Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy (materialne prawo pracy)

Część I Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy (materialne prawo pracy) Rozdział 1 Umowy o pracę regulujące stosunki pomiędzy pracodawcą a pracownikiem

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki Wprowadzenie Z dniem 22.2.2016 r. weszły w życie znowelizowane przepisy w zakresie zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony, wprowadzone ustawą z 25.6.2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220 ze zm.). W Kodeksie pracy usunięto umowy zawierane na czas wykonywania określonej pracy oraz umowy na zastępstwo. Obecnie obejmuje trzy rodzaje umów: 1) umowy na okres próbny, 2) umowy na czas określony, 3) umowy na czas nieokreślony. Umowy na czas wykonania określonej pracy zawarte przed dniem wejście w życie znowelizowanych przepisów, tj. przed 22.2.2016 r. nadal obowiązują, do czasu zakończenia ich stosunku pracy. Natomiast umowy na zastępstwo stały się umowami na czas określony, które w świetle znowelizowanych przepisów mogą być zawierane w celu zastępstwa pracownika w okresie jego usprawiedliwionej nieobecności. Trzeba nadmienić, iż jest to jedna z okoliczności uzasadniających zawieranie umów o pracę na czas określony z wyłączeniem ograniczeń dotyczących liczby umów i czasu ich trwania. W związku z formalną rezygnacją z ujęcia w Kodeksie pracy umów na czas wykonywania określonej pracy, to ww. rodzaj dalej pozostaje obecny w nowych przepisach. To samo dotyczy umowy o pracę na zastępstwo. Obecna regulacja kodeksowa różni się jednak od dotychczasowej tym, że nie są to już odrębne kategorie umów, są to podtypy umów na czas określony. 3

1. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy 1. Umowa o pracę zawarta na okres próbny...... (pieczątka firmowa pracodawcy) (miejscowość, data) Umowa o pracę zawarta na okres próbny a zawarta w dniu... w... pomiędzy: a)..., (nazwa i siedziba pracodawcy) zwanym dalej Pracodawcą, reprezentowanym przez:..., (imię i nazwisko, stanowisko) a b) Panem(nią)... zamieszkałym(ą) w...... przy ul...., legitymującym(ą) się numerem dowodu..., zwanym dalej Pracownikiem. o następującej treści: 1. Pracodawca zatrudnia Pana(nią)... na okres próbny na stanowisku... w wymiarze... czasu pracy i powierza następujące obowiązki... b, c (należy podać rodzaj powierzonych obowiązków) 2. Miejscem wykonywania pracy jest siedziba pracodawcy b 3. Dniem rozpoczęciem pracy jest dzień... b 4. W czasie trwania umowy o pracę Pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie w wysokości miesięcznej... zł brutto (słownie:... złotych) b, na które składa się: a) wynagrodzenie zasadnicze:... zł, b) dodatek... zł. Wynagrodzenie wypłacane będzie do 25. dnia każdego miesiąca. 5. Niniejsza umowa zostaje zawarta na okres próbny, wynoszący 3 miesiące c, d, e. 6. W wypadkach nieuregulowanych w niniejszej umowie zastosowanie mają odpowiednie przepisy prawa, w szczególności przepisy ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917). 4

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 1. 7. Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności f.... (data i podpis pracownika)... (pieczęć i podpis pracodawcy lub osoby uprawnionej do działania w jego imieniu) Uwagi i objaśnienia a Umowę na okres próbny (art. 25 1 KP) pracodawca zawiera by zapoznać się z kwalifikacjami pracownika, jego umiejętnością pracy na danym stanowisku oraz możliwościami jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. b Forma. Umowa na okres próbny powinna zostać zawarta w formie pisemnej z wyraźnym wskazaniem jej rodzaju. Należy w niej określić przede wszystkim: rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, termin rozpoczęcia oraz przysługujące pracownikowi wynagrodzenie. c Czas trwania. Umowa o pracę na okres próbny może zostać zawarta najdłużej na okres nieprzekraczający 3 miesięcy (art. 25 2 KP). d Ponowne zawarcie umowy na okres próbny. Umowa na okres próbny z danym pracownikiem na dane stanowisko pracy może być zawarta z reguły tylko raz. Ponowne zawarcie z tym samym pracownikiem umowy o pracę na okres próbny jest dopuszczalne: 1) jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy, 2) po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy, w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny. e Zawarcie umowy na czas określony po umowie na okres próbny. Jeżeli po umowie na okres próbny pracodawca zawiera umowę na czas określony, to umowa na okres próbny nie jest wliczana do liczby umów na czas określonych, których zawarcie powoduje obowiązek nawiązania umowy na czas nieokreślony. f Wypowiedzenie umowy na okres próbny, jako czasowej umowy o pracę, jest możliwe, zarówno ze strony pracownika, jak i pracodawcy. Okres wypowiedzenia umowy jest zależny od czasu, na jaki umowa ta została zawarta (at. 34 KP). Odpowiednio okres wypowiedzenia umowy na czas próbny wynosi: 1) 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 2) 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 3) 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące. 5

1. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy Wypowiedzenie umowy o pracę przez którąkolwiek ze stron powinno nastąpić w formie pisemnej. Również pracownik składając wypowiedzenie umowy powinien zachować formę pisemną; ta forma jest dla pracownika najpewniejsza i najbezpieczniejsza. Ponadto, przyjęło się, aby wypowiedzenie umowy o pracę, nie tylko na okres próbny, ale także każdej umowy o pracę, składać na piśmie dla celów dowodowych. Jeśli wypowiedzenie składa pracownikowi pracodawca, powinien zawrzeć w piśmie pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się od tego wypowiedzenia do sądu pracy (art. 30 5 KP). Informacja powinna być szczegółowa, tzn. powinna zawierać termin, w jakim to odwołanie jest możliwe, oraz sąd, do którego takie odwołanie powinno być wniesione. W treści wypowiedzenia pracodawcy, jak i pracownika powinna znaleźć się również informacja o obowiązującym okresie wypowiedzenia oraz o dacie rozwiązania stosunku pracy. Orzecznictwo 1. Uchw. SN z 26.6.1975 r., I PZP 14/75, Legalis Minimalny czas trwania okresu próby nie został zdefiniowany w Kodeksie pracy, ale przyjmuje się, że musi być on być dłuższy niż najkrótszy okres wypowiedzenia zawartej umowy, wynoszący trzy dni. Umowa tego typu nie może być zawarta na czas dłuższy niż trzy miesiące. Gdyby strony przewidziały dłuższy okres od ustawowo dopuszczalnego, to wówczas postanowienia sprzeczne z przepisem ustawy należy uznać za nieważne, zaś okres próby upływa po terminie określonym w Kodeksie pracy. 2. Uchw. SN z 17.12.1985 r., III PZP 48/85, Legalis Nie jest możliwe automatyczne przedłużanie okresu próby o czas przerwy w świadczeniu pracy. Jedynie umowa o pracę z kobietą, zawarta na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, jeśli rozwiązałaby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega na mocy ustawy przedłużeniu do dnia porodu (art. 177 3 KP). 3. Wyr. SN z 16.1.1969 r., I PR 426/68, OSP 1970, Nr 1, poz. 6 Jeżeli pracownik po przejściu z jednego zakładu pracy do drugiego wykonuje taką samą pracę jak w poprzednim miejscu pracy, nieuzasadnione w zasadzie byłoby zawarcie z nim umowy na okres próbny. 4. Wyr. SN z 7.2.2001 r., I PKN 229/00, Legalis Umowa o pracę na okres próbny nie może być identyfikowana z umową na czas określony, bo są to umowy różnego rodzaju, co wynika między innymi z art. 251 KP, zaś nieporozumieniem jest twierdzenie, że ich cele są jednakowe. 5. Wyr. SA w Warszawie z 9.1.2004 r., III APa 139/03, Pr. Pracy 2004, Nr 5 Umowa o pracę zawarta na okres próbny rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta. Dopuszczalne jest również jej wcześniejsze rozwiązanie za wypowiedzeniem, przy czym okres wypowiedzenia wynosi trzy dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza dwóch tygodni; tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż dwa tygodnie; dwa tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi trzy miesiące. Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę powinno zawierać 6

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 1. wskazanie jego przyczyny. Niepodanie przyczyny lub niewłaściwe jej podanie stanowi naruszenie prawa i umożliwia pracownikowi dochodzenie odszkodowania. 6. Wyr. SN z 4.9.2013 r., II PK 358/12, Legalis Umowa na okres próbny ma sprawdzać przygotowanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju. Cechą charakterystyczną umowy na okres próbny jest jej usługowy charakter wobec pozostałych umów. Bezpośrednim celem tej umowy nie jest bowiem osiągnięcie gospodarczego celu zatrudnienia w sposób właściwy dla każdej z umów wymienionych w art. 25 1 KP, ale wypróbowanie pracownika przed nawiązaniem właściwego zatrudnienia, tzn. sprawdzenie jego przydatności na zajmowanym stanowisku i zapewnienie niekłopotliwego (automatycznego) rozwiązania umowy w razie niepomyślnego wyniku próby. Dlatego umowa na okres próbny, jeżeli strony decydują się na jej zawarcie, z reguły poprzedza umowę innego rodzaju, którą nawiązuje się w razie pomyślnego wyniku próby. Dopuszczalne jest zawarcie między tymi samymi stronami kolejnej umowy o pracę na okres próbny na innym stanowisku pracy (przy pracach różnych rodzajów. 7. Wyr. SN z 4.11.2009 r., I PK 105/09, Legalis 1. Zasadniczo dopuszczalne jest zawarcie w umowie na okres próbny postanowienia o tym, że po jej zakończeniu umowa ta staje się umową na czas nieokreślony. 2. Do zawarcia umowy o pracę może dojść w sposób dorozumiany. Niezachowanie formy pisemnej nie powoduje jej nieważności. 7

2. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy 2. Umowa o pracę na czas określony (dawniej: umowa o pracę na zastępstwo) Umowa o pracę na czas określony a (dawniej umowa o pracę na zastępstwo) Zawarta w dniu... w... pomiędzy:... e (imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy) zwanym dalej Pracodawcą, a Panią/em... zwanym dalej Pracownikiem. (imię i nazwisko pracownika oraz jego miejsce zamieszkania) Strony ustalają następując warunki zatrudnienia: 1. Na podstawie art. 25 KP Pracodawca zatrudnienia Pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony (w celu zastępstwa od dnia... na czas usprawiedliwionej nieobecności Pani X na stanowisku sekretarki w Wydziale firmy X (podać pełną nazwą), w wymiarze 1,00 etatu b, c, d, e. 2. Dzień rozpoczęcia pracy:... e. 3. Miejsce wykonania pracy... d, e. 4. W czasie trwania stosunku pracy Pracownik otrzymywać będzie od Pracodawcy miesięczne wynagrodzenie brutto ustalone na podstawie Regulaminu wynagradzania pracowników firmy X (podać nazwę pełna pracodawcy), a mianowicie d, e : 1) wynagrodzenie zasadnicze wg XVII kategorii zaszeregowania, tj.:... zł (słownie:... złotych), 2) dodatek funkcyjny wg stawki 5, tj.:... zł (słownie:... złotych)....... (pracownik) (pracodawca) Uwagi i objaśnienia a Zmiany w przepisach. W związku z nowelizacją Kodeksu Pracy obowiązującą od 22.2.2016 r. umowa w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy stanowi rodzaj umowy na czas określony. 8

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 2. b Zawarcie umowy. Umowa na zastępstwo zawierana jest w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba zapewnienia zastępstwa dla pracownika, którego absencja w pracy ma charakter usprawiedliwiony, np. w związku z korzystaniem przez pracownika z urlopów związanych z rodzicielstwem. c Czas trwania umowy w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy pokrywa się z okresem absencji w pracy zastępowanego pracownika. Ulega ona rozwiązaniu z chwilą zakończenia usprawiedliwionej nieobecności. d Warunki pracy. Pracownik zatrudniany na podstawie umowy na zastępstwo powinien świadczyć pracę na tych samych warunkach, na jakich pracował zastępowany pracownik. Chodzi tutaj przed wszystkim o rodzaj pracy. Ważne jest więc, aby był zatrudniony przy tego samego rodzaju pracy co nieobecny pracownik. Jeśli chodzi o inne warunki umowy, takie jak wynagrodzenie, wymiar czasu pracy, to nie muszą być one takie same. Pracodawca powinien jednak pamiętać, że nie mogą być one gorsze od tych, które wynikają z przepisów Kodeksu pracy. e Elementy umowy. Umowa pracę na zastępstwo powinna zawierać: 1) strony umowy, 2) datę zawarcia, 3) warunki pracy i płaty, a także rodzaj pracy, 4) miejsce wykonywania pracy, 5) wynagrodzenie, 6) wymiar czasu pracy i termin jej rozpoczęcia, 7) może wskazywać zastępowanego pracownika i powód jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (jednakże zgodnie z orzecznictwem umowa na zastępstwo nie musi jednak zawierać nazwisk zastępowanych pracowników i powodu ich zastępowania. Może ograniczać się do wskazania przyczyny, dla której została zawarta). Orzecznictwo 1. Wyr. SN z 17.5.2016 r., II PK 99/15, Legalis Nie jest dopuszczalne zawarcie umowy o pracę na zastępstwo obecnego w pracy pracownika, który zastępował pracownika nieobecnego w pracy (art. 25 1 zd. 2 KP w brzmieniu obowiązującym do 21.2.2016 r.). 2. Post. SN z 24.4.2012 r., I PK 233/11, Legalis Umowa na zastępstwo nie musi zawierać nazwisk zastępowanych pracowników i powodu ich zastępowania i może ograniczać się do wskazania przyczyny, dla której została zawarta. 9

3. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy 3. Umowa o pracę na czas określony Umowa o pracę na czas określony zawarta w dniu... w pomiędzy:. (imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy) zwanym dalej Pracodawcą, a Panią/em.... (imię i nazwisko pracownika oraz jego miejsce zamieszkania) zwanym dalej Pracownikiem o następującej treści; 1. Umowa zostaje zawarta na czas określony, od dnia... do dnia. a. 2. Strony ustalają następujące warunki zatrudnienia a : 1) rodzaj umówionej pracy:... 2) miejsce wykonania pracy:... 3) termin rozpoczęcia pracy:.... 4) wymiar czasu pracy:... 5) wynagrodzenie:... (składniki wynagrodzenia i ich wysokość oraz podstawa prawna ich ustalenia) 6) inne warunki zatrudnienia:.... 3. Strony przewidują możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem prawa do 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia b, c (pkt 3 dotyczy umowy zawartej z pracownikiem w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz umów zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy). 4. W wypadkach nieuregulowanych w niniejszej umowie zastosowanie mają odpowiednie przepisy prawa, w szczególności przepisy ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917). 5. Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. 6. Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron....... (data i podpis pracownika) (podpis pracodawcy) 10

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 3. Uwagi i objaśnienia a Umowa na czas określony (art. 25 1 KP) jest umową terminową, której czas trwania jest z góry określony. Przedmiotowa umowa określać musi i to w sposób konkretny termin, z którego upływem stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu. Najbardziej ścisłym określeniem tego terminu jest data, ale także może nim być pewien określony fakt, bądź pewne konkretnie zdarzenie, które nastąpi. Do umów zawartych na czas określony stosowany jest limit 33 miesięcy zatrudnienia oraz limit 3 umów na czas określony, po przekroczeniu których, co do zasady, umowy na czas określony ulegną przekształceniu w umowy na czas nieokreślony (art. 25 1 KP). Przepisy prawa pracy określają minimalny oraz maksymalny okres trwania takiej umowy (art. 25 3 KP). Kontynuowanie zatrudnienia po zakończeniu umowy terminowej powinno nastąpić na podstawie nowo zawartej umowy o pracę. Umowy na czas określony zawiera się często na okres sezonu (praca sezonowa, np. palacza), ale również może być zawarta w okresie szczególnego natężenia pracy, np. prac polowych w rolnictwie. b Długość okresu wypowiedzenia umowy na czas określony została uzależniona od zakładowego stażu pracy. Okres wypowiedzenia umów na czas określony jest taki sam jak dla umów na czas nieokreślony. Długość okresu wypowiedzenia wynosi: 1) 2 tygodnie w przypadku pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy, 2) 1 miesiąc w przypadku pracowników zatrudnionych co najmniej 6 miesięcy, 3) 3 miesiące dla osób posiadających co najmniej 3-letni zakładowy staż pracy. Do okresu zatrudnienia warunkującego długość okresu wypowiedzenia umów, zawieranych począwszy od 22.2.2016 r., wlicza się łączny okres zatrudnienia u pracodawcy niezależnie od przerw i bez względu na rodzaj umowy, również przypadający przed zmianą przepisów. c Wypowiedzenie. Pracodawca wypowiadający przed upływem terminu umowę na czas określony nie ma obowiązku podawać przyczyny. W takiej sytuacji nie można przywrócić pracownika do pracy. Aby wypowiedzieć umowę na czas określony, muszą one trwać powyżej 6 miesięcy i w ich treści powinna być zawarta klauzula o możliwości ich wypowiedzenia. Możliwość rozwiązania za wypowiedzeniem przewidziano jedynie wobec umów podpisanych przed 22.2.2016 r. na czas określony przekraczający 6 miesięcy oraz zaopatrzonych w klauzulę dopuszczającą możliwość ich rozwiązania za wypowiedzeniem. Takie umowy będą się mogły zakończyć jedynie z upływem okresu, na jaki zostały zawarte, a wcześniej za porozumieniem stron lub bez wypowiedzenia. 11

3. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy Orzecznictwo 1. Uchw. SN z 14.2.2012 r., III PZP 5/11, Legalis Sąd Najwyższy dopuścił jednak możliwość złożenia przez pracownika oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony w sytuacji, kiedy umowa nie zawierała klauzuli dopuszczającej wcześniejsze rozwiązanie. Wedle SN w takim przypadku należy uznać, że umowa została przez pracownika rozwiązana w trybie art. 55 KP czyli bez zachowania okresu wypowiedzenia. 2. Wyr. SN z 25.2.2009 r., II PK 186/08, Legalis Zawarcie długotrwałej umowy terminowej (w rozstrzyganej sprawie 5-letniej) po to, ażeby można ją w dowolnym momencie swobodnie rozwiązać, pozostaje w sprzeczności ze społeczno- -gospodarczym przeznaczeniem prawa do zatrudnienia terminowego i z zasadami współżycia społecznego. 3. Wyr. SN z 7.9.2005 r., II PK 294/04, Legalis Kodeks pracy nie limituje wprost okresu, na jaki umowa może zostać zawarta. Jednakże zawarcie długoterminowej umowy o pracę na czas określony np. 9 lat z dopuszczalnością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem może być kwalifikowane jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego. 4. Uchw. SN z 7.9.1994 r., I PZP 35/94, Legalis Umowa o pracę zawarta na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, w której strony przewidziały dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania a wypowiedzeniem, może być w ten sposób rozwiązana także przed upływem 6 miesięcy jej trwania. Ponadto umowa ta może zostać rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 2 KP), a także w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego i indywidualnego zwolnienia (art. 5 ust. 7 i 10 ust. 1 ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.). 5. Wyr. SN z 5.6.2014 r., I PK 308/13, Legalis Długotrwała umowa na czas określony oznacza, że zatrudniona na jej podstawie osoba powinna być traktowana tak samo, jak podwładni wykonujący pracę na podstawie umów na czas nieokreślony. 6. Wyr. SN z 14.6.2012 r., I PK 222/11, Legalis Niedopuszczalne jest zawarcie wieloletniej umowy o pracę na czas określony z klauzulą wcześniejszego jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem, chyba że co innego wynika z przepisów prawa pracy albo z charakteru umowy dotyczącej wykonywania zadań oznaczonych w czasie albo, gdy z innych przyczyn nie narusza to usprawiedliwionego i zgodnego interesu obu stron stosunku pracy. 12

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 3. 7. Wyr. SN z 25.2.2009 r., II PK 186/08, Legalis Zawarcie długotrwałej umowy terminowej po to, ażeby można ją w dowolnym momencie swobodnie rozwiązać, pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa do zatrudnienia terminowego i z zasadami współżycia społecznego. 8. Wyr. SN z 25.10.2007 r., II PK 49/07, Legalis Niedopuszczalne jest zawarcie wieloletniej umowy o pracę na czas określony z klauzulą wcześniejszego jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem, chyba że co innego wynika z przepisów prawa pracy albo z charakteru umowy dotyczącej wykonywania zadań oznaczonych w czasie albo, gdy z innych przyczyn nie narusza to usprawiedliwionego i zgodnego interesu obu stron stosunku pracy. Jeżeli zawarcie umowy o pracę na czas określony było niedopuszczalne, stosunek pracy podlega przepisom prawa pracy o umowie na czas nieokreślony. 13

4. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy 4. Umowa o pracę na czas nieokreślony Umowa d, e, f o pracę na czas nieokreślony zawarta w dniu... w pomiędzy:... (nazwa firmy, imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy) zwanym dalej Pracodawcą, a Panią/em... (imię i nazwisko pracownika oraz jego miejsce zamieszkania) zwanym dalej Pracownikiem o następującej treści: 1. Na mocy niniejszej umowy Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy pod kierownictwem Pracodawcy, Pracodawca zaś zobowiązuje się do zatrudnienia Pracownia za wynagrodzeniem b. 2. Pracownik zostaje zatrudniony na stanowisku: b. 3. Do obowiązków pracownika na zajmowanym stanowisku należy:.. a w szczególności:.. b. 4. Pracownik oświadcza, że posiada kwalifikacje i uprawnienia niezbędne do zajmowanego stanowiska (wymienić rodzaj stanowiska). 5. Dzień rozpoczęcia pracy b. 6. Miejsce wykonania pracy (siedziba pracodawcy) b. 7. Pracownik w czasie trwania stosunku pracy nie może wykonywać działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy. 8. Pracodawca zobowiązuje się udostępnić pracownikowi informacje i urządzenia niezbędne do prawidłowego wykonywania obowiązków wynikających z niniejszej umowy b. 9. Niniejsza umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony a, b. 10. W czasie trwania stosunku pracy Pracownik otrzymywał będzie od Pracodawcy miesięczne wynagrodzenie brutto ustalone na podstawie Regulaminu wynagradzania pracowników firmy.. z dnia. b. 11. W wypadkach nieuregulowanych w niniejszej umowie zastosowanie mają odpowiednie przepisy prawa, w szczególności przepisy ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917) c. 14

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 4. 12. Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. 13. Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jenym dla każdej ze stron....... (Pracownik) (Pracodawca) Uwagi i objaśnienia a Umowa na czas nieokreślony (art. 25 1 KP) zakłada stałość stosunku pracy, a tym samym zapewnia pracownikowi najpełniejszą ochronę pracy. Jako umowa bezterminowa jest postrzegana przez pracowników jako najkorzystniejsza podstawa zatrudnienia. To, co wyróżnia umowę zawartą na czas nieokreślony, to bezterminowe związanie stron postanowieniami zawartej umowy. b Treść umowy oraz jej charakter zostały omówione przede wszystkim w przepisach prawa pracy głównie w Kodeksie pracy. W myśl art. 29 1 KP umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy oraz termin rozpoczęcia pracy. Strony mają swobodę kształtowania treści umowy pod warunkiem, iż nie naruszają przepisów KP, innych ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i prawa UE oraz Konstytucji RP. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków (art. 29 2 KP). c Rozwiązanie umowy na czas nieokreślony. Sama umowa na czas nieokreślony jest szczególna ze względu na tryb jej rozwiązywania oraz wiążące pracodawcę terminy. W KP przewidziane zostały trzy sposoby rozwiązania umowy o pracę zgodnie z art. 30 1 KP: 1) za porozumieniem stron, 2) za wypowiedzeniem jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz 3) za wypowiedzeniem bez zachowania okresu wypowiedzenia. Umowa na czas nieokreślony może być przez pracodawcę rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia wyłącznie z określonych powodów: 1) popełnienie przestępstwa przez pracownika i działanie na szkodę pracodawcy, 2) łamanie zakazu o działalności konkurencyjnej oraz 3) w przypadku wykazania trwałego braku kwalifikacji i umiejętności do pracy na określonym stanowisku. 15

4. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy d Forma wypowiedzenia. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić w formie pisemnej (art. 30 3 KP). W oświadczeniu pracodawcy o ww. wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługujących pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy. e Czas trwania okresu wypowiedzenia, podczas którego pracownikowi przysługują wszystkie świadczenia z tytułu umowy, zależny jest od czasu trwania samej umowy o pracę: wynosi 14 dni kiedy zatrudnienie trwało mniej niż 6 miesięcy (jeżeli w umowie jest taki zapis), miesiąc przy okresie zatrudnienia przez minimum pół roku oraz 3 miesiące przy zatrudnieniu 3 lata. Warto dodać, iż do okresu trwania umowy wliczany jest również czas trwania samego wypowiedzenia. Jeżeli w trakcie trwania okresu wypowiedzenia, pracownik uzyska uprawnienie do dłuższego okresu wypowiedzenia, to takie będzie mu przysługiwało. Pracodawca nie może swobodnie zwolnić pracownika, który pracuje na podstawie umowy na czas nieokreślony, gdyż wypowiedzenie takiej umowy wymaga od niego wskazania konkretnej i rzeczywistej przyczyny uzasadniającej to oświadczenie woli. Zgodnie z art. 30 5 KP oraz w myśl art. 264 1 KP umowa na czas nieokreślony gwarantuje pracownikowi możliwość podważenia zasadności wypowiedzenia, gdy odwołuje się do sądu pracy. Ograniczenia przy dopuszczalności wypowiadania umów na czas nieokreślony dotykają tylko pracodawcy. Pracownicy mają natomiast pełną swobodę wypowiadania, co jest konsekwencją zasady wolności pracy (art. 10 1 i art. 11 KP). f Wygaśnięcie umowy o pracę. Umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w Kodeksie pracy (Rozdział II umowa o pracę, Oddział 7 wygaśnięcie umowy o pracę) oraz w przepisach szczególnych. Orzecznictwo 1. Wyr. SN z 7.9.2005 r., II PK 294/04, Legalis, oraz wyr. SN z 25.10.2007 r., II PK 49/07, Legalis W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym zawarcie długoterminowej umowy o pracę na czas określony z dopuszczalnością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem może być traktowane jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego (art. 58 1 i 2 KC w zw. z art. 300 KP), chyba że co innego wynika z przepisów prawa pracy albo z charakteru umowy dotyczącej wykonywania zadań oznaczonych w czasie albo, gdy z innych przyczyn nie narusza to usprawiedliwionego i zgodnego interesu obu stron stosunku pracy. Jeżeli zawarcie umowy o pracę na czas określony było niedopuszczalne, stosunek pracy podlega przepisom prawa pracy o umowie na czas nieokreślony. 2. Wyr. SN z 25.2.2009 r., II PK 186/08, Legalis, oraz z wyr. SN z 14.2.2002 r., II PK 136/11, Legalis W orzecznictwie wyrażano również tezę, zgodnie z którą nieuzasadnione wypowiedzenie przez pracodawcę wieloletniej umowy o pracę na czas określony nie korzysta z ochrony art. 8, jeżeli 16

Rozdział 1. Umowy o pracę regulujące stosunki 4. umowa ta została narzucona przez pracodawcę razem z klauzulą dopuszczalności jej wypowiedzenia (art. 33 KP) wyłącznie po to, ażeby pracodawca dysponował nieskrępowaną możliwością rozwiązania stosunku pracy. 3. Wyr. SN z 25.10.2007 r., II PK 49/07, Legalis Weryfikacja długoterminowych umów o pracę na czas określony zawierających równocześnie klauzulę rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem obejmuje ustalenie zachowania stabilizującego zatrudnienie, sensu umowy terminowej oraz usprawiedliwionego i zgodnego interesu obu stron stosunku pracy. 4. Uchw. SN (7) z 16.4.1998 r., III ZP 52/97, Legalis Umowa na czas nieokreślony jest standardem prawa pracy, która ze względu na sposób i zakres ochrony przed jej rozwiązaniem najpełniej respektuje uzasadnione potrzeby pracownika, jak również, że umowa terminowa jest wyjątkiem, który, jeśli ma być zastosowany, to tylko ze względu na usprawiedliwione interesy obu stron stosunku pracy i nie może być przez pracodawcę nadużywany w celu obejścia przepisów o ochronie trwałości bezterminowego stosunku pracy. 5. Wyr. SN z 21.2.2017 r., I PK 71/16, Legalis Oświadczenie w wypowiedzeniu umowy o pracę o treści niespełnianie oczekiwań pracodawcy dotyczących pracy na stanowisku mechanika oraz brak zaangażowania w wykonywaniu obowiązków pracowniczych jest niekonkretne, niejasne i mało precyzyjne, a więc ewidentnie nie odpowiada wymaganiom stawianym przez art. 30 4 KP. Wadliwość dokonanego w ten sposób wypowiedzenia umowy o pracę jest dodatkowo wzmocniona tym, że pracownik w chwili otrzymania oświadczenia rozwiązującego stosunek pracy nie miał informacji pochodzących z innych źródeł odnośnie rzeczywistych i znanych mu przyczyn, które zadecydowały o rozwiązaniu z nim umowy o pracę przez pracodawcę. 6. Wyr. SN z 11.8.2016 r., II PK 202/15, Legalis Konkretność przyczyny wypowiedzenia polega nie tyle na jej opisaniu w sposób szczegółowy (drobiazgowy), co na precyzyjnym (bez potrzeby snucia domysłów) wskazaniu okoliczności, które w rzeczywistości stanowią przyczynę wypowiedzenia. Powody zwolnienia można zatem szerzej omówić choćby na spotkaniu, na którym pracodawca zakomunikuje pracownikowi decyzję o zakończeniu współpracy. W takim jednak przypadku pracodawca powinien zadbać, aby poza pracownikiem uczestniczyła w rozmowie jeszcze inna osoba, mogąca w sposób wiarygodny potwierdzić jej przebieg. 7. Wyr. SN z 11.8.2016 r., II PK 246/15, Legalis Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę spowodowane zmianami organizacyjnymi, ograniczeniem zatrudnienia, likwidacją stanowiska pracy itp. nie musi zbiegać się w czasie z chwilą faktycznego ich przeprowadzenia. Zdaniem SN prawdziwą (rzeczywistą) przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nie tylko przyczyna istniejąca już w dacie dokonania wypowiedzenia, ale też taka, która wprawdzie jeszcze nie zaistniała (nie ziściła się), lecz jej wystąpienie w nieodległej przyszłości w szczególności w okresie wypowiedzenia lub bezpośrednio po jego upływie jest pewne. 17