PROTOKÓŁ KONTROLI Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie, ul. Jedności Narodowej 42, (kod: 70-415), REGON: 001036336, zwanego dalej ZZMiUW lub,,zarządem, który jest jednostką organizacyjną Województwa Zachodniopomorskiego. Dyrektorem Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych jest Pan Zygmunt Mostowski od 1 stycznia 1999 r. [Dowód: akta kontroli, str. 3] Kontrolę przeprowadziła Krystyna Czerniak, specjalista kontroli państwowej z Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Szczecinie, na podstawie upowaŝnienia nr 055182 z dnia 17 stycznia 2007 r., w okresie od 22 do 26 stycznia 2007 r., z przerwą w dniu 23 stycznia 2007 r. [Dowód: akta kontroli, str. 1] Przedmiotem kontroli było pobieranie i odprowadzanie dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej, a takŝe podejmowanie działań windykacyjnych w stosunku do podmiotów zalegających z uiszczaniem naleŝności w ramach tematu Powiązanie budŝetów jednostek samorządu terytorialnego z budŝetem państwa w 2006 r. W toku kontroli ustalono co następuje: W 2006 r. obowiązywały w ZZMiUW procedury kontroli finansowej w zakresie gromadzenia dochodów budŝetowych ustalone zarządzeniem Dyrektora Zarządu z dnia 18 kwietnia 2005 r., obejmujące zasady dokumentacji, ewidencji i windykacji dochodów budŝetowych. [Dowód: akta kontroli, str. 5-13] W 2006 r. ZZMiUW wykonał dochody budŝetowe związane z realizacją zadań administracji rządowej w wysokości 107.386,13 zł na plan 231.000 zł (46,5%), które odpowiadały 84,1% dochodów przypisanych (127.719,43 zł), z tego: - z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami stanowiących własność Skarbu Państwa ( 0750) w kwocie 88.372,12 zł na plan 230.000 zł, które stanowiły 81,9% opłat przypisanych (107.849,81 zł), - z tytułu opłat melioracyjnych ( 0690) 1.578,43 zł na plan 1.000 zł, stanowiących 75,9% opłat przypisanych (2.078,75 zł),
- z tytułu sprzedaŝy majątku Skarbu Państwa ( 0870), tj. pozostałości po urządzeniach melioracyjnych (ze sprzedaŝy złomu) 7.581,29 zł, - z tytułu odsetek za nieterminowe regulowanie naleŝności ( 0910) 1.068,16 zł, - z tytułu rozliczeń za 2005 r. z Urzędem Gminy Manowo w zakresie prac melioracyjnych ( 0970) 4.206,29 zł. [Dowód: akta kontroli, str. 15, 53, 71-73] Głównym powodem niewykonania planowanych dochodów z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami była zmiana ustawy Prawo wodne (z 30 czerwca 2006 r.), mocą której jednostki samorządu terytorialnego zostały zwolnione z opłat rocznych w przypadku realizacji przedsięwzięć infrastruktury transportowej. Aneksy o zmianie opłat rocznych zostały podpisane w grudniu 2005 r., po sporządzeniu planu dochodów budŝetowych na 2006 r. [Dowód: akta kontroli, str. 171] W ramach planowania budŝetu na 2006 r. Zarząd opracowywał plan dochodów związanych z realizacją zadań administracji rządowej na 2006 r., na podstawie zawiadomień Marszałka Województwa i Dyrektora Departamentu Skarbu i Finansów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego (Urzędu Marszałkowskiego), w następujących terminach: - 4 listopada 2005 r. - przekazując Urzędowi Marszałkowskiemu projekt planu finansowego zadań zleconych w zakresie dochodów i wydatków na 2006 r., opracowany w oparciu o informację o wstępnych kwotach wynikających z zawiadomienia Urzędu Marszałkowskiego z dnia 2 listopada 2005 r., - 22 grudnia 2005 r. - przedkładając skorygowany projekt planu finansowego na 2006 r., w wyniku zawiadomienia Marszałka z dnia 21 listopada 2005 r. o wstępnych kwotach dochodów i wydatków przypisanych jednostce do realizacji, a wynikających z projektu budŝetu Województwa Zachodniopomorskiego na 2006 r., tj. w terminie i na zasadach zgodnych z 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowywania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami oraz przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych na realizację tych zadań (Dz. U. nr 100, poz. 1077 ze zm.), - 15 lutego 2006 r. przekazując plan finansowy dochodów i wydatków zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, na podstawie informacji Marszałka z dnia 9 lutego 2006 r. o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków przypisanych do realizacji jednostce, wynika- 2
jących z budŝetu Województwa Zachodniopomorskiego na 2006 r. (zatwierdzonego uchwałą Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 6 lutego 2006 r.), tj. zgodnie z 5 ust. 2 rozporządzenia z dnia 10 listopada 2000 r. [Dowód: akta kontroli, str. 17-51] Zarząd przekazał w całości zrealizowane w 2006 r. dochody naleŝne budŝetowi państwa (łącznie 107.386,13 zł) na rachunek Województwa Zachodniopomorskiego, wraz z naleŝnymi odsetkami pobranymi od dłuŝników, w następujących terminach: 23 stycznia, 13 i 21 lutego, 10 i 22 marca, 11 i 21 kwietnia, 12 i 22 maja, 12 i 21 czerwca, 12 i 24 lipca (23 lipca niedziela), 11 i 21 sierpnia, 11 i 21 września, 12 i 23 października, 13 i 21 listopada, 11, 19, 22 i 28 grudnia oraz 4 stycznia 2007 r. Tym samym zachowane zostały terminy przekazywania dochodów naleŝnych budŝetowi państwa wynikające z 8 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz 8 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej (Dz. U nr 135, poz. 995), a do 30 czerwca 2006 r. stosownie do 7 ust. 1 rozporządzenia z 10 listopada 2000 r., [Dowód: akta kontroli, str. 53-69] Badania kontrolne w zakresie kwot dochodów budŝetu państwa wpłaconych na rachunek ZZMiUW w 2006 r. w okresach: 21.01. - 10.02., 11.02. 20.02., 11.06. 20.06. i 11.10. - 20.10. oraz odprowadzonych na rachunek Województwa Zachodniopomorskiego odpowiednio w okresach: 11-13.02., 21-23.02., 21-23.06. i 21-23.10. nie wykazały nieprawidłowości w tym zakresie. [Dowód: akta kontroli, str. 153-167] W rocznym sprawozdaniu Rb-27ZZ z wykonania dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej (sporządzonym w dniu 10.01.2007 r.) zostały wykazane planowane dochody (231.000 zł) w wysokości wynikającej z planu finansowego ZZMiUW na 2006 r.; naleŝności (127.719,43 zł), dochody wykonane (107.386,13 zł) oraz zaległości (20.333,30 zł) - zgodne z zapisami konta 221 (po uwzględnieniu rozliczeń, nadpłat i podatku VAT); dochody odprowadzone za 2006 r. do 4.01.2007 r. (107.386,13 zł) - zgodnie z zapisami konta 800 (Ma) i konta 222 (Wn), tj. zgodnie z zasadami sporządzania tego sprawozdania określonymi w rozdziale 2 załącznika nr 34 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości budŝetowej (Dz. U. nr 115, poz. 781). [Dowód: akta kontroli, str. 15, 53-69] Wg stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. nie zostały uiszczone naleŝności budŝetu państwa na łączną kwotę 20.333,30 zł (stanowiącą 15,9% naleŝności przypisanych na 2006 r.) przez 12 podmiotów, z tego: 3
1) z tytułu opłat melioracyjnych przez 4 osoby fizyczne na łączną kwotę 565,15 zł, w tym odsetki w wysokości 64,83 zł, 2) z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami przez 3 podmioty na łączną kwotę 19.702,62 zł, w tym odsetki 224,93 zł, tj.: - jedną osobę prawną 18.907,96 zł (w tym odsetki 89,57 zł) - 2 osoby fizyczne 794,66 zł (w tym odsetki 135,36 zł), 3) z tytułu odsetek od naleŝności regulowanych nieterminowo - przez 5 podmiotów na łączną kwotę 65,53 zł, z tego przez 2 osoby prawne (41,68 zł) i 3 osoby fizyczne (23,85 zł). [Dowód: akta kontroli, str. 75-83, 151] Wg stanu na dzień 22 stycznia 2007 r. część zaległości wykazanych na koniec 2006 r. spłaciło 5 dłuŝników na łączną kwotę 19.071,23 zł (93,8%), w tym odsetki w wysokości 102,84 zł, i tak: - z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami wpłaty zostały dokonane przez 2 dłuŝników: 1) nr 001114 (osoba prawna) spłacono w całości zaległości w kwocie 18.818,39 zł w dniach 3, 5 i 19.01.2007 r. oraz naleŝne odsetki w wysokości 89,57 zł - w dniu 22.01.2007 r. (terminy płatności naleŝności upłynęły odpowiednio w dniach: 12, 15, 20 i 28.12.2006 r.), 2) nr 000063 (osoba fizyczna) z kwoty zaległości 570,86 zł (za okres od 31.03.2004 r. do 31.03.2006 r.) wpłacono naleŝność w kwocie 150 zł w dniu 17.01.2007 r., której termin płatności upłynął 31.03.2004 r., - z tytułu odsetek od naleŝności regulowanych nieterminowo wpłat dokonało 3 zobowiązanych: 1) nr 000157 (osoba fizyczna) 2,33 zł w dniu 10.01.2007 r. (nota odsetkowa z dnia 17.11.2006 r.), 2) nr 000189 (osoba prawna) 10,81 zł w dniu 22.01.2007 r. (noty odsetkowe z dnia 12 i 21.12.2006 r.), 3) nr 000361 (osoba fizyczna) 0,13 zł w dniu 4.01.2007 r. (nota odsetkowa z dnia 31.12.2006 r.) [Dowód: akta kontroli, str. 77-79, 85-89] Wg stanu na dzień 22.01.2007 r. do wyegzekwowania pozostały zaległości (wykazane na koniec 2006 r.) od 8 dłuŝników w łącznej kwocie 1.262,07 zł, w tym odsetki w wysokości 252,45 zł, z tego: 4
- z tytułu opłat melioracyjnych od 4 osób fizycznych, tj.: 1) nr 000127 na kwotę 292,93 zł oraz odsetki w wysokości 44,13 zł zobowiązany nie dokonał opłat w latach 2004-2006, z tego dwukrotnie po 97,20 zł i 98,53 zł w terminie do 30 września kaŝdego roku; Zarząd wysyłał dłuŝnikowi noty odsetkowe z wezwaniem do zapłaty naleŝności 8 razy, z tego 5 razy w 2006 r. - w dniu 9 lutego oraz na koniec kaŝdego kwartału (tj. 31 marca, 30 czerwca, 30 września i 31 grudnia); sprawa tych zaległości została przekazana do wyjaśnienia Radcy Prawnemu Zarządu, bowiem z ustaleń prowadzonych przez Rejonowy Oddział ZZMiUW w Koszalinie wynikało, Ŝe zobowiązany utrzymywał, Ŝe dokonał wpłaty pierwszej raty opłaty melioracyjnej jeszcze na rzecz Kierownika Rejonowego Urzędu w Koszalinie spór w sprawie naleŝności był w trakcie wyjaśniania, 2) nr 000130 na kwotę 28,17 zł oraz odsetki w wysokości 4,30 zł dłuŝnik nie dokonał opłat w latach 2004-2006 w dwóch ratach po 9,20 zł i 9,77 zł w terminie do 30 września kaŝdego roku; Zarząd wysyłał noty odsetkowe z wezwaniem do zapłaty naleŝności 5 razy, z tego 4 razy w 2006 r. - na koniec kaŝdego kwartału; rodzina dłuŝnika powiadomiła Zarząd o jego śmierci, a postępowanie spadkowe jeszcze nie zostało przeprowadzone, 3) nr 000135 na kwotę 13,47 zł oraz odsetki w wysokości 2,05 zł dłuŝnicy (małŝonkowie) nie opłacali rat w latach 2004-2006 dwóch rat po 4,40 zł i 4,67 zł w terminie do 30 września kaŝdego roku; noty odsetkowe z wezwaniem do zapłaty naleŝności wysyłano 6 razy, z tego 4 razy w 2006 r. - na koniec kaŝdego kwartału, 4) nr 000550 na kwotę 165,75 zł oraz odsetki w wysokości 14,35 zł dłuŝnik nie dokonał opłaty w terminie do 31.03.2006 r.; Zarząd nie doręczył skutecznie zobowiązanemu decyzji ustalającej wysokość opłaty, bowiem z relacji Poczty wynikało, Ŝe dłuŝnik przebywał za granicą; Radca Prawny ZZMiUW wyjaśnił, Ŝe w 2007 r. Zarząd wystąpi do Sądu o ustanowienie kuratora, w przypadku gdy taki stan będzie trwał nadal, - z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami od 2 osób fizycznych, tj.: 1) nr 000063 na kwotę 420,86 zł oraz odsetki w wysokości 111,42 zł dłuŝnik nie dokonał opłat do 31.03.2004 r., do 3.06.2005 r. oraz do 31.03.2006 r.; Zarząd wystąpił z pozwem do Sądu Rejonowego w Wałczu w dniu 12.08.2005 r. o zapłatę naleŝności w kwocie 447,60 zł za lata 2004-2005 wraz z naleŝnymi odsetkami, a w 2006 r. - wysłał 4 razy noty odsetkowe z wezwaniem do zapłaty naleŝności; ze względu na trudną sytuację materialną i rodzinną dłuŝnika w dniu 14 lipca 2006 r. została rozwiązana umowa uŝytkowania gruntów, Sąd (na wniosek dłuŝnika) zawiesił postępowanie w dniu 17 października 2006 r., a dłuŝnik zobowiązał się do spłacania naleŝności w ratach (odpowiednich do jego sytuacji) oraz wystąpienia z wnioskiem do Wojewody Zachodniopomorskiego o umorzenie naleŝności; w dniu 24 stycz- 5
nia 2007 r. dłuŝnik złoŝył pisemne zobowiązanie uregulowania naleŝności do kwietnia 2007 r. (a w dniu 17.01.2007 r. wpłacił 150 zł tytułem długu), 2) nr 000083 na kwotę 88,44 zł oraz odsetki w wysokości 23,94 zł dłuŝnik nie dokonał opłat w latach 2004-2006 w terminie do 31 marca kaŝdego roku (odpowiednio 45,60 zł, 22,80 zł i 20,04 zł); Zarząd wystąpił w dniu 12.08.2005 r. z pozwem do Sądu Rejonowego w Szczecinie o zapłatę naleŝności za lata 2004-2005 w wysokości 68,40 zł wraz z naleŝnymi odsetkami; w dniu 20.12.2006 r. Sąd podjął zawieszone postępowanie z powodu zmiany adresu zamieszkania przez dłuŝnika (bowiem nie mógł skutecznie doręczyć pozwu); w 2006 r. Zarząd wysyłał dłuŝnikowi noty odsetkowe - na koniec kaŝdego kwartału, - z tytułu odsetek od nieterminowo regulowanych naleŝności od 2 podmiotów: 1) nr 000536 (osoba fizyczna) na kwotę 39,35 zł noty odsetkowe z dnia 30.06., 30.09. i 22.12.2006 r., 2) nr 000766 (osoba prawna) na kwotę 12,91 zł noty odsetkowe z dnia 4 i 31.12.2006 r. [Dowód: akta kontroli, str. 75-81, 91-99] W związku z trudnościami w prowadzeniu egzekucji nieznacznych kwotowo naleŝności z tytułu opłat melioracyjnych [...] 1 Radca Prawny Zarządu złoŝyła następujące wyjaśnienia i uwagi: W ramach działalności statutowej Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie, na podstawie upowaŝnienia Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, Dyrektor Zarządu wydaje decyzje administracyjne obligujące właścicieli gruntów do ponoszenia opłaty melioracyjnej z tytułu wykonania na koszt Skarbu Państwa urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Pobór opłaty melioracyjnej następuje w ratach rocznych, a ich okres spłaty zaleŝny jest od rodzaju wykonanych urządzeń i wysokości opłaty zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 11 lutego 2003 r. w sprawie warunków i trybu ustalania wysokości oraz poboru opłaty melioracyjnej. W myśl postanowienia cytowanego rozporządzenia ustalone zostały między innymi opłaty melioracyjne w stosunku do niŝej wymienionych dłuŝników: 1) [...] 2 R.G. - opłata 138,57 zł rata roczna 9,20 zł, 2) [...] 3 Z.J.K opłata 66,27 zł rata roczna 4,40 zł. Wymienionym właścicielom doręczono listami poleconymi decyzje ustalające wysokość opłaty. PoniewaŜ naleŝności nie uregulowali wysłano wezwania do zapłaty, następnie wystawiono 1 art. 5 ust 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz.1198 ze zm.) 2 art. 5 ust 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz.1198 ze zm.) 3 art. 5 ust 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz.1198 ze zm.) 6
noty odsetkowe, opiewające na groszowe kwoty. Koszty poniesione na wymagane przepisami czynności księgowe, przesyłki pocztowej wielokrotnie przewyŝszają wysokości naleŝności. W tej sytuacji nieekonomicznym jest podejmowanie dalszych czynności, a juŝ w szczególności postępowania egzekucyjnego. Pozostaje jedynie umorzenie naleŝności. Na kanwie tych spraw wydaje się celowe rozwaŝenie przez właściwe organy decyzyjne poniŝszych rozwiązań w stosunku do: 1. opłaty melioracyjnej-naleŝności Skarbu Państwa, 2. obowiązku naliczania odsetek od nieuiszczonych naleŝności lub opóźnionej zapłaty. Ad 1. - w cytowanym rozporządzeniu lub przepisie ogólnie obowiązującym wprowadzić unormowanie określające, iŝ opłaty melioracyjnej nie ustala się, jeŝeli jej wysokość jest niŝsza niŝ 100,- 150,- zł. W takiej sytuacji koszty wykonania urządzeń melioracyjnych obciąŝałyby Skarb Państwa. Ad 2.- co do obowiązku naliczania odsetek z tytułu nieuiszczonych naleŝności lub opóźnionej zapłaty wprowadzić unormowanie odpowiednie dla zobowiązań podatkowych określające, Ŝe nie ustala się obowiązku, jeŝeli jego wysokość jest niŝsza od kosztów przesyłki poleconej. [Dowód: akta kontroli, str. 173] Badaniem w zakresie działań windykacyjnych podejmowanych w 2006 r. objęto takŝe 3 dłuŝników (osoby fizyczne), którzy na koniec 2005 r. zalegali z płatnościami naleŝności powyŝej 3 miesięcy (z tytułu opłat za uŝytkowanie gruntów pokrytych wodami) oraz nie pozostawali dłuŝnikami w 2006 r., tj.: - nr 000074 na kwotę 150,60 zł (terminy płatności - 20.01. i 31.03.2005 r.), - nr 000081 na kwotę 237 zł (terminy płatności - 20.01. i 31.03.2005 r.), - nr 000086 na kwotę 997,10 zł (termin płatności 31.03.2005 r.). [Dowód: akta kontroli, str. 105, 109-111] W wyniku wysyłanych not odsetkowych z wezwaniem do zapłaty naleŝności i wniesienia pozwów do właściwych Sądów Rejonowych o zapłatę naleŝności - w dwóch przypadkach w dniu 12.08.2005 r. oraz w dniu 21.10.2005 r. dłuŝnicy dokonali w całości spłat zaległości wraz z naleŝnymi odsetkami w następujących terminach: - nr 000074 - w kwocie 150,60 zł z odsetkami w wysokości 17,65 zł w dniu 24.04.2006 r., - nr 000081 w kwocie 237 zł z odsetkami w wysokości 27,19 zł w dniu 21.04.2006 r., - nr 000086 w kwocie 997,10 zł z odsetkami w wysokości 277,22 zł w dniu 13.01.2006 r. [Dowód: akta kontroli, str. 115-149] 7
Dyrektor Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, Pan Zygmunt Mostowski, został poinformowany przez kontrolera o przysługującym mu prawach: zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego protokołu kontroli, pisemnych, umotywowanych zastrzeŝeń co do ustaleń zawartych w protokole kontroli (art. 55 ust. 1 i 2 ustawy o NIK); odmowy podpisania niniejszego protokołu kontroli, z jednoczesnym obowiązkiem złoŝenia na tę okoliczność, w terminie 7 dni, wyjaśnień dotyczących przyczyn odmowy podpisania protokołu kontroli (art. 57 ust. 1 ustawy o NIK); w przypadku zgłoszenia zastrzeŝeń, termin 7 dni zgodnie z art. 57 ust. 2 ustawy o NIK biegnie od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozpatrzenia; złoŝenia z własnej inicjatywy na piśmie dodatkowych wyjaśnień co do przyczyn i okoliczności powstania nieprawidłowości opisanych w niniejszym protokole kontroli, w terminie uzgodnionym z kontrolerem (art. 59 ust. 2 ustawy o NIK). O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu do księgi ewidencji kontroli pod pozycją 1/07. Protokół przekazano w dniu 26 stycznia 2007 r. Panu Zygmuntowi Mostowskiemu, Dyrektorowi Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie. [Dowód: akta kontroli, str. 175] Szczecin, dnia 26 stycznia 2007 r. Krystyna Czerniak specjalista kontroli państwowej Dyrektor Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych Szczecin, dnia Zygmunt Mostowski 8