Gospodarka agroturystyczna szansą dla terenów w pobliżu obszarów Natura dr Maria Palińska

Transkrypt

1 Gospodarka agroturystyczna szansą dla terenów w pobliżu obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska

2 Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeżeli miłujecie ojczystą ziemię, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi! Zwracam się w szczególny sposób do tych, którym powierzona została odpowiedzialność za ten kraj i za jego rozwój, aby nie zapominali o obowiązku chronienia go przed ekologicznym zniszczeniem! Niech kształtują nade wszystko postawy poszanowania dobra wspólnego, praw natury i życia! Niech ich wspierają organizacje, które stawiają sobie za cel obronę dóbr naturalnych! (Jan Paweł II, 1999, Zamość).

3 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 obszary chronione Unii Europejskiej, których celem jest skuteczna w skali kontynentu ochrona najważniejszych miejsc występowania zagrożonych: siedlisk przyrodniczych gatunków zwierząt i roślin wraz z ich siedliskami Obuwik pospolity Cypripedium calceolus L. 3

4 Natura 2000 Obszary ptasie Obszary siedliskowe

5 Czym są obszary Natura 2000? Skuteczność działania obszarów sprawdzana jest przez monitoring przyrody np. na obszarach dotyczących ochrony ptaków bada się czy populacja ptaków nie maleje. 20% powierzchni UE pokrywają tereny Natura 2000, ok obszarów. Dla terenów Natura 2000 sporządzane są plany ochrony, po uprzednich konsultacjach ze społeczeństwem. Mają one na celu zachowanie lub nawet odtworzenie siedlisk ważnych dla Wspólnoty

6 Meksykański ekolog Nicolas Hetzer już w 1965 r. określił cztery zasady, które powinna spełniać ekoturystyka: minimalny wpływ na środowisko przyrodnicze, minimalny wpływ i maksymalny szacunek dla kultury lokalnej, maksymalny zysk ekonomiczny dla lokalnej społeczności, maksymalna satysfakcja z wypoczynku dla turystów.

7

8 W ramach sieci Natura 2000 główny nacisk kładzie się na zadania związane z ochroną przyrody. Zachowanie walorów przyrodniczych obszarów Natura 2000, zgodnie z. zasadą tzw. zrównoważonego rozwoju, dotyczy również wszelkich inicjatyw związanych z turystyką.

9 Sieć Natura 2000 jest szansą dla rozwoju europejskiej turystyki, zwłaszcza turystyki przyrodniczej. Wzrasta bowiem zmęczenie cywilizacyjne i świadomość ekologiczna turystów, a wraz z nią popyt na zrównoważone, aktywne formy wypoczynku, z dala od zatłoczonych kurortów turystycznych, takie jak ekoturystyka, agroturystyka, zielone szkoły, koncentrująca się na obszarach chronionych turystyka piesza, rowerowa, wodna i konna czy też obserwacja i fotografowanie przyrody. Rynek alternatywnych form turystyki rozwija się prawie trzykrotnie szybciej niż rynek klasycznych usług turystycznych.

10 Korzyści z rozwoju turystyki osiągają nie tylko organizatorzy usług turystycznych, ale także organizatorzy sieci usług towarzyszących (dodatkowy dochód i nowe miejsca pracy dla społeczności lokalnych)

11 Środowisko warunkuje rozwój turystyki, a turystyka wpływa na środowisko. Ruch turystyczny jest czynnikiem istotnie zagrażającym trwałości ekosystemów przyrodniczych.

12 Organizatorzy usług turystycznych, nie tylko na obszarach Natura 2000, powinni otaczać ochroną walory, od których zależy istnienie i rozwój turystyki, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

13 Wszelkie inwestycje związane z rozbudową infrastruktury turystycznej i komunikacyjnej możliwe są pod warunkiem, że nie będą one wpływały negatywnie na chronione w obszarze siedliska przyrodnicze i gatunki. Intensywność ruchu turystycznego, a czasem także jego terminy muszą być dostosowane do wymogów ochrony w obszarze.

14 Szansą na pogodzenie rozwoju turystyki i ochrony walorów przyrody jest odpowiedzialne i oparte o szerszą, planistyczną wizję zagospodarowanie przestrzeni oraz takie kierowanie ruchem przyrodniczym, które umożliwi turystom kontakt z przyrodą, wpływając jednocześnie na kształtowanie świadomości społecznej i zrozumienia dla potrzeb ochrony dziedzictwa przyrodniczego

15 Przykłady Dolina Dolnej Wisły Dolina Skrwy Prawej Ujście Warty Dolina Baryczy Dolina Noteci i Kanału Bydgoskiego

16 Ekoturystyka na obszarach NATURA 2000 to turystyka modna i mądra.

17 Europejskiej Karty Turystyki Zrównoważonej Główne założenia Karty są następujące: - proces ewaluacyjny zawsze należy rozpoczynać do określenia potrzeb obszaru (środowiskowych, gospodarczych, społecznych i turystycznych), - należy zawsze przeprowadzać analizę SWOT ; - analiza będzie podstawą do stworzenia diagnozy potencjału danego obszaru i oceny prawidłowości dotychczasowych ocen i standardów; - proponuje się przydzielanie punktów od 1 do 5 (analogicznie jak w metodzie bonitacji punktowej) różny kryteriom oceny w ich stadium początkowym, w stadium realizacji i w stadium końcowym co umożliwi określenie stopnia poprawy sytuacji, - cały czas należy pracować w partnerstwie ze wszystkimi interesariuszami (ang. stakeholders), wcześniej ustalając sposoby współpracy, - podstawą pracy musi być przygotowany na początku plan działań, który pozwoli na bieżąco kontrolować przebieg całej strategii i pojawiających się rezultatów.

18 ważne aby turystyka na obszarach Natura 2000, nie odbywała się kosztem przyrody, ale rozwijała się natomiast w harmonii z nią. Do form turystyki zrównoważonej, które z powodzeniem mogą rozwijać się na obszarach Natura 2000 należy chociażby agroturystyka i ekoturystyka. Te dwie najbardziej odpowiednie formy turystyki na obszarach Natura 2000, nie tylko generują dodatkowy dochód dla lokalnej społeczności, ale także nie stanowią zagrożenia dla funkcji ochronnej tychże terenów.

19 Możliwości rozwoju przedsiębiorczości w gminie Edukacja ekologiczna, zielone szkoły, zloty młodzieży szkolnej, studenckiej Rozwój rzemiosła artystycznego Zachowanie ginących zawodów (hafciarstwo, garncarstwo, kowalstwo i inne) Rozwój usług (hotelarstwo, gastronomia, transport, wypożyczanie sprzętu turystycznego i inne) Promocja regionu za pomocą silnej europejskiej marki jaką jest Natura 2000 Organizacja cyklicznych tematycznych imprez plenerowych Zdobycie dofinansowania na realizację projektów i programów poprawiających stan infrastruktury (kanalizacja, drogi, ścieżki rowerowe, kotłownie na biomasę, programy edukacyjne i szkoleniowe, konkursy itp.) Dywersyfikacja źródeł dochodów ludności wiejskiej

20 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ