WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań Poznań, dnia lipca 2014 r. Nr akt : D/LE.ŻG.8361.66.2014 ZPO NOMAR Sp. z o.o. ul. Tatrzańska 1/5 60-413 Poznań DECYZJA Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej działając na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) oraz art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267), wymierza Przedsiębiorcy NOMAR Sp. z o.o., ul. Tatrzańska 1/5, 60-413 Poznań, NIP: 787-194-91-07; karę pieniężną w wysokości 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) wynikającą z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.), z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli, tj. w dniu 8 kwietnia 2014 r. w supermarkecie Piotr i Paweł w Lesznie, ul. Narutowicza 84, 64-100 Leszno, przedsiębiorca: NOMAR Sp. z o.o., ul. Tatrzańska 1/5, 60-413 Poznań, artykułów rolno- 1
spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, tj.: partia 6 op. a 450 ml ketchupu pomidorowego BIO, w cenie: 15,79 zł/op., producent: RAPUNZEL Naturkost, 87764 Legau, Deutschland, dystrybutor: BIO PLANET Sp. z o.o., Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, wartości: 94,74 zł; partia 4 op. a 500 g makaronu razowego spaghetti (semolina) BIO, w cenie: 6,59 zł/op., producent: ALCE NERO, via Idice, 299-40050 Monterenzio (BO), Italia, dystrybutor: j. w., wartości: 26,36 zł; z uwagi na: brak tłumaczenia na język polski wartości odżywczej oraz warunków przechowywania, co stanowi naruszenie art. 6 ust 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) w zw. z art. 48 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010 r., nr 136, poz. 914 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w ustawach. Brak przetłumaczenia na język polski elementów oznakowania, tj. tabeli wartości odżywczej oraz warunków przechowywania artykułów wprowadzało konsumentów w błąd co do wartości energetycznej nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszało interesy konsumentów i uniemożliwiało prowadzenie konsumentowi prawidłowej, zbilansowanej diety, podczas gdy nie przedstawienie warunków przechowywania w języku polskim uniemożliwiało konsumentowi przechowywanie danego artykułu spożywczego w odpowiednich warunkach, a co za tym idzie w istotny sposób wpływało na utratę przez dany środek spożywczy świeżości, a także walorów smakowych. partia 3 op. a 100 g czekolady gorzkiej BIO, w cenie: 10,59 zł/op., producent: RAPUNZEL Naturkost, 87764 Legau, Deutschland, dystrybutor: BIO PLANET Sp. z o.o., Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, wartości: 31,77 zł; 2
partia 4 op. a 100 g czekolady mlecznej z migdałami BIO, w cenie: 12,59 zł/op., producent: j. w., dystrybutor: j. w., wartości: 50,36 zł; partia 6 op. a 2 x 100 g ekologicznego puree z gruszki, w cenie: 8,19 zł/op., dystrybutor: EKO WITAL Sp. z o.o., ul. Jagiellońska 82, 03-301 Warszawa, wartości: 49,14 zł; z uwagi na: brak tłumaczenia na język polski wartości odżywczej, co stanowi naruszenie art. 6 ust 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) w zw. z art. 48 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010 r., nr 136, poz. 914 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w aktach prawnych- brak było przetłumaczonego na język polski oznakowania tabeli wartości odżywczych. Brak powyższego elementu oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd co do wartości odżywczych nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszał interesy konsumentów i uniemożliwiał prowadzenie konsumentowi odpowiednio zbilansowanej diety, a w konsekwencji dokonanie wyboru środka spożywczego zgodnego z oczekiwaniami. Kontrolowany wprowadził zatem do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187 poz. 1577 z p. zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. 3
Uzasadnienie Podczas kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu Delegaturę w Lesznie, w dniach od 8 do 18 kwietnia 2014 r. w supermarkecie Piotr i Paweł w Lesznie, ul. Narutowicza 84, 64-100 Leszno, przedsiębiorca: NOMAR Sp. z o.o., ul. Tatrzańska 1/5, 60-413 Poznań, stwierdzono, iż w ofercie handlowej znajdowało się 5 partii nieprawidłowo oznakowanych artykułów rolnictwa ekologicznego wartości: 252,37 zł, tj.: partia 6 op. a 450 ml ketchupu pomidorowego BIO, w cenie: 15,79 zł/op., producent: RAPUNZEL Naturkost, 87764 Legau, Deutschland, dystrybutor: BIO PLANET Sp. z o.o., Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, wartości: 94,74 zł; partia 4 op. a 500 g makaronu razowego spaghetti (semolina) BIO, w cenie: 6,59 zł/op., producent: ALCE NERO, via Idice, 299-40050 Monterenzio (BO), Italia, dystrybutor: j. w., wartości: 26,36 zł; z uwagi na: brak tłumaczenia na język polski wartości odżywczej oraz warunków przechowywania, co stanowi naruszenie art. 6 ust 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) w zw. z art. 48 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010 r., nr 136, poz. 914 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w ustawach. Brak przetłumaczenia na język polski elementów oznakowania, tj. tabeli wartości odżywczej oraz warunków przechowywania artykułów wprowadzało konsumentów w błąd co do wartości energetycznej nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszało interesy konsumentów i uniemożliwiało prowadzenie konsumentowi prawidłowej, zbilansowanej diety, podczas gdy nie przedstawienie warunków przechowywania w języku polskim uniemożliwiało konsumentowi przechowywanie danego artykułu spożywczego w odpowiednich warunkach, a co za tym idzie w istotny sposób wpływało na utratę przez dany środek spożywczy świeżości, a także walorów smakowych. 4
partia 3 op. a 100 g czekolady gorzkiej BIO, w cenie: 10,59 zł/op., producent: RAPUNZEL Naturkost, 87764 Legau, Deutschland, dystrybutor: BIO PLANET Sp. z o.o., Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, wartości: 31,77 zł; partia 4 op. a 100 g czekolady mlecznej z migdałami BIO, w cenie: 12,59 zł/op., producent: j. w., dystrybutor: j. w., wartości: 50,36 zł; partia 6 op. a 2 x 100 g ekologicznego puree z gruszki, w cenie: 8,19 zł/op., dystrybutor: EKO WITAL Sp. z o.o., ul. Jagiellońska 82, 03-301 Warszawa, wartości: 49,14 zł; z uwagi na: brak tłumaczenia na język polski wartości odżywczej, co stanowi naruszenie art. 6 ust 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) w zw. z art. 48 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010 r., nr 136, poz. 914 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w aktach prawnych- brak było przetłumaczonego na język polski oznakowania tabeli wartości odżywczych. Brak powyższego elementu oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd co do wartości odżywczych nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszał interesy konsumentów i uniemożliwiał prowadzenie konsumentowi odpowiednio zbilansowanej diety, a w konsekwencji dokonanie wyboru środka spożywczego zgodnego z oczekiwaniami. Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187 poz. 1577 z p. zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści 5
majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumentów w błąd. Zgodnie z art. 17 wyżej cytowanego rozporządzenia odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego ponoszą wszyscy przedsiębiorcy, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, oraz zapewniają zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności a także zapewniają kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. z p. zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie 6
przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom. W związku z powyższym w dniu 12 czerwca 2014 r. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktów niewłaściwej jakości. W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie do zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów. Kontrolowany przedsiębiorca skorzystał z przysługującego mu uprawnienia. Pismem z dnia 23 czerwca 2014 r. kontrolowany wniósł o wymierzenie kary, w jak najniższej wysokości, bądź też o odstąpienie od jej wymierzenia. Stanowisko powyższe umotywowane zostało natychmiastowym wycofaniem ze sprzedaży zakwestionowanych produktów oraz okolicznością, iż stwierdzone w toku przeprowadzonej kontroli naruszenia były nieznaczne i nie stwarzały istotnego zagrożenia dla zdrowia i interesu konsumentów. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, mając na uwadze przedstawione powyżej stanowisko kontrolowanego przedsiębiorcy, stwierdził iż zasadność wymierzenia kary pieniężnej nie budzi wątpliwości, jednakże postanowił uwzględnić okoliczności przedstawione przez przedsiębiorcę i wymierzyć najniższą możliwą w świetle przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych karę, tj. karę pieniężną w wysokości 500,00 zł. Zgodnie z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych ustalając wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych. Oceniając stopień szkodliwości społecznej z punktu widzenia rodzaju naruszonych reguł ostrożności, należy stwierdzić, że jest to średni stopień szkodliwości czynu. 7
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w przeprowadzonym postępowaniu uwzględnił wszelkie okoliczności wpływające na stopień szkodliwości czynu, odnoszące się zarówno do podmiotowej, jak i przedmiotowej strony czynu. Kontrolowany przedsiębiorca jest profesjonalnym podmiotem zajmującym się m.in. również sprzedażą artykułów spożywczych. Od przedsiębiorcy należy zatem wymagać stosownej wiedzy i doświadczenia w zakresie obrotu takimi produktami, a także podejmowania odpowiednich środków uniemożliwiających przedostawanie się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości. Kontrolowany przedsiębiorca dopuścił do sprzedaży artykuły niewłaściwej jakości- artykuły nieposiadające wymaganego oznakowania, czym pozbawił konsumentów gwarantowanej przepisami prawa informacji o danym artykule spożywczym. Oznakowanie środków spożywczych w języku obcym uniemożliwiało konsumentom zapoznanie się z wartością odżywczą danego artykułu i z informacjami producenta dotyczącymi warunków przechowywania produktu, co wpływało nie tylko na niemożność podjęcia przez konsumentów w pełni świadomej decyzji i dokonanie wyboru zgodnego z ich oczekiwaniami, ale także na krótszy okres przydatności artykułu do spożycia. Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako niedbalstwo. Oznacza to, iż kontrolowany przedsiębiorca nie przewidywał możliwość popełnienia czynu zabronionego, choć jako profesjonalista w branży handlu artykułami rolno-spożywczymi powinien i mógł je przewidzieć. Przedsiębiorca ma obowiązek stosowania takich procedur, aby nie dopuszczać do przedostawania się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów produktów niewłaściwej jakości. Od przedsiębiorcy należy oczekiwać, iż z należytą starannością będzie dbał o wprowadzanie do obrotu z konsumentami artykułów prawidłowej jakości. Kontrolowany przedsiębiorca powinien zapewnić konsumentom możliwość zaopatrywania się wyłącznie w produkty odpowiednie jakościowo- prawidłowo oznakowane. W przypadku zakresu naruszenia należy podnieść, iż naruszone zostały przepisy ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy z dnia 25 8
sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, które to nieprawidłowości należało zakwalifikować, jako naruszenie wymagań w zakresie oznakowania, istotne z punktu widzenia interesów konsumentów i regulacji rynków rolnych. Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy, należy zaznaczyć, iż jest to podmiot dotychczas niekarany za naruszenia przepisów z zakresu ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Przedsiębiorca zalicza się do grupy średnich przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2013, poz. 672) - oświadczenie z dnia 8 kwietnia 2014 r. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierzył zatem karę wynikającą z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych. Ponadto, przy wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych przesłanek Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. z p. zm.), iż kara powinna być skuteczna oraz odstraszająca, a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. W tym przypadku należało zastosować środek w postaci wymierzenia odpowiedniej kary pieniężnej w wysokości 500,00 zł (słownie: pięćset złotych). Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak w sentencji. Zgodnie z art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wielkopolskiego 9
Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie decyzją ostateczną. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012 r., poz. 749). Pouczenie: 1. Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267), przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. 2. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. 2012 r., poz. 749).... 10