Na co warto zwrócić uwagę przy awansie zawodowym 1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU W tabeli poniżej przedstawiono wymaganie związane z awansem zawodowym oraz pytania, które może postawić sobie nauczyciel, aby sprawdzić, czy osiągnął wymagany poziom (często takie i podobne pytania zadają członkowie komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych). a) Nauczyciel stażysta ubiegający się o stopień nauczyciela kontraktowego znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż wskazać podstawowe dokumenty regulujące pracę mojej szkoły (statut, regulaminy np. pełnienia dyżurów, programy np. wychowawczo-profilaktyczny), wypełnić szkolną dokumentację zgodnie z obowiązującymi procedurami ( np. dziennik, arkusze ocen, kartę wycieczki, arkusz samooceny), omówić zasady zapewnienia BHP, stosować je w praktyce, wymienić szkolenia w ramach WDN oraz wskazać korzyści z nich płynące, organizować kontakty z rodzicami uczniów zgodnie z obowiązującymi w placówce standardami. używanie określenia Przedmiotowy System Oceniania (nie funkcjonuje w prawie oświatowym) zamiast wymagania edukacyjne, uzupełnianie dokumentacji po terminie (zwłaszcza dziennika, który potwierdza obecność nauczyciela w pracy), brak obecności na radach pedagogicznych bez powodu (obecność jest obowiązkowa, tylko dyrektor z uzasadnionej przyczyny może z niej zwolnić). 1
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU a) Nauczyciel stażysta ubiegający się o stopień nauczyciela kontraktowego umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w której nauczyciel odbywał staż przygotować konspekt zajęć, uwzględniając w nim cele, kryteria sukcesu, ewaluację, dobrać metody pracy do specyfiki klasy oraz zaplanowanych do realizacji treści, realizować tematykę godzin wychowawczych zgodnie z programem wychowawczo-profilaktycznym, oceniać zgodnie ze statutem szkoły, podawać uczniowi informację zwrotną. brak podania uczniom celów lekcji i sprawdzenia, na ile zostały zrealizowane, kończenie lekcji przed dzwonkiem, brak pomysłów na wykorzystanie czasu, pozwolenie na tzw. lekcję wolną podczas zastępstwa, łamanie WSO. znajomość środowiska uczniów, ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów wskazać mocne strony i obszary do pracy wychowanków, wymienić najczęściej spotykane problemy uczniów oraz wskazać sposoby ich rozwiązywania, omówić podjęte działania na płaszczyźnie współpracy z uczniami, np. Samorządem Uczniowskim, organizacjami wolontariackimi, organizacjami działającymi w szkole. brak stawiania granic, stawanie się kumplem uczniów, niewywiązywanie się z zadań, obietnic i terminów. umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć wskazać mocne i słabe strony prowadzonych i obserwowanych zajęć, używać adekwatnego słownictwa, wprowadzać zmiany w prowadzeniu zajęć na podstawie informacji zwrotnej. używanie potocznych określeń przerabiać materiał zamiast realizować treści, brak refleksji nad informacją zwrotną od osób obserwujących zajęcia, brak wprowadzania zmian. 2
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU b) Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach omówić sposoby organizowania warsztatu pracy: np. budowania planu wynikowego, wyboru podręcznika, wyboru pomocy dydaktycznych, wskazać kilka różnych narzędzi ewaluacyjnych (sprawdź w artykule o ewaluacji), wymienić zmiany wprowadzone pod wpływem ewaluacji ( np. wprowadzenie krótkich pytań na kartkówce, wprowadzenie myślenia wizualnego, aby utrwalić wiedzę z lekcji, zapisywanie na tablicy większej ilości informacji), wymienić ukończone formy doskonalenia zawodowego oraz ich wpływ na warsztat pracy. brak umiejętności omówienia ewaluacji pracy oraz wskazania konkretnych narzędzi ewaluacyjnych, uznanie sprawdzianu i kartkówki za jedyne narzędzia ewaluacyjne, mylenie pojęć: podstawa programowa i program nauczania. umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej wskazać narzędzia technologii informacyjnej (film, prezentacja multimedialna, platforma e-learningowa, platforma indywidualni.pl), wskazać narzędzia technologii komunikacyjnej (np. dziennik Librus do komunikacji z rodzicami i uczniami, poczta elektroniczna, telefon itd.), mylenie pojęć technologia komunikacyjna i technologia komputerowa, brak umiejętności wskazania sposobów wykorzystania technologii komunikacyjnej. 3
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU b) Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych wymienić konkretne potrzeby rozwojowe uczniów (np. potrzeba własnego działania, bezpieczeństwa, estetyczna i poznawcza, akceptacji, konstruktywnych wzorców, radzenia sobie w trudnych sytuacjach), wskazać sposób, w jaki zostały one uwzględnione (np. potrzeba bezpieczeństwa jest realizowana poprzez: jasno określone zasady działania, aktywne pełnienie dyżurów, jasne komunikaty; potrzeba własnego działania przez zadanie domowe do wyboru, udział w projektach, wybór kół zainteresowań czy wolontariatu), wskazać problemy środowiska lokalnego i współczesnego świata (np. zanieczyszczenie środowiska, bezrobocie, głód, alkoholizm, przemoc) i omówić, w jaki sposób są uwzględniane ( np. zanieczyszczenie środowiska: akcja sprzątania świata, segregacja śmieci pogadanka na lekcji wychowawczej, akcja plakatowa w szkole itd.). skupienie się na wycieczkach przedmiotowych jako zaspokajaniu potrzeby poznawania i doświadczania świata. 4
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU b) Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez nauczyciela zadań wymienić ostatnio czytane pozycje z literatury fachowej, podać przykłady wykorzystania wiedzy z zakresu dydaktyki, psychologii i pedagogiki itd. brak umiejętności wskazania konkretnej pozycji z literatury fachowej, z której się korzysta. umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż wymienić obowiązuje ustawy (Karta Nauczyciela, Prawo Oświatowe, Ustawa o Systemie Oświaty), wymienić najważniejsze rozporządzenia: np. w sprawie oceniania klasyfikowania i promowania uczniów, awansu zawodowego, organizacji roku szkolnego, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizacji wycieczek itd.). brak znajomości nazw podstawowych przepisów. 5
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU c) Nauczyciel mianowany ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły wskazać działania, które doprowadziły do uzyskania pozytywnych efektów w pracy np. ukończenie kursu z myślenia wizualnego wpłynęło na lepsze wyniki w nauczaniu, gdyż uczniowie znacznie lepiej zapamiętywali informacje, wprowadzenie programu Myślę nie, mówię nie na lekcjach wychowawczych, dzięki temu uczniowie stali się bardziej asertywni. wymienianie różnych form doskonalenia zawodowego bez wskazania ich pozytywnych efektów dydaktycznych czy wychowawczych. wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej wskazać narzędzia technologii informacyjnej (film, prezentacja multimedialna, platforma e-learningowa, platforma indywidualni.pl), wskazać narzędzia technologii komunikacyjnej ( np. dziennik Librus do komunikacji z rodzicami i uczniami, poczta elektroniczna, telefon itd.). mylenie pojęć technologia komunikacyjna i technologia komputerowa, brak umiejętności wskazania sposobów wykorzystania technologii komunikacyjnej. opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich napisać, wdrożyć i wskazać efekty programu np. koła historycznego. mylenie pojęć: program, plan, projekt. 6
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU c) Nauczyciel mianowany ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć wymienić prowadzone przez siebie zajęcia otwarte i wykazać, w jaki sposób wpłynęły one na wiedzę i umiejętności innych nauczycieli, wskazać, wpływ funkcji opiekuna stażu na wiedzę i doświadczenie nauczyciela stażysty, wymienić inne działania, które świadczą o umiejętności dzielenia się wiedzą i wskazać ich wpływ na wiedzę kolegów: np. pełnienie funkcji przewodniczącego zespołu, szkolenie rady pedagogicznej, współpraca z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli. wpisanie opieki i prowadzenie zajęć otwartych dla studentów, prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców. wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw podręczników omówić wpływ podejmowanych działań na jakość pracy szkoły. opisanie zdobycia uprawnień, bez wykonywania działań z uwagi na np. brak powołania do komisji czy na funkcję egzaminatora. poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych wskazać rzeczywiste projekty, które poszerzyły zakres działań szkoły, np. używanie platformy e-learningowej, której wcześniej nie było, wprowadzenie projektu w mediach społecznościowych Obudźmy polskich bohaterów. wpisywanie wycieczek, gazetek ściennych itd. lub innych działań, które funkcjonowały w szkole wcześniej. 7
1. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2013 ROKU c) Nauczyciel mianowany ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym wskazać język, który opanowałem i wpływ tej umiejętności na jakość pracy. brak przedstawienia stosownego certyfikatu. wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami wymienić konkretne zadania wykonane na rzecz oświaty itd., które są podejmowane w rzeczywistej współpracy np. współpraca z wydawnictwem: pisanie scenariuszy lekcji i pozyskanie sponsora. brak opisu współpracy, przedstawienie działań nauczyciela bez działań partnera. uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej wskazać sukces ucznia w konkursie przedmiotowym wojewódzkim czy ogólnopolskim, wymienić nagrody kuratora, ministra, burmistrza. przedstawienie podziękowań Rady Rodziców, wpisanie sukcesu ucznia, który był opisany w innym punkcie. umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony wymienić i opisać dwa rozpoznane rozwiązane problemów uczniów. przedstawienie opisu problemu rozpoznanego, a nie rozwiązanego. 8
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 a) Awans nauczyciela stażysty na stopień nauczyciela kontraktowego znajomość przepisów prawa dotyczących w szczególności organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż spójrz do podpunktu a punktu 1. spójrz do podpunktu a punktu1. umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację podstawy programowej oraz statutowych zadań szkoły spójrz do podpunktu jw., omówić podstawę programową i zalecane warunki jej realizacji z mojego przedmiotu, monitorować jej realizację. spójrz do podpunktu a punktu1. umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów, w tym indywidualizowania nauczania zapoznać się z opinią/orzeczeniem z PPP oraz ją uwzględnić w swojej pracy, wskazać narzędzia pozwalające rozpoznać potrzeby ucznia (np. rozmowa, ankieta) i osoby, które pomogą rozpoznać potrzeby uczniów ( pedagog, psycholog, bibliotekarz, wychowawca), wskazać sposoby indywidualizacji pracy (np. platforma indywidualni.pl, zadania domowe do wyboru). różnice pomiędzy opinią a orzeczeniem. umiejętność wykorzystania w codziennej pracy wiedzy i umiejętności zdobytych w trakcie doskonalenia zawodowego wymienić formy doskonalenia zawodowego i wskazać, w jaki sposób wykorzystuję wiedzę w zakresie np. metod, narzędzi. wybór potrzebnej formy doskonalenia, odpowiednią ilość szkoleń, tak aby była możliwość przemyślenia i wdrożenia wiedzy z nich. 9
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 a) Awans nauczyciela stażysty na stopień nauczyciela kontraktowego umiejętność korzystania w swojej pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych wymienić narzędzia multimedialne i informatyczne, uzasadnić ich wybór. dostosowanie rodzaju i czasu wykorzystania narzędzi do potrzeb uczniów i sprawnego przebiegu lekcji. znajomość środowiska uczniów oraz ich problemów, a także umiejętność współpracy ze środowiskiem lokalnym spójrz do podpunktu b (awans na nauczyciela mianowanego). spójrz do podpunktu b (awans na nauczyciela mianowanego). umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć spójrz do podpunktu a (awans na stopień nauczyciela kontraktowego). spójrz do podpunktu a (awans na stopień nauczyciela kontraktowego). umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki spójrz do podpunktu b (awans na nauczyciela mianowanego). spójrz do podpunktu b (awans na nauczyciela mianowanego). 10
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 b) Awans nauczyciela kontraktowego na stopień nauczyciela mianowanego uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego spójrz do podpunktu c punktu 1. spójrz do podpunktu c punktu 1. spójrz do podpunktu c punktu 1. pójrz do podpunktu c punktu 1. umiejętność dokonywania ewaluacji własnej pracy i wykorzystywania jej wyników do doskonalenia warsztatu pracy wymienić narzędzia do przeprowadzenia ewaluacji (np. zdania niedokończone, rundkę bez przymusu, termometr, tarczę strzelniczą, światła itd.), wskazać, w jaki sposób wykorzystałem wyniki ewaluacji do wprowadzenia zmian w swoim warsztacie (zapoznaj się z artykułem o ewaluacji), wyniki kartkówki i ankieta to nie jedyne narzędzia ewaluacyjne. umiejętność rozpoznawania potrzeb rozwojowych uczniów i uwzględnianie ich w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, umiejętność uwzględniania problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych zobacz podpunkt b w punkcie 1. zobacz podpunkt b w punkcie 1. 11
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 b) Awans nauczyciela kontraktowego na stopień nauczyciela mianowanego umiejętność wykorzystania w codziennej pracy metod aktywizujących ucznia wymienić metody aktywizujące (np. projekt, lapbook, escaperoom, burza mózgów, rzeźba, dyskusja itd.). zapoznanie się z metodą projektu, mylenie pojęć: metoda projektu a działanie nauczyciela projekt. umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty lub pomocy społecznej albo postępowania w sprawach nieletnich w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż zobacz podpunkt b w punkcie 1. zobacz podpunkt b w punkcie 1. umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych wymienić narzędzia multimedialne i informatyczne, uzasadnić ich wybór oraz wpływ na efekty nauczania. dostosowanie rodzaju i czasu wykorzystania narzędzi do potrzeb uczniów i sprawnego przebiegu lekcji. 12
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 c) Awans nauczyciela mianowanego na stopień nauczyciela dyplomowanego umiejętność wykorzystania w codziennej pracy dydaktycznej narzędzi multimedialnych i informatycznych oraz metod aktywizujących ucznia, sprzyjających procesowi uczenia wymienić stosowane narzędzia multimedialne, uzasadnić ich wybór i zanalizować ich wpływ na proces nauczania-uczenia się (np. projekt indywidualni.pl, platforma e- learningowa, kahoot, learningapps, tablica multimedialna), wymienić metody aktywizujące (np. projekt, lapbook, escaperoom, burza mózgów, rzeźba, dyskusja itd.) i zanalizować ich wpływ na proces nauczania-uczenia się. dobór narzędzi, niech nie będzie to tylko komputer i rzutnik, dobór metod tak, aby były przede wszystkim efektywne, a nie efektowne. umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. 13
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 c) Awans nauczyciela mianowanego na stopień nauczyciela dyplomowanego opracowanie i wdrożenie: programu lub innowacji lub działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły i placówki, w szczególności z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wykonywanie zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk, doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu zadaniowego, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych także konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. zobacz punkt c w podpunkcie 1. uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym zobacz punkt c w podpunkcie 1. dołączeniu do dokumentacji poświadczonej przez dyrektora szkoły kopii dyplomu lub świadectwa potwierdzającego zaawansowaną znajomość języka obcego w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. 14
2. AWANS ZAWODOWY WG ROZPORZĄDZENIA Z 2018 c) Awans nauczyciela mianowanego na stopień nauczyciela dyplomowanego opracowanie i wdrożenie: programu lub innowacji lub działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły i placówki, w szczególności z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi opublikować artykuł w czasopiśmie np. Języki Obce w Szkole, Wychowawca, Katecheta, Sygnał, nawiązać współpracę z wydawnictwem. pozytywnie oceniona zostanie tylko publikacja zwarta. 15