Plany Pracodawców Wyniki 28. edycji badania 7 grudnia 2015 r.
Plan raportu Metodologia badania Plany Pracodawców Wyniki 28. edycji badania ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy działania pracodawców w obszarze zatrudnienia działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń Randstad w Polsce 2
Metodologia badania Respondenci Osoby odpowiadające w firmie bezpośrednio za zarządzanie kadrami i rekrutację nowych pracowników Okres realizacji badania 7 października 10 listopada 2015 Technika CATI indywidualne, telefoniczne wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo Liczba firm biorących udział w badaniu 1000 Charakterystyka próby Reprezentatywna ze względu na branżę i region; z próby wykluczono firmy zatrudniające poniżej 10 osób, firmy doradztwa personalnego oraz firmy, dla których agencje pracy tymczasowej nie świadczą usług (np. rolnictwo, górnictwo) Maksymalny błąd statystyczny +/- 3,1% dla N=1000 3
Charakterystyka próby Liczba zatrudnionych 42% 25% 33% 10 49 pracowników 50 249 pracowników 250+ pracowników Branża 35% 10% 32% 2% Przemysł Budownictwo Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łączność 5% 14% 2% Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości i firm Pozostała działalność usługowa 4
5 Wyniki badania
Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy 6
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy nie wiem 19% wzrost 23% Przedstawiciele niemal jednej czwartej badanych firm spodziewają się wzrostu gospodarczego. W tej kwestii bardziej optymistyczne są firmy o kapitale zagranicznym (38%) i zatrudniające powyżej 250 osób (33%). recesja 10% Prawie połowa firm (48%) przewiduje stagnację gospodarczą. Co dziesiąty przedstawiciel badanych firm zakłada, że w najbliższych 6 miesiącach kraj dotknie recesja. Takie obawy częściej mają firmy o kapitale krajowym (12%). Co piąty badany nie ma zdania w tej kwestii. stagnacja 48% Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 7
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach XI 2014 II 2015 V 2015 VIII 2015 XI 2015 54 50 48 48 48 26 24 32 27 23 19 14 10 11 10 10 8 12 12 14 wzrost stagnacja recesja nie wiem Od maja 2015 widoczny jest systematyczny spadek odsetka przedstawicieli firm przewidujących wzrost gospodarczy. W porównaniu do ostatnich pomiarów zwiększył się odsetek osób niewiedzących jak będzie wyglądała w najbliższej przyszłości sytuacja gospodarcza kraju. Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 8
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach Wzrost Stagnacja Recesja Nie wiem 9 20 26 28 44 35 37 37 24 31 21 11 19 11 8 8 14 25 26 36 37 28 26 24 32 27 23 46 51 58 55 38 46 46 41 47 50 52 53 57 47 50 57 53 55 52 41 44 47 54 50 48 48 48 32 18 10 12 9 11 7 13 20 11 16 28 15 33 32 24 20 12 17 12 9 13 10 14 8 11 10 12 11 6 6 9 8 10 9 9 9 12 8 9 9 10 11 13 8 6 12 9 12 10 12 12 14 19 II/09 V/09 VIII/09 XI/09 II/10 V/10 VIII/10 XI/10 II/11 V/11 VIII/11 XI/11 V/12 VIII/12 XI/12 II/13 V/13 VIII/13 XI/13 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 9 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami Dane w procentach Północ 22 20 10 48 Wschód 23 20 10 48 26 27 9 Zachód 38 10 18 51 Centrum 21 Wzrost Stagnacja Recesja Nie wiem Południe 13 11 51 24 Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 10
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy bardzo zła 1% nie wiem 3% ani dobra ani zła 25% zła 4% bardzo dobra Dwie trzecie badanych firm, zdaniem ich 13% przedstawicieli, znajduje się w dobrej lub bardzo dobrej sytuacji materialnej. Należą do nich częściej przedsiębiorstwa o kapitale zagranicznym (83%) i mieszanym (82%), zatrudniające powyżej 250 pracowników (75%) oraz zajmujące się przemysłem (71%) i pośrednictwem finansowym (71%). Ze złą lub bardzo złą kondycją finansową boryka się jedynie 5% przedsiębiorstw. dobra 55% Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 11
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy zmiany w czasie Dane w procentach dobra + bardzo dobra ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem 60 62 62 62 64 65 68 67 28 28 27 27 27 26 23 25 9 7 8 6 5 5 6 5 3 3 4 5 4 4 3 3 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 12
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy porównanie między regionami Dane w procentach Północ 5 4 20 24 22 70 Wschód 27 4 3 66 72 Centrum Zachód 5 2 28 64 dobra + bardzo dobra Południe 24 6 3 67 ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 13
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy porównanie między branżami Dane w procentach zła + bardzo zła ani dobra ani zła dobra + bardzo dobra nie wiem przemysł 4 23 71 2 budownictwo 9 24 64 3 handel i naprawy 4 27 66 4 transport, gospodarka magazynowa i łączność 2 27 60 11 pośrednictwo finansowe 0 23 71 6 obsługa nieruchomości i firm 6 25 65 4 pozostała działalność usługowa 11 31 58 0 Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 14
Działania pracodawców w obszarze zatrudnienia 15
Zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie ostatnich 6 miesięcy nie wiem 1% zmniejszenie zatrudnienia 15% zwiększenie zatrudnienia 39% Wg deklaracji badanych, w ostatnim półroczu poziom zatrudnienia wzrósł w co czwartej firmie. Miało to miejsce głównie w firmach o kapitale zagranicznym (52%) i mieszanym (51%) oraz zatrudniających ponad 250 pracowników (49%). Natomiast prawie połowa badanych firm nie wprowadziła zmian w poziomie zatrudnienia. Redukcję etatów przeprowadziło 15% przedsiębiorstw częściej firmy zajmujące się obsługą nieruchomości i firm (24%). pozostawienie na obecnym poziomie 45% Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy w Pana(i) firmie miało miejsce: 16
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy nie wiem 4% zmniejszenie zatrudnienia 8% zwiększenie zatrudnienia 31% Co trzecia firma planuje zwiększenie liczby etatów w nadchodzącym półroczu. Znacznie częściej takiej działania planują firmy o kapitale zagranicznym (44%). Z kolei ponad połowa przedsiębiorstw przewiduje pozostawienie zatrudnienia na obecnym poziomie. Natomiast 8% firm przewiduje zmniejszenie zatrudnienia istotnie rzadziej firmy z regionu północnego (3%). pozostawienie na obecnym poziomie 57% s 17
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach XI 2014 II 2015 V 2015 VIII 2015 XI 2015 59 59 56 54 57 26 30 31 33 31 5 11 7 10 9 8 4 4 4 4 zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem W 2015 roku obserwujemy stabilny i relatywnie wysoki poziom optymizmu przedsiębiorców, jeżeli chodzi o prognozę zatrudnienia w przyszłości. Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 18
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem 16 20 19 14 24 25 23 24 24 23 20 21 17 24 15 19 20 28 19 26 26 29 26 30 31 33 31 60 61 65 72 59 64 65 56 62 61 61 56 65 56 62 61 62 58 61 58 59 58 59 59 56 54 57 15 12 14 11 13 7 10 14 11 11 16 17 13 15 19 15 13 9 17 10 10 11 11 7 10 9 8 10 7 2 3 4 5 3 7 3 5 3 5 6 5 4 5 5 5 3 5 5 3 4 5 4 4 4 II/09 V/09 VIII/09 XI/09 II/10 V/10 VIII/10 XI/10 II/11 V/11 VIII/11 XI/11 V/12 VIII/12 XI/12 II/13 V/13 VIII/13 XI/13 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 19 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami 3 Dane w procentach 37 57 Północ Wschód 11 2 34 6 6 31 53 57 Zachód 8 4 Centrum 33 54 zwiększenie zatrudnienia Południe 10 2 26 pozostawienie na obecnym poziomie 61 zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 20
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach zmniejszenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zwiększenie zatrudnienia nie wiem przemysł 8 55 33 4 budownictwo 13 62 24 2 handel i naprawy 6 54 35 5 transport, gospodarka magazynowa i łączność 15 48 35 2 pośrednictwo finansowe 4 74 22 0 obsługa nieruchomości i firm 11 57 29 3 pozostała działalność usługowa 12 72 16 0 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 21
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między typami miejscowości Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Miasto powyżej 200.000 mieszkańców 7 3 32 Miasto od 50.001 do 200.000 mieszkańców 57 10 5 33 Miasto od 20.001 do 50.000 mieszkańców 8 2 34 52 Miasto do 20.000 mieszkańców 57 8 3 21 Wieś znajdująca się obrębie dużej aglomeracji miejskiej 5 4 38 68 Wieś znajdująca się poza obrębem dużej aglomeracji 52 8 6 32 55 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 22
Działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń 23
Zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie ostatnich 6 miesięcy spadły 1% nie wiem 2% pozostały na obecnym poziomie 64% wzrosły 33% W ostatnim półroczu jedna trzecia firm podniosła wynagrodzenia swoim pracownikom. Znacznie częściej wzrost poziomu płac miał miejsce w firmach zatrudniających przynajmniej 250 pracowników (39%). Tylko 1% przedsiębiorstw zadeklarował obniżenie płac. Prawie dwie trzecie pracodawców pozostawiły wynagrodzenia na tym samym poziomie. Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy w Pana/i firmie: Wynagrodzenia ogółem: 24
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy spadną 1% pozostaną na obecnym poziomie 55% nie wiem 8% Ponad jedna trzecia przedstawicieli firm zadeklarowała wzrost poziomu płac w najbliższej przyszłości takie plany ma aż 42% wzrosną 35% największych firm (zatrudniających przynajmniej 250 pracowników). Ponad połowa przedsiębiorców deklaruje, że płace w ich firmach pozostaną na tym samym poziomie. Znacznie częściej tak planują przedstawiciele firm zatrudniających od 10 do 49 osób (60%). Tylko 1% firm twierdzi, że płace w ich firmach spadną. Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 25
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach XI 2014 II 2015 V 2015 VIII 2015 XI 2015 63 63 76 70 55 35 25 28 18 21 3 3 2 2 1 8 6 4 7 8 wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć W ostatnim kwartale 2015 roku obserwujemy znaczny wzrost odsetka firm deklarujących wzrost poziomu płac w przyszłości (z 21% do 35%), co stanowi najwyższy wynik w całej historii badania (od 2009 roku). Jednocześnie spada liczba przedsiębiorstw planujących pozostawienie wynagrodzeń na tym samym poziomie, a także z kwartału na kwartał tych, które przewidują spadek poziomu płac. Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 26
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć 12 13 13 23 18 16 18 29 23 22 19 24 14 12 21 11 10 17 26 22 19 19 25 28 18 21 35 73 78 77 68 74 78 74 63 66 73 72 66 76 70 65 80 77 74 66 68 72 75 64 63 76 70 55 7 4 5 5 2 2 4 3 6 2 3 4 3 8 8 5 4 3 4 3 3 2 3 3 2 2 1 8 5 6 5 6 4 5 5 6 4 6 5 6 9 6 4 8 6 3 7 6 4 8 6 4 7 8 II/09 V/09 VIII/09 XI/09 II/10 V/10 VIII/10 XI/10 II/11 V/11 VIII/11 XI/11 V/12 VIII/12 XI/12 II/13 V/13 VIII/13 XI/13 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 27 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami 8 Dane w procentach 40 52 Północ Wschód 2 7 36 2 9 41 56 49 Centrum Zachód 1 8 32 59 wzrosną Południe 2 8 33 pozostaną na obecnym poziomie 57 spadną nie wiem/trudno powiedzieć Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 28
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach spadną pozostaną na obecnym poziomie wzrosną nie wiem/trudno powiedzieć przemysł 1 51 40 7 budownictwo 2 72 22 4 handel i naprawy 1 56 35 8 transport, gospodarka magazynowa i łączność 2 52 38 8 pośrednictwo finansowe 4 58 34 4 obsługa nieruchomości i firm 2 53 33 13 pozostała działalność usługowa 0 57 39 4 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 29
Grupy wynagradzanych pracowników oraz kryteria przyznawania podwyżek Dane w procentach Grupy pracowników, które zostaną objęte podwyżkami Tylko pojedynczych pracowników 8 Kryteria przyznawania podwyżek Wyniki finansowe, sprzedażowe tych pracowników Jakość pracy / ocena pracy pracownika Staż pracy tych pracowników 13 18 17 Małych grup pracowników (do 20% całości załogi) 14 Pozafinansowe osiągnięcia tych pracowników Ustawowy wzrost stawki minimalnej 12 10 Większych grup pracowników / całych działów (od 21% do 50%) 13 Podwyżka dla tych pracowników nie była dawana przez dłuższy czas Podnoszenie kompetencji / kwalifikacji 8 8 Większości pracowników (ponad 50% do 90% pracowników) 17 Wyników finansowych działów / zespołów, w których pracują Wyrównanie do innych działów / do średniej krajowej 4 4 Prawie wszystkich zatrudnionych (ponad 90% pracowników) 45 Indywidualne decyzje przełożonych Ze względu na możliwość odejścia tych pracowników z firmy 3 3 nie wiem/trudno powiedzieć 4 Inne Nie wiem / trudno powiedzieć 5 10 Spośród firm, które planują podniesienie płac w przyszłości, prawie dwie trzecie deklaruje, że podwyżki zostaną przyznane większości pracowników. Natomiast nieco ponad jedna trzecia obejmie podwyżkami mniejsze grupy, stanowiące do 50% całej załogi. W tych przedsiębiorstwach, głównymi kryteriami ich przyznawania są indywidualne osiągnięcia pracowników, takie jak wyniki sprzedażowe/finansowe czy ocena ich pracy. Jakiej grupy pracowników będą dotyczyły planowane podwyżki wynagrodzeń? Firmy przewidujące wzrost wynagrodzeń (N=354) Na jakiej podstawie Pana/Pani firma wybrała pracowników, których będą dotyczyły podwyżki wynagrodzeń? Firmy przewidujące podwyżki dla maksymalnie połowy pracowników (N=121) 30
Poziom planowanych podwyżek wynagrodzeń Dane w procentach 21 23 21 21 10 Do 1,99% Od 2% do 3,99% Od 4% do 6,99% Od 7% do 9,99% Od 10% do 15,99% 3 0 1 Od 16% do 19,99% Powyżej 20% nie wiem/trudno powiedzieć VIII 2015 19% 29% 21% 14% 1% 1% 1% 14% II 2015 24% 37% 21% 5% 1% 0% 0% 12% V 2014 23% 30% 17% 6% 6% 0% 1% 18% II 2014 28% 27% 18% 7% 3% 0% 0% 16% XI 2013 22% 32% 23% 5% 3% 0% 1% 14% Dwie trzecie przedsiębiorstw planujących przyznanie podwyżek swoim pracownikom, deklaruje że będą one na poziomie poniżej 7%. Podobny, jak przed kwartałem, odsetek firm zamierza zwiększyć wynagrodzenia o ponad 7% (14% przedsiębiorstw). Wzrosła natomiast liczba badanych, którzy nie potrafią ocenić wysokości przyszłych podwyżek. O ile średnio planują Państwo podwyżki wynagrodzeń w Pana/i firmie? 31 Firmy przewidujące wzrost wynagrodzeń (N=354)
Planowane podwyżki wynagrodzeń działy Dane w procentach Działy, które zostaną objęte podwyżkami Podwyżki obejmą wszystkie działy firmy 63 w dziale produkcji 20 w dziale obsługi klienta w dziale sprzedaży 7 7 w dziale logistyki i obsługi magazynowej 5 w dziale administracji 2 na szczeblu kadry zarządzającej 2 w dziale IT 2 w dziale marketingu i PR 2 w dziale księgowości i finansów inne nie wiem / trudno powiedzieć 1 2 2 Większość firm, planujących podwyżki w najbliższych 6 miesiącach, zamierza nimi objąć wszystkie działy firmy. W jakich działach planują Państwo zwiększyć wynagrodzenia? 32 Firmy przewidujące wzrost wynagrodzeń (N=354)
Zasady przyznawania podwyżek Dane w procentach To główna zasada przyznawania podwyżek Nie jest to główna zasada, ale zdarza nam się tak postępować W ogóle tak nie postępujemy 0 Podwyżki są przyznawane w sposób elastyczny np. w zależności od indywidualnych osiągnięć pracowników 44 43 13 Podwyżki są przyznawane w określonych okresach w roku np. co kwartał, na koniec roku 21 30 49 Podwyżki są przyznawane w momencie wzmożonej presji płacowej ze strony pracowników 5 39 55 Zdecydowana większość firm przyznaje podwyżki pracownikom w sposób elastyczny np. zależny od osiągnięć pracowników. W przypadku 44% firm jest to główna zasada ich przyznawania. W połowie przedsiębiorstw podniesienie poziomu płac przynajmniej czasami odbywa się w określonych okresach roku (np. na koniec roku). Z kolei w 44% firm na przyznawanie podwyżek ma wpływ wzmożona presja płacowa pracowników. W 5% przedsiębiorstw podwyżki są przyznawane są przede wszystkim w takiej sytuacji. Na ile dana praktyka jest powszechna w Pana/Pani firmie: 33
Podsumowanie wyników Sytuacja na rynku pracy Druga połowa 2015 roku charakteryzuje się utrzymaniem pozytywnych trendów - coraz więcej firm deklaruje, że zwiększyło zatrudnienie w ostatnich miesiącach, przy jednoczesnym spadku odsetka tych, które dokonały redukcji etatów. Oczekiwanie na wyniki wyborów parlamentarnych oraz sytuacja na arenie międzynarodowej doprowadziły do niepewności co do przyszłej koniunktury. Jednak mimo coraz większej ostrożności w tym aspekcie, nie obserwujemy zmian w ocenie sytuacji finansowej firmy, a przedstawiciele badanych firm coraz bardziej optymistycznie patrzą w przyszłość, jeżeli chodzi o planowane działania. Aż 35% przedsiębiorstw planuje w najbliższym półroczu podwyżki dla swoich pracowników, co stanowi najwyższy wynik w całej historii badania. Spośród firm, które planują podniesienie płac w przyszłości, prawie dwie trzecie deklaruje, że podwyżki zostaną przyznane większości pracowników, a także, że obejmą wszystkie działy firmy. Również w obszarze zatrudnienia możemy spodziewać się utrzymania korzystnego trendu od początku 2015 roku utrzymuje się stabilny, wysoki poziom odsetka firm, w których planowane jest zwiększenie zatrudnienia. 34
35 Randstad w skrócie
36