Stosunek Polaków do przyrody i Natury 2000 Kurs szkoleniowy: Liderzy Natury Sabina Lubaczewska Fundacja EkoRozwoju Kurs jest realizowany w ramach projektu pn.: Liderzy Natury ogólnopolska kampania promująca dobre praktyki ochrony obszarów Natura 2000 finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Postawy Polaków wobec przyrody idei jej ochrony Czyli Polska i Polacy z lotu ptaka, marzec-maj 2010 Badanie przeprowadziła firma CBM Test na zlecenie stowarzyszenia Ptaki Polskie w ramach kampanii ptak!
Postawy wobec otaczającej przyrody Obecność ptaków w okolicy mojego miejsca zaania sprawia mi przyjemność OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 70% 1% 3% 1% 3% 1% 1% 3% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 5% 1 16% 8% 15% 7% 15% 1 16% 16% 18% 18% 60% 79% 78% 85% 78% 77% 8 75% 85% 8 69% 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem
Postawy wobec otaczającej przyrody Moje postępowanie ma wpływ na stan otaczającej przyrody OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 6% 6% 6% 1% 1% 6% 6% 7% 7% 7% 5% 80% 70% 31% 3 35% 27% 31% 33% 4 29% 29% 60% 61% 59% 58% 6 6 58% 49% 6 63% 66% 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem
Wiedz nt. przyrody Czy Pana/i zdaniem główną przyczyną wymierania gatunków jest działalność człowieka, czy też jest to naturalny cykl niezależny od działalności człowieka? 100% OGÓŁEM 90% 80% 70% 60% 36% 26% 29% 0% zdecydowanie działalność człowieka raczej działalność człowieka zarówno działalność człowieka jak i proces naturalny 6% raczej proces naturalny 1% zdecydowanie proces naturalny nie wiem
Postawy wobec otaczającej przyrody Należy wycinać przydrożne drzewa, gdyż zwiększają zagrożenie wypadkami drogowymi OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 3% 5% 3% 5% 3% 3% 6% 90% 80% 28% 25% 3 33% 25% 27% 27% 70% 60% 31% 31% 36% 29% 25% 3 36% 31% 19% 15% 18% 28% 17% 0% 18% 21% 16% 16% 2 13% 15% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 23% 23% 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie nie raczej nie raczej tak zdecydowanie tak nie wiem
Postawy wobec otaczającej przyrody Zmiany klimatu, o których się ostatnio mówi, to przede wszystkim propaganda Ekologów wspieranych przez biznesmanów, którzy chcą wzbogacić się na strachu ludzi. OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 70% 60% 11% 15% 27% 17% 11% 28% 9% 1 18% 2 26% 5% 19% 27% 13% 11% 11% 7% 18% 16% 21% 25% 28% 7% 8% 1 1 26% 29% 21% 37% 31% 28% 46% 25% 29% 3 0% 18% 23% 17% 17% 18% 16% 15% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 2 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie nie raczej nie raczej tak zdecydowanie tak nie wiem
Postawy wobec otaczającej przyrody Uważam, że człowiek może dowolnie przekształcać środowisko naturalne oraz korzystać z zasobów przyrody zgodnie ze swoimi potrzebami. OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 70% 60% 3% 3% 3% 5% 3% 9% 7% 13% 15% 11% 16% 36% 3 3 35% 27% 3% 1 5% 1 13% 1 11% 17% 3 31% 3 38% 47% 4 47% 47% 53% 46% 33% 48% 51% 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie nie raczej nie raczej tak zdecydowanie tak nie wiem
Postawy wobec otaczającej przyrody Na obszarach chronionych należy ograniczyć swobodę poruszania się ludzi, tak aby lepiej chronić teren i zapewnić spokój zwierzętom OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 3% 3% 3% 5% 6% 6% 7% 6% 3% 5% 16% 9% 1 8% 11% 1 15% 11% 15% 1 70% 60% 38% 4 36% 37% 36% 46% 3 3 4 4 47% 39% 43% 4 38% 47% 4 37% 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem
Idea ochrony przyrody Popieram ideę powiększania już istniejących parków narodowych i tworzenia nowych. OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 3% 3% 3% 3% 3% 7% 7% 7% 7% 3% 3% 1% 5% 5% 7% 5% 8% 6% 80% 70% 31% 3 2 3 36% 37% 23% 38% 36% 60% 56% 5 6 5 55% 57% 53% 6 5 5 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem
Idea ochrony przyrody Czy w Pana/i miejscu zaania (regionie) organizowane są działania na rzecz ochrony przyrody/środowiska? OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 27% 28% 29% 26% 26% 23% 37% 29% 70% 60% 0% 41% 38% 3% 23% 3% 23% 6% 8% 3% 1 39% 39% 46% 5% 28% 23% 2 15% 25% 5% 7% 5% 5% 8% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 41% 3 38% 3% 5-50 tys 26% 50-200 tys tak, często tak, sporadycznie tak, raz nie nie wiem 4 21% 7% > 200 tys
Idea ochrony przyrody Czy wie Pan/i co chroni Europejska Sieć Natura 2000? siedliska i obszary o szczególnym znaczeniu dla Wspólnoty Europejskiej 1 wybrane gatunki roślin 3% wybrane gatunki zwierząt 3% ptaki inne słyszałem,ale nie wiem 16% nie słyszałem o Natura 2000 6 0% 60% 70% 80% 90% 100%
Idea ochrony przyrody Czy popiera Pan/i ustanawianie nowych obszarów Natura 2000 na terenie Polski? OGÓŁEM WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA 100% 90% 80% 9% 9% 9% 8% 9% 8% 8% 8% 11% 1% 3% 3% 6% 5% 3% 1% 7% 70% 60% 3 37% 35% 36% 3 47% 35% 36% 51% 49% 56% 5 47% 5 41% 51% 51% 0% OGÓŁEM podstawowe zawodowe średnie wyższe wieś do 5 tys 5-50 tys 50-200 tys > 200 tys zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem
Znajomość pojęcia Natura 2000 wg regionów w latach 2008 2009 (%) 1/3 respondentów prawidłowo je rozumie, jako: teren chroniony (19,8%) oraz obszary o najwyższych walorach przyrodniczych w Europie (14,6%) dr Artur Bołtromiuk, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Świadomość Ekologiczna Polaków Zrównoważony Rozwój raport z badań 2009
Znajomość pojęcia Natura 2000 (%) Badania kwestionariuszowe zostały przeprowadzone przez CBOS w dniach 26.03 02.04.2009 na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków (PESEL 18+). Łącznie zrealizowano N=1013 wywiadów. dr Artur Bołtromiuk, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Świadomość Ekologiczna Polaków Zrównoważony Rozwój raport z badań 2009
Znajomość pojęcia Natura 2000 Można zaobserwować ścisły związek między znajomością pojęcia Natura 2000 a poziomem wykształcenia respondenci z po studiach wyższych ponad dwukrotnie częściej byli w stanie podać poprawną odpowiedź niż ci z wykształceniem podstawowym (52,1% wobec 23,1%). dr Artur Bołtromiuk, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Świadomość Ekologiczna Polaków Zrównoważony Rozwój raport z badań 2009
Ochrona przyrody lokalnie. Na podstawie: Sabina Lubaczewska, 2008, Mieszkańcy PK Doliny Baryczy wobec możliwości wykorzystania i ochrony zasobów przyrodniczych, w: Ochrona przyrody w Parku Krajobrazowym Dolina Baryczy. Stan obecny zagrożenia perspektywy, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
wywiady kwestionariuszowe z ańcami PK Dolina Baryczy Natura 2000, rezerwat RAMSAR, rezerwat przyrody, ostoja IBA Wielkość próby badawczej: 1059 ankiet ok. 5% ogółu liczby ludności PK Dolina Baryczy Udział przebadanych w poszczególnych wsiach: między 4-18%.
PARK KRAJOBRAZOWY W OPINII MIESZKAŃCÓW (możliwość wyboru 3 odpowiedzi) udział (%) 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Szansa na ochronę przyrody Szansa na czyste środowisko Szansa na promocję rejonu Miejsce wypoczynku dla ańców miast Szansa na zdobycie funduszy unijnych Nowe metody gospodarowania Utrudnienie w życiu dla ludności miejscowej Szansa na rozwój usług i handlu Źródło konfliktów Zachowanie tradycyjnych metod gospodarowania Pracodawca Instytucja odgórnie narzucona przez państwo Zagrożenie dla rozwoju rolnictwa Inne Zwykła instytucja budżetowa Gotowość akceptacji ograniczeń w gospodarowaniu dla dobra przyrody
DZIAŁANIA, KTÓRE SĄ SKŁONI PODJĄĆ MIESZKAŃCY PK DOLINA BARYCZY NA RZECZ ŚRODOWISKA I PRZYRODY 0% 60% 80% 100% Nie zaśmiecać otoczenia Uporządkować gospodarkę ściekową w gospodarstwie Nie wypalać traw Kosić łąki i prowadzić wypas w sposób przyjazny przyrodzie Nie zaorywać i nie meliorować cennych łąk Ograniczyć stosowanie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin Segregować odpady tak już to robię nie dotyczy nie Osobiście działać w organizacjach ekologicznych Przeznaczyć z własnej woli część swoich gruntów na cele ochrony przyrody Gotowość akceptacji ograniczeń w gospodarowaniu dla dobra przyrody
PODSUMOWANIE Świadomość i wrażliwość ekologiczna ańców. Gotowość, akceptacja ograniczeń w gospodarowaniu dla dobra przyrody Walory przyrodnicze są szansą rozwoju gminy, ańcy akceptują ograniczenia gospodarowania wynikające z potrzeby ochrony przyrody. Park Krajobrazowy jest pozytywnie odbierany przez ańców, potrzeba ochrony przyrody pozostaje w świadomości społeczności lokalnych, PK nie postrzega się go jako utrudnienia w życiu (chociaż tak bywa postrzegany przez samorządy), widziany jest raczej jako szansa na promocję regionu. Choć są też opinie, że przez niego inwestorzy nie mogą się tu zatrzymać. Mieszkańcy są skłonni działać na rzecz środowiska i przyrody (deklaracje mają swoje odzwierciedlenie w przykładach z życia).