KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.1.2014 r. COM(2014) 19 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wydatków EFRG System wczesnego ostrzegania nr 12/2013 PL PL
SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie...3 2. DOCHODY PRZEZNACZONE NA EFRG...3 3. Uwagi na temat dotychczasowego wykonania budżetu EFRG na rok 2013...4 4. Wykorzystanie dochodów przeznaczonych na EFRG...6 5. Wnioski...7 ZAŁĄCZNIK 1: DOTYCHCZASOWE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW EFRG STAN DO DNIA 31.12.2013 2
1. WPROWADZENIE Szacuje się, iż kwota środków wykorzystanych w ramach dotychczasowego wykonania budżetu EFRG na 2013 r., przedstawionych w tabeli znajdującej się w załączniku, wyniesie 45 295,5 mln EUR. Odzwierciedla ona głównie wydatki EFRG podlegające zarządzaniu dzielonemu, zgłoszone przez państwa członkowskie w okresie od 16 października 2012 r. do 15 października 2013 r., w tym sumy skorygowane na mocy kontroli zgodności rozliczeń EFRG oraz środki w ramach comiesięcznych zwrotów objęte w trakcie roku budżetowego zawieszeniem i obniżeniem. W kwocie tej uwzględniono również szacunkowe wydatki bezpośrednie, w wysokości około 27,1 mln EUR przewidywane na okres do dnia 31 grudnia 2013 r. 2. DOCHODY PRZEZNACZONE NA EFRG Zgodnie z przepisami art. 34 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej dochody z tytułu korekt finansowych dokonanych na mocy decyzji wynikających z kontroli zgodności rozliczeń, z tytułu nieprawidłowości oraz opłat wyrównawczych w sektorze mleka uznaje się za dochody przeznaczone na finansowanie wydatków w ramach EFRG. Zgodnie z tymi zasadami dochody przeznaczone na określony cel mogą być wykorzystywane na finansowanie dowolnych wydatków w ramach EFRG. W przypadku gdy część tych dochodów nie zostanie wykorzystana, zostanie ona automatycznie przeniesiona na następny rok budżetowy 1. Jak podkreślano już w poprzednich sprawozdaniach dotyczących systemu wczesnego ostrzegania, Komisja wstępnie szacowała, że dostępne dochody przeznaczone na określony cel w 2013 r. wyniosą 1 533 mln EUR. Są to: według szacunków przewidywana kwota dochodów przeznaczonych na określony cel zebranych w roku budżetowym 2013 ma wynieść 628 mln EUR. Z tytułu korekt wynikających z kontroli zgodności rachunków oraz nieprawidłowości spodziewano się uzyskać odpowiednio 389 mln EUR i 161 mln EUR. Wpływy z opłat wyrównawczych za mleko oszacowano na 78 mln EUR. Kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która prawdopodobnie zostanie przeniesiona z roku budżetowego 2012 na rok 2013 oszacowano na 905 mln EUR. W budżecie na rok 2013 Komisja przeznaczyła te spodziewane dochody przeznaczone na określony cel, w kwocie 1 533 mln EUR, na dwa systemy. W szczególności: 500 mln EUR przeznaczono na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, oraz 1 Artykuł 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii określa, że wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel są przenoszone tylko przez jeden rok. W związku z tym, w celu zapewnienia należytego zarządzania budżetem, dochody przeznaczone na określony cel są zasadniczo wykorzystywane w pierwszej kolejności, przed wszelkimi zatwierdzonymi środkami przedmiotowego artykułu budżetowego. 3
1 033 mln EUR przeznaczono na system płatności jednolitych. Na te dwa systemy władza budżetowa ostatecznie przegłosowała środki wynoszące odpowiednio 267 mln EUR i 30 635 mln EUR, zgodnie z wnioskiem Komisji. Suma zatwierdzonych środków i dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa powyżej, odpowiada całkowitej szacowanej sumie dostępnych środków w kwocie 767 mln EUR na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz kwocie 31 668 mln EUR na system płatności jednolitych. W załączniku 1, w którym przedstawiono dotychczasowe wykonanie budżetu na 2013 r., zatwierdzone środki dla dwóch wyżej wymienionych systemów są ujęte w środkach budżetowych na poziomie artykułu dla sektora owoców i warzyw i dla pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji, które wynoszą odpowiednio 611 mln EUR i 38 076 mln EUR, bez uwzględnienia wyżej wymienionych dochodów przeznaczonych na określony cel. Przy uwzględnieniu dochodów przeznaczonych na określony cel w tych sektorach całkowite przewidziane środki w budżecie na 2013 r. wynoszą 1 111 mln EUR dla sektora owoców i warzyw oraz 39 109 mln EUR dla sektora pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji. 3. UWAGI NA TEMAT DOTYCHCZASOWEGO WYKONANIA BUDŻETU EFRG NA ROK 2013 Poziom dotychczasowego wykonania budżetu za 2013 r. przedstawiono w załączniku 1. Poniżej przedstawiono krótki komentarz dotyczący niektórych sektorów budżetu, które wykazują najbardziej znaczące rozbieżności między rzeczywiście poniesionymi wydatkami a odpowiednimi środkami zawartymi w budżecie na rok 2013. 3.1. Środki rynkowe Poziom wykorzystania środków na interwencje na rynkach rolnych przewyższył poziom środków przegłosowanych w budżecie o 421,5 mln EUR, lecz był niższy o 78,5 mln EUR, biorąc pod uwagę 500 mln EUR przewidzianych jako dochody przeznaczone na ten rozdział. Rozbieżność ta jest efektem netto schematów wykonania przede wszystkim w następujących sektorach: owoców i warzyw, wina, wieprzowiny i drobiu. 3.1.1. Programy żywnościowe ( 8,6 mln EUR) Jedno państwo członkowskie napotkało trudności w realizacji pod koniec roku budżetowego, prowadzące do niewielkiego niepełnego wykorzystania środków przewidzianych w budżecie na rok 2013 w zakresie programów żywnościowych. Rok 2013 jest ostatnim rokiem wdrażania tych programów w ramach EFRG. 3.1.2. Owoce i warzywa (+ 527,1 mln EUR w porównaniu do przegłosowanych środków) To nadmierne wykorzystanie środków wynika z porównania wydatków poniesionych w tym sektorze ze środkami zatwierdzonymi w budżecie na 2013 r., które nie obejmują dochodów przeznaczonych na ten sektor. Jeżeli jednak uwzględni się dochody w wysokości 500 mln EUR przeznaczone na ten sektor (zob. przypis * na dole załączonej tabeli), wówczas całkowita kwota dostępnych środków zwiększy się do 1 111 mln EUR, a wtedy pojawi się niewielka kwota nadmiernie wykorzystanych środków w wysokości 27,1 mln EUR. 4
To nadmierne wykorzystanie środków jest wypadkową różnych poziomów wykonania systemów finansowanych ze środków w tym sektorze: W odniesieniu do funduszy operacyjnych dla organizacji producentów oraz programu Owoce w szkole państwa członkowskie poniosły mniejsze wydatki niż wydatki przewidziane w budżecie. Państwa członkowskie poniosły jednak wydatki na pomoc związaną ze wstępnym uznawaniem grup producentów, które to wydatki były znacznie wyższe niż środki przewidziane na ten program w budżecie na 2013 r. Wydatki przekraczające kwotę dostępnych środków w tym sektorze będą pokryte z dochodów przeznaczonych na ten sektor i przez przeniesienie środków z innych pozycji budżetu. 3.1.3. Produkty sektora uprawy winorośli (- 27,4 mln EUR) To niepełne wykorzystanie środków spowodowane jest nieco mniejszymi wydatkami poniesionymi przez niektóre państwa członkowskie zarówno na krajowe programy wsparcia na rzecz wina (w porównaniu z pułapami zapisanymi w ich budżetach), jak również na program karczowania finansowany w ramach tego artykułu. 3.1.4. Mleko i przetwory mleczne (- 12,9 mln EUR) Niepełne wykorzystanie środków wynika z niższych wydatków poniesionych przez państwa członkowskie na prywatne przechowywanie masła oraz na program dopłat do spożycia mleka w szkołach w porównaniu z wydatkami przewidzianymi w budżecie. 3.1.5. Wieprzowina, jaja i drób, produkty pszczelarstwa i inne produkty pochodzenia zwierzęcego ( 33,5 mln EUR) Niższe od zakładanego wykorzystanie środków wynika z mniejszych wydatków poniesionych na refundacje na rzecz wywozu drobiu w następstwie obniżek poziomu refundacji wywozowych w październiku 2012 r. i w lutym 2013 r., i ich ostatecznego ustalenia na poziomie zerowym w lipcu 2013 r. 3.2. Pomoc bezpośrednia Poziom wykorzystania środków na pomoc bezpośrednią przewyższył poziom środków zatwierdzonych w budżecie o 728,5 mln EUR, lecz był niższy o 304,5 mln EUR, biorąc pod uwagę 1 033 mln EUR przewidzianych jako dochody przeznaczone na ten rozdział. Rozbieżność ta wypływa głównie z sektora pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji. 3.2.1. Pomoc bezpośrednia niezwiązana z wielkością produkcji (+ 768 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami) To nadmierne wykorzystanie środków wynika z porównania wydatków poniesionych na pomoc bezpośrednią niezwiązaną z wielkością produkcji ze środkami zatwierdzonymi w budżecie na 2013 r., które nie obejmują dochodów przeznaczonych na ten sektor. Jeżeli jednak uwzględni się dochody w wysokości 1 033 mln EUR przeznaczone na ten sektor (zob. przypis * na dole załączonej tabeli), wówczas całkowita kwota dostępnych środków zwiększy się do 39 109 mln EUR, a to nadmierne wykorzystanie stanie się wykorzystaniem niepełnym wynoszącym 265 mln EUR. 5
To niewielkie netto niepełne wykorzystanie środków spowodowane jest przede wszystkim nieoczekiwanym zmniejszeniem wydatków poniesionych przez państwa członkowskie na system płatności jednolitej (SPS). Z drugiej strony państwa członkowskie wykorzystały w niewielkim stopniu nadmiernie przewidywane środki na system jednolitej płatności obszarowej (SAPS), co skutkuje niepełnym wykorzystaniem środków netto w wysokości 99,3 % zapotrzebowania na pomoc niezwiązaną z wielkością produkcji. 3.2.2. Inna pomoc bezpośrednia ( 38,6 mln EUR) Niższe od zakładanego wykorzystanie środków wiąże się przede wszystkim z nieco niższymi wydatkami poniesionymi w ramach środków wsparcia specjalnego powiązanego z wielkością produkcji na mocy art. 68 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 i ze znaczącymi korektami przekazywanymi przez niektóre państwa członkowskie w ramach niektórych programów. Z drugiej strony budżet dostępny na płatności z tytułu pomocy bezpośredniej w POSEI został przekroczony po przyjęciu rozporządzenia Rady (WE) nr 228/2013, w którym zezwolono na jednorazową wypłatę premii dla producentów bananów w roku budżetowym 2013. 3.3. Audyt wydatków na rolnictwo 3.3.1. Kontrola zgodności rozliczeń rachunków z poprzednich lat (+ 206 mln EUR) W liście w sprawie poprawek na 2013 r. Komisja zaproponowała korekty opiewające na kwotę 56 mln EUR. Propozycję tę przedstawiono na podstawie przeciętnej realizacji w poprzednich latach, jako że tego rodzaju korekty są nieprzewidywalne. W nowym projekcie budżetu opracowanym w listopadzie w związku z niepowodzeniem pierwszego postępowania pojednawczego, kwota ta została zwiększona do 100 mln EUR. W końcu, w wyniku postępowania pojednawczego z dnia 5 grudnia 2012 r. władza budżetowa przyjęła budżet na 2013 r., w którym kwota ta została ostatecznie ustalona na 200 mln EUR. Zgodnie z decyzjami wynikającymi z kontroli zgodności rozliczeń, przyjętymi przez Komisję w 2013 r., dokonano dodatnich korekt na rzecz państw członkowskich, opiewających na kwotę około 6 mln EUR. Dalsze korekty o około 2.5 mln EUR, wynikające z nieprzestrzegania terminów płatności przez państwa członkowskie zostały przedstawione Komitetowi ds. Funduszy Rolniczych w listopadzie 2013 r. Skutki tej decyzji nie są odzwierciedlone w kwotach dotychczasowego wykonania budżetu w załączniku I. Dlatego też proponowana przez Komisję ogólna kwota korekt netto wynosi 3,5 mln EUR, a nie 6 mln EUR, jak wskazano w tabeli w załączniku I. Dodając wyżej wymienione korekty netto do kwoty w wysokości 200 mln EUR, przyjętej przez władzę budżetową na poczet rozliczenia korekt z poprzednich lat w budżecie na rok 2013, Komisja zaproponowała przesunięcie pomiędzy rozdziałami kwoty środków w wysokości 203,5 mln EUR w celu zamknięcia tej pozycji budżetu w 2013 r. 4. WYKORZYSTANIE DOCHODÓW PRZEZNACZONYCH NA EFRG Tabela w załączniku wykazuje, że całkowite dochody przeznaczone na określony cel ostatecznie dostępne w 2013 r. wyniosły 2 074,6 mln EUR. Były one wyższe o 541,6 6
mln EUR w porównaniu z pierwotnie przewidywaną kwotą wynoszącą 1 533 mln EUR. Odnotowana różnica wynika częściowo z faktu, że kwota dochodów przeznaczonych na określony cel przeniesiona z 2012 r. na 2013 r., wynosząca 1 245,6 mln EUR, była o 340,6 mln EUR wyższa od pierwotnie przewidzianej w budżecie kwoty 905 mln EUR. Kwota ta obejmowała saldo wynoszące około 755 mln EUR w ramach tymczasowego funduszu restrukturyzacji sektora cukru po tym, jak dokonano wszystkich należnych płatności w ramach tego funduszu. Należy zaznaczyć, że kwota dochodów przeznaczonych na określony cel przeniesiona z 2012 r. na 2013 r. została w całości wykorzystana na sfinansowanie wydatków EFRG w ramach roku budżetowego 2013. Ponadto kwota dochodów przeznaczonych na określony cel uzyskanych w 2013 r. wyniosła 828,9 mln EUR w porównaniu z przewidzianą w budżecie kwotą 628 mln EUR. Wynika to głównie z faktu, że w 2013 r. Komisja przyjęła dodatkową decyzję dotyczącą zgodności rozliczenia. Część dochodów przeznaczonych na określony cel, która nie zostanie wykorzystana w 2013 r., zostanie przeniesiona do budżetu EFRG na rok budżetowy 2014 oraz wykorzystana do pokrycia wydatków poniesionych w tym roku. 5. WNIOSKI W ramach dotychczasowego wykonania budżetu EFRG na 2013 r. z uwzględnieniem szacunków wydatków bezpośrednich do dnia 31 grudnia 2013 r. kwota przyznanych środków budżetowych została przekroczona o 1 339 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami, a brakująca kwota została pokryta przy pomocy dostępnych dochodów przeznaczonych na określony cel w kwocie 2 074,6 mln EUR. Należy jeszcze dokonać pewnej liczby korekt na koniec roku oraz przesunięć środków. Biorąc te dostosowania pod uwagę, jak również potrzeby w zakresie finansowania budżetu na 2013 r. przedstawione powyżej, szacuje się, że kwota pozostałych dochodów przeznaczonych na określony cel, które zostaną przeniesione na budżetu EFRG na rok 2014, wyniesie ok. 700 mln EUR. Należy zauważyć, że dochody przeznaczone na określony cel oszacowane na kwotę w wysokości 615 mln EUR zostały już uwzględnione w liście w sprawie poprawek nr 2/2014. 7