LAS I LEŚNICY OCZAMI SPOŁECZEŃSTWA co wpływa na wizerunek Lasów Państwowych i leśników badania sondażowe w województwie wielkopolskim

Transkrypt

1 LAS I LEŚNICY OCZAMI SPOŁECZEŃSTWA co wpływa na wizerunek Lasów Państwowych i leśników badania sondażowe w województwie wielkopolskim Małgorzata Krokowska-Paluszak Katedra Łowiectwa i Ochrony Lasu, Wydział Leśny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

2 Jakie funkcje pełni las? Zarówno Polityka Leśna Państwa, jak i Ustawa o lasach (Dz. U. z 2016 r. poz. 586), mówią o trzech najważniejszych funkcjach lasu. Są to funkcje: produkcyjna, ekologiczna, społeczna.

3 Nadrzędnym celem polityki leśnej państwa jest wskazanie działań kształtujących stosunek człowieka do lasu, które mają zmierzać do wielofunkcyjności lasów oraz ochrony i trwałości ich środowiskotwórczej roli zgodnie z oczekiwaniami społeczeństwa.

4 Stałe badania monitorujące postrzeganie Lasów Państwowych wykonywane przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Badanie wykonano na reprezentatywnej grupie respondentów (n=1000) w wieku 15 lat i więcej. Według raportu z 2017 roku: 80% osób ocenia pozytywnie działalność Lasów Państwowych (86% w 2016 r., 83% w 2015 i 81% w 2014) pod względem kompetencji pozytywnie ocenia leśników aż 89% badanych; jako uczciwych leśników postrzega 86% respondentów - lepiej oceniani są tylko strażacy (Postrzeganie Lasów Państwowych. Raport z badania.).

5 Cel badań Określenie postawy, którą prezentują mieszkańcy wielkopolski wobec lasu i leśników. Weryfikacja zależności zachodzących między częstotliwością odwiedzin w lesie, a prezentowaną postawą wobec lasu i leśników. Sprawdzenie czy kontakt z leśnikami wpływa na podejście do nich samych i wykonywanych przez nich czynności.

6 Zastosowano metodę ilościową. Narzędziem badawczym była ankieta z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego. Badanie odbyło się w styczniu i lutym 2018 roku. Ankieta składała się z: 13 pytań zamkniętych 1 pytania otwartego. 381 respondentów zamieszkujących na terenie województwa wielkopolskiego. 2 kwestionariusze zostały odrzucone, ostatecznie 379 respondentów. Zawierała: 11 pytań o alternatywie wieloczłonowej 2 pytania o alternatywie dwuczłonowej. Pytania kwestionariuszowe dotyczyły cech indywidualnych respondentów oraz zagadnień merytorycznych związanych z akceptacją i wielowątkowym postrzeganiem gospodarki leśnej.

7 Ankieta została przeprowadzona na grupie 379 respondentów. W badaniu wzięło udział: 202 kobiety (53%) 177 mężczyzn (47%) Respondenci byli w wieku: powyżej 60 lat (8%) lat (8%) lat (25%) lata (32%) do 24 lat (27%) Respondenci pochodzili z: miasta powyżej 200 tys. mieszkańców (36%) miasta między 50 a 200 tys. mieszkańców (11%) miasta do 50 tys. mieszkańców (21%) wsi (32%)

8 Respondenci posiadali wykształcenie: podstawowe (1%) gimnazjalne (1%) średnie (36%) wyższe (63%) Wykształcenie przyrodnicze, bądź około przyrodnicze: posiadało 260 respondentów (69%) nie posiadało 119 respondentów (31%) Zawód związany z przyrodą: wykonywało 213 respondentów (56%) nie wykonywało 166 respondentów (44%)

9 Jak często bywa Pan(i) w lesie? nie bywam w lesie (1%) raz w roku lub rzadziej (2%) kilka razy w roku (10%) raz w miesiącu (17%) raz lub kilka razy w tygodniu (52%) raz lub kilka razy w dziennie (18%)

10 Skąd czerpie Pan(i) wiedzę o lesie? z publikacji naukowych 272 z Internetu z rozmów i spotkań z leśnikami z książek popularno-naukowych 178 z rozmów i spotkań z rodziną, przyjaciółmi 150 z prasy 114 z telewizji z podręczników szkolnych z radia nie czerpię wiedzy o lesie 5

11 Czym Pana(i) zdaniem zajmują się leśnicy w swojej codziennej pracy? sprzedażą drewna sadzeniem nowych drzew pielęgnowaniem i ochroną lasu zarządzaniem lasem w myśl ZR wycinaniem drzew pilnowaniem żeby nie kradziono drewna z lasu prowadzeniem zajęć z edukacji przyrodniczo-leśnej pilnowaniem żeby nie wyrzucano śmieci w lesie edukowaniem społeczeństwa polowaniem 79 nie wiem 0

12 Co wpływa na Pana(i) opinię na temat Lasów Państwowych i leśników? bezpośredni kontakt np. z leśnikiem z mojej okolicy 261 komunikacja z leśnikami w mediach czasopisma dotyczące lasów i przyrody strony interentowe jednostek LP rozmowy i opinie rodziny i przyjaciół spotkania z leśnikami na lokalnych imprezach wypowiedzi znanych i cenionych autorytetów programy telewizyjne prezentujące LP i leśników transmisje na żywo tj. Żubry online 89 celebryci angażujący się w kampanie promocyjne 37 nie mam opinii na temat LP i leśników 0

13 Postawa respondentów wobec lasu i leśników? Wynik bazował na odpowiedzi na 11 pytań określających postawę wobec lasów i leśników. Użyliśmy analizy głównych składowych (Principal Component Analysis) dla określenia trafności (Vaske 2008).

14 Na analizowane 11 pytań respondenci mogli odpowiedzieć: całkowicie się zgadzam, częściowo się zgadzam, nie mam zdania, częściowo się nie zgadzam, całkowicie się nie zgadzam, co pozwoliło z zastosowanie pięciopunktowej skali Linkert a. Skala nastawienia wahała się od -22 do 22.

15 11 pytań budujących postawę wobec lasu i leśników 4 z pytań sprawdzające z odwróconymi wartościami.

16 Postawa to względnie stała skłonność do pozytywnego lub negatywnego ustosunkowywania się jednostki do danego obiektu, zdarzenia czy drugiej osoby" (Strelau, 2001). Trójskładnikowa definicja postawy, która zakłada istnienie trzech komponentów postawy: elementu emocjonalnego - określającego stosunek wartościujący jednostki do danego zjawiska, elementu poznawczego - obejmującego wiedzę jednostki, jej przekonania, opinie, elementu behawioralnego - czyli reakcji jednostki wobec danej osoby czy zjawiska.

17 PROCENT RESPONDENTÓW 10 9 Postawa mieszkańców województwa wielkopolskiego wobec lasu i leśników moda średnia - 6, WARTOŚĆ POSTAWY

18 Co wpływa na postawę społeczeństwa wobec lasu i leśników? płeć wykształcenie miejsce zamieszkania częstotliwość odwiedzin w lesie kontakt z leśnikami

19 Czynniki wpływające na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników Wartość postawy Płeć respondenta Wykształcenie i zawód Nie Tak Nie Tak Kobieta Mężczyzna 0 Wykształcenie przyrodnicze Zawód związany z przyrodą

20 Czynniki wpływające na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników Wartość postawy 12 Miejsce zamieszkania Miasto powyżej 200 tys. mieszkańców Miasto między 50 a 200 tys. mieszkańców Miasto do 50 tys. mieszkańców Wieś

21 Wartość postawy Czynniki wpływające na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników Częstotliwość odwiedzin w lesie codziennie lub kilka razy dziennie raz lub kilka razy w tygodniu raz w miesiącu kilka razy w roku raz w roku lub rzadziej nie bywam w lesie

22 Wartość postawy Czynniki wpływające na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników 12 Rodzaj kontaktu z leśnikami w trakcie wizyt w lesie na spotkaniach urzędowych na imprezach plenerowych w mediach nigdy nie widziałem(am)

23 Wartość postawy Czynniki wpływające na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników 12 Znajomość z leśnikami znam wielu leśników znam kilkoro leśników znam tylko jednego leśnika nie znam żadnego leśnika

24 Wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników płeć (kobiety 8,22) wykonywany zawód (nie związany 9,14) znajomość z leśnikami (z wieloma 10,86) rodzaj kontaktu z leśnikami (bezpośredni 11,26) miejsce zamieszkania (do 50 tys. mieszkańców 11,84) częstotliwość odwiedzin w lesie (codziennie 13,17)

25 Wnioski Największy wpływ na wartość prezentowanej postawy wobec lasów i leśników ma częstotliwość odwiedzin w lesie. Największa ilość respondentów udzieliła odpowiedzi na poziomie 18 punktów indeksowych (maximum=22), średnia wartość postawy to 6.91 punktów indeksowych. Omawiana ankieta, przy odpowiednim doborze grupy respondentów, jest wiarygodnym narzędziem badawczym.

26 Dziękuję za uwagę Zdjęcia wykorzystane w prezentacji podlegają licencji CC0 Creative Commons Źródła: pixabay.com canva.com