PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Przeszczepianie komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy. 2. NAZWA JEDNOSTKI realizującej przedmiot: Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej II Katedra Pediatrii 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Szpitalna 27/33, 60-572 Poznań Tel. /Fax: 61 849 14 47; 61 847 43 56 Strona www: www.pedhemonko.ump.edu.pl E-mail: 4. Kierownik jednostki: khod@xmail.sk5.am.poznan.pl Prof. zw. dr hab. med. Jacek Wachowiak 5. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator przedmiotu) : Nazwisko: Prof. dr hab. med. Danuta Januszkiewicz-Lewandowska Tel. kontaktowy: 61 849 1600 lub 61 849 1603 MoŜliwość kontaktu: codziennie w godzinach 7.15 12.00, Oddział VD Kliniki Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej, ul. Szpitalna 27/33 E-mail: janusz@man.poznan.pl Koordynator nauczania przedmiotu fakultatywnego - przeszczepianie komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy: Nazwisko: Prof. dr hab.med. Jacek Wachowiak Tel. kontaktowy: 61 849 14 47 MoŜliwość kontaktu: codziennie w godzinach 8.15 15.00, Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej, ul. Szpitalna 27/33 E-mail: khod@xmail.sk5.am.poznan.pl
Osoba zastępująca: Dr med. Anna Pieczonka Tel. kontaktowy: 61 849 472 lub 61 849 14 47 6. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: 2012/2013 Semestr: IX i XI 7. Liczba godzin ogółem : 15 liczba pkt. ECTS: 1 Semestr zimowy liczba godzin Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu W Ć Ćwiczenia S kategoria Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej 15 Razem: 15 8. Cel nauczania przedmiotu Po zakończeniu zajęć student powinien znać i rozumieć biologiczne i immunologiczne podstawy transplantacji komórek krwiotwórczych (TKK), zasady doboru dawcy komórek krwiotwórczych, wskazania do TKK u dzieci i młodzieŝy, techniki pobierania, przetwarzania i przechowywania materiału przeszczepowego zawierającego komórki krwiotwórcze, zasady przygotowania biorcy do TKK, kryteria oceny rekonstytucji układu krwiotwórczego i układu immunologicznego po TKK, zasady prowadzenia leczenia wspomagającego po TKK, wczesne i odległe powikłania TKK, zasady diagnostyki, profilaktyki i leczenia powikłań TKK, metody monitorowania remisji choroby nowotworowej po TKK oraz rozpoznawania i leczenia poprzeszczepowej wznowy choroby nowotworowej oraz regulacje prawne dotyczące pobierania, przetwarzania, przechowywania i przeszczepiania komórek komórek Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: W zakresie umiejętności student V i VI roku studiów Wydziału Lekarskiego po zajęciach fakultatywnych z przeszczepiania komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy potrafi: - ustalić wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych; - zaplanować postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne u dzieci zakwalifikowanych do transplantacji komórek krwiotwórczych; - dokonać wyboru optymalnego dawcy allogenicznych komórek krwiotwórczych; - dokonać wyboru optymalnego źródła komórek krwiotwórczych do transplantacji; - interpretować wykładniki rekonstytucji hematologicznej i immunologicznej po transplantacji komórek krwiotwórczych;
- diagnozować i planować leczenie powikłań transplantacji komórek krwiotwórczych; - rozpoznawać i planować leczenie potransplantacyjnej wznowy choroby nowotworowej; 9. SYLABUS Student zna i rozumie: - biologiczne i immunologiczne podstawy transplantacji komórek krwiotwórczych (TKK), - zasady doboru dawcy komórek krwiotwórczych, - wskazania do TKK u dzieci i młodzieŝy, - techniki pobierania, przetwarzania i przechowywania materiału przeszczepowego, - zasady przygotowania biorcy do TKK, - kryteria oceny rekonstytucji układu krwiotwórczego i układu immunologicznego, - zasady prowadzenia leczenia wspomagającego po TKK, - wczesne i odległe powikłania TKK, - zasady diagnostyki, - profilaktyki i leczenia powikłań TKK, - metody monitorowania remisji choroby nowotworowej po TKK oraz rozpoznawania i leczenia poprzeszczepowej wznowy choroby nowotworowej - regulacje prawne dotyczące pobierania, przetwarzania, przechowywania i przeszczepiania komórek komórek oraz potrafi: - ustalić wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych; - zaplanować postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne u dzieci zakwalifikowanych do transplantacji komórek krwiotwórczych; - dokonać wyboru optymalnego dawcy allogenicznych komórek krwiotwórczych; - dokonać wyboru optymalnego źródła komórek krwiotwórczych do transplantacji; - interpretować wykładniki rekonstytucji hematologicznej i immunologicznej po transplantacji komórek krwiotwórczych; - diagnozować i planować leczenie powikłań transplantacji komórek krwiotwórczych; - rozpoznawać i planować leczenie potransplantacyjnej wznowy choroby nowotworowej; 10. Tematyka poszczególnych seminariów Seminaria - Semestr zimowy Seminarium 1. Tematyka seminariów Definicje, podstawy fizjologiczne, aspekty immunologiczne oraz podstawowe składowe procedury przeszczepiania komórek Wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy z Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. J. Wachowiak
Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminarium 5. chorobami nowotworowymi. Wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy z wrodzonymi i nabytymi chorobami nienowotworowymi. Główny i mniejszy układ zgodności tkankowej człowieka. Dobór optymalnego dawcy komórek krwiotwórczych i znaczenie rejestrów dawców niespokrewnionych oraz banków krwi pępowinowej. Przygotowanie biorcy do transplantacji komórek Źródła i techniki pobierania komórek krwiotwórczych Modyfikacja składu materiału przeszczepowego oraz przechowywanie i przeszczepianie komórek Rekonstytucja układu krwiotwórczego i immunologicznego po transplantacji komórek Postępowanie wspomagające po transplantacji komórek Wczesne powikłania toksyczne i infekcyjne transplantacji komórek krwiotwórczych - profilaktyka, diagnostyka i leczenie. Ostra i przewlekła choroba przeszczep przeciw gospodarzowi - profilaktyka, diagnostyka i leczenie. Odległe następstwa transplantacji komórek krwiotwórczych - monitorowanie, diagnostyka i leczenie. Poprzeszczepowa wznowa choroby nowotworowej diagnostyka i postępowanie. Akty prawne dotyczące transplantacji komórek Prof. J. Wachowiak Dr A. Pieczonka Prof. J. Wachowiak Dr A. Pieczonka 11. Organizacja zajęć: Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki: www.pedhemonko.ump.edu.pl. Konieczne jest wcześniejsze zarejestrowanie się studentów na fakultet przez system APAP. REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia fakultatywne z zakresu przeszczepiania komórek krwiotwórczych u dzieci i młodzieŝy są przeznaczone dla studentów V i VI roku Wydziału Lekarskiego I i obejmują seminaria interaktywne w wymiarze 15 godzin dydaktycznych (1 punkt kredytowy). Obecność na zajęciach fakultatywnych jest obowiązkowa i odnotowywana na liście obecności. Zaliczenie nieobecności następuje poprzez przygotowanie i zaliczenie ustne problematyki będącej przedmiotem zajęć, na których student był nieobecny. Zajęcia odbędą się w I semestrze (zimowy) w terminie 20 i 27 listopada oraz 4, 11 i 18 grudnia
2012 roku w godzinach 16.45-18.00 (po 3 godziny lekcyjne dziennie) (w przypadku duŝego zainteresowania będzie moŝliwość zorganizowania fakultetu w dwóch kolejnych terminach). PROGRAM ZAJĘĆ: Program zajęć obejmuje wybrane zagadnienia z zakresu z zakresu transplantacji komórek krwiotwórczych, w tym: 1) podstawy transplantacji komórek krwiotwórczych (TKK), 2) wskazania do TKK u dzieci i młodzieŝy, 3) zasady doboru optymalnego dawcy komórek krwiotwórczych, 4) składowe procedury TKK, 5) leczenie wspomagające i monitorowanie biorców po TKK, 6) profilaktykę, diagnostykę i leczenie wczesnych i odległych powikłań TKK, 7) postępowanie w poprzeszczepowej wznowie choroby nowotworowej oraz 8) regulacje prawne dotyczącymi transplantacji komórek PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne Znajomość fizjologii układu krwiotwórczego; znajomość immunologii przeszczepów; znajomość głównego układu zgodności tkankowej człowieka; znajomość grup krwi człowieka oraz zasad zastosowania preparatów krwiopochodnych; umiejętność zbierania wywiadu i przedmiotowego badania dziecka; znajomość podstawowych norm laboratoryjnych ze szczególnym uwzględnieniem norm dotyczących układu krwiotwórczego, układu hemostazy, norm biochemicznych związanych z funkcją wątroby i nerek, gospodarką wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową oraz wykładników zapalenia; znajomość dróg szerzenia się patogenów oraz zasad aseptyki i antyseptyki. Przygotowanie do zajęć Przygotowanie do zajęć w oparciu o obowiązujące podręczniki i aktywny udział w zajęciach. Wymagania końcowe Opanowanie wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie tematyki zajęć, w tym podstaw transplantacji komórek krwiotwórczych (TKK), wskazań do TKK u dzieci i młodzieŝy, zasad doboru dawcy komórek krwiotwórczych, technik pobierania, przetwarzania i przechowywania materiału przeszczepowego zawierającego komórki krwiotwórcze, zasad przygotowania biorcy do TKK, kryteriów stosowanych w ocenie rekonstytucji układu krwiotwórczego i układu immunologicznego po TKK, zasad prowadzenia leczenia wspomagającego po TKK, diagnostyki, profilaktyki i leczenia powikłań TKK i ich diagnostyka, metod monitorowania remisji choroby nowotworowej po TKK oraz rozpoznawania i leczenia poprzeszczepowej wznowy choroby nowotworowej, a takŝe regulacji prawnych dotyczacych pobierania, przetwarzania, przechowywania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów. 12. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Zaliczenie dla studentów odbywających zajęcia fakultatywne z zakresu przeszczepiania komórek krwiotwórczych następuje na zasadzie aktywnego uczestnictwa i obecności na zajęciach. Studenci V i VI roku Wydziału Lekarskiego I odbywający zajęcia fakultatywne mają obowiązek aktywnie uczestniczyć we wszystkich zajęciach. Nieusprawiedliwiona nieobecność jest równoznaczna z niezaliczeniem fakultetu. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie dotyczy 13. Literatura: Zalecana literatura: 1. Onkologia i hematologia dziecięca tom 1 i 2, A. Chybicka i K. Sawicz-Birkowska, PZWL, 2008 Literatura uzupełniająca: 1.Przeszczepianie allogenicznych komórek krwiotwórczych, J. Wachowiak. W: Hematologia molekularna, M. Witt, T. Szczepanski, M. Dawidowska (red.), Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2009 2.EBMT Handbook Haematopoietic stem cell transplantation, J. Apperley, E. Carreras, E. Gluckman, A. Gratwohl, T. Masszi (red.), ESH/EBMT, ParyŜ, 2012; 3.Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania komórek tkanek i narządów, J. Fabijańska-Mitek, J. Nowak, OINpharma, Warszawa, 2007; 4.Czasopisma: Acta Haematologica Polonica, Bone Marrow Transplantation, Biology of Blood and Marrow Transplantation. 14. Studenckie Koło Naukowe Studenckie Koło Naukowe Transplantacji Komórek Krwiotwórczych Opiekun : Dr med. Anna Pieczonka Miejsce spotkań: Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej ul. Szpitalna 27/33; Tel: 61 849 16 06 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora