PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM OPRACOWANIE : Krzysztof Olchowik Dorota Michońska 1
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM JEST ZGODNY Z WEWNĄTRZSZKOLNYM SYSTEMEM OCENIANIA W ZESPOLE SZKÓŁ - GIMNAZJUM im. Henryka Sienkiewicza Sadlinkach Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno - komunikacyjnych. 2. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł. 3. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. 4. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego. 5. Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań. 6. Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki. Treści nauczania i umiejętności cele szczegółowe 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń: 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń zewnętrznych; 2) posługuje się urządzeniami multimedialnymi, na przykład do nagrywania/odtwarzania obrazu i dźwięku; 3) stosuje podstawowe usługi systemu operacyjnego i programów narzędziowych do zarządzania zasobami 2
(plikami) i instalowania oprogramowania; 4) wyszukuje i uruchamia programy, porządkuje i archiwizuje dane i programy; stosuje profilaktykę antywirusową; 5) samodzielnie i bezpiecznie pracuje w sieci lokalnej i globalnej; 6) korzysta z pomocy komputerowej oraz z dokumentacji technicznej urządzeń komputerowych i oprogramowania. 2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źródeł. Uczeń: 1) przedstawia typowe sposoby reprezentowania i przetwarzania informacji przez człowieka i komputer; 2) posługując się odpowiednimi systemami wyszukiwania, znajduje informacje w internetowych zasobach danych, katalogach, bazach danych; 3) pobiera informacje i dokumenty z różnych źródeł, w tym internetowych, ocenia pod względem treści i formy ich przydatność do wykorzystania w realizowanych zadaniach i projektach. 4) Umieszcza informacje w odpowiednich serwisach internetowych 3. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczeń: 1) zakłada konto pocztowe w portalu internetowym i konfiguruje je zgodnie ze swoimi potrzebami; 2) bierze udział w dyskusjach na forum, w której uczestniczy wiele osób; 3) komunikuje się za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych z członkami grupy, współpracującej nad projektem; 4) stosuje zasady netykiety w komunikacji w sieci. 4. Opracowywanie, za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. 3
Uczeń: 1) przy użyciu edytora grafiki tworzy kompozycje z figur i fragmentów innych rysunków, umieszcza napisy na rysunkach, tworzy animacje, przekształca formaty plików graficznych; 2) przy użyciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowe publikacje, z nagłówkiem i stopką, przypisami, grafiką, tabelami, itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowuje dokumenty tekstowe o różnym przeznaczeniu; 3) wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania gimnazjum (na przykład z matematyki lub fizyki) i z codziennego życia (na przykład planowanie wydatków), posługuje się przy tym adresami bezwzględnymi, względnymi i mieszanymi; 4) stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danych i przedstawiania ich w postaci graficznej, z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów; 5) tworzy prostą bazę danych w postaci jednej tabeli i wykonuje na niej podstawowe operacje bazodanowe; 6) tworzy dokumenty, zawierające różne obiekty (na przykład tekst, grafikę, tabele, wykresy i tym podobne) pobrane z różnych programów i źródeł; 7) tworzy prezentację z wykorzystaniem różnych elementów multimedialnych, graficznych, tekstowych, filmowych i dźwiękowych własnych lub pobranych z innych źródeł; 8) tworzy prostą stronę internetową, zawierającą tekst, grafikę, elementy aktywne, linki, korzystając ewentualnie z odpowiedniego edytora stron, wyjaśnia znaczenie podstawowych poleceń języka HTML. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego. Uczeń: 1) wyjaśnia pojęcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania 4
różnych problemów; 2) formułuje ścisły opis prostej sytuacji problemowej, analizuje ją i przedstawia rozwiązanie w postaci algorytmicznej; 3) stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych problemów algorytmicznych; 4) opisuje sposób znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym i uporządkowanym, opisuje algorytm porządkowania zbioru elementów; 5) wykonuje wybrane algorytmy za pomocą komputera. 6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin. Uczeń; 1) wykorzystuje programy komputerowe wspomagające i wzbogacające naukę różnych przedmiotów; 2) wykorzystuje programy komputerowe do analizy wyników eksperymentów, na przykład arkusz kalkulacyjny, programy specjalnego przeznaczenia, programy edukacyjne; 3) posługuje się programami komputerowymi, służącymi do tworzenia modeli zjawisk i ich symulacji, takich jak zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne; 4) przygotowuje za pomocą odpowiednich programów zestawienia danych i sprawozdania na lekcje różnych przedmiotów. 7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań; opisywanie innych zastosowań informatyki; ocena zagrożeń i ograniczeń, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki. Uczeń: 1) opisuje wybrane zastosowania technologii informacyjnej, z uwzględnieniem swoich zainteresowań, oraz ich wpływ na osobisty rozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny; 2) opisuje korzyści i niebezpieczeństwa wynikające z rozwoju informatyki i powszechnego dostępu do informacji, wyjaśnia zagrożenia związane z uzależnieniem się od komputera; 5
3) wymienia zagadnienia etyczne i prawne, związane z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych oraz przejawy przestępczości komputerowej. Z uwagi na charakter przedmiotu, do sprawdzania osiągnięć uczniów najbardziej odpowiednie są zadania praktyczne (sprawdzany uczeń wykonuje pracę przy komputerze, a nauczyciel obserwuje i ocenia efekty tej pracy). Nauczyciel na bieżąco stosuje ocenę ustną, której celem jest uwidocznienie poprawnych działań i nawyków uczniów oraz wskazanie luk i braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów. Nauczyciel sprawdza również wiadomości teoretyczne uczniów. Po zakończeniu każdego działu informatyki obowiązuje uczniów sprawdzian praktyczny, teoretyczny. KONTRAKT Z UCZNIAMI 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione niżej formy aktywności ucznia. 3. Każdy uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru minimum 2 oceny w kl.i, II i w kl. III 4. Sprawdziany praktyczne (przy komputerze), teoretyczne i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 5. Jeżeli uczeń opuści test sprawdzający z przyczyn losowych, to powinien go odbyć w ciągu 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły. 6. Uczeń może poprawić sprawdzian w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac. 7. Przy poprawieniu sprawdzianu i odbywaniu go w drugim terminie kryteria pozostają takie same. 8. Krótkie sprawdziany teoretyczne mogą obejmować materiał z 3 ostatnich lekcji. 9. Uczniowie nieobecni na krótkich sprawdzianach są odpytani w ciągu tygodnia od momentu powrotu do szkoły. 10. Uczniowie nieobecni na ostatnich np. jednej, dwóch, trzech lekcjach mają dwa tygodnie czasu na zaliczenie zadań praktycznych przy komputerze (z tych lekcji); w przypadku dłuższej nieobecności, nauczyciel uzgadnia indywidualnie z uczniem termin zaliczenia. 11. Krótkie sprawdziany teoretyczne nie podlegają poprawie. 12. Uczeń ma prawo do poprawienia dwóch zadań praktycznych w ciągu semestru. 13. Nie ma możliwości poprawienia ocen na tydzień przed klasyfikacją. 6
14. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji bez usprawiedliwienia nie może być klasyfikowany. 15. Dla ucznia, o którym mowa w punkcie 14 przeprowadza się egzamin klasyfikacyjny. 16. Każdy uczeń ma prawo do zaliczenia mu dodatkowych punktów (ocen) za zadania dodatkowe, wykraczające poza program. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA 1. Posługiwanie się w opisie pojęć, środków, narzędzi i metod informatyki prawidłową terminologią informatyczną. 2. Przygotowanie stanowiska komputerowego do pracy według zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 3. Organizacja pracy. 4. Praca z programem stosowanie odpowiednich metod, sposobów wykonania i osiągania przewidzianych rezultatów. 5. Rozwiązywanie problemów dobór właściwego narzędzia oraz dostosowanie środowiska programu do rozwiązywanego zadania. 6. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w sytuacjach praktycznych. 7. Aktywność na lekcjach. 8. Współpraca w grupie. 9. Wkład pracy ucznia. SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 1. Bieżąca kontrola (wykonywanie zadań przy komputerze), odpowiedź ustna. 2. Sprawdzian praktyczny przy komputerze z większej partii materiału, test sprawdzający 3. Praca domowa teoretyczna bądź praktyczna na ocenę celującą. 4. Zadania dodatkowe (praktyczne na lekcji). 5. Śródroczne i końcoworoczne prace uczniów sprawdzające ich umiejętności i wiadomości. 6. Praca w dwuosobowych grupach: Uczniowie pracujący w dwuosobowych grupach nie muszą otrzymywać tej samej oceny, na ostateczną ocenę będzie się składać nie tylko efekt końcowy, ale też ich indywidualny wkład w wykonanie pracy; 7
Nauczycie sprawdzając wykonanie pracy może zadać jeszcze kilka dodatkowych kontrolnych pytań uczniom lub zlecić powtórzenia pewnej czynności. CZĘSTOTLIWOŚĆ SPRAWDZANIA. 1. Sprawdziany praktyczne i teoretyczne są zaplanowane w planie pracy nauczyciela. 2. Prace domowe mogą być zadawane na każdej lekcji. 3. Śródroczne i końcoworoczne prace są zapowiedziane z 2-tygodniowym wyprzedzeniem. 4. Nauczyciel może żądać na każdej lekcji ustnej i praktycznej odpowiedzi ucznia. 5. ZASADY PRZEPROWADZANIA SPRAWDZIANÓW 6. Sprawdziany muszą być: 7. poprzedzone syntezą materiału, 8. muszą sprawdzać ćwiczone umiejętności, 9. muszą być ocenione w ciągu dwóch tygodni, 10. mieć dostosowane i podane uczniom kryteria ocen. SPOSÓB WYSTAWIANIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ i ROCZNEJ. 1. Ocena śródroczna. Ocena śródroczna jest ustalana na podstawie ocen uzyskanych z powyższych form aktywności. 2. Ocena końcoworoczna: Ocena jest wystawiana ze wszystkich ocen z całego roku według zasady wystawiania oceny śródrocznej, Zakwalifikowanie się do etapu wojewódzkiego konkursu informatycznego powoduje otrzymanie oceny celującej. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIÓW O POSTĘPACH I NIEDOCIĄGNIĘCIACH. 1. Ustne uzasadnienie każdej oceny ze wskazaniem drogi i sposobu poprawy wyników. 2. Prezentacja prac ucznia na jego życzenie. SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW. 1. Kontakty indywidualne z rodzicami. 2. Podpisywanie ocen w zeszytach uczniów. 3. Wywiadówka informacje o zbiorowych i indywidualnych osiągnięciach ucznia. 4. Udostępnienie testów i prac wykonanych przez uczniów, do wglądu w ciągu całego roku szkolnego. ZASADY I FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA Z RODZICAMI I UCZNIAMI W CELU POPRAWY NIEZADAWALAJĄCYCH WYNIKÓW NAUCZANIA. Zasady: partnerstwo, otwartość, Formy: pisemna informacja nauczyciela do rodziców o niepowodzeniach ucznia i drogach poprawy, 8
pomoc koleżeńska, indywidualna pomoc nauczyciela, pomoc psychologa lub pedagoga. PRAWA I OBOWIĄZKI OCENIANYCH Uczeń ma prawo: do znajomości kryteriów oceniania, otrzymania uzasadnienia oceny, zgłoszenia do wychowawcy w formie pisemnej w ciągu 3 dni od daty wystawienia oceny zastrzeżenia wskazując naruszoną zasadę. Uczeń ma obowiązek: uzupełniania braków wiadomości i umiejętności wskazanych przez nauczyciela, jeżeli otrzymał ocenę niedostateczną przestrzegać ustalonych reguł. Prawa rodziców: do znajomości kryteriów i wymagań, do jawności oceny i jej umotywowania, do wglądu w prace swego dziecka, do znajomości form i częstotliwości sprawdzianów, oczekiwać od nauczyciela wskazówek, co do sposobów pomocy dziecku, znać drogi odwoławcze. Prawa nauczyciela: oczekiwać od ucznia respektowania ustalonych reguł, współdziałania z rodzicami, oczekiwać pomocy od dyrektora, psychologa, pedagoga, rodziców. Kryteria wymagań na poszczególne oceny. Ocenianie z informatyki ma na celu: 1. dostarczenie informacji o możliwościach ucznia oraz o wiadomościach i umiejętnościach wcześniej opanowanych 2. dostosowanie nauczania do realnych potrzeb każdego ucznia; 3. określenie przyczyny trudności każdego ucznia; 9
4. bieżące informowanie ucznia i rodzica o aktywności, postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia; 5. rozwijanie w uczniach aktywności, motywacji do uczenia się oraz zainteresowań przedmiotem; 6. ewaluację przedmiotu naucznia; Ocena celująca uczeń spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, ponadto reprezentuje szkołę w konkursach i olimpiadach przedmiotowych lub osiąga sukcesy wykraczające poza wymagania programowe; ewentualnie swoją postawą na zajęciach i wkładaną pracą zasługuję na szczególne wyróżnienie Ocena bardzo dobra Uczeń potrafi: samodzielnie i bezpiecznie posługiwać się systemem komputerowym i jego oprogramowaniem opisywać czynności wykonywane przy korzystaniu z komputera, stosując poprawną terminologię wybierać, łączyć i celowo stosować różne narzędzia informatyczne do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia korzystać z tekstów i dokumentacji technicznej korzystać z różnych źródeł informacji, w tym multimedialnych i rozproszonych, dostępnych za pomocą komputera rozumieć i stosować w praktyce normy prawne dotyczące ochrony wyników pracy, danych i używanych programów dostrzegać korzyści i zagrożenia związane z rozwojem zastosowań komputerów. Ocena dobra Uczeń potrafi: przy pomocy nauczyciela bezpiecznie posługiwać się systemem komputerowym i jego oprogramowaniem z pomocą opisywać czynności wykonywane przy korzystaniu z komputera, stosując poprawną terminologię celowo stosować narzędzia informatyczne do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia korzystać z tekstów i dokumentacji technicznej korzystać z różnych źródeł informacji, w tym multimedialnych i rozproszonych, dostępnych za pomocą komputera 10
rozumieć i stosować w praktyce normy prawne dotyczące ochrony wyników pracy, danych i używanych programów dostrzegać korzyści i zagrożenia związane z rozwojem zastosowań komputerów Ocena dostateczna Uczeń potrafi: wybierać, łączyć i celowo stosować narzędzia informatyczne do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia korzystać z różnych multimedialnych źródeł informacji dostępnych za pomocą komputera stosować w praktyce normy prawne dotyczące ochrony wyników pracy danych i używanych programów dostrzegać korzyści i zagrożenia związane z rozwojem zastosowań komputerów. Ocena dopuszczająca Uczeń potrafi: przy dużej pomocy ze strony nauczyciela stosować narzędzia informatyczne do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia korzystać z różnych multimedialnych źródeł informacji dostępnych za pomocą komputera dostrzegać korzyści i zagrożenia związane z rozwojem zastosowań komputerów. Warunki i tryb podwyższenia oceny rocznej o jeden stopień. Uczeń ma prawo zwrócić się z ustną prośbą do nauczyciela przedmiotu o podwyższenie przewidywanej oceny rocznej w przypadku, gdy zaistnieją równocześnie dwie z wymienionych niżej sytuacji z zastrzeżeniem punktu 4, który musi zaistnieć koniecznie: 1. uczeń nie uzyskał w ciągu semestru minimum 2 ocen cząstkowych, 2. uczeń ma wysoką, ale usprawiedliwioną absencję, 3. przewidywana ocena roczna jest niższa niż ocena semestralna, 4. przestrzega regulaminu pracowni, prezentuje właściwą postawę w stosunku do nauczyciela i przedmiotu. Nauczyciel podejmuje właściwe działania egzekwując od ucznia wykonanie zadań praktycznych na komputerze z wykorzystaniem zdobytych wiadomości i umiejętności. Nauczyciel ma też możliwość podwyższenia oceny, jeżeli uczeń spełnia wszystkie wymagania 11
zawarte w kryteriach oceniania na poszczególne oceny, ponadto reprezentuje szkołę w konkursach i olimpiadach przedmiotowych lub osiąga sukcesy wykraczające poza wymagania programowe; ewentualnie swoją postawą na zajęciach i wkładaną pracą zasługuję na szczególne wyróżnienie. Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania. Pod koniec II semestru nauczyciele informatyki, po zasięgnięciu opinii uczniów, dokonają ewaluacji systemu oceniania. Do głębszej analizy systemu posłużą rozmowy z uczniami. 12