r., poz. 935, dalej jako: nowelizacja k.p.a. z 2017 r. 27 Por. wyrok NSA z dnia 11 lipca 2014 r., II OSK 299/13, Legalis nr 1043411; wyrok NSA z dnia 20 października 2015 r., II OSK 957/15, Legalis nr 1362894; wyrok WSA w Olsztynie z dnia 1 marca 2016 r., II SA/Ol 1408/15, Legalis nr 1434878; wyrok WSA w Krakowie z dnia 26 stycznia 2016 r., II SA/Kr 997/15, Legalis nr 1433718; wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2015 r., II SA/Kr 1626/14, Legalis nr 1197659. 28 Zob. uzasadnienie projektu ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 935), s. 47. 29 Ibidem, s. 45 46.

Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru... 195 ną, że sprzeciwu nie zgłasza. Jeżeli brak jest szczególnych przepisów w tym zakresie, to odpowiedź na tak postawione pytanie powinna być negatywna. Stanowi to konsekwencję realizacji konstytucyjnej zasady praworządności, w myśl której organ administracji publicznej może działać wyłącznie w takim zakresie, w jakim został wyraźnie umocowany przepisem prawa. Tak jest też w przypadku instytucji sprzeciwu przepisy prawa co do zasady przewidują wyłącznie możliwość wydania decyzji negatywnej o treści stwierdzenia zakazu określonego działania 30. Przepis szczególny w tym zakresie to np. art. 54h ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi 31. Regulacja w tym zakresie dotyczy obowiązku zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze nabycia albo objęcia akcji lub prawa z akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych (bezpośrednio lub pośrednio) w liczbie zapewniającej osiągnięcie albo przekroczenie określonych ustawowo progów ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym towarzystwa. Co do zasady w takiej sytuacji, zgodnie z art. 54h ust. 1 u.f.i., KNF w przypadku zaistnienia określonych przesłanek zgłasza, w drodze decyzji, sprzeciw co do nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji, lub co do stania się podmiotem dominującym towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Jednakże w myśl art. 54h ust. 4 u.f.i. Komisja może w tym samym terminie, jaki został przewidziany na zgłoszenie sprzeciwu wydać decyzję o stwierdzeniu braku podstaw do zgłoszenia sprzeciwu, jeżeli stwierdzi, że nie zachodzą okoliczności do złożenia sprzeciwu. Poza regulacją szczególną, w przypadku braku możliwości wydania decyzji o charakterze pozytywnym, można postawić pytanie, w jaki sposób podmiot administrowany może uzyskać informację o niewydaniu decyzji o charakterze negatywnym. Rozwiązania praktycznego problemu w tym zakresie doktryna prawa poszukiwała w instytucji wydania zaświadczenia na podstawie art. 217 2 w zw. z art. 218 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 32, pozwalającego uzyskać potwierdzenie zaistnienia określonych skutków prawnych wynikających z upływu terminu do złożenia sprzeciwu w przypadku, gdy organ nie skorzystał z możliwości wydania decyzji negatywnej 33. Postulaty doktryny w zakresie potwierdzenia przez organ milczącego załatwienia sprawy częściowo zostały przez ustawodawcę uwzględnione w nowelizacji k.p.a. z 2017 r. Mianowicie prawodawca wprost w art. 122f 1 k.p.a. wprowadził możliwość wydania aktu administracyjnego potwierdzającego milczące 30 M. Dyl, Środki nadzoru, s. 237. 31 T.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 157 z późn. zm., dalej jako: u.f.i. 32 T.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1257, dalej jako: k.p.a. 33 M. Dyl, Środki nadzoru, s. 250.

196 Anna Lichosik załatwienie sprawy. Do tego celu ustawodawca proponuje wykorzystanie formuły zaświadczenia, o którym jest mowa w dziale VII k.p.a. w formie postanowienia, z jednoczesnym wprowadzeniem szczególnych uregulowań w art. 122f 4 k.p.a. Akt tego rodzaju ma charakter deklaratoryjny i jest wydawany wyłącznie na wniosek 34. W myśl art. 122c k.p.a. milczące załatwienie sprawy nastąpi w dniu następnym po dniu, w którym upływa termin przewidziany na wniesienie sprzeciwu, chyba że przed upływem tego terminu organ zawiadomi stronę o braku sprzeciwu wówczas milczące załatwienie sprawy nastąpi w dniu doręczenia zawiadomienia. Ustawodawca postanowił również rozwiać budzące dotychczas wątpliwości w zakresie ustalenia daty, jaką należy przyjąć za datę wniesienia sprzeciwu i wprost w art. 122b k.p.a. wskazał, że dniem wniesienia sprzeciwu jest: dzień nadania sprzeciwu za pokwitowaniem przez operatora pocztowego (gdy organ doręcza decyzję lub postanowienie za pośrednictwem poczty); dzień doręczenia za pokwitowaniem sprzeciwu przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby (w przypadku wyboru takiego sposobu doręczenia); dzień wprowadzenia sprzeciwu do systemu teleinformatycznego (w przypadku doręczenia drogą elektroniczną zgodnie z art. 39 1 k.p.a.). UWAGI KOŃCOWE Przeprowadzone w niniejszym artykule rozważania pokazują, że w ramach realizacji przewidzianych celów nadzoru nad rynkiem kapitałowym Komisja Nadzoru Finansowego została wyposażona w szereg środków nadzoru, takich jak: środki informacyjne, personalne, korygujące, regulacyjne, reglamentacyjne, policyjne i represyjne. Do kategorii środków nadzoru o charakterze reglamentacyjnym, postrzeganym jako środek o zmniejszonym rygoryzmie prawnym, zalicza się sprzeciw. Podczas oceny instytucji sprzeciwu jako środka oddziaływania państwa na podmioty administrowane należy wskazać, że pomimo generalnie pozytywnego jej ujęcia, można zauważyć i słabe strony. Pewne wątpliwości, związane głównie ze stosowaniem prawa w tym zakresie, być może stanowią celowe działania ustawodawcy, które jednak mogą prowadzić do sytuacji, w których podmiot nadzorowany pomimo braku negatywnych przesłanek do działania będzie niejako zawieszony w możliwości dokonania reglamentowanych czynności. Po stronie organu administracji może bowiem istnieć brak możliwości czynnego działania w przypadku podjęcia decyzji o charakterze pozytywnym, a do czasu bezskutecznego upływu terminu na wydanie sprzeciwu podmiot składający zawiadomienie zgodnie z prawem nie może działać. 34 Zob. Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, s. 50.

Sprzeciw Komisji Nadzoru Finansowego jako środek nadzoru... 197 BIBLIOGRAFIA Bień W., Rynek papierów wartościowych, Warszawa 2004. Blicharz R., Instytucje prawa rynku kapitałowego, Toruń 2013. Blicharz R., Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Bydgoszcz Katowice 2009. Blicharz R., Kania M., Klauzula interesu publicznego w publicznym prawie gospodarczym, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2010, nr 5. Dyl M., Środki nadzoru na rynku kapitałowym, Warszawa 2012. Dyl M., Termin prawa materialnego a podstawa prawna wydania decyzji administracyjnej glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2009 r. (VI SA/Wa 1716/08), Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach 2011, nr 4. Grabowski J., Publiczny obrót papierami wartościowymi. Ustrój prawny i procedury, Warszawa 1996. Kiczka K., Problemy badawcze uprawniających aktów administracyjnych, [w:] Środki prawne publicznego prawa gospodarczego, red. L. Kieres, Wrocław 2007. Kisilowska H., Sypniewski D., Procedury szczególne a Kodeks postępowania administracyjnego na przykładzie art. 28 ustawy Prawo budowlane, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie k.p.a., red. J. Niczyporuk, Lublin 2010. Kocowski T., Prawne formy działań policyjnych i reglamentacyjnych, [w:] A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, Administracyjne prawo gospodarcze. Zagadnienia wybrane, Wrocław 2000. Lichosik A., Nabycie akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych a działania administracji publicznej, [w:] Prawo cywilne i handlowe w działaniach administracji. Stanowienie, wykładnia i stosowanie, red. G. Kozieł, Lublin 2018. Łaszczyca G., Milczenie organu w świetle kodeksu postępowania administracyjnego, Państwo i Prawo 1999, z. 1. Michalski M., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19: Prawo Papierów Wartościowych, red. A. Chłopecki, M. Michalski, L. Sobolewski, A. Szumański, I. Weiss, Warszawa 2006. Nałęcz A., Zasada proporcjonalności jako zasada ogólna postępowania administracyjnego, [w:] Przegląd dyscyplin badawczych pokrewnych nauce prawa i postępowania administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego. Kazimierz Dolny nad Wisłą, 19 22 września 2010, red. M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, S. Wrzosek, Lublin 2010. Nieborak T., [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz LEX, red. T. Sójka, Warszawa 2015. Stahl M., Dobro wspólne w prawie administracyjnym, [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009. Stankiewicz R., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Warszawa 2011. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1257). Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 157 z późn. zm.). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1537 z późn. zm.). Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 174 z późn. zm.). Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 935). Wędrychowski M., [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2012.

198 Anna Lichosik Wierzbowski M., Nowelizacja prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, Przegląd Sądowy 1994, nr 9. Wróbel A., Interes publiczny w postępowaniu administracyjnym, [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, red. Z. Niewiadomski, J. Buczkowski, J. Łukasiewicz, J. Posłuszny, J. Stelmasiak, Przemyśl 2000. Wyrok NSA z dnia 11 lipca 2014 r., II OSK 299/13, Legalis nr 1043411. Wyrok NSA z dnia 20 października 2015 r., II OSK 957/15, Legalis nr 1362894. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2015 r., II SA/Kr 1626/14, Legalis nr 1197659. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 26 stycznia 2016 r., II SA/Kr 997/15, Legalis nr 1433718. Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 1 marca 2016 r., II SA/Ol 1408/15, Legalis nr 1434878. Żurawik A., Klauzula interesu publicznego w prawie gospodarczym, krajowym i unijnym, Europejski Przegląd Sądowy 2012, nr 12. SUMMARY The subject of the article is the objection institution as a special kind of possibility of influencing the public administration body to supervise entities and those which are not supervised in principle. Considerations have been made in terms of strength of the impact of this type of a supervision measure on potential administrators, as well as the author s right to change the law on tacit handling and, in particular, the tacit consent of the regulator. Keywords: objection; supervision; administration; commission STRESZCZENIE Przedmiotem artykułu jest instytucja sprzeciwu jako szczególnego rodzaju możliwość oddziaływania organu administracji publicznej na podmioty nadzorowane oraz te, które co do zasady nie są podmiotami nadzorowanymi. W rozważaniach zostały zasygnalizowane aspekty dotyczące oceny siły oddziaływania tego rodzaju środka nadzoru na podmioty potencjalnie administrowane. Ponadto zwrócono uwagę na trafne w ocenie autorki zmiany przepisów prawa w zakresie milczącego załatwienia sprawy, a w szczególności milczącej zgody organu nadzoru. Słowa kluczowe: sprzeciw; nadzór; administracja; Komisja